Militarization has defined and designed every aspect of life in Berd, Tavush region, Armenia. How to reinvent life, find jobs, meaning and occupation when war is over? Our travelogue from Berd.

Everybody was coming to terms with the pandemic, and the Second Karabakh War hadn't started yet, August, 2020. We went to farthest town in Armenia, Meghri. Stories we heard were fascinating, and we were planning to come back for more recordings. However, the War started in September, altering everything forever.

2020 թվականի ամռանը առաջին անգամ գնացինք Մեղրի։ Պլանավորում էինք վերադառնալ ռեպորտաժներ անել։ Բայց սեպտեմբերին սկսվեց պատերազմը, որ փոխեց ամեն ինչ։ Ռեպորտաժի պատրաստմանը աջակցության համար շնորհակալություն Վիլյամ Հոլիսթերին, Կոնստանտ Լեոնին, Մոնթե Հովհաննիսյանին, Բրիտ Ջենսոնին։ Հյուրընկալության համար շնորհակալություն «Խաչաց տուն հերիթիջ հոթելին»-ին։

Միլիտարիազցիան սահմանել է սոցիալական և տնտեսական կյանքը Բերդում։ Ինչպե՞ս ապրել պատերազմից հետո։ Ճամփորդություն դեպի Տավուշի ամենամեկուսացած քաղաքը՝ Բերդ։

Հոգեբան Անուշ Գրիգորյանը նախաձեռնել է ինքնախնամքի խմբակ՝ 44-օրյա պատերազմի պատճառով Կապան տեղահանված կանանց համար։ Անուշը կիրառում է գեշտալտ թերապիայի մեթոդներ, կավագործություն և արտ թերապիա։ Սակայն ամենակարևորը, նա ապահով տարածք է, ստեղծել, որտեղ պատերազմ տեսած կանայք կարող են արտահայտել իրենց զայրույթը ու վիշտը, մի բան, որ արգելված է կանանց խմբից դուրս։ Խմբակին աջակցել է World Vision կազմակերպությունը։ Ռեպորտաժը պատրաստել է Քնար Խուդոյանը, 2021 թվականի օգոստոսին։ Ձայնագրությունը՝ Կոնստանտ Լեոնի, լուսանկարները՝ Էլիզա Մխիթարյանի։

Elena and Anahit are sisters living in Berd, a town in the Tavush region of Armenia, abutting the border with Azerbaijan. They are gatherers.The sisters discovered wild blueberries and taught people what to do with them. We met them in the Women Support Center in Berd in September 2021. Anahit told us the story of gathering in nature, also why she prefers wilderness to cities.

Անահիտ և Ելենա քույրերը Միափորի լեռնաշխթայից հավաքում են վայրի հապալաս։ Պատրաստեցին՝ Քնար Խուդոյանը և Անի Թադևոսյանը Լուսանկարը՝ Էլիզա Մխիթարյանի