Met het lekkere voorjaarsweer komen ze weer massaal naar buiten, de MAMILS: Middle Aged Men In Lycra. In kleine kuddes razen ze voorbij op hun racefietsen, ontwaakt uit de winterslaap. Hun buiken rusten zachtjes op de full-carbon frames die zijn afgemonteerd met de mooiste groepen. Geen enkele innovatie in de wielersport wordt overgeslagen. Hydraulische schijfremmen en electrische derailleurs, energierepen en sport-gels, strava-app en GPS: de mamils zijn een gewillig slachtoffer voor de wielerindustrie. Toys for boys van 40-plus. Amateurs met topmateriaal. James Bond Duikhorloge                                                                                             Echte professionals weten wel beter, zo leerde ik op de duikschool van onze instructeur, Jeroen. Een stoere, zwijgzame kerel vol tattoos. Ex-commando en brandweerman. In een spoedcursus van drie dagen bracht hij mij en mijn tienerdochter de fijne kneepjes van de duiksport bij. Op zondagmiddag kregen wij trots ons PADI-duikbrevet uitgereikt. Ons ticket naar een exotische onderwaterwereld. Wij waren nu ook echte kikvors-mannen. Net als Jeroen, die zijn belangrijkste les voor het laatst had bewaard. Wat nou zo jammer is aan het duiken tegenwoordig', sprak onze mentor, 'het is zo'n spullensport geworden'. Ik knikte instemmend, terwijl ik beschroomd mijn James Bond-duikhorloge achter mijn rug probeerde te verbergen. Miljardenindustrie                                                                                                            Het schiet nog vaak door me heen: Spullensport. Wanneer de uitrusting belangrijker wordt dan de sport zelf. Want niet alleen het duiken is ermee behept. Bijna elke sport van mannen boven de 40 (en met een bmi boven de 25) kan worden gekwalificeerd als spullensport. Zeilen, golfen en skiën. Maar ook fotografie en koken zijn verdachte hobbies. Het is een miljardenindustrie, vermomd als liefhebberij. Compensatiegedrag                                                                                                           Maar wielrennen is de koning van de spullensporten. Want kun je niet beter eerst een fiets van iemand lenen om te kijken of het wat voor je is? Dat zou mijn moeder hebben gezegd, toen ik jong was. Maar ja, toen beschikte ik nog over te veel tijd en te weinig geld. Spullensporters lijden vaak aan precies het omgekeerde: te weinig tijd en te veel geld. En dat leidt al gauw tot compensatiegedrag. Compenseren voor de fiets die je als jongen niet kon betalen en voor het prestatieniveau dat je nooit meer zult bereiken. En dat is natuurlijk prima, want ze doen niemand kwaad. Mamils zijn ongevaarlijk. Laat ze lekker met hun mooie hebbedingetjes. Het is goed voor de economie én voor de lichaamsbeweging. Dit is méér dan sport. Het is spullensport.                 Prettige maandag! Over Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. We nemen in de Ochtendspits afscheid van onze columnisten. Deze week hoor je ze voor het laatst. Op maandag was dat altijd Paul Laseur.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Aan al het goede komt een einde, luisteraars, zo ook aan deze column bij BNR. Volgende week op dit tijdstip schalt na 5,5 jaar voor het laatst een welgemeend ‘prettige maandag!’ door de ether. Laat ik daarom nu alvast zeggen: het was mij een waar genoegen, vaarwel! Ook al zijn we in de tijd samen, die we nu achter ons laten, niet veel opgeschoten met elkaar. Zelfbeklag en Slachtofferschap Integendeel: de Nederlandse samenleving heeft zich alleen maar verder vastgedraaid, in zelfbeklag en slachtofferschap. Elke lichtheid ontbreekt in het maatschappelijk debat. Het laatste spoortje zelfspot lijkt binnen die paar jaar volledig te zijn verdwenen. Milde ironie werd bijtend sarcasme of ijskoud cynisme. Echt veel gezelliger is het hier niet geworden, op dit hele kleine stukje aarde. Ooit ons eigen polder-paradijs achter de dijken. Onwrikbare Standpunten En toch staan we nog altijd bovenin alle lijstjes. Er is bijna geen land te vinden waar de mensen zo rijk en gelukkig zijn, zo veilig en hoogopgeleid, zo vrij, stabiel en gelijkwaardig als in Nederland. Maar helaas wil het polderen al een tijdje niet meer zo lukken. Consensus, over welk onderwerp dan ook, lijkt verder weg dan ooit. Laat staan dat partijen toenadering vinden over de echt hete hangijzers: energietransitie, wooncrisis, zorg, onderwijs. Niet eerder zag ons land zich gesteld voor zulke grote uitdagingen. Maar van enige compromis-bereidheid is totaal geen sprake. Onwrikbare standpunten worden met religieus fanatisme beleden. Elke vorm van tegenspraak wordt als een persoonlijke aanval opgevat. In onze totaal versnipperde volksvertegenwoordiging worden tegenstellingen maximaal uitvergroot. Door politici die lijden aan profileringsdwang. En daarvoor ruim baan krijgen in onze talkshow-cratie. Saamhorigheid zien we alleen nog terug in de cancelcultuur met z’n gedeelde haat en lynchpartijen op social media. De Kloof Bestaat Niet Wie Twitter gelooft ziet werkelijk overal tweedeling en fragmentatie: tussen arm en rijk, jong en oud, stad en land, man en vrouw, vast en flex.... Daartussen gaapt een diepe kloof, zo lijkt het. Maar het zijn alleen de extremen, aan de randen van die kloof, die zich luidkeels laten horen. De overgrote meerderheid, het zwijgende midden, is helemaal niet zo boos: de gemiddelde Nederlander is best tevreden als je het mij vraagt. Er is zoveel meer dat ons verbindt dan verdeelt. Maar door alle rumoer die een kleine maar uiterst vocale minderheid teweegbrengt, gaat alle nuance uit het midden verloren. En vervliegt in hoog tempo alle hoop op een zinvolle en normale dialoog. Ik wens u nog vele prettige maandagen!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Dit weekend werd bij BNN/VARA weer eens driftig gedebatteerd over de welbekende stelling dat jongeren nú voor het eerst slechter af zijn dan hun ouders tóen. Maar helaas voor alle demagogen en doemdenkers is dat een volslagen onzin-discussie. Het is namelijk niet waar. En zelfs als het waar is, is het helemaal niet erg. Groeipad loopt dood Natuurlijk valt niet te ontkennen dat het ongebreidelde groeipad dat na de Tweede Wereldoorlog werd ingeslagen voor sommigen hier doodloopt. Sinds 2015 verdienen dertigers voor het eerst in decennia minder dan de voorgaande generatie, die van pa en ma. Dat bleek drie jaar geleden al uit onderzoek van Tilburg University en het ministerie van Sociale Zaken. Maar mag het een keer? Na vele tientallen jaren van onafgebroken groei is het toch geen ramp om even pas op de plaats te maken, financieel? 77 jaar vrijheid en economische groei heeft van Nederland één van de rijkste landen ter wereld gemaakt. Met een niet aflatende focus op groei, innovatie en expansie hebben wij als samenleving de toppen van materiële welvaart weten te bereiken. Daar plukken we nog allemaal de vruchten van. Onvergelijkbaar De ontwikkelingen gaan daarbij zo snel dat de arbeidsmarkt voor de huidige generatie dertigers nog maar moeilijk te vergelijken valt met die van hun ouders toen zij zo oud waren. Denk maar aan de opkomst van de platform-economie met al z’n flexibele contracten. Het heeft dan ook weinig zin om inkomens met elkaar te vergelijken. Misschien is snel veel geld verdienen wel niet langer het allerbelangrijkste. De generaties Y en Z lijken minder bereid om werkweken van 40 uur te draaien, als dat hun kwaliteit van leven aantast. Zij geven hiermee aan dat het hoog tijd is om maatschappelijk de bakens te verzetten en in de eerste plaats te kiezen voor welzijn en geluk. Wetenschappelijke en culturele ontplooiing staan voorop. Universiteiten kregen voor het komend studiejaar 4 procent meer aanmeldingen. Studenten wachten dus niet op de terugkeer van de basisbeurs. Maar nemen dat beetje onzekerheid graag op de koop toe. Onzekerheden en risico’s zorgen ook voor kansen in het leven. Leven is geen wedstrijd De uitdagingen voor jongeren zijn de komende jaren enorm. Met de energietransitie voorop als onafwendbare revolutie. Maar ook de omgangsvormen, in de samenleving en op kantoor, gaan op de schop. Met thema’s als sociale veiligheid, diversiteit en inclusie. Dat is evengoed vooruitgang en geen stap terug. Ook al levert het minder op dan je pa of ma verdienden toen zij zo oud waren. Maar het leven is geen wedstrijd. Er is geen beter of slechter dan je ouders, hooguit anders. En gelukkig maar. Geen pech-generatie maar een goed-op-weg generatie.See omnystudio.com/listener for privacy information.

De topdrukte op Schiphol van de afgelopen week bereikte dit weekend z’n hoogtepunt. Met 70.000 uitgaande reizigers op zondag, die in lange rijen tot helemaal buiten de terminal stonden te wachten voor de incheckbalies. Gezinnen met kinderen én grootouders, allemaal bang om hun vakantievlucht te missen. Ook al waren ze soms tot wel vier uur eerder van huis gegaan. Voor een vlucht van hooguit een paar uurtjes. Ze waren gewaarschuwd, kun je zeggen. Maar niemand was natuurlijk echt voorbereid op deze mensonterende toestanden. Passagiersstromen Gelukkig werd via de speakers luidkeels excuses aangeboden, geheel in lijn met de heersende sorry-cultuur. En we zagen de brandweer op het journaal flesjes water uitdelen aan wachtende reizigers. Helaas kon dat maar weinig afdoen aan de beschamende vertoning en totale minachting van het publiek die hier werd tentoongespreid. Op de radio liet de operationeel directeur van Schiphol vrijdagmiddag weten dat ze zaken alweer aardig onder controle begonnen te krijgen. Met, in haar woorden, het wegwerken van de passagiersstromen. Alsof ze niet met individuele gasten te maken had, maar met een stroom anonieme passagiers, een bulk levende lading. Precies hoe al die samengedreven, getergde reizigers zich gevoeld moeten hebben: als veetransport. Meivakantie Volgens Schiphol was de krankzinnige drukte het onvermijdelijke gevolg van meivakantie in combinatie met personeelsproblemen. Maar beide kon je toch van mijlenver zien aankomen? Voor de meeste passagiers was dit de eerste vlucht in jaren, nu alle reisbeperkingen rond Corona eindelijk zijn opgeheven. Dan begrijpt toch iedereen dat het wel eens een pietsie drukker zou kunnen worden dan normaal. En dat KLM z’n bagageafhandelaars schromelijk onderbetaalt was ook geen groot geheim. De koffergooiers krijgen maar €11,50 per uur voor het zware werk. En toch nog vrezen voor hun baan, omdat het bagagewerk aan externe partijen dreigt te worden uitbesteed. Dat is een tikkende sociale tijdbom. Maanden geleden al hadden Schiphol en KLM maatregelen moeten treffen om deze crisis te voorkomen. Waarom is dat niet gebeurd? Waren daarvoor niet juist die miljarden aan coronasteun bedoeld. Om zodra de pandemie voorbij was meteen de draad weer te kunnen oppakken? Post-corona Al die gedupeerde luchtreizigers denken voortaan hopelijk wel twee keer na, voordat ze weer een vliegvakantie boeken. Helemaal op piekmomenten zoals in de meivakantie. Het is een harde les, maar je kunt je tijd zoveel beter besteden dan urenlang op Schiphol in de rij te staan. Zeker als je wilt genieten van een welverdiende rust. Ga dan lekker met de trein. Dan zijn die twee coronajaren misschien toch nog ergens goed voor geweest. Prettige maandagSee omnystudio.com/listener for privacy information.

De Franse presidentsverkiezingen zijn niet zozeer gewonnen door Emmanuel Macron, als wel verloren door Marine Le Pen. Veel kiezers brachten met tegenzin hun stem uit op de zittende president, om te voorkómen dat de rechts-populistische Le Pen zou winnen. De Fransen hadden het gevoel te moeten kiezen tussen twee kwaden. Daarom heeft Frankrijk de komende vier jaar een staatshoofd dat weliswaar de meeste stemmen kreeg, maar niet het vertrouwen van de Franse bevolking. Leve de Koning Ook het jaarlijkse Koningsdagonderzoek van Eén Vandaag leverde geen duidelijke winnaar op. Het vertrouwen in koning Willem-Alexander en koningin Máxima is niet eerder zo laag geweest. Dit komt vooral omdat het koningspaar zich in de afgelopen twee jaar niet altijd even strikt aan de coronaregels heeft gehouden. Met hun gezinsvakantie naar Griekenland en het verjaardagsfeest van prinses Amalia. Verder vindt 60 procent van de ondervraagden de toelage die de koning jaarlijks ontvangt veel te hoog: een inkomen van 1 miljoen euro plus ruim 5 miljoen voor personeel en onkosten. Maar ondanks al die bezwaren blijft een meerderheid van 56 procent voorstander van de monarchie. Democratisch Infarct En laten we eerlijk zijn. Het alternatief, een gekozen staatshoofd zoals in Frankrijk, moeten we al helemaal niet willen. Zeker nu niet: be careful what you wish for. Want wie zou dat dan moeten worden? Ons huidige politieke landschap is zo gefragmenteerd en gepolariseerd dat presidentsverkiezingen alleen maar in een volledig democratisch infarct kunnen eindigen. Wees dan maar blij met een ceremonieel koningschap dat nog altijd het vertrouwen geniet van een ruime meerderheid van de bevolking: 56 procent. Geen politicus die daaraan kan tippen, voorlopig. Consumentenvertrouwen Twee jaar Corona heeft niet alleen het vertrouwen in ons koningshuis flink ondermijnd. Ook over de economie zijn we een stuk somberder geworden. Nooit eerder heeft het Centraal Bureau voor de Statistiek zo’n laag consumentenvertrouwen gemeten als in april dit jaar. Het CBS-cijfer dat het vertrouwen weergeeft is nu - 48. En hoe verder onder nul, hoe groter het pessimisme. Het vertrouwen in de economie daalt nu al maanden achtereen, als gevolg van oplopende inflatie en de oorlog in Oekraïne. Maar de werkloosheid is met 3,3% van de beroepsbevolking nog altijd opvallend laag. En consumenten geven meer geld uit dan in voorgaande jaren. Op Schiphol staan weer lange rijen vakantiegangers. Als dit pessimisme is, hoed je dan maar voor optimisme. Prettige maandag!   Over Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Goed nieuws bij RTL dit weekend: De Albert Heijn XL in Rotterdam biedt voortaan verpakkingsvrije boodschappen aan. Een initiatief dat komend jaar bij nog eens 50 vestigingen moet worden uitgerold, verspreid over het land. Het moet klanten in staat stellen een deel van hun dagelijkse boodschappen duurzamer te doen. Met minder afval en minder verspilling. Het verpakkingsvrije assortiment bij Albert Heijn bestaat uit 70 producten, verdeeld over een zes meter lange muur met dispensers. Hier kunnen de klanten zelf hun havervlokken en koffiebonen tappen, of biologische rijstkorrels en pasta penne. Liefst natuurlijk in van huis meegebrachte voorraadbussen of glazen potten. Maar herbruikbare verpakkingen kunnen ook terplekke worden aangeschaft. Daarnaast kan de klant blijven kiezen voor hetzelfde product in de voorverpakte variant. 20 miljoen kilo De supermarkgigant wil hiermee de totale hoeveelheid verpakkingsmaterialen over 3 jaar met een kwart terugdringen. Scheelt 20 miljoen kilo verpakkingsmateriaal en dat is alleen maar toe te juichen. Want goed voor het milieu. Bijkomend voordeel is dat hopelijk minder voedsel wordt verspild, omdat je precies de hoeveelheid kunt pakken die je nodig hebt. En je zult toch ergens moeten beginnen om de oprukkende wegwerpmaatschappij een halt toe te roepen en het milieubewustzijn onder burgers te vergroten. Mooi initiatief dus, waarop weinig valt aan te merken. 0,3 procent Of het zou moeten zijn dat De Grote Mensenvriend Albert Heijn hiermee geen deuk in een pakje boter slaat en vooral voor de bühne een omslachtig shopping concept lanceert. Een staaltje greenwashing, waarop het grootste deel van het winkelend publiek helemaal niet zit te wachten. Alleen een voorhoede van hippe milieubewuste consumenten. Retailexperts denken daarom dat het verpakkingsvrije boodschappenconcept alleen aanslaat in de luxere supermarkten en in de grote steden. En dan nog alleen met het huismerk. Discounters hoeven het niet te proberen. En de kans dat A-merken gaan meedoen is erg klein. Praktische bezwaren zijn er ook. Bier, wijn en olijfolie bijvoorbeeld zijn ongeschikt om via dispensers te verkopen. Dat wordt één grote klerezooi als de klanten het zelf moeten tappen. Niet voor niets is het concept beperkt tot 70 -meest biologische- producten. Op een totaal van misschien wel 22.000 artikelen in de Albert Heijn XL is dat maar 0,3 procent. Voorlopig is het afwachten of doorsnee consumenten hierdoor wel gaan inzien dat je misschien beter herbruikbare verpakkingen kunt kopen dan wegwerpverpakkingen. Te Voorzichtig Jammer dat Albert Heijn zaken zo voorzichtig aanpakt. Het bedrijf is oppermachtig in supermarktland en staat bovenaan onze voedselketen. In de jaren 70 kregen ze het hele land aan de sherry; in de jaren 90 aan de avocado. Hoe moeilijk kan het zijn om Nederland dan ook z’n boodschappen voortaan verpakkingsvrij te laten doen? Prettige maandag! Over Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify.  See omnystudio.com/listener for privacy information.

Medewerkers van de Autoriteit Financiële Markten geven de komende maanden gastles op tientallen MBO-scholen, over de gevaren van beleggen en speculeren. Want de laatste jaren laten veel jongeren zich wel heel makkelijk verleiden, zo blijkt. Vooral om hun geld in cryptovaluta te steken, zoals bitcoin, ethereum of één van de duizenden andere soorten. Volgens het Nibud en de Rabobank houdt een kwart van de jongvolwassenen zich daarmee bezig. Het is de gewoonste zaak van de wereld, dagelijkse kost op het schoolplein. Zelfs minderjarigen handelen in crypto’s, meldt de NOS, daartoe aangespoord door financiële influencers op social media. Deze fin-fluencers beloven zonder uitzondering dat je razendsnel heel veel geld kunt verdienen. Zo geregeld met een app: één druk op de knop is genoeg. Deze boot wil je niet missen, ongeacht de risico’s. Vanaf 2024 aanpak cryptohandel Beter laat dan nooit zal de beurswaakhond hebben gedacht. Hoogste tijd natuurlijk om deze kwetsbare groep jonge, onervaren gokkers een beetje tegen zichzelf in bescherming te nemen. Jammer alleen dat verstandige woorden van een gastdocent meestal weinig effect sorteren. Beter zou dan ook zijn om handelaren in cryptomunten en vooral ook die laffe finfluencers keihard aan te pakken. Maar helaas hebben de AFM en De Nederlandsche Bank wettelijk geen poot om op te staan. Er is nauwelijks enig toezicht mogelijk op aanbieders van de virtuele valuta. Het wachten is op internationale maatregelen die de handel enigszins aan banden leggen. Maar dat kan nog wel een paar jaar duren. Pas vanaf 2024 wil de Europese Unie regels invoeren waarmee aanbieders van cryptovaluta in alle EU-landen gelijk worden behandeld. Terwijl dit nu al zeker vijf jaar aan de gang is. Goudkoorts In 2024 heeft deze onverantwoorde goudkoorts al minstens acht jaar lang alle ruimte gehad om volledig uit de hand te lopen. Een gigantische zeepbel die vroeg of laat wel uit elkaar moet spatten. De cryptohandel vertoont alle kenmerken van een piramidespel. Het is te mooi om waar te zijn. Degenen die er als eerste inzaten maken gigantische winsten, ten koste van de sukkels die achteraankomen. En het ergste is nog wel dat we het allemaal zien gebeuren: we kijken naar ‘a trainwreck in slow motion’. Blockchain Waarmee ik niets wil zeggen ten nadele van de blockchain, de indrukwekkende technologie die aan al die cryptomunten ten grondslag ligt. Een superuitvinding die het ideaal van een soort volksvaluta dichterbij brengt. Volledig anoniem en zonder tussenkomst van banken of monetaire autoriteiten. Een geweldig systeem in een ideale wereld. Alleen is dit geen ideale wereld. En is die droom gekaapt door speculanten en criminelen, die het op onze kinderen hebben voorzien. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Nadat één voor één alle fysieke maatregelen tegen de verspreiding van het corona-virus al zijn opgeheven, wordt deze week eindelijk ook de massale coronasteun voor het bedrijfsleven stopgezet. Op 1 april gaat de geldkraan dicht. Twee jaar lang konden ondernemingen bij de overheid aankloppen voor het doorbetalen van lonen en vaste lasten. Voor extra zwaar getroffen sectoren waren daarbovenop aanvullende financiële steunpakketten beschikbaar. De kosten voor de staat liepen op tot zo’n €50 miljard. En dan is het belastinguitstel nog niet eens meegerekend. Faillissementsgolf Op het eerste gezicht lijken die tientallen miljarden euro’s goed besteed en was deze historische reddingsoperatie één groot succes. Want in economisch opzicht is ons land de coronacrisis goed doorgekomen: De werkloosheid is uitzonderlijk laag en in geen 30 jaar gingen er zo weinig ondernemingen op de fles als in het coronajaar 2021. De enorme faillissementsgolf, waar twee jaar lang bijna onophoudelijk voor werd gewaarschuwd, bleef tot nu toe gelukkig uit. De verwachting is dan ook dat BV Nederland gewoon de draad weer oppakt en verder gaat op het economische groeipad van vóór de pandemie. Zombie Bedrijven Maar de maatschappelijke kosten kunnen nog flink oplopen. Gevreesd moet worden voor het moment dat het staatsinfuus wordt afgekoppeld. En de patiënt weer op eigen benen moet leren staan, zodra de verdoving is uitgewerkt. Komende vrijdag is het zover. Dan worden alle bedrijven die twee jaar lang in coma zijn gehouden ruw gewekt. Zombie-bedrijven, die het zonder corona ook niet hadden gered, werden al die tijd kunstmatig overeind gehouden door de staat, tegen beter weten in. Zij zullen alsnog de tucht van de markt moeten voelen.     Economisch-Politiek Signaal Bovendien geeft de overheid, met die twee jaar lange coronasteun, onbedoeld een belangrijk economisch-politiek signaal af. Dat grote groepen in de samenleving, die om wat voor reden dan ook met onvoorziene kosten te maken krijgen of schade lijden, altijd op compensatie kunnen rekenen. Niet alleen voor de nadelige gevolgen van een pandemie. Maar intussen ook voor een hoge gasrekening en fors gestegen prijzen aan de pomp voor diesel en benzine. Studenten van de zogenoemde pech generatie, die als gevolg van het leenstelsel met een studieschuld blijven zitten, krijgen een tegemoetkoming. Ook al werd de studiebeurs een paar jaar geleden langs volledig democratische weg afgeschaft. Verantwoord Risicobesef De staat gedraagt zich hoe langer hoe meer als een ultieme schadeverzekeraar voor alle burgers en bedrijven. Een gezonde marktwerking met normale economische prikkels en een verantwoord risicobesef wordt daarmee structureel verstoord. En dit compensatievirus zal zich nog een stuk lastiger laten uitroeien dan corona. Prettige maandag! Over Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify.   See omnystudio.com/listener for privacy information.

Als het aan het Internationaal Energieagentschap IEA ligt komt er weer een autoloze zondag, om de vraag naar olie te helpen terugdringen. Net als tijdens de oliecrisis in de jaren 70, een halve eeuw geleden alweer. Toen in totaal overigens niet meer dan zes keer zo’n autovrije zondag werd gehouden in ons land. Sociale impact Maar de sociale impact was gigantisch. Een hele generatie bijna-boomers raakt er nog altijd niet over uitgepraat, in een mengeling van weemoed en romantiek: rolschaatsen en picknicken op de snelweg, dat waren nog eens tijden! Voor wie eraan terugdenkt waren die autoloze zondagen vooral supergezellig, een happening. Het totale effect op de brandstofconsumptie was waarschijnlijk minimaal. Want op zondagen werd in die tijd sowieso nauwelijks gereden, waar moest je ook naar toe op de wekelijkse rustdag? Niks koopzondag, alle winkels waren dicht. 10-puntenplan Dat is nu wel anders. In een economie die 24/7 doordendert haalt het wel degelijk iets uit als we allemaal één dag per week de auto laten staan. Helemaal als ook de andere negen aanbevelingen uit het 10-puntenplan van het IEA worden opgevolgd. Zoals meer thuiswerken, vaker carpoolen, lopen en fietsen bevorderen, OV goedkoper maken, maximumsnelheid met 10 km verlagen, de invoering van elektrische voertuigen versnellen en ga zo maar door. Feitelijk niets nieuws onder de zon. Gewoon het rijtje maatregelen dat past bij een soepele energietransitie. Alleen de aanleiding is dit keer een andere. Oliecrisis De noodzaak om de olieconsumptie in te perken is een direct gevolg van de strafmaatregelen tegen Rusland. Door de sancties zullen de Russen naar verwachting veel minder olie exporteren dan voorheen. En dat kan bijdragen aan het ontstaan van een oliecrisis, denkt het agentschap. Bijkomend voordeel van het plan is dat Rusland minder verdient aan de export van olie en dat de weg wordt vrijgemaakt voor duurzame energiebronnen. Oorlog Het zou alleen niet nodig moeten zijn, zo’n 10-puntenplan. Pijnlijk en beschamend dat er een oorlog nodig is, met duizenden burgerslachtoffers en miljoenen vluchtelingen, voordat het kwartje valt. We hadden hiermee natuurlijk allang een begin moeten maken, jaren geleden. Om de afhankelijkheid van àlle olie en gas terug te dringen, niet alleen die uit Rusland. En niet vanwege de zoveelste oliecrisis, maar om de klimaatcrisis het hoofd te bieden. Afkicken van olie en gas Daarvoor hoeft de overheid nu even helemaal niets te ondernemen. Maar gewoon de explosief gestegen prijzen aan de pomp hun werk laten doen. Om ons te helpen afkicken van onze verslaving aan olie en gas. Stop gewoon met het subsidiëren van fossiele brandstoffen, door de btw op diesel en benzine nog verder te verlagen. Moet je eens kijken hoe snel de olie- en gasconsument z’n gedrag dan aanpast. Daar kan geen 10-puntenplan tegenop. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Dit jaar daalt de koopkracht gemiddeld met 2,5 procent, waarschuwt het Centraal Planbureau. Door de Oekraïne-oorlog zijn de energieprijzen explosief gestegen, bovenop de torenhoge inflatie waarmee we de afgelopen maanden al te maken kregen. En samen zet dat de koopkracht fors onder druk. Compensatie Al laat de regering het zover niet komen. Want zeg je ‘koopkrachtverlies’ dan zeg je automatisch ‘compensatie’. Zodra het k-woord valt, heeft het kabinet allang uitgevogeld hoe de burgers van dit steenrijke stukje aarde aan de Noordzee gecompenseerd kunnen worden. Zeker in verkiezingstijd. En ja hoor, om de prijzen van energie te dempen en de koopkracht te verbeteren is prompt € 2,8 miljard extra uitgetrokken. Voor de verlaging van accijns op diesel en benzine. En om het btw-tarief voor gas en stroom terug te brengen van 21% naar 9%. Sigaar Uit Eigen Doos Het kabinet blijft dus in het wilde weg smijten met geld. Ons geld. Deze € 2,8 miljard is opnieuw een sigaar uit eigen doos. Van ons allemaal, voor ons allemaal. Want wie gaat dat betalen? Dat zijn onze kinderen en kleinkinderen die straks een hogere staatschuld moeten aflossen. Prima natuurlijk als die miljarden nu volledig ten goede zouden komen aan lage inkomensgroepen, om op korte termijn de ergste nood te lenigen. Maar helaas komt het geld niet alleen daar terecht waar het keihard nodig is. Een groot deel gaat op aan welvarende burgers die het eigenlijk wel kunnen missen. Al is het voor iedereen even slikken aan de pomp. Meer automobilisten dan voorheen rijden weg bij tankstations zonder te betalen. Dat waren er altijd zo’n 300 per week. De afgelopen weken liep dat aantal op tot 370. Vette Pech Maar het is oórlog in Europa, laat dat ook eens doordringen. En het enige wat ons voorlopig bedreigt is dat misschien de koopkracht met 2,5 procent afneemt. Vette pech, hoor, maar er zijn ergere dingen. En hoezo moet elke denkbare tegenslag in het leven meteen op de overheid worden afgewenteld? Het vangnet van de staat houdt ons allemaal gevangen. Misschien nog wel erger is dat het kabinet ervoor kiest om onze verslaving aan (Russisch) aardgas te bestendigen. Waar de jongste koopkrachtmaatregelen feitelijk op neerkomen is een subsidie van fossiele brandstoffen. Terwijl als er één moment is om de samenleving te laten inzien dat we nodig moeten afkicken van olie en gas, besparen, dan is het nu wel. Het is maart, het voorjaar komt eraan. Nog even doorbijten met een extra trui en dikke sokken. Niet compenseren, maar compensinderen. Prettige maandag! Over Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Een snackbar in Nijmegen heeft ‘patatje oorlog’ van het menu gehaald, uit solidariteit met de Oekraïners. Eigenaar Jos van patathuisje Piccolino vertelde aan Hart van Nederland dat hij en zijn vrouw al een paar jaar met de gedachte rondliepen om dat nare woord ‘oorlog’ van het bord te schrappen. Maar dat de Russische inval in Oekraïne het laatste zetje gaf. Wie nu nog deze klassieker van de Hollandse Cuisine wil bestellen, frites met mayonaise én pindasaus, moet voortaan vragen om een patatje flip. Zoals de vlaflip, bruin en wit. Tolstoj naar de Ramsj Zolang ik mij kan herinneren ligt het patatje oorlog onder vuur. In de pacifistische jaren zeventig van de vorige eeuw werd de weinig vredelievende benaming voor een snack al luidkeels bekritiseerd. Tot nu toe vergeefs. Maar misschien is nu eindelijk het keerpunt bereikt: Patatje oorlog de wereld uit, om te beginnen uit Nijmegen. De vraag is alleen hoe de arme burgers van Oekraïne geholpen zijn met deze dappere daad van verzet van een Nijmeegse snackbarhouder. Is dit wat Premier Rutte bedoelt als hij zegt dat deze oorlog offers vraagt van ons allemaal? Zoals de vraag ook is wat de Oekraïense bevolking ermee opschiet als jij besluit om de hele Russische bibliotheek naar het oud papier te brengen. Oorlog en vrede van Tolstoj naar de ramsj? Solidariteit en Eensgezindheid Taal is politiek; woorden doen ertoe. En veel Nederlanders voelen terecht de behoefte om het op te nemen voor de zwaar bestookte Oekraïners. En zich krachtig te uiten tegen het Russische oorlogsgeweld. De solidariteit en eensgezindheid zijn lovenswaardig. Zolang het niet doorslaat. We moeten elkaar niet de maat willen nemen of de moraalridder gaan uithangen. Het is goed dat influencers hun volgers op social media mobiliseren om daadwerkelijk iets bij te dragen, zoals het inzamelen van warme kleding of wie weet straks zelfs onderdak te bieden aan één of enkele van die miljoen vluchtelingen. Maar pas op voor de taalpolitie, die bepaalt welke woorden niet meer gebruikt of welke auteurs niet meer gelezen mogen worden. Dat is het begin van onvrijheid. Carnaval en Wintersport Nog zo’n kwestie betreft carnaval en wintersport. Er zijn stemmen op Twitter die hossen, skiën en andere vormen van pleziermaken kennelijk ongepast vinden, in tijden van oorlog. Maar zolang ons land niet zelf in oorlog is zie ik eerlijk gezegd weinig reden om ook deze vrijheden onnodig in te perken. Of elkaar de kleine genoegens in het leven te ontzeggen. Prettige maandag! Over Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Van en naar Oekraïne kun je sinds vrijdag gratis bellen en sms’en. T-Mobile was de eerste om het aan te bieden. Maar het initiatief kreeg snel navolging van Vodafone en KPN, die niet konden achterblijven. Zodat inmiddels alle grote telecomproviders in ons land meedoen aan deze sympathieke actie, gericht op zowel consumenten als zakelijke klanten. Als die zich in Oekraïne bevinden kunnen zij bovendien kosteloos gebruikmaken van mobiel internet, voor spraak-, data- en tekstverkeer. Op deze manier moeten mensen te allen tijde in contact kunnen blijven met dierbaren, is de gedachte. ‘In elk geval tot eind maart’ belooft KPN geen kosten in rekening te brengen. Informatieoorlog Zonder twijfel goed bedoeld. Net als de betogers dit weekend in Groningen en Amsterdam willen ook bedrijven al het mogelijke doen om de bevolking van Oekraïne te steunen. Het is opvallend dat private ondernemingen zo nadrukkelijk partij kiezen in een gewapend internationaal conflict. Door gratis belminuten beschikbaar te stellen vechten de providers een beetje mee aan Oekraïense zijde. In een informatieoorlog waarin beide kampen de buitenwereld bestoken met propaganda en nepnieuws. Is het cynisch om je dan af te vragen met welk belang KPN, Vodafone en T-Mobile dit doen? Want wat kost dit gebaar, maar vooral, wat levert het op voor de aandeelhouders? Hoe je er ook tegenaan kijkt, het is knappe bedrijfscommunicatie. Van organisaties die iets van hun kernactiviteit weten in te zetten voor de goede zaak.  Vrede op Aarde Maar als liefde voor allen en vrede op aarde de boodschap is van de Telecomgiganten, zouden ze eigenlijk ook de Russen gratis moeten laten bellen. Zij lijken in dit conflict net zo goed het slachtoffer te zijn van de grootheidswaan van hun oorlogszuchtige president Poetin. Of maak het telefoon- en dataverkeer voor Russische soldaten juist 3 keer zo duur, om ze te straffen voor hun gewelddadige inval op de grens van de Europese Unie. Zoals ze nu ook worden uitgesloten van deelname aan het Songfestival en sportevenementen.  Duivels Dilemma De vraag is of je Rusland volledig moet isoleren en uitsluiten, ook op sportief en cultureel gebied. Het is een duivels dilemma bij alle sancties die aan Rusland worden opgelegd. Want tref je niet vooral de arme burgers van het land die ook niet om deze oorlog hebben gevraagd. En wijzelf in het Westen zullen ook zware offers moeten brengen als de economische banden met de Russen worden doorgesneden. We zijn sterk afhankelijk van Russisch gas. Telers uit het Westland blijven zitten met een miljoenenlading bloemen, die ze op Internationale Vrouwendag in Rusland zouden verkopen.    Miljardairskliek Maar willen sancties effect hebben dan zullen ze vooral de miljardairskliek rond Poetin en de president zelf keihard financieel moeten treffen. Had alle Russische banken meteen van het internationale netwerk afgegooid. De rest is symboolpolitiek. Al moet het belang van symbolen niet worden onderschat. Prettige maandag! Over Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Ons land is in korte tijd koploper geworden in Europa op het gebied van collectieve claims tegen grote bedrijven. Dankzij een nieuwe wet die het voor gedupeerde klanten uit binnen- en buitenland makkelijker maakt om gezamenlijk hun schade te verhalen, voor de Nederlandse rechter. Dus zet je maar schrap voor de vloedgolf aan massaclaims die nog op ons afkomt. Wij hebben de sluizen wijd opengezet voor die ranzige claimcultuur uit de VS, die nu ons lieve landje overspoelt. Amerikaanse toestanden in de polder waar niemand op zit te wachten. Een lawyer’s paradise, waar openstaande rekeningen uit het verleden stuk voor stuk worden vereffend. Met z’n allen tegen één, niet praten maar procederen. Professionalisering van de hufterigheid De juridisering van de samenleving is daarmee nagenoeg compleet. Het is de professionalisering van de hufterigheid. Met rancune en zelfbeklag als belangrijkste drijfveren. Dan weet je één ding zeker: het wordt er niet gezelliger op. Want zijn niet alle kopers wel eens gedupeerd? Als je al dat kleine leed van consumenten die ooit voor een paar dubbeltjes zijn benadeeld op één grote hoop gooit wordt het vanzelf een miljardenclaim. En een aantrekkelijk verdienmodel voor buitenlandse investeerders met diepe zakken. Die dankbaar parasiteren op de gevoelens van ontevredenheid in de samenleving. Zij betalen de proceskosten in ruil voor een percentage van de opbrengst. Advocaten mogen in Nederland niet op die manier procederen, op basis van no cure, no pay. Maar dat verbod geldt niet voor hun financiers. Alle ‘slachtoffers’ kunnen zich gratis aansluiten bij deze loterij zonder nieten. Het is big business. Apple sticker Blendle oprichter Alexander Klöpping is nu opgestaan als boegbeeld van deze snelgroeiende bedrijfstak. Met zijn Stichting App Stores Claims eist hij €1 miljard van Apple en Google. De tech-giganten zouden veel teveel rekenen voor betalingen in hun app-winkels en daarmee wereldwijd honderden miljoenen klanten hebben gedupeerd. Nu hoef je met Apple geen medelijden te hebben. Eén miljard betekent natuurlijk helemaal niets voor het grootste bedrijf ter wereld. Wisselgeld, dat ze maar wat graag zouden aftikken als ze daarmee van het gezeik af waren. Maar het is opmerkelijk hoe de uitvinder van de smartphone zo snel in ongenade is geraakt bij z’n meest trouwe aanhangers. Die alles wat Apple deed altijd he-le-maal fantastisch vonden! Het lijkt wel of al die Apple apostelen na twintig jaar ineens van hun geloof zijn gevallen. Wie heeft tegenwoordig nog zo’n Apple sticker op de auto? Religieus fanatisme Apple was nooit een gewone onderneming, maar een kerk. Al ver vóór z’n dood was Steve Jobs heilig verklaard. Zijn biografie een leiderschapsbijbel. Met religieus fanatisme werd de blijde boodschap verkondigd door honderden miljoenen volgelingen wereldwijd. Mannen als Alexander Klöpping gingen voor in die eredienst, bijna wekelijks in De Wereld Draait Door. Het was alleen geen liefdadigheid, maar keiharde business. De prijzen waren altijd al krankzinnig, voor de Macbooks, de iPhones en de iPads. En natuurlijk ook voor de apps in de appstore. Dat wist ook iedereen die zo hard stond te applaudisseren bij elke innovatie, want Apple. Nu de liefde is bekoeld moet je niet ineens je geld gaan terugvragen. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Omdat mevrouw Laseur járig is op 14 februari ben ik godzijdank al dertig jaar vrijgesteld van Valentijnsdag en alle ongein die daarbij komt kijken. Dus misschien heb ik makkelijk praten als ik zeg dat we beter resoluut kunnen kappen met die commerciële onzin. Rozen in Februari Vooral de bloeiende handel in rode rozen is deze dagen een doorn in het oog die elk jaar weer het schaamrood op de kaken brengt. Het is midwinter, mensen! En bij ons loopt het rozenseizoen van juli tot en met september. Rozen in februari betekent daarom automatisch niet alleen een flinke aanslag op klimaat en milieu maar ook op de portemonnee. Zeker dit jaar, met de hoge inflatie, zijn rozen vrijwel onbetaalbaar. Rode Rozen Nummer Eén Maar de consument laat zich daardoor niet afschrikken, integendeel. Volgens online bloemenwinkel Fleurop blijft de vraag naar valentijnsboeketten onveranderlijk groot. De hogere prijzen hebben in elk geval geen invloed gehad op het aantal bestellingen. En zeker niet op de populariteit van de roos. Het boeket rode rozen is nog altijd nummer één. Afrika Veel valentijnsbloemen die in Europa worden verkocht komen uit Afrika. Kenia heeft toestemming moeten geven voor extra vrachtvluchten om bloemen voor Valentijnsdag deze kant op te vervoeren. En het luchttransport is ruim twee keer zo duur als vorig jaar, zodat alleen daarom al de prijs van een valentijnsboeketje een stuk hoger uitvalt. De bloemen van eigen bodem zijn ook al fors duurder dit jaar vanwege de krankzinnige stijging van de gasprijs. Bloemenkwekers in de glastuinbouw kampen met torenhoge energiekosten. CO2 uitstoot Het slechte nieuws is trouwens dat bloemen uit verwarmde kassen in eigen land grofweg net zoveel energie kosten als de ingevlogen exemplaren uit Afrika. Specifiek voor rozen valt de vergelijking zelfs uit in het nadeel van de Nederlandse roos. Per roos geproduceerd in Nederland zou de CO2 uitstoot bijna dubbel zo groot zijn als per roos die uit Kenia met het vliegtuig is geïmporteerd. Rozenschaamte De conclusie zou natuurlijk moeten zijn dat rozen helemaal niet duur zijn, maar nog veel te goedkoop. Zolang de consumentenprijs niet ook de werkelijke kosten voor het klimaat weerspiegelt. Los daarvan zou een klein beetje rozenschaamte geen kwaad kunnen. Koop liever de bloemen van het seizoen, dat is pas echt romantisch. Als het dan toch rozen moeten zijn kunnen we Valentijnsdag voortaan misschien beter op 14 augustus vieren. Prettige maandag! Over Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Volgens burgemeester Aboutaleb van Rotterdam is er nog helemaal geen besluit genomen om de iconische Koningshavenbrug in zijn stad, De Hef, tijdelijk te ontmantelen voor het mega-plezierjacht van Amazonoprichter Jeff Bezos. Er zou nog niet eens een vergunning zijn aangevraagd, dus kan het verzoek ook niet in behandeling worden genomen. Ambtelijke logica waar geen speld tussen komt. Niet Lullen Maar Poetsen Toch twijfelt niemand eraan dat het gewoon doorgaat, Rotterdammers zijn ook niet gek. Geen woorden maar daden, niet lullen maar poetsen. Gezond verstand zal zegevieren. Het is ook helemaal geen miljoenenoperatie, maar een relatief simpele klus die voor enkele tonnen binnen een dag kan worden geklaard. Bezos en de jachtbouwer Oceanco betalen de rekening. Daarmee is het toch een uitgemaakte zaak, zou je zeggen. Wereldnieuws Toch leidde de aankondiging vorige week van een tijdelijke demontage van De Hef tot enorme ophef in de Maasstad en ver daarbuiten. Het was zelfs wereldnieuws. De markante brug is een belangrijk stuk industrieel erfgoed en een rijksmonument, dat een paar jaar geleden nog met veel tamtam werd gerestaureerd. Nu staat dit prachtige stukje Rotterdam opnieuw in de schijnwerpers, maar dan wereldwijd. Betere city-marketing kun je niet wensen voor de maritieme hoofdstad van Europa. En gratis reclame voor alle scheepsbouwers in de regio die superjachten bouwen voor de rijken der aarde. Zoals dit op één na grootste zeilschip ter wereld dat in Alblasserdam wordt gebouwd voor de rijkste van allemaal, Jeff Bezos. De 127 meter lange driemaster kost naar schatting $500 miljoen. Om dit gevaarte door te laten richting zee zal alleen het middenstuk van de 40 meter hoge Hef tijdelijk verwijderd moeten worden. Dat fixen we dan toch even? Business Bashing De Nederlandse scheepsbouwsector heeft het de afgelopen jaren zwaar gehad. Grote containerschepen worden tegenwoordig bijna allemaal in Azië gebouwd. Het is een sterk staaltje Hollands glorie dat nu al die superjachten hier tenminste nog vandaan komen. Daar moeten we zuinig mee omgaan. Oppassen dat het vestigingsklimaat voor deze hoogwaardige industrie niet net zo hard verzuurt als eerder voor onze multinationals Unilever en Shell. Negatieve Gunfactor Multi-miljardairs hebben een zwaar negatieve gunfactor, zo blijkt maar weer. De tegenstand richt zich voornamelijk op Jeff Bezos persoonlijk. Honderden mensen zeggen mee te doen aan een facebook actie om zijn boot met eieren te komen bekogelen als die straks door de Nieuwe Waterweg vaart. En voor lokale politici is het een prachtkans om zich nog eens lekker te profileren. Het is tenslotte verkiezingstijd.   Prettige maandag! Over Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het is de tippelzone van de supermarktsector: flitsbezorgdiensten zoals Gorrillas, Flink, Getir en Zapp. Die jouw boodschappen binnen 10 minuten thuisbezorgen. Een belofte die ze alleen kunnen waarmaken door een netwerk van kleine distributiecentra, dicht bij de klant. Deze afwerkplekken met hun zwart afgeplakte ramen, de darkstores, staan vaak middenin woonwijken en leveren veel overlast op in de buurt. Een hangplek voor de talloze fietskoeriers, wachtend op het volgende vrachtje. Amsterdam verbiedt daarom voorlopig de vestiging van nieuwe mini-magazijnen. Platformeconomie Maar het kwaad is allang geschied. De hoofdstad heeft zitten slapen, vorig jaar, toen flitsbezorgers als paddenstoelen uit de grond schoten. Nu is het te laat om het tij nog te keren. Na een razendsnelle doorbraak zijn flitsbezorgers in de grotere steden al niet meer uit het straatbeeld weg te denken, als onderdeel van de platformeconomie. Volkomen logisch, ook. Na de bezorging van maaltijden, overnachtingen en taxiritten is er nu ook een app voor je dagelijkse boodschappen binnen 10 minuten. Je kon erop wachten. Ook op de felle kritiek en het verzet tegen de komst van een nieuwe speler die de bestaande markt flink komt opschudden. Met alle gevolgen van dien voor leefbaarheid, verkeersveiligheid en arbeidsvoorwaarden van de rijders. Ook het bestellen van bier en sigaretten zonder identiteitsbewijs is trouwens kinderspel, bleek onlangs uit een steekproef van AT5. De schaamte voorbij Je kunt het de ondernemers intussen maar moeilijk kwalijk nemen. Zij zien een gapend gat in de markt, waar ze dankbaar induiken zonder dat hen een strobreed in de weg wordt gelegd. Maar de klanten, wat zíjn dat voor mensen? Voor wie het kennelijk teveel moeite is om nog even naar de winkel te lopen, op de hoek? Het is toch de schaamte voorbij om voor een avocado of chips en cola nog even een flitsbezorger te laten komen? Zijn er dan helemaal geen grenzen meer aan de gemakzucht? Je hoeft toch niet aan elke impuls direct gehoor te geven? Flitsbezorging van kruidenierswaren voorziet niet bepaald in een essentiële levensbehoefte. In de steden waarin de supersnelle bezorgdiensten opereren is in een straal van 5 wandelminuten altijd wel een supermarkt te vinden die nog open is, elk uur van de dag en elke dag van de week. Stadse fratsen Bij ons in het dorp zijn gelukkig geen flitsbezorgers actief. Te ver van de bewoonde wereld. Maar zelfs al kon het uit, dan nog denk ik dat de meeste dorpsbewoners te nuchter, te degelijk zijn om voor een vergeten pak pannenkoekenmix een supersnelle koerier te laten komen. Doe normaal! Niemand hier heeft behoefte aan dat soort stadse fratsen. Het maatschappelijk nut van flitsbezorging is minimaal. De samenleving is helemaal niet gebaat bij nog meer versnelling. Integendeel. Waar de maatschappij pas echt behoefte aan heeft is juist een wat trager levenstempo, met een beetje aandacht voor de directe leefomgeving. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Voor het eerst in de geschiedenis kwam de Nederlandse landbouwexport vorig jaar uit boven de 100 miljard euro, een waanzinnig bedrag. Ondanks de coronacrisis steeg de uitvoer van landbouwproducten met ruim 9 procent, naar € 104,7 miljard. Niet alleen omdat er meer werd geëxporteerd, qua volume, maar ook omdat de prijzen voor producten omhooggingen. Blijkt allemaal uit cijfers van het CBS en Wageningen University. Bloembollengekte De internationale handel in landbouwgoederen gaat duidelijk niet gebukt onder de covid-19 pandemie. Integendeel zou je haast zeggen. Voeding is immers noodzaak; landbouwproducten zijn essentiële goederen. Het openhouden van de handelskanalen is daarmee van evident belang. De land- en tuinbouwsector weet maximaal te profiteren van die bijzondere positie die het kreeg toegekend in de wereldeconomie. Al werd het meeste geld in de sector helemaal niet verdiend met voedingsmiddelen, maar met de sierteelt. Voor €12 miljard ging aan bloemen, bloembollen, planten en boomkwekerijprodukten de grens over. En je kunt je afvragen of een bosje bloemen uit Nederland eigenlijk wel voorziet in een essentiële basisbehoefte van de mens, in tijden van Corona. Persoonlijk zou ik wel een jaartje zonder boeketje op tafel kunnen.   Wereldkampioen De boerenbedrijfstak in ons land groeit al jaren en heeft zich in de afgelopen decennia ontwikkeld tot een superintensief agri-industrieel complex, dat zijn weerga in de wereld niet kent. In absolute aantallen exporteren alleen de Verenigde Staten meer landbouwproducten. Maar per hoofd van de bevolking of per vierkante kilometer gerekend laten we ook de Amerikanen ver achter ons. Het is een onvoorstelbaar knappe prestatie, dat we op zo’n piepklein stukje aarde zoveel bloemen, vlees en melk weten voort te brengen. Elke centimeter landbouwgrond, elke druppel water, ieder straaltje zonlicht wordt ten volle benut. We doen dat inmiddels met zoveel expertise en zo verschrikkelijk efficiënt dat het meer dan €100 miljard export oplevert. En het wordt alleen maar meer elk jaar. Mijlpaal of keerpunt? Het is een fantastische mijlpaal, die ook serieus te denken geeft. Want met de onstuitbare groei van onze landbouwproductie neemt ook de druk op het klimaat, dierenwelzijn en milieu onhoudbare vormen aan. De grenzen aan de groei zijn nu wel bereikt, zo niet allang overschreden. Hoelang nog willen we met ons piepkleine en dichtbevolkte landje de hele wereld blijven voorzien van boter, kaas en eieren? En de Chinezen van varkensvlees? De Nederlandse landbouwsector is op een keerpunt beland. Niet verder groeien de komende jaren, maar juist fors inkrimpen. De kennis behouden en vergroten, maar de productie verplaatsen naar het buitenland. Daar ligt de toekomst voor onze agrarische industrie. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Ken je die mop van de Coronacrisis? Die kwam niet! Sinds de wereldwijde uitbraak van de Covidpandemie, bijna twee jaar geleden alweer, en de reeks lockdowns die daarop volgde wordt er al voor gewaarschuwd: de diepste economische crisis sinds de jaren ’30 van de vorige eeuw. Waarmee het beeld wordt opgeroepen, in zwart wit, van totale wanhoop met lange rijen bij de sociale dienst en voor de gaarkeukens. Je zou haast niet beter weten of Nederland en de rest van de wereld balanceert al twee jaar op de rand van de afgrond. Ondernemingen hadden allang bij bosjes failliet moeten gaan. Die grimmige crisissfeer wordt intussen flink aangewakkerd door pers en parlement. En alle demonstraties en protestacties van boze burgers, winkeliers of horeca-ondernemers. Geen crisis maar groeipijnen Alleen: van crisis is helemaal geen sprake. Economisch staat ons land er juist verrassend goed voor. Een beetje te goed, eigenlijk, oververhitting dreigt. Het probleem is momenteel zelfs dat de economie te hard groeit. Wat weer gepaard gaat met allerlei groeipijnen, zoals inflatie en schaarste aan grondstoffen, goederen en arbeid. Personeel is niet aan te slepen. De werkloosheid is uitzonderlijk laag. De aandelenkoersen blijven maar stijgen. En in geen dertig jaar gingen zo weinig ondernemingen op de fles als in het Coronajaar 2021. Faillissementsgolf blijft uit Want ondanks Covid, ondanks de lockdowns, gingen slechts anderhalf duizend (1536) bedrijven failliet vorig jaar, meldde het CBS woensdag. Een jaar eerder waren dat er nog bijna twee keer zoveel en dat was ook al weinig. Van de enorme faillissementsgolf, waar nu al bijna twee jaar voor wordt gewaarschuwd, is vooralsnog geen enkele sprake, integendeel. Met name in de zo zwaar beklaagde Horeca-sector was het aantal faillissementen opvallend laag. Overheidssteun Wellicht moet worden gevreesd voor het moment dat het staatsinfuus wordt afgekoppeld. Want veel ondernemingen worden kunstmatig overeind gehouden met steun van de overheid. Bij elkaar opgeteld hebben bedrijven voor meer dan €18 miljard aan uitstel gekregen om hun belasting te betalen. Tienduizenden bedrijven kregen ondersteuning voor het betalen van salarissen en vaste lasten. Dat houdt een keer op. Maar de wereld waarin al die ondernemers straks uit hun coma ontwaken staat er economisch alweer een stuk beter voor dan twee jaar geleden. Er is werk zat. Dus het hoeft geen uitstel van executie te zijn geweest. Welvaart en welbevinden De Coronacrisis is vooral een vertrouwenscrisis gebleken. Die heeft geleid tot een hoop maatschappelijke ontwrichting. Maar een economische crisis lijkt vooralsnog succesvol te zijn afgewend. Het gevolg daarvan is jammer genoeg dat welvaart en welbevinden niet langer met elkaar in de pas lopen. Prettige maandag! Over Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Er zijn 11,5 miljoen Nederlanders met een rijbewijs, vermoedelijk meer dan met een zwemdiploma. Je komt natuurlijk wel eens iemand tegen zonder het roze documentje, maar slechts bij hoge uitzondering. Voor de meeste jongvolwassenen is slagen voor het rijexamen een belangrijke mijlpaal in hun leven. Miljoenen landgenoten kunnen erover meepraten en doen dat dan ook graag en vaak. Hoeveel lessen, hoeveel pogingen, de stress voor het afrijden, theorie. En vooral: hoe krankzinnig duur het is om een rijbewijs te halen. Vanaf € 2000 Volgens het CBS kostte een uur rijles vorig jaar gemiddeld € 47,30. De ANWB rekent voor dat een vlotte leerling zeker 25 lessen nodig heeft. Aan lesgeld alleen al ben je dus minstens een kleine € 1200 kwijt. Dan moet het examengeld nog komen. Tussentoets, theorie en praktijkexamen B komt samen op € 590,50. Met een speciaal faalangstexamen ben je nog 112 euro duurder uit. Bij de ANWB kost een rijbewijs zelfs in het allergunstigste geval bijna € 2000. Dan moet je wel in één keer slagen. En dat lukt maar de helft van alle kandidaten. In de praktijk zullen veel leerlingen algauw het dubbele kwijt zijn. Zelf reed ik af in Groningen, de eerste keer in 1989. Pas in de vijfde poging was het raak. Ik weet nog dat ik opgelucht uitriep: “Perfect!”. Waarop de examinator met noordelijke tongval de onvergetelijke woorden sprak: “Nou, perfect was het niet”. Maar wel geslaagd. Deel van de opvoeding Gelukkig betaalden mijn ouders, omdat ik vóór mijn achttiende niet had gerookt. En het hoorde bij de opvoeding, vonden ze. Want voor velen is het rijbewijs in het dagelijks leven een onmisbaar diploma. Essentieel om te kunnen functioneren op de arbeidsmarkt en in het normale maatschappelijk verkeer. Van zelfbewuste en onafhankelijke burgers wordt verwacht dat ze een auto kunnen besturen. Het is volkomen belachelijk dat iets wat vrij algemeen wordt beschouwd als onderdeel van het volwassen worden, een basisopleiding voor alle Nederlanders, zoveel moet kosten. Want wat als pa en ma niet betalen, hoe kom je dan nog aan een rijbewijs? Je kunt niet zonder, dus je kunt er niet omheen. Feitelijk is het pure afpersing. Prijsvechters en beunhazen Die hoge prijs voor een rijbewijs zet de deur wagenwijd open voor prijsvechters en beunhazen die goedkope lespakketten aanbieden. En cursisten die na amper 10 lessen de gok wel willen wagen. In de Rijschoolzoeker vind je scholen met een slagingspercentage van 25 % of minder. Alles bij elkaar levert dat veel te veel rijexamens op en dus lange wachttijden bij het CBR. Het ministerie van verkeer begint daarom een proef. Waarbij een kandidaat voor het rijexamen door twee rijscholen wordt voorgedragen. Daarmee wordt een peperduur en ingewikkeld stelsel alleen maar uitgebreid met een extra complicatie. Goedkoper wordt het niet. Rijopleiding op onderwijsbegroting? Gezien het grote maatschappelijk belang, voor de verkeersveiligheid, de economie en de kansengelijkheid, zou een kwalitatief hoogwaardige rijopleiding door de overheid moeten worden gefaciliteerd en gesubsidieerd. Via de onderwijsbegroting. Waarom geen rijles op de middelbare school? Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Op de valreep van het nieuwe jaar onthulde de NOS dan eindelijk de werkelijke oorzaak van de ongekend diepe crisis op de woningmarkt. Vergeet makelaars, huisjesmelkers, asielzoekers en stikstofregels. Of Prins Bernhard jr en al die andere boosdoeners die steevast opduiken, in de emotionele Kamerdebatten over dit beladen onderwerp. Het komt gewoon door de ouderen, mensen, het stond op Teletekst. Onder de kop “Wooncrisis door honkvaste ouderen”. Boomers die in hun bungalows blijven plakken als de kinderen allang zijn uitgevlogen. En halsstarrig weigeren te verkassen naar een praktische bejaardenflat. Waarmee hun riante familiehuis tenminste weer beschikbaar zou komen voor een leuk jong gezin met kleine kinderen en een hond. Zoals het kennelijk hoort, volgens de staatsomroep.   Verhuisketen  Als de ouderen een beetje soepel zouden doorstromen van grote naar kleinere woningen, zoals appartementen, zou de woningmarkt er een stuk beter voor staan. Zegt een meerderheid van grote en kleine gemeenten (55 procent) in antwoord op vragen van de NOS en de regionale omroepen. Mooi voorbeeld van wat in Amerikaanse rechtbankdrama’s altijd een leading question wordt genoemd. Objection your honor!  Maar vooral gemeenten in Zuid-Holland, Gelderland, Overijssel en Limburg lijken er toch echt zo over te denken. Zwijndrecht bijvoorbeeld zegt dat er te weinig aantrekkelijke koopappartementen zijn voor senioren die nu nog in een eengezinswoning zitten. Als die verhuizen kan een verhuisketen op gang komen, stelt de gemeente. Want doorstromen zullen ze.   Heksenjacht  Zoals te verwachten na dit nieuws bleef een heksenjacht op Twitter niet lang uit. Compleet met luchtfoto’s van, in dit geval, het Limburgse landhuis van Eurocommissaris Frans Timmermans. En het bijschrift dat deze 60-er dan maar als eerste uit zijn prachtige huis moet worden geplaatst. Hier wordt, kortom, weer een vuig staaltje afgunstpolitiek bedreven. Het past naadloos in de tijdgeest van polarisatie, haatzaaien en zelfbeklag. Ouderen de schuld geven van de wooncrisis is het bewust opstoken van een generatiekloof.   Niet doorstromen maar ínstromen  Verhuizen staat hoog in de top 5 van meest stressvolle gebeurtenissen in een mensenleven. Direct na overlijden van een dierbare en echtscheiding. En nog vóór ernstige ziekte of ontslag. Niet iets waar ik oudere woningbezitters graag aan zou willen blootstellen. Je hoeft ze toch niet uit hun huis te pesten. Verleiden is veel effectiever. En mag het wat creatiever, misschien? Denk nu eens buiten de paden van een traditionele wooncarrière. Niet doorstromen maar ínstromen. Drie of vier generaties gezellig onder één dak, met familie, vrienden of nieuwe huisgenoten. Vérbouwen in plaats van bíjbouwen. Maak het splitsen van grote woningen eenvoudiger. Meer mensen op één adres. Voor veel starters op de woningmarkt een snelle oplossing. Ouderen kunnen in hun eigen huis blijven en zijn langer betrokken bij de samenleving.   Je zal maar in de bloemschoenen staan van de nieuwe Minister van Wonen. Maar saai wordt het niet in het nieuwe jaar.   Prettige maandag!  See omnystudio.com/listener for privacy information.

HAPPY COVID Voor wie het kan waarderen hebben coronacrisis en lockdown ook hun goede kanten. Zoals een heerlijk huiselijk kerstweekend in kleine kring, minder files en een betere work-life balance. Een gevoel van saamhorigheid, geluk vinden in de kleine dingen. Kwart minder Inbraken Nog meer goed nieuws, om het oude jaar mee af te sluiten, is dat niet eerder in één jaar zo weinig woninginbraken werden gepleegd als in 2021. Zo melden politie en Interpolis. De verzekeraar verwacht, met nog een week te gaan, dat de teller dit jaar blijft steken op 22.500 inbraken, voornamelijk in de drie grote steden. Dat is bijna een kwart minder vaak dan vorig jaar. Positieve bijvangst Dit heugelijke laagterecord heeft natuurlijk alles te maken met de coronalockdowns. Want juist in de maanden dat alles dicht was en iedereen moest thuisblijven werd opvallend weinig ingebroken, blijkt uit de inbraakbarometer. Traditiegetrouw loopt het aantal inbraken altijd weer wat op in het najaar, richting de eindejaarspiek. Maar ook die stijging is de laatste weken stilgevallen, door de nieuwe lockdown. We kunnen gerust vaststellen dat ook het inbrekersgilde hard is geraakt door de coronamaatregelen van het kabinet. En dat valt alleen maar toe te juichen. Laten we de positieve bijvangst van de coronacrisis vooral omarmen. Misdaad verschuift Ook al is een kleine nuance hier wel op z’n plaats. Oldskool inbreken was al enige tijd op z’n retour. Wie doet dat nog, vandaag de dag? Met zwarte trui en bivakmuts door een openstaand zolderraampje naar binnen klimmen? Ook de kleine boeven verplaatsen hun werkterrein steeds meer naar het digitale domein. Misdaad verdwijnt niet, maar verschuift en digitaliseert. Een trend die aanzienlijk lijkt te zijn versneld door alle coronamaatregelen. Cybercriminaliteit neemt juist een enorme vlucht. Zowel zakelijk als privé neemt de dreiging online juist gigantisch toe. En door het massale thuiswerken zijn we alleen maar kwetsbaarder geworden voor allerlei soorten aanvallen via internet. Wees dus maar blij dat we ons tenminste over woninginbraak steeds minder zorgen hoeven maken. Economische groei De economie intussen blijkt nog harder te zijn gegroeid dan we al wisten. Het CBS verhoogde vrijdag z’n groeicijfer voor het derde kwartaal, van 1,9 % naar 2,1 %. Consumenten en overheid gaven meer geld uit en bedrijven maakten meer winst. En het grote plaatje is helemaal indrukwekkend. De totale wereldeconomie bereikt mogelijk in het nieuwe jaar al voor het eerst een omvang van meer dan 100 biljoen dollar, dat is 100 duizend miljard. Schrijft persbureau Reuters. Tot nu toe gingen onderzoekers er nog vanuit dat de grens van 100 biljoen pas twee jaar later zou worden geslecht, in 2024. Het grootste risico is momenteel dat de economie té hard groeit, met hoge inflatie tot gevolg en schaarste aan grondstoffen, goederen en arbeidskrachten. Dat is geen crisis maar een luxe-probleem. Prettig Nieuwjaar!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Net voor het weekend maakte Zeewolde de weg vrij voor de komst van Facebooks moederbedrijf Meta, dat daar in de polder een hyperscale datacenter wil neerzetten. Luidkeels verzet daartegen van boeren en milieuactivisten is net zo kansloos als zinloos. Want je houdt het toch niet tegen. Niet zolang we met z’n allen zulke krankzinnige hoeveelheden data blijven genereren. Naarmate de samenleving verder digitaliseert wordt dat alleen maar meer, niet minder. En voor wie het nog niet wist: de cloud is geen wolk waterdruppels in de lucht, maar een heel netwerk van serverpakhuizen waar al onze digitale bestanden fysiek worden opgeslagen. Het is alleen maar eerlijk en logisch dat Nederland zelf de lasten draagt van ons eigen ongebreidelde internetgebruik. En waar kan dat beter dan in Flevoland? Neem dan ook je verantwoordelijkheid. Rode Loper Volkomen terecht dus dat de gemeente Zeewolde de loper uitrolt voor Facebook. De dataopslag-industrie is een waanzinnige groeimarkt; de hele wereldeconomie draait op data. Voor Nederland zou data-opslag wel eens het nieuwe aardgas kunnen zijn: makkelijk verdienen. De welvaart wordt ons in de schoot geworpen. Het getuigt alleen maar van gezond verstand en een vooruitziende blik dat de gemeente Zeewolde met die ontwikkeling meelift. Het is de vooruitgang. Facebook is ook niet de eerste Amerikaanse Big Tech die voor ons land kiest. Microsoft en Google hebben hier ook al hun hyperscale datacenters gevestigd. Twee in de Wieringermeer en eentje in de Eemshaven. En volgens het kabinet komt er nog veel meer aan, er lopen aanvragen voor 20 tot 25 nieuwe datacenters, groot en klein. Energietransitie Tegenstanders maken een punt van het gigantische energieverbruik door datacenters. De cijfers zijn ook indrukwekkend. In Zeewolde alleen al heeft Facebook straks net zoveel elektriciteit nodig als alle treinen van de Nederlandse Spoorwegen bij elkaar. En dan moet het ook nog duurzaam worden opgewekt. Daarvoor zijn volgens de NOS één miljoen huizen nodig met zonnepanelen op het dak. Of 175 hele grote windmolens. Alle datacenters bij elkaar verbruiken nu nog ruim 2 procent van het totale Nederlandse stroomverbruik. Maar dat neemt razendsnel toe, tot naar verwachting zo’n 10 of 11 procent in 2030. Maar is dat erg? Niet als de overheid echt werk wil maken van de transitie naar een duurzame energievoorziening. Dan kun je alleen maar blij zijn met al die grote, stabiele afnemers van groene stroom. Als stok achter de deur om doelen te halen en ambities waar te maken. Waaronder de opwaardering van het hoogspanningsnetwerk en de verdere infrastructuur voor elektriciteit. De restwarmte van het koelwater kan trouwens prima worden hergebruikt voor de verwarming van woningen en kantoren. Dankzij Facebook zit Zeewolde er straks warmpjes bij. Geen extra banen Het goede nieuws van dit alles is bovendien dat het vrijwel geen banen oplevert. Met een beetje geluk brengt de komst van Facebook in de polder niet of nauwelijks extra werkgelegenheid met zich mee. En dat komt goed uit want er is momenteel toch niemand beschikbaar, op de zwaar overspannen arbeidsmarkt. Prettige maandag! Over Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Voor chauvinisten was het een topweek. Eerst het nieuws dat De Vaandeldrager van Rembrandt thuiskomt, in het Rijksmuseum. Op zondag gevolgd door die andere vaandeldrager, Max Verstappen, die in Abu Dhabi als eerste Nederlander ooit wereldkampioen werd in de Formule 1. Alle zorgen over pandemie en knellende coronamaatregelen waren even vergeten. Langs het circuit zelfs letterlijk, als je die kolkende menigte oranjefans daar zag hossen, schouder aan schouder, uitzinnig van vreugde over deze unieke en historische gebeurtenis. Mag wat kosten Het mocht ook best wat kosten, want hoe vaak komt zo’n kans voorbij? Misschien maar eens in een mensenleven, da’s meemaken en erbij zijn. Dan moet je ook niet zeuren. Dus hup € 175 miljoen neertellen voor een schilderij, bijna volledig met overheidsgeld. En hup een ticket boeken naar de Verenigde Arabische Emiraten, om het Formule 1 miljardencircus van dichtbij te beleven. Je leeft tenslotte maar één keer. Sportswashing Wat kan het dan eigenlijk nog schelen dat de Arabische gastheren het niet zo nauw nemen met de mensenrechten? Lewis Hamilton had maar mooi z’n regenbooghelm opgezet. Dat zal ze echt wel aan het denken zetten, daar aan de Perzische Golf. En op het erepodium spoten na afloop de champagnefonteinen, in een land waar alcohol streng verboden is. Toch ook een veelzeggende daad van protest. Al zullen de machthebbers in Abu Dhabi alleen maar met trots en tevredenheid terugkijken op dit internationale topsportevenement, dat met een werkelijk magnifiek vuurwerk werd afgesloten. Een schoolvoorbeeld van wat mensenrechtenorganisaties sportswashing noemen. Je kunt zoveel doen met 150 miljoen Dan die Rembrandt voor €175 miljoen, een record. €150 miljoen daarvan was geld van ons allemaal, uit de staatskas. Een buitenkans was het. Om nog een topstuk toe te voegen aan de toch al zeer omvangrijke Rembrandtcollectie van het Rijksmuseum. Het was nu of nooit. Alleen de timing had wel wat beter gekund. Want zoveel geld had op dit moment misschien wel net zo goed besteed kunnen worden aan cultuureducatie of de ondersteuning van uitvoerende kunstenaars. Je kan zoveel doen met €150 miljoen! Wanneer dit soort bedragen worden uitgetrokken voor de impulsaankoop van een dood kunstwerk uit het verleden, zou je het eigenlijk verplicht moeten matchen, met zo’n zelfde som geld voor het heden en de toekomst van de cultuursector als geheel. Chauvinisme als medicijn Intussen mag Nederland zich wel in de handen knijpen. Want zo slecht doen we het niet, integendeel. We zijn een van de allerrijkste landen op aarde, dat zich wereldwijd ook sportief en cultureel laat gelden. Dat levert een collectief gevoel van trots op en van geluk en saamhorigheid. Het beste medicijn tegen verdeeldheid en ontevredenheid is chauvinisme. Want winnen doe je samen. Prettige maandag! Over Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Dag jongens en meisjes tot volgend jaar Voor 2021 is het nu klaar Wanneer je dit hoort Zit ik alweer aan boord Na te denken over mijn feest En hoe verwarrend het is geweest   Als Grote Vriend van alle Kinderen Probeer ik angstvallig te consuminderen Want, zo heeft de Sint geleerd Anders gaat het goed verkeerd Met regenwoud en oceaan Daar helpt geen lieve moeder aan   En stoppen met shoppen, na zo’n 300 jaar Valt de Goedheiligman een beetje zwaar Terwijl het grootste geschenk, zoals iedereen weet Het doorgeven is van een schone planeet Maar een pakjesavond zonder geschenken Daaraan durf ik nog niet te denken   Op zoek naar een compromis daartussen En om het geweten een beetje te sussen Probeert Sinterklaas kapoen Uit alle macht om goed te doen Dus geen textiel uit foute landen Of gemaakt door kinderhanden   En verslaving aan mode en dure merken Niet onnodig in de hand te werken Het wil alleen nog niet zo lukken Een duurzaam stempel op het feest te drukken Steeds meer spullen elk jaar weer Wanneer stopt het nou een keer   Laten we samen nu eens proberen Die spullen wat meer te circuleren Door wat je zelf niet gebruikt ook eens weg te geven Zo krijgen cadeaus een tweede leven Nog iets waarover ik jullie wil consulteren Kunnen we de Taaipop niet rehabiliteren?   Deze traditionele lekkernij Hoorde er vroeger altijd bij Maar wordt steeds meer verdrongen op het schap Door die zoete chocolade-hap Tot zijn schrik vernam de Sint Dat de kruidnoot alles overwint   Zelfs Bolletje zag zich gedwongen het maken Van taaitaai volledig te staken Het einde komt snel dichterbij Voor Sint’s lievelingslekkernij De chocolade kruidnoot aan de andere kant Krijgt nu echt de overhand   Het zijn vooral modieuze smaken Die in de mode beginnen te raken Red velvet, Truffel, Kokosnoot Het aanbod is bespottelijk groot En bovendien, net zo bezopen Je kunt ze al in Augustus kopen   Nog even en het hele jaar Liggen de kruidnoten straks klaar Maar de ene traditie is de andere niet Kijk hoe het ging met Zwarte Piet Gelukkig is dat pleit enigszins beslecht Een roetveeg Piet blijkt net zo echt   Mij bevalt het erg goed En de kinderen zijn even zoet Wel maak ik mij zorgen nu en dan Over de concurrentie van de Kerstman Die proleet van de Noordpool met zijn Rendierslee Kaapt steeds meer van mijn feestje mee   Voor de vrienden van DHL, UPS en PostNL Sluit ik af met een dankjewel   Prettige maandag! Over Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Bijverdienpremie Alleen waarom nu pas? En waarom niet structureel en voor iedereen, maar slechts bij wijze van proef? Want natuurlijk zoeken mensen sneller een baan, als ze zeker weten dat ze de bijverdiensten in eigen zak mogen steken. Dat snap je toch ook wel zonder proefperiode van ruim 3 jaar? En natuurlijk draagt zon bijverdienpremie bij aan meer bestaanszekerheid. En ja, de gemeente Amsterdam zag mensen ook sneller uit de bijstand komen. In Rotterdam, Wageningen en Doetinchem lopen vergelijkbare projecten, die zonder twijfel dezelfde uitkomsten zullen opleveren. Want het is een absolute no-brainer. Ons volledige stelsel van uitkeringen en toeslagen is aan grondige herziening toe, willen we het eerlijk, betaalbaar en beheersbaar houden. En een beetje menselijk. Kostendelersnorm De hoofdregel blijft helaas nog dat extra inkomen uit een bijbaan moet worden verrekend met de uitkering. Maar ook samenwonen kan je geld kosten als je in de bijstand zit. Tienduizenden bijstandontvangers krijgen een lagere uitkering door de kostendelersnorm. Als zij met meerdere volwassenen samenwonen, moet de gemeente verplicht korten op hun bijstand. Hoe meer volwassenen de woning delen, hoe lager de uitkering. Dus iemand die een meerderjarig kind of een ouder in huis neemt krijgt in principe minder uitgekeerd. Gratis boodschappen Nog een schrijnend geval dat voor veel ophef zorgde was de vrouw uit Wijdemeren die 7000 euro bijstand moest terugbetalen aan de gemeente omdat ze van haar moeder jarenlang boodschappen had gekregen. De rechter gaf de gemeente hierin gelijk, zij het niet voor het volledige bedrag. Waarmee het principe overeind bleef dat de vrouw de boodschappen niet zomaar had mogen ontvangen terwijl ze in de bijstand zat. Basisinkomen De ramp met de kinderopvangtoeslagen zorgt er hopelijk voor dat het hele stelsel van uitkeringen en toeslagen op de schop gaat onder het nieuwe kabinet. Een overheid die niet-werken stimuleert en samenwonen ontmoedigt is niet wenselijk en niet menselijk. Dit kabinet geeft momenteel met groot gemak miljarden uit om bedrijven en ondernemers door de coronacrisis te slepen. Laat ze ook eens kijken naar een redelijke oplossing voor mensen die structureel ondersteuning nodig hebben. Zoals de 430.000 mensen in de bijstand. Waarom geen basisinkomen voor iedereen? Zonder peperduur opsporingsapparaat voor handhaving en sanctionering. Gebaseerd op vertrouwen in plaats van controle. Ook goed voor iedereen die belangrijk maar onbetaald werk verricht als vrijwilliger of mantelzorger. Prettige maandag! Over Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het Centraal Bureau voor de Statistiek meldt een robuuste groei in het derde kwartaal. Zowel huishoudens als overheid gaven flink meer geld uit dan verwacht, jubelt het CBS. De groei is zelfs zo uitbundig dat Het Financieele Dagblad, met nog zes weken te gaan, nu alvast een historische meevaller voorspelt voor het hele jaar. Want zelfs als het nu lopende vierde kwartaal straks onverhoopt een lichte krimp vertoont, wat best zou kunnen door alle coronamaatregelen, komt de economisch groei in 2021 nog altijd ergens tussen de 4,2 en de 5 procent uit, schrijft de krant, en dat is deze eeuw nog niet eerder vertoond. Luxeproblemen Ook de werkloosheid, trouwens, is alweer bijna net zo laag als vóór de uitbraak van het virus. Slechts 3,1 procent van de beroepsbevolking zit zonder werk, ongekend goed. Sterker nog, er zijn momenteel meer banen beschikbaar dan werklozen om ze op te vullen. Bij gebrek aan werkloosheid is die enorme krapte op de arbeidsmarkt nu juist het grote probleem. Een luxe-probleem, wel te verstaan. Want amper 3 procent werkloosheid is toch fantastisch? Wie durft nu nog te beweren dat de voortschrijdende robotisering ons banen kost? Voorlopig is er meer werk dan arbeidspotentieel. En zo zijn er wel meer signalen dat de economie momenteel harder groeit dan we eigenlijk aankunnen. Schaarste dreigt aan bijna alles. Overal zijn tekorten en schieten de prijzen omhoog. Maar ook dat zijn in feite luxe-problemen, bijvangst van de ongebreidelde groei van de economie. Natuurlijk zijn er beroepsgroepen, bedrijfstakken en ondernemers die niet meedelen in de vreugde. Maar met een scala aan corona steunmaatregelen worden ook die er wel doorheen gesleept. Gaaf landje Puur economisch gezien lijkt Nederland zich uitstekend door de crisis heen te slaan. De statistieken zeggen genoeg: historische groeipercentages en superlage werkloosheid. Toch hoor je dit keer niemand roepen dat we in zon onwijs gaaf landje wonen. Het voelt ook lang niet zo goed als het eruit ziet op papier. Daarvoor zijn de onzekerheden te groot. Economische groei op zichzelf zegt dan ook helemaal niets over de werkelijke stand van een land. Waarin de zorg afdendert op code zwart en in Rotterdam dit weekend twee relschoppers werden neergeschoten door de politie. Het coronabeleid van dit kabinet mag economisch misschien succesvol zijn; op alle andere fronten faalt de regering hopeloos om de boel een beetje bij mekaar te houden. Bruto Nationaal Geluk Brede welvaart in een land laat zich niet alleen op geld en groei waarderen. Stop gewoon met die misleidende groeicijfers. Laat het CBS in zijn kwartaalrapportages liever kijken naar kwalitatieve maatstaven. Zodat, naast het materiele-, ook sociaal, fysiek en psychisch welzijn wordt gemeten. Vergeet Bruto Nationaal Inkomen. Bruto Nationaal Geluk is waar het echt om gaat.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Ruim een kwart gaf zelfs aan last te hebben gehad van levensmoeheid. Bijna alle studenten, 97 procent van de ondervraagden, ervaren stress. Dat klinkt uiterst zorgelijk allemaal, alarmerend zelfs. De mentale gezondheid van jongvolwassenen gaat ons allemaal aan het hart. Je gunt ze het allerbeste, waaronder een bruisend studentenleven. Geen Paniek Toch is het ook weer geen reden om volledig in paniek te raken. Want is niet de belangrijkste les die we onze studenten kunnen leren dat je er wel wat voor over moet hebben? Als je straks deel wilt uitmaken van de intellectuele voorhoede van de samenleving, de leiders van morgen? Een universitaire studie is geen 'walk in the park', je krijgt het niet cadeau. Een beetje stress en prestatiedruk hoort erbij. Het is de bijvangst van ambitie en leergierigheid. Twee kwaliteiten die je wel mag verwachten van studenten op het allerhoogste onderwijsniveau. Een voorproefje van wat nog komen gaat in de echte maatschappij. Recordaantal Studenten Uit eerdere onderzoeken naar de mentale gezondheid van studenten kwam ook al naar voren dat ze veel te veel drinken en vaak somber zijn. Mij een raadsel waarom nieuwe studenten zich daardoor niet wat vaker laten afschrikken. Integendeel zelfs: het worden er steeds meer. Het aantal studenten dat ingeschreven staat aan een Nederlandse universiteit steeg dit jaar met 4 procent, naar bijna 341 duizend, meer dan ooit. En de helft is ongelukkig. Passende Aanpak Om met een passende aanpak te komen voor de problemen gaat het kabinet in gesprek met studenten, onderwijsinstellingen en studentenverenigingen. En het is goed dat de regering iets doet aan een acute noodsituatie in de mentale volksgezondheid. Maar het blijft symptoombestrijding. Voor een structurele oplossing zou nog eens goed gekeken moeten worden naar de massale toestroom van studenten elk jaar. En of we dat moeten willen. Het hoger en wetenschappelijk onderwijs mag wel weer een stuk selectiever, met meer aandacht en begeleiding voor individuele talenten. Maak om te beginnen een einde aan het automatisme dat elke schoolverlater doorstroomt naar de universiteit, zonder enig idee wat hij of zij eigenlijk wil worden, later. De kwaliteit van het onderwijs lijdt eronder, net als de waarde van het diploma. En hoeveel studenten zouden later niet veel gelukkiger zijn geworden als ze een echt vak hadden geleerd of een ambacht, zoals meubelmaker of bierbrouwer? Ook hier wreekt zich een schrijnend gebrek aan waardering in onze samenleving voor praktische opleiding en vakmanschap. Prettige maandag! Over Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Black Friday is traditioneel de aftrap voor het shopping season in Amerika. En sinds een aantal jaren ook in ons land en de rest van de wereld, helaas. Het koopjes spektakel is niet meer weg te denken. Het is de moeder van alle uitverkoop, vandaar Black Friday, een gitzwarte dag. Het is de hel op aarde: voor klanten, winkelmedewerkers en pakketbezorgers. Toch gaan we er stug mee door. Elk jaar weer, in de aanloop naar Sinterklaas en het Kerstfeest, vieren we deze Hoogmis van de Hebberigheid. Novembertraditie Intussen ook een novembertraditie geworden, is de oproep van de FNV aan politiek en werkgevers om Black Friday nu maar eens een jaartje over te slaan. Om te voorkomen dat de covid besmettingscijfers weer keihard oplopen. Medewerkers van winkels en distributiecentra en de klanten zouden in tijden van corona niet moeten worden blootgesteld aan deze gigantische drukte. De vakbond vindt dat de grote winkelketens hier een zware verantwoordelijkheid hebben. Maar gaat daarmee voorbij aan de eigen verantwoordelijkheid van consumenten. Eigen verantwoordelijkheid Want natuurlijk zou Black Friday verboden moeten worden. En niet alleen dit jaar vanwege de pandemie, maar voorgoed. Alleen niet omdat klanten het slachtoffer zijn van het grootwinkelbedrijf. Ze zijn het slachtoffer van hun eigen hebberigheid en hun eigen verslaving aan koopjes. De kick die ze krijgen van elke gescoorde aanbieding. Telkens weer. Waarmee de uitverkoop ineens geen kwestie meer lijkt te zijn van geld uitgeven, maar van geld verdienen. Black Friday is het absolute dieptepunt van de consumptiemaatschappij, een beschamende vertoning. Al die superacties en schijnaanbiedingen die bij nader inzien toch niet zon buitenkans waren. Waardoor je blijft zitten met nog meer spullen en kledingstukken die je helemaal niet nodig hebt. Koopdieet De laatste tijd komt steeds vaker de oproep voorbij van milieudefensie om een jaar lang geen kleding te kopen. Om de druk op klimaat en samenleving te verlichten. Zover hoef je van mij echt niet te gaan. Maar probeer het eens één maand: november. Voor de rokers is er Stoptober, drinkers hebben dry January. Compleet met app die bijhoudt hoeveel geld je bespaart. Hoe gaaf zou het zijn om al die kopers te helpen afkicken van hun koopjesverslaving? Doe mee aan #Nospender November! Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Best raar dat ondernemers geen toestemming hebben om dan ook meteen van hun personeel de QR-codes te scannen. Het gevolg is nu dat alle klanten bij de deur worden gecheckt, door een medewerker die misschien zelf wel een verspreidingsrisico vormt. Wie zal het zeggen? Het is hoe dan ook een structureel lek in het systeem van toegangscontrole. En daarmee niet erg bevorderlijk voor het draagvlak bij het publiek. Geen wettelijke grondslag Een ondernemer mag zn mensen wel vriendelijk vragen of ze zijn gevaccineerd. Maar alleen als hij daarvoor een goede reden heeft. En medewerkers zijn nooit verplicht daarop te antwoorden. Omdat er geen wettelijke grondslag is, voor een coronacontrole van werknemers. Sommige bedrijven, zoals accountantsbureau Deloitte, vragen nu al evengoed van hun personeel om alleen naar kantoor te komen als ze gevaccineerd zijn en een QR-code kunnen laten zien. LeasePlan stelde zelfs een vaccinatieplicht in voor medewerkers. Maar ook dat is allemaal feitelijk niet te controleren, laat staan wettelijk af te dwingen. Reguliere zorg verdrongen Intussen loopt het aantal besmettingen schrikbarend hard op. Op de Europese coronakaart kleuren grote delen van ons land alweer donkerrood, het hoogste waarschuwingsniveau. Terwijl Nederland een maand geleden nog helemaal op oranje stond, het een na laagste. Intensive Care artsen van alle acht academische ziekenhuizen vrezen voor de kwaliteit van de zorg op IC-afdelingen. Zij roepen de politiek op nu snel maatregelen te nemen, om de corona-besmettingscijfers terug te dringen. Want als de aantallen covid-patiënten op de ICs zo snel toenemen, blijven mogelijk te weinig bedden over voor kankerpatiënten en hartoperaties. Poppenkast Hoe lang willen we nog doorgaan met deze poppenkast? Waarin vaccin-weigeraars met hun individuele principes een serieuze bedreiging beginnen te vormen voor de volksgezondheid van ons allemaal. En het kabinet tegenstanders van een effectief coronabeleid niet harder durft aan te pakken. Als generieke maatregelen niet het gewenste resultaat opleveren is het hoog tijd om gericht in actie te komen tegen specifieke doelgroepen. Zoals in Oostenrijk, waar werknemers moeten kunnen aantonen dat ze zijn gevaccineerd of genezen, of negatief getest. Op straffe van 500 euro boete. Werkgevers die nalaten te controleren riskeren een boete van 3.600 euro. Dus niet meer janken maar gewoon een prik halen. Prettige maandag! Over Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Omdat de bedrijfskosten in de volle breedte omhoogschieten. Grondstoffen worden allemaal duurder, zoals palmolie, sojabonen, kokos, thee en vanille. Maar ook voor het plastic van de verpakkingen en voor transport moet meer worden betaald. Die kostenstijgingen móet Unilever wel doorberekenen aan de consument, een kwestie van marges en overmacht. Alle grote producenten komen met dezelfde waarschuwing: Wereldwijd krijgt iedereen te maken met stijgende prijzen, dus ook de klant in de supermarkt. Kant-en-klare gemaksvoeding Het lijkt wel of nu elk moment de internationale noodtoestand kan worden uitgeroepen. Zo hysterisch is de reactie op de prijsverhoging van levensmiddelen, met enkele procenten. Maar zon ramp is dat helemaal niet. Integendeel. Hoog tijd juist dat de prijzen voor kunstmatig gefabriceerde voeding flink worden verhoogd. Onze voeding is geleidelijk aan een industrieproduct geworden. Al die pakken, blikken en potjes met kant-en-klare gemaksvoeding bevatten conserveringsmiddelen, smaakverbeteraars en kleurstoffen. Een groot deel van ons dagelijks voedingspatroon bestaat inmiddels uit dergelijke fabrieksvoeding. Zodat we veel meer vet, zout en suiker binnenkrijgen dan goed voor ons is. De gevolgen voor de samenleving zijn pijnlijk zichtbaar. De echte pandemie is obesitas. Diabetes de nieuwe volksziekte. Om het tij te keren zal ons consumptiepatroon drastisch moeten worden bijgesteld. Een forse prijsverhoging voor alle fabrieksvoeding, frisdranken, snoep en snacks zou alvast een zet in de goede richting kunnen geven. Misschien dat mensen dan eerder kiezen voor gezonde, duurzamere alternatieven. Groente en fruit van het seizoen, liefst lokaal geproduceerd. Terug naar de basis. Mag het wat minder? Het zal niet makkelijk worden. Millennials zijn opgegroeid in welvaart en overvloed. Toen ik 25 was haalde je niet elke dag een latte macchiato met een muffin bij de Starbucks en s middags een broodje bij de Subway. Laat staan dat je s avonds je boodschappen liet thuisbrengen door Gorillaz of een andere flitsbezorger. Zelfs als het had gekund, was ik waarschijnlijk te zuinig geweest. Ik kon trouwens ook niet kiezen uit dertig soorten cruesli in de supermarkt. Voor tussen de middag had ik een broodtrommel mee met elastiek en een boterham met tevredenheid. Je hoort mij niet zeggen dat vroeger alles beter was. Maar veel wel. Het mag allemaal wel wat minder, normaler, beter in balans. De gemakzucht is te ver doorgeschoten. Overconsumptie is standaard geworden. Alleen, probeer dat maar eens af te leren. Helemaal zolang de prijzen van gefabriceerde voedingsmiddelen niet de werkelijke kosten weerspiegelen. De prijs die de samenleving betaalt. Voor een crisis in de volksgezondheid. En de klimaatrekening die we straks allemaal gepresenteerd krijgen. Fabrieksvoeding is helemaal niet duur, maar nog veel te goedkoop. Prettige maandag! Over Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Energierekening 1000 hoger Maar vooral de energienota loopt dus hard op. Vorige week was de aardgasprijs meer dan tien keer zo hoog als een jaar geleden. Daardoor gaan consumenten niet alleen veel meer betalen voor hun gas, maar ook voor stroom. Omdat vaak gas wordt gebruikt om de elektriciteit op te wekken. De jaarlijkse energierekening voor Nederlandse huishoudens kan daarmee gemiddeld 900 tot 1000 hoger uitpakken. Ook elders in Europa rijzen energiekosten de pan uit. De Europese Unie maakt zich zorgen over toenemende energie-armoede. Een nieuw woord, voor miljoenen Europeanen die zoveel kwijt zijn aan energie dat ze onder de armoedegrens komen. De hoge energieprijzen worden eind deze week besproken op de vergadering van Europese leiders. Geen tijd voor maatwerk? Daarop heeft ons demissionaire kabinet niet willen wachten. Sinterklaas valt vroeg dit jaar en dus schiet onze regering direct te hulp. Met een gascompensatie van 400 Euro per huishouden wordt de stijging van de energienota aanzienlijk gedempt. 400 Euro van ons allemaal, voor ons allemaal. Voor deze forse tegemoetkoming trekt het kabinet meer dan 3 miljard Euro uit. Helaas komt die 3 miljard niet alleen terecht op de ruim 500 duizend adressen waar het geld keihard nodig is. Met een laag inkomen en een hoge energierekening in een huis dat niet goed is geïsoleerd. Want daarvoor is de regeling eigenlijk bedoeld, de bestrijding van energie-armoede. Maar voor maatwerk was kennelijk geen tijd. Met als gevolg dat een groot deel van die 3 miljard Euro nu opgaat aan burgers die het eigenlijk wel kunnen missen. Afkicken van aardgas! Kwalijk is bovendien dat de overheid ervoor kiest om de energiebelasting te verlagen. Waarmee zij en passant de financiële prikkels vermindert om onze CO2-uitstoot te verlagen. Met andere woorden: Het halen van de lange termijn klimaatdoelstellingen wordt hier opgeofferd aan korte termijn inkomenspolitiek. Als er één moment is om de samenleving te laten inzien dat we nodig moeten afkicken van onze aardgasverslaving, dan is het nu wel. In plaats daarvan krijgen we een ouderwetse fossiele brandstofsubsidie. En noemen het aardgascompensatie. Dat is pas energie-armoede. Over Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Beulenwerk Bijna negenduizend executies, wat een beulenwerk. Maar volgens de jagers gaat het afschieten dit jaar relatief makkelijk. Want de zwijnen komen vaker dan anders uit de bossen tevoorschijn omdat er zo weinig voedsel is. De voorgaande acht jaren waren namelijk uitstekende mastjaren wat een overvloed opleverde aan eikels en beukennootjes. Daarom juist zitten we nu met zon gigantisch zwijnenoverschot. Maar deze herfst vallen veel minder nootjes, door het koude voorjaar en de natte zomer. Waardoor veel van de beesten deze winter sowieso een jammerlijke hongerdood tegemoet zouden gaan. Dan liever de kogel? Altijd lastig met dieren, je kunt het ze niet vragen. Selectieve verontwaardiging Misschien is zon hoog afschotcijfer ook wel niets om je over op te winden. Een typisch geval van selectieve verontwaardiging. Het zijn tenslotte gewoon varkens, maar dan met een vacht. Van hun tamme, onbehaarde soortgenoten werden er in Nederland vorig jaar 46 duizend geslacht. Per dag welteverstaan. Vaak na een erbarmelijk leven in megastal of varkensflat. Bijna 17 miljoen slachtvarkens per jaar. Daarbij valt het afschieten van acht- á negenduizend wilde zwijnen volkomen in het niet. En toch wringt het, want het had niet gehoeven. Wildernis bestaat niet Nederland is geen wildpark, maar een dichtbevolkte stadstaat, een soort Singapore aan de Noordzee. Binnen onze landsgrenzen kunnen wilde dieren kennelijk alleen overleven door actief wildbeheer, op gezag van de overheid. Door een diersoort te beschermen of zelfs in het landschap te introduceren. En in te grijpen wanneer een populatie te hard krimpt of groeit. Of overlast geeft. Zoals everzwijnen die aanrijdingen veroorzaken, bevers die tunnels graven onder het spoor, wolven bij de schapen, herten in de tuinen van Bloemendaal, ongewenste kadavers van Konikpaarden en Heckrunderen in de Oostvaardersplassen. In ons land is wild helemaal niet wild en natuurlijk, maar juist volkomen kunstmatig en decoratief. Het Nederlandse Faunabeheer kan zich ook neerleggen bij het feit dat ons land eigenlijk geen ruimte meer biedt voor al die prachtige dieren. Prettige maandag! Over Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Daar heb je dan anderhalf jaar de tijd voor gehad, om die renovatie in alle rust uit te voeren. Maar nee, laten we vooral wachten tot het moment dat de verkeershinder maximaal is, voorlopig tot maart 2022. En met het invallen van de herfst zal het de komende weken alleen maar drukker worden, verwachten ze bij ANWB Verkeersinformatie. Zij zien dat mensen momenteel veel voor de auto kiezen. De drukte op de wegen nadert daardoor rap het niveau van vóór de coronacrisis. Het duurt niet lang meer of iedereen is eraan gewend. 37 Autominuten Het trieste nieuws is dat automobilisten inmiddels alweer bijna evenveel tijd in de auto doorbrengen als pré-corona. In 2019 zaten we gemiddeld 40 minuten per dag in de wagen. Dat is nu 37. En die autominuten zijn hard werken. Filerijden is topsport, dat uiterste concentratie vergt. Helemaal in het donker, straks, en in de regen moet je voortdurend blijven opletten wil je geen brokken maken. Helemaal als je ook nog eens alle binnenkomende berichten op je telefoon wil lezen. Iets wat bijna twee op de drie weggebruikers nog wel eens doen. Ook al vinden verreweg de meeste bestuurders de berichten die ze tijdens het rijden krijgen onbelangrijk. En al helemaal het risico van een dikke boete niet waard. Het blijkt maar moeilijk af te leren. Ruim de helft van hen gaat langzamer rijden of slingeren, mist een afslag of raakt zelfs bij een ongeluk betrokken. Maar past het gedrag niet aan. Quality Time Toch nog even over die 37 minuten. Denk eens in hoeveel zinvoller of aangenamer je die tijd ook kan besteden. Ruim een half uur quality time per dag. Om door te brengen met je gezin, in bed of de sportschool. Dan hoef je geen verkeerspsycholoog te zijn, of vervoerseconoom, om in te zien wat een verschil dat zou maken. Dat thuiswerken was helemaal zo gek nog niet. Waarom zou je in hemelsnaam terug willen naar kantoor, als het niet echt maar dan ook echt vreselijk noodzakelijk is? Waarom ervoor kiezen, ondanks alle zegeningen van het hybride werken, om weer als makke schapen achteraan te sluiten in de file. Wat een stumper ben je dan. Om elke dag opnieuw in diezelfde geestdodende tredmolen te stappen, zonder een greintje trots of waardigheid. Denk eens na, mensen, het is nergens voor nodig! Benzineprijs Dan de benzineprijs, die was nog nooit zo hoog. Vrijdag kwam ie voor het eerst in de geschiedenis uit boven de 2 euro per liter. En het ziet er niet naar uit dat de brandstofprijzen snel weer zullen dalen. Dat is prima. Want wie niet luisteren wil moet het maar voelen: in de portemonnee. Prettige maandag! Over Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Woord van het jaar in 2020, want dat hakte er wel in: zon fundamentele aantasting van onze grondrechten en vrijheden. Sommigen namen de maatregel zo serieus, dat ze alleen nog gewapend met een flinke bezemsteel als peilstok de straat op durfden, woest om zich heen prikkend in een straal van anderhalve meter. Als je te dichtbij kwam kon je een mep met de stok verwachten. Zo erg was het in het coronajaar 2020. Veel dieper konden we niet zinken. Vaccinatie is vrijheid En nu, zomaar opgeheven. Waarom niet wat uitgebreider stilgestaan bij onze herwonnen vrijheid, dit feestelijke en historische moment? Free, free at last! Van iedereen boven de 12 jaar is 80% inmiddels gevaccineerd. Daarmee is de vaccinatiegraad nu zo hoog dat veel beperkende coronamaatregelen kunnen worden versoepeld. Waaronder het anderhalve meter afstand houden. Dat is goed nieuws. Je kunt wel zeggen: vaccinatie is vrijheid! Dus laat je prikken, haal hem op die coronapas en verder niet zeuren. Wel zo solidair. Naleving en handhaving Nu liet zowel naleving als handhaving van de anderhalvemeter ernstig te wensen over, de laatste tijd. Alleen in de wachtkamer van het ziekenhuis mochten patiënten en bezoekers niet allemaal naast elkaar gaan zitten. Net als in bioscopen, concertzalen en het OV. Maar buiten op straat of in de winkels was er maar weinig van te merken. Niemand nam het meer serieus of hoefde nog te vrezen voor hoge boetes van fanatieke BOAs. Dat verklaart mogelijk waarom het als een nachtkaars is uitgegaan. Maar nu het officieel voorbij is, kan het absoluut geen kwaad om nog eens terug te kijken. Op die anderhalvemetersamenleving en wat we eraan overhouden. En meenemen naar het volgende normaal. Thuiswerken, videobellen, minder file, minder vliegen. Niet alleen slechte dingen, soms ook verhelderende inzichten. Kunst van het vervelen Zo is het bij elke ontmoeting drie keer zoenen hopelijk voorgoed voorbij. Net als het waanidee dat het leven pas waard is om geleefd te worden als je minstens elk weekend een festival bezoekt of een voetbalwedstrijd. Het is helemaal niet erg om ook eens een avond alleen door te brengen, wie weet met een boek. Of met even helemaal niets om handen. Vervelen is een kunst die niet veel mensen nog verstaan, maar die tot een hoop creativiteit kan leiden. Denk daar ook nog eens aan terug, straks, en hoe rustig het was. Wanneer je allang weer wordt geleefd door een agenda die bol staat van sociale verplichtingen: Die anderhalvemetersamenleving had ook zn goede kanten. Prettige maandag! Over Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Voor 3 tientjes in het vliegtuig Voor de aanbieder van goedkope vakantievluchten in Europa toch niet direct een dinsdag om naar uit te kijken. Laat staan ervoor klaar te gaan zitten. Maar het stond er echt. Want dinsdag 21 september is toevallig ook de eerste dag dat je weer vliegtickets kunt boeken voor het komende zomerseizoen. En hoe eerder je boekt hoe voordeliger het is. 'Je boekt je ticket voor de zomer al vanaf 29!' jubelt Transavia. Dus allemaal vinger aan de knop dinsdag als je deze zomer weer voor drie tientjes in het vliegtuig wil zitten. Bespottelijk goedkoop, natuurlijk. Aan de taxirit naar Schiphol ben je al meer kwijt. Klimaatsubsidie De regeringsplannen voor Prinsjesdag zijn intussen alweer uitgelekt. Zodat we allang weten dat het demissionaire kabinet bijna 7 miljard euro extra wil uitgeven aan het klimaat. Die miljarden gaan naar maatregelen die de uitstoot van het broeikasgas CO2 moeten verminderen. Om te kunnen voldoen aan het Urgenda-vonnis van de Hoge Raad dat een forse verlaging van de uitstoot heeft opgelegd. De grootste klimaatpost zijn subsidies voor het bedrijfsleven. Transport, glastuinbouw en industrie krijgen 3 miljard euro extra om hun bedrijfsvoering te vergroenen. Nog eens 1,3 miljard euro wordt gestoken in nieuwe infrastructuur voor het vervoer van waterstof en warmte. Kleine bedrijven en particulieren kunnen ook rekenen op belastingvoordelen en subsidies, wanneer zij bijvoorbeeld woningen en bedrijfspanden verduurzamen. Wortel of stok? In klimaatkwesties kiest dit kabinet ervoor om goed gedrag te belonen, met subsidies en belastingvoordeeltjes. Het is de weg van de minste weerstand, die miljarden kost. En dan nog moet je maar hopen dat burgers en bedrijven zich laten verleiden om daadwerkelijk een stapje harder te lopen in de goede richting. Het is het eeuwige dilemma tussen de wortel en de stok. Want misschien is afstraffen van onwenselijk gedrag wel een veel kortere weg om de klimaatdoelen te bereiken. Je kunt er ook voor kiezen om subsidies aan vervuilende sectoren zoals de luchtvaart terug te draaien. Btw te gaan heffen op kerosine en een vliegtaks voor passagiers invoeren. Niet alleen een stuk effectiever, maar het levert ook geld op in plaats van dat het miljarden kost. Kriskras door heel Europa Transavia trouwens komt met nog meer leuk nieuws. Dinsdag maken ze vier nieuwe bestemmingen bekend. Zolang het economisch uitkan om tegen bodemprijzen kriskras heel Europa door te vliegen, heb ik er weinig vertrouwen in dat alle positieve stimuleringsmaatregelen van het kabinet heel veel verschil gaan maken voor het klimaat. Prettige maandag! Over Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Dat soort zaken. Het zijn zomaar wat aanbevelingen van de site. Van wat jij en ik zelf kunnen doen om de opwarming van het klimaat te helpen tegengaan. Alle kleine beetjes helpen immers. En iedereen doet wat. Minder vlees Alleen het zeer voor de hand liggende advies om dan ook maar meteen wat minder vlees te eten werd in de overheidscampagne bewust achterwege gelaten. Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat schrapte die oproep na overleg met het ministerie van Landbouw. Bij EZ vonden ze het onderwerp vleeseten ineens politiek te gevoelig. Zo schrijft de Volkskrant dit weekend. Terwijl de bovenmatige consumptie van dierlijke eiwitten een grote bijdrage levert aan de klimaatopwarming. Volgens dierenwelzijnsorganisatie Wakker Dier is minder vlees eten juist een van de beste dingen die consumenten zelf kunnen doen om klimaatbewuster te leven. En ze hebben gelijk. Falende overheidscommunicatie Je kunt wel zeggen: Een verbluffend staaltje falende overheidscommunicatie naar de burger toe. Want waarom wel betuttelen op de vierkante centimeter, over ontspullen, autorijden en dakisolatie. Maar zwijgen over vlees? Het is ook nog eens ongezond! Volgens het Voedingscentrum eten Nederlanders veel meer vlees dan goed voor ze is. Mannen 900 gram per week, vrouwen 600 gram, terwijl 500 gram voldoende is. Twee dagen per week zonder vlees zou een goed begin zijn. Maar kom niet aan biefstuk en barbecue! Stikstofuitstoot terugdringen Hetzelfde kabinet dat ervoor terugdeinst om consumenten te confronteren met een ongemakkelijke waarheid, heeft intussen wel plannen klaarliggen om honderden boeren te onteigenen om de stikstofuitstoot omlaag te krijgen. Volgens NRC zou er wel eens 9 miljard kunnen gaan naar de opkoop van productierechten en 17 miljard naar het opkopen en verduurzamen van de grond. Iedereen doet wat. Maar de een wel wat meer dan de ander. Eenzijdig, onvolledig, manipulatief Deze overheidscampagne is eenzijdig, onvolledig en manipulatief. Minder vlees eten is de olifant in de kamer. De overheid bewijst niemand een dienst door hem niet te benoemen. Integendeel, zij geeft blijk van totale minachting van haar burgers, door ze niet open en transparant tegemoet te treden. Prettige maandag! Over Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Pavlovreactie Cora van Nieuwenhuizen maakte deze week haar vertrek bekend als demissionair minister. Om het nieuwe opperhoofd te worden van de Nederlandse energielobby. Van mijlenver kon je de pavlovreactie van pers en parlement zien aankomen. Schuimbekkend werd er schande van gesproken. Terwijl met die baan eigenlijk niets mis is. Het is een mooie positie waarmee ik Mevrouw van Nieuwenhuizen van harte gelukwens. Zolang ze de onzalige plannen voor Lelystad Airport maar meeneemt in haar politieke graf. Lobbyverbod faalt Het lobbyverbod is bedoeld om te voorkomen dat ministers en staatssecretarissen na afloop van hun bewindsperiode direct aan de slag gaan als lobbyist voor het bedrijfsleven. Maar de maatregel faalt daarin schromelijk. Het is bij mijn weten nog nooit gelukt om een bewindspersoon die naar de dark side wilde oversteken tegen te houden. En gelukkig maar, want oud-bewindslieden zijn uitermate geschikt voor het lobbyvak. Zij weten tenminste hoe de hazen lopen in Den Haag, waar dat voor buitenstaanders helaas maar al te vaak een groot raadsel blijft. Een oud-minister of -staatssecretaris kan helpen de luiken van het Binnenhof open te zetten. En de gapende kloof tussen politiek en bedrijfsleven een beetje kleiner te maken. Ondernemers denken nu wel drie keer na voordat ze in de politiek stappen, door de stroperigheid van de besluitvorming en alle verstikkende regeltjes. Zoals dit lobbyverbod, dat landsbestuurders en politici nodeloos beperkt in hun loopbaan nà de politiek. Transparantie Het grote voordeel van oud-ministers in lobby-posities is nu juist de onbeschaamde openheid ervan, de ultieme transparantie. Voor de hele buitenwereld is volkomen duidelijk waar deze doorgewinterde professionals mee bezig zijn: invloed uitoefenen. Door hun uitgebreide kennis van het beleidsterrein, bijzondere ervaring op het departement en een wijdvertakt netwerk zijn zij voor alle stakeholders de ideale gesprekspartner. Het beroep van lobbyist heeft ten onrechte niet zon goede reputatie. Ze doen heel nuttig werk door het politieke proces te stroomlijnen. En het alternatief moeten we al helemaal niet willen. Het schimmige, ondergrondse circuit van de informele beïnvloeding en vriendjespolitiek. Een effectieve dialoog tussen politiek en samenleving dient maximaal te worden gestimuleerd in plaats van onnodig belemmerd. Prettige maandag! Over Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Niet puur als gedachteoefening of een hypothetische vraag, maar als serieuze optie. Om mee te nemen in de politieke afweging van álle belangen bij de toekomst van onze nationale staalfabriek. Maar sluiting lijkt op voorhand uitgesloten. Waterstof of CO2-opslag Het politieke debat beperkt zich tot slechts twee scenarios voor de verduurzaming van Hoogovens: Direct helemaal overgaan op staalproductie met waterstof in plaats van kolen. Of voorlopig eerst nog de afgevangen CO2 opslaan in de oude gasvelden van de Noordzee. In beide opties is het uitgangspunt dat de huidige productiecapaciteit van 7 miljoen ton staal per jaar wordt gehandhaafd. Maar als het klimaat zo belangrijk is, waarom is sluiting van Hoogovens dan onbespreekbaar in Den Haag? Dat is een vraag die het FD terecht opwerpt. Andere bedrijfstakken wordt resoluut de nek omgedraaid. Vervuilende kolencentrales worden zonder pardon gesloten. De intensieve veehouderij in ons land wordt de komende jaren misschien wel gehalveerd. Waarom dan wel tegen elke prijs vasthouden aan grootschalige staalproduktie in Velsen-Noord? Als de CO2 uitstoot zo nodig omlaag moet. Grote werkgever Natuurlijk is daar de grote bijdrage aan de economie. Veel mkb-bedrijven in de regio zijn afhankelijk van Tata Steel. De onderneming zegt jaarlijks 2,9 miljard bij te dragen aan de Nederlandse economie. Het is een grote werkgever, met 11.000 directe banen en 47.000 indirecte arbeidsplaatsen. Vanuit duurzaamheidsoogpunt is er ook wel wat voor te zeggen om relatief schone productie van staal in Nederland te houden. Om te voorkomen dat de vuile productie zich naar het buitenland verplaatst, waarmee de CO2 uitstoot op wereldschaal alleen maar zou toenemen. Maar op de wereldstaalmarkt is nu al sprake van overcapaciteit, dus zon vaart zal dat niet lopen. Dinosaurussen van de Oude Economie Het is nooit leuk om afscheid te moeten nemen van iconische bedrijven uit de vaderlandse industrie met een rijke geschiedenis. Ik zeg niet dat het met Hoogovens zover is. Maar wel dat politiek, vakbond en milieubeweging het onbespreekbare tenminste bespreekbaar durven maken. Een volledige afweging maken en alle denkbare scenarios doorrekenen. Hoe lang moeten we nog vasthouden aan de dinosaurussen van de Oude Economie? We weten ons intussen ook aardig te redden zonder de kolen uit de Limburgse mijnen, zonder de vliegtuigen van Fokker, zonder de autos uit de DAF-fabriek. Prettige maandag! Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het 400 meter lange schip is nu alweer fluitend op weg naar China, alsof er nooit iets is gebeurd. Maar de juridische nasleep van het ongeluk zal de rederij nog lang achtervolgen. De Suezkanaal-autoriteit (SCA) alleen al eiste een half miljard(!) dollar aan schadevergoeding en bergingskosten. Daarbovenop kan de rederij duizenden rechtszaken tegemoetzien van boze klanten. De afwikkeling van die procedures gaat nog jaren duren. Logistieke puinhoop De noodlottige blokkade van het Suezkanaal in maart staat niet op zichzelf. De internationale containervaart krijgt de een na de andere tegenslag te verduren. In juni ging een van de grootste havens van China, bij de miljoenenstad Shenzen, een week dicht, door aanscherping van coronamaatregelen. Logistiek-bedrijven zijn nog steeds uit alle macht bezig om de achterstanden die ze daardoor opliepen weg te werken, nu de volgende crisis zich alweer aandient: Ook de haven van Ningbo, één van de drukste containerhavens ter wereld, heeft te kampen met een corona-uitbraak en is sinds woensdag gedeeltelijk afgesloten. De problemen in de internationale containervaart stapelen zich zo hoog op dat de logistieke puinhoop nauwelijks is te overzien. Prijsexplosie containervervoer Met als gevolg dat de prijzen van het containervervoer compleet door het dak gaan. De prijs van een zeecontainer Shanghai naar Rotterdam is sinds vorig jaar nagenoeg vertienvoudigd, van $1400 in mei 2020 tot bijna $14000 nu. Het kan niet anders of die prijsverhoging zal op termijn ook aan de eindconsument worden doorberekend. En dat lijkt mij een goede zaak. Want hopelijk hebben we eindelijk een keerpunt bereikt en kan hiermee het einde van een tijdperk worden ingeluid. De tijd waarin de markt werd overspoeld met scheepsladingen plastic rommel uit China, omdat het toch niets kost. Bijna gratis geproduceerd in de werkplaats van de wereld. Daarna zowat voor niks op transport. Tenslotte voor een bodemprijsje gedumpt, hier in onze koopverslaafde consumptiemaatschappij. Achteloze Consumptiepatronen Alles bij elkaar opgeteld worden de risicos van dit businessmodel nu wel erg hoog. Want niet alleen de logistiek is onbetrouwbaar. Ook arbeidsomstandigheden, kwaliteitscontrole en duurzaamheid zijn onzekere factoren bij outsourcing naar lagelonenlanden in Azië. Hopelijk is de prijsexplosie van rederijtarieven het laatste zetje dat bedrijven in het Westen nodig hebben, om de evidente voordelen in te zien van productie dicht bij huis. En voor ons allemaal om achteloze consumptiepatronen nog eens goed tegen het licht te houden. Hoog tijd dat we stoppen met het krankzinnige heen en weer slepen over de aardbol van jaarlijks al die miljoenen zeecontainers met waardeloze prullen. Voor bijna niks. Prettige maandag! Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Zonder airco, zonder wifi We sliepen op campings en truckstops, op een extra dikke binnenveringsmatras van Ikea die precies achterin de bus bleek te passen. Zonder airco, zonder wifi. De linker speaker van de radio-CD speler deed het steeds heel even, als je een bocht naar rechts had gemaakt. Maar met alle ramen open hoorde je weinig verschil. Helemaal niet erg, want we hadden toch maar drie cd-tjes aan boord. Bob Marley, Fleetwood Mac en Tom Petty & The Heartbreakers maakten onze tijdreis naar de jaren 70 helemaal compleet. Met een heerlijk gevoel van vrijheid om te gaan en staan waar je wil. Urenlang rijden door de bergen, langs wuivend graan en zonnebloemen, de zee, de mooiste steden en dorpen. Europa is een schitterend continent. Vijf badkuipen diesel Het was kortom een groot succes. Al is het niet op alle fronten even makkelijk om er ook zorgeloos van te genieten. Want direct na vliegschaamte komt dieselschaamte. Alles beter dan het vliegtuig natuurlijk. Maar we hebben onderweg toch al gauw zon 750 liter brandstof verstookt, vijf badkuipen vol. Net niet helemaal CO2-neutraal, zeg maar. De doelstellingen van Parijs ga ik daar niet mee halen. Dan de reiskosten. Niet om te klagen, hoor, want alles bij elkaar was het helemaal geen dure vakantie. Maar alleen al van het bedrag dat wij aan de tolpoorten van Europa moesten afrekenen, had het hele gezin ook het vliegtuig kunnen nemen. Door de prijsvechters is vliegen zo waanzinnig goedkoop geworden dat daar voorlopig geen ander transportmiddel tegenop kan. Hoelang moet het nog duren voordat alle directe en indirecte subsidies voor de luchtvaart worden afgebouwd? Van aangescherpte coronamaatregelen was dan weer bijzonder weinig te merken, onderweg. In elk geval niet bij de grensovergangen. We konden overal vrolijk in- en uitreizen, door zon beetje alle roodgekleurde gebieden op de Europese kaart. Zonder ook maar één keer de CoronaCheck-app te hoeven laten zien. Overstromingen, hittegolven, bosbranden Het nieuws deze zomer werd gedomineerd door overstromingen in het noorden en hittegolven en bosbranden in het zuiden. Met daarbovenop het alarmerende klimaatrapport van de Verenigde Naties. Hopelijk komt de boodschap dit keer wel aan bij de leiders van ons land. Al hoef je daar bij verkeersminister Cora van Nieuwenhuizen van de VVD niet op te rekenen. In Elsevier Weekblad liet zij vorige maand (zie Correctie onderaan deze tekst, redactie BNR) weten graag de eerste vrouwelijke premier van ons land te willen worden. Door het op te nemen voor wat zij de zwijgende meerderheid noemt: Al die mensen die niet eens weten wat vliegschaamte is en na een jaar hard werken wel toe zijn aan een vliegvakantie naar Antalya. Bij haar bezoeken in het land zegt Van Nieuwenhuizen nooit te worden aangesproken op de milieueffecten van luchtvaart. Voor iemand die openlijk de ambitie koestert minister-president te worden lijkt mij dat vandaag de dag een volkomen onverantwoord en gevaarlijk uitgangspunt. Prettige maandag! Luister terug | Opinie: Ruimtetoerisme Correctie Het interview met minister Cora van Nieuwenhuizen waar de columnist naar verwijst, dateert uit 2019.See omnystudio.com/listener for privacy information.

We hebben moeite om in gewone weken te mogen uitrusten. Dat kost ons per jaar volgens TNO minimaal 3 miljard en leidt tot gebrek aan creativiteit & innovatie. Eens kijken hoe dat bij u zit. Bent u ook zo? Stelt u zich eens voor dat u naar huis rijdt op een dag dat u al heel druk bent geweest, eigenlijk bent u behoorlijk uitgeput en sacherijnig. U dagdroomt over een krantje lezen, een wijntje drinken.... Maar bij u thuis rennen drie kinderen door het huis. Die moeten eten, voorgelezen en naar bed. Dan gaat de telefoon. Uw partner aan de lijn. Haar meeting loopt uit en een rapport moet vanavond nog om 23:00 bij de klant liggen. Balen, maar u begrijpt het. U doet de kinderen vanavond. Hoe had u gereageerd als ze niet belde voor deze deadline en een uitgelopen meeting, maar om vanavond spontaan met haar beste vriendin Josien naar de sauna te gaan? Ze is daar echt aan toe. Dan denkt u toch: ja maar wacht even, moet dat echt vanavond? Ik ben ook heel moe. Wij calvinisten willen wel lijden voor dingen waar de ander niks aan kan doen en niet zo leuk zijn: werk, deadlines, boodschappen doen voor de oude buurvrouw. We willen niet net zo vanzelfsprekend extra werk doen voor dingen waar de ander echt gelukkig van wordt: zelfzorg, vrienden, uitrusten. Want dat willen we zelf ook wel. Sterker nog, we vinden uitrusten vaak soft en zoiets om te doen als je tijd hebt. Niet dus. Wees meer supportive voor leuke dingen Om de Do it Yourself Summer of Love nog even door te zetten kunnen we ons voornemen dat te veranderen. Als er gemoet - moet, dan alleen als de ander daardoor echt iets leuks kan gaan doen. Bazen en klanten moeten streng toegesproken. Gaan er geen kinderen dood en breekt er geen oorlog uit als uw werk niet vanavond af is om 23:00? Dan is het dus niet zo belangrijk dat uw gezondheid er onder moet lijden. Wees minder supportive naar elkaar als de ander zich daarmee uitput en juist meer supportive als de ander daarmee uitrust en aan zelfzorg doet. U spaart daarmee karma-punten én u wordt een inspirerend voorbeeld voor anderen. Mijn naam is Wendy van Ierschot en ik wens u een jaar vol elkaar steunen in ontspanning. Keep the Do it Yourself Summer of Love alive. Over Wendy van Ierschot Tijdens de zomervakantie vervangt Wendy van Ierschot columnist Paul Laseur. Wil je meer horen van onze Werkprofessor Van Ierscot? Van Wendy van Ierschot krijg je in de podcast Werkprofessor recente wetenschappelijke inzichten over menselijk gedrag geserveerd. Direct toepasbaar op je werk of in je bedrijf! Luisteren kan via bnr.nl/werkprofessor.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Rock & Roll staat voor ontvankelijkheid en overgave. U kunt die volledige overgave ook zonder externe middelen bereiken. Wanneer is de laatste keer dat u gedanst heeft? Dat u tegen de gevestigde orde schopte? Dat u met blote voeten door het huis liep en gek deed? Dat u moest lachen om uzelf en uw rare bewegingen? Ik hoop altijd dat onze wereldleiders dat elke dag hebben. Dan fantaseer ik in mijn dromen hoe anders de wereld er dan uit zou zien. Als we toch onszelf iets minder serieus zouden nemen en met meer liefde naar de ander konden kijken. Wist u dat u zichzelf daarmee slimmer en creatiever maakt? En juist dat, onze intelligentie en creativiteit hebben we nodig uit deze crisis te komen. We zullen er zelf in moeten investeren. Er bestaat een miljarden industrie om u hierbij te helpen maar geloof mij, u kunt het gewoon zelf. Wie danst en zich overgeeft aan de muziek kan zich ook overgeven aan een brainstorm en aan goede ideeën van anderen. Als u niet zo van het dansen bent, volg dan eens uw hand en wat die wil op de muziek. Laat die hand uw beweging leiden. Kijk eens welke beweging er in u zit? Wat uw linkervoet wil doen als u naar muziek luistert en waar die voet de rest van uw lijf naar toe beweegt? Laat het weer stromen in uzelf. Kijk dan eens naar wat u echt wilt tijdens de Do it Yourself Summer of Love. Waar wilt u mee stoppen en naar welke beperkende stem in uw hoofd gaat u niet meer gaat luisteren? Dat is Rock & Roll in een nieuw jasje. Mijn naam is Wendy van Ierschot en ik wens u een zomer vol creativiteit en inspiratie.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Als ik hard aan het werk ben, heb ik helemaal geen zin in seks. Bijna alle vrouwen met duizend ballen in de lucht herkennen dit, en mannen trouwens net zo goed. Wat overblijft is de race naar de ontlading. Zin maken, doelgericht, kortstondig. Niet mijn idee van de Summer of Love. Voor mij is seksualiteit een uitdrukking van levensenergie. Jezelf voelen, in verbinding met de ander. Aanraking als ontstekingsmechanisme van creativiteit en overgave. Meer voelen, minder denken. Ervaringen uitwisselen met elkaar over seksualiteit dat zou ons echt goed doen. Maar hoe begin je hierover? In het kader van de Summer of Love kan ik u beloven dat een simpele oefening écht diepgang brengt. Kom samen met uw partner. U begint. Zet een timer op minimaal 5 minuten. Bespreek uw gevoelens, sensaties en gedachten zoals die op dat moment opkomen. Zinnen zoals ik voel me onrustig. Ik denk aan wat ik nog moet halen in de supermarkt. Mijn riem knelt in mijn buik. Allemaal okay. Uw partner kijkt naar u, luistert, zegt niks. Na 5 minuten keert u de rollen om. U luistert naar wat uw partner beleeft. Ook al is uw partner stil. U zegt niets tot de 5 minuten om zijn. U moedigt aan met uw blik. Dit heet inquiry. Na deze oefening staan we vaak meer open voor verbinding en verdieping. Een fijne brug naar aanraking. Door inquiry ontwikkelt u het vermogen uw gevoelens toe te laten en woorden te geven aan wat is op dit moment. Vraagt u zich af wat dit met goede seks te maken heeft? Alles. We faken wat af. We voelen niet eens wanneer het punt kwam dat we overschakelden op de automatische piloot. Voor diepgaande seksuele ervaring is een continue verbinding nodig met een opmerkzaamheid over wat er is en dat bespreekbaar kunnen maken. Hoe zou de wereld eruitzien als iedereen deze kwaliteit meer zou ontwikkelen? Wat een verbetering zou dat geven, ook op het werk. Mijn naam is Wendy van Ierschot en ik wens u een zomer vol heerlijke seks en veel tijd voor inquiry. Over Wendy van Ierschot Tijdens de zomervakantie vervangt Wendy van Ierschot columnist Paul Laseur. Wil je meer horen van onze Werkprofessor Van Ierscot? Van Wendy van Ierschot krijg je in de podcast Werkprofessor recente wetenschappelijke inzichten over menselijk gedrag geserveerd. Direct toepasbaar op je werk of in je bedrijf! Luisteren kan via bnr.nl/werkprofessor.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Dan begin ik vandaag met drugs, volgende week seks, ik beloof het u. Ik zie het overal om me heen, gewone mensen die part-time drugs gebruiken, met name designer-drugs zoals MDMA en speed. Het criminele circuit dat eraan vasthangt daar wordt niet echt bij stil gestaan op het festival. Maar Peter R. is wel door die supply chain neergeschoten....Voor mij zijn die zaken niet te scheiden. De kranten staan vol met de vraag: Hoe bestrijden we de zware criminaliteit?Laten we de Summer of Love beginnen met het dagelijks voeden van de natuurlijke drugs in ons eigen leven, zodat de vraag naar designer drugs dropt, het natuurlijke vrij-breken als tegenhanger tegen de nieuwste trend: microdosing. Microdosing Microdosing, voor wie dit nieuw is,gaat over het regelmatig nemen, bijvoorbeeld bij het ontbijt, van kleine hoeveelheden drugs, zoals LSD, die je net wat alerter maken zonder de negatieve bij-effecten. Maar juist die kleine hoeveelheden, die kunnen we zelf ook aanmaken. Dopamine, Serotonine en Oxytocine maken we zelf aan, met eenvoudig gedrag. Voor komende week... om los te Breken van uw patronen....voor uw Summer of Love.. Denk aan de rand van uw bed, in de 3 minuten voor u opstaat aan alle dingen waar u dankbaar voor bent. Zet daarna uw favoriete muziek op en dans!Ontbijt de hele week buiten en raak uw geliefden aan. Aai de kinderen over hun ruggetjes, streel uw partner door de haren, ren een keertje de trap op, geef een knipoog, maak een grapje.... en flirt van afstand met elkaar. De natuurlijke drugs razen daarmee door uw lijf. Ik doe met u mee om alvast in de stemming komen voor column van volgende week. Mijn naam is Wendy van Ierschot en ik wens u een Summer of Love, vol natuurlijke drugs. Over Wendy van Ierschot Tijdens de zomervakantie vervangt Wendy van Ierschot columnist Paul Laseur. Wil je meer horen van onze Werkprofessor Van Ierscot? Van Wendy van Ierschot krijg je in de podcast Werkprofessor recente wetenschappelijke inzichten over menselijk gedrag geserveerd. Direct toepasbaar op je werk of in je bedrijf! Luisteren kan via bnr.nl/werkprofessor.See omnystudio.com/listener for privacy information.

De tijd waarin superrijken nog genoeg hadden aan een eigen voetbalclub, caribisch eiland, of een stal met renpaarden ligt inmiddels ver achter ons. Zonder volwaardig ruimtevaartprogramma tel je echt niet meer mee. Voor de bejaarde Britse zakenman Branson was het een testvlucht. Met een ruimteschip van zijn eigen bedrijf Virgin Galactic, waarmee hij straks commerciële ruimtevluchten wil aanbieden. Vanaf volgend jaar kan het ruimtetoerisme dan eindelijk echt beginnen. Voor iedereen die het zich kan veroorloven, natuurlijk. Een kaartje gaat vermoedelijk rond de 250.000 dollar kosten. Wat mij ergens nog meevalt ook. Het is heel veel geld, natuurlijk. Maar niet volstrekt onbetaalbaar. Wie een beetje geluk heeft gehad met zn bitcoins kan dat nog wel ophoesten, lijkt me. En het is nog altijd maar een fractie van de 28 miljoen dollar die een onbekende heeft geboden om straks op 20 juli als eerste ruimtetoerist ooit bij Jeff Bezos aan boord te stappen. Wanneer hij met de New Shepard van zijn ruimtebedrijf Blue Origin het luchtruim kiest. Kermisattractie Alleen, wat krijg je ervoor terug? Is het een kwart miljoen waard? Volgens ruimtevaartdeskundigen kun je pas echt van een ruimtevlucht spreken vanaf 100 kilometer hoogte. Richard Branson ging maar tot 90 km en stond na een uur alweer beneden. Op het hoogste punt was hij zon 5 minuten gewichtloos. En kon hij de kromming van de aarde zien. Nou, nou. Dat konden we al in 1961. Een échte ruimtereis vindt plaats in een baan rond de aarde. Een stuk hoger en heel veel sneller. Astronaut André Kuipers spreekt dan ook liever van een nieuwe luchtvaartattractie. Moet dat een kwart miljoen dollar kosten? Een ritje met de Baron in de Efteling is waarschijnlijk spannender. Al moet iedereen natuurlijk helemaal zelf weten waar ie zn geld aan uitgeeft. Overview effect Alhoewel? Wat als straks blijkt dat we blijvend schade ondervinden van al dat prikken in de ozonlaag, puur voor het plezier van de superrijken? Dan kunnen ze misschien beter meteen doorvliegen naar 400 kilometer hoogte. En het overview effect ervaren. Het overweldigende gevoel dat astronauten overkomt, die vanuit de ruimte de kwetsbare aarde hebben waargenomen, als een hulpeloze blauwe knikker in het onmetelijke heelal. En daarna nog maar een ding willen: De planeet redden. Als je het doet, doe het dan goed. Prettige maandag! Over Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Exit ballonstokjes Op 3 juli trad nieuwe Europese wetgeving in werking die voor alle lidstaten geldt, dus ook voor Nederland. Nadat de Europese Commissie in 2018, drie jaar geleden alweer, een akkoord sloot tegen die plastic soep. Met als enige resultaat voorlopig, met ingang van afgelopen zaterdag dus, dat een klein aantal single use plastics definitief wordt uitgebannen. Plastic borden en bestek, rietjes, roerstaafjes, wattenstaafjes en ballonstokjes mogen nu echt niet meer worden verkocht. Nou ja, fabrikanten mogen eerst nog even hun oude voorraden opmaken. Alleen nieuwe producten mogen niet meer op de markt worden gebracht. Terwijl dat voor de vogels en vissen weinig uitmaakt, lijkt me. Of ze nu stikken in een oude partij rietjes of in een gloednieuwe voorraad. Dode zeeschildpad Onder het motto beter laat dan nooit is het misschien goed dat er tenminste iets wordt gedaan tegen de systematische verwoesting van ons milieu. Maar het gaat zo tergend langzaam dat veel onherstelbare schade helaas niet kan worden voorkomen. De zwarte lijst, met plasticmateriaal dat nu hopelijk snel van de schappen verdwijnt, is maar kort. Veel wegwerpproducten die plastic bevatten komen weg met een verplichte waarschuwing op de verpakking, en een logo. Van onder andere tampons, maandverband, vochtige doekjes en filtersigaretten moet de verpakking straks vermelden dat het plastic bevat. Met daarbij de afbeelding van ... een dode zeeschildpad. Hoera, nog een logo De bedoeling van het plastic in product-logo is dat de klant in één oogopslag duidelijkheid heeft. Zodat hij zelf de afweging kan maken om voor een alternatief product te kiezen, zónder het vermaledijde logo. Maar in de praktijk is er straks natuurlijk niemand die door de bomen het bos nog ziet, met al die verschillende logos en waarschuwingen die al op verpakkingen staan. Hoeveel rokers, die zich nu al niets aantrekken van de tekst roken is dodelijk met bijbehorende vieze fotos, zullen ook maar een wenkbrauw optrekken bij de tekening van een overleden schildpad? Ik erger me intussen kapot aan al die peuken op straat in en in de natuur. Waarom wordt de rampzalige vervuiling van de wereldzeeën zo extreem voorzichtig en geleidelijk aangepakt? Hoezo mag het geen pijn doen? Eerst liet Brussel de productie en consumptie van overbodige plastics volledig ongemoeid. Inmiddels gaan ze nog niet veel verder dan een beroep op ieders eigen verantwoordelijkheid. Terwijl we weten dat het niets uithaalt. Van mij mag het best wat radicaler. Prettige maandag! Over Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het is niet voor het eerst dat de aanpak van overlast door bedelaars gemengde reacties oproept. En ook niet voor het laatst, vrees ik. Meer dan de Burgemeester Want het kan nog veel harder en explicieter. Burgemeester Bruls van Nijmegen zorgde, een jaar geleden alweer, voor opschudding met de opmerking dat sommige bedelaars meer verdienen dan de Burgemeester. Van de politie en een filiaalmanager van Albert Heijn had Bruls begrepen dat er bedelaars bij zijn die per dag 200 'binnenharken'. Ook Rotterdam voerde al eens campagne om geldgeven aan bedelaars te ontmoedigen. Bezoekers aan het centrum van de Maasstad kregen kaartjes uitgereikt met daarop argumenten tegen de giften. Met de tekst: Wist u dat bedelaars tussen de 90 en 150 euro per dag ophalen, én dat ze een uitkering krijgen van 500 tot 600 per maand? Ook wees de gemeente er fijntjes op dat bedelaars het geld meestal niet gebruiken voor een warme slaapplaats of een boterham met kaas. Maar om er alcohol of drugs voor te kopen, of het te vergokken. Businessmodel Bedelen zou überhaupt niet mogen voorkomen in zon welvarend land als Nederland. Al halen ze 1000 op per dag. Of maar twee tientjes. Het is een hardnekkige schandvlek op onze sociale verzorgingsstaat. Dat is ook de reden dat er zon zwaar taboe op rust. In principe hoeft niemand in ons land op straat zn hand op te houden om te overleven. Er is altijd wel een uitkering beschikbaar, en opvang met warme maaltijden en een slaapplaats. En begeleiding voor psychiatrische gevallen en verslaafden. Dat de overheid en hulpverleners niet iedereen bereiken moeten ze zichzelf aanrekenen. Het is immers maar een kleine groep die steeds weer voor overlast zorgt. Help die mensen dan gewoon. En dat doe je niet door ze af te schilderen als profiteurs of bijbeunende uitkeringstrekkers. Niemand kiest bewust voor een leven in de goot, zonder een greintje waardigheid. Het is zo ongepast dat Almere, Nijmegen, Rotterdam en waarschijnlijk nog veel meer grote steden impliceren dat deze mensen van hun wanhoop een succesvol businessmodel hebben gemaakt. Barmhartigheid en schaamte Veel mensen die een aalmoes géven doen dat uit barmhartigheid en uit schaamte voor hun eigen volgeladen winkelkarretje. Dat is geen ratio maar emotie. Ze snappen ook wel dat het geld waarschijnlijk opgaat aan drank of drugs. Je kunt natuurlijk ook een banaan of een pak rijst geven uit die boodschappenwagen, al zit niemand daar op te wachten. De enige die daar een goed gevoel van krijgt ben je waarschijnlijk zelf. Maar dat moet toch ook kunnen? Prettige maandag! Over Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het Financieele Dagblad citeert de wethouder van Utrecht, die namens de zes grootste steden een brandbrief schreef aan Tweede Kamerleden. Volgens hem staan in sommige winkelstraten 4 op de 10 winkels leeg. Vooral in Amsterdam, Utrecht, Rotterdam en Eindhoven gaat het ineens hard. Door de coronacrisis komen de panden in onverwacht hoog tempo leeg te staan. In de Kalverstraat staat inmiddels 6 procent leeg. In het centrum van Eindhoven is dat al 9,3 procent van de beschikbare winkelmeters. Om huurders over te halen, verlagen pandeigenaren bij nieuwe contracten de huren soms al behoorlijk. Online winkelen Lange tijd leken de grote steden relatief weinig last te hebben van de opkomst van online winkelen. Maar nu de toeristen wegblijven zijn ook zij onherroepelijk aan de beurt. Het is een natuurlijk proces, dat helemaal niet door corona is veroorzaakt, hooguit versneld. De laatste 10, 20 jaar verdwenen ze al één voor één uit het straatbeeld, bekende warenhuizen en winkelformules. Dat is niet iets van alleen het afgelopen jaar. Iedereen kon dit zien aankomen. Een onomkeerbare beweging, van bricks naar clicks. Voor veel winkeliers is het een pijnlijke ontwikkeling die veel aanpassingsvermogen vraagt. Maar voor de samenleving als geheel is het niet alleen maar slecht. Integendeel, ik zie ook voordelen. Hoe dan ook is het een kansloze missie van grote steden die nu nog het tij proberen te keren. Dertien in een dozijn Want laten we eerlijk zijn: Wie wil nog terug naar de winkelstraat van vóór de crisis? Met in alle steden precies hetzelfde rijtje van dertien in een dozijn: Kleding, schoenen, drogisterij. Onderscheid is helaas ver te zoeken. Zou het niet heel misschien zo kunnen zijn dat we gewoon veel te veel winkels hebben. Met veel te veel spullen die we helemaal niet nodig hebben? Of anders net zo goed, beter zelfs, in de webshop kunnen kopen? Leefbaarheid binnensteden Om de leefbaarheid in de binnensteden te vergoten ben je met wat minder winkels misschien wel veel beter af. Grote steden moeten niet het visitekaartje willen zijn voor bezoekers uit het buitenland, maar een thuis voor de eigen burgers. Door te streven naar een nieuw evenwicht. Met een gezonde mix van wonen, werken en winkelen. Geef de stad weer terug aan de mensen die er moeten leven, elke dag. Ons land zit in een diepe woningcrisis. De huizenprijzen, of je nu koopt of huurt, zijn krankzinnig. Helemaal in de zes grote steden is wonen een onbetaalbare luxe geworden. Het aanbod van nieuwe woningen moet de komende jaren drastisch omhoog, willen we de doelstelling halen, van één miljoen huizen erbij in 2030. Als de nood zo hoog is, grijp je toch alle kansen aan om woonruimte te creëren? Om te beginnen zouden alle leegstaande winkelpanden per direct een woonbestemming moeten krijgen. Prettige maandag! Over Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Officiële reclame Wat helaas wel tegenvalt is het niveau van de tv-reclames die rond al die sport worden geprogrammeerd. Dat maakt het relletje rond de spotjes van Jumbo extra sneu. De KNVB sommeert de supermarktketen om zn EK reclames aan te passen of zelfs helemaal van de buis te halen. Omdat het volgens de voetbalbond lijkt alsof Jumbo officieel betrokken is bij het toernooi en het Nederlands Elftal. Terwijl concurrent Albert Heijn de sponsor is. Maar het Nederlands elftal is toch van ons allemaal? Iedereen is toch betrokken bij Oranje? Wat een foute actie van de Koninklijke Nederlandse Voetbalbond om een volksfeest puur commercieel te benaderen. En dat alleen betalende sponsors en officiële partners een graantje zouden mogen meepikken van alle pret. Snollebollekes De heren en dames in Zeist maken vooral bezwaar tegen het gebruik van het feestnummer Links Rechts van Snollebollekes. Omdat het nummer 4 jaar geleden tijdens het EK vrouwenvoetbal, volgens de bond, uitgroeide tot het lijflied van de Oranjevrouwen. Lijkt mij een reden om het lied juist wel te gebruiken. Alles om de oranjekoorts zoveel mogelijk aan te wakkeren, toch? Nee dus. Erger nog, de bond vindt eigenlijk ook dat de oranjestoet in de Jumboreclame te veel lijkt op het type oranjeparades die de KNVB zelf organiseert rond interlandwedstrijden. Volkomen terecht dat Jumbo niet ingaat op de eisen van de KNVB, die intussen ook eieren voor zn geld heeft gekozen en geen verder stappen onderneemt. Links Rechts Zanger Rob Kemps van Snollebollekes won begin dit jaar de kennisquiz Slimste Mens. Al zou je het niet zeggen als je hem zo bezig ziet en hordes oranjefans van links naar rechts laat hossen. Hij moet alleen goed in de gaten houden dat, als hij heel hard naar links roept tegen zijn publiek, hij zelf naar rechts moet bewegen. En andersom. Reanimatie Het dramatische incident met de Deens voetballer Christian Eriksen zorgde onbedoeld ook voor een hoop gratis reclame. Eriksen zakte op het veld in elkaar met een hartstilstand en werd voor het oog van de wereld succesvol gereanimeerd. 24 uur na het incident had het Nederlandse Rode Kruis 150 extra reanimatiecursussen verkocht, vier keer zoveel als op een normale zaterdag. De website kreeg tien keer zoveel bezoekers, die allemaal informatie zochten over reanimeren. Nog even en de KNVB stuurt het Rode Kruis een factuur. Wie weet of ze van schrik betalen. Prettige maandag! Over Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het enige probleem is een luxeprobleem: we groeien té hard. Er is een schreeuwend tekort aan basismaterialen en halffabrikaten, zoals computerchips, bouwhout en staal. De vraag ernaar groeit zo explosief dat het voor producenten niet is bij te benen. Stralende toekomst Het aftellen is begonnen naar het moment dat we als een raket worden afgeschoten en alle ellende van de coronacrisis achter ons laten. Een stralende toekomst tegemoet. Alleen het goede nemen we mee, de waardevolle lessen van de Covid pandemie. Zoals meer thuiswerken en minder vliegen. Nooit meer terug naar drie keer zoenen. Halleluja jutteperen! Wat een heerlijk vooruitzicht. Zo fijn dat je haast geneigd bent om het kabinet het voordeel van de twijfel te gunnen, voor de kordate aanpak van de coronacrisis. Want zie maar eens koers te houden als je moet laveren tussen viruswappies en anti-vaxxers. En dan toch samen zo sterk uit de crisis zien te komen. In het zicht van de finish Maar in het zicht van de finish valt de regering alsnog lelijk door de mand. Want buurlanden die heel andere maatregelen troffen, vertonen desondanks vrijwel dezelfde herstelbeweging. Zodat ik me afvraag of het allemaal wel nodig was. Die 5 miljard bijvoorbeeld die het ministerie van VWS zonder enige verantwoording uitgaf aan coronamateriaal. Of de 100 miljoen voor Sywert van Lienden, als voorfinanciering voor zijn omstreden mondkapjesdeal. 65 miljoen coronasteun voor Booking.com. Of anders die 8,5 miljard voor het onderwijs. Zo waanzinnig veel geld dat niemand nog weet waar ze het aan uit moeten geven. Dit kabinet heeft miljarden euros belastinggeld over de balk gesmeten in een bodemloze coronaput. En wie weet wat nog meer boven water komt. Vaccinatiestrategie Nee, dan de vaccinatiestrategie. Vorige week zaterdag was ik zelf aan de beurt. Ruim voordat de uitnodiging op de mat viel had ik de afspraak al gemaakt. Blij dat ik een steentje bij kon dragen aan de volksgezondheid. Bouwjaar 1968, dus het Janssen vaccin van eigen bodem. En meteen klaar na één keer prikken, helemaal prima en Hollands Glorie. Maar hij zat er nog niet in of het werd alweer grondig verpest. Met één advies van de Gezondheidsraad werd het coronavaccin van de firma Janssen uit Leiden grotendeels bij het grofvuil gezet. Nederlandse 40-minners krijgen alleen nog Pfizer of Moderna. Vanwege een verwaarloosbaar kleine kans op trombose en een verlaagd aantal bloedplaatjes. De enige echte bijwerking van het Janssen vaccin, bij vrijwel iedereen die het middel kreeg ingespoten, is nu een acuut geval van verwarring en onzekerheid. Alleen maar door de gebrekkige communicatie van het kabinet. Wat een amateurs. Prettige maandag! Over Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het grootste deel daarvan, bijna 65 miljoen, kwam van de Nederlandse overheid. Geld dat bedoeld was om Nederlandse banen te behouden op het hoogtepunt van de Coronacrisis. Maar drie maanden later volgde alsnog een reorganisatie, waarbij wereldwijd bijna een kwart van alle Booking medewerkers zijn baan kwijtraakte. In Amsterdam moesten zon duizend werknemers vertrekken. Beloningsregels Het enige wat Booking Holding hoefde te doen om nu toch miljoenenbonussen te kunnen uitkeren was de eigen beloningsregels aanpassen. Ook op de werkvloer trouwens werden Booking medewerkers vorstelijk beloond. Zeker gelet op de rampzalige bedrijfsresultaten. Amsterdamse werknemers van Booking ontvingen gemiddeld 80 % van hun maximale bonus. Volgens het bedrijf was dat nodig om een uittocht van talent te voorkomen, dat anders makkelijk zou overstappen naar tech-bedrijven die minder hard door Covid-maatregelen waren getroffen. Dikke middelvinger Het gekste van alles is nog wel dat het gewoon mocht. Kennelijk handelde Booking volledig binnen de regels en steunafspraken met het kabinet. Helemaal niet fraai natuurlijk. Maar juridisch gezien klopt het, dus formeel gezien kan het, aldus minister Koolmees van Sociale Zaken. Die zich wel heel makkelijk erbij neerlegt. Ik zou zeggen elke cent tergvorderen. Want wat een vernedering! De Nederlandse overheid en samenleving krijgen een heel dikke middelvinger gepresenteerd van Booking. Dat bijna de helft van onze miljoenensteun in de vorm van een bonus doorschuift naar zn drie Amerikaanse topmannen. Niet de eerste keer En het is niet de eerste keer dat het ons overkomt. Minister Hoekstra van Financiën deed ook al vergeefs een beroep op Air France-KLM topman Ben Smith om afstand te doen van zijn bonus. Omdat, zo schreef Hoekstra aan de Tweede Kamer, dit niet de tijd is voor het toekennen en uitkeren van bonussen. Hoe onnozel kun je zijn als kabinet? You had one job, Wopke. En dat is voorkomen dat het geld van de belastingbetaler verdwijnt in de zakken van topbestuurders. Was dat niet vooraf eenvoudig te regelen geweest? Business bashing Toch lijkt de woede van het publiek, volgens de beste business bashing-traditie in dit land, zich vooral te richten op het bedrijf en niet op minister Hoekstra die hier schromelijk faalt. Booking.com is hard op weg om de meest gehate onderneming van het jaar te worden. Twitter hyperventileerde als gewoonlijk met de vele oproepen tot een boycot. Maar die boosheid waait vanzelf weer over. Booking.com neemt zon dominante positie in op de markt voor hotelovernachtingen dat je als klant echt moeite moet doen als je buiten het platform om nog een kamer wilt boeken. Dan wint gebruiksgemak het al gauw van principes. Prettige maandag! Over Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Want België en het Verenigd Koninkrijk waren ons voor. Zij hadden hun reisrestricties al eerder opgeheven voor het zonnige zuiden van Europa. Daarmee hadden zij daar eerste keus, de mooiste plekjes zijn al ingepikt. Grote kans dat die lekkere strandstoel waar jij in had willen liggen straks wordt bezet door een roodverbrande Brit of Belg. Luister terug | Paul Laseur | Coronavouchers zijn waardeloos Minder voor meer Maar stel dat je genoegen neemt met een tweederangs camping of hotel. Dan nog zal het geen pretje worden om de plaats van bestemming te bereiken. Er zijn nog voldoende beperkingen van kracht om je het leven zuur te maken: Mondkapjes, verplicht testen, lange rijen en -wachttijden op de luchthavens... De reisbranche voorziet een stormloop op tickets en hotelbedden, waardoor de prijzen alleen maar zullen stijgen. De toerisme-industrie in landen als Spanje en Italië moet nog ontwaken uit het coronacoma van het afgelopen jaar. En is nog helemaal niet berekend op grote hordes buitenlandse bezoekers. Zo dreigt een acuut tekort aan huurautos en horecapersoneel. Grote kans dat je straks duurder uit bent dan in voorgaande jaren. Terwijl je daar minder voor terugziet. En minder krijgen voor meer betalen is geen vooruitzicht waar veel Nederlanders vrolijk van zullen worden. Luister terug | Paul Laseur | Waakzaam en dienstbaar Nationale dwangneurose Mijn advies: sla gewoon nog een jaartje over. Ga lekker weg in eigen land. Geniet van kleine dingen. Vier omas verjaardag eindelijk weer eens mét alle kinderen en kleinkinderen. Groep 8 musical, diplomazwemmen, buurtbarbecue: Maak het mee! De pandemie bood een geweldige gelegenheid om eindelijk eens af te rekenen met die typisch Nederlandse obsessie voor buitenlandse zonvakanties. Helaas koos het kabinet voor precies de omgekeerde weg: Door onze nationale dwangneurose alleen maar aan te wakkeren. Het volk werd een vette worst voorgehouden: Als we maar netjes de regels naleven kunnen we straks weer op vakantie. Hedonisme Het coronabeleid en het openingsplan van Rutte en De Jonge had veel meer moeten gaan over maatschappelijke cohesie en het weer op gang brengen van de lokale economie. Het meer naar elkaar omkijken. Dat zit hem niet in die twee vakantieweken per jaar, maar in de resterende vijftig weken. In plaats daarvan kwam alle nadruk te liggen op de belangen van een klein aantal zeer specifieke doelgroepen in de sectoren pret en plezier: horecaondernemers, sekswerkers, coffeeshophouders, festivalbezoekers, vakantiegangers. Genot als hoogste levensdoel, puur hedonisme. Prettige maandag! Over Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Gelukkig kon een staking tijdens de Klassieker op het nippertje worden voorkomen. Maar daar moest wel de rechter aan te pas komen, in een kort geding dat op zondagochtend door de gemeente Rotterdam was aangespannen. Pas toen duidelijk werd dat minister Ferd Grapperhaus diezelfde dag nog met de bonden in overleg wilde, om te praten over een nieuwe cao en de hoge werkdruk bij de politie, werd de actie afgeblazen. Risicowedstrijd in coronatijd De politiebonden hebben een grove inschattingsfout gemaakt. Door juist wanneer het er echt op aankomt te dreigen met staking, tijdens de moeder aller risicowedstrijden, middenin coronatijd. De wedstrijd werd zonder publiek gespeeld, maar je kon wel zien aankomen dat buiten het stadion grote groepen hooligans zouden samenkomen. En dat alle coronamaatregelen daarbij massaal genegeerd zouden worden. Luister terug | Paul Laseur | Coronavouchers zijn waardeloos Als de politie daartegen weigert op te treden, zoals de bonden hadden aangekondigd, laat je alle brave burgers van dit land lelijk in de kou staan. Omdat zij zich wel zo goed en zo kwaad als dat gaat aan de regels proberen te houden. Van een organisatie die opereert onder het motto waakzaam en dienstbaar mag je toch wel wat meer waakzaamheid én dienstbaarheid verwachten. Openbare veiligheid als drukmiddel Als de overheid je werkgever is kun je niet zomaar het werk neerleggen uit ontevredenheid over werkdruk of arbeidsvoorwaarden. Zeker niet als het je taak is om te waken over openbare orde en veiligheid. Tot 1980 gold daarom zelfs een strafrechtelijk stakingsverbod voor ambtenaren en dat was niet voor niets. Door met staking te dreigen hebben de vakbonden dit keer hun zin gekrégen en een gesprek met het kabinet afgedwongen over werkdruk en cao. Maar ze zijn iets veel belangrijkers kwijtgeraakt: Het vertrouwen van het publiek, dat erop moet kunnen rekenen dat de politie altijd voor je klaar staat. Het is volstrekt ongeoorloofd om de openbare veiligheid zo op het spel te zetten en als drukmiddel te gebruiken aan de onderhandelingstafel. Politie je beste vriend Na ruim een jaar coronabeleid lopen de frustraties hoog op in de samenleving. Een aantal beroepsgroepen krijgt het extra zwaar te verduren. Alle respect en waardering daarvoor. Niet alleen politieagenten maar ook zorgmedewerkers moeten onder uitdagende omstandigheden hun werk zien te doen. Gelukkig doen zij dat wel zonder morren. Want stel je voor dat de IC-verpleging ook zou dreigen de stekker eruit te trekken om hun looneisen kracht bij te zetten. Luister terug | Paul Laseur | Positieve Energie Tot een paar jaar geleden nog was de slogan: Politie je beste vriend. Het is niet leuk om door je beste vriend zo hard in de steek te worden gelaten.Prettige maandag! Over Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Waarin zoekgebieden worden aangewezen voor zonne- en windenergie. Dat moet er uiteindelijk toe leiden dat in 2030 70 procent van onze elektriciteit uit duurzame bronnen kan worden opgewekt, zoals afgesproken in het klimaatakkoord. Voor de uitvoering van dat klimaatakkoord is Nederland opgedeeld in 30 energieregios, waarin gemeenten samenwerken. Betrokkenheid Binnen de ruim 300 gemeenten van ons land en onder de bevolking neemt de ongerustheid intussen toe. Met het schrikbeeld van grote zonneparken en superwindmolens die het landschap verpesten, de horizon vervuilen en geluidshinder veroorzaken. Met alle gezondheidsrisicos die daaraan wellicht kleven. Maar die ongerustheid duidt ook op betrokkenheid. Burgers en lokale gemeenschappen tonen zich nauw betrokken bij de onafwendbare omschakeling naar nieuwe vormen van decentrale energieopwekking. Dat lijkt mij een goede zaak. En een kans die de overheid zou moeten aangrijpen, om het vertrouwen van burgers weer een beetje terug te winnen. Poldermentaliteit Ons kleine land is groot geworden in de gezamenlijke strijd tegen het water. Diezelfde poldermentaliteit kan nu helpen om de energietransitie vorm te geven. Met maatwerk op lokaal niveau toewerken naar dat ene gemeenschappelijke doel: 70 procent duurzame elektriciteit in 2030. Elke energieregio zal daaraan zn steentje moeten bijdragen. En gemeenten zullen daarvoor hun bevolking moeten mobiliseren en motiveren. Om op lokaal niveau tot een aanvaardbare verdeling te komen van de lusten en de lasten. De ene gemeente zal daarbij inzetten op 300 kleine windmolens van 20 meter hoog. Terwijl de ander kiest voor één grote windturbine met dezelfde opbrengst. Weer anderen zullen daarnaast de nodige ruimte vinden voor zonnepanelen, op daken van schuren en woningen. Maatschappelijk draagvlak Het maatschappelijk draagvlak voor de grootschalige opwekking van duurzame energie zal op lokaal niveau gevonden moeten worden. Waar burgers trots kunnen zijn op wat zij met hun gemeenschap hebben bereikt: Hún windmolens, hún zonnepanelen. Die hún elektriciteit opwekken. De energietransitie stelt onze samenleving niet alleen voor een gigantische uitdaging. Maar kan ook de saamhorigheid helpen bevorderen. Prettige maandag! Over Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Want voor een goed functionerend landsbestuur is het essentieel dat bewindslieden ook nu en dan in volledige vertrouwelijkheid en geheimhouding van gedachten kunnen wisselen. Juist die dingen te kunnen zeggen die niet openbaar mogen worden. Dat vertrouwen is ernstig beschaamd. En waarvoor nu helemaal? Zodat we lekker kunnen lezen wie in 2019 allemaal nog meer lullige dingen hebben gezegd over Kamerlid Pieter Omtzigt, die inmiddels heilig is verklaard? Achterkamertjespolitiek De geheime notulen verschaffen extra munitie aan een toch al hysterische oppositie in de Tweede Kamer. Om het chaotische formatieproces nog verder te ontregelen en te vertragen. Inhoudelijk brengt het niemand een stap verder. De enige reden om ze nu halsoverkop openbaar te maken is angst. De Minister-President is als de dood voor nog meer ophef en gedoe en het hardnekkige verwijt van een gebrek aan transparantie. Terwijl niemand werkelijk is gebaat bij een overdosis openheid. De achterkamertjes en koehandeltjes zijn onmisbaar in de politiek, dat weten de oppositiepartijen net zo goed. Daadkracht en tempo Voorlopig staan maar twee kwesties op de Haagse agenda: De aanpak van de coronacrisis en de kabinetsformatie. Voor beide is daadkracht en tempo nu even belangrijker dan volledige openheid van zaken. Ik hoef ook helemaal niet te worden meegenomen in alle facetten van besluitvorming door de regering en het OMT. Elke week, dag, uur te worden bijgepraat over aantallen IC-bedden en besmettingscijfers. Luister terug | Paul Laseur | Tienduizend feestgangers ondanks corona Maak een plan, los het op. Maar val mij er niet voortdurend mee lastig: Pak gewoon de leiding. Door de scoringsdrift van politici zijn we in een talkshowcratie beland. We hadden al 17 miljoen bondscoaches; inmiddels hebben we ook 17 miljoen virologen en evenzoveel informateurs. Iedereen moet altijd en overal maar wat van vinden. Met als gevolg dat de leiders van dit land helemaal niet aan besturen toekomen. Maar al hun organisatietalent nodig hebben om randverschijnselen te beheersen en incidentele brandjes te blussen. Koningsdag Koningsdag morgen is een welkome adempauze voor het hele politieke circus. Misschien ook een goed moment om terug te denken aan de rol die het staatshoofd tot vier jaar geleden nog vervulde bij de kabinetsformatie. Achter gesloten deuren van Huis ten Bosch werd de kiem gelegd voor een nieuw te vormen regering. Niet erg transparant inderdaad, maar wel effectief. Leve de Koning! Prettige maandag! Over Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Een arts van die instelling begon dit weekend een petitie die zondagavond al door meer dan een kwart miljoen personen was ondertekend. Ze vinden het testfeest van 538 een klap in het gezicht van patiënten en zorgverleners. En dat is het. Maar van het kabinet mag het evenement gewoon doorgaan. Horecaondernemers in de stad reageren ook woedend op het vooruitzicht van een testevenement met zoveel bezoekers. Terwijl zij al maanden geen gasten meer mogen ontvangen vanwege de coronamaatregelen. Pseudo-experimenten Ook virologen en epidemiologen, waaronder leden van het OMT, tonen zich bezorgd over het festival en het besmettingsrisico dat zon groot aantal feestgangers met zich meebrengt, sneltest of niet. Statistiekwetenschappers zien geen enkele reden om zoveel proefpersonen naar Breda te laten komen. Als een steekproef veel groter is dan nodig, zoals in dit geval, zijn de risicos veel te groot, verklaren ze op deze zender. Ze noemen de voorgenomen massabijeenkomsten van Fieldlab pseudo-experimenten. Falend coronabeleid Niemand vindt de 538 Oranjedag een goed idee. Behalve het kabinet, de gemeente Breda en die tienduizend partypeople natuurlijk die zo gelukkig waren om een kaartje te bemachtigen. Het is de zoveelste blunder van een zwalkende overheid die een falend coronabeleid voert. Dit valt toch niet uit te leggen aan alle brave burgers die alleen als alles meezit straks thuis misschien weer twee bezoekers per dag mogen ontvangen. Mits de cijfers het toelaten, uiteraard. Ze werken al maanden thuis, maar brengen herhaaldelijk vijf dagen in quarantaine door om maar geen enkel risico te nemen voor de omgeving. Lees ook | Burgemeester Breda wilde graag Fieldlab in zijn stad Prikfestival Als je dan toch zo nodig een massa-evenement wilt houden, waarom dan geen prik-festival? De event-branche wil dit dolgraag organiseren. Met hetzelfde gemak waarmee je tienduizend mensen een hele middag laat hossen en zuipen in Breda, kun je verspreid door het hele land er misschien wel 200-duizend vaccineren. Of een miljoen? Muziekje erbij, lekker biertje... Finish in zicht Zoals het nu gaat is het nog drie maanden doorbijten met zn allen. Het wachten is op zomerweer en een voldoende hoge vaccinatiegraad. Waarom dan nu nog proefdraaien, in het zicht van de finish, voor een test-samenleving die er nooit gaat komen. Met alle risicos die daaraan kleven. Niet alleen voor de volksgezondheid maar vooral ook voor het draagvlak in de samenleving. Alleen samen krijgen we corona onder controle. Prettige maandag! Over Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Big Brother? Eerlijk gezegd zie ik het probleem niet zo. Maar door gebruik van woorden als gluurapparatuur en spyware wordt het geframed als fout en stiekem: Pas op, Big Brother is watching you! Terwijl in het tijdperk vóór corona, toen iedereen nog gewoon naar kantoor moest komen, werknemers nog veel méér op de vingers werden gekeken. Het management was nota bene fysiek op de werkvloer aanwezig. De werkgever hield voortdúrend in de gaten wie de kantjes eraf liep of iets te vaak achteroverleunde. Zijn oordeel baseerde hij daarbij op subjectieve waarneming van zaken als een actieve werkhouding, wat dat ook moge zijn. In dat opzicht is digitale controle van werknemersactiviteit met behulp van monitoringssoftware een stuk eerlijker en objectiever. Nooit meer terug naar de kantoortuin Als de installatie van zogenoemde gluurapparatuur nu eraan bijdraagt dat we straks, na-corona, niet massaal worden teruggeroepen naar de kantoortuin, dan is dat een goede zaak. Het zou toch jammer zijn om alle evidente voordelen van het thuiswerken meteen bij het grofvuil te zetten zodra de pandemie achter ons ligt. Luister terug | Paul Laseur | Verstopping Suezkanaal Al vraag ik me wel af in hoeveel bedrijfstakken de productiviteit kan worden gemeten aan de hand van het aantal muisklikken en toetsaanslagen. We zijn toch geen robots? Ook wel een beetje zielig om dat zo precies te willen bijhouden. Maar elke baas krijgt de werknemers die hij of zij verdient. Een beetje vertrouwen in elkaar kan helemaal geen kwaad. Vertrouwen en autonomie In een moderne arbeidsrelatie kan het werk veelal vanuit huis in autonomie worden verricht en past eigen verantwoordelijkheid. Stel gewoon duidelijke productiedoelen per week of per maand. Wat maakt het dan nog uit of iemand tussendoor een wasje draait of de hond uitlaat. De productiviteit hoeft daar niet onder te lijden, integendeel. Omdat gegarandeerd minder uren worden verspild aan al die zinloze woon-werk kilometers en het eindeloze geleuter bij de koffiemachine en in vergaderzaaltjes. Luister terug | Paul Laseur | De gevoelige plaat Een tevreden medewerker is een productieve medewerker. We moeten zelfs oppassen dat mensen niet te hard gaan werken thuis, omdat de grens tussen werk en vrije tijd vervaagt. Daar kan die monitoringssoftware natuurlijk ook prima voor worden ingezet. Prettige maandag! Over Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Logistieke nachtmerrie De economische gevolgen zijn dramatisch. De Ever Given alleen al is een gigantisch vaartuig, 400 meter lang met 20.000 containers aan boord. Maar daarachter staan nog eens ruim 320 van zulke containerreuzen 'in de file'. Omdat ze geen 5.000 kilometer willen omvaren, langs Kaap de Goede Hoop om Afrika heen. Luister terug | 'Perfect storm' voor scheepvaartsector Het Suezkanaal is een bottleneck, die momenteel alles tegenhoudt. En als straks de waterweg weer vrij is, begint de logistieke nachtmerrie pas echt. Als deze crisis niet snel wordt opgelost dreigt onder andere een tekort aan wc-papier, las ik. Nu maar hopen dat we voldoende hebben gehamsterd, tijdens de eerste corona lockdown, vorig jaar. Wereldhandel over zee Bijna alles wordt tegenwoordig per vrachtschip vervoerd: Kleding, auto's, computerchips, aardolie, melkproducten, groente en fruit, levend vee. Wat gaat er niet per container de halve wereld over? Elke dag wordt voor zon 9 miljard euro aan goederen door het kanaal verplaatst, heen en weer tussen Azië en Europa. Dat is al jaren zo. Maar pas wanneer je de luchtfotos ziet, van zon 400 meter lange containergigant die alles tegenhoudt, dringt het pas goed door. Luister terug | Paul Laseur | De gevoelige plaat Wat een krankzinnige hoeveelheid spullen we dagelijks door dat smalle Suezkanaal persen. Ik geloof dat alles wat de VOC in bijna 200 jaar heeft vervoerd tussen ons land en Azië, tegenwoordig in één containerschip zou passen. De wereldhandel over zee is in de afgelopen eeuw waanzinnig hard gegroeid. Want veel voor weinig. Maar de grens is nu wel bereikt. Kwetsbare levensader Het Suezkanaal is opnieuw een uiterst kwetsbare levensader gebleken, van onze overspannen consumptiemaatschappij. We zouden wat minder afhankelijk moeten zien te worden van deze aanvoerroute en van de vervuilende vrachtschepen die erlangs varen met hun dieselmotoren. Niet groter maar juist kleiner maken. En ook nog eens kritisch kijken naar alle overbodige rommel die we dagelijks uit het Verre Oosten laten komen. Gebruik deze Suezcrisis om de lokale productie in Europa een impuls te geven. Prettige maandag! Over Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Één groot complot Een prachtig plaatje, kortom, maar wel één dat nooit een Zilveren Camera zal winnen. Want het duurde helaas niet lang of een storm van kritiek en gedoe barstte los rond De Foto. Die zou om te beginnen volledig in scène zijn gezet. Twitter wist het zeker: die stoel stond daar al klaar voor Kaag om meteen op tafel te kunnen klimmen als het zover was. Niks geen spontane actie, dus, maar één groot complot. Wie goed keek kon George Soros en Bill Gates onder tafel zien gniffelen samen. Met nog enkele leden van een wereldwijd pedofielen-netwerk. Tot in de puntjes geregisseerd Maar serieus: zo gek is het toch niet dat die stoel daar stond? Een vergadertafel zónder stoelen, dat was pas raar geweest. En zelfs al hadden ze het vooraf zo bedacht: om bij grote winst de tafel te beklimmen voor een vreugdedansje, misschien zelfs nog even gerepeteerd ook, wat dan nog? Onder de Haagse stolp is álles tot in de puntjes geregisseerd en gescript. Als je één ding zeker weet is het wel dat bijna niets spontaan verloopt. Luister terug | Paul Laseur | Coronavouchers zijn waardeloos Het getuigt alleen maar van professionaliteit, lijkt me dan, wanneer een partijleider die hoog in de peilingen staat van tevoren even nadenkt over een eerste reactie bij een mooie uitslag, in woord en in beeld. Als een Oscarwinnaar, die voor alle zekerheid een dankwoord blijkt te hebben voorbereid. Het blijft tenslotte showbusiness. Journalistieke kritiek Maar kritiek was er ook van de hoofdredacteur van het ANP, die de foto nota bene had verspreid, en van de kranten die hem zelf zo prominent op de voorpagina hadden geplaatst. Want de foto bleek te zijn gemaakt door de campagnefotograaf, die als enige bij het feestje van de partij aanwezig mocht zijn om alles vast te leggen. Maar is een foto pas een echte nieuwsfoto wanneer die is geschoten door een onafhankelijke fotograaf met een perskaart? Lees ook | Paul Laseur | Permanent totaalverbod op vuurwerk Dacht het niet. Sterker nog: juist de afwezigheid van een bloeddorstige meute persfotografen levert bijzondere fotomomenten op, zoals deze. Al was het een selfie geweest van Sigrid Kaag persoonlijk, of een plaatje uit haar familiealbum, dan nog was het een geweldig beeldverslag van een historische verkiezingsavond. Prettige maandag! Over Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

De tegoedbon geeft recht op een nieuwe vakantie zodra het weer kan, of anders teruggave van het geld. Reisorganisaties hebben zich daarbij verplicht om uiterlijk binnen één jaar contant uit te keren. En dat moment is nu aangebroken. Voor de eerste reeks coronavouchers, die op 16 maart vorig jaar werden uitgegeven, is het vandaag payday. Voucherfonds van 400 miljoen euro Maar voordat je nu opgelucht ademhaalt en meteen je saldo gaat checken: Reisorganisatie Corendon waarschuwde dit weekend dat het ze helaas niet gaat lukken om hun coronavouchers op tijd uit te betalen. Want het geld is op. Het wachten is nog op het beloofde voucherfonds van de overheid. Waarop reisorganisaties met onvoldoende geld in kas een beroep kunnen doen. Maar dat voucherfonds van 400 miljoen euro ligt nog ter goedkeuring bij de Europese Commissie. Als iedereen met een coronavoucher van Corendon straks in één keer zn geld terugeist hebben we te maken met het equivalent van een bankrun en gaat de zaak op de fles. Dan weet je zeker dat iedereen met lege handen staat. Kom niet aan onze zonvakantie Want natuurlijk zit er niets meer in de kas, na dit ongekende rampjaar voor de reisbranche. Maar zeker in verkiezingstijd durft niemand Henk en Ingrid te vertellen dat ze naar hun centen kunnen fluiten. En alleen maar kunnen hopen dat die verrekte voucher straks alsnog kan worden ingewisseld voor een uitgestelde vakantie. Twee of drie weken per jaar met zn allen naar de zon is voor velen in dit land een vanzelfsprekendheid waaraan niet mag worden getornd. Lees ook | Paul Laseur | Vrouwenhaat Een bewijs van het enorme welvaartsniveau dat we met elkaar hebben bereikt in de afgelopen 50 jaar. Omdat het kan pakken we massaal het vliegtuig. Elke zomer weer: Kom niet aan onze zonvakantie! We zijn er zo aan gewend dat het soms wel een grondrecht lijkt. Maar dat is het natuurlijk niet. Het is gewoon massaconsumptie. Vakantie is luxe, geen primaire levensbehoefte De vraag is alleen waarom het kabinet zon gigantisch bedrag van 400 miljoen vrijmaakt, om specifiek deze categorie corona-gedupeerden te helpen opvangen. Waarom eigenlijk krijgt het terugbetalen van luxe-uitgaven zon hoge prioriteit in het coronabeleid van de regering? Caféhouders laten creperen en de cultuursector laten barsten. Maar dan wel alles op alles zetten voor honderd procent compensatie van teleurgestelde vakantiegangers! Een vliegvakantie is toch geen primaire levensbehoefte? We kunnen gemeenschapsgeld beter maximaal inzetten om de échte slachtoffers van deze coronacrisis er weer bovenop te helpen. Luister terug | Paul Laseur | Prima terrasweer In tijden van crisis zou consumentenbescherming niet op de eerste plaats moeten komen. De overheid is er niet om alle burgers zelfs onder de meest extreme omstandigheden een risicoloos bestaan te garanderen. Laten we de pijn van de crisis liever een beetje verdelen. Het enige wat houders van een coronavoucher daarvoor hoeven doen is afzien van hun cash claim en gewoon even wachten tot ze met hun tegoedbon weer op reis kunnen. Want zodra het mag gaat iedereen hoe dan ook. Prettige maandag! Over Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Onderzoek De Groene Amsterdammer deed onderzoek naar de enorme hoeveelheid haat en agressie die vrouwelijke politici over zich heen krijgen op Twitter. Het is beschamend om te lezen. En een grof schandaal dat dit allemaal onbestraft kan gebeuren, in een beschaafd en ontwikkeld land. Natuurlijk moeten ook mannen in de politiek over een dikke huid beschikken. Alle politici krijgen met online haters te maken. Lees ook | Paul Laseur | Crisis? What crisis? Maar de vrouwen onevenredig veel vaker en persoonlijker. De meeste verwensingen zijn seksistisch of gaan over het uiterlijk. Met een lage stem ben je een manwijf. Een hoge stem is hysterisch. Een jurk is te kort of te lang of te duur. Strijdlust Vrouwen als Sigrid Kaag laten zich gelukkig niet afschrikken door al die bagger op social media. Integendeel, de strijdlust wordt er alleen maar door aangewakkerd. En je mag toch aannemen dat ze wel voor hetere vuren heeft gestaan, in haar decennialange carrière als diplomaat voor de Verenigde Naties. Of als minister van buitenlandse handel. Maar eens te meer wordt wèl pijnlijk duidelijk dat je als vrouw extra stevig in je schoenen moet staan om een toppositie te bereiken en te behouden. Luister terug | Paul Laseur | Prima terrasweer Terwijl dat met de eigenlijke taakuitoefening helemaal niets te maken heeft. Vrouwen die beschikken over alle opleiding, capaciteiten en ervaring die een functie vereist, lopen alsnog het risico te worden weggepest. Omdat ze geen man zijn. Het is niet langer acceptabel dat hier wordt weggekeken en totaal niet wordt opgetreden. Meer diversiteit leidt tot beter bestuur We doen onszelf als samenleving ook nog eens zwaar tekort, als we deze uitingen van vrouwenhaat op social media niet met wortel en tak uitroeien. Uit alle onderzoeken blijkt dat meer diversiteit tot betere besluitvorming leidt, zowel in het bedrijfsleven als in het openbaar bestuur. Alle maatregelen die dat kunnen bevorderen moeten dan ook in stelling worden gebracht. Ga er maar vanuit dat alle vrouwen op de kieslijst, van alle partijen, hun portie thuiskrijgen en toch standhouden. Ze verdienen ons respect. Stem op een vrouw. Over Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Vooral in Noord-Brabant, waar de carnavalsomzet dit jaar ook al wegviel, lijken veel caféhouders en restauranteigenaren aan de oproep gehoor te geven. Zij wijzen op de beelden van feestvierende jongeren in parken door het hele land, in een uitbarsting van burgerlijke ongehoorzaamheid. Strenge handhaving Minister Ferd Grapperhaus van Justitie heeft al laten weten dat streng gehandhaafd zal worden. Horecazaken die deze week toch de deuren openen zullen worden beboet en in het uiterste geval gesloten. Dat kan dus nog een spannende confrontatie worden. Het is te hopen dat de opstandige cafébazen tijdig tot inkeer komen en de actie afblazen. Want horecaondernemers zijn natuurlijk niet de enigen die zuchten onder de coronamaatregelen van het kabinet. Luister terug | Paul Laseur | Crisis? What crisis? Hun frustratie dat het al zo lang duurt is begrijpelijk. Maar die voelen we allemaal. Iederéén wil graag terug naar hoe het was vóór de pandemie. We zitten allemaal in hetzelfde schuitje. Niemand is erop uit om cafés en restaurants opzettelijk kapot te maken. En aanvullende steun voor extra zwaar getroffen ondernemers is op zn plaats. Één jaar coronacrisis Het is tijd om de balans op te maken van één jaar coronacrisis. Per saldo lijkt de zaak medisch en economisch redelijk onder controle, mede dankzij het strenge coronabeleid en de steunmaatregelen van het kabinet. Al weet natuurlijk niemand hoe we er nu voor hadden gestaan als de teugels wat meer waren gevierd. Maar sociaal en mentaal worden we extreem zwaar op de proef gesteld. Voor veel jongeren en studenten was het een verloren jaar. Misschien is studieverlenging een idee. Luister terug | Paul Laseur | Gevoelstemperatuur Veel gaat goed Toch is er ook veel goed gegaan. Ondanks alle beperkingen lukte het ons om vlot over te schakelen op thuiswerken en thuisonderwijs. De digitalisering van economie en samenleving kreeg een belangrijke impuls. Binnen een jaar waren werkzame vaccins ontwikkeld. Na een rommelige start van het vaccinatieprogramma is ons land inmiddels opgeklommen naar een vierde plaats op de prikrangklijst van EU-landen. Verkiezingen Ook tegen horecaondernemers zou ik willen zeggen: nog even volhouden, hoe zwaar het nu ook is. Over tweeënhalve week zijn er verkiezingen. Als je het niet eens bent met de corona aanpak is dit je kans om het kabinet daarop af te rekenen. Zo werkt het in een democratie. Over Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Overvolle parkeerplaatsen, van Lage Vuursche tot Drentsche Aa, van het Kralingse Bos tot de Zeeuwse kust: Het was weer gezellig druk. Het Leven is Zo Slecht Nog Niet Want of het nu vriest of dooit, Nederland trekt eropuit. Zóveel hebben we dus ook weer niet nodig om de coronacrisis en alle beperkende maatregelen even te doen vergeten. Alles onder nul óf boven de 12 graden is dezer dagen kennelijk ruim voldoende. Bemoedigend om te zien hoeveel landgenoten met weinig tevreden zijn. Ondanks lockdown, avondklok en anderhalve meter afstand. Door gewoon te genieten van de kleine dingen in het leven die gewoon doorgaan: Een dagje naar Zandvoort, de zon die doorbreekt, een vers kopje thee. Het leven is zo slecht nog niet en the best things in life are free. Luister terug | Paul Laseur | Crisis? What crisis? Grondige Reset De coronacrisis biedt een unieke kans om economie en maatschappij grondig te resetten. Het openbare leven ligt toch praktisch stil, dus dit is hét moment om te bouwen aan een ideale samenleving. Dus niet alleen repareren wat kapot ging door de lockdown om terug te keren naar hoe het was. Maar goed nadenken. Over een wereld zoals we die straks willen aantreffen, zodra we wakker worden uit deze nachtmerrie. En waar we nu echt gelukkig van worden. Geld Speelt Geen Rol Dat is meer dan een geldkwestie. Of zoals Heer Bommel zou zeggen: Geld speelt geen rol. Bij een rente van 0 procent is geld gratis, dus er is meer dan genoeg. Zo blijkt wel uit de 8,5 miljard euro voor het onderwijs die vorige week pardoes op tafel werd gelegd. Klinkt geweldig, zon gigantisch bedrag. Maar het is waarschijnlijk meer dan de sector in twee jaar kan opmaken. Terwijl het maar de vraag is of de structurele problemen in het onderwijs, zoals het lerarentekort en kansenongelijkheid, zich met al dat extra geld laten oplossen. Lees ook | Paul Laseur | Gevoelstemperatuur Had je dan niet beter een klein deel van die 8,5 miljard kunnen gebruiken om, ik zeg maar wat, ook de cultuursector te redden? Zonder goed plan heb je niets aan al dat geld. Dat zien we ook bij het Wopke Wiebes Groei Fonds dat 20 miljard Euro wil steken in de Nederlandse Economie. Maar het blijft een zak geld op zoek naar projecten. Niet de hoogte van het bedrag maar de kwaliteit van het idee maakt uiteindelijk het verschil. Geluk zit in de kleine dingen. Prettige maandag! Over Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Nou ja, crisis? Het begint er steeds meer op te lijken dat, althans in economisch opzicht, de schade eigenlijk wel meevalt. Er komen steeds meer signalen dat een ravage voor de BV Nederland uitblijft. Al is het oneerlijk verdeeld in de wereld, dat wel. Winnaars en verliezers Want natuurlijk kennen we ook de vele slachtoffers van het coronabeleid: Toerisme, horeca, de evenementenbranche en de cultuursector, de luchtvaartindustrie. Die hangen in de touwen, compleet knock-out. Er gaat ook bijna geen dag voorbij of we worden daar fijntjes aan herinnerd. Verder zijn de ongelijkheid en de onzekerheid flink toegenomen. En voor veel bedrijven en ondernemers, die kunstmatig overeind worden gehouden met steun van de overheid en uitstel van belastingen, moet de grote klap nog komen. Maar daar staan evenzoveel sectoren tegenover die juist volop garen spinnen bij de crisis. Het geld brandt in onze zakken Sinds het uitbreken van de crisis gaan een stuk minder bedrijven failliet dan normaal. Supermarkten, webshops, bouwmarkten en elektronicawinkels hebben nog nooit zoveel verkocht als in het 'rampjaar' 2020. Op de aandelenbeurzen gaan de koersen door het dak. En we sparen meer dan ooit. Al het geld dat we niet konden uitgeven aan vliegvakanties, cafébezoek en uit eten gaan in dure restaurants brandt nu werkelijk in onze zakken. Dat belooft dus nog wat als de beperkingen straks weer worden opgeheven. Intussen wordt elke gelegenheid om geld nog wel te laten rollen met beide handen aangegrepen door de consument. Valentijnsdag Neem Valentijnsdag. Geen dag waar nuchtere Hollanders normaal gesproken snel de portemonnee voor zullen trekken. Maar dit keer is alles anders. Wenskaartenmaker Hallmark zag zn onlineverkopen in de afgelopen dagen verdrievoudigen vergeleken met vorig jaar. Via de supermarkt werden twee keer zoveel kaarten verkocht. Ineens worden de liefdeskaartjes ook niet meer alleen naar de partner gestuurd of een geheime liefde. Maar net zo goed aan vrienden en familie. Kennelijk geldt dat ook voor boeketten: Fleurop verstuurde 48 procent meer bloemen dan een jaar geleden, een record. Concurrent Bloomon kreeg, alleen voor Valentijnsdag, zes keer zoveel bestellingen. En dan waren de bloemen ook nog eens peperduur dit jaar, vooral rode rozen. Maar dat kon de pret niet drukken. Als we ineens bereid blijken zoveel geld uit te geven aan bloemen en wenskaarten - vóór corona toch niet de meest primaire levensbehoeften - valt het met die crisis ook wel mee. En hebben we elkaar meteen een stuk gelukkiger gemaakt, in het toch al fantastische schaatsweekend. Hier thuis waren we ook nog eens jarig, allebei. Is dat nou geen... Prettige maandag! Over Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Stormen Naamgevings Commissie? Waarschijnlijk is er in De Bilt een speciale commissie voor de naamgeving van stormen. Die erop toeziet dat het allemaal in overeenstemming gebeurt met de richtlijnen van het National Hurricane Centre in Amerika. Na de vorige storm, Ciaramet-een-C, moest het daarom wel iets met een D worden. Maar dan hadden ze toch ook Dieuwertje Blok kunnen vernoemen? Of Diederik Gommers? Alles beter dan die lullige Darcy. Luister terug | Paul Laseur | Waarom heb ik dit niet bedacht? Nederland ontdooit pas als het vriest Afgezien van die ongelukkig gekozen naam komt deze plotselinge ijstijd natuurlijk wel als een geschenk uit de hemel. Want er is niets dat ons diep verdeelde volk zo kan verbroederen als een dik pak sneeuw en een week ijspret. Pas als het vriest ontdooien we een beetje. Heerlijk hoe het openbare leven plat ligt en alle auto- en treinverkeer hopeloos vastloopt tussen de sneeuwduinen. Zelfs het Catshuisoverleg werd zondag afgelast, want onbereikbaar door de barre omstandigheden. Dit is pas echt een lockdown. En we vinden het allemaal even prachtig, sfeervol en geweldig. Luister terug | Het omgekeerde van crisis Dit is pas écht een lockdown Wat een bevrijding om nu eens echt opgesloten te zitten. En misschien wel een rondje te schaatsen van de week. In plaats van al dat wandelen, die eeuwige ommetjes. Alle ongemak en overlast van het gure winterweer nemen we graag voor lief. We zitten tenslotte allemaal in hetzelfde schuitje. En niemand kan er iets aan doen. Merkwaardig hoe dat kennelijk werkt in ons hoofd. De weg niet op kunnen omdat we ingesneeuwd zitten vinden we geen probleem. Maar als we moeten binnenblijven om de verspreiding van een dodelijk virus tegen te gaan is dat al gauw te veel gevraagd. Afleiding van coronamaatregelen We hebben een prachtige week voor de boeg met zonnig en koud winterweer, volop sneeuw en ijs. Zie het als een welkome afleiding van alle coronamaatregelen. Kijk goed om je heen en hou dat gevoel vast. Probeer te genieten van de bijzondere momenten die de lockdown met zich meebrengt. Elke lockdown. Prettige maandag! Over Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Want ondanks de coronacrisis hebben winkelbedrijven vorig jaar véél meer omgezet dan in 2019. Maar dan ook echt veel meer. Het CBS had al sinds 2001, twintig jaar geleden, niet meer zon grote omzetgroei gemeten. Luister terug | Paul Laseur | Waarom heb ik dit niet bedacht? Succesverhalen zijn taboe Vooral voor supermarkten, voedingwinkels en webshops wordt het nog een hele uitdaging om het recordjaar 2020 te evenaren. Doe-het-zelfzaken en consumentenelektronica hetzelfde verhaal. Daar is het helemáál geen crisis, maar precies het omgekeerde. Allemaal winkels die een ongekende bloeiperiode doormaken, maar dat niet van de daken zullen schreeuwen. Wellicht uit respect voor de kleding- en schoenenzaken verderop in de winkelstraat, die amper kunnen overleven. Het voelt misschien ongepast. Maar feit is dat je weinig hoort over al die successen. En het vooral de rampverhalen zijn die het nieuws halen. Geen schulden maar spaargeld We zijn ook niet massaal aan de bedelstaf geraakt, of diep in de schulden. Wat je wel zou verwachten in crisistijd. Ook hier zien we juist het omgekeerde van crisis: Geen schuldenberg, maar een ongekende hoop spaargeld. Luister terug | Paul Laseur | Een groene trekker met gele wielen De Nederlandsche Bank liet vrijdag weten dat we meer dan ooit hebben gespaard in 2020. Nederlanders hebben vorig jaar 42 miljard euro opgepot. Hoogst ongebruikelijk dat er in één jaar zoveel wordt gespaard. Twee keer meer dan in het jaar ervoor en zelfs vier keer zoveel als in de jaren dáárvoor. Alles bij elkaar hebben we nu ruim 487 miljard euro op onze bankrekeningen staan. Gemiddeld is dat bijna 30 duizend euro per inwoner. Al is dat natuurlijk niet gelijk verdeeld. Achter de mooie statistieken gaat nog altijd een grote ongelijkheid schuil in inkomen en vermogen. Maar het blijft een aardige buffer voor slechte tijden. Genoeg om achterblijvers op sleeptouw te nemen. Skippybal onder water houden Dat sparen ging ook bijna ongemerkt. Het meeste geld kwam niet eens op een spaarbankboekje terecht in 2020, maar stroomde als vanzelf binnen op de salarisrekening. Want toch niets om het aan uit te geven. Leuke dingen zoals uitgaan, restaurantbezoek, een weekje weg: Het mocht allemaal niet. Dan maar sparen voor betere tijden. En die komen vanzelf weer terug. Al dat spaargeld is als een skippybal die onder water wordt gehouden en elk moment kan worden losgelaten. Wall Street Ook voor beleggers heeft de coronacrisis intussen een gouden randje gekregen. Aandelenkoersen stijgen naar recordniveaus, Wall Street bevindt zich op een all-time high. Tot op de financiële markten zien we hetzelfde gebeuren, in tijden van corona: Het omgekeerde van crisis. Prettige maandag! Over Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Deze eigenschap heeft in de loop der eeuwen een reeks onvoorstelbare uitvindingen voortgebracht. De industriële revolutie ging over in een digitale revolutie en inmiddels draait alles om data. De ontwikkelingen volgen elkaar razendsnel op. Het tempo waarin De Vooruitgang zich voltrekt is voor gewone stervelingen nauwelijks bij te houden. Praktische oplossingen voor alledaagse problemen Technisch kunnen we alles, de mogelijkheden zijn haast onbegrensd. Toch zijn het niet de enorme, wereldschokkende innovaties die de uitvinder in mij wakker maken. Het meeste plezier valt juist te beleven aan piepkleine, bescheiden uitvindingen die een praktische oplossing bieden voor een alledaags probleem, om niet te zeggen luxeprobleem. Waarbij je onwillekeurig glimlacht en denkt: Waarom heb ik dit niet bedacht? Luister terug | Paul Laseur | Een groene trekker met gele wielen Slim beschuitje Zoals de kleine inkeping in de beschuitjes van Bolletje. Waar precies je vinger inpast, zodat ze niet meer in stukken uit de rol komen. Het is een uitvinding van Theo Tempels uit Apeldoorn. Een slim beschuitje. Verbluffend simpel maar uiterst doeltreffend. Net als de vliegjes in de pisbakken op Schiphol. Mikken op een vliegje Ja dames, onderin de urinoirs op de luchthaven is vlak naast de afvoer een klein vliegje afgebeeld. Dat geeft de jongens iets om op te mikken, zodat ze niet meer alles onder spetteren. De keramische pispotten met ingebakken mikpunt werden voor het eerst geplaatst in de jaren 90. Het was een doorslaand succes. De schoonmaakkosten van Schiphol doken omlaag. Terwijl de belevingsscores van het toiletbezoek omhoogschoten. Onlangs zijn de vliegjes vervangen door golf holes, wat natuurlijk jammer is. Maar het principe blijft hetzelfde, briljant in zn eenvoud. Je ziet het ook terug in de blikvangers, die supersize basketbal-netten die langs scholierenfietsroutes staan opgesteld. Waar ze hun lege blikjes Redbull in kunnen mikken. Luister terug | Paul Laseur | Totaalverbod op consumentenvuurwerk Nudging Zonder ook maar enige dwang uit te oefenen wordt de doelgroep verleid om zich sociaal wenselijk te gedragen. En ongewenst gedrag achterwege te laten. Gewoon door een spelletje ervan te maken, een kleine challenge met jezelf. Het is een psychologische techniek die nudging wordt genoemd. Positieve keuzes worden op een subtiele manier naar voren geschoven, zonder de andere opties weg te nemen. Elk individu behoudt zijn keuzevrijheid. Maar door subtiele beïnvloeding worden we onbewust toch naar het gewenste gedrag geleid. Klink als een uitkomst voor lockdown, vaccinatie en avondklok. Prettige maandag! Over Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

De John Deere had 15 jaar dienstgedaan op een landbouwschool en was wel een maatje kleiner dan die hypermoderne kastelen waarmee de boeren in 2019 naar het Malieveld reden. Maar verder doet dat weinig af aan de iconische uitstraling van mijn groen-gele krachtpatser. Het blijft de Ferrari onder de trekkers. Nothing runs like a Deere s Werelds grootste fabrikant van landbouwtractoren heeft dan ook geen klanten maar fans. Daarvan getuigt een niet geringe hoeveelheid John Deere merchandise. Ook bij ons thuis komen we het logo vaak tegen, een springend geel hert op een groen schild. Op petjes, T-shirts, vesten, een bodywarmer en een telefoonhoesje. In mijn vriesvak ligt zelfs een groene ijsblokjestray met tractorvormpjes. Marketingprofessionals kunnen alleen maar dromen van zon intense merkbeleving. Voor een trekker?! Niet alleen in thuisland Amerika, maar wereldwijd geeft het merk John Deere trots uiting aan een diepgewortelde plattelandscultuur en boerenidentiteit. GPS technologie Maar ook bij de grijze en blauwe pakken op Wallstreet is John Deere nu uitgegroeid tot een beurslieveling, schrijft het Financieele Dagblad. In het afgelopen jaar steeg de aandelenkoers van de tractorbouwer met 67 procent, veel harder dan de S&P 500 index. De beurswaarde van de onderneming bereikte vorige week 93 miljard dollar. Luister terug | Paul Laseur | Op naar een cashloze samenleving Met dank aan de miljardensteun in de VS voor de agrarische sector en de digitale revolutie die zich voltrekt in het landbouwarsenaal. Agrarische machines zijn in een paar jaar tijd uitgegroeid tot rijdende computers, tjokvol chips, sensoren en gps-technologie. Het kan niet lang meer duren of op de uitgestrekte Amerikaanse maïsvelden rijden alleen nog maar zelfsturende tractoren rond. Right to repair beweging Het enorme succes van al die innovaties heeft ook een keerzijde. John Deere werd de laatste jaren mikpunt van de right to repair-beweging in de VS. Boze Amerikaanse boeren eisten het recht op om zelf aan hun machines te kunnen sleutelen, zoals ze dat al generatieslang gewend waren. Om defecte tractoren weer aan de praat te krijgen moet tegenwoordig eerst een ICT'er van het hoofdkantoor worden ingevlogen, vaak honderden kilometers verderop. De zelfredzaamheid, die onlosmakelijk verbonden is aan het vrije boerenleven, is dan ineens ver te zoeken. Daarnaast zijn privacy en cyberveiligheid in het geding, omdat het bedrijf op afstand, met behulp van een verborgen SIM-kaartje, alle productiedata bijhoudt van zn landbouwmachines. Luister terug | Vakmensen grootste slachtoffers automatisering? Door de boeren alle beheersing en controle over hun eigen machines af te pakken zet John Deere zn bijzondere klantrelatie met de fans van het merk op het spel. Dan is vooruitgang ook achteruitgang. Over Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify. Prettige maandag! See omnystudio.com/listener for privacy information.

Een uitbarsting van geweld, waarbij vijf doden vielen. Het bizarre slotakkoord van vier jaar presidentschap van Donald Trump en van de krankzinnige verkiezingsstrijd die erop volgde. Het liet de beurzen volkomen koud. De Dow Jones Index eindigde woensdag doodleuk 1,5 procent hoger. De S&P500 sloot zelfs op een all-time high. Goedbedoelde beurswijsheden Het positieve nieuws van diezelfde dag legde kennelijk meer gewicht in de schaal: Dat de Democraten bij de verkiezingen in Georgia nog twee Senaatszetels wonnen. Waarmee het voor de inkomende regering van Joe Biden een stuk makkelijker wordt om zijn economische plannen door te voeren. En dat kan dan weer gunstig uitpakken voor de groei van de Amerikaanse economie in 2021. Wie zal het zeggen? Luister terug | Paul Laseur | Permanent totaalverbod op consumentenvuurwerk Maar het blijft gek, dat ongebreidelde optimisme op de financiële markten. In een land dat maatschappelijk en politiek zo diep verdeeld is. Dat daarnaast worstelt met een explosieve uitbraak van het coronavirus, waarvan de economische ravage nog niet eens te voorspellen valt. Dan laten de huidige recordstanden op de beurzen zich toch maar moeilijk rationeel verklaren. Alle macro-economische redeneringen en goedbedoelde beurswijsheden ten spijt. TINA en FOMO Een veelgehoorde verklaring voor de aanhoudende koersstijging van aandelen is de extreem lage rente. Die drijft beleggers, op zoek naar rendement, vanzelf richting aandelen: There Is No Alternative, meestal afgekort met de letters TINA. Daarnaast lijden veel beleggers aan FOMO, Fear Of Missing Out, angst om de boot te missen. Combineer TINA en FOMO met de groene economische agenda van President Biden en je snapt de excessieve stijging van (vooral) aandelen in de elektrische mobiliteitssector, zoals Tesla. Elon Musk De koersexplosie van het aandeel heeft van Tesla-topman Elon Musk in korte tijd de rijkste man ter wereld gemaakt, nadat de waarde van zijn bedrijf vorig jaar verachtvoudigde. Zonder twijfel is het één van de snelste stijgingen van persoonlijk kapitaal in de geschiedenis. Sinds afgelopen donderdag is hij goed voor meer dan $185 miljard, $1 miljard meer dan Jeff Bezos van Amazon, nu de nr 2 op de Bloomberg Billionaires Index. Luister terug | Paul Laseur | Op naar een cashloze samenleving Allemaal in dezelfde week dat de politieke crisis in de Verenigde Staten een hoogtepunt bereikt en Joe Sixpack zucht onder de gevolgen van de Covid-19 pandemie. Net als tijdens de internethype rond de eeuwwisseling is de relatie tussen de extreme beurswaarde van bedrijven en de reële financiële prestaties ervan volledig zoek. Ook dit keer is het wachten tot de zeepbel uit elkaar spat. Prettige maandag! Over Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Poolse explosieven Verdrietig om te zien dat zoveel landgenoten een verstandige overheidsmaatregel massaal negeren. Het vuurwerkverbod doelbewust en opzettelijk overtreden. Gewoon naar Polen uitweken om daar hun explosieven in te slaan. Niet alleen werd doodleuk veel en zwaar vuurwerk afgestoken. Politie- en brandweermensen werden er ook ouderwets mee bekogeld, net als met stenen en met glas trouwens. Meer autos nog dan in andere jaren gingen in vlammen op. En er werden veel illegale feesten gehouden die nauwelijks konden worden beëindigd. Luister terug | Paul Laseur | Op naar een cashloze samenleving Missie geslaagd Het was kortom een nacht vol oproer en geweld, wetsovertreding en brandstichting, waarin hulpverleners werden bedreigd en aangevallen. Toch was de Minister van Justitie achteraf tevreden over het verloop van deze jaarwisseling: Missie geslaagd, zei Grapperhaus. Door de verminderde druk op de zorg, waarvoor de maatregel tenslotte was bedoeld, mocht het vuurwerkverbod kennelijk een succes worden genoemd. Ook al faalde de handhaving ervan nog zo jammerlijk. Waarmee het gezag van deze minister feitelijk ernstig is ondermijnd. Luister terug | Paul Laseur | Het jaar van de hoop Barbaarse traditie Ondanks het succes van de maatregel - in termen van aantallen slachtoffers - wil Grapperhaus nog niet praten over een algemeen vuurwerkverbod voor de komende jaren. Onbegrijpelijk dat het kabinet nu niet meteen doorpakt en voorgoed een einde maakt aan deze barbaarse traditie. Waarin we als samenleving voor lief nemen dat jaarlijks onnodig slachtoffers vallen. Al die jonge mannen die voor de rest van hun leven een hand of een oog moeten missen. Eenmalige coronamaatregel Een permanent totaalverbod op alle soorten consumentenvuurwerk, met strenge handhaving, is de enige oplossing. Organiseer gewoon grote publieke vuurwerkshows, waarom niet? Maar wat een lafheid om het vuurwerkverbod zo kort voor de verkiezingen af te doen als een eenmalige coronamaatregel. Prettige maandag! Over Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Handenschudden Dat verbod op handenschudden was achteraf gezien misschien wel één van de meest ingrijpende en ontwrichtende maatregelen van het kabinet. Het lijkt onbeduidend, een simpele handdruk. Maar het is veel meer dan slechts een korte aanraking tussen mensen. Het is een krachtig symbolisch gebaar van verbondenheid. Niet voor niets komt dit alledaagse ritueel voor in talloze gedragingen en uitdrukkingen: kennismaken, vrede sluiten, afspraken bezegelen. Hand erop om een belofte te bekrachtigen. Geef elkaar de hand na een ruzie om het weer goed te maken. Een lucratieve vertrekregeling heet een gouden handdruk. Elkaar de hand geven, zonder erbij stil te staan en vaak tientallen keren per dag, vervult onze meest primaire levensbehoefte: Om te worden aangeraakt en aan te raken. De mens is een gezelschapsdier. Zakelijk Zoenen Wat hopelijk níet meer terugkeert post corona is dat eindeloze gezoen, altijd en overal. Als ik één pluspunt zou moeten noemen van deze coronacrisis dan is het wel de afschaffing van de Hollandse drieklapper, met een beetje geluk voorgoed. Familie en vrienden moeten natuurlijk helemaal zelf weten hoe zij elkaar begroeten, feliciteren of vaarwelzeggen. Maar tussen collegas en businessrelaties is drie keer zoenen echt teveel van het goede, te amicaal. Dat mag best wat formeler en professioneler. Je kan ook wel aan de gang blijven anders, op netwerkbijeenkomsten, congressen en recepties. Mijn advies: helemaal stoppen met zakelijk zoenen. Een welgemeende handdruk zegt meer dan drie kussen in de lucht. Wegduiken voor Sven van Sales of Marja van Marketing Wat een verademing. Dit jaar, op de eerste werkdag van 2021, hoeft niemand weg te duiken voor de baas, of Sven van Sales en Marja van Marketing. Laten we dat vasthouden. Dan is Covid-19 nog ergens goed voor geweest. Het geeft ons de unieke mogelijkheid om de omgangsvormen en etiquette op de zaak nog eens goed tegen het licht te houden en bespreekbaar te maken. Grijp die kans! Prettig Nieuwjaar! Over Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Dom en ondoordacht Wat een dom en ondoordacht voorstel. Twee dagen gedwongen sluiting van alle supermarkten, dát zou pas echt een totale chaos creëren. Want dan weet je zeker dat iedereen op de laatste dag voor kerst naar de winkel rent, allemaal op hetzelfde moment, om nog vlug voor twee dagen boodschappen te doen. Nee, om het winkelbezoek maximaal te spreiden kun je winkels beter zoveel mogelijk zo lang mogelijk openhouden. Lekker Bijverdienen Je zult als tiener maar een bijbaantje hebben in de supermarkt. Dat je denkt lekker veel te kunnen werken deze kerstvakantie, mét alle toeslagen voor de feestdagen. En dan komt ineens de vakbond - vraag maar aan je opa wat dat is, een vakbond - met de oproep om supermarkten alsnog dicht te gooien. Alle vakkenvullers en kassameisjes die staan te trappelen om deze dagen flink bij te verdienen, zich daarvoor speciaal hebben laten inroosteren, moeten van de vakbond gedwongen thuisblijven. Waar ook niks mag vanwege de lockdown. Een beetje keten met de collegas in de supermarkt is waarschijnlijk een stuk gezelliger dan verplicht onder de kerstboom met pa en ma. Nivea-regel Waar bemoeit de FNV zich eigenlijk mee? Ze hadden het ook gewoon kunnen vragen aan de mensen waarvoor ze zeggen op te komen. Die waarschijnlijk met alle plezier gewoon doorwerken bij de kruidenier, met een welkome kerst-bonus. Dit is pure betutteling door de bond en schending van de Nivea-regel: Niet Invullen Voor Een Ander. Maar de vakbonden hebben het ook niet makkelijk. Luister terug | Briljante mislukkingen Cao noch briljante mislukking De traditionele achterban vergrijst in hoog tempo. De representativiteit neemt zienderogen af. Wie vertegenwoordigen zij nog? In elk geval niet de jongens en meiden met hun bijbaan in de supermarkt. Voor steeds meer mensen is flexibel werk dagelijkse realiteit, in trots en vrijheid verricht. Die willen juist graag werken op dagen dat het beter betaalt. Dan zit je helemaal niet te wachten op een vakbond die politiek wil scoren op jouw kosten. Met zulke bondgenoten heb je geen vijanden nodig. Over Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Dus kwamen de bewindslieden gisteren bij elkaar, op zondag. En vandaag is er opnieuw crisisberaad, gevolgd door een extra ministerraad. De verwachting is dat dit keer ingrijpende maatregelen worden genomen. Maar dan echt. Met misschien vanavond al een persconferentie. Op een maandag, dat zou wat zijn. Wat een vertoon van daadkracht ineens, de nood is kennelijk hoog. Want tot nu toe was het altijd dinsdagavond zeven uur, met het bord op schoot. Luister terug | Paul Laseur | sunami van koopjesjagers Symbolische en Psychologische Maatregelen Maar waarom nu pas, iedereen kon dit toch allang zien aankomen? Helemaal met de drukte in de winkelstraten van de laatste weken. Nu nog kledingwinkels en tuincentra dichtgooien, dat is de put dempen als het kalf al verdronken is. Aan de enorme hoeveelheid Nordmann sparren en kerstverlichting bij mij in de straat te oordelen, is iedereen allang naar het tuincentrum gewéést. Mét dat lullige mondkapje op. Ook al zon maatregel waarvan herhaaldelijk officieel is vastgesteld dat het geen enkele bescherming biedt tegen COVID-19, maar vooral symbolisch en psychologisch bedoeld is. In het zicht van de Finish We zijn al sinds maart in de greep van het virus, het hele jaar bijna stond volledig in het teken van de pandemie en de halfslachtige bestrijding ervan. Steeds weer die poging om kool en geit te sparen. De meest kwetsbaren beschermen, zonder de economie om zeep te helpen. Met boterzachte dwang proberen het gedrag van burgers te beïnvloeden. Eigen verantwoordelijkheid vooropstellen. En dan nu ineens, met nog maar een maand te gaan voordat het vaccinatieprogramma van start gaat, in het zicht van de finish, slaat het kabinet hard met de vuist op tafel. Alleen maar omdat we niet bij Duitsland kunnen achterblijven. Duitse Funshoppers Door de Duitse regering werd dit weekend een strenge lockdown aangekondigd. Woensdag gaan daar de winkels dicht. Daarom is ook bij ons strenger beleid nodig, zeker in de grensregio. Om Duitse funshoppers tegen te houden. Het is kenmerkend voor negen maanden coronabeleid in Nederland. Waarin alleen is gestuurd op statistieken en externe factoren, in plaats van ook op idealen en mogelijkheden voor dit fantastische land. Goed leiderschap is in de eerste plaats vooruitkijken en verbinden. Luister terug | Paul Laseur | Op naar een cashloze samenleving Wat een gemiste kansen in 2020 om er wat van te maken met elkaar. Door ook de verworvenheden van de crisis te omarmen, zoals thuiswerken, wandelen, minder vliegen. Niet alleen de leiders, trouwens, hebben het daarin laten afweten. Ook de volgers, wij allemaal, hadden het niet in huis. Succesvol handhaven en naleven van coronamaatregelen gaat alleen met ook iets positiefs. En onder bezielende leiding. Prettige maandag! Over Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Elektronisch betalen Wat helemaal steeds minder voorkomt is dat klanten hun aankopen contant afrekenen. Elektronisch betalen is de norm geworden, een trend die door COVID-19 alleen maar is versneld. In bijna alle winkels, 92 %, kan tegenwoordig met pin worden betaald. En het aantal winkeliers dat daarnaast nog munten en bankbiljetten accepteert daalt gestaag. De Nederlandsche Bank meldt dat steeds meer ondernemers overwegen om klanten in de toekomst uitsluitend nog te laten pinnen. En van de startende ondernemers die nu een winkel openen kiest de helft ervoor om alleen nog maar een pinautomaat neer te zetten. Luister terug | Tsunami van koopjesjagers Lang leve corona Soms heb je een crisis nodig om zaken helder te zien. Maar mede door Corona zijn dit jaar zoveel fysieke transacties verhuisd naar het digitale domein, dat de tijd ineens rijp lijkt om het primitieve chartale geldtijdperk versneld af te ronden: Schaf contant geld af. Zorg dat alleen nog elektronisch kàn worden afgerekend. Ons land zou daarin een belangrijke voortrekkersrol kunnen spelen. Waar het gaat om elektronisch bankieren en digitaal betalen zijn wij het beste jongetje van de Europese klas en een aanjager van innovatie. Stuur maar een tikkie is bij ons in korte tijd volledig ingeburgerd. Aan de collectebussen voor het goede doel hangt al vaak een QR-code. Parkeren gaat prima met de app. Nooit meer losse muntjes in de auto of de meter extra volgooien, voor de zekerheid. Luister terug | Back to Business | Ondernemers betalen steeds meer online Technisch kunnen we het allang. Alleen mentaal moet de knop nog om. Jammer natuurlijk voor bejaarden, criminelen en de tweedehands autohandel. Maar daar vinden we wel wat op. Ook voor alle zwartklussers zie ik nog wel een emotionele barrière. Maar dat weegt niet op tegen de evidente voordelen van een cashloze samenleving. Denk eens aan de veiligheid. Of de 140 Miljard Euro die de EU-lidstaten samen nu nog jaarlijks mislopen aan btw-inkomsten, door zwarte betalingen. Witwassers hebben het nakijken. Het went snel genoeg Bijna 19 jaar geleden werd de Gulden omgeruild voor de Euro. Terugkijkend is dat redelijk vlekkeloos verlopen. Het went snel genoeg. Vanaf hier is het nog maar een kleine stap om alle contant geld de wereld uit te helpen. Om te beginnen uit Nederland. Prettige Maandag! See omnystudio.com/listener for privacy information.

Massa-evenement Natuurlijk had Black Friday dit jaar landelijk verboden moeten worden. Maar het kabinet koos ervoor om dit massa evenement gewoon op zn beloop te laten. Terwijl ze van alle kanten waren gewaarschuwd. Door de 25 burgemeesters van het Veiligheidsberaad. Door de ervaring met voorgaande edities. En zelfs door de FNV, die zich een maand geleden al zorgen maakte over de uitverkoop van de volksgezondheid. Maar ook zonder alle waarschuwingen kon de regering deze massale volksoploop lang van tevoren zien aankomen. Luister terug | Paul Laseur | Leugens en Statistieken Cafés en theaters wel dicht Waarom dan niet vooraf ingegrepen? Dit valt toch niet uit te leggen in de cafés, de theaters, de stadions, die wèl voor het publiek gesloten moeten blijven? Terwijl daar gemiddeld minder mensen op afkomen dan op het jaarlijkse shoppingspektakel uit de Verenigde Staten. Bovendien kunnen shoppers prima terecht op internet, als alternatief voor de fysieke winkelbeleving. Mensonterende koopzucht en hebberigheid Niet alleen dit jaar had Black Friday verboden moeten worden, maar voorgoed. En ook online, trouwens. Voor pakketbezorgers is het de hel op aarde. De fast fashion industrie brengt onomkeerbare schade toe aan de planeet. En gaat veelal gepaard met overproductie en uitbuiting in lagelonenlanden. Wantoestanden waaraan nooit een einde zal komen zolang we niet gaan betalen voor de werkelijke kosten van producten. Maar nog los daarvan moeten willoze slachtoffers van de consumptiemaatschappij nodig tegen zichzelf in bescherming worden genomen. Laten we samen afkicken van die mensonterende koopzucht en hebberigheid. Het is beschamend en van alle waardigheid ontdaan. Slaven van de commercie. Lees ook | Burgemeesters wilden verbod Black Friday Gelukshormonen Eenvoudig zal het niet worden, integendeel. Het schijnt dat zich in de hersenen van uitverkoop-junkies neurologische processen afspelen, waarbij geluks-hormonen vrijkomen. Die de patiënt bij elke gescoorde aanbieding een overwinningsroes geven, telkens weer. Uitverkoop is ineens geen kwestie meer van geld uitgeven maar van geld verdienen. Zelfs al was de actie bij nader inzien helemaal niet zon buitenkans. Of blijf je zitten met al die spullen die je helemaal niet nodig hebt. Ook hier geldt helaas maar al te vaak: Bezit van de zaak is einde vermaak. Prettige maandag! Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

De onderneming zet daarnaast zwaar in op vleesvervangers van De Vegetarische Slager, die wereldwijd worden uitgerold. Dat klinkt als een doorbraak en dat is het ook. In de strijd tégen opwarming van de aarde en vóór meer dierenwelzijn moet de excessieve vleesconsumptie nodig worden teruggedrongen. Marketing Power Eerlijk, duurzaam en gezond voedsel is een gigantische groeimarkt. Logisch dus dat Unilever op die maatschappelijke trend wil meeliften. Met hogere idealen heeft dat weinig te maken. Wel met omzetdoelen en commerciële targets. Maar is dat erg? Zonder de marketingpower en distributiekracht van bedrijven als Unilever gaat het sowieso nooit lukken om de massa te bereiken, met smakelijke en betaalbare vegetarische en veganistische produkten. Dankzij Unilever hebben consumenten straks eindelijk wat te kiezen. Luister terug | Paul Laseur | Leugens en statistieken Bewerkt en Verpakt Voedsel Jammer alleen dat alle voedsel toch weer moet worden bewerkt en verpakt voordat het de consument bereikt. Waarom moeten vleesvervangers er uitzien als vlees en smaken als vlees? Fanatieke veganisten moeten daarom niets hebben van Unilevers vega-koers. Vegan zijn is voor hun veel meer dan alleen maar een dieet volgen zonder dierlijke producten. Het is een lifestyle, een missie, een religieuze overtuiging bijna. Met morele superioriteit kijken de Vegans neer op het carnivore deel van de bevolking. In hun ogen zijn vleeseters moordenaars die de planeet uitwonen en onnodig dierenleed in stand houden. Obsessieve eetstoornis Andersom zijn de vooroordelen al net zo hardnekkig. Verstokte vleeseters zien veganisten als vervelende drammers met een obsessieve eetstoornis en een opgeheven vingertje. Tussen die twee uitersten gaapt een diepe kloof van wederzijds onbegrip. Maar gelukkig zijn verreweg de meeste mensen helemaal niet zo extreem in hun opvattingen. Zij zijn waarschijnlijk best bereid om wat minder vlees te eten, maar weten alleen niet goed hoe ze dat moeten aanpakken. Voor die hele grote middengroep van gemaksconsumenten bieden de vlees- en zuivelvervangers van Unilever uitkomst. Luister terug | Paul Laseur | Lang leve corona! Kleine stap in de goede richting Het is een kleine stap, maar wel in de goede richting. De ambities van Unilever leiden hopelijk ook tot meer bewustzijn van de herkomst en samenstelling van ons voedsel. Een volgende stap zou kunnen zijn dat je straks weer boodschappen gaat halen bij de bakker, slager en groenteman. Of rechtstreeks van de boer. Dichter bij de natuur, eten met de seizoenen. Maar het begint in de supermarkt. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Dagkoersen van het RIVM, over het aantal besmettingen, ziekenhuisopnames en sterfgevallen en economische cijfers van het CBS bepalen de stemming. Omdat getallen en percentages in deze verwarrende tijden nog enig houvast lijken te bieden. En zicht lijken te geven op de richting waarin de crisis zich beweegt. Maar dat is uiterst bedriegelijk. Niemand weet namelijk hoe dit gaat aflopen. Vaccin Rally De afgelopen week was er weer één van extreme blijdschap en euforie. Pfizer en BioNtech, het zal niemand zijn ontgaan, hebben een middel getest dat 90 procent bescherming biedt tegen het virus. Met die boodschap wisten de farma-concerns een vaccin rally te ontketenen op de aandelenmarkten. Wereldwijd schoten de beurzen omhoog, in reactie op deze belangrijke doorbraak. Niet Meer Maar Minder Faillissementen Maar ook ons eigen Centraal Bureau voor de Statistiek deed een duit in het zakje door met spectaculaire cijfers te komen. Als dit echt de diepste crisis is sinds de jaren 30, dan blijkt daarvan helemaal niets uit de statistieken. Je zou bijvoorbeeld verwachten dat veel bedrijven het niet meer volhouden en op de fles gaan. Maar gek genoeg zien we het omgekeerde gebeuren: Niet méér ondernemingen gaan bankroet, maar juist mínder. Oktober kende het laagste aantal faillissementen in 21 jaar. Luister terug | Paul Laseur | Lang leve corona! Sterkste Kwartaalgroei Ooit Ook de Nederlandse economie als geheel vertoont alweer een ongekend herstel. In de maanden juli tot en met september groeide de economie met 7,7 procent. Nooit eerder had het CBS zon sterke kwartaalgroei gemeten. Niet genoeg weliswaar om de krimp in de eerste twee kwartalen in één klap goed te maken. Maar heel veel harder groeien had ook niet gekund. Drie Soorten Leugens Alleen zegt het allemaal niets over de werkelijkheid. Want wat hebben we nu aan een prototype vaccin als het misschien nog wel een jaar kan duren voordat iedereen is ingeënt? Veel bedrijven zijn doodziek, maar worden kunstmatig overeind gehouden met steun van de overheid. Weinig faillissementen nu betekent alleen maar dat de grote klap nog moet komen. Lees ook | Paul Laseur | Dienstplicht voor vrouwen is achteruit emanciperen En iemand die net zn baan kwijt is schiet maar weinig op met een historisch groeicijfer over het derde kwartaal. Volgens een oud gezegde zijn er drie soorten leugens: leugens, grove leugens, en statistieken. Voor iedereen die nu plannen moet maken voor 2021 - beleid, strategie, een begroting zijn de onzekerheden gigantisch en die worden alleen maar groter. Al die getallen en percentages wekken de valse indruk dat de crisis kan worden beheerst en gecontroleerd. Schijnzekerheid is gevaarlijker dan onzekerheid. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Die het alleen zichzelf kan verwijten dat de hoofdprijs uiteindelijk ging naar ene Joe Biden, die feitelijk maar een bijrol vervulde in deze verkiezingsstrijd. Want alles draaide om Donald Trump. Dit waren zíjn verkiezingen. Amerikaanse kiezers waren vóór Trump of tégen Trump. Meer smaken waren er niet. Op het Nippertje Ontsnapt De opluchting is dan ook groot onder zijn tegenstanders, omdat ze op het nippertje zijn ontsnapt aan nog eens vier jaar Donald Trump in het Witte Huis. Maar met zon flinterdunne marge dat het ook makkelijk verkeerd had kunnen aflopen. Terugkijkend op de presidentsrace van de afgelopen maanden, was het waarschijnlijk zijn aanpak van de coronacrisis die hem de overwinning heeft gekost. Zonder pandemie was het dubbeltje zo maar de andere kant op gevallen. Anders gezegd: de nederlaag van president Trump is corona-bijvangst. Corona als Politiek Breekijzer Behalve een hoop ellende levert het virus ook wel eens een aardige meevaller op. Niet alleen op het allerhoogste podium, bij de verkiezing van de machtigste man van de wereld. Ook bij ons op het kneuterige polderniveau wordt corona steeds vaker ingezet als politiek breekijzer. Om versneld een einde te maken aan die akelige nertsenfokkerij bijvoorbeeld. Maar ook om ons te verlossen van twee hopeloze eindejaarstradities, Black Friday en vuurwerk, blijkt het virus ineens goed van pas te komen. Black Friday en Vuurwerk De FNV roept de detailhandel op dit jaar Black Friday over te slaan om, zoals de vakbond het zegt, de volksgezondheid niet in de uitverkoop te zetten. Het van oorsprong Amerikaanse uitverkoopspektakel, de aftrap van het shopping season, is in de afgelopen paar jaar ook bij ons uitgegroeid tot een blinde orgie van koopzucht en hebberigheid. Die voor zoveel drukte zorgt in de winkels dat coronamaatregelen onmogelijk kunnen worden nageleefd. Laten we hopen dat niet alleen dit jaar maar voorgoed wordt afgerekend met die ranzige Black Friday-gekte. En voor vuurwerk hetzelfde. Dankzij corona staat ineens een meerderheid van de Tweede Kamer open voor een totaalverbod op vuurwerk tijdens de komende jaarwisseling. Om de druk op zorgverleners te verlichten. Maar als dat er nu doorkomt in 2020, is het toch onbestaanbaar dat diezelfde barbaarse traditie een jaar later weer doodleuk wordt ingevoerd, met een nacht vol afgerukte handen en zwaar oogletsel. Corona en leiderschap De coronacrisis is ingrijpend en ontwrichtend. Maar het opent ons wel de ogen en verschaft waardevolle inzichten. Over de manier waarop de samenleving moet worden ingericht en welke leiders daarin voorop moeten gaan. En welke juist liever niet. Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Ik heb het één keer meegemaakt op vliegveld Innsbruck. Een kleine luchthaven gelegen in een dal, omringd door besneeuwde bergtoppen. Voor de piloot een routineklus, maar in de cabine werd hardop gebeden en gegild. Stalen zenuwen Op zon moment ben je blij dat de meeste piloten in de cockpit over stalen zenuwen beschikken. Jammer alleen dat ze diezelfde onverschrokkenheid ook meebrengen naar de onderhandelingstafel, waar de toekomst van heel KLM op het spel staat. Minister Hoekstra van Financiën bepaalde dit weekend dat er voorlopig geen staatssteun meer komt, omdat de pilotenbond weigert in te stemmen met het in ruil daarvoor geëiste loonoffer van 20 procent. En zonder de miljarden van Hoekstra koerst KLM af op een faillissement. De druk op de 3.000 piloten wordt steeds verder opgevoerd. Maar zij zijn erop getraind om, juist onder extreem hoge druk, niet te bezwijken. Het wachten is nu op de eerste die met de ogen knippert. Luister terug | Hoekstra stopt staatssteun KLM Miljardeninfuus afkoppelen De vliegers, die bij KLM tot een kwart miljoen euro verdienen, dreigen het hiermee ook te verpesten voor alle grond- en cabinepersoneel. Van je collegas moet je het maar hebben. Maar hoe pijnlijk ook, misschien zijn we als samenleving uiteindelijk beter af met een bankroet van KLM. Technisch zijn ze al failliet. Het enige wat nog nodig is om definitief op de fles te gaan is dat Wopke Hoekstra het miljardeninfuus afkoppelt. En dat moment komt snel dichterbij. Nieuw begin Alles went, zelfs faillissement. Tegenwoordig betekent het nog maar zelden het einde van een onderneming, maar juist een nieuw begin. Als de blauwe trots echt zon onmisbare motor is voor de BV Nederland, zie ik volop kansen voor een geslaagde doorstart, of nationalisatie. In afgeslankte vorm en met een nieuwe strategie. Helemaal opgefrist, zonder lastige schulden of overbetaalde piloten. Een droomklus voor bankiers en advocaten. Natuurlijk, waar gehakt wordt vallen spaanders. Bij elk faillissement zijn ook slachtoffers te betreuren. Maar met 3,4 miljard euro valt het leed vast wel te verzachten. Lees ook | Miljardensteun aan KLM op losse schroeven Emoties uitschakelen Het is nu zaak om alle emoties uit te schakelen om een veilige doorstart mogelijk te maken. Het failliet van een nationale luchtvaartmaatschappij is ongetwijfeld een traumatische gebeurtenis, maar niet onoverkomelijk. Begin deze eeuw werden Sabena in België en Swissair in Zwitserland al door hetzelfde lot getroffen. Voor zover ik kan nagaan heeft van beide landen de bereikbaarheid door de lucht daar niet onder geleden. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Wie bedenkt zoiets? Om dat wat voor mannen al een volkomen achterhaald fenomeen was voortaan ook aan vrouwen op te leggen? In 2020! Dit is achteruit emanciperen. Gelijkstelling van militaire dienstplicht voor jongens en meisjes is een onzinnige maatregel, die zich uitsluitend voltrekt in de kaartenbakken van Defensie en niet in de echte wereld. Als het alleen maar te doen is om gelijke behandeling van mannen en vrouwen, had je de dienstplicht beter helemaal kunnen afschaffen. Opkomstplicht In 1993 hadden wij nog wel opkomstplicht. Net afgestudeerd kwam ik terecht bij de Koninklijke Luchtmacht, als reserve officier academisch gevormd. Eén van de gelukkigen met een kantoorbaan, op het hoofdkwartier aan de Binkhorstlaan in Den Haag. Na twaalf maanden zwaaide ik af als Tweede Luitenant. Luister terug | Zweden investeert fors in defensie door Russische dreiging Bij de beëdigingsceremonie blies de kapel No Limits van Two Unlimited, het waren tenslotte de nineties. In mijn hoofd neuriede ik zachtjes mee: ... reach for the sky, no valleys to deep, no mountains to high. Toch een tekst waar de ambitie vanaf spat, maar zo voelde het absoluut niet. Want ik ken maar weinig mensen die de dienstplicht serieus namen of de krijgsmacht hadden ervaren als een inspirerende werkomgeving. Allergisch voor groen Dat is nu ruim een kwart eeuw geleden. Van de dienstplicht kan ik mij vooral herinneren hoeveel moeite iedereen deed om eronderuit te komen: Gewetensbezwaren, zweetvoeten, allergisch voor groen. Of het verhaal van een jongen van 1 meter 99, die twee weken in bed ging liggen en zich horizontaal naar de keuring liet vervoeren. Hij bleek net genoeg te zijn gegroeid om te worden afgekeurd. De kans is klein, maar wat àls de oorlog uitbreekt en Nederland wordt aangevallen? Lees ook | 'Herverkiezing Trump bedreiging voor Europa' Gaan we dan al die ongemotiveerde dienstplichtigen alsnog oproepen en als kanonnenvlees naar het front sturen? In deze moderne tijd heb je toch helemaal niets aan een leger van dienstplichtigen. Oorlog voeren is een hightech-onderneming geworden voor professionals. Gewapende conflicten worden uitgevochten in cybersapce of met onbemande vliegtuigen en raketten. Amateurs hebben daar niets te zoeken. Maatschappelijke dienstplicht Als samenleving schieten we dan ook weinig op met een militaire dienstplicht; niet voor jongens ên niet voor meisjes. De dreiging van een pandemie is vele malen groter dan die van een inval door Russen of Chinezen. Zaken als eenzaamheid en laaggeletterdheid richten veel meer schade aan onder de bevolking dan wapengeweld. Een maatschappelijke dienstplicht voor 18-jarigen is dan ook een veel beter idee. Dat zou best eens kunnen bijdragen aan solidariteit en sociale cohesie. Noem het gewoon een Gap Year en keer desnoods aan het eind van de rit 10.000 euro uit, als startkapitaal voor de rest van hun volwassen leven. Maar laten we ophouden met soldaatje spelen. Prettige maandag! Over Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Geen haan kraait ernaar Naar schatting wordt elk jaar niet meer dan 15 procent van alle fraudegevallen opgespoord. Je kunt dus ook zeggen dat 85 procent van alle verzekeringsfraude, verreweg het grootste gedeelte, er gewoon tussendoor glipt. Met zon lage pakkans maak je het wel heel verleidelijk voor polishouders om af en toe een valse claim in te dienen. Al is het maar om de premie voor dat jaar terug te verdienen. Kleine moeite om een gestolen camera of kapotgevallen zonnebril op te geven bij de reisverzekering. Of een parkeerschade melden als stormschade, zodat toch wordt uitgekeerd. Geen haan die ernaar kraait. Het klinkt zelfs vrij onschuldig allemaal, juist omdat bijna iedereen die het flikt er nog mee wegkomt ook. Lees ook | Verzekeringsfraude steeds vaker opgespoord Laffe crimineel Maar in feite is elke verzekeringsfraudeur een laffe crimineel. Die niet alleen de andere polishouders dupeert, door de onvermijdelijke premiestijgingen. Maar ook het vertrouwen ondermijnt in het hele systeem, dat is gebaseerd op solidariteit tussen de deelnemers. Als dit zo doorwoekert worden verzekeringen op termijn onbetaalbaar en worden steeds meer zaken feitelijk onverzekerbaar. Smartphone-schade bijvoorbeeld wordt nu al niet meer gedekt door de standaard inboedelpolis. Alle huishoudens betalen per jaar tientallen euros teveel aan premie, erkent het Verbond van Verzekeraars. Luister terug | Paul Laseur | Ouderen(z)uur Waarom geen zero tolerance? In de zeldzame gevallen dat fraudeurs toch tegen de lamp lopen, gaan verzekeraars meestal niet verder dan het afwijzen van de claim en het opzeggen van de polis. Slechts een op de vijf fraudeurs komt op een zwarte lijst. En alleen in uiterste gevallen wordt aangifte gedaan bij de politie. Onbegrijpelijk dat verzekeraars niet de allerhoogste prioriteit geven aan opsporing en vervolging van de bedriegers. Dat zijn ze verplicht, zou ik zeggen, aan alle polishouders die wel te goeder trouw zijn. Waarom geen zero tolerance beleid tegen de boeven die het fundament van hun bedrijfsmodel zo ondergraven? Liever lijken verzekeraars een oogje toe te knijpen en gewoon de premies dan maar een stukje te verhogen. Oververzekerd De Coronacrisis is een prima aanleiding om onze verzekeringsportefeuilles nog eens goed tegen het licht te houden. Door de lockdown staat het hele openbare leven op een laag pitje en zijn we waarschijnlijk zwaar oververzekerd Grote kans dat we veel te hoge premies betalen voor verzekering tegen risicos die we helemaal niet lopen of die we ook prima met een beetje spaargeld zouden kunnen opvangen. Prettige maandag! Over Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Moedig Het CPNB verdient een groot compliment voor deze moedige sprong voorwaarts. Als de Kinderboekenweek zich was blijven beperken tot openbare bibliotheken en de betere boekhandels, zoals in de voorgaande 64 jaar, weet je één ding zeker. Dat je alleen maar de keurige lezertjes bereikt - en hun ouders - die daar toch al kind aan huis waren. Die je waarschijnlijk niets hoeft te vertellen over de betovering van een boek en de magie van het lezen. Terwijl het er nu juist om gaat de groep te bereiken die nooit een boek leest en ook nog nooit iemand een boek heeft zien lezen thuis. Om ook hen het leesplezier te laten ervaren. Duivelspact Feit is dat Nederlandse kinderen veel minder boeken lezen dan vroeger. Van ruim één-derde van de basisschoolleerlingen is de leesvaardigheid dan ook niet voldoende, stelde de Onderwijsinspectie vorig jaar vast en dat is een zorgelijke ontwikkeling. Fijn dus dat er organisaties en bedrijven zijn die zich willen inzetten om het tij te helpen keren. In de verbeten strijd tegen het ontlezen is alles geoorloofd. Ook zon duivelspact tussen de boekenbranche en Koning Obesitas. Het gaat immers om het bereik van de actie. En dat zit wel goed bij McDonalds. Zij ontvangen elke week 3 miljoen gasten, waaronder veel families met kinderen. Hoe mooi zou het zijn als zelfs maar een klein deel daarvan door de Happy Mealboekjes de smaak van het lezen te pakken krijgt. Lees ook | Voorlopig geen suikertaks Kritiek Helaas krijgt de actie veel kritiek. Van mensen die zich niet heen kunnen zetten over hun persoonlijke walging en afkeer van de fastfoodgigant. En niet willen zien dat een middagje naar de Mac met het gezin voor hele bevolkingsgroepen gewoon een leuk en betaalbaar uitje is. Die liever vasthouden aan het idee dat lezen nu eenmaal een voorrecht is van brave jongens en meisjes uit een goed milieu die worden grootgebracht volgens de schijf van vijf. En die McDonalds maar een ordinaire vreetschuur vinden voor het proletariaat. Maatschappelijke verantwoordelijkheid Zolang de overheid er niet in slaagt om alle schoolkinderen te bereiken, vind ik het prima dat de hulp wordt ingeschakeld van fastfoodketens, supermarkten of game-producenten om wél tot de jeugd door te dringen en ze te helpen opvoeden tot weerbare wereldburgers. Dit keer ging het om boeken lezen. Maar verzin ook eens een actie die kids motiveert om - ik noem maar wat afval te scheiden, ouderen te helpen of muziek te maken. Het is goed dat maatschappelijke organisaties weten te profiteren van de bijzondere positie die commerciële bedrijven innemen in de samenleving. Prettige maandag! Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Een verstandige, zorgzame en sympathieke maatregel kortom, die ouderen op geen enkele manier in hun vrijheid beperkt. Integendeel zelfs. De supermarkten creëren juist extra ruimte voor deze groep kwetsbaren om op een veilige manier hun boodschappen te kunnen doen. Ze krijgen niet mìnder maar juist méér vrijheid. Op andere uren van de dag blijven ze namelijk net zo welkom. Verder staat het eenieder vrij om met hulp van Google de piekmomenten van zijn favoriete kruidenier te ontwijken, of de boodschappen te laten thuisbezorgen. Discriminatie Toch is er felle kritiek op het ouderenuurtje. Niet van de supermarkten die toch hun personeel een uur extra moeten doorbetalen. Ook niet van jongeren, voor wie dit bijzondere privilege niet is weggelegd. Nee, de ouderen zèlf maken bezwaar tegen de maatregel, die bedoeld is om hun leven waar mogelijk een beetje makkelijker te maken, in deze onzekere en verwarrende tijd. Maar de ouderenbond ANBO vindt het uurtje voor ouderen in de supermarkt een slecht idee, want stigmatiserend. Luister terug | Extra supermarktuurtje ouderen werkt averechts Natuurlijk zijn er genoeg ouderen die er helemaal niet op zitten te wachten en zich op dat vroege tijdstip liever nog een keertje omdraaien. Of dan net de thuiszorg over de vloer krijgen met de steunkousen. Of niet in het donker zo vroeg naar de winkel willen. Zij schieten met zon ouderenuurtje weinig op. Prima toch? In elk geval geen reden om dan maar helemaal van de maatregel af te zien. Er zijn altijd nog genoeg mensen die er wel plezier van hebben. En als dit een vorm van ouderendiscriminatie is, dan toch zeker positieve discriminatie. Het virus discrimineert ook en heeft het vooral voorzien op juist deze kwetsbare bevolkingsgroep. Solidariteit Corona is niet de enige vijand. Het virus waarvoor we pas echt moeten vrezen en dat onze samenleving compleet dreigt lam te leggen is de meningenziekte, ook wel polderkoorts of overlegkramp. Een chronische aandoening die vooral voorkomt bij vakbonden en belangenorganisaties. Een belangrijk symptoom van deze polderkoorts is een gebrek aan representativiteit. De vakbonden vertegenwoordigen nog maar een klein deel van alle werkende Nederlanders. En de ANBO spreekt namens lang niet alle ouderen. Luister terug | De Top van Nederland Wanneer ze hun mening ergens over geven zijn ze altijd tegen, zodat er iets te onderhandelen valt. Terwijl je als bond een dure plicht hebt om de achterban te motiveren in plaats van op te hitsen. Perspectief bieden in plaats van ontevredenheid aanwakkeren. Gemeenschappelijk belang boven het eigen belang kunnen plaatsen, helemáál in een crisissituatie. De solidariteit tussen generaties helpen bevorderen in plaats van ondermijnen. De kloof niet groter maar kleiner te maken. Prettige maandag! Over Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Biodiversiteitsrisico Milieuactivisten en andere beroepspessimisten roepen het al jaren, tegen dovemansoren. Nieuw is dat nu ook gezaghebbende economische instituten ervoor waarschuwen. Zoals De Nederlandsche Bank en het Planbureau voor de Leefomgeving in juni. Eindelijk lijkt het besef in te dalen dat het dramatische verlies aan biodiversiteit ook de financiële sector hard kan raken. Banken, verzekeraars en pensioenfondsen hebben voor honderden miljoenen euros leningen uitstaan bij bedrijven en organisaties die ernstig in de problemen kunnen komen wanneer de bloemetjes en de bijtjes uitsterven. Lees ook | Baanbrekende businessmodellen | Voor Qwic worden services voor de e-bike steeds belangrijker Een voorbeeld van zon biodiversiteitsrisico is de bestuiving van voedselgewassen. Wanneer de bijen die daarvoor moeten zorgen verdwijnen, door ziekten of landbouwgif, kunnen veel gewassen zich niet meer voortplanten en ontstaan fikse problemen in de voedselketen. Alleen al aan dit soort bestuivingsafhankelijke gewassen is de financiële sector voor 28 miljard euro blootgesteld. Maar bij elkaar opgeteld hebben Nederlandse instellingen voor zeker 510 miljard euro aan financieringen uitstaan bij bedrijven met een hoge afhankelijkheid van ecosysteem-diensten. Bedrijfsfinanciering Een deel van de financiële sector pakt de handschoen op. Op een Verenigde Naties- congres vorige week over natuurbehoud hebben 26 financiële instellingen, die samen meer dan 3000 miljard euro beheren, afgesproken om via kredietverlening en investeringen een bijdrage aan de natuur te leveren. Daar zitten 11 Nederlandse banken en verzekeraars bij, zoals Aegon, Rabobank, ASR, Robeco en ASN. Ondernemingen met te weinig oog voor biodiversiteit zullen daarop voortaan worden aangesproken. Op termijn zullen die bedrijven dan een stuk moeilijker aan financiering kunnen komen, is het idee. Alles wat groeit en bloeit Wat fijn dat de financiële sector zich bekommert om schimmels, bacterieën, bloemen en bijen. Met onze eigen diersoort, de mens, gaat het intussen beter dan ooit. De gemiddelde levensverwachting steeg vorig jaar voor Nederlandse mannen met 4 maanden naar 80,5. Vrouwen worden nog 3 jaar ouder. Toen in 1956 de AOW-leeftijd werd vastgesteld op 65, werden mannen gemiddeld 71 jaar oud. Er is sindsdien veel bereikt. Luister terug | Paul Laseur | Duurzaam Lego Alleen niet in onze financiële levensloop: De pensioenleeftijd kruipt schoorvoetend richting 67 en een hypothecaire lening moet standaard nog altijd in 30 jaar worden afgelost, in plaats van 40, waarmee je toch een hoop extra ruimte zou kunnen creëren voor starters op de woningmarkt. Hier ligt ook een schone taak voor banken, verzekeraars en pensioenfondsen, in het moderniseren van het financiële stelsel voor hun klanten. Dan blijft gelukkig ruim voldoende tijd over voor alles wat groeit en bloeit. Prettige maandag! Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het geluid van een lego-blokje Dat blijkt nog niet eenvoudig. Een team van 150 ingenieurs en wetenschappers is al vijf jaar bezig, volgens Lego, met het testen van allerlei plantaardige en gerecyclede materialen. Tot nu toe vergeefs. Het wil maar niet lukken om een duurzaam blokje te creëren, met dezelfde kleur en glans en precies het goede klik-geluid van het origineel. Helemaal lastig is het om de functionaliteit van de oorspronkelijke Lego-blokjes te evenaren. Ze moeten niet alleen makkelijk in elkaar kunnen, maar ook weer uit elkaar. You had one job.... Wel goed om te weten dat Lego zo zn best doet om een leefbare planeet achter te laten. Zonder daarbij de belangen van de kleine consument uit het oog te verliezen. Want die heeft natuurlijk recht op de oude Lego-kwaliteit van vroeger. Het is een duivels dilemma voor het sympathieke bedrijf. Alleen niet erg geloofwaardig. Want wat een waardeloze ingenieur of wetenschapper ben je dan. Als het met zn 150-en al niet lukt om in vijf jaar tijd een fossiel-vrij Legoblokje te ontwikkelen. Lees ook | Back to Business | Legoblokjes in de aanbieding You had one job... En dan nog eens 400 miljoen dollar erbij voor de komende jaren. Geld speelt kennelijk geen rol bij de zoektocht van de eeuw: naar een duurzame grondstof voor Lego. Voor het hoofdkantoor in Billund kan deze avontuurlijke expeditie duidelijk niet lang genoeg duren. Het is een schoolvoorbeeld van greenwashing. Want als een afbreekbaar Lego-blokje echt de hoogste prioriteit had gehad, was het er allang geweest. Boomers en bejaarden En eigenlijk is er natuurlijk niets mis met de duurzaamheid van het oude Lego. Het is onverwoestbaar speelgoed dat nooit gaat vervelen. En oude spullen niet weggooien maar blijven gebruiken, van generatie op generatie, dàt is pas echt duurzaam. Dozenvol Lego staan nog bij boomers onder het bed en bij bejaarden op zolder. Voor de kleinkinderen. Niemand gooit zn Lego weg, dat doe je gewoon niet. Luister terug | Paul Laseur | Failliet of niet Dus wat maakt het uit dat het fossiele plastic niet recyclebaar is en niet natuurlijk afbreekbaar? Dat wordt pas een probleem zodra de industrie kunstmatig een vervangingsvraag creëert. En al die miljoenen Lego-stukjes van 30 of 40 jaar oud alsnog worden afgedankt en in het milieu terechtkomen. Consumenten zitten ook helemaal niet te wachten op een biologische variant van Lego. De vertrouwde fossiele versie vliegt nog altijd de winkel uit. Dankzij corona werd er in de eerste helft van dit jaar wereldwijd 14 % meer van verkocht, forever Lego. Prettige maandag! Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het CBS telde in augustus niet méér faillissementen dan normaal, maar veel mínder. Het aantal bedrijven dat op de fles gaat daalt zelfs al vier maanden op rij en ligt nu op het laagste niveau in 21 jaar. Dat klinkt natuurlijk prachtig, maar het is - op zn minst - ook een beetje merkwaardig, gelet op de hoogste economische alarmfase die een half jaar geleden werd afgekondigd. Te zwak voor steun De verborgen werkelijkheid is - helaas - dan ook een heel stuk grimmiger. De mooie statistieken verhullen dat veel bedrijven doodziek zijn, maar met financiële steun van de overheid kunstmatig in leven worden gehouden. Voor noodlijdende ondernemingen in krimpsectoren, die het voor de uitbraak al zwaar hadden, kwam corona als een geschenk uit de hemel. Want zonder virus geen staatshulp, en zonder staatshulp geen uitzicht op herstel. Luister terug | Paul Laseur | Lelystad Airport gaat nooit open Het is, kortom, uitstel van executie. En je moet je toch afvragen wie daarmee geholpen is. In elk geval niet de bedrijven die wel op eigen benen zijn blijven staan en zich zo goed en zo kwaad als het kan door de crisis heenworstelen. En daarbij niet alleen met zware economische tegenwind te maken krijgen, maar daarbovenop met de valse concurrentie van niet-levenvatbare marktpartijen die toch nog door de staat worden ondersteund. Te sterk voor steun Dan zijn er ook de bedrijven, aan de andere kant van het spectrum, die vorig jaar nog miljoenenwinsten boekten en waarbij voldoende vet op de botten mag worden verwacht om het zonder hulp uit te zingen. Of een aandeelhouder met diepe zakken hebben, die met al het dividend van de afgelopen jaren makkelijk had kunnen bijspringen. Maar die toch een beroep doen op de NOW-regeling, omdat het kan. Want zo moeilijk is het niet om een omzetdaling van 20% te laten zien. En dan ondanks de ondersteuning van de staat, die nadrukkelijk is bedoeld voor baanbehoud, toch keihard reorganiseren. Luister terug | Paul Laseur | Voorlopig geen suikertaks Legitieme gevallen Natuurlijk zijn er ook voldoende gezonde ondernemingen, voor wie de staatshulp net het verschil maakt in deze ongekende crisissituatie. Die op termijn het heft weer in eigen handen nemen. Dat is zelfs de grootste groep, mag ik hopen, waarvoor de steun bedoeld is. Maar het voelt erg ongemakkelijk dat miljarden euros worden gemorst in deze hele reddingsoperatie. Veel belastinggeld verdwijnt onherroepelijk in de zakken van partijen die het niet nodig hebben of voor wie het hoogstens uitstel van executie betekent. Het wordt een bijzondere Prinsjesdag morgen. De geldkraan staat wijd open om de BV Nederland door de crisis te slepen. Maar elke visie ontbreekt. Het dalend aantal faillissementen is geen teken van succes maar van falend kabinetsbeleid. Prettige maandag! Over Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het akkoord richt zich niet alleen op het terugdringen van roken en problematisch alcoholgebruik, maar bindt ook nadrukkelijk de strijd aan met overgewicht. Overgewicht de nieuwe volksziekte Na een jarenlange oorlog tegen voornamelijk tabak en alcohol werden de pijlen ineens ook gericht op overmatige suikerconsumptie. En terecht: Overgewicht en suikerziekte zijn de nieuwe volksziekten, die epidemische vormen aannemen. In die felle strijd tegen obesitas en diabetes is frisdrank de grote vijand. Omdat je het niet ziet is de suiker die daarin opgelost zit echt een sluipmoordenaar. Europees kampioen fris drinken En we zijn kwetsbaar, want Nederland is Europees Kampioen fris drinken. De gemiddelde Nederlander drinkt per jaar 90 liter frisdrank. Wereldwijd zijn er maar 6 landen waar ze meer wegklokken, zoals Mexico en Amerika. Maar 90 liter per jaar, dat kan en moet structureel omlaag als we de vetzuchtepidemie onder controle willen krijgen. Het is onbegrijpelijk dat de overheid niet veel harder optreedt. Tegen cola-automaten op scholen bijvoorbeeld. Of die vreselijke energy drankjes. Gedragsverandering is altijd lastig. Veel mensen willen wel minderen met suiker, het lukt ze alleen niet op eigen kracht. Een stevige overheidsmaatregel om suikergebruik te ontmoedigen is dan een welkom steuntje in de rug. Luister terug | Paul Laseur | Lelystad Airport gaat nooit open Suikertaks werkt Bijna twee jaar Nationaal Preventieakkoord en nog altijd geen suikertaks. In andere landen die wel een belasting hebben ingevoerd op suikerdrankjes is de consumptie ervan intussen wel degelijk afgenomen. In Berkeley in Californië daalde de frisdrankinname met 20 procent na invoering van zon suikerbelasting. Voor het eerst dronken de Amerikanen meer water uit een flesje dan frisdrank. Lees ook | Wethouder Amsterdam wil suikertaks op frisdrank Het RIVM deed voor staatssecretaris Blokhuis onderzoek naar Frankrijk, Noorwegen en het Verenigd Koninkrijk. Ook in die landen liep de verkoop van frisdrank terug nadat die werd belast. En kozen mensen vaker voor gezondere light-alternatieven. Alleen valt strikt genomen niet vast te stellen of dat alleen maar komt door de belasting. En of door die maatregel nu ook minder overgewicht voorkomt. Suiker niet anders behandelen dan alcohol en tabak Maar waarom krijgen de suikerdealers het voordeel van de twijfel? En een tweede kans om via zelfregulering het suikergehalte in hun frisdranken omlaag te brengen. De schade voor onze volksgezondheid op de lange termijn is zo groot dat het mij volkomen gerechtvaardigd lijkt om suiker niet anders te behandelen dan alcohol of tabak: zwaar belasten met forse accijnzen. Tijdens de corona uitbraak hebben we ook gezien dat patiënten met overgewicht harder werden getroffen door het virus. Drie kwart van alle ic-patiënten bleek te zwaar. In 40 procent van de gevallen was sprake van ernstig overgewicht. In de strijd tegen obesitas hebben we geen tijd te verliezen. Dat is geen betutteling, maar een zaak van leven of dood. Prettige maandag! Over Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Zelfs binnen de coalitie kunnen ze het niet goed eens worden. Niet voor niets werd de opening vier keer uitgesteld. En dat was allemaal nog vóór de uitbraak van COVID-19. Nà corona is het helemaal een no-brainer: Lelystad Airport komt er nooit. Alleen bestuurders en politici willen dat nog niet onder ogen zien. Massatoerisme is dood Wereldwijd is de luchtvaart één van de zwaarst getroffen sectoren in de coronacrisis. Slechts met miljardensteun van de overheid kon KLM van de ondergang worden gered. Ruim vijfduizend medewerkers verliezen daar hun baan. Ook bij de Schiphol Group gaan honderden banen verloren, na een dramatisch verlies van 246 miljoen euro in de eerste helft van het jaar. Het aantal passagiers nam af met 62 procent. Het aantal vliegbewegingen halveerde. Vliegtuigen zitten nog maar halfvol. Luister terug | Paul Laseur | Algemene politieke keuring Als het vliegverkeer ooit terugkomt op zn oude niveau, zal dat nog minstens een paar jaar duren. Dat geldt zeker voor het soort vakantievluchten waarvoor Lelystad bedoeld was. Het hersenloze massatoerisme, waarbij we ons zonder nadenken twee keer per jaar aan boord van een prijsvechter laten proppen, is hopelijk voorgoed voorbij. En voor welk probleem is Lelystad Airport dan nog een oplossing? Lelystad Airport gaat gewoon open Toch gaat Schiphol-topman Dick Benschop er nog altijd vanuit dat Lelystad volgend jaar november gewoon opengaat. Op schema, zoals aangekondigd door verkeersminister Cora van Nieuwenhuizen. Omdat, zegt Benschop, het zo in het regeerakkoord staat. Maar zijn politieke werkelijkheid heeft helemaal niets meer te maken met de economische realiteit. Lees ook | Aangifte tegen topambtenaren en Schiphol vanwege Lelystad Airport Immers: noch het regeerakkoord, noch alle adviesrapporten van de laatste jaren die de noodzaak van Lelystad Airport moesten aantonen, konden de dramatische gevolgen van een coronacrisis voorzien. Onderzoek van vóór de coronacrisis, naar de meerwaarde van een vakantievliegveld in de polder, moet daarom worden overgedaan, zeggen de onderzoekers zelf tegen de Volkskrant. Maar de minister vindt dat kennelijk niet nodig. Politieke nalatenschap Lelystad Airport had de politieke nalatenschap moeten worden van Cora van Nieuwenhuizen, de kroon op haar werk. Maar het zou pas echt van bestuurlijke moed getuigen wanneer ze resoluut de stekker eruit trekt. En met opgeheven hoofd wegloopt uit dit doodgeboren project. Omdat je het niet kunt maken om in een zinloos nieuw vliegveld te investeren, terwijl elders in de sector duizenden mensen hun baan kwijtraken. Prettige maandag! Over Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Zo ook deze keer, want wat bleek: De gordel linksachter voldeed niet aan de formele veiligheidseisen van de Rijksdienst voor het Wegverkeer. Kosten: 500 euro ex btw, anders geen APK. Rijdende doodskisten uit de jaren 80 Terwijl met die gordel eigenlijk niets mis is. Ja, het nieuw is er een beetje af, nadat de hond er op heeft liggen sabbelen. Maar deze riem zou elke crashtest nog prima doorstaan, daarvan ben ik overtuigd. En ook nog links-achter, waar meestal niemand zit. Voor autos van vóór 1990 zijn achtergordels niet eens verplicht. Dus als mijn auto 31 jaar oud was geweest, in plaats van 13, had ik prima zonder gordels gekund op de achterbank. Het is toch krankzinnig dat rijdende doodskisten uit de jaren 70 en 80 fluitend door de keuring komen, terwijl mijn Volvo in de puberleeftijd dreigt te struikelen over een rafelrandje aan de achterriem. En stel nu eens dat de hond in een gloednieuwe auto aan de gordel had geknaagd. Dan is er niemand die het opmerkt tot de eerste verplichte APK, vier jaar later. Chantage Helaas zijn de keurmeesters van de APK onverbiddelijk en zetten je lelijk voor het blok. Natuurlijk is verkeersveiligheid van levensbelang, letterlijk zelfs. Meer dan 7,5 miljoen voertuigen worden elk jaar aan deze kritische keuring onderworpen. En terecht. Remmen, bandenprofiel, lichten. Het moet allemaal in orde zijn om veilig de weg op te mogen, helemaal mee eens. Safety first! Maar mijn nieuwe autogordel, die ook nog eens helemaal uit Zweden moet komen, dat heeft met verkeersveiligheid helemaal niets meer te maken. Dat is checklist-terreur en pure chantage. Gratis APK bij een kleine beurt Garages hebben het ook niet makkelijk. De autos van tegenwoordig zijn zo goed dat ze makkelijk 20 of 30 jaar meekunnen, zonder problemen. Slijtage-onderdelen zullen nu en dan nog vervangen moeten worden en schadegevallen gerepareerd, dat is het wel zon beetje. Gelukkig is daar de verplichte APK om klanten mee te lokken: Gratis bij een kleine beurt of voor 17,50 euro inclusief afmeldkosten. Eenmaal binnen slaan de keurmeesters genadeloos toe. Nieuwe banden of remmen rondom, of een autogordel linksachter. Het loopt meteen flink in de papieren. Onder het mom van milieu en veiligheid wordt de autobezitter vakkundig uitgemolken en afgeperst. Althans, die indruk is snel gewekt en dat zorgt voor een ongemakkelijk gevoel bij klanten. Dat is jammer, want het liefst wil je blind kunnen vertrouwen op het oprechte vakmanschap van de meeste garagehouders. Prettige maandag! Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Ik keek altijd op tegen mannen als Richard Branson. De lifestyle van Richard is er een zonder kantoorgezeur. Als je zon status hebt mag over alles meepraten. Wat je zegt telt. Deze ondernemers stonden op waar anderen bleven liggen. Ze zijn stoer en zelfverzekerd. Bel aan, neem me mee. O nee, toch niet... Standbeelden Nu de standbeelden omver worden gehaald van helden die over de rug van anderen hun heldendom hebben verdiend, en Google, Apple en Epic Games in een boyfight zijn beland, vroeg ik me af hoe de huidige CEOs hun champagne drinken en het leven vieren. Luister terug| Werkprofessor: Bedrijven word wakker, je personeel zit zich ziek Vindt Mark Zuckerberg het heerlijk om op zondagavond na te denken hoe hij met zijn platform zo min mogelijk maatschappelijke verantwoordelijkheid kan nemen? Schenkt Jeff Bezos zich een extra glas in als hij denkt aan die duizenden mensen die bij hem werken en niet eens met een volle werkweek een bestaansminimum verdienen? Zijn ze zich bewust van het feit dat hun standbeelden ook omver zullen worden gehaald? Dat we over 30 jaar vol onbegrip zullen kijken naar hen die nu niét standaard mens, maatschappij én moeder aarde willen sparen? Uitbuiting Wanneer gaan zij voelen dat deze manier van geld verdienen niet meer kan? Net als dat we nu vinden dat je niet op slaven je rijkdom mag bouwen, mag dat natuurlijk ook niet op uitbuiting van mens, dier en moeder Aarde. Deze CEOs leven nog als de publieke opinie echt gaat keren, beseffen ze zich dat? We zijn met te veel, de uitdagingen zijn te groot. Lees ook | CEO's techreuzen op het matje En-En En: we hoeven niet te kiezen. Het kan én én, dat bewijst de B Corp-beweging. Dat zijn bedrijven die naast winst en aandeelhouders ook mens, milieu en maatschappij als uitgangspunt nemen. Wij als consumenten kunnen kiezen onze producten bij hen te kopen. Waar is de Richard Branson van dat soort bedrijven? Waar is die heerlijke dude of vrouw met vlotte babbel die de publieke opinie opzoekt? Die het beste bedrijf vóór de wereld bouwt in plaats van het beste bedrijf ten koste van de wereld. Bel bij me aan, dan drinken we daarop, en daarna naar het Catshuis, op naar de nieuwe standaard. Over Wendy van Ierschot Wendy van Ierschot is ondernemer en investeerder met de focus op de scale-ups. Ze vervangt BNR's vaste maandag-columnist Paul Laseur. Podcast | Wendy van Ierschot publiceert elke week een nieuwe aflevering van de podcastserie Werkprofessor. Abonneer je via www.bnr.nl/werkprofessor See omnystudio.com/listener for privacy information.

Welvaartsziekten onbespreekbaar Elke dag overlijden er bijna honderdduizend mensen wereldwijd aan de gevolgen van welvaartsziekten. Het coronavirus krijgt je harder te pakken als je rookt of overgewicht hebt. Maar oe la la als we daar wat van zeggen. De Britse aanpak om obesitas tegen te gaan wordt in Nederland als betuttelend gezien. 75 procent van ons vindt dat we gewoon door moeten gaan met het prijsstunten voor ongezond eten. Luister ook | Werkprofessor: Bedrijven word wakker, je personeel zit zich ziek Jongeren worden niet ziek maar ze verspreiden wel. Als we kijken naar doodsoorzaken, dan ligt dat voor de overgrote meerderheid niet aan het virus zelf maar aan de omstandigheden bij het slachtoffer. Dat is het punt. Ondernemers zien hun bedrijven gesloten worden, de jeugdwerkloosheid stijgt. Een half miljard mensen wereldwijd wordt geraakt in armoede door de lockdowns. Maar maatregelen om de oorzaak aan te pakken nemen we niet. Nee, dat vinden we betuttelend. Wanneer gaan we nu eens eindelijk echt de grootste doodsoorzaak in ons land aanpakken? Wanneer verdwijnt het snoep bij de kassa, worden groenten goedkoper, worden bedrijven gehinderd die als focus hebben ons nog meer ongezonde dingen te laten eten, die de kwaliteit van al het leven niet belangrijk vinden? Ik vind het echt verschrikkelijk om de ondernemers te zien lijden. Jongeren wordt de kans op werkervaring ontnomen. Ouderen storten we in eenzaamheid, maar als het moet dan moet het. Zet volksgezondheid op één Mensen mogen niet naar kantoor komen voor de veiligheid, maar als ze zich thuis vol zuipen, roken, dik worden en ongezonde prijspakkers verzamelen en daarmee zichzelf bij besmetting rechtstreeks de IC in katapulteren, dan mogen we daar niks over zeggen. Wanneer wordt de lift naar de eerste drie verdiepingen alleen voor gehandicapten mogelijk? Waar zijn de gratis speeltuinen voor volwassenen om ons meer te laten bewegen? Zet de volksgezondheid echt op nummer één. We moeten investeren in langetermijnoplossingen. Met symptoombestrijding alleen, lossen we niets structureels op. De pijn die we allemaal voelen door de maatregelen, mag dat alsjeblieft in ieder geval structurele verbeteringen opleveren? Het taboe om dit te bespreken moet er vanaf. Wendy van Ierschot is ondernemer en investeerder met de focus op de scale-ups. Ze vervangt BNR's vaste maandag-columnist Paul Laseur. Podcast | Wendy van Ierschot publiceert elke week een nieuwe aflevering van de podcastserie Werkprofessor. Abonneer je via www.bnr.nl/werkprofessor See omnystudio.com/listener for privacy information.

De verleiding is groot om dit als een belangrijk symbolisch moment op te vatten, een historisch kantelpunt: De dag waarop de oude, fossiele economie definitief plaats moest maken voor een nieuwe, digitale wereldorde. Eén waarin Amerikaanse internetgiganten de dienst uitmaken in plaats van die goeie ouwe olie-majors. Privacy De vraag is alleen of we daar wel zo blij mee moeten zijn. Want met de explosieve opkomst van de techreuzen uit de VS groeit ook het maatschappelijk ongemak over de ongecontroleerde macht die zij over ons uitoefenen in het dagelijks leven. Een macht die zich op alle gebieden razendsnel uitbreidt, met digitale assistenten, betalingsapps, zelfrijdende autos en ga zo maar door. Wat begon met enkel marktleiderschap dreigt uit te monden in totale werelddominantie. Waarbij de privacy van burgers het belangrijkste slachtoffer is. Digitaliseringsgolf Apple, Facebook, Google en vooral Amazon hebben intussen flink geprofiteerd van de Coronacrisis en de bijbehorende digitaliseringsgolf. Het waren maanden waarin we ons zowel zakelijk als privé liever in cyberspace begaven dan in de kroeg of op de openbare weg. Thuiswerken en webwinkelen zijn het nieuwe normaal. Vanwege de lockdown sloot Apple wereldwijd vele tientallen Applestores. Toch werden in alle regios meer iPads en iPhones verkocht. De trouwe Apple aanhang koopt ze toch wel, of het nu online moet of in een bakstenen winkel. Religieus Fanatisme Nieuwe producten van Apple worden nog altijd met een bijna religieus fanatisme onthaald door de volgelingen, als de hysterische fans van een boyband. Maar hoe lang kan een bedrijf teren op zon immense populariteit? Zelf begin ik al aardig last te krijgen van een zekere Apple-moeheid. En ik kan me vergissen, maar het lijkt wel of je tegenwoordig op autoruiten al veel minder van die Apple-stickers ziet dan een paar jaar geleden. Ook technologische innovaties worden steeds minder relevant, lijkt het. Wel of geen home-knop, nachtmodus op de camera, straks nog een oprolbaar scherm? Het zijn aardige gimmicks in de wapenwedloop om de gunst van de consument, meer niet. Apple is Oude Economie Ooit was Apple een totale disruptor, als uitvinder van de smartphone. Maar de innovatieve challenger van weleer is uitgegroeid tot een fabrikant van lekkere hebbedingetjes met een verleidelijk design voor de consument. Spullen. Apple is een marketingmachine; de iPhone een modeartikel. Apple is precies dat geworden waartegen het zich altijd leek te verzetten: Oude economie. Prettige maandag! Over Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Verder beginnen steeds meer bedrijven zich te realiseren dat internationaal zakendoen ook prima gaat vanachter de computer en dat miljoenen euros kunnen worden bespaard op al die dure businessclasstickets van voorheen. En babyboomers die gedwongen thuis zaten als gevolg van de virusuitbraak zijn massaal overgestapt op webshoppen. Digitale Doorbraak Zomaar drie voorbeelden waarin de pandemie voor een digitale doorbraak heeft gezorgd. Technisch waren we hier allang klaar voor. Alleen maatschappelijk en mentaal hadden we nog een zetje nodig. Om afscheid te kunnen nemen van de oude vertrouwde manier waarop zaken geregeld waren. Blind als we waren voor de evidente nadelen die daaraan vastzaten voor mens en milieu. En zo is het ook met de huis-aan-huis bezorging van reclamedrukwerk. Beluister ook | Paul Laseur | Alle groene log's meteen afstoffen Verbijsterend om te zien dat de drukkers en verspreiders van reclamefolders zich zo fel blijven verzetten tegen het landelijk doorvoeren van een opt-in systeem. Dus alleen de rommel nog door de bus gooien bij mensen met een ja-sticker op de deur. In Amsterdam, Utrecht, Haarlem en Tilburg werkt het al zo, volgens dit nee-tenzij-principe. Maar de branche voert al jaren, tot voor de Hoge Raad, een verbeten juridische strijd. Om het verder uitrollen van die regel zo lang mogelijk tegen te houden. Dode Bomen Het is de omgekeerde wereld: Online zijn zelfs gepersonaliseerde reclame-uitingen aan strikte beperkingen onderhevig. Alleen wie daarvoor expliciet toestemming geeft mag de spam nog ontvangen. Terwijl de fysieke brievenbus in de meeste gemeenten nog altijd overloopt met reclamedrukwerk. Tenzij je daartegen actie onderneemt. Maar ik wil helemaal niet zelf een sticker op de deur hoeven plakken om verstoken te blijven van reclamepost die toch ongelezen bij het oud papier gaat. Als ik behoefte heb aan jaarlijks tientallen kilos dode bomen op de mat, dan vraag ik daar wel om. Beluister ook | Thuiswerken is het nieuwe normaal Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Verbazingwekkend trouwens dat het überhaupt nog rendeert, die gratis folders in de bus. Wat zijn dat ook voor bedrijven die nog op deze manier adverteren? En zo willens en wetens die huis-aan-huis terreur in stand helpen houden. Met zn onnodige aanslag op milieu en klimaat. Niet echt een toonbeeld van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen, dunkt me. De gratis reclamefolder is een fossiel overblijfsel uit de vorige eeuw. Een fenomeen waarvan we blij moeten zijn dat het bijna is uitgestorven. Die doodstrijd hoeft niet onnodig lang te worden opgerekt. Prettige Maandag! Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

250 groene keurmerken Er zijn intussen 250 verschillende keurmerken en bedrijfslogos voor duurzaamheid in omloop, die de koper gerust moeten stellen bij zijn aankopen: Dat zijn tonijn dolfijnvriendelijk is gevangen, zijn tuinmeubelset afkomstig is van een verantwoorde teakplantage, of dat zijn T-shirt van 100 procent bio-katoen is vervaardigd en niet door kinderhandjes. De variatie is zo groot dat het winkelend publiek nog een hele kluif eraan heeft om al die stempels en groene logos een beetje uit elkaar te houden. Het is voor de burgers van dit land onbegonnen werk om zich daarin nog enigszins te verdiepen. Maatschappelijke verantwoordelijkheid Dat terwijl zes op de tien Nederlanders, volgens het ministerie van Economische Zaken, wel degelijk interesse hebben voor informatie over duurzaamheid. Maatschappelijke verantwoordelijkheid speelt een belangrijke rol bij de keuze voor een product of dienst. Kennelijk wil een meerderheid van de consumenten duurzaam reizen en wonen, eten en winkelen. Voor producenten is duurzaamheid daarmee een major selling point geworden. Zonder groen logo kun je wel inpakken. Beluister ook | Paul Laseur | Stop met Delftsblauwe huisjes in KLM Businessclass Het voorspelbare gevolg daarvan is dus dat je tegenwoordig nog flink je best moet doen om artikelen of diensten te vinden zonder een of ander stempel, dat ze met respect voor mens en milieu tot stand zijn gekomen. Het onderscheidend vermogen van al die logos en claims is daarmee in rap tempo afgenomen. Net als het vertrouwen van de consument, trouwens, die geen peil meer kan trekken op de werkelijke waarde van al die duurzaamheidsclaims en het groene gehalte ervan. Duurzaamheid is de norm Wordt het dan niet eens tijd om het om te draaien? Als duurzaamheid de norm is geworden en allang niet meer de positieve uitzondering op de regel. Laten we dan al die 250 duurzaamheidskeurmerken in één keer afschaffen. En in plaats daarvan waarschuwingsteksten aanbrengen op producten waarvan niet kan worden gegarandeerd dat ze met respect voor mens en milieu zijn geproduceerd, vervoerd of verpakt. Eén nationale of Europese keuringsinstantie die per bedrijfstak of productgroep verantwoordelijk is voor zon duurzaamheidsranking, volgens het best in class-principe. Beluister ook | ACM gaat strenger handhaven op duurzaamheidsetiket Dat kan heel overzichtelijk met een score van 1 tot 5 sterren of nee, laten we wereldbolletjes doen. 1 bolletje op het etiket voor hartstikke fout maar lekker goedkoop; 5 bolletjes voor helemaal veilig en verantwoord met een goed gevoel voor de consument. Zodat we voortaan in één oogopslag kunnen zien wat we kopen. Maar kunnen we stoppen met al die holle duurzaamheidsclaims? Niet over nog eens 4 jaar maar nu meteen. Prettige maandag! Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Je ziet in één oogopslag: Wat een wereldburger woont hier. De charmante huisjes zijn exclusief en zeer gewild bij verzamelaars. Er is zelfs een speciale KLM Houses app waarmee zij hun verzameling kunnen beheren. Deze mini-huizenmarkt is al net zo overspannen als die in de echte wereld. Perverse prikkels Het is maar één van de vele perverse prikkels, groot en klein, die veelvliegers aanspoort om nog vaker aan boord te stappen. De luchtvaart kent bij uitstek een grote verscheidenheid aan loyalty-programmas. Nog altijd is Air Miles in Nederland het populairste spaarprogramma. Ook al heeft het met vliegen feitelijk weinig meer te maken. Je spaart ze bij Shell of Albert Heijn voor korting bij Dierenpark Amersfoort of Walibi Holland. Beluister ook | Vakbond tegen loonoffer KLM Maar wie jaarlijks daadwerkelijk genoeg mijlen aflegt door de lucht wordt bij KLM nog altijd Flying Blue Platinum member: Met toegang tot speciale lounges, voorrang op de luchthaven, extra bagage en nog veel meer. Voor elke bestede euro spaart het platina lid acht gratis vliegmijlen. Of het nu gaat om de huisjes of de keiharde kilometers: beide spaarprogrammas richten zich voornamelijk op de zakelijke reiziger. De zaak betaalt het ticket, maar de cadeautjes, waaronder flinke korting op privé-vluchten, zijn voor de passagier. Einde van een tijdperk Maar dat tijdperk loopt ten einde. Vliegen is ineens niet meer zo cool en steeds meer ondernemingen realiseren zich dat het vele zakelijke vliegen lang niet altijd nodig is. Een groep Nederlandse corporates heeft zich nu verenigd in de Coalitie Anders Reizen, waaronder Philips, ABN Amro, PWC en Arcadis. Arcadis dat vorig jaar 67.000 vliegtickets afnam, voor 27 miljoen euro. Dat willen ze nu terugbrengen tot één-derde daarvan. De ervaring met thuiswerken tijdens de lockdown heeft ze de ogen geopend. Waarom nog een dure vliegreis maken, met jetlag en kostbaar tijdverlies, als een video-conferentie vaak prima voldoet en vele malen efficiënter is? Bedrijven overstag, nu de overheid nog Alleen jammer dat de Coalitie Anders Reizen hier nu pas mee komt. Net nu de staat miljarden uittrekt om KLM in de lucht te houden. Want als dit initiatief om zakelijk fors minder te gaan vliegen ook maar een beetje navolging krijgt in de markt, zie ik het somber in voor de luchtvaartmaatschappij. Dat geld zien we dan nooit meer terug. In plaats van KLM te redden zou de overheid vliegreizen juist actief moeten ontmoedigen. Vakantievluchten zijn veel te goedkoop en zakenvluchten veel te duur. Net als bij alcohol en roken zou luchtvaartpromotie flink aan banden moeten worden gelegd. Dat sparen van Delfts Blauwe huisjes, om de wereld te laten zien wat een bereisde kosmopoliet je bent omdat je businessclass de wereld overvliegt, kan echt niet meer. Prettige maandag! Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Zolang we maar 1,5 meter afstand bewaren is er geen vuiltje aan de lucht. Alleen in het vliegtuig kan het kennelijk geen kwaad om als haringen in een ton te zitten. Voordeelvliegen Het is één van de vele onopgeloste raadsels op weg naar het nieuwe normaal en de anderhalvemetersamenleving. Maar ook al mag het nu wel, we doen het nog niet. Vliegvakanties hebben veel van hun aantrekkingskracht verloren. Nederland kiest deze zomer massaal voor vakantie in eigen land. De vraag is alleen hoelang het nog duurt voordat men zich weer onbekommerd aan boord laat proppen. Prijsvechters in de luchtvaart doen er alles aan om hun toestellen weer vol te krijgen. Ook als ze daarvoor hun tickets tegen dumpprijzen moeten weggeven. Het voorstel in Den Haag om voor vliegreizen een minimumtarief in te voeren dreigt te stranden in Brussel. Dus een weekendje shoppen in Barcelona of Londen is voorlopig nog voor een paar tientjes te regelen. Beluister ook | Techniektour | De techniek achter de winkel van de toekomst Winkelstraat Over shoppen gesproken is dit meteen een goed moment om de schade op te nemen in de winkelstraat, nu na drie maanden lockdown de rook een beetje optrekt. En wat blijkt? We winkelen ons alweer een slag in de rondte! Na een corona-dip in april groeide in mei de omzet van de Nederlandse detailhandel met meer dan 8 procent vergeleken met een jaar geleden. De grootste stijging in 14 jaar, jubelt het CBS. Maar zoals wel vaker geeft het gemiddelde hier een zwaar vertekend beeld van de rauwe werkelijkheid. Beluister ook | Winkelstraten zo'n 2,5 keer zo druk als op dieptepunt De grote groei zat voornamelijk bij supermarkten en doe-het-zelf winkels. Voor modezaken, die toch al nauwelijks meer konden opboksen tegen de webwinkels, is de coronacrisis de genadeklap. Zelfs babyboomers die voorheen nog huiverig waren om schoenen en kleding online aan te schaffen, zijn tijdens de lockdown overstag gegaan. En nu hebben ze de smaak te pakken. Één-derde van de mensen tussen de 50 en 80 jaar is van plan blijvend meer via internet te kopen. Ten koste van de verkoop in fysieke winkels. De lege straatjes De ooit zo geslaagde buurt voor leuke boetiekjes in Amsterdam, de negen straatjes, wordt nu al de lege straatjes genoemd. Steeds meer kleine ondernemers houden het voor gezien omdat ze de hoge huur niet meer kunnen opbrengen. Wat blijft zijn de grote merken, de ketens die zich nog kunnen veroorloven om de onverkochte voorjaarscollecties met kortingen tot 70% in de sale te gooien. Voorstellen in april om de uitverkoop wettelijk aan banden te leggen hadden een meerderheid in de Tweede Kamer. Toch komt er geen uitverkoopwet. Het bleek juridisch lastig en het draagvlak onder winkelbedrijven was te klein. Voor consumenten zijn dit gouden tijden. Zowel in de luchtvaart als in de winkelstraat is er geen bodem onder de prijzen. Maar de maatschappelijke kosten van die eeuwige uitverkoop zijn nauwelijks te overzien. Prettige maandag! Over Paul Laseur Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Compensatie voor marinierskazerne Het is deel van de deal die de Zeeuwen moet compenseren voor het afblazen van de marinierskazerne, die Vlissingen en omstreken een flinke sociale en economische impuls had moeten geven. Acht jaar lang werd de provincie door het rijk aan het lijntje gehouden. Terwijl vanaf het begin zonneklaar moet zijn geweest dat de mariniers en hun gezinnen zich niet zouden laten verbannen naar de rand van het land. Als ze naar Curacao worden uitgezonden hoor je niemand klagen. Maar Zeeland? Never nooit niet! Beluister ook | Wij in de Toekomst | Uit het looprad 650 miljoen euro Als troostprijs en goedmakertje belooft het Rijk nu een duizelingwekkende 650 miljoen euro in Zeeland te investeren en 1000 banen te scheppen. Op het beoogde kazerneterrein komt een Extra Beveiligde Inrichting, inclusief hoog beveiligde zittingslocatie en een kenniscentrum over georganiseerde misdaad. We noemen het Law Delta, maar het is gewoon een gevangenis voor zware jongens. Er komt nog een Delta Kenniscentrum, maar dan voor voedsel, water en energie. Verder krijgen industrie en haven een flinke impuls. Tot zover is het nog wel te volgen. Basisvoorzieningen Meest opmerkelijk in het bonte compensatiepakket zijn toch wel de komst van een huisartsenopleiding, omscholingsprojecten voor werklozen en een vaste intercityverbinding met de randstad. Want wat een schande dat deze elementaire zaken tot nu toe kennelijk ontbraken. Dat zijn toch basisvoorzieningen, zou je zeggen, waar alle krimpregios en anticipeergebieden in dit land aanspraak op mogen maken. Niet alleen wanneer ze eerst voor de gek zijn gehouden en daarvoor moeten worden gecompenseerd. Maar gewoon omdat het zo hoort in een fatsoenlijk land, waar de welvaart een beetje eerlijk wordt verdeeld. Beluister ook | Paul Laseur | Watermismanagement Randstad, Eindhoven en de rest Helaas wordt het potentieel van bijna alle regios buiten de Randstad en Eindhoven in Den Haag zwaar onderschat. Terwijl de dreigende leegloop van die gebieden betrekkelijk eenvoudig kan worden gestopt. Helemaal als daar 100-en miljoenen euros voor beschikbaar komen, zoals nu in Zeeland. Met zulke grote budgetten zou de rijksoverheid een nog veel actiever vestigingsbeleid kunnen voeren. Om bijvoorbeeld hoofdkantoren van multinationals hiernaartoe te halen, in plaats van een gevangenis. Want daarmee geeft het rijk een verkeerd signaal. Het is geen straf om daar te wonen, integendeel. Prettige maandag! Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Een strijd die wij glansrijk hebben gewonnen, door ons te specialiseren in spectaculaire waterwerken, zoals polders, dijken en stormvloedkeringen. Ruim één derde van ons grondgebied ligt onder zeeniveau. Het is ook best een klein wonder dat het al zo lang goed gaat. Dankzij vaderlandse helden als Hansje Brinker die zijn vinger in de dijk stak. Laat ons de wereld maar vertellen hoe dat moet, watermanagement: Hollands glorie in optima forma. Niet te veel maar te weinig water is het probleem Alleen in eigen land bakken we er weinig van. Het lukt steeds minder goed om het water te controleren. Niet omdat er teveel van is, maar te weinig. Je zou het niet zeggen na de zondvloed van vorige week, die van Zwolle tot Vlissingen de straten blank zette. Maar voor onze landbouw is droogte een structureel probleem aan het worden. Het neerslagtekort in Nederland was nog nooit zo groot als dit voorjaar. De boeren houden alvast rekening met weer een droge zomer. Die meteen al begint met een hittegolf deze week. Er valt niet tegenop te sproeien; het water zakt meteen weg in de droge ondergrond als het al niet is verdampt voordat het de aarde raakt. Niet alleen de landbouw heeft veel last van het lage waterpeil. Ook de binnenvaart ligt regelmatig een paar weken stil met hun vracht. Met flinke economische schade tot gevolg. Beluister ook | Paul Laseur | Unilever op papier volledig Brits Watermanagement faalt Het Nederlandse watermanagement faalt schromelijk en slaagt er niet in om te schakelen: Van een eeuwig gevecht tégen het water naar een strijd óm het water. We zijn groot geworden met het tegenhouden en afvoeren ervan. Maar de effectieve aanvoer en opslag van water gaat ons een stuk minder goed af. En dat is beschamend. We kunnen ook zoveel zuiniger en efficiënter met ons water omspringen dan we nu doen. Het water dat in dit land door de leidingen stroomt is van sublieme kwaliteit. Het is toch doodzonde om met dat heerlijke drinkwater twee keer per dag te douchen, de wc door te spoelen en de auto te wassen? Of het opblaasbadje en de afwasmachine ermee te laten vollopen? Daar zouden we prima regenwater voor kunnen gebruiken. Beluister ook | Middenin een woestijn water uit de lucht vangen: het kán Innovaties nodig Maar in plaats van het hemelwater op te vangen laten we het ongebruikt op onze betegelde tuintjes pletteren. Waarom ook geen eenvoudige filtersystemen installeren om huishoudelijk afvalwater te hergebruiken. En gescheiden waternetten naar alle woningen: één voor het hoogwaardige drinkwater en één voor alle andere zaken. Daar kunnen we zelfs die loden leidingen voor laten liggen, die er nu zo nodig uitmoeten. Als Nederland zijn bijzondere positie in watermanagement serieus neemt en wil behouden, zal het ook met waterschaarste moeten leren omgaan. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Boterzachte toezegging Rotterdam blijft met lege handen achter. Met slechts een boterzachte toezegging: Dat er voorlopig niets verandert aan de aanwezigheid van het bedrijf in Nederland. En dat mocht de onderneming in de toekomst besluiten zich te splitsen, in een zeep- en een voedingtak, wij de voeding mogen hebben. Maar alleen als Den Haag daarvoor een aantrekkelijk vestigingsklimaat creëert. De Britten hebben het laatste woord. We hebben het volledig uit handen gegeven. Dat is geen papieren kwestie maar een keiharde realiteit. Luister ook | De U-bocht van Unilever Dividendbelasting Twee jaar geleden nog leek het een gelopen race in ons voordeel. Om de bedrijfsstructuur te vereenvoudigen wilde Unilever de dubbele nationaliteit opheffen en verder met nog maar één hoofdkantoor: Rotterdam. De rode loper werd uitgerold in de vorm van een flinke fiscale tegemoetkoming. Een beter vestigingsklimaat dan in Nederland kon je niet wensen. Maar het liep allemaal anders. Na fel verzet tegen de afschaffing van dividendbelasting ging eind 2018 al een dikke streep door de verhuizing naar de Maasstad. Sinds deze week is de strijd definitief verloren. En dat is doodzonde. Lees ook | Staat loopt miljoenen mis door vertrek Unilever Pennywise Pound Foolish Want met een Britse identiteit kiest Unilever ook voor de keiharde Angelsaksische vennootschapspraktijk, boven de veel mildere Rijnlandse cultuur hier in de polder. Britse ondernemingen zijn wettelijk verplicht om te sturen op maximaal aandeelhoudersrendement, de meest rauwe vorm van kapitalisme. Bij ons spelen bredere maatschappelijke belangen ook altijd een rol. Hier heb je rekening te houden met alle stakeholders, niet alleen de shareholders. Klimaat, diversiteit, sociale cohesie: Allemaal themas waarvan gevreesd moet worden dat ze nu meer naar de achtergrond verdwijnen. Zo bezien was het schrappen van dividendbelasting de perfecte investering geweest in een meer maatschappelijke koers van Unilever. Het niet willen afschaffen van de dividendbelasting was een typisch geval van pennywise pound foolish. Economische en maatschappelijke schade Uiteindelijk is niemand gebaat bij het vertrek van de grote multinationals uit ons land. Economisch èn maatschappelijk is de schade enorm. Maar tussen bedrijfsleven en politiek gaapt een diepe kloof van wederzijds onbegrip. Die moet nodig worden overbrugd. Hoog tijd om in te zien dat de hele samenleving profiteert van een gunstig vestigingsklimaat en een ondernemingsvriendelijk beleid. Het bedrijfsleven is de kurk waarop onze welvaart drijft. Het vertrek van Unilever dwingt ons om goed na te denken over de positie van multinationals in onze samenleving en wat het ons waard is om ze te behouden. En wanneer we ze laten gaan. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Lees ook | Overheid overweegt staatsteun Hema Schuldenprobleem Maar waarom zou de staat zich nu ineens bemoeien met de redding van een winkelbedrijf dat al zo lang slechts met grote moeite het hoofd boven water weet te houden? Met een schuldenprobleem dat het al jaren met zich meetorst als een molensteen om de nek. Zuchtend onder moordende concurrentie van Action en webwinkels. De HEMA was allang ten dode opgeschreven. Lang voor de uitbraak van Corona en zelfs lang voordat miljardair Marcel Boekhoorn de boel van Britse investeerders overnam in oktober 2018. De problemen van HEMA zijn structureel, net als bij V&D, Kijkshop, Coolcat, Intertoys en al die andere winkelformules die in de afgelopen jaren omvielen. Met COVID-19 heeft dat helemaal niets te maken. Wel met een diepe crisis in de Nederlandse winkelstraat die nu al tien, vijftien jaar voortduurt. Opinie | Voorgeenmetersamenleving Beluister ook | Waarom de overheid Hema niet moet helpen en het toch zal gebeuren Vitaal belang Zelfs van KLM kun je je afvragen of het bedrijf wel zo nodig met belastinggeld moet worden gered. Maar luchtvaart is ergens nog van nationaal-strategisch en vitaal belang. Van rookworsten, onderbroeken en tompoucen kan dat onmogelijk worden gezegd. Iedereen houdt van de sympathieke HEMA-winkels. Maar een hoge gunfactor van het publiek en hollands glorie is nog geen grond voor staatssteun. De crisis dwingt ons om vooruit te denken, niet terug te kijken naar hoe het was. Ook het werkgelegenheidsargument snijdt daarom geen hout. Natuurlijk is HEMA een grote werkgever in Nederland, met 9,5 duizend medewerkers verspreid over 550 filialen. Maar al die mensen bewijs je echt geen dienst door de doodstrijd van hun werkgever te verlengen en zo kunstmatig hun banen te behouden. Want voor hoelang nog? Als de overheid echt iets wil betekenen voor werknemers in de toekomstloze retailsector, kan dat belastinggeld beter in omscholingstrajecten worden gestoken. Belastinggeld HEMA is een private onderneming, eigendom van een miljardair. De financiers van het bedrijf en de eigenaar moeten samen maar bekijken of de zaak nog te redden valt en welke offers daarvoor moeten worden gebracht. Zonder de overheid te chanteren met een dreigend verlies van banen. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Lees ook | Liveblog Coronacrisis Zelfs op geen hàlve meter van elkaar. Nooit eerder zag ik zoveel scooters en fietsen boven op elkaar bij de strandopgang. En nergens handhavers of waarschuwingsborden te zien. Overal in de parken en op de stranden was het donderdag extreem druk. In een aantal gevallen werden zelfs toegangswegen afgesloten. Waarom wachten tot 1 juni? Je kunt wel zeggen dat de anderhalvemetersamenleving totaal is mislukt, nog voordat ie goed en wel is begonnen. Het is eerder een voorgeenmetersamenleving. Maar het is moeilijk om iemand daarvan de schuld te geven. Want van alle kanten klinkt ook begrip voor de badgasten die na maanden van eenzame opsluiting weer eens lekker uit de band springen. Zeker nadat de regering had aangekondigd om de coronateugels vanaf volgende week toch al te laten vieren. Wat maken die paar dagen dan nog uit. Waarom wachten tot 1 juni als het aantal geregistreerde gevallen nu al zo hard terugloopt. De piek is duidelijk over, het gaat nu snel de goede kant op. Beluister ook | Werkloosheid stijgt ongekend hard naar historisch laag percentage Verwarring over maatregelen Intussen neemt de verwarring over de maatregelen alleen maar toe. Want waarom bijvoorbeeld niet per direct mondkapjes verplichten in het openbaar vervoer, maar pas vanaf 1 juni? En waarom ook niet-medische maskers, waarvan officieel is vastgesteld dat ze geen enkele bescherming bieden? Waarom kappers en terrassen wel, maar sportscholen en saunas niet? Wie heeft ooit nog wat gehoord van kudde-immuniteit, corona-app, of dashboard? Handhaving, ook al zo hopeloos geregeld. Willekeurig worden boetes met strafblad uitgedeeld van 400 euro per persoon, voor het samen likken aan een ijsje. Terwijl de party people op het strand vrijuit gaan. Dan zijn er ineens geen boas te bekennen. En gelukkig maar, want niemand had voor hun veiligheid kunnen instaan. Beluister ook | Wapenstok en pepperspray Geweld tegen buitengewone opsporingsambtenaren is natuurlijk nooit goed te praten. Daarom moet je ze er ook niet op afsturen en aan zoveel druk en gevaar blootstellen. In een democratische rechtsstaat hebben we daar gelukkig de échte politie voor. Toch demonstreert de BOA bond morgen in Amsterdam en Den Haag, om voortaan te worden uitgerust met wapenstok en pepperspray. Om een dreigende volksopstand met harde hand te kunnen neerslaan, net als de collegas in Hong Kong. Maar als naleving van de regels alleen nog met geweld kan worden afgedwongen, deugen de regels misschien wel niet. Dan moet je die aanpassen en niet de uitrusting van handhavers. Trouwens, wat was er eigenlijk mis met eigen verantwoordelijkheid van burgers? Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Schijnveiligheid En dan te bedenken dat het Outbreak Management Team tot voor kort helemaal niets moest weten van verplichte mondkapjes, Omdat wetenschappelijk zou zijn aangetoond dat ze nauwelijks bescherming bieden tegen overdracht van het corona-virus, hoogstens schijnveiligheid. En nu worden ze ineens gesubsidieerd? Maar waarom dan niet helemaal gratis uitdelen op de stations? Lees ook | Liveblog Coronacrisis Symboolpolitiek Het kan toch ook nooit de bedoeling zijn geweest dat het btw-stelsel door de overheid wordt gebruikt om landelijk met consumentenprijzen te stunten? Waarbij willekeurige productgroepen voor 3 maanden worden afgeprijsd om de mensen blij te maken. Als de btw-korting nu alleen voor medische mondkapjes zou gelden, kon ik het misschien nog wel begrijpen. Maar ook de niet-medische maskertjes worden vrijgesteld van btw en dat valt moeilijk uit te leggen. Het getuigt van inconsequent beleid en pure symboolpolitiek. Beluister ook | Wouter en Wopke in Dromenland Groenten en fruit Maar als het met mondkapjes kan, kan het ook met, laten we zeggen, groenten en fruit in de supermarkt. Misschien leidt deze tijdelijke kabinetskorting op mondkapjes wel tot een structurele doorbraak in het systeem. Zodat binnenkort ook andere producten die preventief kunnen bijdragen aan de volksgezondheid van btw worden vrijgesteld. Dan is de Coronacrisis toch nog ergens goed voor geweest. Soms is een ramp nodig om tot helder inzicht te komen. Zoals de allesverwoestende Tsunami van Tweede Kerstdag 2004. De samenwerkende hulporganisaties haalden dat jaar met giro 555 een recordbedrag op voor slachtofferhulp. Een extra bijdrage van het kabinet was dat alle giften werden vrijgesteld van 8 procent schenkbelasting. Het was destijds Johan Cruijff die zich hardop afvroeg waarom het ene goede doel wel en het andere goede doel niet voor vrijstelling van schenkingsrecht in aanmerking kwam. Een jaar later was het geregeld. Voortaan waren alle in Nederland gevestigde goede doelen organisaties met ANBI status volledig vrijgesteld van successie- en schenkingsrecht. Hopelijk gaat het straks net zo met de btw op appels en peren. Prettige maandag! See omnystudio.com/listener for privacy information.

Faillissement geen optie Volgens minister Hoekstra van Financiën kan KLM het onder deze omstandigheden nog 5 weken uitzingen. Elke normale onderneming was ten dode opgeschreven. Maar KLM hoeft zich gelukkig totaal geen zorgen te maken. Want faillissement is eenvoudigweg geen optie. Kom niet aan onze blauwe trots! Het kabinet heeft op voorhand elke onderhandelingspositie prijsgegeven. KLM had nog geen kik gegeven of er lag al een reddingspakket van 2 tot 4 miljard euro op tafel. Beluister ook | KLM-topman Pieter Elbers: met 1,5 meter tussen passagiers kun je niet meer vliegen En we weten allemaal dat het daar waarschijnlijk niet bij blijft. Feitelijk geschiedt de redding onvoorwaardelijk, tegen elke prijs, whatever it takes. Dat hele kamerdebat, over groene voorwaarden en salarisoffers in de bedrijfstop, is niet meer dan een schijnvertoning, beschamend en on-democratisch. Subsidies, privileges, vrijstellingen, landingsrechten Maar ja, bedrijfseconomische basisregels en vrije marktprincipes gelden nu eenmaal niet In de luchtvaart. De facto is KLM altijd een staatsbedrijf geweest, slechts vermomd als een private onderneming. Die al 100 jaar met steun van de overheid in de lucht wordt gehouden. Middels een gigantisch pakket aan subsidies en privileges, vrijstellingen en landingsrechten. Lees ook | Liveblog Coronacrisis Ook de huidige reddingsoperatie van KLM is één grote blanco cheque; het parlement mag tekenen bij het kruisje. Die bodemloze staatsteun wordt steevast onderbouwd met een simpel trappetje: Zeg je KLM, zeg je Schiphol, zeg je banenmotor. En dat werkgelegenheidsargument gijzelt uiteindelijk de hele discussie over de toekomst van de luchtvaart in ons land. De redding van KLM is eigenlijk niet meer dan een peperduur banenplan. Totale reset van de luchtvaart Terwijl dit een uitgelezen moment is voor een totale reset van de luchtvaartindustrie. Waarom geen overkoepelende Europese aanpak om alle verschillende vormen van transport en mobiliteit te optimaliseren, te moderniseren. De eeuw waarin elk land zo nodig zn eigen airline moest hebben ligt inmiddels achter ons. Voor miljoenen toeristen en zakenreizigers is luchtvervoer de normaalste zaak van de wereld geworden. Het is massavervoer, we zitten vaker in het vliegtuig dan in de bus. Prijsvechters maken de dienst uit. Vliegen is helemaal geen kwestie meer van chauvinisme en nationaal prestige. Of blauwe trots.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Omdat ze gegarandeerd de stoppen doen doorslaan in parlement en samenleving. Hoe dom kun je ook zijn om juist nu een hogere bonus voor topman Elbers te agenderen voor de aandeelhoudersvergadering volgende week? Is er dan helemaal niemand in Hoofddorp die vooraf de agenda nog even doorbladert? Of de afgelopen 10 jaar een krant heeft gelezen? Redelijk voorstel De onthutsende waarheid is waarschijnlijk dat ze het binnen KLM gewoon een heel redelijk voorstel vinden. Om het salaris van Pieter Elbers meer in lijn te brengen met de 3,2 miljoen euro van de hoogste Air France-KLM baas Ben Smith. Want Elbers blijft steken op ruim een miljoen. En das laag betaald, vinden ze bij KLM al veel langer, voor een topman met 30.000 medewerkers. Gemiddeld krijgen bestuursvoorzitters van grote beurs-bedrijven in Nederland 2,8 miljoen euro en ook daar blijft de KLM-baas ver bij achter. Zonder de centen maar met de reputatie van grote graaier Maar het gaat dus niet door. Na druk van Kamerleden en minister Hoekstra van Financiën werd het beloningsplan dit weekend ingetrokken. Op verzoek van Elbers zelf en de raad van commissarissen. Volgens de minister verstandig dat ze inzien dat het nu niet passend zou zijn, in het licht van het corona reddingsplan voor de luchtvaartmaatschappij. Maar het blijft een compleet raadsel waarom ze eerst het zover hebben laten komen. Net als bij ING topman Ralph Hamers in 2018, die een salarisverhoging van 50% wel een goed idee vond, een paar jaar nadat zijn bank met geld van de belastingbetaler overeind was gehouden. Ralph Hamers heeft intussen een goed heenkomen gevonden bij het Zwitserse UBS, waar hij dit najaar aantreedt als de nieuwe CEO, voor een veelvoud van wat hij hier verdiende. Maar voor Pieter Elbers lijkt zon exit-scenario minder waarschijnlijk. De KLM-topman is momenteel niet te benijden. Hij blijft nu zitten zónder de extra centen maar mét de reputatie van grote graaier. En een flinke kras op de vertrouwensrelatie met Den Haag. Fatsoensdiscussie Minister Wouter Koolmees van Sociale Zaken zei dit weekend in het FD geen tijd te hebben voor een fatsoensdiscussie over wie zijn of haar hand mag ophouden bij de overheid. Baanbehoud staat voorop. Maar Wopke Hoekstra van Financiën doet nu wel degelijk een fatsoenscheck bij KLM. Hij gaat strenge voorwaarden stellen aan lonen en bonussen bij het verlenen van steun aan onze nationale luchtvaartmaatschappij. Die overigens tegen elke prijs moet worden gered. Dat dan weer wel. Prettige maandag! See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het lijkt wel oorlog Het lijkt ook wel oorlog soms, de verbeten strijd tegen het virus. Waarin heldhaftige zorgmedewerkers in de frontlinie een veldslag leveren op leven en dood. Triage aan de ziekenhuispoort bepaalt wie door mag naar de intensive care. Het land verkeert in een acute noodtoestand, in een collectieve staat van angst, verwarring en onzekerheid. Het openbare leven ligt stil. De cafés en theaters zijn dicht. We maken ons zorgen om de familie en dierbaren waar we niet bij kunnen zijn. Als mensen nog werken, werken ze thuis. Of het zijn de helden met een cruciaal beroep. De kantoren en straten zijn leeg. De minister-president en de koning richten zich met indringende televisietoespraken rechtstreeks tot de bevolking. Het NOS Journaal klinkt als Radio Oranje, 'De stem van strijdend Nederland'. Met dagelijks een bodycount van het RIVM, met het aantal sterfgevallen en nieuwe besmettingen. Luister ook | Corona: Wat mag het kosten? Autoritair leiderschap Het ís alleen geen oorlog, mensen. Wel crisis, maar geen oorlog. De krijgsmetafoor is bedoeld om burgers en bedrijven te doordringen van de ernst van de situatie. En voor te bereiden op vergaande en kostbare noodmaatregelen die de verspreiding van het coronavirus verder moeten indammen. En de economische fall out van de pandemie zoveel mogelijk beperken. Noodmaatregelen waarop de normale democratische controle, door vrije pers en parlement, nu even niet zo goed uitkomt. Of grondrechten zoals privacy. Want snelheid is geboden. En samen staan we sterk tegen de onzichtbare vijand. De oorlogstaal is een dekmantel voor autoritair leiderschap. Polarisatie en gemoraliseer En dat is prima. Je zou willen dat politiek Den Haag wat vaker en op meer gebieden zon gevoel voor urgentie aan de dag legt. Er is - terecht - veel waardering voor de kordate manier waarop de minister-president de crisis aanpakt. Voor het kabinet Rutte III is deze crisis de electorale hoofdprijs. In de peilingen schieten ze als een raket omhoog. En de saamhorigheid in de samenleving is groot. Maar aan alle oorlogsretoriek kleeft ook een heel groot nadeel: het leidt tot blinde polarisatie en nodeloos gemoraliseer. Zondebok Want wie niet met ons is, is tegen ons. De bruinhemden die toch naar het strand gaan. De NSB'ers op hun coronafeestjes. De hamsteraars in de supermarkt, de groepjes wielrenners: allemaal landverraders. Ook bedrijven zijn goed óf fout. Met KLM en HEMA duidelijk boven de streep, want oranje boven. Nationale trots die tegen elke prijs gered zouden moeten worden. De Action daarentegen krijgt de volle laag en zit helemaal fout, net als verhuurders van winkelpanden. Lees ook | 'Boekhoorn moet nu maar over de brug komen voor Hema' Laten we oppassen dat sterke bedrijven die zichzelf weten te redden, zonder hulp van de staat en geld van de belastingbetaler, nu niet ineens de zondebok worden van deze coronacrisis. Prettige maandag! Lees ook | Liveblog Coronavirus See omnystudio.com/listener for privacy information.

Intussen hebben ook winkeliers uit de kledingbranche en sportartikelen zich gemeld, voor zon zelfde gift. Zelfstandige ondernemers kunnen een nooduitkering krijgen van 1050 euro per maand, via de gemeente. De voorwaarden van deze noodmaatregel zijn veel soepeler dan de bestaande bijstand voor zzpers. Zo maakt het niet uit of iemand een partner heeft die in loondienst werkt. Spaargeld of ander vermogen blijft buiten beschouwing. Lees ook | Grote run op bijstandsregeling zzp'ers Misbruik is onvermijdelijk Het regent ineens tientallen miljarden euros uit Den Haag. Op goed geluk wordt al dat geld uitgestrooid over de BV Nederland. In de valse hoop dat het alleen maar terecht komt bij ondernemers die het echt nodig hebben. Want misbruik van dit noodpakket is onvermijdelijk en massale fraude ligt op de loer. Het moreel appèl van Minister Hoekstra - om elkaar te helpen - zal niet veel uithalen, vrees ik. Heel veel belastinggeld zal zeker in de zakken belanden van bedrijven die het helemaal niet nodig hebben of het aan de verkeerde dingen uitgeven. Lees ook | Liveblog Coronavirus Dat geld zien we nooit meer terug Maar snelheid is voor het kabinet nu belangrijker dan een waterdichte steunmaatregel. En wie misbruik maakt van de coronacompensatieregeling krijgt straks de overheid achter zich aan, waarschuwt Hoekstra. Maar dat is een loos dreigement. Want niets is zo lastig voor een overheid als het achteraf terugvorderen van eenmaal gedane uitkeringen. Dat hebben we toch wel geleerd van de toeslagenaffaire? Nee, zon massale, onbezonnen actie als dit is onomkeerbaar. Dat geld zien we nooit meer terug. Druppel op de gloeiende plaat De vorige keer dat de schatkist werd omgekeerd om de economie overeind te houden was tijdens de kredietcrisis van 2008, toen de banken gered moesten worden. Maar dat was een top-down operatie. De systeembanken waren een kritische schakel in het financiële stelsel en daarmee too big to fail. Dit keer is het precies omgekeerd, bottom-up. Luister ook | Never waste a good crisis Voor vele duizenden bedrijfjes en ondernemingen hoogstens een druppel op de gloeiende plaat, wat structureel helemaal niets gaat oplossen. Integendeel zelfs. Noodlijdende sectoren die al jaren een zieltogend bestaan lijden, zoals de huis-aan-huisbladen en veel kleine kledingwinkels, mogen dankzij de coronacrisis nog één keertje aan het overheidsinfuus. Principes gaan overboord In blinde paniek gaan kennelijk alle principes overboord, tijd voor drastische maatregelen. Maar waarom dan niet meteen voor élke Nederlander een cheque van 1000 euro? En alvast voor ná de crisis nog maar eens goed nadenken over een basisinkomen voor iedereen. Prettige maandag! See omnystudio.com/listener for privacy information.

Maar zijn sombere voorspelling kwam niet uit, integendeel. De tegenslag bleek van korte duur. In de bijna halve eeuw die volgde groeide de economie explosief en werden wij één van de gelukkigste landen ter wereld. De vrijheid en welvaart waarin wij leven is vrijwel ongeëvenaard. Economische terugval van korte duur Zou dit keer alles anders zijn? Puur economisch gezien verwacht ik eerlijk gezegd van niet. Maatschappelijk, sociaal en psychologisch wel. De angst voor het onbekende verlamt de samenleving. De druk op alle medewerkers in de zorg is gigantisch. De onzekerheid en het persoonlijk leed is enorm bij patiënten, familie en nabestaanden. De in- en uitreisverboden, het massale thuiswerken en anderhalve meter social distance hakken er ook flink in. Dossier | Coronavirus Het zijn bizarre tijden, de verwarring is totaal. Per week, per dag, zelfs per uur kan de situatie veranderen. Het land stevent af op een medische en sociale noodsituatie zonder weerga, niemand die daar nu nog aan twijfelt. En zeker zal de economie een scherpe terugval vertonen. Met een recessie, instortende beurskoersen en een golf van faillissementen. Ondanks draconische reddingsoperaties van overheden en centrale banken. Maar lang zal het niet duren voordat de boel weer krachtig opveert. Bucketlist-generatie Helaas, misschien wel. Want willen we straks nog wel terug naar die mateloze consumptiemaatschappij van vóór de coronacrisis? Waarin je voor een paar tientjes naar de Spaanse kust vliegt voor een weekendje zon, zee en zuipen. En elke zomer 5 of 6 festivals bezoekt. De nieuwste iPhone altijd als eerste moet hebben. Eigenlijk alles wat je maar wil hebben binnen een paar dagen uit China laat komen. Lees ook | Liveblog Coronavirus Dit is de bucketlist generatie, die leeft van kick naar kick om zich maar geen dag te hoeven vervelen. We recreëren ons te pletter. In The New Yorker stond dat 40 procent van de westerse economieën draait op niet-essentiële consumptie. Dat kan best een tandje minder. Splendid Isolation Onder het motto never waste a good crisis zou ik de komende weken of maanden van sociale isolatie gebruiken als time-out of mini-sabbatical, een meditatief moment. Een tijdje leven als monnik of kluizenaar kan helemaal geen kwaad, in soberheid en onthouding. Lekker ontspullen. Breng de dagen maar eens door in splendid isolation en volg een prikkelarm dieet. Dan hoeft het nooit meer te worden zoals het was. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

De kantoortuin is dood Denk daar maar eens rustig over na vanmiddag. Als je prinsheerlijk naar de brievenbus sloft voor de avondkrant, in je ochtendjas-met-versleten-zitvlak. Niet voor niets werd onlangs de kantoortuin doodverklaard. De mensen werden er doodongelukkig. Voor de meeste vakgebieden blijkt het allesbehalve ideaal, om met elkaar op een kluitje te zitten in zon grote collectieve ruimte tussen het luide gebel en getik van collegas. En dan de geestdodende martelgang om er elke dag te komen en s avonds weer naar huis. Wat een verademing moet het zijn om in je eigen vertrouwde woonomgeving aan de slag te gaan. Lees ook | Efficiënt thuiswerken doe je zo Output niet omlaag, maar omhoog Meteen een woord van geruststelling voor de werkgevers: De productiviteit hoeft er helemaal niet onder te lijden, integendeel. Omdat gegarandeerd minder uren worden verspild. Aan al die zinloze woon-werk kilometers, of dat geleuter bij de koffiemachine en in de vergaderzaaltjes. En een blijde medewerker is een productieve medewerker. We moeten zelfs oppassen dat werknemers niet te hard gaan werken, thuis. Omdat de grens tussen werk en vrije tijd vervaagt. Maar wanneer dit allemaal goed wordt aangepakt kan de output flink omhoog. Vertrouwen Het enige wat daarvoor nodig is, is een beetje vertrouwen in elkaar. En duidelijke productiedoelen die per week gehaald moeten worden. Wat maakt het dan nog uit dat je tussen de bedrijven door een wasje draait, de hond uitlaat of even langsgaat bij je oude moeder? Als resultaat het enige is wat telt? Op de meeste kantoren is de infrastructuur hier al helemaal klaar voor. Sterker nog: veel collegas praten alleen nog maar via chatprogrammas met elkaar of per e-mail. Zelfs wanneer ze gewoon op dezelfde verdieping zitten, 20 meter van elkaar. Digitale tijdperk Waarom dan niet meteen vanuit huis ingelogd, op het netwerk van de zaak? In het digitale tijdperk is ons werk steeds meer tijd- en plaats-onafhankelijk geworden. De noodzaak is er allang niet meer om elke ochtend om half negen op het werk te verschijnen. We moeten nodig af van het verstokte idee dat werk alleen werk is als het wordt verricht op kantoor. Met zn allen tegelijk, als hamsters in de tredmolen. Te vaak wordt thuiswerken nog gezien als een snipperdag, een privilege. Geen luxe maar noodzaak Maar dit keer is alles anders. Dankzij de drastische maatregelen die de verspreiding van het corona virus moeten tegengaan. Nu is het thuiswerken voor iedereen, niet uit luxe maar uit noodzaak. Dossier | Coronavirus Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

En zo is er altijd wel wat, klimaat of corona. De organisatie verdient een groot compliment dat ze het hoofd koel hebben gehouden. Want dat valt nog niet mee, lijkt me, te midden van de totale hysterie die rond het virus is uitgebroken. Maar om de bevolking gezond en fit te houden moet sport en beweging juist maximaal worden gestimuleerd en aangemoedigd. Het leven gaat namelijk gewoon verder, met af en toe een griepgolf. Ook al is het dit keer een exotische variant uit China of Noord-Italië die wild om zich heen grijpt. Stop paniek zaaien Laten we vooral eens ophouden met al dat paniek zaaien en bang maken. Wat mij betreft is het prima om voortaan in je elleboog te niezen en wat vaker je handen te wassen. En niet onnodig naar risicogebieden af te reizen. Maar ik hoef niet te weten dat Italië op één dag 133 coronadoden te betreuren heeft. Of dat bij ons de teller nu staat op 3 sterfgevallen, met de dood van twee tachtigers in Uden en Sittard-Geleen. Het is altijd verdrietig als iemand overlijdt, niet alleen als dat komt door COVID-19. Al die sterfte- en verspreidingsstatistieken van het coronavirus zeggen op zichzelf helemaal niets. Zolang we die niet vergelijken met dezelfde cijfers bij een gewone griep, of als gevolg van een hete zomer of verkeersongevallen. Stuk voor stuk gevaren die we in onze moderne samenleving sinds jaar en dag voor lief nemen, met een veel grotere kans op overlijden dan aan corona. Economische noodsituatie De corona-uitbraak is helemaal geen medische, maar een economische noodsituatie. Niet de volksgezondheid maar de mondiale welvaart wordt bedreigd. En niet eens door het virus, maar door de angst voor het virus. Daarom dreigt schaarste aan mondkapjes en wc-papier. Schieten de prijzen omhoog van knoflook en gember. Mogen medewerkers met een snotneus uit voorzorg niet naar de zaak komen maar moeten ze thuiswerken. Is de luchtvaartsector in een acute crisis beland. Zijn de beurskoersen in vrije val. Klinkt de roep steeds luider om de landsgrenzen hermetisch af te sluiten. Kijkt iedereen naar de Europese Centrale Bank om te zien of ze nog monetair gaan stimuleren. Wat nog knap lastig is bij een nu al negatieve rente. Helemaal als je ziet dat een Amerikaanse renteverlaging door de Fed vorige week, met een half procentpunt maar liefst, de paniek onder beleggers alleen maar verder heeft aangewakkerd. Burn-out De aanvoer uit China, van de meeste plastic spullen en elektronica bijvoorbeeld, is nagenoeg stilgevallen. Die komt echt niet ineens weer op gang omdat hier de rente wordt verlaagd. Dus alle bedrijven die hun productie naar China hadden uitbesteed blijven nog wel even zonder voorraden zitten. De enige echte patiënt van COVID-19 is de wereldeconomie, die na jaren van overvloedige welvaart plotseling met een burn-out thuiszit. Misschien moet die maar eens lekker uitzieken. Prettige maandag! See omnystudio.com/listener for privacy information.

Want daarvoor is het vooral bedoeld. Het kleine landje heeft van heel Europa het hoogste aantal autos per 1000 inwoners. En de gebrekkige doorstroming van al dat autoverkeer zorgt al sinds jaar en dag voor problemen in de straten van het Groothertogdom. Luxemburg investeert de komende jaren enkele miljarden euros in het treinnetwerk. En denkt dat daarmee het aantal ov-gebruikers over 5 jaar met 20 procent zal zijn toegenomen: Uit de auto, in de bus of trein. 100 km per uur Wat een verschil met de halfslachtige schijnmaatregelen die de Nederlandse regering momenteel treft om de stikstofuitstoot van ons nationale wagenpark te verminderen. Dit weekend zag ik dat de 120 en 130 kilometer borden langs de snelweg alvast worden afgeplakt, vooruitlopend op 16 maart, D-day. Wanneer de maximumsnelheid overdag teruggaat naar 100 kilometer per uur. Weggebruikers hebben twee weken van totale verwarring voor de boeg. Nu alle snelheidsborden tijdelijk zijn ingepakt met die wild in de wind wapperende zwarte plastic stroken, weet helemaal niemand meer waar die aan toe is. Openbaar vervoer toch al zwaar gesubsidieerd Waarom eigenlijk niet ook bij ons gekozen voor kosteloos openbaar vervoer? Dan is het maar duidelijk, net als in Luxemburg. Alle ov-voorzieningen zijn toch al zwaar gesubsidieerd. Het is maar een kleine stap naar helemaal gratis en voor niets. Waarom zo krampachtig vasthouden aan een eigen bijdrage van de reiziger? De voordelen zijn evident: Voor reizigers, bedrijven, het klimaat, de samenleving als geheel. Luister ook | De gratisspullenbeurs Weg met alle administratie, chipkaartengedoe en verwarring bij het overstappen, een ramp voor veel ouderen en toeristen. Er ligt een geweldig spoornetwerk met een prima werkende dienstregeling. Mobiliteit als collectieve voorziening, als water uit de kraan. Wat een mooi vooruitzicht. En wie weet helpt het ook een beetje zelfs de meest verstokte automobilist te verleiden. Om ook eens een keer de tram, trein, bus of metro te pakken. Puppy cursus Maar het allermooiste van gratis openbaar vervoer is toch wel dat het een positieve stimuleringsmaatregel is. Het gaat erom dat je goed gedrag beloont. Niet dat je onwenselijk gedrag bestraft. Net als op de puppy cursus van hondengoeroe Martin Gaus. Als de bedoeling is dat meer mensen over het spoor gaan reizen, moet je de trein zo aantrekkelijk mogelijk maken, dus gratis. Als we ov-reizigers maar genoeg verwennen, kunnen we net zo goed stoppen met het pesten en treiteren van automobilisten en vliegtuigpassagiers. Zelfs de hond snapt het. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Powervrouw Smaakvol of niet, de titel powervrouw komt haar volledig toe. Volgende maand wordt mevrouw Brard 65. Toch een leeftijd waarop veel mensen het een beetje kalmer aan gaan doen. Patty niet, die geeft juist flink gas. Want Patty Brard is een survivor, een knokker. Die niet alleen in de showbusiness over negen levens blijkt te beschikken. Maar ook zakelijk haar mannetje staat. Door uit het niets een succesvolle produktlijn te lanceren waar u en ik waarschijnlijk helemaal niet op zaten te wachten: Patty wc-papier?! Maar het scoort als een dolle, dus goed gedaan. Niemand van de 200.000 bezoekers kan om haar heen dit jaar: Patty Brard is de koningin van de Huishoudbeurs. Verjaardagsonderzoek En omdat de Huishoudbeurs dit jaar 75 is geworden liet RAI Amsterdam onderzoek doen naar de manier waarop wij in Nederland onze verjaardagen vieren. Dat verjaardagsonderzoek levert schokkende uitkomsten op. Zo blijkt ruim de helft van de jonge vrouwen, in de leeftijd 18 tot 40 jaar, verjaarsgeschenken meteen online te verkopen, of door te geven als cadeau aan een ander. Slechts 45% houdt het zelf. Nu was wel bekend dat veel Sinterklaas- en Kerstcadeaus de volgende dag op Marktplaats belanden. Maar verjaardagspresentjes? Toch opmerkelijk dat al die goedbedoelde persoonlijke attenties meteen alweer worden verpatst of afgedankt. Ben ik nu een enorme boomer als ik dat jammer vind, onbeleefd of respectloos? Want het zal de tijdgeest wel zijn, die inruilcultuur. We leven in een tijd van overvloed, waarin spullen en cadeaus steeds minder gevoelswaarde hebben. Niet de relatie maar de transactie tussen gever en ontvanger staat voorop. Het leven is een marktplaats geworden. Webwinkels Het is een tendens die door webwinkels flink wordt aangewakkerd. Het Financieele Dagblad schreef dat webshoppers spullen die ze willen terugsturen geregeld mogen houden. Want voor produkten onder de 25 euro is retourneren voor de webwinkel niet de moeite waard. Het verwerken van de retourzending kost dan alleen maar geld. Want veel spullen die onbeschadigd terugkomen bij het winkelbedrijf worden toch uit de handel genomen of vernietigd. Dan mag de klant het net zo goed houden. Waardoor ze de producten gratis krijgen. En al dat gratis is knap waardeloos. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Opgeteld 31 nieuwe XXL-projecten in 2019, samen goed voor ruim 2 miljoen vierkante meter extra distributieruimte. Een absoluut record. Nog nooit kwamen er in één jaar zoveel bij. En die trend zet voorlopig door, want ja: Nederland distributieland. Het is een waanzinnige prestatie. Webwinkelgiganten Het zijn vooral gemeenten in Limburg, Noord-Brabant en Zuid-Holland die de loper uitrollen voor de webwinkel giganten uit binnen en buitenland die zich in hun regio willen vestigen, zoals Zalando en Bol.com. Blij met al die extra inkomsten en arbeidsplaatsen en trots op hun belangrijke positie als distributieknooppunt voor soms grote delen van Europa. Luister ook | Hoera, onze economie groeit nog steeds! Maatschappelijk verzet is kansloos Maar met de stormachtige toename van het aantal megadistributiecentra groeit ook het maatschappelijk verzet, tegen wat in korte tijd de verdozing van het landschap is gaan heten, tegen horizonvervuiling op het platteland. Maar alle verzet lijkt mij op voorhand kansloos. Er is geen weg terug, je houdt de vooruitgang niet tegen. Die dozen komen er toch wel, dus laten we deze ontwikkeling liever omarmen dan nog langer dwarsbomen. Webshoppers zoals u en ik Want laten we niet vergeten dat het de consumenten zijn, webshoppers zoals u en ik, die zelf met hun moderne koopgedrag de opkomst van al die hyper-efficiënte megadistributiecentra afdwingen. Zolang wij vasthouden aan verworvenheden als sameday delivery en gratis onbeperkt retour zenden, zullen webwinkelbedrijven alles eraan blijven doen om hun logistieke processen te optimaliseren. Luister ook | Regie ontbrak bij bouw distributiecentra De prijs van de vooruitgang Het veranderende uitzicht vanaf de snelweg neem ik dan graag op de koop toe. Het is de geringe prijs die we betalen voor ontwikkeling en economische groei, in regios bovendien die dat goed kunnen gebruiken. Het woord verdozing heeft een nogal negatieve lading, maar het blijft wel goed hangen. Doos klinkt zelden positief, dozen zijn meestal leeg of dom, zoals in dozenschuivers of domme doos. Probeer daarom de volgende keer dat je langs zon megadistributiecentrum rijdt nu eens niet automatisch aan verdozing te denken. Maar aan logistieke optimalisatie en vooruitgang. Het mooie van een doos is dat het zelden als permanente oplossing is bedoeld. Ze staan er misschien een jaar of tien, maar het zal niet voor de eeuwigheid zijn. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Kansrijke opleidingen? Maar wat het UWV duidelijk bedoelt te vragen is of je straks bij de losers wil horen of bij de winners. Neem jij 10 jaar na de studie nog altijd genoegen met 30.000 euro per jaar? Of ga je dan liever voor die vaste baan met een jaarinkomen van 95.000? Meer dan drie keer zoveel! Want dat zijn de harde cijfers, uit de bijbehorende ranglijst van meest kansrijke opleidingen. Maar dat is terugkijken in plaats van vooruit denken. Luister ook | Virusvluchtelingen weer veilig thuis Wat de overheid doet met dit twitterfilmpje is jongeren schaamteloos manipuleren, om een zogenaamd nuttig vak te leren, met uitzicht op een goede baan. Op zich is daar niet zoveel mis mee, dat de staat zich druk maakt om de toekomst van de jeugd. Alleen stuurt de overheid ze wel exact de verkeerde kant op. Want muziek heeft in mijn ogen veel meer toekomst dan econometrie, zeker op de arbeidsmarkt. Niet opleiden voor de banen van gisteren We moeten eens ophouden jongeren op te leiden voor de banen van gisteren, voor de zekerheden van ooit. De digitale samenleving van morgen biedt enerzijds werk dat we nu nog helemaal niet kennen. En neemt anderzijds bestaand werk uit de markt, met behulp van algoritmen en computermodellen. In een wereld die steeds verder automatiseert zal de behoefte aan muziek en andere kunstvormen eerder toe- dan afnemen. Verder zullen werkenden in de toekomst boven alles flexibel moeten zijn. Luister ook | Zo maak je een carrièreswitch De arbeidsmarkt van morgen vraagt vooral om mensen met communicatieve vaardigheden. Om samen te kunnen werken en soepel te kunnen meebewegen met al die innovaties, die zich in hoog tempo steeds weer voltrekken. Nergens leer je dat zo goed als in de muziek. De Griekse filosoof Plato vond al dat kinderen vooral in muziek onderwezen moeten worden. Want de patronen in muziek en alle andere kunstvormen zijn volgens Plato de sleutels tot het verwerven van kennis. Ook de moderne wetenschap krijgt steeds meer oog voor het positieve effect van muziek op de hersenfuncties. Meer muziek, niet minder! Musici en het muziekonderwijs verdienen veel meer status, waardering en beloning. Daar zou de overheid werk van moeten maken, in plaats van jongeren die hun hart volgen en muziek willen studeren te ontmoedigen, met die twitterfilmpjes van het UWV. Moedig ze juist aan en gun ze een succesvol leven. Waarbij succes zoveel meer is dan over tien jaar een ton en een Tesla. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Gipsvluchten De berichtgeving deed mij denken aan die rond de jaarlijkse gipsvlucht, waarmee de ANWB Nederlanders met botbreuken (en een aanvullende wintersportdekking) repatrieerde uit Oostenrijkse ski-gebieden. Drie jaar geleden stopte de Alarmcentrale met de gipsvluchten omdat het niet meer rendabel was. Na een seizoen waarin nog altijd vijftig personen van de dienst gebruikmaakten. Op de evacuatievlucht uit Huwan dit weekend zaten slechts vijftien landgenoten. Luister ook | Hoezo doorgeslagen flexibilisering? Onder de pet Aanvankelijk kreeg China het verwijt dat het de uitbraak van het Huwan-virus onder de pet had willen houden. Hadden ze dat maar gedaan! Dan was die wereldwijde golf van redeloze angst en blinde paniek ons tenminste bespaard gebleven. Je hoeft geen viroloog te zijn om in te zien dat er niets is om zó bang voor te zijn. Zeker niet als je dat vergelijkt met alle reële gevaren en risicos waaraan we dagelijks worden blootgesteld, maar onze schouders over ophalen. Gewone griep De gewone griep bijvoorbeeld is vele malen dodelijker en leidt jaar in jaar uit tot veel meer sterfgevallen dan we ons willen realiseren. CNN meldt dat de griepgolf in de Verenigde Staten deze winter al minstens 10.000 dodelijke slachtoffers heeft geëist. En zeker 19 miljoen Amerikanen infecteerde. Dus laten we nu eerst maar eens allemaal een gewone griepprik halen, voordat we ons zo druk maken over een exotische corona-variant die op een vismarkt aan de andere kant van de wereld is opgedoken. En daar voornamelijk kwetsbare ouderen met een verlaagde weerstand lijkt te treffen. De grote angst voor het onbekende Als je het mij vraagt gaat deze hele internationale noodsituatie allang niet meer over een mysterieus virus of de angst dat het zich over de hele wereld verspreid. Het gaat over het verliezen van controle; de grenzen aan de maakbaarheid van de mondiale samenleving. Hoe lang kan dat nog goed gaan op deze overbevolkte planeet, met alle internationale handelsstromen en personenverkeer? En zijn die Chinezen wel te vertrouwen? Dossier coronavirus | Luister hier alles over de uitbraak Maar de kans dat ooit een Nederlander komt te overlijden aan het Huwan-coronavirus acht ik bijzonder klein. Gelukkig maar. Prettige maandag! See omnystudio.com/listener for privacy information.

If it aint broke dont fix it Kennelijk doen we toch iets goed met elkaar. Eerlijk gezegd snap ik dan ook weinig van het rapport dat de Commissie-Borstlap woensdag presenteerde. In dezelfde week dat Klaas Knot onze economie met een 9 beoordeelt, concludeert Borstlap dat Nederland veel welvaart dreigt te verliezen als niet snel wordt ingegrepen op de arbeidsmarkt. Omdat de flexibilisering te ver is doorgeschoten. Wie moeten we nu geloven? Want als de balans op de arbeidsmarkt echt zo ernstig is verstoord als Borstlap beweert, haal je nooit een 9. Zo hoog scoor je alleen als economisch alles klopt en met elkaar in evenwicht is, ook de verhoudingen op de arbeidsmarkt. Mijn advies zou daarom zijn: If it aint broke, dont fix it. Krapte op de arbeidsmarkt Het èchte arbeidsmarktprobleem is ook helemaal niet het verschil tussen vast en flex. De acute kràpte op de arbeidsmarkt is een veel grotere uitdaging. Er zijn te weinig werkenden actief om al het werk wat er ligt te kunnen doen. Leraren, verpleegkundigen, IT-ers? We zitten om ze te springen. De oplossing moet onder andere worden gezocht in het meer mensen verleiden om meer te gaan werken. De arbeidsparticipatie moet omhoog. Dat begint er al mee dat jonge vaders en moeders allebei de kans krijgen om te blijven werken. Kinderopvang van 0-12 jaar moet net zo normaal en toegankelijk worden als de basisschool. Het investeren in onze kinderen zou de hoogste prioriteit moeten krijgen van de regering. Niet de hypothetische vraag of een vaste baan beter is dan een flexibel contract. Eerst maar eens zien dat we voldoende werkenden op de been krijgen, voor de klas of aan het bed. Vast of flexibel maakt dan niet zoveel uit. Vast is de norm, Flex moet worden teruggedrongen Het vele werk dat al die flexwerkers en zzp-ers dagelijks verzetten - in trots, vrijheid en autonomie - is niet minderwaardig, maar minstens zo nuttig als dat van werknemers met een vaste aanstelling. Toch impliceert de commissie Borstlap met dit rapport opnieuw dat er uiteindelijk niets gaat boven een vast contract. Vast is de norm, flex moet worden teruggedrongen. Alsof je alleen met een vaste baan een succesvolle carrière kan opbouwen. De klok wordt daarmee tientallen jaren teruggedraaid. De huidige arbeidsmarkt schreeuwt om toestroom van extra werkenden en het tegengaan van de uitstroom. Dan is het juist handig als beide kanten wat te kiezen hebben. Het enkel verhangen van de bordjes heeft dan niet zoveel zin. Prettige maandag! See omnystudio.com/listener for privacy information.

Wereldkampioen Landbouwexport Het is allemaal marketing, mensen, boerenbedrog. Maar we laten ons graag misleiden. Die kleinschalige boer van de boerenerwtensoep met roggebrood bestaat helemaal niet meer, helaas. Die is jaren geleden al uitgestorven. In het echte leven is hij wereldkampioen landbouwexport. En dat wordt je heus niet alleen van al die sympathieke boerenpannenkoeken met spek. De Tour de France win je ook niet op een boterham met pindakaas. Luister ook | Waar blijft de zorgzame overheid? De boerenbedrijfstak is in de afgelopen decennia uitgegroeid tot een agri-industrieel complex dat zn weerga niet kent in de wereld. Intensief en professioneel. Met varkensflats in Brabant en megastallen in de polder. Anders kom je ook nooit aan een exportrecord van 94,5 miljard euro, in 2019. Alleen de Verenigde Staten exporteren meer landbouwprodukten. Maar per hoofd van de bevolking gerekend, of per vierkante kilometer, laten we ook de Amerikanen ver achter ons. Opvallend was de enorme toename in de uitvoer van vlees, vooral varkensvlees naar China. Singapore aan de Noordzee Een paar jaar geleden was dat misschien nog iets om trots op te zijn. Maar tegenwoordig overheerst de schaamte. Want het is natuurlijk volslagen idioot dat ons kleine landje voor de hele wereld boter, kaas en eieren produceert. Geen land in Europa is zo dichtbevolkt: We zijn een soort Singapore aan de Noordzee, volledig volgebouwd. Met amper genoeg landbouwgrond voor lokale productie. Als je zo graag varkensvlees wilt verkopen aan de Chinezen, ga je ze ook daar maar fokken. Luister ook | Het volk is niet boos maar gewoon verwend Wel de kennis niet de productie Je kan het de boeren moeilijk kwalijk nemen. Met leningen van de Rabobank en subsidies van de overheid zijn ze jarenlang gestimuleerd om alleen maar meer te investeren, in groei en innovatie. Maar nu zijn de grenzen bereikt, van klimaat, dierenwelzijn en milieu. Niet meer groeien dus, maar fors inkrimpen. Het goede nieuws van vorige week is dat de oprotpremie-regeling voor varkensboeren een doorslaand succes is. Meer dan 500 houders van vleesvarkens kiezen eieren voor hun geld en gooien de handdoek in de ring. En steeds meer boeren overwegen met hun bedrijf te emigreren. De enige toekomst die ik zie voor de Nederlandse landbouwsector is de kennis behouden en het grootste deel van de productie naar het buitenland verplaatsen. Zoals dat in de vorige eeuw met bijna alle andere industrieën is gebeurd. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Gedogen en wegkijken Toch blijft het onvoorstelbaar dat onze Oud en Nieuw-traditie in de loop der jaren zo heeft kunnen ontsporen. Dankzij een cultuur van gedogen en wegkijken door de overheid. Want natuurlijk had de regering jaren geleden al een totaalverbod moeten instellen, op alle consumentenvuurwerk. Vóór de ramp in Enschede, Volendam en dit jaar Arnhem. Vóór al die uitgebrande autos, uitgerukte ogen, afgerukte vingers en handen. Vóór alle ellende en verdriet. Al die jaren heeft de overheid zn zorgplicht naar de burgers schromelijk verzaakt. Want de ingezetenen van dit land hebben recht op veiligheid en bescherming, alle dagen van het jaar en soms ook tegen zichzelf. We hebben recht op een zorgzame overheid die durft te handhaven. Ongemakkelijke waarheid De vuurwerkdiscussie is slechts een voorprogramma. Een peulenschil vergeleken bij een veel grotere ongemakkelijke waarheid die we niet onder ogen willen zien: de productie, de handel en het gebruik van verdovende middelen. En de gigantische proporties die dat allemaal heeft aangenomen. In de haven van Rotterdam werd nog nooit zoveel cocaïne onderschept als vorig jaar, 50 procent meer dan in 2018. Ook in de haven van Antwerpen komt elk jaar meer coke binnen, bestemd voor Nederlandse afnemers. Wij zijn de spil in de distributie: Nederland distributieland. De in beslag genomen hoeveelheid coke is in zes jaar tijd verzesvoudigd. Vooral omdat er meer wordt geproduceerd en naar ons land wordt verscheept. Naar schatting onderschept de douane slechts een kwart van wat er in de haven arriveert. Ook in de productie van Amfetamine en XTC behoren we tot de absolute wereldtop. Met een geschatte jaaromzet in 2018 van meer dan 20 miljard euro. We zijn het drugslab van de wereld. Yogasnuivers en Festivalslikkers Dankzij onze jarenlange traditie als tolerant gidsland voor verantwoord drugsgebruik, is er ook niemand die nog een punt maakt van de consumptie van drugs. Alle yoga-snuivers en festivalslikkers weten van de prins geen kwaad. Eindgebruikers voelen zich niet verantwoordelijk voor de criminele uitwassen hogerop in de keten van misdaad en geweld. De vrolijke poeders en pilletjes horen er gewoon bij, dat weet toch iedereen. En het spul is makkelijk te krijgen. Tieners op dance-events komen eenvoudiger aan een pilletje dan aan een blikje bier in de supermarkt. In Amsterdam wordt de coke sneller bezorgd dan een pizza. Het is de ideale bijbaan voor scholieren die geen zin hebben in vakkenvullen voor een fooi. Het ergste is nog wel dat we het doodnormaal zijn gaan vinden, het hoort erbij. Zoals vroeger het geweld rond de jaarwisseling. Prettige maandag! See omnystudio.com/listener for privacy information.

Verzekeraars werken niet mee Goed nieuws voor nicotine junkies in Assen en omstreken, die onder deskundige begeleiding willen afkicken. Maar tegelijk schandalig dat zon verslavingspoli niet eerder van de grond kwam. Omdat de verzekeraars verslavingszorg voor rokers niet vergoeden. Daardoor kon de financiering van zulke poliklinieken nooit worden rondgebreid. Het ziekenhuis in Assen betaalt het nu voorlopig maar zelf, met hulp van Verslavingszorg Nederland. Zonder de uitkomst af te wachten van het overleg met verzekeraars en het Ministerie van Volksgezondheid, over subsidie. Die - terecht - al jarenlang lopen te drammen over de gigantische gezondheidsrisicos van roken. En de mond vol hebben van preventie. Maar als puntje bij paaltje komt dus niet meewerken aan initiatieven zoals in Assen. Terwijl het een no-brainer is. Zorguitgaven fors terugdringen Uit Gronings onderzoek bleek vorige week dat minder roken en meer bewegen de zorguitgaven fors kunnen terugdringen en dat alle kleine beetjes helpen. Een daling van het aantal rokers in Nederland met een procentpunt levert jaarlijks al een besparing op van 650 miljoen euro, meldt de NOS. Dat moet toch haalbaar zijn? Eerder was al bekend dat bewoners van armere wijken meer roken en minder bewegen dan gemiddeld. Dus daar valt met name veel winst te behalen. Dat kan weer helpen om de pijnlijke kloof in levensverwachting, tussen arme en rijke postcode-gebieden, een beetje te verkleinen. Luister terug | Columns Paul Laseur Alcohol is een ander verhaal dan roken Uit datzelfde onderzoek bleek het effect van alcoholgebruik precies omgekeerd. In rijke wijken, waar ze meer drinken dan verstandig is, zijn de zorguitgaven juist lager dan gemiddeld. Een verklaring daarvoor zou kunnen zijn dat bewoners van die rijke wijken hun overmatige alchohol consumptie compenseren met betere voeding, gezonde arbeidsomstandigheden en hogere welvaart. Zodat het bijna lijkt alsof een kistje Chardonnay in de week minder kwaad kan dan een treetje Schultenbräu. Luister ook | Voedingsalarm Toch worden lullige alcoholcampagnes zoals Dry January of de Ik pas- actie volop gesteund door het ministerie. Terwijl alle rokers die niet in Assen terechtkunnen met hun dodelijke verslaving het zelf maar moeten uitzoeken. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Zo ongelooflijk primitief en stompzinnig. Het is bovendien een hel voor onze huisdieren. In Den Haag en Delft zijn alweer enkele autos uitgebrand, met nog drie dagen te gaan tot oud en nieuw. Dat belooft dus nog wat. Zonder de vreugdevuren in Duindorp en Scheveningen houd ik mijn hart vast voor de jaarwisseling. Want is er iemand die serieus denkt dat ook maar één relschopper zich laat tegenhouden door die lullige fakkeloptocht naar het strand? Lees ook | Politie neemt minder illegaal vuurwerk in beslag Totaalverbod op alle consumentenvuurwerk Vuurwerk is een barbaarse traditie die altijd weer veel schade en verdriet oplevert. Jaarlijks wordt voor miljoenen euros afgestoken, een hersenloze verspilling. Hoe bestaat het dat een ontwikkelde en beschaafde samenleving als die van ons het domweg accepteert, jaar in jaar uit, als onontkoombaar randverschijnsel bij de viering van Oud en Nieuw? De enige manier om aan deze waanzin een einde te maken is een totaalverbod op alle consumentenvuurwerk. Onbegrijpelijk dat de overheid hierin geen verantwoordelijkheid durft te nemen. Niemand durft door te pakken, ondanks de enorme verwoesting die vuurwerk aanricht in de samenleving. Zo moeilijk is het toch niet om verkoop aan particulieren te verbieden en tegelijk grote vuurwerkshows voor het publiek organiseren? Ik weet nog wel een mooi plekje, op het strand bij Duindorp en Scheveningen. Luister ook | Ask Me Anything: Vuurwerk Decennium van het volk? De jaren 10 waren het decennium van het volk, las ik, en het volk is boos. De gewone man kwam in opstand tegen de elite. Kwam in actie voor het behoud van vaderlandse tradities, zoals Zwarte Piet en het vuurwerk. Maar die analyse klopt niet, want het volk is volledig verdeeld. Van een brede volksopstand is dan ook geen sprake. Het zijn versnipperde groepjes individuen die luidkeels opkomen voor hun eigen belangen. Ze zijn ook helemaal niet boos, maar gewoon verwend. Gedragen zich als een stelletje verwende, ontevreden kleuters, die keihard om aandacht liggen te gillen in het gangpad van de supermarkt. Omdat ze niet meteen krijgen wat ze willen hebben. Of omdat hun speeltje dreigt te worden afgepakt. Zoals Zwarte Piet en vuurwerk. Maar ook: 130 rijden en voor 3 tientjes met het vliegtuig naar Spanje, onbeperkt roken, drinken en snuiven, megastallen en de bio-industrie. Onhoudbare genoegens uit een vorig leven Het zijn allemaal onhoudbare genoegens uit een vorig leven, die voor steeds meer spanningen zorgen in de samenleving. En waarvan wetenschappelijk is aangetoond dat het slecht is voor de planeet of onze gezondheid. Allemaal zaken waarvan ik hoop dat ze in de komende tien jaar alsnog worden afgeschaft of op zn minst stevig aangepakt. In dat opzicht was het oude decennium er één van de gemiste kansen en gedogen. Het nieuwe decennium vraagt om daadkrachtig leiderschap, met visie, autoriteit en vooral ook handhaving. Als dat betutteling is wens ik u veel betutteling. Prettig Nieuw Jaar! See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het verbaast mij daarom eerlijk gezegd dat de score niet veel hoger is, hoezo maar de helft? Want je kunt het ook omdraaien: Kennelijk is de andere helft van de Nederlanders na werktijd on-bereikbaar. Onbereikbaarheid is on-collegiaal En dat is pas echt een schokkende uitkomst van deze CBS-enquête: Dat een op de twee werknemers gewoon níet opneemt, als het de baas is of een collega die belt. Dat getuigt zacht gezegd van weinig collegialiteit. Om oren en ogen bewust te sluiten voor noodoproepen van kantoor, school of ziekenhuis. Bijvoorbeeld om tijdens een zware griepgolf op het laatste moment te kunnen invallen voor een zieke collega. Onbereikbaarheid is on-professioneel Maar bewust onbereikbaar zijn is niet alleen on-collegiaal. Het getuigt daarnaast van een schrijnend gebrek aan professionaliteit en ambitie. Iemand die graag carrière wil maken zal in de eerste plaats ervoor zorgen dat hij of zij altijd bereikbaar is. Je moet bereikbaar wíllen zijn. Je hebt toch hart voor de zaak? Ik moet de eerste advertentie nog tegenkomen waarin ze iemand zoeken mét een 9 tot 5 mentaliteit. Overwerk, soms onbetaald, hoort er gewoon bij. Zeker aan het begin van je loopbaan, wanneer je je nog wilt bewijzen. In onze diensteneconomie van de 21ste eeuw stopt het werk nu eenmaal niet omdat de zoemer gaat en de lopende band wordt stilgezet. Zulk geestdodend werk is echt niet meer van deze tijd. Daar moeten we niet naar terugverlangen, maar zo snel mogelijk robots op inzetten. Balans tussen werk en privé Mensen identificeren zich graag met hun baan, je bent wat je doet. Als je werk je hobby is hoef je geen dag meer te werken. Maar dat hoeft nog niet automatisch te betekenen dat je ook 24/7 aan het werk bent. De juiste balans tussen werk en privé is van levensbelang, wil je niet opbranden. Maar een juiste balans is iets heel anders dan een strikte scheiding tussen werk en privé, op de klok. Die grens vervaagt in hoog tempo, we staan niet alleen nog maar AAN of UIT. Je krijgt ook niet voor niets een iPhone van de zaak. Of een lease-auto, waarmee je in het weekend net zo goed naar de IKEA rijdt met je gezin, of naar het voetballen. Frankrijk Door de digitalisering van de werkomgeving zijn steeds meer taken niet langer tijd- of plaatsgebonden. Dat is geen bedreiging maar juist een enorme kans voor alle werkenden. Om zinvol werk te kunnen doen op de momenten dat het er echt toe doet. Ook buiten kantooruren. Een wettelijk recht op onbereikbaarheid, zoals in Frankrijk is daarom een heel slecht idee. En trouwens, laten we vooral geen voorbeeld nemen aan de Fransen, met hun eindeloze stakingen, als het gaat om de inrichting van onze arbeidsmarkt. Prettige maandag! See omnystudio.com/listener for privacy information.

Ontevredenheid over het heden, angst voor de toekomst en zucht naar erkenning. Het drijft ze met duizenden tegelijk richting Malieveld. Waar het zelfs zo druk werd dat de grasmat intussen nodig moest worden gerepareerd. Spontane acties Vooral het boerenprotest in oktober, met lange rijen trekkers, mocht zich aanvankelijk verheugen in de sympathie en bijval van het grote publiek. Dat zette de toon voor nog meer ludieke protesten, in de hete herfst die volgde. Allemaal spontane acties, die meestal buiten traditionele belangenorganisaties om werden opgetuigd. Een Facebook-pagina en een WhatsApp groep bleek genoeg om een legertje medestrijders op de been te krijgen. Maatschappelijk draagvlak Maar de maatschappelijke steun voor al die demonstraties kalft in hoog tempo af. Zo moet vandaag de kort gedingrechter beslissen of de voor woensdag geplande boerenacties wel mogen doorgaan. Supermarkten maken, terecht, ernstig bezwaar tegen de ontregeling die zij vrezen voor hun bevoorrading, in de week voor kerstmis. Want demonstreren is prima, maar liever niet als iemand daar last van heeft. Demonstreren is een kunst Een tegenbeweging begínnen is dan ook geen kunst, dat kan iedereen. De klus áfmaken, dat is een heel ander verhaal. Een succesvolle vóórtzetting van de acties, daarin schuilt de grote uitdaging. Om cohesie in de achterban te behouden en draagvlak in de samenleving. En wie weet ook nog een paar eisen te verzilveren. Dat blijkt nog niet zo eenvoudig. Vandaag de dag zijn er maar weinig die het nog verstaan: De edele kunst van het demonstreren. Farmers Defence Force De rebellen van Farmers Defence Force in elk geval niet, die hebben er weinig van begrepen. In de Brabantse Staten wist voorman Mark van den Oever in één klap alle krediet in de samenleving te verspelen voor zijn beweging. Met de suggestie dat de boerenbevolking nu net zo slecht wordt behandeld als de Joden in de Tweede Wereldoorlog. Een opmerking die van weinig boerenverstand getuigt. Toch werd niets van zijn volkomen misplaatste uitspraak dit weekend teruggenomen. Waarmee tenminste twee hoofdregels van de demonstratiekunst spectaculair werden geschonden: 1. Blijf altijd uit de slachtofferrol en 2. Dont mention the war. Structurele aanpak We zijn het demonstreren verleerd in dit land. We behoren dan ook al jaren tot de allergelukkigste volken van de wereld. Toch zullen we een antwoord moeten vinden op de grote vraagstukken van deze tijd, zoals de klimaatcrisis, de energietransitie of de groeiagenda van minister Wiebes. Dat vraagt om een structurele aanpak. Met een radicale vereenvoudiging van overheidsfinancieringen en subsidies. Dat kan prima zonder demonstraties. Prettige maandag! See omnystudio.com/listener for privacy information.

Nederland loopt hopeloos achter op andere landen met de invoering van wettelijke diversiteitsmaatregelen. Ooit waren we op tal van sociale beleidsterreinen een vooruitstrevend land in de wereld. Tegenwoordig moeten we ons tevreden stellen met een bescheiden plekje in de achterhoede. Parttime werk Het is beschamend om te zien hoe slordig we in dit land omgaan met al dat hoog opgeleide talent. Van al die vrouwen die nu nog bijna automatisch kiezen voor parttime werk. Zelfs met een universitaire opleiding. En dat jarenlang duwen en trekken in de politiek uiteindelijk niet meer oplevert dan zon slappe symboolmaatregel. Die voorlopig helemaal niets uithaalt voor de arbeidsdeelname van vrouwen op de werkvloer, in de breedte. Maar zich uitsluitend richt op dat super selecte gezelschap helemaal bovenin de top van het bedrijfsleven: Commissarissen van beursgenoteerde ondernemingen. Dat gaat in totaal om een paar honderd mensen, misschien. Nou, daarvan minimaal 30 % moet straks vrouw zijn. Gefeliciteerd, hoor. Commissaris bij een beursgenoteerde onderneming Maar voor welk probleem is dit vrouwenquotum, dat voor de poorten van de hel moest worden weggesleept, dan een oplossing? Wie is er nu echt geholpen met een wet die bepaalt dat straks 30 procent van de commissarissen bij beursgenoteerde ondernemingen een vrouw moet zijn? Zon exclusief gezelschap, dat zet toch geen zoden aan de dijk? Zeg nou zelf: hoeveel commissarissen bij beursgenoteerde ondernemingen kent u eigenlijk? Vraag ambitieuze, slimme meisjes op de basisschool maar eens wat ze willen worden later. Grote kans dat ze dokter zeggen, of rechter. Dierenarts of piloot misschien. Maar commissaris bij een beursgenoteerde onderneming? Dacht het niet. Het echte leven speelt zich niet af op de top van de Olympus, in de wolken. Maar aan de voet van de berg, in de modder. De ruggengraat van onze economie, dat is het MKB, de familiebedrijven, de zzp-ers met een eigen zaak. Niet de grote multinationals die zich een beursnotering kunnen permitteren en een raad van commissarissen. Gratis kinderopvang De emancipatie-strijd moet helemaal niet worden uitgevochten in de boardrooms van grote ondernemingen, laat staan in de raad van commissarissen. Maar op de schoolpleinen en de yogamatjes. We moeten keihard werken aan een nieuwe cultuur. Waarin werkende moeders zich op het schoolplein niet met de nek aangekeken voelen door de verzamelde luizenmoeders. Ik zeg dit niet graag maar voor één keer was ik het hartgrondig eens met de Socialistische Partij. Zorg nou eerst voor gratis kinderopvang. Niet top down maar bottom up! Het zijn niet de generaals maar de soldaten die de oorlog moeten winnen. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Nooit meer in de rij Het principe is doodeenvoudig. Scannen van de produkten is niet meer nodig. Klanten openen de winkelpoortjes met hun betaalpas. Cameras en slimme schappen registreren feilloos de bewegingen van de klant en wat hij in zn mandje legt. En bij de uitgang verschijnt automatisch het totaalbedrag op het scherm. Een uitkomst voor iedereen die snel wil winkelen en zonder sociale interactie meteen doorlopen: Nooit meer in de rij. Dorpspomp Gemak dient de mens. Ook, of misschien wel juist, als dat betekent dat ons koopgedrag voortaan door winkelbedrijven tot op de millimeter in kaart kan worden gebracht. De bevoorrading kan daarmee een heel stuk worden geoptimaliseerd. Wat weer helpt om verspilling tegen te gaan. En het biedt talloze mogelijkheden voor persoonlijke aanbiedingen op maat. Vroeg of laat zullen we ons bij het boodschappen doen volledig moeten overgeven aan algoritmes en kunstmatige intelligentie. Verzet daartegen is volkomen kansloos. Jammer is het natuurlijk wel voor kassamedewerkers die hun baan kwijtraken. En voor klanten die ook nog altijd een beetje voor de gezelligheid naar de winkel kwamen. Zoals zij vroeger rond de dorpspomp bleven plakken voor een praatje. Lees ook | Investeren in innovatie om productiviteitsgroei te stutten Homo Nostalgicus Gelukkig zal het zon vaart wel niet lopen. Voorlopig zie ik de oude vertrouwde supermarkt met caissière nog niet verdwijnen. Hooguit zullen daarnaast geleidelijk meer robotsupermarkten in het straatbeeld verschijnen. En dankzij die voortschrijdende automatisering zullen ook allerlei nieuwe banen ontstaan, zodat de werkgelegenheid per saldo eerder toe dan af zal nemen. En voor de mens met een sterke hang naar vroeger-toen-alles-beter-was, de Homo Nostalgicus, komen er vanzelf nieuwe initiatieven op de markt die inspelen op dat gevoel. Zoals de kletskassa van de Jumbo. Kledingmaten app Dat je ook lelijk uit de bocht kunt vliegen met het gebruik van artificial intelligence bewees Albert Heijn trouwens vorige week, met een speciale kledingmaten app voor medewerkers. Personeel van het filiaal in Nijmegen werd verplicht om selfies in ondergoed of strakke sportkleding in de app op te slaan. Om op een efficiënte manier de kledingmaten vast te stellen voor de nieuwe bedrijfskleding die volgend jaar wordt ingevoerd. Die proef werd direct gestaakt. Want niet alles wat kan kan. Prettige maandag! See omnystudio.com/listener for privacy information.

Jammer alleen dat er de laatste jaren geen bal meer aan is. Alle plezier wordt op voorhand compleet vergald door de hoogoplopende ruzies en debatten. Hele bevolkingsgroepen staan lijnrecht tegenover elkaar. Of het nu gaat om Zwarte Piet, een vuurwerkverbod of iets totaal onbenulligs als de folder van de Lidl, waaruit het woord Kerstmis opzettelijk lijkt te zijn weggelaten. Het kwam de supermarkt haast op een publieksboycot te staan, zo boos waren de reacties op Twitter. En elk jaar raken de gemoederen meer verhit. Hollandse tradities De rode draad in al die discussies is steeds weer de dreigende teloorgang van onze zo diep gekoesterde Hollandsche tradities. Maar de ergste inbreuk van allemaal op onze Vaderlandsche Culturele Waerden blijft, gek genoeg, volledig buiten schot: Black Friday. Het uitverkoopspektakel uit Amerika groeide de laatste jaren uit tot een wereldwijd fenomeen. En is ook bij ons niet meer weg te denken, als aftrap voor het shopping season. Met megakortingen worden miljoenen klanten naar winkels en webshops gelokt. Oerhollandse winkelformules als Bol.com en Coolblue doen maar wat graag mee aan die Black Friday-gekte. Wekenlang word ik nu al gek ge-spamd, met hun ranzige superkoopjes. Black Friday In de VS gaat het er nog net iets heftiger aan toe. Daar gaat Black Friday steevast gepaard met woeste taferelen en vechtpartijen. Koopjesjagers die in hun auto overnachten, om vooraan te staan wanneer s nachts om 3 uur de winkeldeuren openzwaaien om de stampede binnen te laten. YouTube staat vol met filmpjes van mensenmassas die zich onder rolluiken doorwringen en elkaar bijna vertrappen. Om maar als eerste een afgeprijsde laptop of televisie te scoren. Elk jaar weer is het een beschamende vertoning. Het absolute dieptepunt van de consumptiemaatschappij, van alle waardigheid ontdaan. Precies het soort Amerikaanse toestanden waarop niemand zit te wachten, hier in de polder. Spullenschaamte Bij ons hebben vooral pakketbezorgers het zwaar met Black Friday. Het is de logistieke hel op aarde. Want voor 21 uur besteld blijft de volgende dag in huis. De blinde koopzucht en hebberigheid van Black Friday haalt niet het beste in ons naar boven. Een klein beetje meer spullenschaamte zou niet misstaan in het land van Calvijn. Zeker in de aanloop naar het Kerstfeest. Komende vrijdag is het al zover, dus daar komen we niet meer onderuit. Maar voor 2020 zeg ik nu alvast: Kick Out Black Friday! Prettige maandag! See omnystudio.com/listener for privacy information.

Terwijl de waarheid simpelweg is dat ik niet over elke maatschappelijke splijtzwam een sterke opvatting kan of wil hebben. Elke maandag overal maar wat van vinden, terwijl ik soms gewoon niet zoveel vind. Of liever met enige nuance kijk naar de heikele kwesties waarin hele bevolkingsgroepen lijnrecht tegenover elkaar lijken te staan. De zwijgende meerderheid Maar geen mening is ook een mening, dus daar gaan we nog een keer. In de hoop en overtuiging dat verreweg de meeste landgenoten, de zwijgende meerderheid die niet actief is op Twitter of Facebook, zich helemaal niet zo kunnen opwinden over Zwarte Piet, vuurwerk of stikstof. En de besluitvorming daarover liever overlaten aan de politici in Den Haag, die we daarvoor tenslotte hebben gekozen met zn allen. Zwarte Piet De intocht van Sinterklaas was, lang geleden, altijd een feestelijk moment. Maar dit weekend werd het feest opnieuw overschaduwd door felle protesten en discussies over de kleur van Zwarte Piet. Geweld en arrestaties kwamen eraan te pas om het kinderfeest in goede banen te leiden. Op Twitter veroordelen zelfs wereldsterren als Kim Kardashian onze racistische blackface-traditie. Benieuwd hoeveel edities de pikzwarte Piet uit onze jeugd nog meekan. Maar dat hij zijn langste tijd heeft gehad staat voor mij als een paal boven water. Om het leuk te houden voor alle Nederlanders moet Zwarte Piet veranderen. Verzet daartegen is volkomen kansloos. Je houdt het niet tegen, de vooruitgang. Wat je er ook van vindt. Vuurwerk Nog zon typisch Nederlandse traditie waarover elk jaar rond deze tijd de gemoederen hoog oplopen is vuurwerk. Terwijl de vraag allang niet meer is óf maar wánneer een totaalverbod op consumentenvuurwerk wordt ingevoerd. Want hoelang nog kun je als moderne samenleving accepteren dat jaarlijks zoveel onnodige slachtoffers vallen? Hoog tijd om definitief een einde te maken aan deze barbaarse toestanden. Dat het kan bewijst het geslaagde anti-rookbeleid van de afgelopen decennia, in de publieke ruimte. Het is nauwelijks meer voor te stellen dat 30 jaar geleden nog overal volop werd gepaft. In trein en vliegtuig, restaurants en voor de klas. Het waren de middeleeuwen. 100 km p/u Maar zo weifelachtig als de regering optreedt tegen vuurwerk en Zwarte Piet, zo ogenschijnlijk kordaat werd vorige week ineens de maximumsnelheid verlaagd. Overdag van 130 naar 100 kilometer per uur. Om de stikstofcrisis te bezweren. Het effect van de maatregel is vooral symbolisch. Want je kunt toch al nergens 130 rijden, vanwege de files. Maar symbolen zijn ook belangrijk. En een voordeel van rustig rijden is wel dat je wat meer de tijd krijgt om even na te denken. Even tot 10 tellen, zeg maar, om in te zien dat je al dat verzet beter kunt bewaren voor zaken die er echt toe doen. Prettige maandag! See omnystudio.com/listener for privacy information.

Met deze constructie, het slapend dienstverband, maakt de hoogste rechter nu korte metten. De baas moet meewerken aan een definitieve beëindiging van de arbeidsrelatie met een zieke medewerker, met het oog op de ontslagvergoeding. Voor wie er niet dagelijks mee te maken heeft lijkt de hele kwestie rond het slapend dienstverband misschien ingewikkeld. Maar één ding is wel meteen pijnlijk duidelijk: onze arbeidsmarkt is door en door verrot. Of in meer parlementaire bewoordingen: lelijk uit balans geraakt. Want als je dit hoort kijk je als ondernemer toch wel drie keer uit voordat je nog iemand in vaste dienst neemt? Ziek thuis Stel je voor dat die werknemer ziek thuis komt te zitten? Dan mag je eerst twee jaar lang het salaris doorbetalen. En als die twee jaar erop zitten moet je vervolgens meewerken aan de beëindiging van het dienstverband, zodat hij of zij een ontslagvergoeding kan krijgen. Eerst mag je hem niet ontslaan, want ziek. Dan moet je ineens meewerken aan ontslag, want transitievergoeding. Waarom zon groot risico nemen als je net zo makkelijk kunt volstaan met een flexcontract? Werkgevers zijn geen heiligen en de collegas ook niet. Het zijn gewoon mensen. Het begrip voor een medewerker die maanden thuisblijft met een burnout, de nieuwe volksziekte, is niet oneindig. Dat maakt de weg terug naar de werkvloer al snel onbegaanbaar. Mijn voorzichtige inschatting is dat maar weinig burnout-gevallen na 5 of 6 maanden thuiszitten er nog in slagen een succesvolle comeback te maken. Laat staan na verloop van de wettelijke 2 jaarstermijn. Terugkeer na ziekmelding Je moet sterk in je schoenen staan voor een geslaagde rentree op de zaak na maandenlange afwezigheid. In veel gevallen zal dan ook binnen een paar maanden na de eerste ziekmelding al duidelijk zijn of een terugkeer er nog inzit. Of dat betrokkenen een verkapt beëindigingstraject ingaan. Met eerst dIe maximale termijn van loondoorbetaling van twee jaar, gevolgd door een gedwongen ontbinding van de arbeidsrelatie met een transitievergoeding van 80.000 Euro. De keuze voor optie twee is dan snel gemaakt. Je kunt het de zieke werknemer ook niet kwalijk nemen. Hij of zij maakt geen misbruik van het systeem. Het systeem zelf klopt van geen kant. Parallel universum We hebben op de werkvloer een parallel universum gecreëerd. Een ecosysteem van arbeidsjuristen en arbodiensten, psychologen en bedrijfsartsen. Met een compleet verwrongen visie op arbeidsrelaties. Daardoor kon een wanconstructie als het slapend dienstverband ontstaan. En nu ook weer door de Hoge Raad worden afgeschaft. Om de arbeidsmarkt werkelijk in balans te krijgen, zoals beoogd met de wet die die naam draagt, wordt nog een helse klus. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Om er een paar te noemen van de afgelopen dagen: Banken gaan klanten met geldproblemen helpen, met een website voor schuldhulpverlening; Het Rijk gaat per direct alle spullen en diensten duurzaam inkopen, duurzaam gaat voortaan boven goedkoop; Grootverbruikers van palmolie, zoals Unilever en Nestlé, gaan radarbeelden van satellieten gebruiken in de strijd tegen ontbossing in landen als Maleisië en Indonesië waar op grote schaal oerbossen worden gekapt om plaats te maken voor oliepalmplantages; En dan vergeet ik nog bijna de oprichting van een speciaal investeringsfonds voor vrouwelijke ondernemers. Deze zomer kwam KLM met het advies om minder te vliegen vanwege het klimaat. En Heineken promoot al sinds jaar en dag dat we onze bierconsumptie matigen. De complete lijst van edelmoedige ondernemingen en instanties is te lang om op te noemen. En dat is goed nieuws voor iedereen. Want wie kan daar nu tegen zijn, dat ze de wereld een klein beetje mooier willen maken voor ons allemaal? Niks mis met goede bedoelingen, zou je zeggen. De vraag is alleen of het ook echt wat uithaalt. Gaan al die goedbedoelde initiatieven een verschil maken? De weg naar de hel is immers geplaveid met goede bedoelingen: Goede bedoelingen staan niet garant voor goede daden. Toch blijkt het lastig om kritisch te zijn op deze uitingen van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Het is toch goed bedoeld? Goede bedoelingen van bedrijven vormen als vanzelf een soort teflonlaagje waarlangs alle kritiek automatisch afglijdt. Onbaatzuchtige ondernemingen krijgen daarmee vrij spel. Maar wie zegt dat we niet in de maling worden genomen? Wat kost het ze eigenlijk en wat levert het ze op? Wie controleert of al die mooie plannen en projecten het gewenste resultaat opleveren? Het is goed om te zien dat steeds meer ondernemingen hun maatschappelijke verantwoordelijkheid serieus nemen. En hun rol in de samenleving meer betekenis en diepgang geven. Maar het is van levensgroot belang om kritische vragen te blijven stellen over de effectiviteit van al die maatschappelijk verantwoorde initiatieven. Zoals we ook vraagtekens zetten bij de doelmatigheid van ontwikkelingshulp en het werk van goede doelen-organisaties. Goede bedoelingen alleen gaan geen verschil maken. Uiteindelijk telt alleen het eindresultaat. Ook bij hun maatschappelijke intenties zullen ondernemingen uiteindelijk op de resultaten moeten worden afgerekend. Zoals het hoort in het bedrijfsleven, niemand zal daar raar van opkijken. Prettige maandag! See omnystudio.com/listener for privacy information.

Ik heb het altijd een goede ruil gevonden: Een uurtje extra daglicht in de zomermaanden, tegen een uurtje uitslapen in het laatste weekend van oktober. Duidelijk een win-win situatie. En het functioneert al 42 jaar prima, dus waarom zou je dat nu ineens willen afschaffen? Juist in een tijd waarin we op alle mogelijke manieren proberen zuinig om te gaan met onze natuurlijke hulpbronnen. Onder het motto if it aint broke, dont fix it zou ik willen pleiten voor het handhaven van de huidige regeling. Laat de politiek in Brussel en Den Haag zich liever met belangrijke zaken bezighouden. Toch wordt ook over de zomertijd sinds een paar jaar volop gemopperd, gemekkerd, gezanikt en gezeurd. Over zoiets kleins als het twee keer per jaar de klok een uurtje verzetten lopen de gemoederen ineens hoog op. Tegenstanders onderbouwen hun standpunt uitvoerig, met economische, politieke, biologische, sportieve en psychologische argumenten. Alleen kunnen ze het niet eens worden over hoe het dan straks verder moet, na afschaffing van de zomertijd. Schakelen we dan definitief over op de zomer- of op de wintertijd? Voor beide is namelijk wel wat te zeggen. En hoe zorgen we ervoor dat andere EU-lidstaten dezelfde kant op bewegen? Zodat onze buurlanden België en Duitsland niet ineens in een andere tijdzone terechtkomen. We leven niet meer in 1977. En als het toen geen probleem was, dan hoeft het dat vandaag de dag al helemaal niet te zijn. De samenleving is sinds die tijd alleen maar flexibeler geworden, en gelukkig maar. Steeds meer mensen bepalen zelf wel wanneer ze slapen of eten, werken of recreëren, winkelen of bankieren: de economie draait 24 uur per dag. Het dagelijks leven verloopt in toenemende mate on demand. Je zou denken dat we het harnas van de tijd steeds minder hard nodig hebben om werk en leven structuur te geven. Het enige wat we niet in de hand hebben zijn de seizoenen. Laten we dat tenminste koesteren, met een eigen tijd voor de zomer en de winter. Prettige maandag! See omnystudio.com/listener for privacy information.

Want na de boeren willen nu ook bouwbedrijven massaal naar Den Haag. Om daar te demonstreren tegen de strenge stikstofregels die de sector al maanden lamleggen. Voor grondverzet- en baggerbedrijven komen daar de PFAS-regels nog eens bovenop: De aangescherpte norm voor vervuilde grond die ze het werken bijna onmogelijk maakt. Net als bij de boeren gaat het bij de aannemers om een spontaan protest, buiten de traditionele belangenorganisaties om. De stichting Grond in Verzet van initiatiefnemer Klaas Kooiker uit Staphorst krijgt massale steun en bijval op Facebook. Om volgende week woensdag gezamenlijk richting Malieveld te trekken voor een massabetoging. Ik zie het al voor me, een lange stoet diepladers, graafmachines en bouwketen die het openbare leven ontwrichten. Het belooft weer een ludieke middag te worden. Je vraagt je meteen af wanneer de volgende groep boeren, burgers of buitenlui zich met hun jammerklachten komt melden in Den Haag. Want als de boerenopstand één ding duidelijk maakt is het wel dat iedereen die zich in ons kleine polderparadijs ook maar een beetje achtergesteld of miskend voelt, uit het niets een protestbeweging kan beginnen. Een WhatsApp groep met medestrijders is genoeg. Als je niet meteen je zin krijgt langs democratische weg: Hup erop af, hek omrijden, rotzooi trappen, bedreigen. Waarbij het altijd helpt om deel uit te maken van een 'mediagenieke beroepsgroep', met grote tractoren. De militante Farmers Defence Force riep zelfs op tot burgeroorlog, Civil War. Het is pure intimidatie in plaats van dialoog. Maar het is ook een nieuwe politieke realiteit. De tijd van eindeloos polderen in de wandelgangen van de macht is definitief voorbij. De vakbeweging of lobby-groepen zoals LTO Nederland komen er niet meer aan te pas. De politiek heeft bijna ongemerkt veel draagvlak verspeeld in de samenleving. De Haagse werkelijkheid is te ver afgedreven van de maatschappelijke realiteit. Burgers en bedrijven komen voortaan zelf wel op voor hun belangen, ongefilterd. Daar hebben ze geen vertegenwoordigers op of rond het Binnenhof meer voor nodig, waarvan de macht compleet is uitgehold. Het recht om te demonstreren heeft daarmee een nieuwe dimensie gekregen. Het kabinet zal de komende tijd hard zn best moeten doen om niet te verzanden in bestuurlijke en politieke chaos. Nu zijn het nog boeren en bouwvakkers. Maar straks volgen ongetwijfeld de leraren, verplegers, studenten of andere bevolkingsgroepen die samen ons land moeten vormgeven en vooruit helpen. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Junior was allergisch voor haar, weet ik nog. Dat intrigeerde mij, want als er één beroep is waarin je met een haar-allergie slecht uit de voeten kunt, is het toch wel het kappersvak. Als je last hebt van haar moet je geen kapper worden. Maar met mondkapje en latex handschoenen wist de jonge Tuinenga zich aardig te redden. Wij noemden hem de condoom. En kijk eens hoever hij het heeft geschopt. De kleine herenkapper groeide uit tot een barbershop en een damessalon, allergie of niet. NRC schreef vorige week over de ontdekking van een nieuw soort allergie, die steeds meer mensen het werken onmogelijk lijkt te maken. Ze zijn allergisch voor geuren. De lucht van schoonmaakmiddelen, deodorant of sigarettenrook kan sommige mensen ziek maken en ernstig belemmeren in hun functioneren. De aandoening wordt MCS genoemd: Multiple Chemical Sensitivity. Een verzamelnaam voor intoleranties voor chemische stoffen, zoals parfum, chloor of verflucht. Lijders aan MCS kunnen danig in de war raken van de wc-verfrisser op kantoor of het nieuwe luchtje van een collega. Maar het blijkt vaak lastig om de oorzaak van hun klachten te achterhalen, laat staan erkenning te krijgen voor deze bijzondere beperking. In gidsland Canada krijgen ze die erkenning wel. Canadese werkgevers houden terdege rekening met hun overgevoelige medewerkers. Onder meer door posters op te hangen met de tekst: Your perfume is my poison. Vooral in de publieke sector streven organisaties en instellingen naar een geur-vrije werkomgeving. Werknemers wordt dwingend verzocht geen parfum op te doen en geurloze wasmiddelen te gebruiken. Bezoekers met een te zware aftershave worden bij de receptie geweigerd. In Canada is het een grondrecht, dat de werkgever de kantoorplek aanpast voor werknemers met overgevoeligheid voor milieufactoren. Die kant moesten we maar niet op in Nederland. Ik zeg niet dat MCS-patiënten zich aanstellen. Zon geurenallergie lijkt me vreselijk, je wenst het niemand toe. Maar hoe hard het misschien ook klinkt, het is wel hun eigen probleem, niet van de baas. En zeker geen grond om een volledig steriele, prikkelarme werkomgeving af te dwingen. Dat iedereen op de zaak zich maar moet aanpassen aan de enkeling met vage klachten. Een geurvrije samenleving, te beginnen op kantoor? Ik moet er niet aan denken! Het is tenslotte mensenwerk, het moet wel leuk blijven. Prettige maandag! See omnystudio.com/listener for privacy information.

Alleen is het echte probleem natuurlijk niet listeria maar een chronisch geval van hysteria, bij de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit. Die listeria bij de vleeswarenproducent kon worden aangetoond dankzij een nieuwe, effectievere methode. Meteen al de eerste keer dat de keurmeesters zo te werk gingen was het raak. En trok de voedselwaakhond aan de alarmbel. Vermoedelijk zat die bacterie er altijd al, maar werd gewoon niet eerder opgemerkt door de ontoereikende keuringsmethodiek. En dat bewijst meteen hoe onschuldig de listeria bacterie feitelijk is. Als je echt pech hebt een dagje overgeven en diarree, dat is het wel zon beetje. Alleen oude mensen, kleine kinderen en zwangere vrouwen lopen een verhoogd risico. Maar neemt u gerust van mij aan dat binnen die kwetsbare groepen meer mensen bezwijken aan een hete zomer of koude winter. Net als met die fipronil eieren. Ik geloof dat een gezonde, volwassen vent een jaar lang duizend besmette eieren per dag moest eten voordat het risico op lichte hoofdpijn optrad. Nee, dan tabak, alcohol en suiker. Dat zijn pas echt massamoordenaars, die jaarlijks duizenden slachtoffers eisen. Daar hoor je ze nou nooit over bij de NVWA. Maar zolang we daarmee kunnen leven hoeven we ons toch niet druk te maken om drie doden en één miskraam in twee jaar tijd, door de listeria bacterie? De kans op een winnend staatslot is nog groter dan het risico om te overlijden aan listeriose. Niks om zo van in paniek te raken. Toch sla ik het onsje corned beef van de Jumbo voorlopig even over, als u het niet erg vindt. En de edelcervelaat, de mosterdrollade . De lol is eraf. Zoals eerder met eieren uit de supermarkt. Het wantrouwen blijft, zelfs twee jaar later. Ook in België zijn vleeswaren teruggeroepen uit de schappen. Het moederbedrijf van Offerman ging op de aandelenbeurs van Brussel keihard onderuit, met 9%. De reputatieschade is nauwelijks te herstellen. Maar als het risico voor de volksgezondheid zo verwaarloosbaar klein is, kunnen we het dan niet beter gewoon accepteren? Als onvermijdelijk neveneffect van de massaproductie van ons voedsel, de bio-industrie? En voortaan alleen nog bij acuut levensgevaar voor alle consumenten groot alarm slaan.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Vanaf nu geen smoesjes meer of juridische listen om de uitstootlimieten in de buurt van natuurgebieden te ontduiken. Het is tijd om serieus werk te maken van natuurbehoud. Dat roept om harde keuzes, zoals het fors inkrimpen van de veestapel en het verlagen van de maximumsnelheid voor autos. Een helder verhaal dat perfect past in de missie-drang van oud-politici, die na beëindiging van hun actieve politieke loopbaan het licht hebben gezien. Dat klinkt misschien cynisch, maar oud-minister Remkes heeft echt een verfrissend rapport afgeleverd. Bravo! Jammer alleen dat het niet direct iets oplost voor de 18.000 bouwprojecten die al maandenlang stilliggen. Of voor de duizenden boeren die in onzekerheid verkeren. Het rapport biedt slechts een schijnoplossing voor het complexe 'stikstofdilemma', in de veehouderij- en de bouwsector. Johan Remkes heeft makkelijk praten vanaf de zijlijn. De compromisloze aanpak die hij voorstelt is buitengewoon overzichtelijk en daarom zo verleidelijk. Maar politiek is het onhaalbaar. Een riante uitkoopregeling voor veehouders is nog relatief eenvoudig te regelen. Maar de patstelling tussen ondernemers met bouwplannen en de overheid laat zich minder makkelijk opheffen. Ook de stevige woningbouwambities van het kabinet zelf worden lelijk doorkruist. Die 1 miljoen nieuwe woningen in 2030 gaan ze nóóit meer halen, zo. En hoe leg je VVD-kiezers uit dat ze straks geen 130 meer mogen rijden op de snelweg? Nog een idealist die de politiek vaarwel zegt is Marianne Thieme. De oprichter en politiek leider van de Partij voor de Dieren verlaat de Tweede Kamer. Zonder ooit één compromis te sluiten groeide haar partij in 17 jaar uit naar 5 parlementszetels. Volkomen onbuigzaam, voor de goede zaak. Maar daarmee ook opgesloten in een permanent politiek isolement. Want wie echt wil mee-besturen zal af en toe vuile handen moeten maken. Toch verdient ook Marianne Thieme groot respect. Elk betoog in de Kamer sloot zij steevast af met de woorden: overigens ben ik van mening dat de bio-industrie moet worden afgeschaft. Duidelijk een vrouw met een missie. En een ondubbelzinnige boodschap voor het publiek. Maar politiek is per definitie dubbelzinnig, helemaal als groene idealen in het geding zijn. Juist dierenwelzijn en milieubewustzijn staan daarin vaak lijnrecht tegenover elkaar. Scharrelkippen produceren veel meer fijnstof dan hun collegas in de legbatterij. En in de wei zorgen koeien voor veel meer stikstof in de lucht dan wanneer ze op stal blijven. Als we Nederland echt mooier, schoner, gezonder en duurzamer willen maken moeten we harde keuzes maken. Kiezen vóór schone lucht betekent soms een keuze tegen het dierenbelang. Maar ja, niet alles kan. Prettige maandag! See omnystudio.com/listener for privacy information.

Want hoe geloofwaardig is een luchtvaartmaatschappij die oproept tot minder vliegen? Zoals de KLM die sinds een paar weken doet in zijn Fly Responsibly-campagne. Of bierbrouwer Heineken die al jarenlang matigheid met alcohol predikt, onder het bedrijfsmotto Enjoy responsibility. Je zou bijna denken dat Heineken zijn best doet om minder bier te verkopen, in plaats van méér. Het fenomeen beperkt zich niet tot deze twee dinosaurussen van de oude economie, met hun populaire praatjes. Instagram is deze zomer een proef gestart om het aantal likes bij foto's en video's te verbergen. Om tienermeisjes met een social media-verslaving tegen zichzelf te beschermen, in een wanhopige vlucht naar voren, om de aanzwellende storm van kritiek in de samenleving op de schadelijke effecten van hun business steeds een stap voor te blijven. Met dit soort publiekscampagnes doen ondernemingen precies het tegenovergestelde van zelf hun verantwoordelijkheid nemen. Ze schuiven hun verantwoordelijkheid af op de klant. En déze klant is daar niet van gediend. Prettige maandag! Dit is een verkorte versie van de tekst van Paul Laseurs column. Op een later moment vanochtend verschijnt de volledige versie. See omnystudio.com/listener for privacy information.

In het Financieele Dagblad stond een lijstje, met daarop minstens 125 woningbouwprojecten van elk 500 of meer woningen, meer dan 275 winkelcentra en 2000 agrarische initiatieven die onzeker zijn geworden. En nog veel meer. In totaal worden 18.000 (!) bouwprojecten door het stikstofbesluit geraakt. Met vertraging, uitstel of zelfs afstel van de plannen. Het is kortom een slagveld. Ook bekende mega-projecten blijven niet buiten schot en lopen kostbare vertraging op, zoals de verbouwing van het Binnenhof en Lelystad Airport. Zelfs klussen waarvoor al een vergunning was verleend zitten nu in de gevarenzone. En milieugroepen ruiken hun kans om de Formule 1 Grand Prix op Zandvoort volgend jaar te torpederen. En wat doet de verantwoordelijke minister Schouten van Landbouw en Natuur? Zij komt vandaag met een rekentool die de stikstofuitstoot van een project vooraf kan meten. De uitvoering van kleine projecten die - volgens dat model - niet of nauwelijks stikstof uitstoten, zou dan alsnog kunnen worden hervat. Zo simpel kan het dus zijn. Maar als de oplossing zo verbluffend eenvoudig is, gewoon een nieuwe rekentool, waarom dan nu pas en is dat geloofwaardig? Vier maanden na dat rampzalige stikstofbesluit, als de schade al is geleden? Of in landbouw-termen: als het kalf verdronken is de put dempen. Hoe zijn we in dit moeras verzeild geraakt en waarom ook al weer? Omdat de Raad van State, in mei het stikstofbeleid van het kabinet strijdig oordeelde met Europese milieuregels. Niet toereikend om de uitstoot van stikstof, door bouwprojecten of veehouderij in de buurt van natuurgebieden, te beheersen. Het belang van milieu en klimaat woog op dat moment kennelijk zwaarder dan het belang van economische ontwikkeling en bedrijvigheid. Op zichzelf niet eens een onredelijke afweging, om grenzen aan de groei te stellen. Maar het was natuurlijk ongehoord om de bouwondernemingen hiermee zo te overvallen en een hele sector maandenlang aan de ketting te leggen. Ondernemers moesten maar even pas op de plaats maken. MKB-Nederland dreigt met juridische stappen tegen de staat, om de schade te verhalen. En dat werd een keer tijd, na vier maanden. De beruchte stikstofuitspraak pakt rampzalig uit, voor grote en kleine ondernemers in de bouw- en agrarische sector. Niemand die nu al een inschatting durft te maken van de totale schade. Maar dat het in de miljarden loopt staat buiten kijf. En hoe langer dit nog duurt des te hoger straks de rekening. Daar is geen rekentool tegen opgewassen. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Albert Heijn begint in Zaandam een proefwinkel zonder kassas. Cameras en slimme schappen moeten feilloos de bewegingen van de klant registreren. Het is de eerste winkel in Europa waar dit systeem wordt getest. Een soort inloop levensmiddelenautomaat, gericht op klanten die snel en anoniem willen winkelen en meteen doorlopen: Nooit meer in de rij. Bij Jumbo doen ze precies het omgekeerde. Sinds de zomer kunnen eenzame ouderen, die alle tijd hebben voor een praatje, bij het filiaal in Vlijmen afrekenen bij een speciale kletskassa. En Lidl gooit het over de circulaire boeg. De discounter opende woensdag in Woerden een volledig duurzame supermarkt, met een energierekening van nul Euro. Ook een primeur en goed nieuws voor klimaatbewuste bezoekers. Nieuw bij de Lidl is verder een hele reeks producten waarvan de houdbaarheidsdatum bijna afloopt, die worden aangeboden voor een kwartje. Opmerkelijk hoe verschillend deze drie supermarkten zich ineens profileren. Op een markt waar voorheen alles alleen maar draaide om de prijs van de producten. Jarenlang was de sector verwikkeld in een bittere prijzenoorlog. Maar die race naar de bodem is nu gestaakt. Het is niet langer veel voor weinig. Maar vooral bewust inkopen doen. Voor de één is dat snel en efficiënt de winkel door met oortjes in. De ander maakt liever wel een praatje bij de kassa of de broodafdeling. Weer anderen zullen de kwaliteit, herkomst en samenstelling van hun voedsel precies willen kunnen nagaan. Voor elke type klant zn eigen ervaring, die past bij het moment van de dag of de dag van de week of de levensfase waarin die zich bevindt. Het is opvallend hoeveel ruimte de grote supermarktketens elkaar gunnen, in deze experimentele fase van aftasten en het uitproberen van nieuwe concepten. En hoe voorzichtig ze daarbij te werk gaan. In de wetenschap dat verreweg de meeste consumenten zich voorlopig toch nog vooral ouderwets laten verleiden met lage prijzen en marketingacties, zoals de voetbalplaatjes, moestuintjes of racedagen op Zandvoort. Maar de komende jaren zullen klanten zich steeds meer gaan identificeren met sociale en maatschappelijke doelstellingen. Zoals het terugdringen van plastic verpakkingen, het tegengaan van voedselverspilling, of iets doen aan eenzaamheid onder ouderen. De buurtsuper zal zich verder ontplooien als een maatschappelijk trefpunt en middelpunt van sociale cohesie. Maar wie de klant wil opvoeden zal behoedzaam moeten manoeuvreren. Om hem niet van zich te vervreemden. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

De twee uitgevlogen dochters waren even teruggekomen op het oude nest voor een laatste knuffel en een traan. Een vaarwel voor het dier waarmee ze samen zijn opgegroeid. Ze wisten niet beter of Dido was er altijd al bij, in hun jonge levens. Het werd een bijzondere middag vol anekdotes en herinneringen; de afsluiting van een tijdperk. Verdrietig en mooi tegelijk. Natuurlijk heeft de wereld grotere problemen dan de dood van een hoogbejaard huisdier: Brexit, negatieve rente, de klimaatkosten van een ijsje. Of de verloren oorlog tegen drugscriminaliteit in Amsterdam. Maar het grote leed van de planeet kon mij even gestolen worden. Toen ik achterop het weiland een graf stond te graven voor mijn hond, met een gebroken hart. Een hond is je beste vriend, altijd blij je te zien. Met onvoorwaardelijke trouw en kameraadschap. Zonder een woord te hoeven zeggen. In alle hectiek van een modern huishouden, met twee drukke banen, opgroeiende kinderen en alle sociale verplichtingen die daarbij horen, was de hond altijd een belangrijk rustpunt. Zorgde voor contact met de basis, de natuur. Tijdens lange weekendwandelingen op het strand of in het bos. Maar ook bij het vaste uitlaatrondje door de buurt. Met een hond aan de lijn heb je altijd aanspraak, van andere hondenmensen. In de tijd van een hondenleven is onze maatschappij ingrijpend veranderd. 17 jaar geleden was nog niet alles mobiel en digitaal. Sociale media stonden nog in de kinderschoenen. Ik zeg niet dat vroeger alles beter was, hooguit dat het levenstempo, de onzekerheden en de tegenstellingen in ons bestaan flink zijn toegenomen. We buitelen over elkaar heen en jagen elkaar op. Eenzaamheid en obesitas zijn de nieuwe volksziekten. Het leven is verhard. We zijn als samenleving op drift geraakt. Het hoeft niet persé een huisdier te zijn. Sommigen zullen met een moestuin gelukkiger zijn. Of een hok vol kippen. Maar mijn ervaring is dat het zorgen voor planten of dieren ruimte en rust creëert, en de broodnodige relativering. In een omgeving waarin we elkaar soms helemaal gek maken. Ik kan het iedereen aanraden. Dankjewel Dido, het was mooi. Prettige maandag! See omnystudio.com/listener for privacy information.

Dat was de onderliggende boodschap van het Centraal Bureau voor de Statistiek, die in de afgelopen week gretig door de media werd opgepikt: Slecht slapen als volksziekte. Of slecht slapen als het zoveelste nieuwe roken. Na suiker, zittend werken en vlees eten. Volgens het CBS heeft inmiddels bijna een kwart van de volwassen bevolking te maken met slaapproblemen en dat worden er steeds meer. Het is meteen duidelijk: Hier moet wat gebeuren! Want al die slapeloosheid leidt tot concentratieproblemen op het werk en dus lagere productiviteit. Of korte lontjes en daarmee een slechte sfeer op de werkvloer. Het risico op ongelukken neemt toe. Gebrek aan nachtrust kan leiden tot ernstig disfunctioneren. Zo las ik ergens dat je nog beter stomdronken op het werk kunt verschijnen dan na een nacht zonder slaap. Het grote plaatje is helemaal verontrustend. Amerikaanse onderzoekers berekenden dat de schade die slaaptekort jaarlijks toebrengt aan de economie van de VS, oploopt tot ruim $400 miljard. Voor ons land gaat het ook om miljarden euros. Net terug van vakantie - heerlijk uitgeslapen - is dat natuurlijk geen prettig begin, van de laatste vier maanden tot de kerst. Met alle middernachtelijke deadlines, late zakendiners en early breakfast meetings in het verschiet. Je kunt nu al zien aankomen dat een gezonde nachtrust van acht uur per etmaal er voorlopig niet inzit. Mede gelet op alle verleidingen thuis, waaraan de moderne mens wordt blootgesteld. Met Netflix en smarthone altijd binnen handbereik. Het blauwe licht van de schermen heeft een uiterst negatief effect op de slaapkwaliteit. Warme zomernachten met tropische temperaturen doen de rest. Plus de normale portie stress van een overvolle agenda, waar zakelijk en privé steeds meer overlap vertonen. Het levenstempo ging de laatste jaren hard omhoog. Groot respect voor wie daar niet af en toe van wakker ligt. Maar voor elk probleem is ook een oplossing. Trainers en consultants staan te trappelen om dit met beide handen aan te pakken. Voor slaapspecialisten zijn dit gouden tijden. De slaapindustrie was vorig jaar $70 miljard waard, schrijft het Financieele Dagblad. De vraag is intussen wel of de werkgever hier in actie moet komen. Voor de meeste mensen is slapen toch een privé-zaak. De baas heeft niets te maken met wat er gebeurt achter de slaapkamerdeur. Het is bovendien pure symptoombestrijding. Elke onderneming krijgt de werknemers die het verdient. Als het goed is zijn ze betrokken en alert, met plezier in hun werk. Dus voordat bedrijven hun mensen op slaapcursus sturen kunnen ze beter goed naar hen luisteren. Niet naar wat ze uit hun slaap houdt. Maar waarvoor je ze kunt wakker maken. Prettige maandag! See omnystudio.com/listener for privacy information.

Wat een zinvol en nuttig gebruik van social media. Wat enorm fijn ook dat deze Friese ondernemers voor elkaar een oogje in het zeil houden. En snel alarm kunnen slaan bij kleine (en minder kleine) criminaliteit. Dankzij de vlugge communicatie en een vlotte samenwerking met oom agent heeft de WhatsApp groep tot verschillende aanhoudingen geleid en konden boefjes in de kraag worden gevat. Niet alleen in Leeuwarden, maar overal in Nederland gebeurt het. En geef ze eens ongelijk, die winkeliers. Iedereen doet het. En de leefbaarheid en veiligheid in onze binnensteden is er aantoonbaar mee gediend. Het mag alleen niet. Het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid waarschuwt ondernemers dat met deze app-groepen mogelijk, jawel, de privacywetgeving wordt overtreden. De Autoriteit Persoonsgegevens zegt dat opsporing een taak voor de politie is en dat het gevaar bestaat dat mensen voor eigen rechter gaan spelen. De privacywaakhond kan zelfs een boete opleggen, wanneer in dit soort gevallen onrechtmatig de privacy wordt geschonden. Zou dat nu ook gelden voor die buurtpreventie-apps, waarin betrokken wijkbewoners bij onraad in de straat een appje rondsturen? Gelukkig laten winkeliers zich hierdoor niet afschrikken en blijven ze de WhatsApp-groepen gewoon gebruiken. En vooralsnog lijkt het allemaal nog reuze mee te vallen met lynchpartijen tegen winkeldieven. Van welke planeet komt die Autoriteit Persoonsgegevens eigenlijk? Dit is toch de omgekeerde wereld, wanneer privacy-regels worden gebruikt om criminelen en kwaadwillenden te beschermen. En de rechtspositie van brave burgers en hardwerkende ondernemers juist te ondermijnen. Wie is hier nou de boef? Waarom zou privacy van de enkeling per definitie zwaarder moeten wegen dan het recht op sociale veiligheid in de gemeenschap, of de eigendomsrechten van winkeliers? Met de bewaking van onze privacy door de Autoriteit Persoonsgegevens schieten we weinig op, zo. Beter zou zijn wanneer iedereen zelf wat meer verantwoordelijkheid zou nemen voor de afscherming van zijn of haar identiteit. Dus ook bewust omgaan met cookies en waar je je personalia allemaal achterlaat. Dan hebben we die valse privacywaakhond helemaal niet nodig. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Toch is het wantrouwen, tegen feitelijk alles waarmee banken op de proppen komen, nog altijd gigantisch. Zoals de op zichzelf volkomen onschuldige plannen van ING, om betaalgegevens van klanten te gaan gebruiken om hen persoonlijke aanbiedingen te doen. Het voornemen waarmee de bank een maand geleden naar buiten kwam raakte opnieuw een open zenuw in de samenleving. En vorige week liet de Autoriteit Persoonsgegevens weten dat het aanbieden van passende financiële producten door banken, op basis van onze bij- en afschriften,waarschijnlijk in strijd is met privacy-regels. Flauwekul, natuurlijk. Het gaat de privacywaakhond ineens te ver, wanneer een klant die een vliegticket koopt via zn ING betaalrekening, daarop direct een aanbieding krijgt voor een passende reisverzekering, ook van ING natuurlijk. Of dat de bank een speciale studentenrekening voorstelt, aan klanten die vanaf september ineens studiefinanciering binnenkrijgen. Maar zo gek is dat toch niet? Wat we vroeger service zouden noemen is ineens een inbreuk op de privacy. Je kan het ook omdraaien:Belachelijk dat banken dit niet allang deden. Want werkelijk iedereen doet het, al jaren. Boek maar eens een vlucht via Cheaptickets.nl of bij Easyjet. Dan krijg je automatisch het hele pakket aangeboden, van huurauto tot hotelovernachtingen annuleringsverzekering op de koop toe. De bonuskaart van Albert Heijn, de kluspas van de Gamma, al die godvergeten cookies die je nog wekenlang lastigvallen met pop-ups van speciale aanbiedingen. Het meest irritant zijn nog wel de aankoopsuggesties die worden vergezeld van het zinnetje: 'Andere klanten kochten ook...' Het zijn allemaal persoonlijke aanbiedingen op maat, gebaseerd op jouw bestedingen. Ik zie geen reden anders om te gaan met financiële producten, dan met al die andere goederen en diensten die ons voortdurend worden aangeboden op basis van uitgavenpatroon en koopgedrag. Sterker nog: ik heb liever dat mijn eigen bank, die ik al mijn betalingsverkeer en spaargeld heb toevertrouwd, discreet meekijkt in mijn financiële huishouding en af en toe een verstandige suggestie doet. Dan die hele shitload aan reclame en advertenties van alle kanten, voor spullen waar ik echt niet op zit te wachten. Dat is niets anders dan een gepersonaliseerde, online versie van de huis-aan-huis krantjes en reclamefolders van vroeger. Als je daar geen zin in hebt plak je toch gewoon een digitale NEE-NEE sticker op je virtuele brievenbus? Het is hoogtijd dat het consumentenbankieren meegaat in het digitale tijdperk. Als we banken nóg meer afknijpen krijgen Facebook en Amazon helemaal vrij spel. Tenzij we ons spaargeld weer in een oude sok stoppen of onder het matras bewaren. Prettigemaandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

De problematische handhaving dus en het gebrek aan afschrikwekkende werking. Als je afgaat op de talrijke lezersreacties bij nieuwssites is de 95 euro boete die erop staat een lachertje. Terwijl mij dat voor tieners nog best een flink bedrag lijkt, voor even Instagram checken. Maar het Nederlandse publiek is onverbiddelijk van mening dat keihard moet worden opgetreden tegen deze halsmisdaad, waarmee de veiligheid van alle verkeersdeelnemers op het spel wordt gezet. Op zn minst zou de betrokken smartphone in beslag genomen moeten worden en vernietigd. Of zweepslagen op het marktplein. Het zit ons kennelijk hoog, dat appen op de fiets. Veel burgers winden zich hier zo over op, dat ze er niet voor terugdeinzen het recht in eigen hand te nemen en appende wielrijders van de fiets te trekken of de stuipen op het lijf te claxonneren. Met een opvallend gebrek aan enige vorm van verdraagzaamheid jegens de vaak jeugdige medeweggebruiker. Jongeren zelf intussen zien ook best in dat het gevaarlijk is om tijdens het fietsen met je telefoon in de weer te zijn, in plaats van op het verkeer te letten. De meeste jongelui die ik spreek vinden een verbod dan ook volkomen terecht, al wordt het nog flink opletten om niet tegen de lamp te lopen. Zelf gebruik ik regelmatig Google-maps op de fiets, om de weg te vinden. Of de NS-app om te zien of ik de trein nog ga halen. Dat wordt dus voortaan een houdertje op het stuur. Sinds een paar jaar is het kopen van alcohol en tabak onder de 18 ook verboden. Uit een oogpunt van volksgezondheid en kosten voor de samenleving zijn dat zeker net zulke verstandige maatregelen als nu het app-verbod voor fietsers. Maar het maatschappelijk draagvlak daarvoor haalt het niet bij de collectieve afkeer die zich nu manifesteert van het smartphonegebruik op de fiets. Zou het misschien zo kunnen zijn dat we gewoon die hele smartphoneterreur en social media-gekte een beetje zat zijn met zn allen? Hoe in tien jaar tijd het openbare leven volkomen op zn kop is gezet door die mobiele revolutie? In de trein, bioscoop, collegezaal, vergadering, horeca, thuis of op kantoor: nooit zijn de kleine blauwe schermpjes ver weg. Wat wel weg is, is de aandacht voor de omgeving en voor elkaar. En de wellevendheid, het rekening houden met een ander. Daarom wordt de ban op smartphones in het verkeer nu gevierd als een grote overwinning voor de hele samenleving. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Vergeet Pinkpop of Best Kept Secret met hun lullige lachgasballonnetjes. Laat me niet lachen. Mijn persoonlijke microfestival werd opgeluisterd door de moeder van alle verdovende middelen: Morfine. Als een kind zo blij en gelukkig kwam ik uit de narcose. Ik was de Pope of Dope. Met een kijkoperatie via de navel was mijn galblaas intussen vakkundig verwijderd, een verbluffend staaltje medische technologie. Een dag na de buikoperatie mocht ik alweer naar huis. Zónder galblaas maar mét een paar waardevolle inzichten. Over de kwetsbaarheid van het bestaan, natuurlijk. Dat iedereen uit het niets zomaar ineens op de operatietafel kan belanden. Over het belang van een goede arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zzp'ers. Maar ook over de voordelen van zon gedwongen time-out en de plotselinge reset van een overvolle agenda. Over de vergrijzing: Het schijnt dat 80 procent van alle zorgkosten in een mensenleven in de laatste drie jaar daarvan worden gemaakt. Mijn kamergenoten waren 80 en 93. Maar vooral ook over het vakmanschap en de enorme toewijding waarmee zorgprofessionals hun werk uitvoeren, onder hoge druk. Alle clichés zijn waar. Nergens ter wereld is de zorg zo goed geregeld als bij ons. Dat is een waardevol en kostbaar bezit waar we uiterst zorgvuldig mee moeten omspringen. Uiteraard. Maar het kan zeker geen kwaad even stil te staan bij het waanzinnig hoge niveau van medische zorgverlening dat we in Nederland hebben bereikt. Daarnaast ervoer ik een plotseling besef van culturele identiteit. Het ziekenhuis namelijk is de perfecte afspiegeling van de Nederlandse samenleving. Een dwarsdoorsnede van de maatschappij. Zeker bij de spoedeisende hulp in het weekend, tussen gehavende klussers en bejaarde slachtoffers van e-bike-ongevallen. Dát zouden ze nieuwkomers in ons land moeten aanbieden, twee dagen ziekenhuisopname. Het is de perfecte inburgeringscursus, op een vierpersoonskamer zonder privacy. Met om half zes aardappelen met jus. En bij vertrek eerst nog een nummertje trekken bij de apothekers balie. Hollandser kan bijna niet. Wat ik mij alleen afvraag is welk bureau toch die namen verzint voor gefuseerde zorginstellingen. Het karaktervolle Westfries Gasthuis heet ineens Dijklander Ziekenhuis locatie Hoorn. Waarom? Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Zo konden de Kamers van Koophandel gewoon doorgaan met de verkoop van onze bedrijfsgegevens uit het handelsregister. Aan instanties die al die ondernemers maar bleven lastigvallen met ongevraagde telefoontjes. Ook hier bij laseurmedia.com bleven de aanbiedingen binnenkomen, soms bijna dagelijks, van energiemaatschappijen of verzekeraars of wat dan ook. Voor zzp'ers en eenmanszaken vallen veel bedrijfsgegevens nu eenmaal samen met persoonsgegevens. Die dankzij de KvK gewoon op straat liggen. In de praktijk bieden AVG-regels hier totaal geen effectieve bescherming, tegen inbreuk op de privacy. Maar het omgekeerde zien we ook gebeuren, dat de privacyregels juist veel te streng worden toegepast. Zo is het volgens de Autoriteit Persoonsgegevens, die toezicht houdt op de naleving van de AVG, verboden voor bedrijven om personeel te testen op alcohol en drugs. Want inbreuk op de privacy. Alleen bij piloten, treinmachinisten en schippers mag een drank- of drugstest worden afgenomen. Gelukkig zijn er minstens tientallen bedrijven - in de havens, de industrie en in de chemie - die hun medewerkers stiekem toch testen, meldde de NOS vorige week. Ook al riskeren ze daarmee een boete. Maar veiligheid gaat hun boven privacy. En medewerkers onder invloed vormen een gigantisch veiligheidsrisico. Helemaal wanneer bijvoorbeeld met gevaarlijke stoffen wordt gewerkt. Veiligheid is een gedeelde verantwoordelijkheid van werkgever en werknemer. Als je niets te verbergen hebt is er toch zeker niets op tegen, om zo nu en dan aan een blaastest mee te werken of aan een wangslijmonderzoekje? Die privacy-regels kunnen niet bedoeld zijn om werknemers te beschermen die de veiligheid van collegas welbewust in gevaar brengen. Door na een weekend zuipen en snuiven gewoon op de kraan of achter het stuur te kruipen. Werknemers en vakbonden die zich verzetten tegen een drank- en drugstest op de werkvloer, door zich te verschuilen achter de AVG-bepalingen, maken een karikatuur van het grondrecht op privacy. Ik wens iedereen alvast een mooi festivalseizoen. En een Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Door de gloedvolle overwinning van Duncan mag ons land de volgende editie organiseren van het Eurovisie miljoenenspektakel, in 2020. Dat kost 30 miljoen euro. Maar daar krijgen we internationale aandacht voor terug. Plus hordes toeristen en journalisten die komen overnachten.... in Amsterdam. Want dat de hoofdstad met deze prijs aan de haal gaat, staat voor mij wel vast. Ook al stuurde een aantal concurrerende burgemeesters dit weekend meteen al een sms'je aan premier Rutte, om het te mogen doen. Den Haag, Rotterdam, Zwolle, Arnhem en Utrecht hebben zich al gemeld. En in het achtuurjournaal kreeg het MECC in Maastricht zondag alle tijd om zn kandidatuur te bepleiten. Maar ze kunnen zich in Limburg de moeite besparen. Als meest Europese stad van het land met een eigen vliegveld nota bene, zijn ze toch volkomen kansloos. Wat Assen is voor de Formule 1, is Maastricht voor het songfestival. Ondanks het internationale imago, de superieure faciliteiten en de perfecte bereikbaarheid hebben ze het nakijken. Omdat emotie het wint van de ratio. Amsterdam profileert zich graag als de Gay Way to Europe en is daarmee onverslaanbaar, als droomlocatie voor dit extravagante evenement. Rationele bezwaren spelen totaal geen rol. Noch het feit dat toeristen eigenlijk helemaal niet welkom zijn in de hoofdstad. Amsterdammers hebben een complexe haat-liefde relatie met toeristen. Met hun ratelende rolkoffertjes op de keien van de gracht, op weg naar hun Airbnb-adresjes. Straks rinkelt opnieuw de kassa voor dezelfde stad die vorig jaar nog de letters I Amsterdam liet verwijderen, omdat het een te grote aantrekkingskracht uitoefende op toeristen. Onder het motto: Het is hier geen pretpark! doet de hoofdstad al een tijdje zn uiterste best om toeristen zoveel mogelijk te weren uit de overvolle binnenstad. Waarom juist dáár dan zo nodig het songfestival houden? Als er zoveel steden staan te trappelen om het evenement te hosten? Amsterdam is ziek. De hoofdstad lijdt aan een soort toerisme-boulimia. Het ene moment proppen ze zich dwangmatig vol met zoveel mogelijk buitenlandse bezoekers. Die het volgende moment in paniek weer worden uitgekotst. Een betere spreiding over het land van al die toeristen zou daarvoor een uitstekende therapie zijn. Mijn advies: Gun Maastricht de muziek, dan is iedereen blij. En zo hoort dat bij de jaarlijkse hoogmis van de blijheid. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het had de beursgang van het jaar moeten worden, die alle records zou breken. Maar op de allereerste handelsdag leverde Uber zn investeerders een gezamenlijk verlies op van meer dan 600 miljoen dollar. Ook een record, al was het zo natuurlijk niet bedoeld, met een koersverlies van bijna 8 procent. In absolute bedragen gemeten was het daarmee een van de slechtste beursgangen ooit. Het leedvermaak daarover onder Uber-critici is begrijpelijk. De beursgang maakt een handjevol steenrijke beroemdheden nog rijker. Letterlijk de rijkste man ter wereld, Amzon-oprichter Jeff Bezos, houdt ook hier weer 100-en miljoenen dollars aan over. Terwijl de chauffeurs keihard moeten werken voor hun geld. Typisch geval van de duivel die op de grote hoop schijt. Maar een mislukking kun je het moeilijk noemen, wanneer een bedrijf in 10 jaar tijd groeit naar een omvang van 80 miljard dollar. Zonder ooit een dollar winst te maken. De verliesmeter van Uber staat sinds de oprichting op 9 miljard. En toch is de taxidienst uitgegroeid tot een begrip onder tientallen miljoenen gebruikers in honderden steden wereldwijd, waar de traditionele taxibranche volledig werd ontwricht. De indrukwekkende opmars van Uber staat model voor de snelle opkomst van de hele platform-economie. Die inmiddels veel verder reikt dan alleen taxiritten. Ook vrachtvervoer en de bezorging van maaltijden en pakketjes kan vele malen efficiënter en goedkoper, via de app. En wat Uber doet voor transport en mobiliteit doet AirBNB op de markt voor overnachtingen en gastvrijheid. Het is een verrijking voor het leven van de reiziger en het leven van al die zzp-ers die deze nieuwe vormen van dienstverlening zo efficiënt uitvoeren tegen concurrerende tarieven. Uber, AirBNB en alle klonen die ze hebben voortgebracht zijn zon daverend succes omdat ze in een schreeuwende behoefte voorzien. Zowel aan de vraagkant als aan de aanbodzijde. Jammer dat de gunfactor begint af te brokkelen, voor deze revolutionaire ontwrichters van traditionele marktsectoren als horeca en transport. Op naar een deeleconomie, gebaseerd op gebruik, niet het bezit van goederen en diensten. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Brussel verliest met het Verenigd Koninkrijk hooguit een arrogante lastpak, die alleen maar dwarslag bij de verwoede pogingen tot verdere integratie binnen Europa. En de achterblijvende lidstaten kijken nu wel drie keer uit om dezelfde heilloze weg te kiezen als de Britten, weg uit de Unie. Want zoveel is wel duidelijk na drie jaar totale Brexit-chaos: Een vertrek uit de Unie levert alleen maar verliezers op. Brexit is daarmee niet het gevreesde voorbeeld geworden voor Euro-sceptici op het continent. Maar een doeltreffend schrikbeeld voor alle burgers, ondernemers en de politiek. In de drie jaar die volgden op het Britse referendum is ook in ons land de steun voor een Nexit fors gedaald, tot onder de 10 procent van de bevolking. Brexit leert ons dat er geen weg terug is uit de EU, we zullen ermee moeten leven. Laten we er dan ook maar het beste van maken. En ineens klinkt nu van alle kanten de roep om een sterk Europa, steeds luider. Al is het maar om een krachtig economisch blok te kunnen vormen, tegenover China en de Verenigde Staten. Of voor de bescherming van onze streekproducten, zoals kaas uit Gouda of Edam, tegen namaak in het buitenland. Maar een sterk Europa kan niet zonder sterke leiders. En aansprekende volksvertegenwoordigers, die in Brussel onze belangen behartigen. Waarom wordt het de kiezers in de EU dan zo enorm lastig gemaakt om hun keuze te bepalen en invloed uit te oefenen? Over 2-3 weken is het al zover en ik heb nog nauwelijks een idee van partijprogrammas of kandidaten om uit te kiezen. Als Europa echt zo belangrijk is, waarom dan niet wat meer moeite doen om alle burgers erbij te betrekken en intrinsiek te motiveren om naar de stembus te gaan? Ik ga echt wel stemmen, hoor. Maar vooral omdat het voelt als mn burgerplicht. En niet als een feest van de democratie, wat het eigenlijk zou moeten zijn. De Europese verkiezingsstrijd valt dit jaar samen met het sprankelende optreden van Ajax in de Champions League en niet te vergeten onze Duncan op het Songfestival. Nederlandse topprestaties op het voetbalveld en op het Eurovisie-podium, voor een enthousiast miljoenenpubliek. Iets van diezelfde geestdrift zou ik graag terugzien in de politieke arena van Europa. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Verontruste parlementariërs vrezen diefstal van onze privacy en bedrijfsgeheimen, via de achterdeurtjes die Chinese technologiebedrijven stiekem inbouwen in hun apparatuur. 'We moeten niet naïef zijn', zeggen ze. Het spionage-incident met enkele Chinese medewerkers van ASML was olie op het vuur. Ook al betrof het een zaak van vier jaar geleden die destijds vrijwel meteen werd ontdekt en discreet afgehandeld, inclusief een dikke schadevergoeding voor de chipmachinefabrikant uit Veldhoven. Waarom dan nu ineens paniek zaaien over de Chinese invloed op onze economie? Denken dat het nog valt terug te draaien, dát is pas naïef! We hebben de Chinezen hard nodig, en zij ons. We moeten juist alles eraan doen om te profiteren van de Chinese expansiedrift. De economische betrekkingen tussen onze landen zijn de laatste jaren al enorm opgebloeid. Philips, Heineken, DSM en FrieslandCampina doen er goede zaken. Op de universiteiten van Wageningen en Delft studeren honderden Chinezen. Gaan we die dan ook het land uitzetten? Gelukkig wordt de soep zo heet niet gegeten. Ondanks de hoog opgelaaide anti-Chinastemming in het parlement gaat de vernieuwing van het crisiscommunicatiesysteem voor de hulpdiensten, C2000, gewoon verder mét Chinese hulp. En maakte KPN vorige week doodleuk bekend dat het voor zn 5G-technologie in zee gaat met... Huawei. Veel valt er ook niet te kiezen. De uitrol van een 5G netwerk is een gigantische operatie. Europese technologiebedrijven beschikken niet over de kennis of omvang die nodig is om zelf zon klus te klaren. Bij gebrek aan Europese kampioenen zijn we aangewezen op hulp uit China of de Verenigde Staten. Kennelijk doen de Chinezen een beter voorstel. En je kunt je afvragen of we met Amerikanen beter af zijn. De macht van Amerikaanse Big Tech companies - Facebook, Google, Apple en Amazon - is nu al bijna onbegrensd. Enige twijfel lijkt gerechtvaardigd of onze privacy en bedrijfsgeheimen daar wèl in vertrouwde handen zijn. En met zn fanatieke America First politiek toont president Trump zich allesbehalve een trouwe handelspartner van Europa. De lidstaten van de Europese Unie vormen samen intussen de grootste markt ter wereld. We zouden het sterkste economische blok op aarde moeten zijn. Maar door interne versnippering en het gebrek aan integratie verliest de EU de strijd om economische heerschappij van Amerika en China. Niet de macht van China of Amerika, maar de onmacht van Europa is onze grootste zorg. Wat Premier Rutte nodig heeft is geen Chinastrategie, maar een krachtige Europastrategie. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Tulpenbollen, edelmetalen, vakantiewoningen, Bitcoin. Stuk voor stuk beleggingsrages die genadeloos inspelen op de menselijke hebberigheid en naïviteit. Die ook nog eens het gevoel geven te zijn uitverkoren om te mogen participeren, een buitenkans. Verblind door een glad verhaal over torenhoge rendementen en laag risico. Alles het liefst omgeven met een zweem van geheimzinnigheid. Het lijkt wel een samenzwering, een complot, maar dan in jouw voordeel. De nieuwste hype op de markt voor dit soort alternatieve beleggingen is het speculeren met kleine stukken landbouwgrond. Grondhandelaren verkopen, vaak telefonisch, voor veel geld waardeloze kavels bosgrond, akker of weiland aan particuliere investeerders. Hun wordt een flinke waardestijging voorgespiegeld omdat er bouwplannen zouden bestaan, precies op het grondgebied waar zij nu nèt een stukje van bezitten. Alleen wordt er nooit gebouwd. Het Financieele Dagblad deed landelijk onderzoek naar dit fenomeen en publiceerde dit weekend de schokkende resultaten. De dubieuze handel in kavels blijkt veel omvangrijker dan gedacht, meldt de krant. Particuliere beleggers staken al bijna 700 miljoen euro in speculatie met kleine plukjes landbouwgrond. Dat is meer dan ooit in dubieuze teakplantages werd gestoken. Op ruim 500 locaties, in meer dan de helft van de Nederlandse gemeenten, zijn handelaren actief. Vooral buiten de Randstad en aan de randen van Nederland, in krimpgebieden. Met het aankopen van grasland en akkers om in stukjes te knippen en met winst door te verkopen aan onnozele particulieren. Die vergeefs gaan zitten wachten op de hijskranen die nooit komen. Mag dat allemaal zomaar? Jazeker! Zolang handelaren de stukjes grond formeel niet aanbieden als beleggingsobject heeft de Autoriteit Financiële Markten geen poot om op te staan. De geschiedenis leert bovendien dat er altijd een markt is voor dit soort wilde speculaties en irrationele beleggingen. Toezicht van onze financiële waakhond gaat daar niets aan veranderen. Trouwens, wie zo graag wil gokken kan ook alles op rood zetten, aan de roulettetafel van Holland Casino. Of een staatslot kopen. In dit land heeft iedereen het recht zich te laten oplichten. Prettige maandag! See omnystudio.com/listener for privacy information.

Want natuurlijk loopt het storm, het is een fantastische regeling. Vooral voor loopbaanadviseurs. Als ik alvast een gratis advies mag geven: probeer het eens als carrièrecoach. Dan heb je voorlopig werk zat. Zonder gekheid: er zijn weinig vakgebieden waar de ontwikkelingen elkaar zo snel opvolgen als op de arbeidsmarkt. In sociaal, economisch en technologisch opzicht voltrekt zich een stormachtige revolutie. En we zitten er middenin. Niemand werkt straks nog 40 jaar voor dezelfde baas, dat is echt iets uit de vorige eeuw. Net als al die banen nu, die over tien jaar door robots worden ingevuld of helemaal niet meer bestaan. We moeten állemaal omdenken. In jargon: van lifetime employment naar lifetime employability. Werknemers die voortdurend blijven werken aan hun persoonlijke inzetbaarheid. Voor veel dolende 45-plussers komt zon loopbaanadvies dan precies op het goede moment. Want je hebt nog twintig jaar te gaan, feitelijk ben je pas op de helft van je werkzame leven. Alle tijd nog voor een tweede loopbaan. Al kijken veel mensen daar nu nog van op. Zo zorgde de spectaculaire carrièreswitch van AFM-baas Merel van Vroonhoven vorige week voor een hoop verwarring. Wie verruilt nou haar goedbetaalde en prestigieuze topfunctie, als toezichthouder op de financiële wereld, voor een baan als juf in het speciaal onderwijs? Zelf zegt ze uit de bestuurlijke bubbel te willen treden, om een concrete en zinvolle bijdrage te leveren aan de samenleving. Nog een jonge vijftiger die eruit stapt op het hoogtepunt is topadvocaat Jan Louis Burggraaf. Zeven keer werd hij uitgeroepen tot de beste fusie- en overnamespecialist van de ZuidAs. Hij verlaat na dertig jaar de advocatuur, maar heeft nog jaren tijd voor een nieuwe loopbaan. Nu is het nog nieuws, wanneer bestuurders of professionals van het hoogste podium terugtreden om een tweede carrière te beginnen op een heel ander vlak. Maar goed voorbeeld doet hopelijk volgen. En volgende generaties zullen niet eens zozeer na elkaar twee of drie carrières doorlopen, maar zelfs naast elkaar. Meer dan op inkomen alleen zal het accent steeds meer verschuiven richting persoonlijke groei en zingeving. Daarvoor hoeft ook niemand te wachten tot na zn vijfenveertigste. Prettige maandag! See omnystudio.com/listener for privacy information.

Op vijf staat Camel. In elke supermarkt zijn het de onverbiddelijke bestsellers: suiker, alcohol en vooral tabak. Ondanks de vele publiekscampagnes die blijven waarschuwen voor de schadelijke effecten op onze gezondheid. Consumenten laten zich duidelijk niet afschrikken door vieze fotos van enge ziektes op de pakjes. Of door de prijs van sigaretten. Want roken is niet alleen erg slecht voor je; het is ook nog eens onbetaalbaar. Puur vanuit marketing-oogpunt mag het een olympische prestatie heten van Marlboro, om nog zoveel te verkopen. Ondanks het algehele reclameverbod voor tabak dat al meer dan vijftien jaar van kracht is. En ondanks de overweldigende hoeveelheid wetenschappelijk bewijs dat roken dodelijk is. Het spreekwoordelijke toppunt van marketing - ijs aan de eskimos verkopen- is er niets bij: De marketeers van Marlboro zijn van wereldklasse. Als je kans ziet om meer te verkopen dan welk ander A-merk ook, tegen zoveel verdrukking in, behoor je tot de allerbeste in het vakgebied. Daarmee is de oorlog tégen tabak, zo blijkt maar weer, een ongelijke strijd. Want die doorgewinterde professionals van Marlboro staan tegenover een zielig stelletje prutsers. In dezelfde week dat Marlboro zn hegemonie bevestigt als grootste A-merk van ons land, geeft de anti-rooklobby juist blijk van onthutsend amateurisme: De Alliantie Nederland Rookvrij besloot twee activistische longartsen uit de anti-rookkoepel te zetten. Wanda de Kanter en Pauline Dekker. Zij zouden té fel strijdvoeren tegen het roken. Zij spreken van een epidemie en zelfs genocide, met 20-duizend tabaksdoden per jaar. In de strijd daartegen is, volgens de twee fanatieke longartsen, alles geoorloofd. Inclusief het juridisch vervolgen van de tabaksindustrie. En het aan de schandpaal nagelen van oud-politici die commissariaten of adviesfuncties vervullen in de tabaksbranche. Met hun mediagenieke acties is het longartsen-duo in tien jaar tijd uitgegroeid tot hét gezicht van de anti-rookbeweging. Zij zijn zelf een A-merk geworden, maar dan tégen het roken! De Alliantie zou juist alles uit de kast moeten halen om de twee aan boord te houden en als boegbeeld voorop te laten gaan. Als het gemeenschappelijke doel is om het roken uit te bannen, dan blijf je toch samen optrekken? Tegen het beste merk in de supermarkt kun je maar beter zelf ook een sterk merk in de strijd werpen. Als je een groot publiek wilt bereiken moet je in dit geval denken als de vijand, in targets, budgetten en doelgroepen. En dan recht erop af. Om te winnen. Prettige maandag! See omnystudio.com/listener for privacy information.

Nooit eerder stonden we zo hoog op de geluksranglijst van de Verenigde Naties. Wij behoren tot de allergelukkigste volken ter wereld. We hoeven alleen de Scandinaviërs voor te laten gaan. Maar what else is new? Vooral de Finnen hebben het goed voor elkaar, die gaan onbedreigd aan kop. Ondanks hun lange winters en donkere dagen. Maar nergens in de wereld is de welvaart zo eerlijk verdeeld en is de levensverwachting zo hoog als in dit rijtje landen. In deze gelukstopvijf zijn sociale verbondenheid en vrijheden van burgers maximaal. Ook volgens ons eigen CBS, trouwens, zijn negen van de tien Nederlanders domweg gelukkig. Onze kwaliteit van leven is onge-evenaard. De koning van het dwergstaatje Bhutan in de Himalaya ontwikkelde vanaf de jaren 70 een nieuwe ontwikkelingsmaatstaf voor landen: het Bruto Nationaal Geluk. Als alternatief voor het Bruto Nationaal Product, waarmee wel erg eenzijdig wordt gekeken naar economische groei. Veel te beperkt zoals we allemaal weten, want geld alleen maakt niet gelukkig. Maar dat het wel helpt blijkt telkens weer uit de geluksrapporten van de VN. De rijkste landen staan steevast bovenaan. Veel beter kun je het niet doen: Rijk én gelukkig. Bhutan zelf, nota bene de uitvinders van het Bruto Nationaal Geluk, doen het een stuk slechter. De straatarme bevolking bestaat voornamelijk uit boeren en boeddhistische monniken. Simpelweg te arm om gezond en gelukkig te zijn. Helemaal onderaan de lijst van 156 landen staat Zuid-Sudan, verscheurd door geweld en hongersnood. Kortom, we zijn een zwaar bevoorrecht volk. Volgens alle maatstaven, objectief en subjectief, worden we gerekend tot de beste landen op aarde. En terecht. Waar komt dan toch die boosheid vandaan, die ontevredenheid? Van links tot rechts zie je dezelfde onrust en negativiteit. Als voedingsbodem voor populisme en protestpartijen. Het is moeilijk te begrijpen dat de meeste Nederlanders privé uitermate gelukkig oordelen over hun eigen leven. Terwijl het met de samenleving - van al die net zo gelukkige landgenoten bij elkaar - in hun ogen volstrekt de verkeerde kant opgaat. De politiek biedt helaas weinig uitkomst. De versnippering van de volksvertegenwoordiging in een verzameling splinterpartijen draagt niet bij aan een breed gedragen blik op de maatschappij van morgen. Je ziet door de bomen het bos niet meer. Toch zullen we het samen moeten doen, burgers en politiek. Daarvoor hebben we leiders nodig die de verbinding zoeken in plaats van de tegenstellingen. Prettige maandag! See omnystudio.com/listener for privacy information.

Helaas weet de detailhandel niet te profiteren van het herstel na de crisis. De felle concurrentie van webshops en prijsvechters uit China doet ze één voor één de das om. De vrijvallende locaties worden steeds vaker ingenomen door lunchrooms en koffiebarretjes, waar eerst nog een modezaak of schoenenwinkel zat. Na V&D, Kijkshop en al die anderen is het wachten alleen nog op het moment dat Blokker eindelijk omvalt. Want alles went, zelfs een faillissement. Helemaal omdat faillissement allang niet meer het einde hoeft te betekenen van een onderneming, maar juist een nieuw begin. Voor populaire winkelformules is er immers altijd nog... de doorstart. In afgeslankte vorm en met een nieuwe eigenaar en strategie krijgt het bedrijf een tweede kans. Helemaal opgefrist, zonder lastige schulden en overtollig personeel en minus een aantal slechtlopende filialen. Fijn voor het winkelend publiek misschien, die nog even geen gedwongen afscheid hoeven nemen van hun vertrouwde merk schoeisel, kleding of speelgoed. Maar kleine schuldeisers blijven achter met hun onbetaalde facturen; een groot aantal medewerkers zonder baan. Het mag er dan uitzien als de redding van het bedrijf, zon doorstart. En het is misschien een opluchting voor de vaste klanten. Maar veel toeleveranciers worden keihard gedupeerd. Jacco Vonhof van MKB-Nederland vraagt aandacht voor kleine en middelgrote bedrijven die als schuldeiser bij een faillissement betrokken raken. Zij zien gemiddeld maar 3 % van hun vorderingen terug. Die kunnen fluiten naar hun geld. En moeten met lede ogen aanzien hoe de belastingdienst, banken en aandeelhouders met pandrecht de dans ontspringen omdat die vooraan staan bij het verdelen van de boedel. Faillissement wordt intussen steeds vaker ingezet als een strategische optie voor ondernemingen in nood. Als instrument in handen van bedrijvendokters. Je hoort ook ondernemers wel eens roepen dat het niet zo erg zou moeten zijn om een of twee keer bankroet te gaan. Kijk maar naar Amerika, zeggen ze dan. Daar staat het juist goed op je CV, als bewijs van lef en de bereidheid om risicos te nemen. Maar bij elk faillissement vallen slachtoffers, doorstart of niet. Dat is niets om stoer over te doen. Daar past alleen nederigheid van de failliete ondernemer. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Mijn vier dames zijn ambitieus en succesvol, elk op hun eigen terrein. Stuk voor stuk zijn het daarmee topvrouwen. Misschien niet van Randstad, Coolblue of KPN. Maar hé, moet je dat wel willen? Alsof het voor mannen zo makkelijk is om aan de top te komen van grote Nederlandse bedrijven. En zich daar ook te handhaven. Twintig jaar borrelen, netwerken, reizen, overwerken en zichturen maken op de zaak. Met alle huwelijks- en drankproblemen op de koop toe. Mij niet gezien, hoor. En slimme meiden zullen daar ook feestelijk voor bedanken. De dominante corporate cultuur aan de top van BV Nederland is een ranzig overblijfsel uit de vorige eeuw dat hopelijk zn beste tijd heeft gehad. De verbetenheid waarmee emancipatieminister van Engelshoven probeert om minstens 30% vrouwen in die top te krijgen lijkt mij dan ook een betere zaak waardig. Streefcijfers, naming and shaming, wie weet straks zelfs een quotum? Allemaal even kansloos, zolang het niet uit de ondernemingen zelf komt. De diversiteitsnorm laat zich niet afdwingen bij de 200 grootste bedrijven in ons land. Van die 200 voldoen op dit moment slechts 13 ondernemingen aan de emancipatie-eisen van de minister. Die top down benadering is gedoemd te mislukken. We kunnen beter kijken naar de basis, bottom up. Naar al die sterke vrouwen die zelf het heft in handen nemen en gewoon een onderneming starten. Waarom niet in één keer naar de top van je éigen bedrijf, als founder-CEO? Veel vrouwen zijn multitaskers en daarmee geknipt voor het ondernemerschap. Dat zijn de nieuwe rolmodellen voor ambitieuze meiden in de 21ste eeuw. In het digitale tijdperk zijn de mogelijkheden onbegrensd: Een slimme meid begint een site! Dankzij social media werd de 21-jarige Kylie Jenner de jongste selfmade miljardair ooit op de lijst van Forbes Magazine. Met 128 miljoen volgers op instagram staat ze aan het hoofd van een wereldwijd cosmetica imperium. Zonder dat ze daarvoor één stap heeft hoeven zetten op de corporate ladder. De komende jaren zullen we alleen maar meer vrouwen zien in de top van het bedrijfsleven. Niet omdat ze hetzelfde platgetreden carrière-pad bewandelen als mannen altijd deden. Of als excuustruus, dankzij een streefcijfer van de overheid. Maar juist omdat ze hun eigen weg kiezen. Prettige maandag! See omnystudio.com/listener for privacy information.

Welnu, 2018 was een recordjaar voor de fietsbranche, met een omzet van 1,22 miljard euro. In ons land werden meer dan 1 miljoen nieuwe rijwielen verkocht. En dat allemaal dankzij de onstuitbare opmars van de elektrische fiets. Voor het eerst kochten Nederlanders vorig jaar meer e-bikes dan normale stadsfietsen. Volgens Bovag en de RAI Vereniging wordt elektrisch fietsen 'het nieuwe normaal'. Niet alleen bejaarden, ook schoolkinderen en forenzen zullen eraan moeten geloven. Ergens wel een treurig vooruitzicht. Dat er een moment komt waarop de meeste fietsen op straat zullen zijn uitgerust met elektronische trapondersteuning. Wat een vertrutting ook van de samenleving, met al die ANWB stellen op de weg. En het blijft natuurlijk valsspelen, fietsen met een onzichtbaar motortje. Ik weet nog goed hoe ik op mijn racefiets voor de eerste keer moeiteloos werd voorbijgepeddeld, door zon jongbejaarde dame met pittig kort kapsel en een prei die achter uit de fietstas stak. Nu hoort het er nog gewoon bij, groepjes plattelandsjeugd die dagelijks met gemak 10 kilometer naar school op de fiets afleggen. Compleet in regenpak als het moet. En al jong de levensles krijgen dat je bij tegenwind gewoon harder moet trappen. Zo bezien lijkt de doorbraak van de e-bike een serieuze bedreiging te vormen voor onze nationale fietscultuur. Maar het is de vooruitgang en je houdt het toch niet tegen. Daarom kunnen we de elektrische fiets maar beter omarmen en ruimhartig faciliteren. Als onderdeel van de energietransitie. Helemaal als je bedenkt dat veel burgers hieraan wél van harte willen meebetalen. Gemiddeld werd vorig jaar ruim 1200 euro neergeteld voor een nieuwe fiets. Het zou daarnaast wel eens een doeltreffende manier kunnen zijn om de kloof tussen stad en land een beetje te dichten en de leefbaarheid in dorpen en krimpgebieden te vergroten. Laten Wopke en Cora de volgende 700 miljoen euro daarom liever steken in fietspaden voor snelverkeer, veilige stallingen bij bus- en treinstations, comfortabele wachtruimtes met lekkere koffie en voldoende oplaadpunten. Dan komen we een heel eind, samen. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Niet zo gek dat prompt het computersysteem op tilt ging, met die plotselinge drukte. Waardoor veel klanten hun bonnen niet meteen konden inleveren. Schandalig dat woedende klanten vervolgens het personeel bespuugden en bedreigden. Een filiaalhouder in Amstelveen moest zaterdag de winkel zelfs met hulp van de politie dichtgooien omdat het uit de hand liep. Een speelgoedwinkel! Wat een voorbeeld voor die kinderen, dat vader zo door het lint gaat, in wat een kinderparadijs zou moeten zijn. Laten we zeggen dat elke winkel de klanten krijgt die het verdient. Want er was helemaal niets paradijselijks aan de winkels van Intertoys. De formule was allang morsdood. Lang voordat Action, Lidl en Kruidvat met speelgoed begonnen te stunten. En lang voordat de online verkoop van speelgoed zon hoge vlucht nam kon je dit faillissement zien aankomen. Helemaal toen Bart Smit werd ingelijfd en er voortaan zelfs twee of drie Intertoys filialen in dezelfde winkelstraat stonden. Knalgele winkels die op geen enkele manier de kinderfantasie konden prikkelen, laat staan ze aan het spelen te krijgen. Intertoys was nooit meer dan een stapel dozen op de plank en een dikke speelgoedbrochure met de feestdagen. Zo moeilijk kan het toch niet zijn geweest om daar een klein beetje beleving aan toe te voegen? Zelfs in de wachtkamer van de tandarts viel meer te beleven, met een legohoekje en een tijdschriftentafel. Waarom geen modeltrein door de winkel laten rijden, of desnoods een drone laten rondvliegen? Geef demonstraties, laat kinderen speelgoed uitproberen. Maar doe iets om het verschil te maken, met de anonieme partijverkopers die het tegen dumpprijzen op internet flikkeren of bij de voordeeldrogist. Maak contact met die kleine klanten, betover ze een beetje, zorg voor een verrassing. Geef ze een reden om naar de zaak te komen. Ik moest nog even terugdenken aan die containerlading My Little Ponys die in de nacht van 2 januari op het strand van Schiermonnikoog werd uitgebraakt. Plastic roze rommel uit China, die nu via marktplaats zn weg vond naar de consument. Maar anders misschien wel bij Intertoys op het schap was beland voor 19,99 Euro. Dat is toch geen speelgoed, eerder een dreigende milieuramp! Het is pijnlijk dat Intertoys opnieuw een krater slaat in het Nederlandse winkellandschap, na de Kijkshop, V&D en al die anderen. Maar je kon erop wachten. En de crisis in de winkelstraat is nog lang niet over. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Maar s middags spraken ingewijden die berichten alweer met klem tegen. Dus weten we het dinsdag pas zeker, na de boardbijeenkomst, of Pieter Elbers het slachtoffer wordt van de vermeende machtsstrijd binnen het luchtvaartbedrijf. En of de Nederlandse lastpak, die altijd dwarsligt bij plannen uit Parijs om de autonomie van KLM in te perken, eruit vliegt. Wat er ook uitkomt, één ding moet je Elbers nageven: Hij heeft zn PR goed op orde. De laatste dagen woedt een felle publiekscampagne in de vaderlandse media voor zijn herbenoeming. De ondernemingsraad en de raad van commissarissen van KLM pleiten voor een nieuwe termijn. 25.000 medewerkers ondertekenden een petitie om Elbers te behouden voor het bedrijf. Zelfs de politiek bemoeit zich ermee. Ministers Hoekstra en Van Nieuwenhuizen hadden vrijdag een gesprek met Ben Smith, de hoogste baas van Air France-KLM. Waarin ze hem wezen op het economische belang van Schiphol en KLM voor Nederland. Als kers op de taart kwam vrijdag mr Pieter van Vollenhoven met een tweet. Waarin hij alle #twittervrienden en vriendinnen oproept om zich uit te spreken voor het behoud van onze KLM. Zeker nu de KLM 100 jaar bestaat. Ik heb geen enkele reden om Pieter Elbers zijn prachtige baan te misgunnen. Sterker nog: hoe vaak demonstreert personeel massaal niet tégen maar vóór zn topman? Dat alleen al zou genoeg moeten zijn voor nog minstens tien jaar KLM leiden. Plus het feit dat de KLM onder Elbers stukken beter presteert dan de Franse grote broer, Air France. Maar wat naïef om te denken dat Ben Smith, zelf een Canadees in Franse dienst, ook maar enigszins gevoelig is voor de Hollands Glorie-argumenten van onze regering. En wat merkwaardig dat we ons als samenleving samen sterk zouden moeten maken voor de herbenoeming van een Nederlandse divisiedirecteur van een Franse multinational. Hoe lang moet het nog duren voordat we inzien dat de luchtvaartindustrie een gewone bedrijfstak is als alle andere. Met veel staatsbemoeienis en subsidies, dat wel. Maar voor miljoenen toeristen en zakenreizigers is vliegen de normaalste zaak van de wereld geworden. Het is massavervoer, waar prijsvechters de dienst uitmaken. Samen met Air France heeft KLM nog een kleine kans om die concurrentie het hoofd te bieden. Met een dubbel netwerk en dubbele investeringskracht. Autonomie is, helaas, een illusie. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Om het vijf-daagse megatransport van de Jumbojet te realiseren, over de weg van Schiphol naar Badhoevedorp, moest de eigenaar van reisorganisatie Corendon met 22 instanties onderhandelen. Het duurde 6 maanden om een vergunning van de gemeente te krijgen voor deze miljoenen-operatie. Het was gekkenwerk, maar wat een cool project! Van een echte ondernemer die nog durft te dromen. En afmaakt waaraan hij begint, soms tegen beter weten in. Precies het omgekeerde zien we helaas gebeuren in het kabinet. Maar dan op veel grotere schaal, met de plannen voor een vliegveld in zee. Sinds 1971 wordt al gesproken over de mogelijkheid van een kunstmatig eiland met vertrek- en landingsbanen voor de kust. Om het vliegverkeer boven land te beperken en de overlast voor omwonenden terug te dringen. Het nieuwste idee om deze giga-investering mogelijk te maken kwam vorige week van werkgeversvoorman Hans de Boer. Hij pleit voor een oranje-verbond waarin de overheid gaat samenwerken met Schiphol. KLM, bouwbedrijven, woningbouwcorporaties en pensioenfondsen.Voor 46 miljard euro kan het gewoon! Inclusief bruggen en tunnels voor de verbinding met het vasteland. Vergeet de almaar toenemende klachten van omwonenden, vergeet die lullige uitbreiding met vliegveld Lelystad. De toekomst van Schiphol ligt op de Noordzee. Een showcase moet het worden, van de visie, de durf en het geweldige vakmanschap van Nederlandse bouwers en ingenieurs! Maar verkeersminister van Nieuwenhuizen was er als de kippen bij om elke hoop op een snelle verplaatsing van Schiphol naar zee resoluut de grond in te boren. Binnen 4 dagen kwam ze al op de proppen met een quickscan, een snelle raming van alle mogelijke effecten van zon verhuizing. Dat klinkt natuurlijk razendsnel en dynamisch, zon quickscan. Maar het is in feite een laffe vertragingstactiek. Een quickscan is de snelste manier om een goed idee om zeepte helpen. Want technisch en financieel is het allang haalbaar. En toch kan Schiphol op Zee op zn vroegst in 2050 worden gerealiseerd, volgens de minister. Omdat nog veel meer onderzoek nodig is naar de voors en tegens van zon plan. Met andere woorden: kom over dertig jaar nog maar eens terug. Het is een gemiste kans van deze minister. Om grote daden te verrichten moet je knopen doorhakken en risicos durven nemen. Niet vooraf alles willen weten. Denk daar maar eens aan als je toevallig door Badhoevedorp rijdt en ineens een enorme Boeing747 in de tuin ziet staan. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het zeehondenoverleg is bedoeld om de zeehondenopvang in ons land te professionaliseren, maar bereikte deze zaterdag precies het omgekeerde. Drie zeehondenopvangorganisaties zijn eruit gestapt, als hysterische verwende kleuters die hun zin niet krijgen. Omdat, zo zeggen ze, economische en politieke belangen de overhand hebben gekregen. Boven de belangen van zeehonden. Maar zeehonden zijn helemaal niet gebaat bij al die opvang. Dat is wetenschappelijk aangetoond. Professionaliseren van de sector betekent dan ook vooral inkrimpen en opheffen van opvangcapaciteit. De zeehondencreches zaten van meet af aan bij dit overleg aan tafel als de kalkoen die mag meepraten over het kerstmenu. Er is moed voor nodig en professionaliteit om te erkennen dat je rol is uitgespeeld als redder van zeehondjes. Wegens groot succes, welteverstaan. Want het gaat uitstekend met de zeehondenpopulatie in de Waddenzee. Dat schreef de Wetenschappelijke Adviescommissie vorig jaar in een rapport aan minister Schouten van Landbouw en Natuur. Het aantal zeehonden in Nederland is de laatste 40 jaar ver-dertigvoudigd. In 1980 waren het er 500, nu bijna 15000. Veel meer moeten dat er ook niet worden want dan is er te weinig vis om van te leven. Zeehonden zijn wilde dieren die thuishoren in de natuur. De commissie van wetenschappers adviseert daarom dat onnodige opvang, ook vanuit individueel dierenwelzijn, voorkomen moet worden. Wat gaaf dat het zo goed gaat met de zeehond in ons land! En wat jammer dat die ongekende luxe de verschillende partijen in het overleg niet dichter tot elkaar brengt maar juist uiteen drijft. Daarmee staat het mislukte zeehondenakkoord model voor alles wat er misgaat in de polder. Uitgangspunt van onderhandelingen moet altijd zijn de wil om er samen uit te komen. Weglopen uit overleg is een teken van zwakte, het is de arrogantie van de onmacht. En een goed akkoord doet aan beide kanten een beetje pijn. Zolang deze basisprincipes niet vlug in ere worden hersteld zie ik het voor de polder somber in. Prettige maandag! See omnystudio.com/listener for privacy information.

Met een flinke bezuinigingsopdracht ook nog. Aan Sander Dekker de taak om het stelsel van gesubsidieerde rechtsbijstand grondig te hervormen. Omdat het onbetaalbaar dreigt te worden. De plannen van minister Dekker krijgen vooralsnog weinig bijval en dat is volkomen begrijpelijk. Want het is één van de pijlers onder onze rechtsstaat, dat iedere burger toegang heeft tot een onafhankelijke rechter. Als hij of zij geen geld heeft voor een advocaat kan altijd een beroep worden gedaan op gesubsidieerde rechtshulp. Een bewindsman die dat heilige principe dreigt te ondergraven is geen minister vóór maar tégen Rechtsbescherming. In een beschaafde samenleving mag professionele rechtsbijstand natuurlijk nooit een privilege worden van de rijken, dat zou de tweedeling compleet maken. Het is jammer dat minister Dekker zo de confrontatie zoekt en het zichzelf daarmee onnodig moeilijk maakt. Want op één punt heeft hij volkomen gelijk: de juridisering van de samenleving is de laatste jaren volledig doorgeschoten. Massaclaims vliegen ons om de oren: tegen de spoorwegen, luchtvaartmaatschappijen, of de overheid. Ook particulieren lijken steeds vaker een advocaat in te schakelen en de gang naar de rechter te maken. In arbeidsgeschillen, echtscheidingen, burenruzies, letselschade, ga zo maar door. Het zijn Amerikaanse toestanden. Als iets je niet bevalt: See you in court! Geen wonder dat het systeem overbelast raakt. Alleen moet de oplossing niet worden gezocht in een beperking van de gesubsidieerde rechtshulp. Maar in een uitbreiding van alternatieve vormen van geschilbeslechting en bijstand, ook op het psycho-sociale en maatschappelijke vlak. Van eindeloos procederen is nog nooit iemand gelukkig geworden. Het is meestal een zaak van lange adem en diepe zakken. Niet voor niets luidt een oude wijsheid onder juristen: Wie procedeert om een koe legt er een toe. Rechtszoekenden zijn meestal beter af met een snelle schikking of buitengerechtelijke bemiddeling in hun zaak. Ook de rechtspraak is hard aan modernisering toe. Het kan vele malen sneller, eenvoudiger en goedkoper. In standaardprocedures laat het vonnis zich nu al makkelijk voorspellen met behulp van big data en algoritmes. In de nabije toekomst kan het gros van het werk in de rechtspraktijk door de computer worden gedaan. Dat is een goede ontwikkeling omdat het ruimte schept voor maatwerk door juridische professionals zodra het er echt op aankomt. Voor iedereen. Prettige maandag! See omnystudio.com/listener for privacy information.

Met recht op een volwaardig dienstverband, inclusief verzekering voor arbeidsongeschiktheid en pensioen. 1-0 voor vakbond FNV die de zaak had aangespannen en nu ook andere bedrijven met soortgelijke constructies voor de rechter wil brengen. Vrijdag kwam daar het tragische nieuws bovenop dat Uber-taxis in Amsterdam betrokken waren bij vier dodelijke ongevallen in zes weken, veel vaker dan gemiddelde verkeersdeelnemers. Voor de haters van het Amerikaanse taxiplatform was dit al het bewijs dat ze nodig hadden. Dat Uber-chauffeurs zich niet alleen laten uitbuiten maar ook laten opjagen. Door alle ritten die maar blijven binnenkomen op de app zouden ze te weinig op het verkeer letten en veel te lange dagen maken. Met vier dodelijke slachtoffers in korte tijd tot gevolg. Er gebeuren de laatste tijd zelfs zo veel ongelukken met jonge zzp-ende taxichauffeurs dat het Verbond van Verzekeraars alarm slaat. Als het zo doorgaat komt er een moment dat taxichauffeurs niet meer kunnen worden verzekerd. Het is jammer dat Uber zo slecht naar voren komt uit de veiligheidsstatistieken. Want de verleiding blijkt groot om dan maar te concluderen dat het aan de zzp-constructie ligt, waaronder de chauffeurs hun werk moeten doen. Alsof medewerkers met een vast contract en pensioenzekerheid per definitie veiliger rijden dan zzpers. Onzin natuurlijk. En pure bangmakerij, door politici die de zogenaamd doorgeslagen flexibilisering van de arbeidsmarkt willen terugdraaien. Gelukkig is er geen weg terug. Zzp staat allang niet meer voor zielepoot zonder pensioen. Eerder voor zelf zekerheid pakken. Het groeiende leger van bijna een miljoen zelfstandigen hoeft helemaal niet in bescherming te worden genomen. Ze willen gewoon aan de slag, zonder lastige regels en beperkende arbeidscontracten. Liever nu verzekerd van een goed betaalde klus dan de zekerheid van een pensioen over 40 jaar. Dat nu is precies wat de digitale platformeconomie doet: volop werk verschaffen voor iedereen die wil aanpakken. Flexibilisering van de arbeidsmarkt is geen vloek maar een zegen voor de economie. We hebben ze nodig, bedrijven zoals Uber dat de traditionele taxi-sector volledig overhoop haalde. Niet alleen de chauffeurs maar ook de klanten zijn nu vaak stukken beter af dan vroeger onder het monopolie van de taxicentrale. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Kennelijk is het vriendelijke fiscale klimaat in ons land voor veel multinationals nog altijd een belangrijke reden om hier zaken te doen of zelfs hun hoofdkantoor te vestigen. En wij zien ze graag komen, daar zijn ze voor, die rulings van de Belastingdienst. Niks mis mee natuurlijk. Liever een wat lagere belastingopbrengst dan een uittocht van internationale bedrijven met al hun economische activiteiten. En waarom moeilijk doen over een fiscale deal om bedrijven en instellingen naar ons land te lokken, als alle andere middelen om datzelfde doel te bereiken wel geoorloofd zijn? Zoals bij het binnenhalen van het Europees Medicijn Agentschap, EMA. Door de Brexit moest het medicijnagentschap weg uit Londen. En Nederland haalde werkelijk alles uit de kast om deze hoofdprijs binnen te slepen: Voor 225 miljoen euro wordt in razend tempo een hoofdkantoor uit de grond gestampt, op een toplocatie aan de Zuidas, door de Rijksgebouwendienst. Een speciaal team van de gemeente Amsterdam doet er alles aan om de verhuizing van honderden EMA medewerkers met hun gezinnen naar ons land glad te laten verlopen. De rode loper wordt voor ze uitgerold. Dat is toch ook een vorm van staatssteun. Wanneer een organisatie en zn medewerkers zo dik in de watten worden gelegd om er zeker van te zijn dat ze voor Nederland kiezen. Met tromgeroffel en klaroengeschal werd woensdag het Europees Medicijn Agentschap onthaald in Amsterdam. Uit handen van de minister zelf kreeg de instelling de sleutel van het nieuwe onderkomen in onze hoofdstad. Het is de grootste Brexit-trofee tot nu toe voor ons land, dus alle reden voor een feestje. Het EMA is de jackpot, die 900 goed betaalde en hoogopgeleide Europese ambtenaren naar Amsterdam brengt. Het is ook een magneet voor jaarlijks tienduizenden lobbyisten, adviseurs en wetenschappers uit de farmaceutische industrie. Die allemaal moeten eten, slapen en met de taxi. Een enorme impuls voor de economie, bravo! Publiek lobbygeld is hier goed besteed. Maar ga dan ook niet lullig doen over belastingdeals waarmee grote private ondernemingen naar Nederland worden gelokt. Het is precies hetzelfde spelletje. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

In het cliché van de Gele Hesjesbeweging is het de elite die zich zorgen maakt over het einde van de planeet. Tegen de gewone man die zich zorgen maakt over het einde van de maand. Het maatschappelijk debat over klimaat en milieu zit dan ook muurvast. En een doorbraak is niet te verwachten, zolang de discussie gaat over afpakken in plaats van bijdragen. Want niemand is tegen de redding van de aarde, daar kun je alleen maar vóór zijn, toch? Maar de vraag is wie daarvoor de rekening krijgt. Wat de tegenstanders van al die grootse klimaatplannen terecht dwarszit is een ongelijke verdeling van de lasten. De industrie, verantwoordelijk voor 80% van de CO2 uitstoot, gaat vrijuit. Terwijl particuliere huishoudens moeten gaan betalen. Voor maatregelen waarvan de positieve klimaateffecten niet eens zijn aangetoond. Zeker niet als Nederland in zn eentje in actie komt terwijl het grootste deel van de wereld gewoon doorgaat met vervuilen. Wat ook niet helpt om een redelijk gesprek over het klimaat op gang te brengen is dingen verbieden of verketteren. De lijst met doodgewone zaken en alledaagse activiteiten die teveel broeikasgas of fijnstof uitstoten wordt steeds langer. Je moet je schamen in het vliegtuig of de dieselauto, met je biefstuk en de houtkachel. Zelfs kinderen krijgen is een aanslag op het klimaat. Dit weekend deed het AD daar nog een schepje bovenop, onder de kop Een huisdier is net zo slecht voor het milieu als met je SUV naar Marokko. Zwitserse onderzoekers vergeleken de ecologische pootafdruk van een hond met het aantal gereden kilometers in een luxe terreinwagen. De milieuschade van een hond komt dan gemiddeld uit op 3677 SUV-kilometers per jaar. Zo had ik onze trouwe Dido nog niet eerder bekeken. Ze stinkt een beetje uit dr bek, maar een milieudelict zou ik het niet noemen. Het fanatisme waarmee klimaat-jihadisten dieselrijders, vleeseters, openhaardstokers en luchtreizigers de les lezen, en nu weer hondenbezitters, werkt alleen maar averechts. Omdat het voelt als het afpakken van de kleine genoegens in het leven. Zonder dat daarmee op wereldschaal enige reële klimaatwinst te behalen valt. Dat roept alleen maar verzet op. Intussen blijken steeds meer burgers best bereid een positieve bijdrage te leveren voor het klimaat. Al dan niet met een duwtje in de rug van de fiscus. Nog nooit werden zoveel stekkerautos verkocht als in het afgelopen jaar. Dus begin nu maar eens aan de bovenkant, met een wereldwijde aanpak van grote industriële vervuilers. Vervolgens kun je de burgers altijd vragen om elk hun steentje bij te dragen. Maar houd het positief. En kom niet aan de hond. Prettige maandag! See omnystudio.com/listener for privacy information.

In de recordregen die steevast op ons neerdaalt in de laatste dagen van het jaar, wil ik die van de Nederlandse Kansspelautoriteit niet onvermeld laten. De toezichthouder legde namelijk een recordbedrag aan boetes op, van in totaal 1,7 miljoen euro. Dat lijkt misschien niet zoveel maar is toch wel even het hoogste jaarbedrag sinds de oprichting in 2012. De Kansspelautoriteit maakt al zes jaar verbeten jacht op illegale aanbieders van online gokspellen, zoals blackjack, poker en roulette. Verder werd dit jaar een caféhouder beboet voor het faciliteren van sportweddenschappen en een particulier die zonder vergunning twee speelautomaten exploiteerde. Dat zal ze leren, die criminele gokbazen! Maar waar het kleine gokken - in cafés en online - keihard de kop wordt ingedrukt krijgt het grote werk vrij spel. Want waarom is het aanbieden van een potje poker verboden terwijl de staat zelf ons intussen wekenlang gek mag maken met een hoofdprijs van 30 miljoen in de Staatsloterij?! Met 0,0% kans om die te winnen, dat weten we allemaal. Dan liggen je winkansen in het alternatieve circuit toch een stuk hoger. Het gokbeleid van de regering is volkomen inconsequent. De Wet op de Kansspelen is bedoeld om de burgers tegen zichzelf te beschermen, tegen hun eigen hebberigheid en latente verslaving. Gokken is slecht! Daarom ook zijn minderjarigen van deelname uitgesloten. Net als bij tabak en alcohol is het 18-plus. Maar dan is de Staatsloterij of de Postcode Loterij toch geen haar beter dan willekeurig welk ander gokspelletje? Illegaal of niet, gokken blijft gokken. Ook als een deel van de opbrengst naar goede doelen gaat. Voor de wanhopige gokverslaafde maakt dat weinig uit. De goklust wordt intussen alleen maar aangewakkerd in plaats van ontmoedigd door de staat. De strenge regulering heeft er alleen maar toe geleid dat twee grote partijen de gokmarkt nu volledig domineren. Dankzij hun beschermde status zijn de Staatsloterij en de Postcode Loterij uitgegroeid tot extreem succesvolle bedrijven, miljoenen Nederlanders spelen mee. Goede Doelen Loterijen, dat is de onderneming achter Postcode Loterij, BankGiro Loterij en VriendenLoterij, verkocht dit jaar voor het eerst meer dan een miljard euro aan loten. Ook een record, dus. Alle zeshonderd medewerkers kregen daarom een jaarbonus van 1000 euro. Een premie die, vermoed ik, volledig in het niet valt bij de bedragen die aan de strijkstok blijven hangen van die gezellige Gaston en dat hele rijtje BN-ers van de A-lijst. Die ons in hun rode jasjes zo vriendelijk verleiden om een gokje te wagen. Voor het goede doel. Prettig Nieuwjaar!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Jammer voor die 200 landgenoten die eindelijk, na jaren van keihard polderen en netwerken, een felbegeerd plekje hebben veroverd op de ranglijst. Maar het stelt helemaal niks voor. Zolang ze die invloed niet gebruiken om maatschappelijke impasses te doorbreken en een beetje richting te geven aan onze op drift geraakte samenleving. Hun verantwoordelijkheid nemen en leiderschap tonen. In plaats daarvan leven de meeste van die tweehonderd invloedrijken in een van de echte wereld afgesloten bubbel, lijkt het. Bedrijfsleven, wetenschap, publieke sector en cultuur: bovenin is het één dichtgetimmerd bolwerk, als je de Volkskrant moet geloven. Het ultieme Old Boys Network van senatoren, commissarissen, CEOs en top-bestuurders. Die vooral invloed uitoefenen op elkaar en hun macht gebruiken om de bestuurlijke elite in stand te houden. Want met maar 22 nieuwkomers op de lijst, 11 % slechts van het totaal, is de doorstroming zeer beperkt. Nieuwe instroom wordt belemmerd door dinosaurussen als Frits Bolkestein en Hans Wiegel. Of polder-mastodonten uit de gelederen van werkgevers en werknemers. Terwijl iedereen kan zien dat het ooit zo legendarische Rijnlandse overlegmodel al jaren is uitgewerkt. Dus hoezo macht en invloed? Grote afwezigen op de lijst zijn staatssecretarissen, ministers en de premier. Terwijl die het formeel voor het zeggen hebben. Hoeveel meer hebben de hitsers en volksmenners op twitter nog nodig om in deze jaarlijkse Top 200 van de Macht een groot complot te zien, van de elite tegen de grote middengroep? Een middengroep die zich helemaal niet herkent in deze 200 leiders die geacht worden achter de schermen aan alle touwtjes te trekken. Als je wil weten waar de èchte macht en invloed is samengebald kan je misschien beter kijken naar de Quote 500. Geld is een stuk makkelijker te meten dan invloed. En geld geeft macht. Of naar influencers op social media? Het zijn allemaal lijstjes die nauwelijks overlap vertonen. Gescheiden werelden, die samengevoegd een veel genuanceerder beeld zouden geven van hoe de macht en invloed in ons land werkelijk is verdeeld. .Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Die 7 euro was je toch al kwijt aan een latte macchiato op de luchthaven. Zolang je nog voor een paar tientjes naar Barcelona of Londen kan vliegen gaat geen enkele weekend-shopper kiezen voor de trein. Het spoor blijft voorlopig - op zn best - een langzaam en duur alternatief voor het vliegtuig. Voor niemand echt aantrekkelijk, tenzij je last hebt van vliegangst of zin om onderweg lekker door te werken in een stilte coupé. Maar dan zat je al in de trein. Schiphol schrapte zaterdag honderd vluchten vanwege de harde wind. Slecht weer houdt op één dag al meer vluchten aan de grond dan deze vliegtaks in een heel jaar voor elkaar krijgt, straks. Het milieu-effect van de heffing is dan ook nihil, het is een pure symboolmaatregel. Maar wel een die ik van harte onderschrijf, want symbolen zijn belangrijk. Zeker in de strijd voor het behoud van onze planeet. De meest vervuilende vorm van vervoer wordt nu het minst belast: Luchtvervoer wordt zwaar gesubsidieerd. Van eerlijke concurrentie tussen vliegtuig en trein is daardoor nog lang geen sprake. Hopelijk is dit een eerste stap om dat recht te trekken. En zonder impopulaire maatregelen van de regering zou het helemaal niet lukken. Het is maar goed dat nu wordt doorgezet. Want het kabinet maakt geen vrienden met de vliegtaks, integendeel. Van alle kanten klinkt kritiek: Voor de milieubeweging gaat het niet ver genoeg. Vanuit milieuoogpunt was accijns op kerosine veel effectiever geweest. Dan de luchtvaartsector, die vreest voor banenverlies als reizigers straks massaal uitwijken naar luchthaven Brussel om de taks te ontlopen. En veel burgers, tenslotte, voelen zich opnieuw gepakt in hun portemonnee, met de zoveelste heffing die uitsluitend bedoeld lijkt om de schatkist te spekken. Onder het mom van een milieumaatregel. Dat krachtenveld rond de invoering van een vliegtaks heeft een slap compromis opgeleverd van 7 euro slechts, nauwelijks meer dan een bewustwordingsbijdrage bovenop de ticketprijs. Er zijn andere manieren om reizigers te motiveren om voor de spoorwegen te kiezen. Behalve vliegen duurder maken kan de trein nog een heel stuk goedkoper. Zoals in Luxemburg, waar het openbaar vervoer zelfs helemaal gratis is. Soms werkt een wortel beter dan een stok. Prettige maandag! See omnystudio.com/listener for privacy information.

Maastricht, Nijmegen en Den Haag waren ook het toneel van demonstraties, maar de actiebereidheid bleek daar nauwelijks groter dan in Friesland. Landelijk was de opkomst misschien 200 tot 300 man, verdeeld over vier steden. Het bleef dus op zn best een wat miezerige vertoning. Zeker als je dat afzet tegen de wantoestanden in Frankrijk, waar de gele hesjes-beweging een spoor van vernielingen trekt door het hele land. Bij de massale rellen in Parijs, dit weekend op de Champs-Elysées, werden winkels vernield, gingen tientallen autos in vlammen op en raakten 133 mensen gewond. Meer dan 400 relschoppers werden opgepakt. Sommigen hangt een celstraf van zeven jaar boven het hoofd. Bij snelwegblokkades elders in het land zijn tot nu toe zelfs drie doden gevallen. Dat zijn nog eens demonstraties! Dat kunnen wij ook, moeten diverse initiatiefnemers van een Nederlandse Gele Hesjes-beweging gedacht hebben. Toen deze volksmenners hun opruiende oproep deden op Facebook en Twitter, om alle ontevreden relschoppers van Nederland te mobiliseren. Dat gele hesje past ons immers allemaal, zolang je maar ergens tegen bent. Dat bleek ook wel zaterdag, waar de één protesteerde voor verlaging van de pensioenleeftijd en de ander voor een beter zorgstelsel. Weer een ander was tegen armoede of de hoge brandstofprijzen, of tegen het kabinetsbeleid. Het was, kortom, een bont en gevarieerd grievenpakket dat de 13 actievoerders in Leeuwarden had samengebracht en hun collegas in Maastricht, Den Haag en Nijmegen. Volgens een peiling van Maurice de Hond zou één op de drie Nederlanders (34%) het toejuichen dat ook in ons land een gele hesjes-beweging opkomt. Vooral kiezers van de PVV, Forum voor Democratie en de SP blijken vóór het optuigen van zon activistische burgerbeweging, naar Frans voorbeeld. Maar ik kan me nauwelijks voorstellen dat 34 % van mijn landgenoten echt zit te wachten op een puinzooi zoals die relschoppers in Parijs ervan maken. Demonstreren is toch wat anders dan brandstichten en vernielen, lijkt me. Gelukkig is de eerste poging dit weekend jammerlijk mislukt. Wat een afgang, hopelijk blijft het hierbij. Prettige maandag! See omnystudio.com/listener for privacy information.

Dìt was het moment, na vijf jaar economische groei, op de toppen van de hoogconjunctuur. Miljarden euros waren beschikbaar om de overgang naar een hogere AOW-leeftijd geleidelijk en soepel te laten verlopen, ook voor de zware beroepen. Alle partijen aan tafel moeten zich hebben gerealiseerd: beter dan dit wordt het niet. Maar helaas konden oppositiepartijen in de Tweede Kamer de verleiding niet weerstaan om Mark Rutte pootje te lichten. En de FNV liet zich graag voor hun karretje spannen. De grootste vakbond van ons land liet de kans lopen om een historisch akkoord te sluiten, omdat het de SP, GroenLinks en PVDA beter uitkwam, in het zicht van de Provinciale Staten-verkiezingen in maart. Liever dan een stevig doortimmerd pensioenstelsel voor de lange termijn, met een breed maatschappelijk draagvlak in de polder, kiest de linkse oppositie voor politieke winst op korte termijn. Met een frontale aanval op de premier en zijn kabinet. Alles om het beeld op te roepen van een wankele minister-president, die voor de tweede keer in korte tijd een ambitieus project ziet mislukken. Eerst het afschaffen van de dividendbelasting en dan nu het pensioenakkoord. Dat bleek ook wel uit de reactie van Jesse Klaver van Groen Links, toen hij tevreden vaststelde dat de magie van de dealmaker Rutte kennelijk is uitgewerkt. Door het laffe verraad van de FNV was dit pensioenakkoord op voorhand volkomen kansloos. Het was een hinderlaag. De SP had nota bene al een Twitter-filmpje klaarstaan en zat met de vinger aan de knop te wachten op het moment dat de onderhandelingen klapten. Met eerlijke en open gesprekken in de polder over modernisering van ons pensioenstelsel had dit allemaal niets te maken. Het draaide uitsluitend nog om de positie van de minister-president. De vertrouwensbreuk is zo diep dat dit wel eens het einde zou kunnen betekenen van ons poldermodel. Om zeep geholpen door de FNV, die zn achterban daarmee bepaald geen dienst bewijst. De weg terug naar de onderhandelingstafel lijkt definitief afgesneden. Politieke scoringsdrift mag nooit zwaarder wegen dan de wens om er samen uit te komen, in de polder. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Hoe bestaat het dat een ontwikkelde en beschaafde samenleving als die van ons domweg accepteert dat jaarlijks tientallen zwaargewonden en soms ook doden vallen rond de viering van een volksfeest? Al die jonge mannen die een paar vingers of een hand moeten missen, of een oog? Getekend voor het leven door pijnlijke brandwonden? Toch zal het wel weer betutteling zijn als ik zeg dat deze barbaarse traditie, die elk jaar weer tot zulke ernstige verminkingen leidt, direct moet worden afgeschaft. De enige manier om een einde te maken aan deze waanzin is een totaalverbod op alle consumentenvuurwerk. Waarom neemt de overheid hierin geen verantwoordelijkheid? Na het tragische ongeval in Oss met de Stint werd het transportmiddel meteen van de weg gehaald. Die fabrikant werd zonder pardon de nek omgedraaid. Dan kan het ineens blijkbaar wel. Maar vuurwerk verbieden lukt gek genoeg niet. Want niemand durft door te pakken. Ondanks de enorme verwoestingen die het aanricht in de samenleving. In plaats daarvan worden schijnmaatregelen genomen, die de indruk moeten wekken dat gemeenten er bovenop zitten. Na Rotterdam gaat nu ook Amsterdam speciale vuurwerkzones aanwijzen. Maar dat gaat volgend jaar pas in. Vuurwerkvrije zones bestaan al, in de buurt van ziekenhuizen en dierenasiels. En er wordt een groot publiek vuurwerkevenement georganiseerd. Maar geen verbod, dat ligt te gevoelig. Nog zon afleidingsmanoeuvre is de verbeten jacht op illegaal vuurwerk. Inclusief meldplicht voor mensen die ermee zijn gepakt. Dat strikte onderscheid tussen legaal en illegaal vuurwerk is natuurlijk bespottelijk. Alsof je van het legale spul geen fantastische bommen kunt maken. Bij de trauma-afdeling in Beverwijk zien ze het verschil ook niet, lijkt me, tussen de slachtoffers van een legale of een illegale ontploffing. Een ander voorbeeld van creatief omgaan met vuurwerkoverlast vorig jaar, was een gemeente die een beloning uitloofde voor de dorpsjeugd, als ze een keertje zouden afzien van hun jaarlijkse slooptocht door de buurt met Oud en Nieuw. Bij goed gedrag konden ze rekenen op een gloednieuwe hangplek of een trapveldje. Bizar. De belangen zijn waarschijnlijk te groot want het is een miljoenen-industrie. Doe-het-zelfwinkels en sigarenboeren die het willen verkopen moesten in de afgelopen jaren peperdure bunkers en blusinstallaties aanleggen. Maar die investeringen zijn intussen echt wel terugverdiend. Daarom nu kappen met die ellende. Hoe moeilijk kan het zijn. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het TT-circuit van Assen was ook in de race, maar lijkt in één klap volkomen kansloos. Na het zeer geslaagde media-offensief van Zandvoort en de eigenaar van het circuit, Prins Bernhard van Oranje. Ondanks de superieure staat van het asfalt en de tribunes en de perfecte bereikbaarheid van de Drentse hoofdstad hebben ze in Assen het nakijken. Over het derde en meest verstandige alternatief, om volledig af te zien van Formule 1 races in ons land, hoor je niemand. Omdat emotie het hier wint van de ratio, op alle fronten De droom is hier veel belangrijker dan de werkelijkheid. Geld speelt dus eigenlijk geen rol en praktische bezwaren evenmin. Met de grootste welwillendheid, van links tot rechts, worden de plannen van de prins toegejuicht. Want Max Verstappen! De historie van Zandvoort! Critici zijn niet te vinden of laten zich niet horen. Ook bij de Publieke Omroep, van Nieuwsuur tot Pauw, was geen wanklank te beluisteren. Zelfs de fractievoorzitter van Groen Links (nota bene!) in Zandvoort mocht in het NOS Journaal een warm pleidooi houden voor het organiseren van de Formule 1 in zijn gemeente. Toch merkwaardig om een milieupartij hiervoor een lans te zien breken. Want erg groen kun je het evenement niet noemen. Eerder een orgie van lawaai en fossiele brandstoffen. Geweldig voor autosport-liefhebbers, maar toch niet voor broedende vogels en duinkonijntjes. Slechts een deel van de tientallen miljoenen euros voor organisatie en verbouwing van het circuit kunnen worden terugverdiend met ticketverkopen en sponsoring door bedrijven. Zonder wezenlijke bijdrage van de overheid gaat het nooit lukken om hier een sluitende business case van te maken. Helemaal als het binnen anderhalf jaar geregeld moet zijn. Nuchter bekeken is het gekkenwerk, om zoveel overhoop te halen voor 3 dagen autopret met Max Verstappen. Zou dat belastinggeld niet beter besteed kunnen worden aan breedtesport, de ontwikkeling van het vrouwenvoetbal, of e-sports? Eerlijk gezegd denk ik van niet. Een volk heeft helden nodig en moet kunnen dromen. Bij gebrek aan voetbalsuccessen is Max Verstappen en de terugkeer van Formule 1 op Zandvoort een geschenk uit de hemel. De plotselinge eensgezindheid daarover, bij media en publiek, moet worden gekoesterd. Uniek voor een land dat het over wintertijd en Zwarte Piet nog niet eens kan worden. Dit is hét moment om iets te doen aan de diepe verdeeldheid in onze samenleving. Max Verstappen en Zandvoort zijn daarvoor het ideale instrument op precies het goede moment. En dat mag best wat kosten. Prettige maandag! See omnystudio.com/listener for privacy information.

Ons zorgstelsel is de laatste jaren zo complex en onoverzichtelijk geworden dat niet meteen duidelijk was wie hiervan de schuld moest krijgen: Directie? Aandeelhouders? Zorgverzekeraar?Rijksoverheid? Dus bleef de Tweede Kamer lekker op reces en ging de zwarte piet gemakshalve naar Het Systeem in het algemeen en naar De Marktwerking in het bijzonder. Volkomen ten onrechte. Want de sluiting van de Slotervaart- en IJsselmeerziekenhuizen schreeuwt juist om méér marktwerking in de zorg, niet minder. In de kern heeft ziekenhuiszorg alle kenmerken van een markt, daar waar vraag en aanbodbij elkaar komen. Een gigantische groeimarkt, bovendien, want door de vergrijzing zal de vraag naar zorg de komende jaren alleen maar toenemen. De beste manier om betaalbaarheid en kwaliteit van zorg te waarborgen, ook in de toekomst, is eerlijke concurrentie tussen zorgaanbieders. Laat ze maar vechten om de gunst van de klant. Met korte wachttijden, hoogwaardige specialisatie,goede bereikbaarheid, zorgzaam. De beste zorg voor de juiste prijs, het is eigenlijk heel simpel. Maar dat heldere principe van een vrije marktwerking wordt verstoord door een ongelijke machtsverdeling in de sector. Waar het kartel van zorgverzekeraars de dienst uitmaakt en grote systeemziekenhuizen in de praktijk toch wel too big to fail zullen blijken. Nederland telt 66 ziekenhuizen; 14 daarvan staan er financieel slecht voor, volgens de accountants van BDO, vooral door de snel stijgende personeelskosten. Kleine ziekenhuizen zijn extra kwetsbaar en moeten zich grote zorgen maken. De tucht van de markt treft nu alleen de uitdagers van het oude stelsel, die ironisch genoeg juist op de betaalbaarheid van de zorg concurreerden. We hebben alle belang bij een streng controlemechanisme om de almaar stijgende zorgkosten te beteugelen. De markt is daar toe beter in staat dan de overheid. In het licht van de twee flitsfaillissementen van vorige week tonen ziekenhuizen uit de omgeving zich nu al slagvaardig en ondernemend en nemen tegelijk hun maatschappelijke verantwoordelijkheid, met de burgemeesters. Ontslagen personeel en patiënten hebben alweer onderdak gevonden in de regio. Het bankroet van de Slotervaart- en IJsselmeerziekenhuizen is een harde les, voor de sectoren de samenleving. Maar zonder marktwerking is betaalbare zorg in de toekomst niet haalbaar. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het leek wel een nationale feestdag,18 oktober 2018: De Redding van de HEMA. Met klaroengeschal en paukengeroffel was daar de aankondiging van de goedlachse miljardair Marcel Boekhoorn. Dat hij de oer-Hollandse warenhuisketen overneemt van de Britse Investeerder Lion Capital. In het feelgood-spektakel dat daarop volgde was geen kritische wanklank te beluisteren. Unisono stak de vaderlandse media de loftrompet over de gedurfde herovering van een prominent stukje erfgoed op de Britten. De Hollandsche Eenheidsprijzen Maatschappij Amsterdam, eindelijk weer terug in Nederlandse handen. Ome Marcel trakteerde vrolijk op tompoucen en rookworsten. Want de overname gaat gepaard met een strak geregisseerd marketingoffensief. Waarbij niet alleen de winkelketen, maar vooral ook Marcel Boekhoorn zelf in het zonnetje wordt gezet. Als redder van HEMA en liefhebber van pandaberen en voetbalclub NEC. Onze weldoener stond duidelijk te popelen om zijn daad van vaderlandsliefde te verrichten. De foodtrucks met hemaworsten en -tompoucen, voor bij de persconferentie, waren die week al twee keer vergeefs uitgerukt maar vlug weer omgekeerd omdat de deal niet op tijd rondkwam. Laat ik zeggen dat het van mij wel wat minder chauvinistisch had gemogen. Boekhoorn loerde al jaren op een kans om de zaak voor een prikkie over te nemen. En Lion Capital te verlossen van een investering waar ze maar niet vanaf leken te komen. Het is gewoon een handige zakentransactie. En de aandelen mogen dan jarenlang in Britse handen zijn geweest; het winkelend publiek zal daar weinig van gemerkt hebben. De HEMA-winkels zijn geen moment minder Nederlands geweest. Tompoucen en rookworsten, rompertjes en onderbroeken. Alles waarvoor je naar de HEMA ging bleef gewoon verkrijgbaar, ook tijdens de jaren van Britse onderdrukking. Zelfs typisch Nederlandse relletjes bleven de HEMA niet bespaard, over Zwarte Piet en gender neutrale kinderkleding. De eerste klap is een daalder waard, maar het echte werk moet nog beginnen. Het is duidelijk dat Nederland houdt van de HEMA. Maar of dat genoeg is om de crisis in de winkelstraat te overleven en het te winnen van de felle concurrentie, op internet en van de Action? Aan de torenhoge gunfactor zal het in elk geval niet liggen. De kerstman komt dit jaar uit Nijmegen, op een door pandaberen voortgetrokken slee. See omnystudio.com/listener for privacy information.

De internationale pers had al lucht gekregen van de oorlogshitserij van de Nederlandse regering. The Guardian nam het nieuws gretig over. Inclusief het aanbod van onze defensieminister aan de NAVO om vaker Nederlandse cybersoldaten in te zetten. Niet alleen om de weerbaarheid te vergroten maar ook zelf offensief dingen te kunnen doen als dat nodig is. Cybersoldaten offensief inzetten, tegen de Russen. Dat klinkt toch behoorlijk oorlogszuchtig. Zeker voor Hollandse begrippen, want sinds het einde van de Gouden Eeuw heeft ons land in militair opzicht nooit meer wat voorgesteld. In de Eerste Wereldoorlog waren we neutraal en in de Tweede werden we binnen een week onder de voet gelopen. Sindsdien heeft onze krijgsmacht natuurlijk wel zn steentje bijgedragen aan vredesmissies en aan de NAVO. Maar echte pro-actieve vechtersbazen zijn we nooit meer geworden. We zijn een vredelievend volkje, dat liever handel drijft dan oorlog voert. En die gezonde koopmansgeest heeft ons geen windeieren gelegd. We gooien liever olie op de golven dan op het vuur. Waarom dan ineens zo stoer doen tegen Rusland? Heel verstandig vind ik het niet. Zeker gelet op de gevoelige relatie tussen onze twee landen, sinds het neerhalen van MH-17 en de leugen van Halbe Zijlstra. Maar Minister Bijleveld vindt dat we af moeten van de naïviteit in Nederland. De aard van oorlogsvoering is veranderd, zegt ze. Men probeert hier het publieke debat te beïnvloeden. En dat is gevaarlijk volgens de minister. De verijdelde hack van Russische spionnen in Den Haag is daarvan het bewijs. Nu geloof ik best dat de internationale cyberstrijd - om informatie, data en beïnvloeding van de publieke opinie - een acute bedreiging vormt voor onze veiligheid. Maar is het wel Rusland waarvoor we dan moeten vrezen, met hun knullige, verprutste cyber-operaties? Komt de dreiging niet veel meer uit China? Of van grote Amerikaanse technologie-bedrijven? En kunnen we de Britten nog wel vertrouwen? Wie weet wat nog kan gebeuren naarmate een harde-brexit-zonder-deal dichterbij komt. Het zijn de aanvallen die je het minst verwacht en die je niet kunt zien die ons de meeste schade berokkenen. Natuurlijk moet Nederland zich wapenen tegen de grote veiligheidsrisicos van de moderne tijd, op alle fronten. Maar Rusland zomaar de oorlog verklaren is volstrekt willekeurig en lang niet ongevaarlijk. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

In de echte wereld is het wel meteen duidelijk dat die Haagse poppenkast van het afgelopen jaar rond de dividendbelasting alleen maar verliezers oplevert. Oppositiepartijen in de Tweede Kamer mogen van mij best juichen om de afgang van Mark Rutte, maar het is buitengewoon kortzichtig. Want de politieke nederlaag van onze premier valt volledig in het niet bij de maatschappelijke en economische schade op lange termijn. Want niemand heeft baat bij het wegjagen van grote internationale ondernemingen uit ons land. Het zijn de kroonjuwelen van ons bedrijfsleven: Philips, Akzo, Unilever, DSM, Heineken, Shell, noem ze maar op. Sterke multinationals die al vele tientallen jaren zorgen voor innovatie en werkgelegenheid, internationalisatie en professionaliteit. Het visitekaartje van de Nederlandse economie in het buitenland. Daar moeten we trots op zijn en alles in het werk stellen om te voorkomen dat ze dit zure Hollandse polderklimaat ontvluchten, of worden overgenomen. We zouden een voorbeeld moeten nemen aan de Britse aandeelhouders van Unilever. Voor wie nationale trots, zeker in tijden van Brexit, zwaarder blijkt te wegen dan een financieel lokkertje van de Nederlandse fiscus. Tussen het bedrijfsleven en de politiek gaapt een steeds diepere kloof en dat is zorgelijk. Wat begon bij de banken heeft zich de laatste jaren uitgebreid naar alle multinationals: bankbashing is nu businessbashing. Ten onrechte worden grote corporates in het politieke debat tegenover de maatschappij geplaatst, als de vijand. Het meest treffend komt dat tot uiting in de frame van Mark Rutte als premier van alle multinationals en niet van alle burgers. Alsof dat elkaar per definitie uitsluit. Integendeel zou ik zeggen. De hele samenleving profiteert van ondernemingsvriendelijk beleid en een gunstig vestigingsklimaat. Het bedrijfsleven is de kurk waarop onze welvaart drijft. Daar wordt het geld verdiend waarmee de sociale verzorgingsstaat overeind wordt gehouden. We hebben ze keihard nodig als we onze positie willen handhaven als één van de rijkste landen van de wereld. De aardgasjaren zijn voorgoed voorbij. Prettige maandag! See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het ging dan ook niet om twee of drie bijen, of twintig. Hij zou 800.000 bijen hebben vermoord. Vijftig hele bijenvolken stierven een ellendige dood door het gif waarmee de man zn fruitbomen had bespoten. Een gevalletje bijen-genocide dus eigenlijk. Maar wat een goed spul! Jammer alleen dat het een opzettelijk milieudelict oplevert. Waardoor een ondernemer nu de bak indraait voor het verdelgen van insecten die zijn oogst bedreigen. Donderdag is het werelddierendag. Een goed moment om even stil te staan bij de gestoorde relatie die wij mensen onderhouden met beestjes. En de permanente spanning die dat oplevert, tussen ecologie en economie. Want vier maanden achter de tralies vind ik toch wel een uitzonderlijk zware straf voor het doden van bijen. Een vrijheidsstraf is buiten alle proporties. Nuttige dieren, het zal best. Een onmisbare schakel in de bestuiving van bloemen, jazeker: De bloemetjes en de bijtjes, allemaal waar. Maar het blijven insecten. We slaan allemaal wel eens een mug dood of een wesp. Tussen nuttige insecten en ongedierte zit wat mij betreft een groot schemergebied. Alles wat kruipt, vliegt, steekt of prikt. Begrijp me niet verkeerd, ik ben vóór bescherming van bio-diversiteit. Bedreigde diersoorten dienen zo goed mogelijk te worden beschermd tegen de economische activiteit van de mens. En die Oostenrijkse fruitboer is natuurlijk een enorme eikel. Maar daarvoor hoef je hem nog niet 4 maanden op te sluiten. Een geldboete en schadeloosstelling van getroffen bijenhouders had prima volstaan. Bouwprojecten, ook zoiets, kunnen enorme vertraging oplopen onder de Natuurwet. De hemel beware je dat je op jouw bouwgrond de zeldzame knoflookpad of kamsalamander aantreft. Of de korenwolf of een hele dassenburcht, zoals bij de A27 in Amelisweerd. Miljoenenprojecten komen hopeloos stil te liggen vanwege de kleine onderkruipsels. Gelukkig levert het ook werk op. Bij ingenieursbureau Arcadis bijvoorbeeld, werken maar liefst veertig ecologen. Die adviseren bij grote bouwprojecten. Bij renovaties en verbouwingen maken zij verhuisplannen voor de vleermuizen en de huismussen die onder het dak of in de spouwmuur van het oude gebouw wonen. Het is echt een hele bedrijfstak geworden. Alleen de allerrijkste landen van de wereld kunnen zich veroorloven om zo goed voor hun dieren te zorgen. Het is bijna decadent. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Zelf ben ik de eerste om schuld te bekennen op beide aanklachten: als dagelijkse vleeseter en regelmatige luchtreiziger is mijn carbon footprint waarschijnlijk een stuk groter dan die zou kunnen zijn. Maar alleen het besef fout te zitten blijkt telkens onvoldoende om mijn gedrag aan te passen. Zolang ik het nog kan betalen ga ik er waarschijnlijk gewoon mee door en wacht ik rustig af. Dat vliegtuig vliegt toch wel, desnoods met iemand anders op mijn stoel. En zolang je voor een paar tientjes naar Barcelona of Londen kunt vliegen is het spoor geen reëel alternatief. En er zijn altijd nog mensen die veel meer vliegen dan ik. De laatste tijd hoor ik opvallend vaak zeggen: Vliegen is veel te goedkoop. Het is het mantra van de verwarde luchtreiziger. Iedereen zegt het en het klinkt bijna altijd hypocriet. Want te goedkoop bestaat natuurlijk niet zolang we massaal profiteren van die lage prijzen. Goedkoop vliegen is ergens ook een maatschappelijke verworvenheid, vooruitgang. Het stelt brede lagen van de bevolking in staat andere landen te bezoeken die anders praktisch onbereikbaar zouden blijven, want te duur of te ver om per trein of auto aan te reizen. Goedkoop vliegen is in die zin ook emancipatie: vliegen voor het volk. Als je vlees en vliegtuig duurder maakt wordt het weer een voorrecht van de elite, net als vroeger, en moeten we dat wel willen? Is een dure zakenvlucht naar Hong Kong minder overbodig dan een goedkope vakantievlucht naar Chersonissos? Een biologische steak minder erg dan een kilootje half om half? Het klimaat maakt geen onderscheid; elke kilo CO2 die in de atmosfeer wordt uitgebraakt is er één teveel. Maar de nood is hoog en actie is nu geboden. Daarom zit er weinig anders op dan toch zo snel mogelijk biefstuk en vliegreizen op rantsoen te zetten. Van bovenaf opgelegd, met voorbijgaan aan lastige democratische principes en slepende inspraakrondes. Gewoon de beuk erin en kijken wat er gebeurt. Laat die vliegtaks maar komen. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Zonder meer een knap staaltje crisismanagement. De laatste jaren gaat het zelfs alweer zo goed dat het volgens onheilsprofeten hoog tijd is voor een volgende crisis. Omdat ze niets geleerd zouden hebben van Lehman in 2008. Je kunt je inderdaad afvragen of de banken wel voldoende hun lesje geleerd hebben. Maar veel belangrijker nog is wat het publiek, de klanten, u en ik, hebben opgestoken van de bankencrisis. En dat tegen. Want tien jaar na Lehman wordt de financiële sector nog altijd gedomineerd door grofweg hetzelfde groepje systeembanken als destijds. Weliswaar onder verscherpt toezicht en met strengere kapitaaleisen, maar in wezen is het nog precies hetzelfde clubje dat de lakens uitdeelt. Immers: Too big to fail. En wij, de klanten, hadden het verschil kunnen maken. Maar die kans hebben we voorbij laten gaan. De hevige maatschappelijke verontwaardiging over arrogantie, bonussen, megalomanie, was al snel gedoofd. Het tentenkamp op Wallstreet van de Occupy werd jaren geleden alweer opgedoekt. Wat bleef is verbittering, gemopper en allerlei milde vormen van bankbashing. Maar harde actie, ho maar! Een revolutie in bankenland bleef uit. Tien jaar hebben de uitdagers van het systeem nu de tijd gehad om zich te bewijzen als volwaardig alternatief voor traditionele banken. Knab en Bunq, de knuffelbanken Triodos en ASN, fintech, blockchain crowdfunding... Maar vergeleken met de grote jongens blijft het gerommel in de marge. Hoeveel van ons durfden het aan om volledig over te stappen? De gemeente Amsterdam dreigde vorige week zn huisbankier ING te verlaten na de witwasaffaire. Maar moet wel toegeven dat ING de grote hoeveelheid bankzaken van de hoofdstad prima afhandelt. Of de linkse oppositie in de Tweede Kamer die kamervragen stelt over de rol van Goldman Sachs, bij een mogelijke beursgang van de Volksbank. Allemaal stemmingmakerij en symboolpolitiek, verder niets. Het is schijnheilig gepruttel voor de bühne. Tien jaar na de val van Lehman Brothers durf ik wel te stellen dat de traditionele banken als winnaars uit de crisis zijn gekomen. Dankzij miljardensteun van de staat, dat wel. En een bankierseed, de klant centraal en nog meer blabla. Maar per saldo zijn de systeembanken nog precies dezelfde spin in het financiële web die ze altijd al waren. Wij, de klanten, kunnen weinig anders doen dan erkennen dat traditionele grootbanken een onmisbare rol vervullen in het economisch verkeer. We hebben ze keihard nodig, of we dat nu leuk vinden of niet. Prettige maandag! See omnystudio.com/listener for privacy information.

Nee dus. Dat heet een tophypotheek en dat zouden we nooit meer doen. Hebben we dan niets geleerd van al die woningbezitters met hun aflossingsvrije hypotheken die ondanks alles nog onder water staan? Die bij gedwongen verkoop van hun huis met een forse restschuld blijven zitten? Een hysterische woningmarkt en vier jaar economische voorspoed is kennelijk genoeg om alle voorzichtigheid alweer te laten varen. Op het eerste gezicht is het hoogstens een wat onbenullige reclametekst op een billboard in Noord-Holland. Maar als je goed kijkt zijn het signalen van dezelfde hoogmoed en roekeloosheid die tien jaar geleden aan de financiële crisis voorafgingen. Bij banken en tussenpersonen, maar ook bij de klanten. Het spook van de bankencrisis doemde trouwens nog een paar keer op deze week. De geest van Dirk Scheringa was terug om bewijs te verzamelen tegen de moordenaars van zijn DSB Bank, negen jaar geleden. Het ministerie van Financiën en De Nederlandsche Bank zouden destijds opzettelijk informatie hebben gelekt om DSB de nek om te draaien. En zondag zat Nout Wellink bij WNL op NPO 1. De oud-president van De Nederlandsche Bank verwacht de komende tijd meer hoge boetes voor Europese banken. Het blijft dus niet bij die megaschikking van ING met de Nederlandse Staat, voor 775 miljoen euro. Waarmee de bank erkent te zijn tekortgeschoten bij het voorkomen van witwassen. Alle verontwaardiging ten spijt, bij publiek en politiek, toonden beleggers zich nauwelijks onder de indruk van de ING-schikking, voor het hoogste bedrag ooit. Toch is ook deze afrekening met ING een rode vlag. De zoveelste waarschuwing dat de volgende crisis als een boemerang op ons afkomt. Al ben ik harder geschrokken van dat kleine signaal langs de Provinciale Weg: Met je oma naar Ibiza maakt mij toch een beetje nerveus. Prettige maandag! See omnystudio.com/listener for privacy information.

De maatregel moet onderdeel worden van het grote preventieakkoord van staatssecretaris Blokhuis om de volksgezondheid te verbeteren. Na de jarenlange oorlog tegen tabak en alcohol richten beleidsmakers hun pijlen steeds meer op suikerconsumptie. En terecht. Overgewicht en suikerziekte zijn de nieuwe volksziekten, die epidemische vormen aannemen. In de felle strijd tegen obesitas en diabetes is frisdrank de grote vijand. Als de plannen erdoor komen wordt een liter cola-light of mineraalwater straks 9 cent goedkoper. Maar wat een belachelijk slap voorstel. Als suikerhoudende frisdrank echt zo slecht is voor onze gezondheid, dan moet je de prijs dáárvan fors verhogen, met een suikertaks. Stevige accijns is dan op zn plaats, net als op sterke drank en sigaretten. En als we dan toch bezig zijn: met vieze fotos van enge ziekten op het etiket. Diabetes geeft een sterk verhoogd risico op hart- en vaatziekten, blindheid, nieraandoeningen en dementie. Zeg dat dan: 'Suiker is dodelijk'. Of: 'Geniet, maar snoep met mate'. Zoiets. Maar de politiek kiest ervoor om de bron van alle kwaad ongemoeid te laten. In plaats daarvan worden alleen de suikervrije alternatieven voor frisdrank goedkoper. En dat gaat ons echt niet helpen afkicken van onze suikerverslaving. Het doet mij denken aan die jammerlijk mislukte methadon-programmas uit de jaren negentig, waarmee heroïne-verslaafden alleen maar aan het lijntje werden gehouden, voordat ze terugvielen in hun oude gewoonte. De zoetbehoefte blijft namelijk gewoon in stand. Nog een kwalijke bijkomstigheid van het plan is dat de overheid het drinken van gebotteld mineraalwater ermee stimuleert, uit al die plastic flessen. Een nodeloze belasting van het milieu. Want nergens is het water uit de kraan van zon sublieme kwaliteit als bij ons. Dan liever publiek geld steken in meer openbare tappunten en een campagne die het drinken van kraanwater bevordert. Terug naar de dorpspomp, gezellig. Trouwens, waarom niet producten die echt gezond zijn een stuk goedkoper maken, zoals groente en fruit? De BTW daarop had natuurlijk allang moeten worden afgeschaft. Schandalig dat het nog niet is gebeurd. De gemiddelde Nederlander drinkt geloof ik per jaar 90 liter frisdrank. Dat kan en moet structureel omlaag als we de epidemie van vetzucht en diabetes onder controle willen krijgen. Het is onbegrijpelijk dat de overheid niet veel harder optreedt, tegen cola-automaten op scholen bijvoorbeeld en stoere reclames voor suikerwaren. Maar begin nu eens gewoon met een suikertaks. Prettige maandag! See omnystudio.com/listener for privacy information.

CDA-minister Grapperhaus van Justitie noemt de cijfers beschamend en kondigt harde maatregelen aan om deze vorm van criminaliteit op te rollen. Maar de 1100 extra agenten die het kabinet in de strijd gooit zijn natuurlijk volkomen kansloos tegen de doorgewinterde drugscriminelen die jarenlang ongehinderd aan hun imperium hebben kunnen bouwen. De pakkans is vrijwel nul, helemaal voor de grote jongens achter de schermen. Om dan ineens hoge prioriteit te geven aan zon brede, repressieve aanpak van drugscriminaliteit heeft dan ook weinig zin. En volgens mij zit niemand te wachten op een keiharde war on drugs, naar Amerikaans voorbeeld, met de bijbehorende geweldspiraal. Zon oorlog kent alleen maar verliezers. De inzet van politiemensen is een betere zaak waardig. Bovendien is het weinig consequent om de handel en productie zo hard aan te pakken, zolang het gebruik van xtc nog structureel door de vingers wordt gezien. Zonder vraag immers geen aanbod. Daarom zeg ik: legaliseren die handel! Want waarom cannabis wel en xtc niet? De belangen voor de boeven zijn zo groot omdat het illegaal is. Nederland zou zijn rol moeten opeisen als tolerant gidsland voor verantwoord drugsgebruik. Het spul is nu toch al makkelijk te krijgen. 14 jarige festivalgangers of bezoekers van dance-events kunnen makkelijker aan pilletjes komen dan aan een blikje bier in de supermarkt. Alle tieners zeggen ja tegen mdma! En wat is er eigenlijk mis met recreatief gebruik van partydrugs? Mij niet gezien hoor, doodeng, maar laat iedereen het lekker zelf weten. Die vrolijke pilletjes horen er gewoon bij in het uitgaansleven, met name bij de grote dancefeesten, dat weet toch iedereen? Waarvoor zijn anders die loketten waar je pillen anoniem kunt laten testen? Bijkomend voordeel van legale productie is dat de overheid de kwaliteit nog beter kan controleren, bij de bron. Al lijkt het met de gezondheidsrisicos reuze mee te vallen. Het aantal comazuipers dat elk weekend in het ziekenhuis belandt met een alcoholvergiftiging ligt vele malen hoger. En waarom zouden drugsbazen niet gewoon belasting betalen, net als bijvoorbeeld prostituees? Denk eens aan de BTW die de staat kan binnenhalen op een jaaromzet van 20 miljard Euro. Ik zie vooral voordelen; dan maar een narcostaat. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Dan is het hier in eigen land toch een flink stuk paradijselijker. Lekker thuis, in één van de rijkste landen ter wereld. Niet voor niets staan we wereldwijd in alle lijstjes bovenaan. Dus ik blijf erop hameren: Geen land zo gelukkig, welvarend, gezond, hoogopgeleid en veilig als dat van ons. We hebben het maar goed voor elkaar achter de dijken. Zelfs de inkomens zijn nergens zo eerlijk verdeeld als hier. Economisch draait ons land boven verwachting goed, blijkt uit de cijfers van vorige week. De economie groeide in het afgelopen kwartaal met 2,9 procent. Veel harder dan in de landen om ons heen, in de eurozone. Voor het vierde jaar op rij nu al groeit de economie in een hoger tempo dan economen voor mogelijk houden. En het Centraal Planbureau voorziet in 2019 zelfs een vijfde jaar van bovengemiddelde groei. Vijf vette jaren! Ook voor de arbeidsmarkt is het beeld uitstekend. De werkloosheid daalt dit jaar naar 3,5 procent. In ruim tien jaar waren er niet zo veel vacatures te vervullen. Jaarlijks komen er bijna 200.000 banen bij. Dat zijn nog eens klinkende getallen. Over een maand is het Prinsjesdag. En bij zulke sterke economische cijfers kan het haast niet anders of het kabinet presenteert dan een florissante Rijksbegroting, mèt overschot. Voor pessimisten en oppositiepartijen moeten dit zware tijden zijn: het gaat ook al zo lang zo goed. Wanneer komt ie nou, die onvermijdelijke omslag in het economisch klimaat? Door Brexit of handelsoorlog? Door politieke chaos in Turkije of een stagnerende wereldhandel? Maar al die toegenomen risicos en onzekerheden lijken ons land voorlopig nog niet te deren. Kennelijk doen we dan toch iets goed met elkaar. Hebben we een economisch model gevonden waarbij de vele krachten met elkaar in een dynamisch evenwicht staan: sociaal en liberaal, vast en flex, modern en traditioneel. En het werkt. Daar kan geen tropisch paradijs tegenop. Het is hier fantastisch! See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het college komt tot die schatting na onderzoek van 1,8 miljoen onlinevacatures. Dus je zou ook kunnen zeggen dat het per saldo reuze meevalt met die leeftijdsdiscriminatie in ons land. Zelfs als dit nog maar het topje van de ijsberg is, vond ik het eigenlijk wel een heel nette score. Het bedrijfsleven verdient een groot compliment. Voor het zorgvuldig naleven van een volstrekt onzinnige maatregel. Maar het is verboden, mag niet, we zouden het niet meer doen. En dan is elk geval van discriminatie naar leeftijd er één teveel, natuurlijk. Want vacatures die om jonge medewerkers vragen, schrikken oudere werkzoekenden af. Zij zullen daardoor minder snel of helemaal niet op de functie solliciteren. Vooral 55-plussers laten zich makkelijk ontmoedigen, zo blijkt uit de toelichting. Maar wat nu als een onderneming gewoon geen oudere medewerker wil hebben voor een functie? Dan is het toch wel zo eerlijk om dat gewoon op te schrijven in de vacature? Ik zie daar niets crimineels in, integendeel, wel zo netjes. Maar nee, hoor. Een jonge hond zoeken voor de versterking van het team? Of een leergierige schoolverlater van maximaal23 jaar? Het zijn foute teksten, pure discriminatie. Want, zegt het College voor de Rechten van de Mens, bij de beslissing om te solliciteren weegt een leeftijdseis in de vacature zwaarder dan salaris,reistijd en type contract bij elkaar. En oudere werkzoekenden hebben het al zo moeilijk op de arbeidsmarkt. Ze zijn vaker langdurig werkloos en hebben een kleinere kans op het vinden van een baan. Dat wil ik best geloven en ik gun elke oudere een topfunctie. Alleen gaat censuur van vacature-teksten daar niet voor zorgen. Net zomin als anoniem solliciteren, waarbij een energieke grijsaard zijn leeftijd gewoon verzwijgt, wanneer hij opgaat voor een bijbaantje als vakkenvuller bij de Albert Heijn. Bij het eerste gesprek valt 'ie alsnog keihard door de mand. Want de baan is en blijft voor een jongere bestemd, wat je verder ook opschrijft in de vacature. Met misleidende, verhullende teksten in personeelsadvertenties maak je oudere werkzoekenden hoogstens blij met een dode mus. Gelukkig zijn er steeds meer bedrijven en uitzendbureaus die juist voor 50-plussers werk hebben. Vooral technische medewerkers met ervaring zijn zo schaars dat de loper voor ze wordt uitgerold. De huidige arbeidsmarkt is zo krap dat veel werkgevers zich niet eens kunnen permitteren om kritisch te kijken naar de leeftijd van sollicitanten. Daar hebben ze het College voor de Rechten van de Mens gelukkig niet bij nodig. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Die foto deed mij denken aan een andere standaardfoto die steevast opduikt in de media, telkens wanneer de discussie oplaait over wel of niet vaccineren. We zien dan een baby die wordt gevaccineerd en daar heel hard om moet huilen. Waarom geen foto van een dodelijk ziek kind dat met een klein prikje gered had kunnen worden? De boodschap zou moeten zijn dat vaccineren juist zorgt voor blije babys, zonder tranen. Op precies diezelfde manier doet het AD nu vrolijk mee aan de stereotypering van vrouwelijke leidinggevenden. Niet alleen met die belachelijke foto, trouwens, maar met dat hele onderzoek, want het is vragen naar de bekende weg. De krant die zich kortgeleden nog gedwongen zag te stoppen met het testen van haringen en oliebollen richt zich nu op de onderbuik van de lezers. Het verbaast mij helemaal niets dat er in de gemiddelde voetbalkantine van Nederland zo gedacht wordt over de baas, helemaal als het een vrouw is. Terwijl wetenschappelijk onderzoek intussen onomstotelijk aantoont dat organisaties gebaat zijn bij meer diversiteit. Zowel in de boardroom als op de werkvloer. Onlangs nog bleek dat een team van chirurgen dat uitsluitend uit mannen bestaat beduidend slechter presteert dan een gemengde ploeg. Je zal maar op die operatietafel liggen. Dan is het toch wel fijn om te weten dat de artsen in harmonie opereren. Op de zaak is dat niet anders. We moeten streven naar de juiste mix van kwaliteiten. Met sterke leiders, maar ook sterke volgers. Als iedereen de baas wil zijn gaat veel energie verloren aan interne machtsstrijd en conflicten. Allemaal energie die je beter kunt bundelen om als team sterker naar buiten te treden. Zoals in de Tour de France die dit weekend van start ging. De renners achterin het peloton schijnen maar 5 % van de energie te gebruiken die het de mannen kost die op kop rijden. Soms is het maar beter om goed te kunnen volgen en een ander de koppositie te gunnen. Prettige maandag! See omnystudio.com/listener for privacy information.

Als kers op de taart werd Nederland dit weekend officieel uitgeroepen tot wereldkampioen inkomensverdeling. Door Duitse onderzoekers nota bene, dus het is echt waar. Volgens het gezaghebbende Ifo-instituut heeft Nederland de eerlijkste inkomensverdeling in Europa. En dan heb je de rest van de wereld ook meteen achter je gelaten. Volgens de allernieuwste meetmethode van de Duitsers doen we het zelfs beter dan de typische sociale gidslanden Finland en Noorwegen. Als je kijkt naar gelijkheid van kansen en afwezigheid van armoede wonen wij kort gezegd in het paradijs op aarde. Ook al lijkt dat bij veel mensen in eigen land nauwelijks door te dringen, helaas. Bij vakbond FNV is het kwartje zelfs helemaal nog niet gevallen. Bij de cao-onderhandelingen voor de detailhandel legde de bond gewoon dezelfde looneis van 3,5 procent op tafel, net als voor alle andere caos in Nederland. Terwijl iedereen kan zien dat de crisis in onze winkelstraten nog lang niet is uitgeraasd en dat werkgevers in deze geplaagde sector zon grote loonsprong echt niet kunnen opbrengen. Met grote regelmaat gaan winkelketens failliet. Vorige week nog was het Men at Work. Maar FNV toont zich volkomen blind en doof. Niet alleen voor de sociaal-economische realiteit. Maar ook voor het totale gebrek aan representativiteit van de bond zelf. Want wie is er nog lid? Het is de harde actie uit de vorige eeuw. Ook de stakers in het streekvervoer moeten zich schamen. Twee weken lang het publiek pesten voor een extra plaspauze tijdens de rit? Je maakt mij niet wijs dat daarover niet te praten valt met de vervoersbedrijven. Nergens ter wereld zijn inkomens zo eerlijk verdeeld als bij ons. Nederland wereldkampioen! Waarom dan toch die obsessie met bonussen en top-inkomens? Wouter Bos, bijvoorbeeld, gaat voor de overheid een investeringsbank leiden, Invest-NL. Een mooie, verantwoordelijke functie. Maar de helft van het bericht ging onvermijdelijk over zijn salaris. Ik lees liever wat Wouter gaat doen dan meteen wat ie gaat verdienen. Een eerlijke inkomensverdeling betekent niet dat iedereen ook hetzelfde moet verdienen. Inkomensongelijkheid hoeft niet noodzakelijk slecht te zijn. Van een eerlijke inkomensongelijkheid is, volgens de onderzoekers, sprake als er relatief weinig armoede bestaat in het land en als iedereen gelijke kansen heeft. De ongelijkheid is dan het gevolg van individuele inzet en prestaties.Ongelijk is niet oneerlijk. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Toch had de finale in alle opzichten een Oranje tintje: Met twee Hollandse schepen, de finish in Scheveningen en als kers op de taart een Nederlands bemanningslid op het winnende schip: Carolijn Brouwer. We konden dan ook bijna niet verliezen. Carolijn of Bouwe, Brunel of Akzo Nobel. Het moest wel heel raar lopen als niet op zn minst een paar landgenoten in Den Haag op het erepodium zouden staan. Hup Holland! Mede daardoor bleef het zeezeilen tot het einde boeien en geeft het een klein beetje kleur aan deze verpieterde sportzomer. Al is het voor de voetballiefhebbers een schrale troost dat Nederlandse zeilers domineren op de wereldzeeën. Zolang we het laten afweten op het Russische gras, waar het WK deze weken wordt afgewerkt zonder ons. De uitvinders van het totaalvoetbal moeten genoegen nemen met een rol als leverancier van de grasmat en een paar scheidsrechters. En dat is iets waar 17 miljoen bondscoaches maar moeilijk aan kunnen wennen. Helemaal zielig is het bij de NOS. Op oorlogssterkte zitten de commentatoren elke middag en avond in de studio. Ze doen er alles aan om het WK in de Nederlandse huiskamers een beetje tot leven te wekken. Maar het is trekken aan een dood paard, helemaal nu zelfs de Marokkaanse Nederlanders eruit liggen. Wat een sneue vertoning! We zouden een voorbeeld moeten nemen aan China. Daar wordt in alle rust gewerkt aan een totale machtsovername in de sportwereld. Zeezeilen, niet direct een volkssport, is nog maar een voorproefje. President Xi Jinping is meer een voetbalfan, met een heldere strategie: Eerst moet China zich maar eens kwalificeren voor deelname aan een WK. Vervolgens wil hij als gastheer van het evenement optreden. Om tenslotte, in 2050, wereldkampioen te worden. Ik twijfel er niet aan of het gaat hem lukken ook. Want met geld, ambitie, realiteitszin en een lange adem kom je veel verder dan met dat arrogante gemekker van verwende Oranjefans, die maar blijven denken dat de wereldtitel ons feitelijk toekomt. Met een klein beetje van die Chinese zakelijkheid en vasthoudendheid zouden we het een stuk verder schoppen. Volgens het FD spelen Chinese bedrijven nu al een hoofdrol in de sponsoring van het WK. De totale advertentie-inkomsten van de FIFA worden geschat op 2,4 miljard dollar. Ruim één-derde daarvan wordt opgebracht door Chinese ondernemingen als Wanda, Hisense, Vivo en Mengniu. Het is een kwestie van tijd tot dat de Chinezen zich ook binnen de lijnen krachtig zullen manifesteren. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Dat doet potverdorie wel denken aan de dotcomgekte van rond de eeuwwisseling. Toen was dit soort klappers aan de orde van de dag. Het was dringen op Beursplein 5 voor jonge internetbedrijven. In mijn herinnering was er in die tijd elke week wel een beursdebutant, waarvan de koers meteen twee, drie of vier keer over de kop ging. Na verloop van tijd ging je dat zelfs normaal vinden. Totdat natuurlijk die hele internetzeepbel uit elkaar spatte. Ik zeg niet dat het met Adyen dezelfde kant op gaat als met World Online of Newconomy - kent u ze nog? Maar ik zie wel een paar parallellen die mijn argwaan en ongerustheid wekken. Een nieuwe speler, op een snelgroeiende markt met een uniek product. En een hoop financiële hocus-pocus, inclusief beursgang, om de oprichters en aandeelhouders van het eerste uur toch vooral de gelegenheid te bieden om hun belang te verzilveren. Cashen nu het nog kan. Want met een normale beursgang had dit weinig te maken. Het hele idee van een beursgang is nu juist dat het grote publiek mede-eigenaar kan worden van een onderneming. Maar die kans kregen buitenstaanders niet van Adyen, dat slechts 15 procent van de aandelen naar de beurs bracht. Particuliere beleggers konden zich niet eens vooraf inschrijven op de stukken en ook veel grote beleggers kwamen er niet aan te pas. Alleen de absolute elite van de financiële wereld had een vinger in de pap. Het was cashen voor de happy few. Waaronder de koffiejuffrouw, dat dan weer wel. Want bij Adyen hebben alle 750 medewerkers aandelen, ook die van de receptie en de mannen van de postkamer. Nu wordt het belang van goede koffie wel eens onderschat en met name de rol die koffiedames vervullen in een onderneming. Als er iemand is die aandelen in het bedrijf verdient is het waarschijnlijk wel de barista van Adyen. Aandelenbeloning voor medewerkers is ook een mooi instrument om betrokkenheid, letterlijk ownership, te kweken. Maar ik heb toch sterk de indruk dat het bij de beursgang van Adyen ook als PR-instrument is ingezet.Om de aandacht een beetje af te leiden van de tientallen, soms honderden miljoenen euros die door de oprichters en de bedrijfstop werden geïncasseerd. En door Prinses Mabel, om maar eens iemand te noemen. Het klinkt zo aardig allemaal, aandelen voor iedereen. Maar hier is de koffiedame gebruikt als excuustruus. Om de valse schijn van aandeelhoudersdemocratie op te roepen. Het succes van de beursgang van Adyen is maar heel betrekkelijk. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Tijdens de lange beklimmingen, eerst door de regen, daarna door de hitte, zat ik soms huilend op mn fiets. Een mengeling van emoties, inspanningen en slaaptekort. Het was, kortom, een overweldigende ervaring, die mijn kijk op de goededoelenindustrie drastisch heeft veranderd. Want eerlijk gezegd had ik vooraf zo mijn bedenkingen. Als deelnemer in een business team met nog 30 mamils zoals ik - middle aged men in lycra - meedoen aan een wedstrijdje in liefdadigheid. Je netwerk op Facebook en Linkedin spammen met bedelbrieven voor een maximale opbrengst. Kijk mij straks eens 3, 4 of 5 keer die berg beklimmen! Geldingsdrang vermomd als charitas, zo dacht ik erover. Maar alle cynisme verdween als sneeuw voor de zon tijdens die hartverscheurende pelgrimage op Alpe dHuez. De berg heeft mij gelouterd. Met een oprecht vertoon van lotsverbondenheid en kameraadschap, verdriet en troost. Pure levenslust en veerkracht bij de zwaarst denkbare tegenslag: de dood van een kind of geliefde na een vreselijke ziekte. Zo authentiek krijg je het niet op Netflix of Instagram; dit was echt. Voorlopig heeft deze editie van Alpe dHuZes ruim 11 miljoen euro opgebracht, een prachtig resultaat. En de donaties blijven binnenkomen. Maar dit gaat dieper dan geld alleen. Goededoelenacties voorzien in een belangrijke behoefte in de samenleving, die veel verder gaat dan het ophalen van onderzoekseuros. Het zorgt voor saamhorigheid en gemeenschapszin. Samen vechten voor een betere wereld. Met particuliere donateurs en sponsors uit het bedrijfsleven. Plus honderden vrijwilligers en duizenden deelnemers. De liefdadigheidssector kreeg er de laatste jaren flink van langs. Meestal na ophef over de beloning van stichtingsdirecteuren en hoeveel er aan de strijkstok blijft hangen. Dat is jammer. Organisaties die zon divers maatschappelijk belang dienen, verdienen de best mogelijke leiding. Vaak is dat een betaalde professional, en daar is niets op tegen. Zolang de beloning volledig transparant is en enigszins binnen de perken blijft. Filantropisch ondernemerschap stelt ons in staat om echt iets te kunnen doen en te betekenen voor elkaar. Samen verder te leven. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Begrijp me niet verkeerd. Het is daar prachtig en bovendien Culturele Hoofdstad. Maar juist daarom wil ik iedereen oproepen om vooral weg te blijven uit Leeuwarden en de Friezen nog even met rust te laten. Ondanks de warme aanbeveling in de gids der gidsen voor wereldreizigers, Lonely Planet. Die heeft Friesland dit jaar in de top-3 gezet van Best in Europe. Een verborgen parel op anderhalf uur rijden van Amsterdam. Maar laten we hopen dat de toeristen het massaal laten afweten. Want wie zit er op ze te wachten? Vraag maar in Venetië, Amsterdam of Barcelona: het is een plaag! De mooiste plekjes op aarde dreigen aan overtoerisme ten onder te gaan. Neem Giethoorn. Uit een oogpunt van citymarketing was het natuurlijk een meesterzet, toen het werd opgenomen in een internationale werelderfgoed-editie van monopoly. Maar de druiven zijn zuur, nu het pittoreske, waterrijke dorpje sindsdien door miljoenen Chinezen onder de voet wordt gelopen. Zie nu nog maar eens van ze af te komen. Overheden blijken niet of nauwelijks in staat de toeristenstroom te controleren of in te dammen. Mijn advies aan Friesland is daarom: begin er niet aan. Want voor je het weet loopt het gierend uit de klauw. En valt jouw lieve stad of dorp ten prooi aan de terreur van Lonely Planet, Tripadvisor en Airbnb. Zodat al die millennials weer een streepje kunnen zetten op hun bucketlist. Vroeger voelde je jezelf nog een beetje gastheer voor bezoekers uit het buitenland die de moeite namen om kennis te komen maken met ons kleine landje. Maar dat basisgevoel van gastvrijheid valt steeds moeilijker op te brengen nu de aantallen zo gigantisch zijn toegenomen, door goedkoop vliegen en een Chinese middenklasse die de wereld gaat ontdekken. Massatoerisme overwoekert alles en leidt binnen de kortste keren tot een kwetsbare monocultuur, zoals aan de stranden van Thailand. Het is makkelijk geld verdienen maar tegen een hoge prijs. De consument ziet dat intussen ook wel. Echte wereldburgers zoeken op vakantie steeds vaker naar authentieke cultuur en natuur, die nog niet is verpest door drommen toeristen. Naar spontane ontmoetingen met lokale bewoners. Maar met zn allen de wereld overvliegen voor dezelfde unieke ervaring is natuurlijk een gigantische paradox. Door die verdomde Lonely Planet ben je ook nooit meer ergens alleen op de wereld. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Klaver wist niet eens wat de make-over van zn entree had gekost. Maar deed ook helemaal niet geheimzinnig over dit voordeeltje. Alle kijkers hadden het trouwens gewoon kunnen zien. En hij had het netjes gemeld in het Geschenkenregister van Tweede Kamerleden. Zo kwam het ook bij de Telegraaf terecht. In dat Geschenkenregister dienen parlementariërs cadeaus van boven de 50 euro op te geven. Zo is er ook een openbare lijst van snoepreisjes en nevenfuncties van Tweede Kamerleden. Volgens datzelfde Geschenkenregister werd Jesse Klaver de laatste tijd getrakteerd op dineetjes, een kleine reeks premièrevoorstellingen en gala-avonden, kaartjes voor het Boekenbal, dat soort dingen. En die restyling van zn halletje, dus. Maar het is toch volstrekt normaal en begrijpelijk dat een jonge, populaire politicus voor al die feestjes en tv-producties wordt uitgenodigd. Een publieke figuur met een openbaar ambt. We moeten juist blij zijn dat hij zo vaak van de partij is. Alsof Jesse voor zn plezier meedoet aan Eigen Huis en Tuin, of om een gratis kapstok te scoren. Welnee, het is campagnecorvee! Uit de categorie flyers uitdelen in het winkelcentrum van Waddinxveen, in de regen. Een politicus moet er alles aan doen om zoveel mogelijk in beeld te komen en waar mogelijk zijn blijde boodschap te verkondigen. Dat is zn werk! En met zon gezellig flutprogramma bereikt hij waarschijnlijk een groter publiek dan met het zoveelste optreden in Pauw of Buitenhof. Die make-over van zn vestibule is dan hoogstens een wat lullige bijvangst. Met corruptie of beïnvloeding van een politicus heeft dat helemaal niets te maken. Dat zien ze bij de Telegraaf toch ook wel? Dat Geschenkenregister is een aanfluiting die zo snel mogelijk moet worden afgeschaft. Het is tientjeswerk: veel flessen wijn, uit eten, boeken. Het zijn alledaagse sociale smeermiddelen die in het maatschappelijk verkeer volledig zijn geaccepteerd. Alleen Tweede Kamerleden moeten daar ineens een administratie van gaan bijhouden. Die verkrampte bonnetjescultuur maakt een karikatuur van parlementaire integriteit. Terwijl op niet-melden niet eens een sanctie staat. Zo blijven echt grote zaken buiten de boeken. En zijn we toch weer aangewezen op ouderwets vertrouwen in onze politici. De schijnzekerheid van zon openbaar register voegt daar helemaal niets aan toe, integendeel. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

De Nederlandse top van het bedrijf gaat daar trouwens helemaal niet over. Voor zover ik weet hebben de Fransen het nog altijd voor het zeggen in het fusiebedrijf. Dus totdat Parijs anders beslist kan de KLM top niet anders dan de officiële lijn volgen en zeggen dat ze samen verder willen met Air France.Ondanks die bestuurscrisis en de al maanden durende stakingen aan de Franse kant, die het concern dit jaar naar schatting zon 400 miljoen euro kosten. De frustraties over Air France moeten intussen wel enorm zijn opgelopen bij KLM.Ook al omdat de Fransen qua prestaties structureel achterblijven bij de Nederlandse partner. Dat blijkt wel uit de meest recente vervoerscijfers.Vorige maand vervoerde het kleinere KLM voor het eerst meer passagiers dan zn Franse grote broer. De enige reden voor ons om bij de Fransen te blijven is om samen de concurrentie in de luchtvaartindustrie het hoofd te bieden. Met een dubbel netwerk en dubbele investeringskracht. De consolidatie in de luchtvaart is enorm. Als kleine zelfstandige speler zul je het niet lang uithouden, is de overtuiging. De vraag is alleen of het samen wel lukt. Want traditionele airlines hebben hun beste tijd wel gehad. Die moordende concurrentie komt vooral van nieuwkomers - budgetmaatschappijen als Ryanair enEasyjet. Die niet alleen het verdienmodel radicaal hebben veranderd, maar ook de oude luchtvaartcultuur volledig op zn kop hebben gezet. Een cultuur die voor de KLM nog altijd bestaat uit Hollands glorie en nationale trots. Romantiek en nostalgie. Alsof de Uiver niet in 1934 maar vorig week nog de luchtrace naar Melbourne heeft gewonnen. Met zn heldhaftige bemanning, drie passagiers en een postzak voor Batavia. Het is oude economie, op fossiele brandstof. Met veel staatsbemoeienis en een netwerk van landingsrechten en allianties. Allemaal subsidies en veel arrogantie, die leiden tot marktverstoringen kunstmatig hoge ticketprijzen. Maar vliegen is intussen de gewoonste zaak van de wereld geworden. Miljoenen toeristen en zakenreizigers stappen dagelijks aan boord van een vliegtuig. In de meeste gevallen is het een stuk sneller en goedkoper dan de trein. Het is massavervoer. Als KLM niet radicaal zn strategie omgooit is hun rol over een paar jaar hoe dan ook uitgespeeld. Met of zonder Air France. Prettige maandag! See omnystudio.com/listener for privacy information.

Fijnstof blijkt de grootste killer in de lucht: onzichtbaar maar dodelijk. Voor wie graag paniek wil zaaien de ideale combinatie, want het valt toch niet te controleren. Maar volgens de WHO levert fijnstof, in de vorm van roetdeeltjes en andere piepkleine moleculen, een fikse bijdrage aan het risico op ernstige longaandoeningen, zoals kanker en longontsteking. Maar ook hersenbloedingen en hart- en vaatziekten zijn vaak het gevolg van vieze lucht. Een kwart van alle hartdoden wordt toeschreven aan luchtverontreiniging. Niet voor niets komen er steeds meer milieuregels bij, die naast de uitstoot van broeikasgassen de emissie van fijnstof proberen terug te dringen. Je wilt tenslotte ook iemand de schuld kunnen geven van die miljoenen fijnstofdoden. Dan wordt al snel met het vingertje gewezen naar openhaardstokers en dieselrijders. Dit wil je toch niet op je geweten hebben? Nog even en ook het grasmaaien op zondagmiddag gaat in de ban, want stoffig. Met deze fijnstof-jihad van de WHO breken verwarrende tijden aan. Alledaagse bezigheden of producten waar je nooit bij stilstond zijn ineens verdacht, want wellicht een bron van die onzichtbare ziekmaker. Een opmerkelijke zondebok van deze kruistocht tegen het fijnstof was vorige week de pluimveesector. Houders van legkippen moesten het ontgelden. In bijna alle sectoren van de economie namelijk daalt de fijnstofemissie, behalve in de landbouw. Daar steeg de uitstoot met 3 procent en dat komt allemaal door de kippen. Vrije-uitloopkippen. Met hun vrolijke gescharrel komen microscopisch kleine stof- en mestdeeltjes in de lucht. Maar je gaat me toch niet vertellen dat we nu terug moeten naar de legbatterij?! Na een jarenlange strijd tegen de bio-industrie? Kiezen kippenboeren dan eindelijk steeds vaker voor vrije-uitloopeieren, moeten ze nu toch weer terug in hun hok! Kiezen we voor dierenwelzijn of voor de volksgezondheid? Krijgt mijn oude grootmoeder - ze is al jaren dood - misschien toch nog gelijk. Zij moest nooit wat hebben van dat moderne gedoe met scharreleieren. Je wist nooit waar zon kippetje allemaal in hadden zitten wroeten, bah! Prettige maandag! See omnystudio.com/listener for privacy information.

De vraag naar al dat extra nachtwerk komt voornamelijk van distributiecentra van webwinkels. Zij hebben steeds meer mensen nodig om s nachts de bestellingen voor de volgende dag te verwerken. Want voor de meeste webshoppers geldt: vóór middernacht besteld is de volgende dag in huis. Het gevolg is een explosie van werkgelegenheid in de distributiesector. Ook al omdat Nederland zich wereldwijd met succes manifesteert als distributieland. We zijn het pakhuis van Noordwest-Europa. Grote internationale ondernemingen staan in de rij om Europa te bevoorraden vanuit Limburg. Dat betekent werk, werk en nog eens werk. Mij lijkt dat een goede zaak, maar bij de NOS zien ze dat heel anders. Volgens de omroep leidt al dat nachtwerk maar tot onregelmatige roosters en oververmoeide, onderbetaalde medewerkers. Oftewel, nachtwerk als de zoveelste uiting van doorgeslagen flexibilisering op de arbeidsmarkt. Waren het eerst nog vooral de maaltijdkoeriers, postbezorgers en uber-chauffeurs die tegen zichzelf in bescherming genomen moesten worden, nu zijn daar de nachtelijke distributiemedewerkers bijgekomen. Maar zolang er mensen te vinden zijn die de onregelmatigheid in werktijden en inkomsten aangrijpen zie ik het probleem niet zo. Meer flexibiliteit leidt immers aantoonbaar tot meer werk. Misschien niet levenslang voor dezelfde baas, met cao en jaarlijks 3 % erbij. Maar wel direct werk aanpakken dat tien jaar geleden nog niet eens bestond. En dat over nog eens tien jaar misschien wel door robots wordt gedaan. Dus heeft het ook maar weinig zin om daarvoor een contract voor onbepaalde tijd te verlangen. De digitale 24-uurseconomie is niet meer terug te draaien en vraagt aanpassingen van ons allemaal. Ook aan een nieuwe arbeidsrealiteit. Aan beide kanten is daarvoor flexibiliteit nodig. Die flexibilisering is helemaal niet doorgeslagen. Integendeel. Dit is pas het begin van een onafwendbare modernisering van het arbeidsmodel. Aan de randen van de arbeidsmarkt zullen werkrelaties alleen maar flexibeler worden. Daar is niks mis mee, dat is juist wel flexibel. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Volgens ingewijden hebben de twee samen een bredere impact dan vergelijkbare power couples op het wereldtoneel, zoals Bill en Melinda Gates of de Clintons. Het Financieele Dagblad deed diepgravend onderzoek naar de toegevoegde waarde van het koningshuis voor de Nederlandse economie. En de balans die de krant opmaakt is uiterst positief. Willem-Alexander dient bedrijven meer dan Beatrix. Vooral vernieuwende mkb-ondernemingen profiteren daarvan. Voor verstokte republikeinen en anti-monarchisten moet het een bittere pil zijn. Ons koningshuis kost ruim 42 miljoen euro per jaar, maar brengt waarschijnlijk een veelvoud daarvan op. Alleen al aan goodwill en orders voor Nederlandse bedrijven. Op recente handelsmissies waar het koningspaar bij was werden voor honderden miljoenen euro's aan contracten ondertekend. De toegevoegde waarde van het koninklijk paar was daarbij naar verluid aanzienlijk. Het zijn tenslotte celebrities. Maar ze werken hard en gedisciplineerd. Niet James Brown maar onze eigen Willem-Alexander zou wel eens the hardest working man in show business kunnen zijn. De discussie over het voortbestaan van de monarchie is in de afgelopen vijf jaar volledig verstomd, en terecht. Het Nieuw Republikeins Genootschap laat nog maar zelden wat van zich horen. De mond is hun gesnoerd door de klinkende cijfers. We zouden ook wel gek zijn, om een instituut af te schaffen dat zoveel opbrengt en uitstraalt. De kip met gouden eieren ga je niet slachten. Het rendement van ons koningshuis is te hoog, om het puur op basis van studeerkamerprincipes omver te werpen. Zolang de Chinezen, Arabieren en Afrikanen het prachtig vinden, ga je toch niet zitten zeuren? Handel is handel. Vraag niet hoe het kan maar profiteer ervan! In een ideale wereld wordt het staatshoofd natuurlijk niet door erfopvolging aangewezen, maar gekozen door het volk. Natuurlijk is het koningschap een buitengewoon ondemocratisch sprookje, vol glitter en glamour. Maar zolang het werkt is het een sprookje waarin ik best wil geloven. Het omgekeerde zien we helaas veel vaker. De leider van de vrije wereld is een onberekenbare gek. Maar wel voor vier jaar gekozen door het Amerikaanse volk. Geheel volgens de wetten van democratie en republiek. Dan maar wat minder democratisch. Liever de continuïteit en betrouwbaarheid van een familiebedrijf. Leve de koning! Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Al bij tien glazen per week daalt de levensverwachting aanzienlijk. Het risico op borstkanker neemt fors toe. Elk biertje te veel is een half uur korter leven. En alle bekende smoesjes worden resoluut van tafel geveegd. Zoals dat één glas rode wijn per dag juist goed zou zijn voor hart en bloedvaten. Onzin! Het is altijd gezonder om helemaal niet te drinken. Grofweg kun je zeggen dat drinkers vijf jaar minder lang leven dan niet-drinkers. Alcohol is een sluipmoordenaar die nauwelijks onderdoet voor tabak. Voor het eerst is drank min of meer officieel dodelijk verklaard. En dan moet het terrasseizoen nog beginnen. Over de sociaal-maatschappelijke schade van alcoholmisbruik, zoals agressie, geweld en de vele verkeersdoden, maken we ons al veel langer druk. Immers: drank maakt meer kapot dan je lief is. Maar in de meeste campagnes bleven de gezondheidsrisicos voor de drinker zélf tot nu toe onderbelicht. Toch denk ik niet dat deze studie al meteen een merkbare verandering teweeg zal brengen. Niet in ons drinkgedrag en niet in de maatschappelijke acceptatie ervan. Hoogstens is het een wat ongemakkelijke waarheid. Maar nog zeker geen game changer voor de drankenindustrie. Het heeft tenslotte ook jaren geduurd om de tabakslobby aan te pakken. We weten nu allemaal dat de grote bierbrouwers hele volksstammen vergiftigen. Toch mag Heineken rustig doorgaan met het sponsoren van grote sportevenementen, zoals de Olympische Spelen en Formule 1. Door het hele land stunten supermarkten nog elke week met kratjes bier voor 9,99 euro. Mij lijkt het een duivels dilemma voor deze miljardensector, die zn reclameboodschappen nu nog vergezeld doet gaan van dat ene slappe zinnetje: Geniet, maar drink met mate. We houden het graag gezellig. Maar waarom geen Drinken is dodelijk, zoals op de sigarettenpakjes? Met vieze fotos van enge ziektes? Accijns omhoog met 200 tot 300 procent? Hoe lang nog voordat pensioenfondsen en andere investeerders niet langer in Heineken willen beleggen? Zoals ze zich eerder terugtrokken uit wapenfabrikanten en tabaksproducenten. Als de overheid ook maar een beetje consequent zou zijn, kan de drankensector zich beter schrap zetten voor een hele reeks harde maatregelen. Om de burgers van dit land te beschermen tegen overmatige alcoholconsumptie. Jazeker is dat betutteling. Maar soms moeten consumenten een handje worden geholpen bij het nemen van hun eigen verantwoordelijkheid. Helemaal als ze het daarbij moeten opnemen tegen nietsontziende wereldspelers als Heineken. Prettige maandag! See omnystudio.com/listener for privacy information.

Als het allemaal waar is wat de Volkskrant schrijft, zijn onze universiteiten en hogescholen geen, wat je misschien dacht, broedplaatsen van kennis en creativiteit. Maar psychiatrische inrichtingen voor jongvolwassenen. Gelukkig kloppende cijfers van geen kant. Want de meeste studenten, zij die helemaal nergens last van hebben en niet zo gestrest zijn, reageren natuurlijk niet op zon onderzoek. Tussen degenen die wèl responderen zitten juist onevenredig veel probleemgevallen. Hun roep om aandacht is misschien terecht, maar geeft wel een zwaar vertekend beeld van de werkelijke verhoudingen. Je maakt mij niet wijs dat één op de vijf studenten niet is opgewassen tegen de studiedruk en daarom zelfmoord overweegt. Laat staan dat het hoog tijd is voor een actieplan om, in de woorden van het Interstedelijk Studenten Overleg, een generatie van zombies te voorkomen. Uit dit grootschalige onderzoek naar studieklimaat en gezondheid van Nederlandse studenten blijkt bovendien dat bijna negen op de tien risicovol drinkt. Kijk, dat geloof ik dan weer wel. Over dat specifieke aspect van het studentenbestaan verschijnt binnenkort nog een vervolgstudie van Windesheim. Maar ik kan je ook zo wel vertellen dat overmatige alcoholconsumptie en het studentenleven onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. En zolang er nog tijd is om in de kroeg te zitten valt het met die studiedruk ook wel mee, denk ik dan. Studenten die klagen over toegenomen prestatiedruk moeten niet zeuren. De hele maatschappij is een stuk veeleisender geworden. Daar hoort een ambitieus studieklimaat bij. Als voorbereiding op een succesvolle maatschappelijke loopbaan, als hogeropgeleide. Dat vraagt een investering van beide kanten, student èn samenleving. Studenten hebben zelf de verantwoordelijkheid om er wat van te maken, in plaats van slachtoffer te spelen. Studenten hebben het zo druk tegenwoordig omdat ze zo veel mogelijkheden krijgen. Dat is geen probleem, maar een kans. Prettige maandag! See omnystudio.com/listener for privacy information.

En waarom zou je ook niet? In het digitale tijdperk is werk steeds vaker tijd- en plaats-onafhankelijk geworden. De noodzaak is er simpelweg niet meer. Om dag-in dag-uit eerst de file en dan de kantoortuin te trotseren, met slechte koffie, melige collegas en eindeloos vergaderen. We moeten maar eens af van het idee dat werk alleen werk is als het wordt verricht op kantoor, met zn allen tegelijk op hetzelfde moment, in dezelfde tredmolen. Nog niet zo heel lang geleden werd thuiswerken dan ook sterk aangemoedigd. Het Nieuwe Werken, zoals het toen nog werd genoemd, zou niet alleen schelen in de files en de kosten voor kantoorruimte, maar ook werknemers gelukkiger maken en daarmee productiever. Maar sommige bedrijven lijken daarvan terug te komen. Voor een goede interactie met klanten en collegas wordt vaak toch nog fysieke aanwezigheid verlangd van medewerkers. Het Oude Werken blijkt een hardnekkige gewoonte die maar moeilijk valt af te leren. Thuiswerken wordt nog altijd te veel gezien als een privilege, een snipperdag. En zolang het vertrouwen ontbreekt zal het ook nooit echt wat worden met dat Nieuwe Werken. Bazen en collegas die denken dat je thuis de kantjes eraf loopt. De hond uitlaten, een ziek kind verzorgen, pakjes van Zalando aannemen of een wasje draaien. Dan maakt het niets uit als de output vanuit huis een stuk hoger ligt dan op het werk. Maar ook het zelfvertrouwen van de thuiswerker laat veel te wensen over. Want bij veel bedrijven heerst nog de aanwezigheidscultuur uit de vorige eeuw. Om voor promotie of de mooie klussen in aanmerking te komen moet je in de eerste plaats voldoende zicht-uren maken op kantoor. Als eerste s ochtends binnen, als laatste s avonds weg. Want uit het oog is uit het hart. Nog een valkuil is dat werknemers thuis juist veel harder gaan werken dan op de zaak en de grens tussen werk en vrije tijd vervaagt. Allemaal redenen dat het zich niet zomaar laat uitroeien, dat Oude Werken. En dat blijkt ook wel bij nadere bestudering van de thuiswerk-statistieken van het CBS. Er zijn namelijk vooral zzp'ers bijgekomen, vaak ook nog in creatieve en taalkundige beroepen. Die hadden op kantoor toch al weinig te zoeken. Verder is het aantal vrouwen dat vanuit huis een webshop begint de laatste vijf jaar waarschijnlijk verdubbeld. Al die ondernemers en éénpitters meetellen als thuiswerkers heeft met Het Nieuwe Werken helaas weinig te maken. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Die headline werd dankbaar door de media opgepikt. Want als er één beroep is dat nog altijd zwaar door mannen wordt gedomineerd dan is het wel dat van loodgieter. Bijna 99 procent van de loodgieters is een vent. Het is misschien wel het laatste beroep dat nog vrijwel uitsluitend door mannen wordt uitgeoefend. In de afgelopen tien jaar kwamen er slechts 100 vrouwen bij in de sector, het zijn er nu 500. Op een totaal van 41-duizend loodgieters is dat maar 1,2 procent. Dus om nu te zeggen dat steeds meer jonge vrouwen kiezen voor een loopbaan onder het aanrecht is, op zn best, een geval van wishfull thinking. Maar Doekle Terpstra van de branchevereniging heeft al zn hoop op de dames gevestigd. Al is het maar om het schreeuwend tekort aan technische vakmensen op te lossen. Daarvoor hebben we iedereen keihard nodig, mannen èn vrouwen. Het klinkt wanhopig, zoals Terpstra probeert het beroep voor vrouwen aantrekkelijk te maken: 'De loodgieter draagt bij aan de aanpak van zaken als CO2-uitstoot en wateroverlast', zegt hij. En: 'Service en communicatie zijn belangrijker dan ooit, waarmee het vak voor vrouwen interessanter is geworden'. Verder denkt de branchekoepel dat de komst van slimme badkamerspiegels met gezichtsherkenning, die kunnen waarschuwen als je je tanden niet goed hebt gepoetst, of toiletpotten die automatisch een zwangerschapstest uitvoeren, veel vrouwen zullen verleiden om voor dit mooie vakgebied te kiezen. Zon absurd stereotypische benadering gaat natuurlijk niet werken. Als je vrouwen wilt overhalen om in zogenaamde mannenberoepen te stappen, richt je dan liever op de dochters van die kleine zelfstandigen: Loodgieters, bouwvakkers, vrachtwagenchauffeurs. Zij kennen de romantiek, de vrijheid van het ondernemerschap. Van huis uit zijn ze er mee opgegroeid. Samen erop uit. Die meiden willen best aan de slag in het familiebedrijf en later de zaak van pa overnemen. En echt niet omdat ze daarmee de opwarming van de aarde helpen tegengaan. Maar gewoon als ondernemer. Emancipatie-minister Van Engelshoven dreigde deze week met quotum-wetgeving om meer topvrouwen in de boardrooms te krijgen. Zij vreest dat anders het doel van 30% niet wordt gehaald. Het is om te huilen, zei ze. Maar de ambitie van 30 % vrouwen in de bestuurskamers steekt wel erg schril af bij die 1 % vrouwen in de badkamers. Zouden we niet beter zowel de basis als de top kunnen emanciperen? Hoog tijd voor een deltaplan: meer vakvrouwen in technische beroepen. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Want de criminaliteit neemt helemaal niet af, die verschuift hooguit. Misdaad innoveert, digitaliseert en professionaliseert. Net als de samenleving. Daardoor spelen duistere zaken zich steeds meer af buiten het blikveld van officiële instanties, zoals CBS en Justitie. De boefjes worden slimmer en slachtoffers hebben steeds minder zin om aangifte te doen. Soms hebben ze niet eens door dat ze worden bestolen of opgelicht. Of ze schamen zich dat ze het onnozele slachtoffer zijn geworden van phishing of skimming. Op het werk zijn fraude en diefstal juist een groeiend probleem, dat zich nauwelijks nog laat aanpakken langs de officiële weg. De kantonrechter besliste vorige week dat een systeembeheerder die op de zaak stiekem een eigen computer in de serverkast had opgehangen om bitcoins te minen op kosten van de baas, niet op staande voet ontslagen had mogen worden. Ondanks de stroomdiefstal en de blootstelling van het bedrijf aan gevaren van buitenaf, zoals hacken, gijzeling of virussen. De werkgever had volgens de rechter een gewone ontslagprocedure kunnen beginnen. Daarom krijgt de systeembeheerder een schadevergoeding mee van bijna 30.000 euro. Het is de wereld op zn kop: De baas wordt dubbel genaaid en heeft geen poot om op te staan. Niet zo gek dat met name bedrijven die het slachtoffer zijn van fraude, afpersing of diefstal steeds minder bereid zijn om aangifte te doen. Liever dan de politie bellen, roepen ondernemers de hulp in van particuliere opsporingsbedrijven. Want aangifte doen heeft toch geen zin en ze vrezen voor imagoschade en negatieve publiciteit. Daarom zoeken ze een private oplossing voor hun probleem. Niet voor niets steeg het aantal bedrijfsrecherchebureaus dat bij de Kamer van Koophandel staat ingeschreven in de afgelopen vijf jaar met meer dan 20 procent. Met nostalgie bijna denk ik nog wel eens terug aan die ouderwetse straatcriminaliteit van vijftien, twintig jaar geleden. Hoe vaak mijn auto wel niet werd opengebroken: ruitje ingetikt, radio weg. Eens per maand moesten we langs de Renault-garage voor een nieuw raampje in de Mégane. Dan werd ook meteen maar vast een nieuw ruitje besteld, voor de volgende keer. Irritant, dat zeker, maar je wist waar je aan toe was. Het hoorde erbij. In het digitale tijdperk is de diefstal van autoradios niet meer lonend. Het komt dan ook nog maar weinig voor. Waarom zou je ook als dief de straat nog op gaan? Wanneer je veilig op het werk of vanachter de pc je slag kunt slaan. Prettige maandag! See omnystudio.com/listener for privacy information.

Bij ons spelen bredere maatschappelijke belangen ook altijd een rol. In Nederland heb je rekening te houden met alle stakeholders, niet alleen de shareholders. Daarom begrijpen ze in Londen ook helemaal niets van onze obsessie met topsalarissen en bonussen. Om maar iets te noemen. Onder topman Paul Polman is maatschappelijk verantwoord ondernemen de laatste jaren een speerpunt geworden, van het Brits-Nederlandse bedrijf. Die soft touch past veel beter bij de Nederlandse identiteit dan bij de Britse. Ergens in de komende weken moet het besluit nog worden genomen waar het hoofdkantoor terechtkomt: Wordt het Londen of Rotterdam? Maar de Financial Times denkt het al te weten: het wordt de Maasstad. Een pijnlijke nederlaag voor Premier May en een gevoelig verlies van een kroonjuweel voor de Britse hoofdstad. Die zich schrap zet voor een totale brexodus de komende 13 maanden. Voor onze premier, Mark Rutte zou het juist een geweldige opsteker zijn. Unilever als de ultieme Brexit-trofee. Helemaal nu ondernemingen uit de financiële sector die de City ontvluchten massaal voor Frankfurt kiezen, boven Amsterdam. Dan heeft het kabinet zich tenminste niet voor niets zo hard ingespannen om het Unilever naar de zin te maken. Premier Rutte schrapte eigenhandig de dividendbelasting, om zn oude werkgever te paaien. Maar laten we niet te vroeg juichen. En een schouderklopje voor Rutte is al helemaal niet op zn plaats. Want zelfs al kiest Unilever voor Rotterdam, dan hebben we dat echt niet aan het kabinet.te danken. Met de geschrapte dividendbelasting, of zelfs de Brexit, heeft dit belangrijke besluit van Unilever namelijk niets te maken. Principieel dient de samensmelting van Unilever, tot één onderneming met nog maar één hoofdzetel in plaats van twee, een veel hoger doel. Het Brits-Nederlandse concern heeft nu nog twee hoofdkantoren en twee beursnoteringen. Met een aandelenkoers in Euros en één in Ponden. De organisatiestructuur is hopeloos ingewikkeld. De dubbele nationaliteit is een historische weeffout in de 90 jaar oude organisatie. Die nu eindelijk door de topman kan worden rechtgebreid. Een keuze voor Rotterdam of Londen is onontkoombaar. Het zat er al jaren aan te komen. Lang voordat Brexit of dividendbelasting in beeld waren. Mocht het Rotterdam worden, en hopelijk wordt het dat, dan is dat de kroon op het werk van Paul Polman, niet van het kabinet. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Deze week namelijk al begint het Ministerie van Financiën, vanwege die Brexit, met de werving van bijna duizend nieuwe douaneambtenaren. Momenteel werken zon vijfduizend mensen bij de douane, dus dat is een behoorlijke uitbreiding van de capaciteit. Wel een veilig idee, al die extra snorren aan de grens. Die vastberaden het Fort Europa bewaken tegen de invoer van personen- en goederen uit het perfide albion, Groot-Brittannië. Ook de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) moet flink groeien om straks al dat vee en vlees, dat het Verenigd Koninkrijk naar de Europese Unie exporteert, aan de grens te controleren. Volgens landbouwminister Carola Schouten kan het uiteindelijk gaan om 143 voltijdbanen, voornamelijk dierenartsen. Ik vind het een verbluffend precies aantal. Niet 142 of 144, nee 143 nieuwe arbeidsplaatsen. Ergens wel een hele geruststelling. Dat waar de rest van Europa nog volledig in het duister tast over de rampzalige gevolgen van een Brexit, en of die hard of zacht zal zijn, ze bij Landbouw kennelijk heel precies weten waar we aan toe zijn: niets wat 143 dierenartsen niet kunnen oplossen. Jammer alleen dat het geen echte banen zijn. Die pak m beet duizend extra ambtenaren gaan helemaal niets bijdragen aan de economie. Integendeel. Ook al juichen ondernemersorganisaties het kabinetsbesluit van harte toe, om honderden extra douaniers te werven. Rederijen, verladers en export-bedrijven zeggen maar wat blij te zijn met een goed uitgerust douaneapparaat. Dat paraat staat om al die extra formaliteiten en controles uit te voeren, die nodig zijn zodra het Verenigd Koninkrijk de Unie verlaat. En de Noordzee weer een buitengrens wordt voor Schiphol en de Rotterdamse haven. De handelsstroom tussen ons en de Britten moet vitaal gehouden worden. Ondernemingen willen zo min mogelijk last hebben van de Brexit. Maar duizend extra petten aan de grens belooft in dat opzicht weinig goeds. Al die beambten staan daar niet om de handel met het Verenigd Koninkrijk te bevorderen, maar om die te belemmeren. Ze staan daar om Britten te pesten en een lesje te leren. Dat je niet ongestraft jezelf kunt afwenden van Europa. Daarom kent de Brexit alleen maar verliezers. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Want waarom weer dat BV Nederland? We zijn toch zeker geen bedrijf met zn allen? We zijn een samenleving! We zouden eens moeten ophouden altijd alles maar te economiseren, een prijskaartje eraan te hangen. Carnaval?! Mij niet gezien, vier dagen hossen, bierdrinken en billen knijpen. Maar laat ze lekker! Zelfs als dat betekent dat het zuiden twee werkdagen plat gaat. Want daar gaat het ze natuurlijk om, de onderzoekers van de Stichting Economisch Onderzoek, SEO. In het weekend mag iedereen feesten wat 'ie wil,maar op maandag en dinsdag moet er gewerkt worden in het land van Calvijn. Ook door de katholieken! SEO berekent de schade van carnaval op zeker 1 miljard euro. Maar het kan ook makkelijk 2 miljard worden. Het hangt er namelijk van af hoe ver de productie in die twee dagen feitelijk terugvalt, in Limburg en Noord-Brabant. Dat weet je pas achteraf. Het is nogal een marge, tussen de 1 of 2 miljard euro, dat scheelt 100 procent. Zo kan ik het ook. En je kunt natuurlijk nog wel een paar kanttekeningen plaatsen bij dit natte vingeronderzoek, naar de economische fall-out van het volksfeest onder de rivieren. Er wordt immers ook goed verdiend met carnaval. Reken maar dat al die feestvierders flink geld uitgeven. De kassa rinkelt oorverdovend hard: in de horeca, feestwinkels, toerisme en taxibranche. Ook de schaduw-economie draait op volle toeren. In Den Bosch en Eindhoven werden dit weekend 25 illegale taxichauffeurs aangehouden. Zoals elk jaar willen zwarte taxis een graantje meepikken van de carnavalsdrukte. Maar wie voor de tweede keer wordt betrapt krijgt 10.000 euro boete. Hallo! Das toch een hoop geld? Ja maar, zegt de SEO-onderzoeksdirecteur, al het geld dat opgaat aan bier, kostuums en praalwagens kan niet meer worden besteed aan televisies of andere mooie dingen. Met andere woorden: al die euros gaan niet naar nuttige producten. Maar wie bepaalt of het nuttig is waaraan we ons geld wensen uit te geven? Het is niet alleen onmogelijk om de kosten van carnaval uit te rekenen; het is ook volkomen zinloos. Het is immers elk jaar raak, dus je kunt niet vergelijken meteen situatie zónder carnaval. Het hoort erbij, ongeacht de kosten. Het volksfeest is cultureel en maatschappelijk van onschatbare waarde. En niet alles van waarde laat zich in geld uitdrukken. Carnaval hoort niet thuis op de winst- en verliesrekening van de BV Nederland. Het gaat om brood èn spelen. Want geld alleen maakt niet gelukkig. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Dat schrijft DNB in een rapport dat door de vakbonden met gejuich is onthaald. Want werknemersorganisaties en oppositiepartijen roepen al een tijdje dat het kabinet paal en perk moet stellen aan, wat zij noemen, de doorgeslagen flexibilisering. Maar die flexibilisering is helemaal niet doorgeslagen. Integendeel, dit is pas het begin van een broodnodige modernisering van arbeidsrelaties in de polder. De regering kan beter met de stroom meeroeien en flexwerken juist maximaal stimuleren, met goede randvoorwaarden. In een rechtvaardige samenleving moet iedereen kunnen meedelen in de welvaart. Ons gekoesterde sociale vangnet zal moeten worden behouden, maar wel aangepast aan de nieuwe arbeidsrealiteit. Dan is flexibilisering van de arbeidsmarkt geen vloek maar een zegen voor de economie. Het levert slagvaardige en wendbare ondernemingen op die meteen voor meer werk zorgen, zodra het economisch beter gaat. Dat willen we toch, meer werk? Bedrijven die dankzij een flexibele schil van medewerkers veel beter kunnen mee-ademen met de conjunctuur. De digitale platformeconomie had nooit zon vlucht kunnen nemen, als al die maaltijdbezorgers, webshopkoeriers, en uber-chauffeurs eerst 30 jaar vast op een loonlijst hadden gemoeten. Het is allemaal werk dat 10 jaar geleden nog niet eens bestond. Vroeger kon het nog. Een leven lang voor dezelfde baas, met standaard 3 procent erbij elk jaar. Om te eindigen met een krant en een plant in een kantoortje aan het einde van de gang, om daar de rit te kunnen uitzitten tot je pensioen. Een overzichtelijke loopbaan, die misschien vanzelfsprekend was voor generaties voor ons. Maar inmiddels is het een volkomen achterhaald arbeidsmodel uit de vorige eeuw. Werk is niet hetzelfde als een baan. Bij voldoende werkzekerheid wordt baanzekerheid ineens een stuk minder relevant. Het behoeft geen betoog dat werkzekerheid maximaal gediend is bij sterke bedrijven, met stijgende omzet- en winstcijfers. Een groeiend leger zzp'ers levert daaraan een belangrijke bijdrage. Talenten worden optimaal benut. Met erkenning, waardering en beloning op basis van geleverde prestaties. En niet volgens een cao. Loonstijging is geen grondrecht. Door de historisch lage inflatie was er de laatste paar jaar ook feitelijk weinig aanleiding om de lonen veel verder op te laten lopen. En die achtergebleven loonontwikkeling is al helemaal geen reden om nu ineens de flexibilisering van de arbeidsmarkt terug te draaien. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Met hun jaarlijkse fakkeloptocht en protestliedjes bij DWDD. En hun gejammer tegen Shell en de NAM. Dat moet vlug ophouden. Laten we Groningen daarom snel en ruimhartig compenseren voor de gasbevingsschade. Uit algemene middelen en - waarom eigenlijk niet?- met een nationale televisieactie. Zoals we dat ook doen voor het Caribische rijksdeel Sint Maarten, na de verwoestende orkaan Irma vorig jaar. In alle uithoeken van het Koninkrijk moeten we solidair zijn met landgenoten die het moeilijk hebben en in angst leven. Dus ook die in Groningen. Gelukkig maakt het nieuwe kabinet serieus vaart met de afwikkeling van de schade, die het directe gevolg is van ruim een halve eeuw gaswinning. In de afgelopen drie jaar daalden de inkomsten uit het gas al met 85%. En de komende jaren gaat de gaskraan nog verder dicht. Nu maar zo snel mogelijk een gasfonds oprichten. Waaruit de Staat per direct herstelbetalingen kan gaan voorschieten aan getroffen Groningers. We zien vervolgens wel wie uiteindelijk opdraait voor de miljardenschade. En hoeveel daarvan op de NAM kan worden verhaald. Of op aandeelhouder Shell. Al leek het er dit weekend even op dat Shell Nederland met een juridische manoeuvre wegduikt voor de financiële verplichtingen van zn halfdochter NAM. Terecht natuurlijk, want als deze zaak straks toch nog voor de rechter moet worden uitgevochten is het volkomen logisch en verdedigbaar dat alle partijen met gelijke wapens het juridisch strijdperk betreden. Het laatste wat we nodig hebben is dat de NAM of Shell nu als zondebok worden aangewezen, voor alle ellende waarin de Groningers zijn beland. Want we hebben allemaal geprofiteerd van de gaswinning. Slochteren was de jackpot! Dankzij het aardgas kon het piepkleine Nederland in de vorige eeuw uitgroeien tot een van de rijkste landen ter wereld. Wereldwijd staan we in alle lijstjes bovenaan. Geen land zo gelukkig, welvarend, gezond, hoogopgeleid en veilig als ons kleine kikkerlandje aan de Noordzee. Allemaal dankzij het gas. Shell en de NAM worden nu geframed als neo-koloniale uitbuiters die het wingewest Groningen compleet hebben leeggezogen. Maar dat is een verkeerde voorstelling van zaken die van weinig historisch besef getuigt. De exploitatie van het Groninger gasveld was geen misdadige operatie; het was de Vooruitgang! Het is jammer dat het zo moet aflopen met het wonder van Slochteren. Het was een spectaculair feest dat ruim een halve eeuw doorging. Het minste wat we nu kunnen doen is samen de rommel opruimen. Daarvoor hoeft geen zondebok te worden aangewezen. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Voor dat ene moment leek de BV Nederland wel helemaal tot stilstand te zijn gekomen. Volledig ontregeld stonden reizigers op de perrons, of in de file achter een van die 66 omgewaaide vrachtwagens. Dat heerlijke moment van collectieve ontreddering duurde helaas veel te kort. Al snel schoten de burgers van dit aangeharkte stukje paradijs op aarde in twee vertrouwde reflexen: 1) De roep om meer regels die ons in de toekomst tegen dergelijk onheil moeten beschermen 2) Het aanwijzen van schuldigen. Iemand die we verantwoordelijk kunnen houden voor de wantoestand en het ongemak waarin we plotseling verzeild zijn geraakt. Daarom kreeg Premier Mark Rutte bij de NOS de vraag hoe hij dacht een storm als dit voortaan onder controle te houden. En daarom ook speelde vakbond CNV meteen de zwarte piet naar werkgevers in het wegtransport. Die hun chauffeurs onder het motto geen gelul, gewoon de weg op massaal gedwongen zouden hebben te gaan rijden terwijl code rood was afgegeven. Onzin natuurlijk, want je doet er niets aan, zeker niet achteraf. Niet met meer regels en niet met extra maatregelen tegen truckers. Het is een STORM mensen, een Act of God! Shit happens nu eenmaal, wen dr maar aan. Mijn advies zou zijn om dit soort catastrofale gebeurtenissen als samenleving zoveel mogelijk te omarmen. De ontwrichtende storm van donderdag was geen bedreiging maar een kans. Een kans die gelukkig volop werd gegrepen. Door iedereen die zich door de wind liet wegblazen uit vastgeroeste patronen. Die door stormpooling alsnog de rit naar huis of naar het werk kon maken, in plaats van met de trein. Storm verbroedert, de solidariteit was groot. Samen hebben we ook hard gelachen omdat ene filmpje op Twitter, van die toegewijde gemeentewerker die gewoon doorging met bladblazen, bij windkracht 11. Het commentaar was ook hilarisch: we doen gewoon ons werk. De vrolijke les die we allemaal kunnen leren uit dat filmpje is dat doodgewoon werk onder buitengewone omstandigheden in één klap volledig absurd kan worden. Want we zijn zelf geen haar beter dan de bladblazer uit het filmpje. Weer of geen weer,elke dag opnieuw sluit de hele kudde achteraan in de file of op het perron. We doen allemaal gewoon ons werk, zonder erbij na te denken. Zon storm zorgt dan tenminste nog even voor een frisse wind. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Ons grootste pensioenfonds ABP kondigde donderdag trots aan zn investeringen terug te trekken uit sigaretten en kernwapens. Want het ABP wil ineens verantwoord beleggen, in duurzame producten. Tabak en kernwapens - voor het gemak worden ze in één adem genoemd - zijn voortaan uitgesloten. Met klaroengeschal maakt het ABP-bestuur in Heerlen daarmee een radicale draai in zn beleggingsbeleid. Want waarom nu ineens wel? Tientallen jaren lang belegde het fonds in tabaksfabrikanten en kernwapenproducenten. Tot grote tevredenheid, want het rendement was uitstekend. De pensioenpotten van onze onderwijzers, ambtenaren en militairen waren in goede handen. Geen haan die ernaar kraaide dat hun geld voor inmiddels 3,3 miljard euro in deze twee omstreden beleggingscategorieën werd gestoken. Waarom ook zou een soldaat bezwaar maken tegen belegging van zijn pensioenpremie in bommen en granaten, toch zn eigen sector? Tot voor kort stond ook de hoogste baas van het ABP, Corien Wortmann, nog vierkant achter de forse investering in sigarettenfabrikanten. In april 2016 liet ze weten dat beleggingen in tabak niet illegaal zijn en dat ze bijdragen aan het rendement van het fonds. Terwijl het ABP op dat moment al wel aangaf voor een duurzame koers te hebben gekozen. Tabak was toen kennelijk nog geen bezwaar. Letterlijk zei de ABP-baas: 'Roken is legaal en of iemand besluit te roken of niet, is een eigen keuze. Er zijn ook mensen die overlijden aan autorijden. Maar moeten we dan maar niet beleggen in de auto-industrie?' Bovendien bleek destijds uit intern onderzoek van het pensioenfonds dat een meerderheid van de ABP-klanten geen bezwaar had tegen beleggingen in tabak. Zou dat binnen twee jaar zijn omgeslagen? Ik denk het niet. De vraag is natuurlijk wat de volgende sector wordt die de duurzaamheidstoets van het ABP niet langer doorstaat. Fossiele brandstoffen? Alcohol? Straaljagers? Niemand is gebaat bij de onrust die het ABP nu zaait in pensioenland. Onze grootste pensioenbelegger moet vooral saai en voorspelbaar opereren, gericht op een stabiel rendement. Al is het maar omdat de deelnemers verplicht bij ABP zijn aangesloten en dus niet kunnen overlopen naar een andere pensioenaanbieder. Met een minder zwalkend beleggingsbeleid. Prettige maandag! See omnystudio.com/listener for privacy information.

Altijd en overal kunnen eten en drinken. Niet direct een teken van beschaving. Maar misschien kunnen we het tij nog keren en wordt 2018 hopelijk het jaar waarin die snel oprukkende horeca een halt kan worden toegeroepen. Want het loopt de spuigaten uit. De hospitality-industrie is compleet op hol geslagen. Oprechte gastvrijheid is daarbij steeds moeilijker te vinden. Dat is jammer, want in onze digitale wereld is de horeca bij uitstek een sector waarin mensen nog het verschil kunnen maken. Vooral in de grote steden slaat de horecaïsering genadeloos toe, schrijft het Financieele Dagblad. Het lijkt soms wel of de ene helft van de bevolking eet en drinkt wat de andere helft klaarmaakt. In Utrecht komt er per week een eetcafé bij. Per week! En er is een schreeuwend tekort aan medewerkers om al die restaurants te bemannen. De sector als geheel zoekt met spoed zesduizend koks. In eigen land zijn die mensen simpelweg niet meer voor handen. De nieuwste trend onder restaurateurs is dan ook om het keukenpersoneel uit Spanje te laten invliegen. In de meeste hoofdstedelijke horecagelegenheden is de voertaal al jaren Engels. Niet omdat de klant geen Nederlands spreekt, maar de ober. En dat is pas de helft van het verhaal, in de formele horeca valt het nog wel mee. De echte wildgroei vinden we natuurlijk in het informele circuit. Daar marcheren de Airbnb-legers met hun ratelende rolkoffertjes over de Amsterdamse grachten. Het gemeentebestuur heeft groot gelijk dat het hard optreedt tegen illegale hotels en de verhuurperiode voor particuliere logeerruimte wil halveren tot maximaal 30 dagen per jaar. Maar hoe willen ze dat controleren en handhaven? De geest is al uit de fles. Vergeet ook de foodtruckfestivals niet, de thuisbezorgers en de kleine bierbrouwerijtjes. Of al die amateurs met een Bed and Breakfast in Drenthe. Het antwoord op al uw levensvragen: begin een herberg in de provincie. Ook middenstanders hebben allang in de smiezen dat klanten voor de beleving komen. Daarom ligt er een wijnkaart bij de kapper en kun je lunchen in de boekhandel. In kledingboutiques vloeit de sauvignon blanc rijkelijk. Woonwinkel IKEA heeft geweldige gehaktballetjes. Als je in de winkel 100 euro besteedt krijg je 15 euro terug op de restaurantrekening. We recreëren ons helemaal gek, meestal mét een hapje en een drankje en op elk moment van de dag. Dat kan best een beetje minder. Daarom neem ik mijzelf plechtig voor dit jaar wat vaker van huis te gaan met gewoon een broodtrommeltje onder de snelbinders. Old school boterhammen, waar en wanneer ik maar wil. Prettige maandag! See omnystudio.com/listener for privacy information.

De wereldwijde financiële crisis ligt pas twee jaar achter ons, maar het lijkt intussen alweer een eeuwigheid geleden. Want we hebben er niets van geleerd. Op steeds meer terreinen laten investeerders, beleggers en speculanten hun voorzichtigheid varen. Door de aanhoudend lage rente zijn ze naarstig op zoek naar dat extra beetje rendement. En daarbij wordt alle schroom overboord gezet. Kijk naar de aandelenbeurzen. Die vertonen het hele jaar al een opgaande lijn. Aan de Trump-rally op de financiële markten is feitelijk nooit een eind gekomen. Amerikaanse technologiebedrijven zijn de grote winnaars van die opmars. Facebook, Amazon, Google en Apple zijn in hoog tempo uitgegroeid tot nieuwe wereldmachten, met meer invloed dan de meeste nationale staten of democratische overheden. Door de koersexplosie van zijn aandelen is Amazon-oprichter Jeff Bezos nu de rijksteman ter wereld. Zijn vermogen doorbrak onlangs de magische grens van 100miljard dollar. Dichterbij huis, vooral in Amsterdam, zien we de huizenmarkt hysterische proporties aannemen. Das leuk voor beroepsspeculanten die er op tijd bij waren, zoals Prins Bernard Jr en Reinout Oerlemans. Voor gewone mensen en starters op de woningmarkt zijn de risicos nauwelijks te overzien. Nee, dan de kunstmarkt. Het schilderij Salvator Mundi van Leonardo DaVinci werd in november geveild bij Christies in New York, voor een duizelingwekkend recordbedrag van 450 miljoen dollar .Toch een hoop geld, voor een niet onomstreden kunstwerk. Het komt te hangen in het gloednieuwe Louvre van Abu Dhabi. Maar de moeder van alle bubbels is toch wel de bitcoin. Niets ten nadele van de verbluffende blockchain-technologie die erachter schuilgaat. Maar de cryptomunt zelf is de inzet geworden van een levensgevaarlijk piramidespel. Dit weekend bewoog ie zich rond de 19.000 dollar. Das twintig keer zo veel als begin dit jaar. En het zou mij verbazen als de munt niet voor het einde van de week ook nog door de 20.000 dollar knalt. Die krankzinnige koersstijging trekt steeds meer goudzoekers aan. Helemaal nu sinds een week ook in futures op de bitcoin kan worden gehandeld. De extreem heftige koersschommelingen maken de munt intussen volkomen onbruikbaar als betaalmiddel. Het is daarmee puur een speculatie object geworden. Toezichthouders en nobelprijswinnaars kunnen waarschuwen wat ze willen; onervaren beleggers zijn volkomen blind voor de gigantische risicos waarmee deze hype ze opzadelt. Steek dan liever je geld in vastgoed, kunst of aandelen. Prettige maandag en tot volgend jaar!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Zou het niet veel beter zijn om voortaan de woorden praktisch en theoretisch opgeleid daarvoor in de plaats te gebruiken? Want met de termen hoog- en laagopgeleid wordt volgens Kamerlid Lisa Westerveld een waardeoordeel uitgedrukt. Hoog klinkt immers altijd beter dan laag. Goed idee, vind ook Onderwijsminister Ingrid van Engelshoven. Zij gaat nu kijken hoe het taalgebruik in beleidsstukken voortaan kan worden aangepast aan de wensen van GroenLinks. Dan wordt het straks in elk geval netjes opgeschreven, in politiek correcte bewoordingen. Maar aan het feitelijke verschil in waardering, tussen hoog- en laagopgeleid, verandert natuurlijk helemaal niets, wat ze ook opschrijven. En dat moeten we ook niet willen. Ik moest meteen denken aan die datingsite voor hogeropgeleiden. Hoe moet het daar dan straks mee? In onze hoogontwikkelde kenniseconomie spreekt toch vanzelf dat de meeste waardering uitgaat naar degenen die het verst hebben doorgeleerd. Het leuke is juist dat als je goed je best doet op school je het in dit land nog ver kunt schoppen, zelfs tot in de sociale klasse der hogeropgeleiden. Die ambitie mag van mij best doorklinken in beleidsstukken van het ministerie van Onderwijs. In plaats van te kiezen voor verhullend en misleidend taalgebruik. De maatschappij heeft ze allebei hard nodig, denkers en doeners. Je bent een hoofdje of een handje. Goede vaklieden zijn goud waard en dat weten ze gelukkig maar al te goed. Topondernemers met weinig formele opleiding oogsten juist veel respect. Niet eens de MULO afgemaakt en toch maar mooi met zn eigen handen een miljoenenbedrijf opgebouwd. Dat vinden we pas mooi. Trouwens, alsof hoogopgeleid zijn altijd zon pretje is. Nu ik ouder word gaat het gelukkig beter, maar in mijn jonge jaren worstelde ik lange tijd met een beperking die zich het best laat omschrijven als De Academische Handicap. Dat is het diepgevoelde onvermogen om als hoogopgeleide ontspannen een praatje te kunnen maken met bijvoorbeeld de kapper. Op het moment dat deze Meester Doctorandus zich in een kappersstoel liet zakken, klapte hij volledig dicht. Totaal verkrampt en overmand door verlegenheid. Want waar moet je het in hemelsnaam over hebben, zonder de ander het gevoel te geven dat je hem niet serieus neemt? Pijnlijk bewust van het verschil in opleidingsniveau. Koortsachtig op zoek naar geschikte onderwerpen voor een beetje smalltalk. Van voetbal weet ik niets, dus dat viel af. Als ik 20 minuten later geknipt en geschoren weer buiten stond was ik gesloopt, volkomen uitgeput. Dat leren ze je dan weer niet op de universiteit, een beetje sociale zelfredzaamheid. Prettige maandag! See omnystudio.com/listener for privacy information.

Na de verkiezingen in maart keerde de crimefighter van de VVD niet terug in de Kamer. Maar in plaats van op wachtgeld thuiszitten en hopen dat er een topfunctie voorbijkomt gaat Teeven gewoon aan het werk, op de bus in de regio Haarlem. Groot rijbewijs had hij al, een jongensdroom gaat in vervulling. Het is ook een mooi vak en een eerzaam beroep, buschauffeur. Daar ligt het niet aan. Maar objectief gezien is Teeven natuurlijk wel een beetje overgekwalificeerd voor zn nieuwe baan. Een bus besturen is tenslotte wel wat anders dan het land besturen. Toch is het precies dat grote verschil in status, tussen zn oude en zn nieuwe betrekking, wat de carreer move van Fred Teeven zo sympathiek maakt. Alles beter dan thuiszitten, je hoort het hem bijna denken. Zet mij desnoods maar op de bus. En hij flikt het op eigen kracht. Je ziet hem zo zitten achter het grote stuur. Wel gek dat de VVD intussen niet wat beter zorgt voor zn oud-bewindslieden. Dat ze goed terechtkomen in het leven na Den Haag, op hun oude niveau. Viel voor Fred Teeven nu echt niets te regelen? In dat opzicht kunnen de liberalen nog een hoop leren van de Partij van de Arbeid en Wouter Bos. De oud-minister van Financiën, tegenwoordig ziekenhuisdirecteur, werd aangesteld als lobbyist om het Europees Geneesmiddelen Agentschap naar Amsterdam te halen. Dat zit nu nog in Londen, maar moet daar weg vanwege de Brexit. In een zenuwslopende finale tussen Amsterdam en Milaan besliste loting vorige week dat de prijs naar onze hoofdstad gaat. Toch was het Wouter Bos die alle lof kreeg toegezwaaid voor de eerste grote Brexit-trofee, die hiermee naar Nederland komt. Alsof hij eigenhandig het goede balletje had getrokken. Met 900 vaste medewerkers en vele duizenden bezoekers per jaar is het agentschap zonder twijfel een enorme economische impuls voor ons land. Maandenlang is hier keihard voor gelobbyd, en terecht. Maar die uitgelaten jubelstemming over het binnenhalen van deze Brexit-buit is misplaatst en hypocriet. Want waarom wel publiek geld steken in het naar Nederland lokken van 900 ambtenaren, en op hetzelfde moment zo fel tekeergaan tegen de afschaffing van dividendbelasting. Een maatregel die bedoeld is om grote private ondernemingen uit Londen naar Amsterdam te halen. Dan toch liever wat mìnder overheid en méér bedrijfsleven. Ik stap liever bij Fred Teeven in de bus dan op de praalwagen van Wouter Bos. Prettige maandag! See omnystudio.com/listener for privacy information.

Onlosmakelijk onderdeel van die hele haringcultus, naast de veiling van het eerste vaatje Hollandse Nieuwe, is de jaarlijkse Haringtest van het Algemeen Dagblad. Groot was dan ook de ontzetting vorige week toen de Universiteit van Tilburg onthulde dat die testresultaten onbetrouwbaar zijn: de AD Haringtest is doorgestoken kaart! Wat blijkt namelijk: een van de keurmeesters, Aad Taal - dé haringkenner van Nederland - blijkt belangen te hebben in haringgroothandel Atlantic. Haringverkopers konden hem inhuren voor een cursus en kregen vervolgens een hoge score in de AD-haringtest. In de top-10 stonden vorig jaar zeven haringzaken die toevallig allemaal hun maatjes inkopen bij Atlantic. Klanten van de groothandel scoorden een dikke 9 met hun producten. Terwijl de andere haringboeren in de test gemiddeld op een 5,5 bleven steken. Dat stinkt. Maar wat maakt het eigenlijk uit? Je voelt toch op je klompen aan dat zon test niet kan deugen? Objectiviteit is een illusie. Het is nu eenmaal een klein wereldje, die haringsector, en dan ligt belangenverstrengeling altijd op de loer. Dit keer is het toevallig de Haringtest die publiekelijk door het ijs zakt. Maar elke industrie of beroepsgroep die jaarlijks zon ranglijst publiceert of awards uitreikt is verdacht, omdat de commerciële belangen groot zijn. En deskundige keurmeesters en professionele juryleden per definitie uit de branche zelf afkomstig zijn of daar op zn minst nauwe betrekkingen mee onderhouden. Het is pure incest. Alle ranglijstjes dienen daarom diep te worden gewantrouwd en hoogstens ter vermaak te worden geraadpleegd. Dus ook de lease-auto van het jaar, die onlangs nog op deze zender met veel paukengeroffel werd bekendgemaakt. Of de Michelinsterren, die over een paar weken weer worden uitgereikt. Wij, de consumenten, moeten weer leren vertrouwen op ons eigen oordeel. Of een aanbeveling van vrienden en familie. Lekker eten is geen wedstrijd, maar een persoonlijke ervaring. Een geheim adresje voor dat ene gerecht geeft veel meer voldoening dan met zn allen naar de nummer één toe rennen. Intussen ben ik wel razend benieuwd naar de oliebollentest waar het Algemeen Dagblad straks weer mee komt. Het hoort er toch een beetje bij elk jaar. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Onder aanvoering van internetgigant Alibaba wordt op deze dag het vrijgezellenbestaan gevierd. Uiteraard met alle denkbare verwencadeautjes voor jezelf. In heel Azië en daarbuiten is het evenement uitgegroeid tot een waanzinnig spektakel dat met een groot gala wordt ingeluid, inclusief filmsterren, sporthelden en luxemerken. Een eeuwigheid geleden, lang voordat internet bestond, begon het allemaal nog heel onschuldig. Met Amerikaanse uitvindingen als Moederdag, Secretaressedag en Valentijnsdag: slimme marketing van de bloemenindustrie en producenten van grote chocoladeharten. Om het gapende gat in de jaarkalender, tussen de kerstdagen en verjaardagen, een beetje op te vullen. Bij ons thuis werd vroeger slechts met grote schoorvoetendheid gehoor gegeven aan die vuige lokroep van de commercie. Maar als ik nu terugdenk aan die vriendelijke en bescheiden promotiedagen van de plaatselijke middenstand valt een nostalgische glimlach nauwelijks te onderdrukken. Want het stelde nog helemaal niets voor vergeleken met het grove geweld tegenwoordig van Black Friday en Cyber Monday, de laatste jaren. Het jaarlijkse uitverkoopspektakel uit Amerika, direct na Thanksgiving. Met mega-kortingen worden miljoenen klanten naar de winkels en webshops gelokt. En sinds een paar jaar doen oerhollandse winkelformules vrolijk mee aan die Black Friday-gekte. Al zijn het bij ons vooral webwinkels die dit Amerikaanse fenomeen met beide handen aangrijpen om hun spullen te promoten. En net als je denkt dat je het ergste hebt gehad is daar ineens Singles Day uit China, dat al het voorgaande overtreft. Een orgie van blinde hebzucht en koopwoede. Chinese shoppers gaven zaterdag in 24 uur $ 25 miljard uit, drie keer zoveel als Black Friday en Cyber Monday bij elkaar. En ook Bol.com had dus een topdag. Al dat afprijzen heeft intussen wel wanhopige vormen aangenomen. Als je het mij vraagt hebben retailers geen idee meer hoe ze de klant nog op een normale manier kunnen bereiken, laat staan verleiden tot het doen van aankopen. Geen mens ook die nog ergens de adviesprijs voor betaalt. Een woord trouwens dat niemand nog gebruikt, adviesprijs. Alleen sukkels betalen de volle mep. De rest wacht gewoon op het eerstvolgende prijzengala. Waarvan ik voorzie dat ze elkaar steeds sneller zullen opvolgen. Voor winkelbedrijven moeten dit verwarrende tijden zijn. Prettige maandag! See omnystudio.com/listener for privacy information.

Maar wat moeten we met die zekerheid? We weten niet eens hoe giftig andere fruitsoorten zijn, dus dan zegt zes keer meer ook niet zoveel. Hoe moeten consumenten, producenten, supermarkten en toezichthouders nu weer reageren, op dit jongste voedingsalarm? Helaas hebben voedselveiligheidsincidenten de neiging elkaar in hoog tempo op te volgen. Je kon erop wachten, na het fipronilschandaal en de eiercrisis van afgelopen zomer; de jacht op het nieuwe gif-ei was meteen geopend. Vette pech voor de aardbei dat die het nu net moet ontgelden. Het zomerkoninkje is een volstrekt willekeurig slachtoffer van zinloos geweld. Het had net zo goed de paprika of het trostomaatje kunnen zijn. Jammer is ook dat er geen aardbei meer of minder om gegeten zal worden. Dat is ook het advies hoor, van alle geraadpleegde voedingsdeskundigen en toxicologen. We hoeven ze niet te laten staan, voorlopig, totdat ze meer weten. Maar waarom dan zo hard aan de alarmbel getrokken, als we geen enkel gezondheidsrisico lopen? Daar is dan toch niemand mee gediend? Het is puur natrappen naar de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit, die zo hard blunderde in de fipronil-affaire. Van die besmette eieren, trouwens, moet een volwassen man er geloof ik een jaar lang bijna tweeduizend per dag eten voordat het risico op lichte hoofdpijn intreedt. Je zou haast willen dat er een soort bel-me-niet-register was voor dit soort noodmeldingen. Kunnen we niet afspreken dat de NVWA voortaan pas optreedt bij acute levensbedreigende situaties en reëel gevaar voor de volksgezondheid? Laat mij in alle andere gevallen alsjeblieft gewoon rustig genieten van bespoten fruit en verdachte eieren. In gezegende onwetendheid, ik hoef het allemaal niet te weten. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Na meevallende kwartaalcijfers schoot de beurskoers van zijn webwinkelbedrijf met 13 procent omhoog. En dat leverde Bezos een vermogensaanwas op van meer dan 10 miljard dollar. Binnen een dag, tot bijna 94 miljard dollar in totaal. De magische grens van 100 miljard dollar komt nu wel heel snel dichterbij. Het gat met de nummer twee, Bill Gates, bedraagt intussen 5 miljard dollar. Maar die zal daar niet van wakker liggen. Zijn vermogen groeit sneller dan hij het kan weggeven aan goede doelen. Dat zijn nog eens luxeproblemen, waar u en ik niet vlug mee te maken zullen krijgen. Het is immers maar weinigen van ons gegeven om in een mensenleven zon gigantisch privévermogen te vergaren. Zon obscene hoeveelheid geld dat je het je nauwelijks nog kunt voorstellen. Wat doet dat met een mens? Bloomberg maakt er een wedstrijdje van: Wie is de Rijkste, met een dagelijks update van hun Billionaires Index. Jarenlang ging het tussen Bill Gates en Warren Buffett. Maar dat was de Oude Wereld. De tijd lijkt gekomen dat zij plaats moeten maken voor een nieuwe generatie Allerrijkste Aardbewoners, zoals Jeff Bezos en, ook al top 5, Mark Zuckerberg van Facebook. Je kunt alleen maar bewondering hebben voor de visie en daadkracht van deze mannen en het vermogen om daarmee in tien of twintig jaar tijd een miljardenbedrijf als Amazon of Facebook uit de grond te stampen. Maar hun gigantische persoonlijke rijkdom is ook een afspiegeling van de enorme machtspositie die hun bedrijven in onze samenleving hebben veroverd. En die snelle opmars van Big Tech-ondernemingen is iets waar we ons grote zorgen over zouden moeten maken. Het zijn de nieuwe wereldmachten - Facebook, Amazon, Google en Apple - die nationale staten en democratische overheden nu al overstijgen qua invloed op ons dagelijks leven. Want kennis is macht en deze vier tech-giganten weten alles van burgers en consumenten over de hele wereld. Wat we eten en drinken, wat we kopen of willen kopen, wat we lezen, wat we ergens van vinden, wie we kennen of zouden willen kennen, wat we weten of willen weten... voor Big Tech heeft niemand straks nog geheimen. En er is totaal geen concurrentie die het hun nog moeilijk kan maken. Het lijkt een geleidelijk proces maar het gaat razendsnel. Kijk maar naar de Bloomberg Billionaires Index. Prettige maandag! See omnystudio.com/listener for privacy information.

De Telecomreus heeft alles al geregeld. Het oer-Hollandse KPN krijgt een Italiaanse Colombiaan aan het roer, Maximo Ibarra. De man spreekt vloeiend Engels, Spaans en Italiaans. En heeft een indrukwekkende staat van dienst, zowel in de academische wereld als in het bedrijfsleven. In Italië. KPN is duidelijk niet over één nacht ijs gegaan. Ibarra is aangedragen door een searchbureau, als de perfecte buitenstaander met de beste papieren. Maar ook een grote onbekende. Nee, dan de nieuwe baas van Schiphol. Officieel moet de zoektocht nog beginnen. Maar het zou mij zeer verbazen als het níet Melanie Schultz van Haegen wordt. Ook al gaat die benoeming straks nog een hoop gelazer geven. Ten onrechte, want onze demissionaire minister van Verkeer is in bijna alle opzichten de ideale kandidaat. Niet voor niets zoemt haar naam al twee jaar hardnekkig rond als gedoodverfde opvolger van Jos Nijhuis. Om te beginnen is Schultz beschikbaar, volgende week verlaat ze de politiek. En we willen toch zo graag meer vrouwen in de top van het bedrijfsleven? Hier heb je dr een, die ook nog eens vijf kabinetten overleefde, dankzij een uitstekende radar voor het politieke spel. Precies wat Schiphol nodig heeft, een topvrouw die ook nog eens goed ligt bij het nieuwe kabinet. De nieuwe CEO krijgt veel te maken met de landelijke politiek. De groei van het luchtverkeer, de herzienining van het luchtruim en vliegveld Lelystad allemaal extreem gevoelige dossiers in Den Haag. Bovendien is Schiphol voor 70% eigendom van de staat. Het zou wel heel kortzichtig en schijnheilig zijn om zon droomkandidaat af te wijzen omdat ze uit de politiek komt. Met korte lijntjes naar haar oude departement en het kabinet. Die het beleidsterrein op haar duimpje kent. Dat maakt haar juist geschikt. Het is de belangrijkste reden om haar zo snel mogelijk wel te benoemen. Niets afkoelingsperiode of lobbyverbod. Maar kiezen voor kwaliteit. Prettige maandag! See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het kan altijd nog beter, want dit jaar is de waarde van de virtuele munt vervijfvoudigd. Geen wonder dat Bitcoins - of een van die andere 1200 cryptocurrencies - steeds populairder worden bij Nederlandse beleggers. En dat er steeds meer apps komen en tussenpersoontjes die het wel heel makkelijk maken om een gokje te wagen. En vrienden, bekenden natuurlijk die al een grote klapper hebben gemaakt en je voor gek verklaren dat je nog niet meedoet. Maar als je het mij vraagt loopt deze goudkoorts volkomen uit de hand. Het is een gigantische zeepbel die vroeg of laat wel uit elkaar moet spatten. Het heeft alle kenmerken van een piramidespel. Degenen die er al in zitten maken gigantische winsten, ten koste van de sukkels die achteraan komen. Iedereen ziet het gebeuren, dit is te mooi om waar te zijn. Toch is het oorverdovend stil bij toezichthouders en beleidsmakers. Die doorgaans echt niet te beroerd zijn om alles wat neigt naar beleggen streng te reguleren en te strooien met financiële bijsluiters: Pas op! De waarde van uw belegging kan fluctueren. U kunt uw inleg kwijtraken. Het risico van dit product is hoog! Maar nee hoor, niets van dat alles. Nu het er echt toe doet kijkt de AFM de andere kant op. Bitcoin-pooiers hebben vrij spel: Vraag niet hoe het kan maar profiteer ervan. Winnen, winnen, winnen! Google maar eens op Bitcoin voor de snelste manier om de munten te kopen. Of een stukje Bitcoin, want een hele kost immers meer dan $5000. Zelfs de Amerikaanse zakenbank Goldman Sachs, The Masters of the Universe, kijkt hoe ze klanten kan helpen bij het handelen in de munten. De wereldwijde financiële crisis lijkt ineens een eeuwigheid geleden. Doorgewinterde aandelenbeleggers weten dat je moet oppassen zodra particuliere gelukszoekers de markt betreden. Wanneer de taxichauffeur over aandelen begint te praten weten professionals dat ze moeten uitstappen. Niets zo gevaarlijk als een hype. En Bitcoin is een rage. Volgens onderzoeksbureau Kantar TNS is het aantal beleggers in digitale munten in NL de afgelopen twaalf maanden verdubbeld, tot 135 duizend. Nog veel meer huishoudens denken erover na. Nu nog blijft de inleg meestal beperkt tot maximaal 1000 euro. Maar met zon koersexplosie is de verleiding wel heel groot om die voorzichtigheid steeds meer te laten varen. Beleggers in virtuele valuta zijn bovendien jonger en lager opgeleid dan traditionele aandelenbeleggers. Merkwaardig dat juist deze groep niet een klein beetje meer tegen zichzelf in bescherming wordt genomen. Ik zou zeggen: verbieden die handel.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Om te peilen hoe het volk zou reageren op alle plannen: om de hypotheekrenteaftrek versneld af te bouwen; om kleine werkgevers nog maar één jaar loon te laten doorbetalen van zieke werknemers. Plannen voor een sociale vlaktaks, minder belasting voor bedrijven. En natuurlijk op de verhoging van het lage BTW-tarief, van 6 naar 9 procent. Pijnlijk voor de kappers, schoenmakers en rijwielherstellers. Op het eerste gezicht zijn het geen laffe maatregelen. De nieuwe regering lijkt in elk geval niet bang om heilige huisjes neer te halen of op zn minst grondig te verbouwen. Maar de kordaatheid van Rutte III is valse schijn. Want lastenverlichting voor de een mag natuurlijk niet leiden tot een lastenverzwaring voor de ander. Elk inkomenspolitieke voorstel wordt daarom direct gecompenseerd met een tegenmaatregel. Zodat per saldo iedereen erop vooruit gaat. En bij een economische groei van 3,5 procent kun je dat ook makkelijk beloven. Maar waarom hebben we daar 7 maanden op moeten wachten? Was het nou echt zo moeilijk om die paar procentjes links en rechts tegen elkaar weg te strepen? Men zegt wel eens dat generaals zich altijd voorbereiden op de vorige oorlog. Maar politici zijn nog veel erger. We krijgen weer een kabinet van boekhouders die alleen maar bezig zijn om rekeningen uit het verleden te vereffenen en partijpolitieke stokpaardjes te berijden. Het is een karikatuur geworden, van het compleet vastgelopen politieke bestel in ons land. Want waar is de visie? Waar kijkt Mark Rutte met zijn nieuwe ploeg verder dan de portemonnee van de burger? Ik mis moreel leiderschap. Een aansprekende Minister-president die Nederland door de digitale revolutie loodst. Voorop durft te gaan in de vergroening van de economie en de harmonisatie van belastingstelsels in de EU. Die de beste wil zijn in kennis en innovatie. Zonder bevlogen leiding word je geen wereldkampioen. Ook al heb je alles in huis om het wel te zijn. Maar ja, dat mag je misschien ook wel niet verwachten van een premier die hardop zegt dat je voor visie bij de oogarts moet zijn. Prettige maandag! See omnystudio.com/listener for privacy information.

Maar het bleek nepnieuws. Het was een zielige poging om aandacht te vragen voor de opening van een gloednieuwe chocoladewinkel, binnenkort in de Beurs van Berlage. Ook een beurs natuurlijk, maar niet de kapitaalmarkt, dat was de grap. En alle financiële redacties van het land lieten zich maar wat graag foppen. Een mooi verhaal moet je niet kapot checken. Dus geweldig nieuws! Eindelijk weer een Nederlands bedrijf dat de sprong waagt naar de beurs. En wat voor bedrijf. Geen fancy fintech start-up of app-bouwer, maar een echte stoere chocoladefabriek, met een missie. Met 50 % groei per jaar en in zeven landen actief. Willy Wonka in de polder, een sprookje! Bijna te mooi om waar te zijn. Dat was het dus ook, te mooi om waar te zijn. En een pijnlijke mislukking met alleen maar verliezers. Want journalisten die eerder hadden staan juichen over de beursgang stonden nu plotseling in hun hemd. En dat was de schuld van Tony, die de media bewust had misleid. Een dure grap, lijkt me, voor een bedrijf dat integriteit en ethiek zo hoog in het vaandel heeft staan. Dat als missie heeft een 100 % slaafvrije cacao-industrie. Daar werd de onderneming nota bene voor opgericht, 12 jaar geleden. Het is het bestaansrecht van de club: eerlijke chocolade, zonder kinderarbeid. Moeten we dat nu ook maar met een korrel zout nemen, die missie? De gouden reclameregel, dat alle publiciteit goede publiciteit is en slechte publiciteit niet bestaat, gaat in dit geval niet op. Een eerlijke onderneming kan zich nu eenmaal geen foute grappen permitteren. Want hoever is Tonys Chocolonely nu helemaal gevorderd met het slaafvrij maken van hun chocolade? De oorspronkelijke belofte van het merk was 100 % slaafvrij. Maar die leus werd al snel gewijzigd in op weg naar 100 % slaafvrij. In Ghana en Ivoorkust bleken 2 jaar geleden nog meer dan 2 miljoen kinderen mee te werken aan de cacaoproduktie, vaak onder dwang. Nu wil ik geen twijfel zaaien, hoor, over de goede bedoelingen van Tonys Chocolonely. Maar ja, de weg naar de hel is ermee geplaveid, met goede bedoelingen. En na twaalf jaar mag je toch wel enig tastbaar resultaat verwachten?! Maar nee, Tonys Chocolonely kan nog steeds niet garanderen dat de hele produktieketen volledig slaafvrij is. Toch zijn de repen van Tony een waanzinnig succes. Je ziet ze overal, in alle vormen en smaken. Eens te meer blijkt idealisme een fantastisch businessmodel. Zakelijk gezien is het maar goed dat nog altijd kinderen worden uitgebuit in de wereld. Het is een gat in de markt voor ondernemingen met een missie. Ook in koffie en kleding trouwens. Talent wil graag voor je werken. En met een goed verhaal over eerlijke produkten druk je feilloos op de koopknop in de hersenen van de hippe consument. Want wie wil dat nu niet? De wereld een beetje mooier maken door het eten van chocola? Prettige maandag! See omnystudio.com/listener for privacy information.

En natuurlijk autos. De Duitse auto-industrie is de absolute wereldtop. Het is deel van de Duitse volksidentiteit en hun nationale trots. Volkswagen, Mercedes, BMW, Audi. Het zijn merken die pure kwaliteit, luxe en degelijkheid uitstralen. Zelfs het dieselschandaal heeft die status geen moment serieus in gevaar gebracht. Want wie wil nu niet zon wagen? Een toekomst zonder Duitse autos is nauwelijks voor te stellen. Toch was dat precies waarvoor Minister Gabriel van Buitenlandse zaken zijn publiek vorige week waarschuwde, op de grote autobeurs van Frankfurt, in het hol van de leeuw. De tijd dat iedereen een auto wil bezitten is namelijk voorbij, stelde hij vast. De fabrikanten zullen zich daarom moeten omvormen: Van autoverkopers tot aanbieders van mobiliteit. Voor het te laat is. Hij noemde dat het Nokia-moment: Wanneer een dominant bedrijf niet met zijn tijd meegaat kan het ineens afgelopen zijn, tot ieders totale verbijstering. De 150 jaar oude onderneming uit Finland, groot geworden in houtpulp en rubber laarzen, groeide eind jaren negentig uit tot wereldmarktleider in mobiele telefoons en een technologische koploper. Het leek wel of iedereen een Nokia had, of wilde hebben. De Finse bevolking gloeide van nationale trots. Maar Nokia miste de overgang naar de smartphone en mobiel internet. Binnen een paar jaar werd het bedrijf compleet weggevaagd door Apple en Samsung. Van het Finse topmerk bleef niets over. Toevallig werd dit jaar hun favoriete model van destijds, de 3310, opnieuw uitgebracht. Maar dat is pure nostalgie. Je kunt je niet meer voorstellen dat we tien jaar geleden allemaal dik tevreden waren met zon primitief apparaat. Het dramatische Nokia scenario is terecht een schrikbeeld voor de gevestigde Duitse auto-industrie. En voor alle andere technologische bedrijfstakken, waar innovaties en maatschappelijke ontwikkelingen elkaar in zon razend tempo opvolgen. Nokia zat namelijk helemaal niet te slapen. Maar had allang als bedrijfsmissie geformuleerd mensen helpen communiceren. In plaats van zoveel mogelijk handsets verkopen. Hun prachtige slogan was niet voor niets connecting people. Dat klinkt toch precies als de autoverkoper die zich omvormt tot aanbieder van mobiliteitsoplossingen? Om te overleven in de moderne tijd zullen oude industriële kampioenen zichzelf compleet opnieuw moeten uitvinden. De grootste bedreiging komt niet van binnenuit, uit het falen van de eigen organisatie, maar van buitenaf. Het bizarre succes van een nieuwkomer kan de heersende wereldmarktleider in één klap uitschakelen. Het Nokia moment zou je beter het iPhone moment kunnen noemen. Leer van de winnaars en niet van de verliezers. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het kabinet Rutte II viert morgen voor het laatst Prinsjesdag. En één van de topministers uit de oude ploeg die we straks niet meer terugzien in een nieuwe regering is Jeroen Dijsselbloem van de PvdA. De afzwaaiende minister van Financiën kreeg dit weekend in het Financieele Dagblad nog alle lof toegewuifd. Als de man die ons land en de rest van Europa door de crisis loodste. Als voorzitter van de eurogroep opereerde hij op het hoogste niveau in Europa, in een van de roerigste economische periodes uit de recente geschiedenis. Hij behoort tot het handjevol mensen dat de euro heeft gered, aldus het FD. Zijn dossierkennis wordt geroemd. Net als zijn tomeloze werklust en hoge intelligentie. En de onbevreesdheid waarmee hij de collegas in Europa tegemoet trad. Objectief gezien is Jeroen Dijsselbloem misschien wel de beste vakminister die we in jaren hebben gehad. Hij kreeg dingen tenminste voor elkaar, ook in Europa en onder zware omstandigheden. Eigenlijk doodzonde dat een held van dat kaliber niet terugkeert in een nieuw kabinet. Maar helaas spelen objectieve kwaliteiten een onderschikte rol zodra het aankomt op verkiezingen en kabinetsformatie. En met helden kunnen we in ons land sowieso weinig beginnen, blijkt eens te meer. Soms zou je willen dat iemand als Dijsselbloem behouden kon worden voor het ministerschap, in het belang van Nederland en de Europese Unie. Ongeacht de uitslag van Tweede Kamer verkiezingen. Die oude partijpolitiek is toch maar een raar overblijfsel uit de twintigste eeuw. Met zon kabinetsformatie die al ruim een half jaar duurt, met veel te veel partijen aan tafel. En zonder dat het persé de beste ministers oplevert. Maar daar gaat het ze ook helemaal niet om. Het uitruilen van poppetjes en principes is in volle gang. Het landsbelang ligt meters diep ondergesneeuwd door politiek opportunisme. Wat een verademing zou het zijn als voortaan de kiezers mogen bepalen wie een zware post krijgt toebedeeld. Talent hoeft dan niet langer te worden verspild aan partijpolitieke dogmatiek maar wordt volledig zakelijk ingezet, voor het vaderland en Europa. Door bestuurders en technocraten in plaats van politici. Die nooit meer de straat op hoeven om in een windjack flyers of rozen uit te delen. Jeroen Dijsselbloem had natuurlijk ook zn irritante trekjes en stokpaardjes. Zo bleef hij maar doordrammen, moreel superieur en calvinistisch, over de normering van topinkomens en de bonussen. Het is hem allemaal vergeven, die principiële kruistocht. Want een gekozen vakminister heeft dat toch allemaal niet meer nodig? Prettige maandag! See omnystudio.com/listener for privacy information.

Wie proberen we eigenlijk nog voor de gek te houden? Dat het nuttig is om dagelijks met je leasebak achteraan te sluiten om naar kantoor te sukkelen. Dat je onmisbaar bent op de zaak. Dat het loont om structureel over te werken. Op veel gebieden in de samenleving blijkt vaak juist het omgekeerde: Even helemaal niets doen is een veel betere strategie dan steeds maar weer in actie komen. En volledig door te draven, als een hamster in de tredmolen. Een voor de hand liggend voorbeeld, dat nietsdoen beter is dan actie, komen we tegen in de financiële wereld. Een fout namelijk die heel veel particuliere beleggers maken op de beurs, is dat ze veel te vaak handelen. Terwijl onderzoek onomstotelijk aantoont dat hoe vaker ze in actie komen, hoe meer ze gaan achterlopen op de index. Het totale beleggingsrendement van actieve handelaren blijkt één-derde lager te liggen. Luie beleggers doen het juist beter dan de markt. Niet alleen omdat ze transactiekosten uitsparen. Maar ook omdat ze minder vaak het verkeerde moment kiezen om te handelen. Daarom zeg ik: pak je rust. Dan de politiek. Volgende week vieren we Prinsjesdag zonder nieuwe regering en zonder algemene beschouwingen. De formatie sleept zich al een half jaar voort. En gelukkig maar, want economisch gaat het beter dan ooit. Daar heeft niemand een Minister van Economische Zaken voor nodig, of een kabinet Rutte III. De BV Nederland redt zich prima zonder bemoeienis uit de Hofstad. Naar verluidt wil Premier Rutte straks een paar extra ministers opnemen in zn nieuwe ploeg. Maar wie zit te wachten op extra baasjes in Den Haag? Ook hier zeg ik: pak je rust. En laten we wel zijn: Technologisch raken we snel overbodig, met al onze mensenhanden en -hersens. Als we willen zouden de robots het morgen al van ons kunnen overnemen. Autorijden en grasmaaien, natuurlijk. Maar ook rechtspraak, werving en selectie, beurshandel, oorlogvoering. Kunstmatige intelligentie is ons op tal van terreinen allang de baas. We zijn allemaal getuige van een spectaculaire digitale revolutie die zich onder onze ogen voltrekt. Maar tegelijk werken we nog precies zoals honderd jaar geleden. Alleen sneller en harder. Die arbeidsverdeling wordt kunstmatig in stand gehouden. Feitelijk is het een vorm van werkverschaffing. We doen werk dat allang door machines kan worden gedaan. Omdat we ons geen raad zouden weten met alle vrije tijd die binnen handbereik ligt. Wie klaar wil zijn voor de toekomst kan zich maar beter bekwamen in de kunst van het nietsdoen. Dus pak je rust. Prettige maandag!  See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het is een moedige en kostbare missie van de Canadezen, je kunt ook zeggen een wanhoopsoffensief. Want het concern leed vorig jaar nog honderden miljoenen euros verlies en de consument is onvoorspelbaarder dan ooit. Waarom zouden zij wel slagen waar het oude vertrouwde Vroom & Dreesmann zo jammerlijk faalde? Je mag hopen dat het gunstige economisch tij een beetje meehelpt en dat het Nederlandse winkelpubliek openstaat voor een nieuw warenhuisconcept. Maar het blijft op zn best een enorme gok.  Iedereen weet inmiddels toch wel dat alle groei in de Nederlandse detailhandel afkomstig is van online activiteiten? In de eerste helft van het jaar gaven we 13% meer uit, online. Bijna een kwart van al onze bestedingen gaat al via het web. Je hoeft geen retaildeskundige te zijn om vast te stellen dat er dan maar één succesformule overblijft voor nieuwe winkelconcepten en dat is web first. Maar in elk geval geen warenhuisketen! Dat is een volkomen achterhaald concept uit de vorige eeuw. Toch hoop ik vurig dat Hudsons Bay een succes wordt, misschien tegen beter weten in. Al is het maar omdat we ook nog lang niet klaar zijn voor het alternatief, een volledig digitale winkelstraat. Want bij de bezorging van al die pakketjes thuis gaat helaas nog heel veel mis, zo ondervond ik zelf deze week aan den lijve bij een aankoop op Marktplaats. De koopwaar viel in het hoge pakketposttarief van PostNL, 13,25 Euro, toch een flink bedrag. Als koper wilde ik de spullen graag snel in huis hebben, maar ik was overdag niet thuis om het in ontvangst te nemen. Normaal gesproken komt de bezorger in zon geval twee keer tevergeefs langs, waarna je het pakje pas op de derde dag mag komen afhalen bij het postkantoor. Maar daar had ik iets slims op bedacht: ik liet de verkoper het pakket rechtstreeks naar mijn postkantoortje sturen, dus van de ene PostNL-balie naar de andere. Maar toen ik daar s middags naar mijn zending informeerde bleek die te zijn geweigerd en doorgestuurd naar de afdeling onbestelbare stukken. Daar wordt het nu negen dagen vastgehouden voor onderzoek. Negen dagen voor straf omdat ik de bezorger van PostNL twee overbodige ritten langs mijn huis had willen besparen. Als de negen dagen voorbij zijn wordt het opnieuw verzonden naar het oorspronkelijke adres, dus datzelfde postkantoor waar ze het niet willen hebben. Bizar natuurlijk. Maar de medewerkster zei stellig 'Daar kunnen we toch niet aan beginnen meneer. Wat als straks iedereen hier zijn pakketjes laat bezorgen?' Voor een postbedrijf toch een opmerkelijk standpunt. We hebben nog een lange weg te gaan. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Want werk is werk. Helemaal als je begin twintig bent en nog alle soorten klusjes aanpakt. Een deeltaxi besturen, schoonmaken of maaltijden bezorgen. Als je geld nodig hebt voor een vakantie draai je een maand gewoon wat extra diensten. De mogelijkheden zijn eindeloos, welkom in de platform-economie. De digitalisering van de samenleving heeft een hele reeks populaire dienstverleners opgeleverd, zoals Deliveroo en Uber, en die zorgen voor veel werk. Helemaal nu het economisch weer de goede kant op gaat. Het zijn de nieuwe werkverschaffers. Geen banen die iemand tot zn pensioen volhoudt, of met enig loopbaan-perspectief. De sushi wordt zelden bezorgd  door een 50-plusser. Maar dat verwacht ook niemand. Maaltijden bezorgen is geen carrière. Het verloop onder koeriers is waarschijnlijk groot. Als ze wat beters kunnen krijgen, of zodra ze afstuderen, zijn ze weg. En niemand die het ze kwalijk neemt. Het zijn in elk geval geen banen die zich makkelijk laten vangen in de klassieke arbeidsverhouding. Waarin werknemers een leven lang in loondienst werken, voor één baas. Met verzekering en pensioenopbouw en een auto van de zaak. Maar wie wil dat nog? Níet de Deliveroo-koeriers of de Uber-chauffeurs, die zijn flexibel. Daarom begrijp ik alle ophef niet, over het flex-beleid van Deliveroo. Het is namelijk een win-winsituatie. Niet alleen het bedrijf, maar ook de bezorgers worden hier beter van. Zij kunnen voortaan zelf bepalen wanneer ze werken en gaan bovendien per bestelling meer verdienen. Toch klinkt felle kritiek van links tot rechts. Vakbond CNV èn ZZP Nederland spreken van uitholling van werknemersrechten en het verzieken van de arbeidsmarkt. Deliveroo zou zn bezorgers dwingen tot schijnzelfstandigheid. Een fiscale constructie om onder werkgeversverplichtingen uit te komen. Want het zijn geen echte ondernemers. Maar het zijn ook geen normale werknemers. Dat is net zo goed een schijnconstructie. Helaas heb je voor de wet en de fiscus maar twee smaken: òf je bent zelfstandig ondernemer òf je bent een werknemer. Hier ligt een mooie taak voor het kabinet Rutte III. Hervorm het belastingstelsel en de arbeidsmarkt. En creëer dan meteen een eigen status voor deze vrije kluswerkers: niet volledig zelfstandig maar ook niet op de loonlijst. Want werken staat steeds vaker los van baan of bedrijf. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Maar zoveel is dat toch niet, 2,61 Euro? Zelfs die 5 Euro in Amsterdam is eigenlijk helemaal niet duur. Laat staan dat het publiek zich erdoor laat afschrikken. Ik merk daar tenminste weinig van, eerder het omgekeerde. Meestal zoek ik me gek naar een plekje. Na een paar rondjes op de gracht heb je soms het geluk dat er net iemand wegrijdt. Maar verder blijken de enige open plekken in de rij autos steevast gereserveerd voor stekkerautos of invaliden. Je zou dr haast elektrisch voor gaan rijden, om maar aanspraak te kunnen maken op zon plekje bij de laadpaal. Het probleem bij parkeren is ook niet zozeer de prijs ervan, maar de beschikbaarheid. Parkeerplekken zijn schaars, dààrom stijgt de prijs. En blijft ie ook nog wel even doorstijgen. Dat is helemaal prima! Verdubbel voor mijn part de parkeertarieven. Als ik dan tenminste zeker weet dat ik meteen de auto kwijt kan, liefst een beetje in de buurt van mijn bestemming. Nu pak ik de tram of de fiets als ik in de hoofdstad ergens op tijd moet zijn. Om mezelf de frustratie te besparen van die hopeloze speurtocht naar een parkeerplaats. Detailhandel Nederland heeft er niets van begrepen, met die oproep aan gemeenten om de parkeertarieven te verlagen of het zelfs de eerste uren gratis te maken, zoals in Zoetermeer. Het is een misvatting dat een winkelcentrum automatisch meer kopers trekt als ze maar goedkoop kunnen parkeren. Onderzoekers van de detailhandel spreken elkaar tegen, over het werkelijke effect van goedkope of gratis parkeerplaatsen op de omzet van winkeliers. Een streng parkeerbeleid met hoge tarieven en stevige boetes kan juist ook een manier zijn voor gemeenten om autos zoveel mogelijk te weren uit de binnenstad. Voor wandelaars en fietsers is zon auto-luw winkelgebied een verademing. Automobilisten die niet bereid zijn om de hoofdprijs te betalen kunnen uitwijken naar goedkopere parkeerlocaties aan de randen van de stad. Daar moeten steden zich op richten Het beprijzen van parkeergelegenheid in een gemeente is een subtiel en uitdagend samenspel geworden tussen alle belanghebbenden: Overheid, consumenten en commercie. Parkeren is uitgegroeid tot een serieuze bedrijfstak die de laatste jaren in hoog tempo automatiseert en innoveert. Daar worden we allemaal beter van, ook al stijgen de tarieven. Niemand die nog een rijtje munten bewaart in de auto, voor de parkeermeter. Niemand die nog voor de zekerheid een halfuurtje meer hoeft te betalen. Parkeren is geen recht maar een dienst. Waarvoor zonder morren betaald dient te worden. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Want als de regen kletteren ze naar beneden, de iPhones en de Galaxys. Op de tegels of in de WC, dus kapot. En laat het nou toevallig altijd thuis gebeuren, onder de paraplu van de inboedelpolis. Dan is een claim makkelijk ingediend. Eén van die verzekeraars, Unigarant, meldt een verzeventienvoudiging van het aantal claims in de afgelopen vijf jaar. Zeventien keer zoveel! Het is zelfs zo erg dat van alle inboedelclaims meer dan één-derde (37 procent) tegenwoordig een smartphoneschade betreft. Alsof er nooit meer gewoon een dure vaas wordt omgegooid door de hond. Die explosieve stijging van het aantal claims is maar voor een deel te verklaren uit de toegenomen smartphone-dichtheid van de laatste jaren en dat ze steeds duurder worden. Het heeft ook te maken met een groeiende claimbewustheid. Op internet wisselen consumenten steeds meer ervaringen uit, over de voorwaarden waaronder de inboedelpolis uitkeert. Dus altijd zeggen dat het in huis gebeurde. Het vermoeden lijkt gerechtvaardigd dat nogal wat mensen gewoon onderweg of op de zaak hun toestel laten flikkeren, maar claimen dat het thuis gebeurde, in de keuken of de badkamer. Want dan is het gedekt. Claimbewustheid is dan ineens een mooi woord geworden voor fraude. De verleiding is ook wel erg groot om een valse verklaring af te leggen over de precieze toedracht van het val-incident. Want wie kan het bewijzen? Maar het blijft fraude. Precies dat nu maakt de verzekering onbetaalbaar voor al die andere, goudeerlijke smartphonebezitters die wel heel voorzichtig omgaan met hun veel te dure apparaatjes. Vanuit verzekeraarsoogpunt is het volkomen begrijpelijk dat nu maatregelen worden genomen. Heeft nog lang geduurd. Klanten die hun mobieltje willen verzekeren tegen val- en waterschade zullen voortaan een aparte elektronicapolis moeten afsluiten. En die kost ongeveer hetzelfde als een algemene inboedelverzekering voor de volledige inventaris. Dat komt dus neer op een verdubbeling van de premie. Niet veel klanten zullen daar voor voelen. Ook de toestelverzekering trouwens die je bij de aanschaf krijgt aangeboden is veel te duur. Ik betaal 13 euro per maand, met een eigen risico van 65 euro. Je kunt beter 5 euro per week opzijleggen voor één nieuw scherm per jaar.  Maar we doen het zo graag, verzekeren, ons land is wereldkampioen: De doorsnee Nederlander besteedt meer dan 4 procent van zn inkomen aan verzekeringen. We hebben gemiddeld 8 verschillende polissen, meer dan in welk land ook. Huisdieren, tuinmeubelen, fietsen en vakanties; we zijn oververzekerd en dubbelverzekerd. En weer is het de smartphone die ons vertrouwde leventje op zn kop zet. De grens van wat je allemaal kunt verzekeren is bereikt. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het goede nieuws is dat die kloof in ons land steeds minder snel groeit. De top van ons bedrijfsleven was in jaren niet zo matig. Gemiddeld stegen de topbeloningen met maar 2,8 procent. Gewone medewerkers gingen er 1,3 procent op vooruit. Een verschil van 1,5 procent loonstijging tussen de basis en de top. Dat maakt niet eens zo veel meer uit, denk je dan. Nou, wel voor de Volkskrant. Die spreekt opnieuw schande van zoveel ongelijkheid. Ook de linkse oppositie in de Tweede Kamer, inclusief PvdA, en de vakbeweging staan alweer op hun achterste benen. Voor de rituele dans die elk jaar wordt opgevoerd rond het thema topsalarissen. En die steevast uitmondt in een verontwaardigde oproep aan ondernemingen. Om nu eindelijk serieus werk te maken van de gedragscode inzake topbeloningen en de naleving ervan. Hun wolvengehuil is volkomen tevergeefs. Iedere vorm van jaloezie-taks is gedoemd te mislukken. Ik waag mij graag aan de voorspelling dat de inkomensverschillen de komende jaren helemaal niet zullen krimpen. En dat hoeft ook helemaal niet. Want buiten de usual suspects die langs de zijlijn moord en brand schreeuwen, zijn die topsalarissen voor niemand een probleem. Niet voor de topbestuurders zelf. Die hoor je uiteraard niet klagen over hun vette inkomens. Zij houden zich gedeisd want die volledige transparantie over hun riante beloningen is op zichzelf al pijnlijk genoeg. Met de Balkenendenorm voor semi-publieke topbestuurders is immers impliciet èlk inkomen boven de 180.000 euro onfatsoenlijk verklaard, ook in de particuliere sector. Ook de aandeelhouders zeuren niet. En dat zijn toch de eigenaren van de onderneming. De CEO moet hùn bedrijf runnen. Zolang de beurskoers maar stijgt onder zijn of haar leiding stuiten torenhoge beloningen op geen enkel bezwaar. En zo hoort het ook. Het staat elke onderneming vrij om wat voor  beloningsafspraken dan ook te maken met de kapiteins op hun schip. En als het de aandeelhouders niet bevalt dan verkopen ze gewoon hun stukken. En ik vermoed dat zelfs het personeel niet echt bezwaren heeft tegen het hoge salaris van de baas. Sterker nog, een dikbetaalde CEO straalt af op de hele onderneming. Wat een geweldig bedrijf moet dat wel niet zijn als de topman meer dan 10 miljoen euro verdient. Je moet zelfs niet uitsluiten dat meer mensen in de onderneming daardoor bereid zijn een stapje extra te zetten. Om de carrièreladder te beklimmen. Werknemers zijn toch geen slachtoffer van hun bedrijf? Je hòeft er niet te werken! Als je ergens anders meer waardering kunt krijgen voor je inspanningen dan ga je lekker daarnaartoe. En als je net zoveel wilt verdienen als de baas, dan word je maar de baas. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Want het gaat weer fantastisch! De tijd vlóóg voorbij: time flies when youre having fun. De economie draait als een tierelier en we genieten volop van het goede leven. Alle rampspoed, waar doemdenkers begin dit jaar nog voor vreesden, is uitgebleven. Niks terugval in een mondiale financiële crisis. De economische schade die Donald Trump aanricht in de wereld valt vooralsnog reuze mee. De beurzen blijven maar stijgen. En bij verschillende verkiezingen in Europa dit jaar hebben rechtspopulisten nergens voet aan de grond gekregen. Geen wolkje aan de lucht. Hoogstens gaat het alweer té goed. Moeten we bang zijn voor bubbelvorming: in vastgoed, in aandelen, in de bitcoin. Maar voor nu is dat een luxeprobleem. Profiteer ervan zolang het kan. Kóóp dus vooral die nieuwe auto: 226.500 mensen gingen u voor in de afgelopen zes maanden, een kwart miljoen bijna. En 17 procent meer dan een jaar geleden, echt een flinke toename. Ze werden weer per duizenden verkocht, de VW Golfjes en de Renault Clios. Consumenten durven weer. Alleen de Britten, die hebben enorme spijt van hun Brexit-besluit. Het Verenigd Koninkrijk is het afgelopen halfjaar diep weggezakt in politiek en economisch drijfzand. Maar ja, dat is hun probleem. In Frankfurt en Parijs worden Brexit-vluchtelingen uit de City met open armen ontvangen. Alleen Amsterdam mist helaas de boot. Ambitieuze bankiers mijden onze hoofdstad als een ziekte, vanwege het bonusplafond. Erkent nu ook minister Kamp van Economische Zaken. Desondanks hebben een schamele 13 bedrijven besloten activiteiten van Londen naar Amsterdam te verplaatsen, samen goed voor iets meer dan 700 banen, grofweg één Zuidas-toren vol. Toch wel wat mager, gezien de hoogdravende pretenties die Amsterdam zo graag tentoonspreidt als nieuw zakelijk en financieel knooppunt in de wereld. Dat gaat hem dus mooi niet worden. Ook al niet omdat diezelfde minister Kamp aangeeft niet te willen profiteren van andermans ellende. En daarom niet actief hengelt naar hoofdkantoren die Londen willen verlaten. Gelukkig gaat het ons ook zonder die instroom uit de City economisch voor de wind. Daar hebben we dus helemaal geen minister van Economische zaken voor nodig. Sterker nog, de BV Nederland draait op vol vermogen zonder wat voor bemoeienis dan ook uit Den Haag. De formatie sleept zich al meer dan 100 dagen voort, maar wat merk je daar nu echt van? We kunnen prima zonder kabinet! Een grondige hervorming van het belastingstelsel en de arbeidsmarkt, ja dat zou natuurlijk fijn zijn. Maar dat zat er toch al niet in voor de komende 6 maanden. En als we het kunnen rooien zonder de Amerikanen en zonder de Britten, dan redden we ons ook nog wel even zonder kabinet Rutte III. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Daarmee heeft de Appie een onverwoestbaar icoon van de vaderlandse retail in handen. Want wie is er niet groot mee geworden? Toen ik zelf in 1980 overging naar de middelbare school voerde de reis al langs de onvermijdelijke Schoolcampus. In mijn geval die bij V&D aan de Grote Markt, in Groningen. Voor agenda, multomap, schriften, kaftpapier en een geo-driehoek. Alles op één adres, one stop shop. Tot mijn verbijstering hebben brugpiepers anno 2017 nog exact hetzelfde boodschappenlijstje. Alsof de digitalisering volledig aan het onderwijs is voorbijgegaan. Serieus, kaftpapier? In de afgelopen 37 jaar is helemaal niets veranderd. Gelukkig maar. Hooguit is de concurrentie nu een stuk feller dan in de jaren dat Schoolcampus de markt nog volledig domineerde. Hema, Bruna, Ako, allemaal doen ze verwoede pogingen om het gat te vullen dat V&D liet vallen. Zelfs Action, Wibra, Kruidvat en Bart Smit proberen een graantje mee te pikken. En geef ze eens ongelijk. Want voor onze opgroeiende kinderen willen we het allerbeste. Zeker waar het aankomt op hun middelbare schooltijd, toch een magische periode in een mensenleven. Hier begint het pas echt, het is een enorme mijlpaal. Winkels die daarop inhaken hebben het goed begrepen. Elk jaar is het - voor veel families - een terugkerend ritueel. Misschien nog wel meer dan Pasen of Sinterklaas, Kerstmis of Suikerfeest: Onderwijs verbindt. Bij ons thuis is de jongste net geslaagd voor haar eindexamen. De rugzak hangt nog in de vlaggenmast, net als bij de buren trouwens en nog wat adressen in de straat. Het geeft behoorlijk wat aanspraak bij de heg. Ook opvallend: de felicitatiekaartjes stromen binnen, gewoon via de post en veel meer dan voor een willekeurige verjaardag. De opleiding van onze jongeren heeft duidelijk hoge prioriteit in de samenleving. Als we dan toch in deze gemeenschap zoveel waarde hechten aan onderwijs, dan moet er ook draagvlak zijn voor betere arbeidsvoorwaarden voor basisleerkrachten. De staking morgen in het primair onderwijs is volkomen terecht, maar zou niet nodig moeten zijn. Het fundament voor al die schooldiplomas waar we in deze tijd van het jaar zo trots op zijn wordt immers gelegd op de basisschool. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

De brand slaat over, van non-food naar de foodretail. De oude vertrouwde supermarkt is straks nog het nieuwe slachtoffer van de online revolutie in de detailhandel. En wie dat niet zag aankomen werd afgelopen vrijdag alsnog in één klap wakker geschud, door een miljardenovername van Amazon. Voor bijna 14 miljard dollar koopt de Amerikaanse internetgigant een supermarktketen, Whole Foods uit San Francisco. Die zich met verse, gezonde en biologische produkten al 40 jaar met veel succes richt op de zelfbewuste en koopkrachtige consument. Het overnamenieuws, de grootste ooit voor Amazon, sloeg in als een bom bij traditionele supermarktketens. De beurskoersen doken keihard omlaag, die van Ahold-Delhaize zelfs met 9,5 procent. Beleggers zijn bang dat webwinkel Amazon hard op weg is om ook in levensmiddelen een dominante speler te worden. En ze hebben waarschijnlijk gelijk. Je hoeft geen retaildeskundige of online-strateeg te zijn om meteen de voordelen te zien van deze samensmelting. Voor beide partijen, zowel Amazon als Whole Foods. De supermarkt namelijk kent het koopgedrag van zijn klanten door en door: Wat ze eten, hoe ze betalen en wanneer ze laten thuisbezorgen. Die data zijn een goudmijn voor Amazon, in combinatie met de eigen online expertise als webwinkel. Whole Foods kan volop profiteren van Amazons verkoopkanalen. En ongebreideld verder groeien, zonder voor die uitbreiding afhankelijk te zijn van bakstenen winkels. Als het allemaal doorgaat wordt dit een revolutie voor de distributie van verse levensmiddelen; een keerpunt voor de sector. Nog even en de winkel komt naar de klant toe in plaats van andersom. Ahold heeft zitten slapen en dacht kennelijk dat de overname van Bol.com genoeg was om mee te kunnen komen in de online revolutie. Maar het moederconcern van Albert Heijn werd dit weekend rechts ingehaald, door Amazon. Om te beginnen op de Amerikaanse markt. Maar je kunt erop wachten dat Amazons virtuele supermarkt straks ook in Europa aanslaat. Het grote gevaar voor de traditionele supermarkten komt dus niet van branchegenoten maar van internetbedrijven. Zoals we dat ook zien in andere marktsectoren. Google gaat in bankzaken, Apple werkt aan een zelfrijdende auto. Het initiatief voor geslaagde cross-overs, tussen bakstenen en online, komt altijd van de web-kant. Eerst clicks en dan pas bricks. Succesvolle webwinkels die een fysieke winkel beginnen of overnemen. Dat is een gigantische bedreiging voor traditionele winkelketens. Andersom blijkt het heel erg lastig voor grote bestaande winkelbedrijven om een effectieve online-strategie uit te rollen. Waarmee ze het kunnen opnemen tegen de wendbare internetreuzen. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Want wat een schijnvertoning. De grootste regeringspartij, de VVD, doet niet eens mee aan de ondervragingen, uit protest. Maar de grootste tekortkoming van deze mini-enquête is toch wel dat het helemaal geen conclusies of aanbevelingen oplevert. Op voorhand stond daarmee al vast dat deze mini-enquête nergens over zou gaan, nog los van de inhoud. Na twee weken inquisitie spelen is het straks gewoon over tot de orde van de dag, onder de Haagse kaasstolp: ze dronken een glas, deden een plas en alles bleef zoals het was. Intussen tonen onze volksvertegenwoordigers hun verbazing, verontwaardiging en soms verbijstering over de fiscale praktijken die in ons land plaatsvinden. Trustkantoren, belastingadviseurs, Amerikaanse multinationals, vermogende particulieren: iedereen doet eraan mee. Zelfs de Rolling Stones en U2 hebben hun hoofdkantoor in Amsterdam. Maar... dat wisten we toch allang? Onder welke steen hebben deze parlementariërs geleefd, al die jaren? Zelfs vóór de onthullingen in de Panama Papers, nu ruim een jaar geleden, was toch wel bekend dat mega rock-bands een opvallende voorkeur voor Nederland hadden? Mick Jagger, gaaf toch?! Ook van de fiscale sluiproutes naar tropische gebieden was iedereen op de hoogte. Zolang ik mij kan herinneren was er al een Antillen-route. Wat we ook allang wisten is dat al deze vormen van belasting-ontwijking helemaal niet strafbaar zijn. Het is misschien niet zo netjes, en onwenselijk. Maar niet per se illegaal, zo'n netwerk van tropische brievenbusfirma's. Of multinationals die wereldwijd shoppen naar het beste vestigingsland. En wij zijn er steengoed in! De deskundigheid van onze belastingadviseurs maakt Nederland een gewilde schakel in fiscale constructies, las ik. We zijn altijd al een handelsland geweest, een doorvoerhaven. Vroeger vooral van olie, gas en grondstoffen. Tegenwoordig steeds meer van geld, kennis en fiscale diensten. Omdat er vraag naar is. De fiscale concurrentie tussen landen is nu eenmaal hevig. Van de ruim honderd landen waarmee Europa zaken doet zijn er maar zes die zeker niet op de Europese Zwarte Lijst van belastingparadijzen komen. Ik zou willen dat het anders was. Ook in mijn ideale wereld bestaat geen belastingongelijkheid; geen onderscheid meer tussen landen, bedrijven en burgers. Belasting betalen is dan geen plicht meer maar een recht. Een voorrecht om te kunnen bijdragen aan de samenleving waarin je woont en werkt. Die ideale wereld is nog ver weg, maar komt langzaam dichterbij. We rijden elektrisch, we eten steeds minder vlees. En steeds meer bedrijven willen maatschappelijk verantwoord ondernemen, ook fiscaal. Niet moeten, maar willen: dat is pas een belastingparadijs! Één voorwaarde is wel dat het belastinggeld ook goed wordt besteed. En niet wordt verspild aan onbenullige mini-enquêtes en Haagse ijdeltuiterij.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Alleen: waarom wijzen beide instanties meteen weer naar werkgevers? Ligt het probleem direct alweer op het bordje van de baas? Want op beide fronten zijn het opnieuw werkgevers die worden aangesproken op hun zorgplicht voor werknemers met problemen. En klinkt het verwijt door dat ze te weinig doen aan begeleiding van medewerkers, in hun worsteling met werkstress en geldzorgen. Werkgevers weten wel beter. De financiële risicos van een werknemer met een burn-out zijn te groot om te negeren. Om een idee te geven: volgens Zilveren Kruis zit een overspannen medewerker gemiddeld 242 dagen thuis met burn-out-klachten. Acht maanden! Dat kost de baas gemiddeld 60-duizend euro per geval. Reden genoeg, lijkt mij, om alles uit de kast te halen. En voortdurend alert te zijn op signalen van mentale overbelasting. Voor je het weet heb je een burn-out-geval op de afdeling. Daar ben je dan mooi klaar mee. Ook personeel met schuldenproblemen is een groot risico. Aan zaken als loonbeslag, ziekteverzuim en productiviteitsverlies, misschien diefstal, is een werkgever per geval jaarlijks al snel 13-duizend euro kwijt, heeft het Nibud uitgerekend. Zover laat je het dan toch niet komen, als werkgever? Daar zet je meteen een budgetcoach op en een cursus mindfullness. Niet zelden zijn burn-out- en geldzorgen ook nog eens te herleiden tot problemen in de persoonlijke levenssfeer, zoals een echtscheiding. En als werkgever mág je niet eens zomaar het privédomein van het personeel betreden. Privacyregels zijn een belangrijk obstakel voor de baas om eens flink door te vragen of een medewerker thuis op te bellen, over hoe het nu gaat. Werkgevers die oprecht belangstelling tonen moeten op eieren lopen. We lijken wel eens te vergeten dat werknemers in de eerste plaats zelf verantwoordelijk zijn voor hun mentale en financiële weerbaarheid. We hebben op de werkvloer een parallel universum gecreëerd. Een compleet eco-systeem van arbodiensten, vertrouwenspersonen, arbeidspsychologen en bedrijfsartsen. In die schijnwereld zijn medewerkers altijd het zielige slachtoffer en is de baas een onbetrouwbare eikel. Die verwrongen visie op arbeidsrelaties komt treffend tot uiting in een reclameslogan, die ook op deze zender regelmatig voorbijkomt: als de werknemer ziek is, moet de baas beter worden. Maar dat is de wereld op zn kop! De baas is niet het probleem als een werknemer ziek is. Dan heeft hij een probleem. Omdat hetzelfde werk tijdelijk met minder mensen moet worden gedaan. Je kunt beter zeggen: Als de werknemer ziek is moeten ze op de zaak allemaal een beetje harder werken. Vooral de baas. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Want natuurlijk hebben ook zwangere en oudere medewerkers het volste recht op gelijke behandeling. Alleen maak daar niet direct een mensenrechten-kwestie van. Niet bij elke afgewezen sollicitant of ontslagen werknemer is meteen sprake van een schending van fundamentele rechtsbeginselen. Waarschijnlijk was in de meeste gevallen een andere kandidaat gewoon beter. Teleurstelling is dan heel begrijpelijk. Maar mensenrechtenschending? Hou toch op, zeg! Twee weken geleden tikte het mensenrechtencollege Albert Heijn op de vingers, voor een gevalletje leeftijdsdiscriminatie. De supermarkt werft liever goedkope scholieren voor een bijbaantje dan een drie keer zo dure 23-plusser. Dat weet iedereen en geef ze eens ongelijk. Je mag het alleen zo niet opschrijven in een advertentie. Want dan maak je ineens onderscheid naar leeftijd, en dat is niet geoorloofd. Dus de Appie zal voortaan beter op zn taalgebruik moeten letten. Maar verder gaan ze natuurlijk gewoon verder met vakkenvullers en kassameisjes van 16 en 17. En vandaag nu dus ook dat meldpunt zwangerschapsdiscriminatie. Want zwangerschapsdiscriminatie blijkt een hardnekkig probleem. Volgens het College voor de Rechten van de Mens heeft bijna de helft (43 %) van de zwangere vrouwen in Nederland er last van. Het lijkt mij eerlijk gezegd wat veel, dat gaat om tienduizenden vrouwen. Die bijvoorbeeld geen contractverlenging krijgen of worden ontslagen terwijl ze in verwachting zijn. Of tijdens hun zwangerschap een opslag of promotie mislopen. Dat is buitengewoon oneerlijk, als er een direct verband bestaat met de zwangerschap. Maar toon dat maar eens aan. Er kan zoveel meer aan de hand zijn. De vrouwen hebben vaak niet eens door dat ze worden gediscrimineerd. En ook werkgevers weten lang niet altijd dat zwangerschap geen legitieme reden is voor ontslag. Dus extra voorlichting over hun rechtspositie kan beslist geen kwaad. Maar alsjeblieft, niet nòg een meldpunt! En zeker geen heksenjacht op werkgevers die het kennelijk niet zo nauw nemen met de universele rechten van de mens. Misschien moeten we terug naar de Commissie Gelijke Behandeling, zoals het College voor de Rechten van de Mens vroeger heette. Dat klonk meteen al een stuk vriendelijker. Mensenrechten, dat ging over de doodstraf en vluchtelingen. Of dissidenten die werden vermoord danwel spoorloos verdwenen. Echt enge dingen, die op de werkvloer van de BV Nederland niet voorkomen. Gelukkig maar. Prettige maandag! See omnystudio.com/listener for privacy information.

Net wat we nodig hadden, nog een regeltje. Helemaal zon waardeloze, schijnheilige symboolmaatregel als dit lobbyverbod. Want voor welk probleem is het eigenlijk een oplossing? En sinds wanneer helpt verbieden bij het voorkomen van onwenselijk gedrag? Het is net als met pubers. Als je iets verbiedt wordt het pas echt interessant. Dan gaan ze het stiekem doen! Het grote voordeel van oud-ministers in lobby-posities is nu juist de onbeschaamde openheid ervan, de ultieme transparantie. Zoals de voorman van Bouwend Nederland, Maxime Verhagen. Direct na zijn ministerschap op Economische Zaken werd hij het hoofd van de Bouwlobby. Of Ben Bot. Die na zijn termijn op Buitenlandse Zaken onverbloemd als lobbyist aan de slag ging bij een Haagse consultancy-firma. Het is zo doorzichtig, daar is niets geheimzinnigs aan. Voor de hele buitenwereld is volkomen duidelijk waar deze twee doorgewinterde professionals mee bezig zijn: invloed uitoefenen. Precies op de plaats waar zij het verschil kunnen maken, het meest van waarde zijn. Door hun bijzondere ervaring op het departement, uitgebreide kennis van het beleidsterrein en een wijdvertakt netwerk zijn zij voor alle betrokken partijen de ideale gesprekspartner. We kunnen oud-bewindslieden juist heel goed gebruiken als lobbyisten. Zij weten tenminste hoe de Haagse hazen lopen, waar dat voor buitenstaanders helaas maar al te vaak een groot raadsel blijft. Zij kunnen helpen de luiken van het Binnenhof op een kier te zetten. En de gapende kloof tussen politiek en bedrijfsleven een beetje kleiner maken. Ondernemers denken wel drie keer na voordat ze in de politiek stappen, door de stroperigheid van de besluitvorming en alle verstikkende regeltjes. Zoals nu ook weer dit lobbyverbod, dat landsbestuurders en politici nodeloos beperkt in hun loopbaan nà de politiek. Het beroep van lobbyist heeft ten onrechte niet zon goede reputatie. Ze doen heel nuttig werk, iemand moet het doen. En het alternatief moeten we al helemaal niet willen. Dat is het schimmige, ondergrondse circuit van de informele beïnvloeding en vriendjespolitiek. Daarom moet het lobbyverbod voor oud-bewindslieden zo snel mogelijk weer van tafel. De doorstroming van politiek naar bedrijfsleven en terug dient maximaal te worden gestimuleerd in plaats van onnodig belemmerd. Zolang transparantie en openheid gewaarborgd zijn, kan van geval tot geval altijd nog worden afgerekend op integriteit. In dit land zijn we daar prima toe in staat, overheid èn bedrijfsleven. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Met als hoofd-act op het grote podium steevast een optreden van twee hoogbejaarde veteranen van de financiële wereld: de 86-jarige Buffet zelf, natuurlijk, en zijn vice-voorzitter Charlie Munger, 93 jaar oud. Het is de Muppet show, maar dan echt: Deze twee opas maken volledig de dienst uit. Wat een prachtig staaltje gerontocratie. In dezelfde week dat Prins Philip, de 95 jaar oude echtgenoot van Queen Elizabeth aankondigde dat hij het koninklijke bijltje erbij neergooit. Hoezo pensioenleeftijd? Voor de Queen zelf, toch ook al 91, kan daarvan uiteraard geen sprake zijn. Zij gaat door tot ze letterlijk erbij neervalt. Als het eenmaal zover is, ja dan hoeft men zich pas druk te maken over de troonopvolging. Die in het Verenigd Koninkrijk dan wel weer een stuk beter geregeld lijkt dan bij Berkshire Hathaway. Want ook dat is de laatste jaren een terugkerend thema op de massabijeenkomsten in Omaha. Wat gebeurt er met de investeringsmaatschappij als Warren Buffet er straks niet meer is? Op welke manier is de opvolging geregeld? De meeste aandeelhouders zullen zich een Berkshire Hathaway zonder Buffet eenvoudigweg niet kunnen voorstellen. Niemand immers heeft dezelfde persoonlijkheid, visie, ervaring en trackrecord als de grote meester zelf, die al meer dan vijftig jaar aan de knoppen draait. Het heeft hem de op één na rijkste mens ter wereld gemaakt, met een privé-vermogen van meer dan 70 miljard dollar. Gemiddeld verdiende Buffet in zijn leven $2 miljoen per dag. In de boekhandel en op internet wemelt het van tips en handleidingen om net zo rijk te worden als Warren Buffet. Zijn zuinigheid en sobere levensstijl zijn legendarisch. Hij woont nog steeds in het huis dat hij in 1985 kocht voor 31.500 dollar. Hij heeft geen dure hobbys, maar brengt zijn dagen lezend door. Verder geeft hij veel aan liefdadigheid, tot nu toe al bijna 30 miljard dollar. Hij heeft geen computer. In zn hele leven heeft hij maar één keer een email verstuurd. En hij is een old school belegger. In levensmiddelen, zoals Coca cola, waarvan hij een groot liefhebber is; hij drinkt 5 blikjes per dag. En Gilette. Plus luchtvaart, spoorwegen en financiële dienstverlening. Alleen zaken waarvan hij zeker weet dat consumenten minstens de komende tien jaar niet zonder kunnen. De uitvoerig bestudeerde Buffet-methode is doodeenvoudig. Maar als het echt zo makkelijk is, dan waren er vast meer navolgers nu miljardair geworden. En was de opvolging van Warren Buffet geen enkel probleem. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Alleen op Beursplein 5 wordt deze dag niet gewerkt, gek genoeg. Omdat Euronext een Franse onderneming is, ligt de aandelenhandel in Amsterdam op 1 mei stil. Met als bizar gevolg dat de socialistische feestdag in ons land eigenlijk alleen wordt gevierd in de tempel van het kapitalisme, de beurs. En, oh ja, de FNV houdt een feestelijke, strijdbare mars in de hoofdstad. Maar je vraagt je wel af waarvoor de vakbond nog de straat op gaat. Want Nederland is af. Wereldwijd staan we in alle lijstjes bovenaan. Geen land zo gelukkig, welvarend, gezond en veilig als ons kleine kikkerlandje aan de Noordzee. Nergens hebben we het zo goed voor elkaar als hier achter de dijken. Niet voor niets werd de Partij van de Arbeid gedecimeerd bij de verkiezingen in maart: De strijd is gestreden. Op wat rafelrandjes na misschien, maar daaraan wordt hard gewerkt. Zoals tien dagen vaderschapsverlof en drie jaar ww-uitkering. Niets om je echt druk over te maken, laat staan een hele dag feest voor te vieren. Want we hebben al zoveel vrije dagen, eerder teveel dan te weinig. We hebben net de meivakantie gehad en koningsdag. We recreëren ons helemaal gek. De keukenhof twitterde zondag het advies aan bezoekers om op een andere dag langs te komen, het bloemenpark was overvol. Door de lange rijen op Schiphol moesten tientallen vakantiegangers vorige week hun vlucht missen. Het zijn luxeproblemen. Niets waarvoor de verworpenen der aarde hun bed nog uit hoeven komen. Toch pleit de FNV ervoor - in grote advertenties - dat 1 mei ook bij ons een vrije dag wordt. Al is het maar om de successen van de vakbeweging te memoreren. Alleen hebben wij dit arbeidersparadijs helemaal niet aan de vakbond te danken. Maar aan het aardgas! Sinds de jaren 70 zijn de Nederlandse aardgasbaten gebruikt voor socialistische politieke doeleinden. Economen hebben daar zelfs een naam voor: Dutch Disease, de Hollandse ziekte. Die aardgasinkomsten hebben we compleet verjubeld, daar zijn we allemaal beter van geworden. En nu is het op. In de afgelopen drie jaar zijn de inkomsten uit het aardgas met 85 % afgenomen. En in komende jaren wordt de gaskraan helemaal dichtgedraaid. Dus mocht 1 mei ooit nog een nationale feestdag worden, prima. Maar dan wel de Dag van het Aardgas. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Op m'n superdunne goudkleurige MacBook tik ik dit stukje. Het is de Rolls Royce onder de laptops, echt heel sick. En straks spring ik op mn retro-Gazelle, even naar de Appie. Gauw een sixpack Coca Cola light scoren. Sorry hoor, maar ik heb ècht een Coke light verslaving. Daarna vlug m'n Nikes aan, rondje rennen. Zo ziet mijn zondag er meestal uit. De column spreek ik gewoon thuis in, op m'n iPhone. Kan ik alles zo doorsturen naar de BNR-studio. Hoe cool is dat? Helemaal niet cool, zegt het Commissariaat voor de Media. De waakhond slaat groot alarm over sluikreclame bij populaire YouTube-vloggers, zoals Enzo Knol. Zo moesten de miljoenen kijkers van Enzo horen dat hij ineens enorme trek had in Iglo-vissticks. Echt heel gek, dat kan je zo hebben. En voor die enkele onnozelaar die niet meteen doorhad wie die boodschap betaalde, riep Enzo ook nog: Wat een fokking eindbaas is die Captain Iglo! Wat is daar nou precies op tegen? Als je toch al kijkt naar die melige diarree die YouTube-vloggers dagelijks over ons uitbraken? Goed gedaan, Enzo! Het lijkt mij nog een hele kunst om als dikbetaalde influencer producten te pluggen bij de fans en toch je geloofwaardigheid te behouden. En goed gedaan Iglo. Om zo met je merk diep door te dringen in een nieuwe doelgroep. Het tijdperk van de massamedia is voorbij. Voor adverteerders is social media de toekomst. Sportschoenenfabrikant Adidas liet onlangs weten zelfs volledig te stoppen met televisie-advertenties. Hun klanten zitten allang niet meer achter de buis, maar op Instagram en Facebook. Tv is dood. In welke eeuw leeft het Commissariaat voor de Media eigenlijk? Alleen het woord al: sluikreclame. Dat komt rechtstreeks uit 1960, toen er in de hele straat nog maar één gezin was met een televisie thuis en de reclame-industrie nog helemaal in de kinderschoenen stond. Inmiddels zijn reclame en marketing niet meer weg te denken uit het dagelijks leven. Sommige merken zijn zelfs zo succesvol dat de merknaam een soortnaam wordt. Een spaatje blauw of een spaatje rood. Een aspirientje tegen de hoofdpijn. Wij krijgen regelmatig gasten in de studio die vragen of ze wel merken mogen noemen in de uitzending. Die zeggen dan de gloeilampenfabriek uit het zuiden des lands, in plaats van Philips. Vrijdag hoorde ik iemand op BNR praten over zn coöperatieve bankpartner, waarmee hij de Rabobank bedoelde. Onze mediawaakhond ziet reclame nog altijd als een besmettelijke ziekte die fel moet worden bestreden. Maar jongeren zijn niet gek. Zij voelen het op hun klompen aan als ze door hun helden op social media worden misleid of voor de gek gehouden. Reclame is een spiegel van de werkelijkheid. Het krampachtige achterhoedegevecht van het Commissariaat tegen sluikreclame is volkomen zinloos en zielig. Van de drieëntwintig merken die in deze column worden genoemd hoor ik graag waar de factuur naartoe kan. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Met zijn prachtige Model S wist hij electrisch autorijden begeerlijk en sexy te maken; een revolutie. De volgende stap is ook al bijna realiteit: De volledig zelfrijdende auto. Het daverend applaus voor de Tesla topman is volkomen terecht. Mannen als Elon Musk zijn precies het soort helden dat de wereld nodig heeft. Wat je verder ook vindt van zn heel wat minder duurzame plannen, zoals een rondje rond de maan voor ruimtetoeristen. Genialiteit en krankzinnigheid liggen soms dicht bij elkaar. Die waanzin zie je ook terug op de beurs, beleggers lijken wel gek geworden. Het aandeel Tesla is een enorme zeepbel, die elk moment uiteen kan spatten. Sinds vorige week is Tesla op de beurs meer waard dan branchegenoot Ford. Bij de beursgang in 2010 kostte een aandeel Tesla nog $17. Afgelopen dinsdag meer dan $300. Beleggers waarderen de onderneming van Elon Musk inmiddels op $48,6 Miljard. En dat is misschien wel een beetje heel erg veel, voor een bedrijf dat vorig jaar niet meer dan 76 duizend autos verkocht. Tesla maakt jaarlijks nog altijd vele honderden miljoenen dollars verlies en denkt pas over drie jaar uit de rode cijfers te komen. Operationeel is Tesla een dwerg, helemaal vergeleken met dat suffe Ford. Want vergis je niet, die 114 jaar oude autogigant verkocht wereldwijd bijna 100 keer zoveel autos vorig jaar: 6,7 miljoen stuks, tegenover die 76 duizend Teslas. De nettojaarwinst van Ford bedroeg $4,6 Miljard. Beleggers die uit bewondering voor de visionair Elon Musk aandelen Tesla kopen maken een dure denkfout. Zij investeren in luchtkastelen en proefballonnen. Aandeelhouders van Tesla zijn ook eigenlijk geen beleggers, maar gelovigen, volgelingen van de Grote Leider Elon Musk. Het aandeel Tesla is geen investering in duurzaamheid, maar een glamour stock, net als Ajax of Ferrari: Leuk voor de fans maar als degelijke belegging nauwelijks serieus te nemen, zeker niet op de waanzinnige koersniveaus die nu zijn bereikt. Het is een gigantisch risico, want alles staat of valt met die ene persoon. Een extreem geval van de vent maakt de tent. Elon Musk is een rockster. De waarde van Tesla op de beurs weerspiegelt feitelijk de waarde van zijn persoonlijkheid. Hij is de man van bijna 50 miljard. Hij doet het zelfs duizend keer beter dan andere celebrities zoals Kim Kardashian. die toch als geen ander haar fans weet te mobiliseren. Met een nieuwe app verdiende ze een miljoen dollar per minuut, a million a minute. Je vraagt je af, in beide gevallen, hoelang de betovering nog duurt. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Echte professionals weten wel beter, zo leerde ik op de duikschool van onze instructeur, Jeroen. Een stoere, zwijgzame kerel vol tattoos. Ex-commando en brandweerman. In een spoedcursus van drie dagen bracht hij mij en mijn tienerdochter de fijne kneepjes van de duiksport bij. Op zondagmiddag was het zover en kregen wij trots ons PADIduikbrevet uitgereikt. Ons ticket naar een exotische onderwaterwereld; wij waren nu ook echte duikers. Net als Jeroen, die zijn belangrijkste les voor het laatst had bewaard. Wat nou zo jammer is aan het duiken tegenwoordig', sprak onze mentor, 'het is zo'n spullensport geworden'. Ik knikte instemmend, terwijl ik beschroomd mijn James Bond-duikhorloge onopvallend achter mijn rug verborg. Het schiet nog vaak door me heen: Spullensport. Wanneer de uitrusting belangrijker wordt dan de sport zelf. Want niet alleen de duiksport is ermee besmet. Bijna elke sport of hobby van mannen boven de 40 (en een bmi boven de 25) kan worden gekwalificeerd als spullensport. Zeilen, golfen en skiën, maar ook fotografie en koken zijn verdacht. Het is een miljardenindustrie. Toch is het wielrennen de koning onder de spullensporten. Want kun je niet beter eerst een fiets van iemand lenen om te kijken of het wat voor je is? Dat zou mijn moeder hebben gezegd, toen ik jong was. Maar toen beschikte ik nog over te veel tijd en te weinig geld. Spullensporters lijden vaak aan precies het omgekeerde: te weinig tijd en te veel geld. En dat leidt al gauw tot compensatiegedrag. Compenseren voor de fiets die je als jongen niet kon betalen en voor het prestatieniveau dat je nooit meer zult bereiken. En dat is natuurlijk prima, want ze doen niemand kwaad. Mamils zijn ongevaarlijk. Laat ze zich maar lekker verleiden door al die prachtige apparatuur. Het is goed voor de economie en de lichaamsbeweging, Het is zelfs méér dan sport. Het is spullensport. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

En het werd een keer tijd, want ons land is ziek. We lijden aan de managementziekte, in een vergevorderd stadium. Een zwaar geval van collectieve leiderschapscrisis. Waarbij het probleem niet is een gebrek aan leiderschap; eerder teveel! Het is dringen op de top van de Olympus. We hebben onderhand zoveel leiders dat een tekort dreigt aan volgers. En wie moet dan straks het werk uitvoeren, al die mooie plannen die op de bovenste verdiepingen van de Zuidas worden uitgebroed? De BV Nederland heeft een waterhoofd! Bedrijven en business schools zijn zo gefixeerd op leiderschapsskills dat volgerskwaliteiten veel te weinig aandacht krijgen. We maken alleen nog maar bazen. Het bedrijfsleven raakt zelfs verslaafd aan assessment, schreef het Financieele Dagblad. Steeds vaker worden externe bureaus ingehuurd om het toptalent eens grondig door te lichten. Zwakke en sterke eigenschappen worden nauwgezet in kaart gebracht. Psychologische tests, rollenspelen, diepgravende persoonlijke gesprekken. Allemaal een vast onderdeel van talentontwikkeling. En ze vinden het heerlijk, al die aandacht, de dertigers en veertigers die snel de carrièreladder beklimmen. Lekker sleutelen aan jezelf. Voor de leiders van morgen een investering in hun toekomst. En wat kost het allemaal een geld. En wat is dat voor toekomst, met alleen maar directeuren? Een bijenvolk zonder werkbijen maar louter koninginnen. En het beperkt zich niet tot het bedrijfsleven. Ook het landsbestuur, de politiek is volledig verlamd door een overdosis leiderschap. De verkiezingen hebben ons parlement versplinterd in dertien fracties, elk met hun eigen leider. Dertien kleine koninkrijkjes vormen samen onze volksvertegenwoordiging. Die formatie gaat dus nog wel even duren. We waren een stuk beter af geweest met maar twee of drie politieke leiders: Eén op links, één op rechts en, vooruit, ook nog één voor het andere soort populisten. Sleutelen aan jezelf is overigens prima hoor. Met een goede opleiding is helemaal niets mis. Een leven lang leren, om steeds beter te worden in je vak. Maar niet om allemaal eindbaas te worden. Echte leiders komen vanzelf wel bovendrijven. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

De Nederlandse Margarine Unie fuseerde in 1929 met de Britse zeepfabrikant Lever Brothers, tot Unilever. En die margarinetak moet nu er dus aan geloven. Het lijkt de Dodenrit wel, van Drs P. In deze klassieker van het Nederlandse lied wordt een Trojka achternagezeten door een troep hongerige wolven. Om de meute op afstand te houden worden één voor één de leden van het gezin uit de paardenslee gegooid. Toch komen de wolven steeds dichterbij. Het einde van het liedje is dat iedereen alsnog wordt verslonden. Zo gaat het nu ook met Unilever-familie, ben ik bang. Straks is de margarine nog maar het begin. Maar topman Paul Polman heeft weinig keus. Hij beloofde vorige maand snel maatregelen te nemen. Om op eigen kracht besparingen te realiseren en waarde te creëren voor de aandeelhouders. Nadat hij zo resoluut het overnamebod van $143 Miljard van Kraft-Heinz had afgewezen. Achteraf bleek dat ruim de helft van de aandeelhouders eigenlijk wel brood zag in dat Amerikaanse bod. Unilever is sinds jaar en dag, en op grote afstand, marktleider in margarines. Maar de merken leveren steeds minder op. Omdat we minder brood zijn gaan eten, als gevolg van populaire koolhydraat-arme diëten. En omdat roomboter ook nog eens stukken goedkoper is geworden. Daarmee is margarine niet langer een goedkoop alternatief op de boterham. Drie jaar geleden werd de divisie brood-smeersels al verzelfstandigd binnen het concern. Daardoor is het nu relatief eenvoudig af te splitsen. Intussen lijkt die andere Nederlandse overnameprooi van dit moment, Akzo Nobel, voor exact dezelfde verdedigings-strategie te kiezen. Om de Amerikaanse rivaal PPG van het lijf te houden, met hun overnamebod van $22 miljard, werkt Akzo koortsachtig aan de opslitsing van het concern. Dat zou kunnen door de chemicaliën-divisie voor miljarden te verkopen. En de opbrengst te steken in het versterken van Akzos positie in hoogwaardige verf en coatings. Daarbij is grote haast geboden, wil het bedrijf een verhoging van het overnamebod voorblijven. Topman Ton Büchner zou tijdelijk zelfs minder op zakenreis gaan. Voor het geval dat verhoogde bod toevallig net binnenkomt als hij in het vliegtuig zit, tussen twee afspraken. Akzo Nobel en Unilever geven zich niet zomaar gewonnen. We zullen de komende tijd nog veel van ze horen. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Die heet voortaan gewoon Sprite. Met aspartaam in plaats van suiker. Je proeft geen verschil zegt het bedrijf. Dus de klant die denkt zn oude vertrouwde Sprite te kopen wordt keihard gefopt. Stiekem de suiker omruilen voor aspartaam doet mij een beetje denken aan een methadonprogramma. Het is een zoethoudertje. Niet alleen voor de gebruikers maar ook voor de overheid. Die zo jammerlijk faalt in haar pogingen om de suikerverslaving terug te dringen. Want na de oorlog tegen tabak en alcohol is nu suiker aan de beurt. Met suikerziekte en overgewicht als nieuwe volksziekten zijn maatregelen om de consumptie ervan terug te dringen keihard nodig. In de felle strijd tegen diabetes en obesitas is frisdrank de grote vijand. Dus als fabrikanten de consument kunnen verleiden voortaan te kiezen voor suikervrij is dat mooi meegenomen, zou je denken. Onder het mom van zelfregulering. Maar verwacht daar alsjeblieft geen wonderen van. Niets is moeilijker dan consumentenvoorkeuren te veranderen. Probeer een verstokte Pepsi-drinker maar eens aan de Coca-Cola te krijgen, of andersom. En heel veel frisdrinkers zijn ervan overtuigd dat aspartaam nog veel slechter voor je is dan suiker. Dat is tenminste nog een natuurlijk ingrediënt. En toch hebben we maar mooi de wereldprimeur: Nederland als eerste land ter wereld waar geen Sprite met suiker meer te koop is. Als het hier aanslaat, in de polderproeftuin, staan waarschijnlijk honderd andere landen klaar om hetzelfde te doen. We zijn dus weer eens tot gidsland uitgeroepen. Dit keer door The Coca Cola Company, het moederbedrijf van Sprite. Omdat Nederland 'een van de meest gezondheidsbewuste landen ter wereld' is, zeggen ze. Maar dat is onzin. Helemaal qua frisdrank-consumptie zijn we bepaald niet gezond bezig. Nederland is zelfs Europees Kampioen fris drinken! De gemiddelde Nederlander drinkt per jaar meer dan 90 liter frisdrank. Wereldwijd zijn er maar 6 landen waar ze meer wegklokken, zoals Mexico en Amerika. Misschien lukt het om Sprite-drinkers te laten afkicken van de suiker. Maar waarom zouden we het aan marktgiganten overlaten om het suikergebruik terug te dringen, wanneer het hun uitkomt? Daarvoor is het veel te belangrijk. Het is onbegrijpelijk dat de overheid niet harder doorpakt. Minder adverteren, geen automaten meer op scholen en een suikertax. In Berkeley in California daalde de frisdrankconsumptie met 20% na invoering van zon suikerbelasting. Voor het eerst in tientallen jaren dronken Amerikanen vorig jaar meer water uit een flesje dan frisdrank. Het kan dus wel, de trend omkeren. Daar hebben we Sprite niet voor nodig. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Van alle klachten die vorig jaar bij Schiphol binnenkwamen was driekwart afkomstig van een harde kern, van 35 veelklagers. Net als het jaar daarvoor. Niet meer dan 35 omwonenden waren samen goed voor 158-duizend klachten. U hoort het goed: ruim 4,5-duizend klachten per persoon. Gemiddeld klagen zij een jaar lang twaalf keer per dag over de herrie. Daar heb je dus een dagtaak aan, als veelklager. Het is een obsessie, die kunnen nooit een weekje op vakantie. Wat zijn dat voor mensen die zo hun leven laten vergallen. En hun klachtrecht zo misbruiken. Want wat een verspilling. Niet alleen van hun eigen levensvreugde, maar ook van andermans tijd en geld. Want in dit land nemen we klachten serieus. Daar zijn procedures voor. Niet alleen de veelklagers zelf hebben daar fulltime een administratieve job aan. Maar ook het Bewoners Aanspreekpunt Schiphol. Het loket dat geacht wordt al die honderdduizenden klachten zorgvuldig af te handelen. Zonder dat iemand daar trouwen iets mee opschiet. Want Schiphol groeit intussen gewoon verder. De luchthaven en de veelklagers houden elkaar gegijzeld, in een hopeloze patstelling. Want herrie of niet: mainport Schiphol blijft een belangrijke banenmotor en aanjager van de economie. Daarom wordt deze bureaucratische hel al jaren in standgehouden. Hoog tijd om dit voorgoed de wereld uit te helpen. Voor slechts 35 mensen moet dit toch snel en pragmatisch te regelen zijn? Gewoon die woningen opkopen plus een verhuisvergoeding. Want wat kost dat nou helemaal, voor 35 man? Natuurlijk wil je slecht gedrag niet belonen met een oprotpremie. Maar dat moet dan maar. Het zou ook niet voor het eerst zijn dat de overheid een klein zetje moet geven om zn doel te bereiken. Met de melkveehouders was het ook zo gepiept, vorige week. Niet dat boeren snel klagen over hun bestaan, integendeel. Maar ze staan wel in de rij om hun bedrijf te beëindigen nu de regering daar een stopsubsidie tegenover stelt. Om het mestoverschot terug te dringen. Binnen een dag meldden zich 500 boeren, met meer dan 40.000 koeien. Voor 1200 euro per koe mogen ze hun dieren inleveren, om te worden vernietigd. Als een sloopregeling voor oude dieselautos. Je vraagt nogal wat van een boer om zn gezonde dieren naar het slachthuis te brengen. Maar boeren kunnen wel rekenen, dus die kiezen eieren voor hun geld. Als de overheid 500 melkveehouders kan bewegen om hun bedrijf te staken, dan moeten we die 35 stalkers van Schiphol toch ook wel kunnen verleiden om huis en haard te verlaten. Doe daar dan meteen een ticket naar Australië bij. Enkele reis. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Van Wallstreet tot de City of London zijn zakenbankiers en corporate advocaten al door het dolle heen. Met rode wangen van de overnamekoorts staan de dealmakers alweer te trappelen. Gordon Gekko, van de film Wallstreet uit 1987, is helemaal terug. Inclusief zijn motto: Greed is good. Hebzucht als drijfveer. Alsof het nooit crisis is geweest gaan we 30 jaar terug in de tijd. Vóór het omvallen van Lehman Brothers. En vóórdat anti-globalisten de almacht van het kapitaal aan de kaak stelden. Nee, 2017 belooft doodleuk een absoluut recordjaar te worden voor Mergers & Acquisitions. De omstandigheden zijn dan ook ideaal. Ga maar na: De rente is nog altijd extreem laag, dus geld is gratis. Veel bedrijven bulken van de cash en de economie bloeit. Amerikaanse ondernemingen die nu toeslaan in Europa profiteren daarnaast volop van de zwakke Euro en de lage koers van het Britse Pond. Geld is dus geen probleem. Zelfs bedrijven die onaantastbaar leken zijn daarmee een makkelijk doelwit geworden. Ineens blijkt ook Unilever niet langer too big to buy. De magische grens van 100 Miljard Euro werd met een harde knal doorbroken, als een straaljager door de geluidsbarrière. En iedereen is in één klap wakker. Want als de jacht op Unilever is geopend, waarom dan niet meteen maar op Akzo Nobel of DSM? Ook twee iconen van de Nederlandse industrie. Maar ook beiden conglomeraten die qua beursprestaties achterblijven bij sectorgenoten. Zelfs Koninklijke Olie is niet veilig! Voor de aasgieren en de sprinkhanen. Die het hebben voorzien op onze kwaliteitsbedrijven, die ze kunnen kaalvreten en opknippen. Gewoon omdat het kan, puur voor het geld. De financiële trucendoos gaat helemaal open, om de korte termijn-aandeelhouders tevreden te stellen met een paar procent extra rendement. Minister Dijsselbloem van Financiën noemde Unilever dit weekend een voor Nederland cruciaal bedrijf. Hij riep de onderneming op een beschermingsconstructie op te werpen om zo een overname te voorkomen door de hyenas die je bedrijf proberen kapot te maken. Het advies van Jeroen Dijsselbloem aan Unilever komt alleen veel te laat, helaas. De dijken die de BV Nederland zouden moeten beschermen tegen de vloedgolf van aggressieve overnames hadden natuurlijk allang moeten worden opgehoogd. Helemaal zolang we nog van onze bedrijven verwachten dat ze verder kijken dan puur de aandeelhoudersbelangen. Maar ook hun maatschappelijke verantwoordelijkheid serieus nemen. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

De grootste overname ooit op Nederlandse bodem is daarmee van de baan. Voorlopig tenminste. Want als je bereid bent om ergens zoveel geld voor neer te leggen, dan wil je het ook wel erg graag hebben, lijkt me. Je kunt dus gewoon wachten op een volgende poging. Hoe dan ook was het miljardenbod van Kraft Heinz een enorme wake-up call: Ook het grote Unilever kan dus maar zo worden overgenomen. Het had weinig gescheeld of het trotse boegbeeld van de BV Nederland, het vlaggenschip van de AEX was weggekaapt. En kaalgevreten door een zwerm kapitalistische sprinkhanen uit Brazilië en Amerika. Het is de terugkeer van het grote graaien en het snelle geld. Bijna was Unilever, met zn duurzame strategie, opgeslokt door investeerders die alleen maar oog hebben voor het belang van aandeelhouders. Das toch wel even schrikken. En toch bleef het in Den Haag doodstil. Voor wat de allergrootste overname ooit had kunnen worden van een Nederlands bedrijf hield de overheid zich opvallend afzijdig. Onze regering deed helemaal niets om deze rampzalige deal af te weren. En das toch merkwaardig voor een regering die het de laatste tijd wel nodig vond om een stokje te steken voor de overname van KPN Telecom en PostNL, door buitenlandse concurrenten. En die de deur dichthield voor de Scandinavische Nordea Bank die ABN Amro wilde schaken. Terwijl die drie bedrijven in feite weinig voorstellen. Helemaal vergeleken met Unilever! Dat zn ijsjes en shampoos in meer dan honderd landen aan de man brengt. En wereldwijd werk verschaft aan 168-duizend mensen. Mèt oog voor milieu en samenleving. Unilever is voor ons land toch zeker van veel groter strategisch belang dan dat slome PostNL? Een beetje meer protectionisme kan dan helemaal geen kwaad! Zoals Frankrijk, dat in het landsbelang de overname van Danone blokkeerde. Of Groot-Brittannië, dat in 2014 met een succesvolle overheidsinterventie wist te voorkomen dat het Amerikaanse Pfizer de Britse farmagigant AstraZeneca inlijfde. In Engeland heb je zelfs een speciale toezichthouder op overnames van Britse bedrijven, het Takeover Panel. Die stond dit weekend al klaar om de overname van het half-Britse Unilever tegen te houden. En wij deden helemaal niets. Dit weekend zijn we nog met de schrik vrijgekomen. Maar het gevaar is zeker niet geweken. De barbaren rammelen aan de poort. Elk moment kan het weer raak zijn. Hoog tijd dat de BV Nederland zich wapent tegen de buitenlandse roofridders. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

De allergrootste ondernemingen van ons land presenteerden in Het Financieele Dagblad zelfs een Pact tegen het Populisme; tegen het groeiend ongenoegen in de samenleving. Oer-Hollandse multinationals, zoals Unilever, Philips, DSM, AkzoNobel en FrieslandCampina slaan de handen ineen. Zij zeggen een alternatief te willen bieden voor al dat negativisme. Wat we nodig hebben is een gezamelijk doel, een stip op de horizon. Zoals in de wederopbouw van de jaren '50, na de oorlog. Of in de VOC-tijd. Dat klinkt allemaal heel positief. Maar in werkelijkheid is hun fraaie pact tegen het populisme een schaamteloze lobby, voor Corporate Nederland. Het doel van de initiatiefnemers is de vorming van een brede beweging van bedrijven en mensen die de Nederlandse economie gaat aanjagen. Onder de noemer 'Global problems, Dutch solutions' signaleert de groep vijf trends in de wereld, waar Nederlandse bedrijven op kunnen inspelen: voedselproblematiek, watermanagement, vergrijzing, urbanisatie en de overgang naar duurzame energie. Stuk voor stuk relevante kwesties, natuurlijk. Maar vooral kassa voor de BV Nederland. En helemaal voor Unilever, Philips en die andere leden van het pact. Corporate Nederland slaat de plank volkomen mis met dit verbond tegen negativisme. Wat in de verte nog lijkt op een politiek manifest is in feite niets meer dan - wat reclamemakers noemen - een inhaker op de verkiezingen. Grote bedrijven hebben niets te zoeken in de politiek. Meer business opportunities voor hun leidt niet automatisch tot meer maatschappelijke vooruitgang voor ons allemaal. Economische groei is geen antwoord op de groeiende ongelijkheid in onze samenleving. De Nederlandse multinationals overschatten hun betekenis voor de economie. Het lijkt wel of ze in een parallel universum leven. De èchte economie, dat zijn de ondernemers met een eigen zaak. Of al die mensen met een baan in de zorg of het onderwijs. Maar nee: vroeger was alles beter, economische groei als oplossing voor maatschappelijke onvrede en eigen land eerst. Waar heb ik dat eerder gehoord? Het lijkt verdacht veel op de economische agenda van Donald Trump: America First maar dan in de polder! Voor een pact tegen het populisme klinken de plannen van onze multinationals behoorlijk, eh, populistisch. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Van veel ondernemingen vormen de medewerkers het belangrijkste bedrijfsmiddel, helemaal in de moderne diensteneconomie. Maar vooral voor kleine werkgevers is het vaste personeel uitgegroeid tot een gigantische risico-post, in plaats van de key-asset die het zou moeten zijn. Want als er één ziek wordt en uitvalt mag je in dit land nog twee jaar lang salaris doorbetalen. Plus de kosten van een vervangende arbeidskracht. Een langdurig zieke werknemer kan daarmee een kleine ondernemer financieel te gronde richten. Het gevolg is dat veel MKB-ers voor geen goud nog iemand op de loonlijst durven zetten, maar liever losse krachten inhuren via payrollbedrijven. Uit angst voor faillissement. Want nergens ter wereld kan de werkgever zo lang opdraaien voor loondoorbetaling bij ziekte. Zelfs in de grote Scandinavische voorbeeldlanden, Finland, Noorwegen en Zweden, is die termijn maximaal twee of drie weken. In plaats van die twee jaar bij ons. Het is een grove weeffout in ons sociale vangnet, die nodig moet worden rechtgebreid. Het is natuurlijk goed dat werknemers ook bij ziekte verzekerd zijn van inkomen. Het is zelfs één van de pijlers van de sociale verzorgingsstaat. Alleen de lasten van dat principe liggen nu volledig bij de werkgever. Het zou niet onredelijk zijn om die verantwoordelijkheid te verdelen onder werkgever, werknemer en overheid. Maar vier jaar praten in Den Haag heeft nog altijd geen herziening van de regeling opgeleverd. Minister Lodewijk Asscher van Sociale Zaken duikt ervoor weg en heeft deze heikele kwestie handig bij de Sociaal Economische Raad geparkeerd voor advies. Dat SER-advies had vorig jaar vóór de zomer al gepresenteerd moeten worden. Maar imiddels is de publicatie ervan vooruitgeschoven, tot na de verkiezingen van 15 maart. De verkiezingscampagne is intussen in volle gang. Onder de leus Samen Vooruit zegt lijsttrekker Asscher zich sterk te maken voor een verbonden samenleving. Vast werk is daarin geen luxe maar een recht, jubelt de partijwebsite. Toch kom je pas echt samen vooruit als die eenzijdige focus op werknemers-rechten wordt losgelaten. Plichten zijn er ook en vast werk is wel degelijk een luxe. Van goede medewerkers mag je op zn minst enige trots en betrokkenheid verwachten bij hun bedrijf. Dat is alleen maar sociaal. En trouwens, hoe sociaal is een land dat zn kleine werkgevers failliet laat gaan aan langdurig zieke medewerkers? Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

En dat hebben we allemaal te danken aan ConsumentenClaim BV. Een bedrijf dat zichzelf tot specialist in massaclaims heeft gekroond. Alsof ze er trots op zijn! Op het naar Nederland halen van die gluiperige claimcultuur uit Amerika. Een lawyers paradise waar bedrijven als ConsumentenClaim naar hartelust kunnen parasiteren op gevoelens van ontevredenheid in de maatschappij. Amerikaanse toestanden in de polder. Eerst waren telecomaanbieders een makkelijk doelwit. Belbedrijven die - zogenaamd gratis - smartphones weggaven hadden dat niet mogen doen. Namens vijfduizend slachtoffers (!) eiste ConsumentenClaim compensatie voor het door hen geleden leed. En nu zijn de Nederlandse Spoorwegen aan de beurt. Dit keer hebben zelfs meer dan tienduizend (!) ontevreden treinreizigers zich laten ronselen, voor een massaclaim door de specialist. Die nu de NS voor de rechter sleept om miljoenen euro's schadevergoeding af te persen. Omdat al die arme mensen tijdens de spits moesten staan. Erg hè, staan in de trein! In de metro van Londen of Parijs vindt iedereen het doodnormaal. Maar als je in de trein van Utrecht naar Den Bosch een keertje niet hebt kunnen zitten is dat voor ConsumentenClaim reden genoeg om namens alle slachtoffers meteen de helft van de ritprijs terug te vorderen. Als compensatie voor geleden leed. De rechtszaak tegen de Nederlandse Spoorwegen is gelukkig volkomen kansloos. Je koopt immers een vervoerbewijs en geen plaatsbewijs. En het bedrijf doet er alles aan om de overlast in de piekuren zo klein mogelijk te maken. We hebben één van de allerbeste spoornetwerken van de hele wereld, vergelijkbaar met Japan of Zwitserland. We kunnen schamper doen over vierkante wielen in de herfst en bevroren wissels in de winter. Maar dat zijn incidenten. Die treinen zijn zo vol omdat het voor heel veel forenzen het ideale vervoermiddel is en blijft. Anders ga je toch lekker met je auto in de file staan? Of fietsen door weer en wind? Nee, de trein is helemaal zo gek nog niet. Natuurlijk wil niemand graag een kwartier in het gangpad staan tussen dampende medereizigers na een dag hard werken. Je hebt soms van die dagen dat alles tegenzit. Dat het ook nog regent en je hebt geen paraplu. Maar zo is het leven nu eenmaal, een beetje pech hoort erbij, helaas. Maar wind je niet op, het is allemaal klein leed. Je kunt niet elk ongemak meteen op iemand anders afreageren en op hoge toon genoegdoening eisen. Met zn allen tegen één; niet praten maar procederen. Het is de professionalisering van de hufterigheid. En de enige die daar beter van wordt is ConsumentenClaim BV. Voor iedereen in de trein of de file, Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Een lompe zakenman misschien en een onbehouwen dealmaker. Maar wel een die gewend is om recht op zn doel af te gaan. Als een olifant door de porseleinkast. En soms is dat een goede zaak. Een mooie testcase ook voor iedereen, ook in ons land, die roept om minder beroepspolitici en meer ondernemers in de politiek. In elk geval laat Trump zich niet afremmen door politieke spelletjes en gevestigde belangen. Hij won zonder veel steun binnen zijn eigen Republikeinse partij, waardoor hij nu in feite als onafhankelijke president boven de partijen staat. Met het vocabulaire en de lichaamstaal van de winnende voetbaltrainer gaf de nieuwe president in zijn inaugurele rede meteen een heldere boodschap af. Aan zijn landgenoten èn aan de rest van de wereld: Vanaf nu is het America first. Daar stond precies de man die de Amerikanen als hun president hadden gekozen. Met precies de boodschap die hij al het hele jaar verkondigt. Hoe naïef om te denken dat hij, eenmaal op het hoogste podium, zich ineens een stuk presidentiëler aan de wereld zou presenteren. Dat zou kiezersbedrog zijn geweest. Met onverholen walging en afgrijzen keek de helft van de wereld naar de inauguratie. En nee, zelf ben ik ook geen fan van de persoon Trump, met zn patserige gouden torens en onbeschofte gedrag. Met weemoed en bewondering kijk ik terug op acht jaar beschaving onder de Obamas met hun bevlogen toespraken. Een groter contrast bestaat niet. De miljardair Trump heeft helemaal niets van die fijnbesnaardheid, die filosofische inslag. Zoals het Oude Europa die misschien het liefst wel had teruggezien in de Nieuwe Leider van de Vrije Wereld. De economische agenda van Trump intussen, is buitengewoon overzichtelijk. Bedriegelijk simpel, zelfs. Deregulering, belastingverlaging en miljarden-investeringen in de infrastructuur moeten de economie en de binnenlandse produktie een flinke impuls geven. Blauwe boorden, zoals mijnwerkers en fabrieksarbeiders hebben eindelijk het gevoel dat ze gehoord worden in Washington. Onder Trump-stemmers en bedrijven neemt het vertrouwen in de economie daarmee alweer toe. Met het vertrouwen groeien vanzelf de bestedingen en de investeringen. En dus het Amerikaanse BBP. Amerika is de grootste economie van de wereld. Als daar de economische groei toeneemt, volgt de rest automatisch. Puur economisch gezien had de Nieuwe President dan ook best een wat minder koud onthaal verdiend. Of op zn minst het voordeel van de twijfel. Nu maar hopen dat met een toenemende welvaart uiteindelijk ook de beschaving terugkeert in het Witte Huis. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

De gemeente Amsterdam doet er alles aan om bankiers en financiële bedrijven, die straks door de brexit uit Londen worden verdreven, naar onze hoofdstad te lokken. Ter verrijking van de Amsterdamse economie en een impuls voor de werkgelegenheid. Dan is het toch jammer dat de regering in Den Haag die Brexit-vluchtelingen net zo hard weer wegjaagt. Want minister Dijsselbloem van Financiën blijft driftig bankiers bashen. Door vast te houden aan een bonusplafond van maximaal 20% van het salaris. Nergens in Europa is na de crisis zo hard ingegrepen in de bankiersbeloningen als bij ons. En zelfs al gelden die bonusregels strikt genomen alleen voor Nederlandse banken, het is niet direct een warme aanbeveling van ons gure polderlandschap, als nieuwe vestigingsplaats voor bankiers uit de City. Voor banken die zich niet laten afschrikken door het strenge beloningsbeleid heeft Jeroen Dijsselbloem nog wat anders in petto. Een verhoging van de vennootschapsbelasting naar 25 %. Daar word je ook al niet persé aantrekkelijker van als vestigingsland. De wethouder van Amsterdam stak intussen al drie keer de Noordzee over om discreet te lobbyen in de City. Om ook nog maar eens uit te leggen dat die hinderlijke bonusregels makkelijk te omzeilen zijn door buitenlandse banken. Maar het is vergeefse moeite. Zolang Den Haag niet meewerkt en andere steden zoals Parijs en Frankfurt wel alles uit de kast kunnen halen. Parijs heeft de rode loper breed uitgerold en hoopt over 2 jaar, als de Brexit een feit is, 20.000 bankiers te verwelkomen. Frankfurt heeft helemaal goede papieren als het kloppende financiële hart van de Europese Unie. Bovendien voeren de Duitsers permanent campagne in Londen en proberen sociale wetgeving rond veelverdieners juist danig te versoepelen. In Frankfurt is de trek uit Londen nu al duidelijk voelbaar op de woningmarkt. De huizenprijzen stegen er het afgelopen jaar met 12%, twee keer zo hard als in andere grote steden in Duitsland. Volgens Deutsche Bank is het de Brexit die de huizenprijzen opdrijft. Kopers houden nu al rekening met de stroom welvarende financiële professionals die in de komende jaren van Londen naar Frankfurt zullen verhuizen. En dus niet naar Amsterdam. Jammer dat zon internationale, dynamische handelsstad, vol diversiteit, hard op weg is uitsluitend nog een openluchtmuseum te worden voor toeristen. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Maar de huidige kalmte onder beleggers is net zo bedrieglijk als de paniek vorig jaar. De risicos voor de markten zijn nu groter dan ooit, in het Europese verkiezingsjaar dat voor ons ligt. In Duitsland, Frankrijk èn bij ons gaan burgers de komende maanden naar de stembus. En meer dan ooit zal de positie van Europa inzet worden van die verkiezingen. Het voortbestaan van de EU loopt daarbij groot gevaar. Want als de Brexit één ding heeft duidelijk gemaakt, net als trouwens de Amerikaanse presidentsverkiezingen, is het wel dat serieus rekening moet worden gehouden met de meest onwaarschijnlijke uitkomsten van volksraadplegingen en verkiezingen. Intussen hebben de Britten zelf nog geen idee welke vorm de Brexit moet krijgen. Premier Theresa May heeft alleen gezegd dat ze voor eind maart artikel 50 van het EU-verdrag wil activeren, dat het vertrek van een lidstaat regelt. Maar de voorwaarden waaronder dat moet gebeuren zijn nog volstrekt onduidelijk. Pas in de komende weken zal de Britse regering helderheid verschaffen over de vertrekplannen en de brexitstrategie. Duidelijk is wel dat May er alles aan zal doen om als vrienden uit elkaar te gaan. Met een goede deal voor de Britten en de best mogelijke handelsrelatie met Europa. Maar de kans is klein dat Brussel de Britten daarin ook maar een duimbreed tegemoet komt. Om het besmettingsgevaar van de Brexit naar andere lidstaten in te dammen zullen de Britten juist extra hard worden aangepakt. De ondubbelzinnige boodschap naar de rest van de EU moet zijn dat het niet loont om eruit te stappen. Dat een land buiten de Unie altijd slechter af is dan erbinnen. Iemand die daar heel anders over denkt is de Franse presidentskandidaat Marine Le Pen van het Front National, die volgens de peilingen grote kans maakt om in mei door te dringen tot de finale eindstrijd. Volgens haar draait de Brexit helemaal niet uit op een economische ramp. Integendeel. En goed voorbeeld doet volgen. Frankrijk is de volgende! Le Pen belooft - zodra ze wint - de relatie met de huidige EU-partners te heroverwegen of zelfs te verbreken. Inclusief een vertrek uit de euro en een terugkeer naar de eigen nationale munt, de Franc. Zo ver is het gelukkig nog niet, dat Le Pen het voor het zeggen krijgt in Parijs. Of Geert Wilders in Den Haag. Maar als we iets hebben geleerd vorig jaar is het wel dat we overal rekening mee moeten houden. Ook op de beurs. Prettige maandag! See omnystudio.com/listener for privacy information.

Maar economisch heeft dat niet de rampspoed gebracht waar doemdenkers bang voor waren. Integendeel! De beurskoersen schoten wereldwijd omhoog en de economie groeit alweer in een lekker tempo. In Nederland zelfs wat harder dan in de landen om ons heen. We zijn de crisis nu echt voorbij. En dat zie je ook terug in de rapportcijfers die het Sociaal en Cultureel Planbureau uitdeelt voor ons humeur. Dat zit sinds twee jaar weer flink in de lift. Driekwart van de Nederlanders geeft de economie een voldoende. En 82 procent verwacht de komende twaalf maanden geen verslechtering. We zijn alweer dik tevreden. En dat is meteen het slechte nieuws. Tevredenheid is namelijk de vijand van de vooruitgang. Die crisis was helemaal zo gek nog niet. Want bij tegenwind gaan we harder trappen. Tegenspoed is de brandstof voor innovatie en ondernemerschap. Waarom zou je nog oplossingen verzinnen voor problemen die er niet meer zijn? Als het alweer best lekker gaat, zo? Nee, die crisis was een zegen voor onze samenleving. Een broodnodige reset ook van een economie die volledig was ontspoord. Vóór de crisis werd de wereld geregeerd door Wallstreet en de grote banken. De Oude Economie was een blinde consumptiemaatschappij die draaide op olie, staal en grootkapitaal. Nà de crisis zou alles beter worden. Het had de overgang moeten worden naar een Nieuwe Economie. Waarin duurzaam en maatschappelijk verantwoord ondernemen de norm zouden zijn. Een impuls ook voor de deeleconomie en de democratisering van kapitaal. Maar helaas dient de hoogconjunctuur zich alweer aan en is het over tot de orde van de dag. Alles lijkt alweer verdacht veel op de toestand van vóór de crisis. De deeleconomie is dood voordat ie goed en wel tot bloei heeft kunnen komen. De droom dat iedere autobezitter een taxibedrijf werd en iedere appartementseigenaar zn woning aan toeristen kon verhuren wordt in de kiem gesmoord. Door professionele partijen die er een business model van maken en overheden die daar vervolgens hard tegen optreden. Nederlandse start-ups dan, die haalden dit jaar nog maar de helft op van de investeringen twee jaar geleden. En niemand maakt zich nog druk over de energietransitie. De overgang van fossiele brandstoffen naar duurzame energie is voor slechts 2 procent van de bevolking een urgent maatschappelijk probleem. Terugkijkend hebben we de crisis te makkelijk voorbij laten gaan, het momentum gemist. We hebben niet geluisterd naar het oude advies: Never waste a good crisis. Daar moest ik even aan denken toen ik dit weekend voor 82,65 Euro aan vuurwerk afschoot. Prettige maandag en een gelukkig nieuwjaar!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Ik feliciteer Hans Wijers van harte met zijn toppositie in de bestuurlijke elite van ons land. Maar wat een doodsaaie lijst. Van alle lijstjes die elk jaar rond deze tijd over ons worden uitgestort is deze Top 200 wel het meest voorspelbaar. Met maar 11 procent nieuwkomers zit de gevestigde orde stevig in het zadel. Bedrijfsleven, publieke sector, wetenschap en cultuur allemaal één dichtgetimmerd bolwerk. Het ultieme old boys network. Hoog tijd dat de luiken daar een keer wijd open worden gezet. En dan heb ik het nog niet eens over de positie van vrouwen op de lijst. Want dat zijn er maar 53, een kwart slechts van het totaal. Als voormalig D66-minister en oud-AkzoNobel-topman heeft Wijers een indrukwekkend staat van dienst, die hem een prachtige lijst commissariaten heeft opgeleverd. Toch vraag ik mij af waarop hij al zijn invloed dan tegenwoordig uitoefent. Waar komt al dat leiderschap terecht? Want voor de machtigste man van Nederland vertoont hij zich opvallend weinig in het openbaar. In de boardrooms en wandelgangen van de Polder dringt kennelijk weinig daglicht binnen. En 2016 was een dramatisch jaar: Populisme, Donald Trump, Brexit, de opmars van Geert Wilders. De wereld stond in brand, maar de enige echte leider van dit land schittert door afwezigheid. Misschien dat achter de schermen koortsachtig overleg is gevoerd om al die crises het hoofd te bieden. Maar daarvan ontbreekt ieder bewijs. Het kan niet anders of die Tweehonderd Nederlanders met de Meeste Invloed leven in een van de echte wereld afgesloten bubbel. Waarin de CEOs van Unilever, Shell en de grote banken nog altijd de dienst uitmaken. Net als vroeger. Alleen: buiten de luchtbel merkt niemand iets van hun verlichte inzichten of besluitvaardigheid. De Top 200 oefent namelijk vooral invloed uit op elkaar. De meeste invloed wordt aangewend om de bestuurlijke elite in stand te houden. Door onderling de mooie baantjes en commissies te verdelen. We hebben Hans Wijers hoog zitten. Hoe mooi zou het zijn als hij in het nieuwe jaar naar buiten treedt en moreel leiderschap toont. Hij kan beginnen met het doorprikken van die bubbel. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Driekwart van alle winnaars van een miljoen euro of meer gaf aan dat hun geluksgevoel door de loterij niet was toegenomen. Meer vrijheid, dat wel. Maar gelukkiger? Niet echt, zei 74 procent van de kersverse miljonairs. Ook maar heel weinig van die geluksvogels blijken hun leven drastisch om te gooien. De meesten blijven gewoon doorwerken. Bijna niemand gaat voortaan vaker op vakantie of uit eten. En slechts weinigen kopen een nieuwe auto. En dat zijn toch de dingen waaraan je als eerste denkt. Nu was in de psychologie al langer bekend dat heel veel geld ineens niet altijd gelukkig maakt. Prijswinnaars kunnen zelfs danig in de war raken van hun plotselinge weelde. Psychologen noemen dat het Sudden Wealth Syndrome. Dat klinkt als een luxeprobleem. Maar de klachten zijn ernstig. Zoals schuldgevoelens over dat grote geluk. Of het gevoel van je vrienden te vervreemden. En extreme angst om al dat geld weer kwijt te raken. Het zweet breekt je uit. Daarom ook krijgen prijswinnaars sinds jaar en dag begeleiding van professionals, om verstandig te leren omgaan met al die munten. Het lijkt mij een interessant beroep. Één van die winnaarsbegeleiders laat weten dat de bevindingen van dit jongste onderzoek volkomen stroken met haar eigen ervaringen, uit de afgelopen decennia. Met andere woorden: Loterijen weten al tientallen jaren dat niemand echt gelukkiger wordt van hun handel. Het gekke is alleen dat ze het nu ook gewoon toegeven en zelfs van de daken schreeuwen. Als een visboer die roept: mijn vis is niet vers! Dat is toch ontluisterend? Helemaal zo middenin in het hoogseizoen, kort voor de grote klappers zoals de oudejaarsloterij. Maar ze kunnen het gerust roepen. En ze zullen er geen lot minder om verkopen. Want de deelnemers denken toch allemaal: dat zal mij niet overkomen. Zoals ze ook hun kans om te winnen veel te hoog inschatten. We laten ons nu eenmaal graag misleiden als het op gokken aankomt. Misschien moet de echte geluksbeleving bij loterijen wel aan de voorkant worden gezocht. De hoop, de droom om ooit die hoofdprijs nog eens te pakken. Ook al is de kans 1 op 5 miljoen. Dat zouden ze eens moeten onderzoeken. Niet hoe het de winnaars vergaat, maar al die deelnemers die geen prijs pakken. Intussen zou een financiële bijsluiter misschien gepast zijn. Die zou als volgt kunnen luiden: Dank voor uw vrijgevigheid. Met uw gift ondersteunen wij goede doelen voor mens en natuur. De kans op een prijs is minimaal. En dat is maar goed ook. Want geld maakt niet gelukkig. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Sint zag u dit jaar al een aantal kerenDe Post-overname torpederenFormeel was uw bevoegdheid zeer beperktMaar daar heeft niemand iets van gemerkt Misschien dat deze oude manU over governance nog iets leren kan:Na privatiseren moet je niet proberenDe zeggenschap te blijven controleren Aandeelhouders hebben het laatste woordOp de beurs is dat hoe het hoortVier keer belden de Belgen aanOm met PostNL aan de haal te gaan Paniek in Den Haag was het resultaatWant waar blijft dan de invloed van de StaatOp de bezorging door Tante PosMet al die zzp'ers op hun stalen ros De BV Nederland in vervalEn in maart zijn de verkiezingen alUitverkoop aan het buitenlandGetuigt dan van weinig politiek verstand Maar Sinterklaas zal u een geheimpje vertellenEr valt niets te verdienen met postbestellenAlleen nog met pakjes, maar daar doen concurrentenHet net zo goed, voor minder centen Niemand, alleen hoogbejaardStuurt nog wel eens brief of kaartEn dan hoogstens rond kerst of bij overlijdenVoor een postbedrijf zijn dit zware tijden Nu zelfs de Belastingdienst gaat stoppenMet de blauwe enveloppenNiet zeuren maar snel verkopen, zou ik zeggenNu de Belgen 2,5 miljard op tafel leggen Want neemt u dit maar van mij aanNog een paar jaar en het is gedaanPapieren post verdwijnt weldraVerdrongen door email en social media Postbode en brievenbusKunnen wel naar het museum dusNostalgische hang naar vervlogen tijdenDient een Minister te vermijden En bekijk het ook eens van de zonnige kantEen Belgische Multinational komt naar ons landWant waarom wel Google en Tesla paaienMaar dan voor BPost de deur dichtzwaaien? Prettige maandag! Sint en PietSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Amerikanen weten niet beter. Voor hun is de vrijdag na Thanksgiving al sinds jaar en dag de aftrap voor het shopping-season in december. Voor velen is het een vrije dag. Met mega-kortingen worden miljoenen klanten naar de winkels gelokt. Black Friday is daar een fenomeen dat elk jaar gepaard gaat met heftige taferelen en vechtpartijen. Koopjesjagers overnachten in hun auto om vooraan te staan als de winkeldeurens nachts om 3 uur openzwaaien en de stampede binnenlaten. Youtube staat vol met filmpjes van mensenmassas die zich onder rolluiken doorwringen en elkaar bijna vertrappen op deze Zwarte Vrijdag. Om maar als eerste een afgeprijsde televisie te bemachtigen. Of andere electronica, want dat doet het altijd goed. Elk jaar weer is het een beschamende vertoning, die kluwen vechtende klanten. Het absolute dieptepunt van de consumptiemaatschappij, van alle waardigheid ontdaan. Amerikaanse toestanden waar Nederlandse winkeliers en consumenten niet echt op zaten te wachten. Maar de verleiding was kennelijk te groot. Vandaar dat ook oer-hollandse winkelketens nu volop meedoen: Philips, Bol.com, Wehkamp. Perry Sport, zelfs Herensokken.nl. Het zijn maar een paar van de vele aanbieders die mijn mailbox bestoken met speciale Black Friday kortingen. En ging het nou maar om één dag per jaar, dan was dat nog tot daaraantoe. Maar nee! De aanbiedingen gelden meestal voor het hele weekend, of zelfs voor de hele maand december. Het afprijzen heeft werkelijk wanhopige vormen aangenomen. Niet alleen op Black Friday maar het hele jaar door. Als je het mij vraagt hebben retailers geen idee meer hoe ze de klant nog kunnen bereiken, laat staan verleiden tot het doen van aankopen. In de bakstenen winkels heeft dat al geleid tot een diepe crisis, met een lange reeks faillissementen. Maar ook online zijn het verwarrende tijden voor winkelbedrijven. Dankzij groeps-deal websites, zoals Groupon, en prijsvergelijkingssites is er geen mens die nog de adviesprijs betaalt. Een woord trouwens dat niemand nog gebruikt, adviesprijs. Alleen sukkels betalen nog de volle mep. Loyaliteit van de klant wordt ook niet beloond. Integendeel: ontrouw loont. De beste prijs krijg je immers alleen wanneer je telkens weer de goedkoopste aanbieder weet te vinden. Dan is het altijd uitverkoop en kunnen we die Black Friday flauwekul gerust overslaan. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Sinds vorige week subsidieert de overheid ook de verkoop van tandpasta en zonnebrandcrème. Dankzij het besluit van de Hoge Raad dat beide produkten voortaan onder het lage BTW-tarief vallen. Op het eerste gezicht alleen maar goed nieuws voor consumenten omdat de prijzen van beide produkten flink dalen. Maar het is natuurlijk bespottelijk dat ons hoogste rechtscollege eraan te pas moet komen om te bepalen wat levensmiddelen in de winkel mogen kosten. Het is het toppunt van juridisering van de economie. Volgens de knapste juristen van ons land moeten tandpasta en zonnebrandcrème worden aangemerkt als geneesmiddelen En in één klap verhuizen beide produkten daarmee naar het lage BTW-tarief, van 21% naar 6%. Drogisterijketens hebben de prijsverlagingen dezelfde week nog doorgevoerd. En het wachten is nu op het volgende proces tegen de fiscus om zon zelfde subsidie af te dwingen, maar dan voor andere zalfjes en pilletjes. Want ondernemers doen er vanzelfsprekend alles aan om met hun produkt of dienst in het lage tarief te komen. Den Haag maakt intussen handig gebruik van de BTW-differentiatie om zwakke beroepsgroepen en sectoren waar mogelijk te ondersteunen of voor te trekken. De kappers, schoenmakers en rijwielherstellers klampen zich krampachtig vast aan het lage tarief voor hun diensten. Al is het soms moeilijk te begrijpen waar de grens wordt getrokken door de belastingdienst. Zo valt het plakken van een fietsband wel onder het lage BTW-tarief, terwijl over de reparatie van een bromfietsband de volle 21% moet worden afgedragen. Helemaal absurd wordt het pas in de agrarische industrie. Dankzij een bonte mix van bestaande rechten en succesvolle lobby in Brussel en Den Haag valt vrijwel de hele boerenbusiness onder het lage 6 procentstarief. En dat is dan inclusief konijnenvoer omdat konijnen onder de boerderijdieren worden geschaard en ook nog wel eens worden opgegeten. Cavias eten bijna hetzelfde als konijnen, maar over caviavoer wordt wèl 21 % BTW geheven. Want ja, t is geen boerderijdier. En dat zijn zomaar een paar voorbeelden. Via belastingdienst.nl vind je de hele lijst met BTW tarieven, voor zeer uiteenlopende diensten en produkten. Het is volstrekt bezopen. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

De stemming onder de ruim 50-duizend congresgangers - creatieve, progressieve types - was bedrukt. En ook de sprekers, voornamelijk internet-miljonairs uit Silicon Valley, waren duidelijk aangeslagen. Schaamte en walging, boosheid en verdriet vochten om voorrang. In California is Trump niet erg populair en al helemaal niet in de Bay Area bij San Francisco. Maar van angst of onzekerheid merkte je verder weinig onder de internetgiganten op het podium. Van enige vrees, voor de toekomst van onze planeet met een psychopaat als president, was geen sprake. Ze toonden zich eerder strijdbaar en zelfverzekerd, met Amerikaanse flair en een onwankelbaar geloof in de maakbaarheid van de wereld. In elk geval van hun eigen schijnwereld, waarin zijzelf in korte tijd waren uitgegroeid van nerds tot rocksterren. Door een app te bouwen of een computerspelletje en dat een of twee jaar later voor $100 miljoen te verkopen. Want dat is hun realiteit. De uitzinnige fans in de zaal hielden duizenden smartphones omhoog, hun venster op de wereld. Even leek ik verzeild te zijn geraakt op een EO-jongerendag, waar enthousiaste jongens en meisjes hun bijbels in de lucht steken. Of miljoenen Chinezen onder Mao, die het rode boekje ophouden. Met daarin de leefregels die moeten leiden tot voldoening en succes. Op de dag dat Donald Trump in de VS als winnaar uit de bus kwam werd in de Arena van Lissabon de blijde boodschap verkondigd voor internet-gelovigen. Twee lessen zijn mij bijgebleven. Één: We leven in een bijzondere tijd. Het meest geweldige tijdperk ooit voor jonge ondernemers die een business willen beginnen. De mogelijkheden die internet biedt zijn onbegrensd. Zolang je jezelf niet laat tegenhouden. En twee: Stop met klagen en dralen. Want nobody gives a fuck. Niemand zit te wachten op zelfmedelijden. Je zal het zelf moeten doen. Angst en schroom dienen resoluut te worden afgeschud. Ook niet bang zijn dus voor wat je ouders of je vrienden of je vrouw zullen zeggen als de jackpot na een jaar nog niet is gevallen. Vooral doorgaan dus. Angst voor wat dan ook is een slechte raadgever. Theres nothing to fear but fear itself. En dat geldt ook voor de uitslag van de Amerikaanse presidentsverkiezingen. President Trump is een realiteit waar we nu mee moeten leven. Angst is niet rationeel. De spreker gaf daarvan nog een veelzeggend voorbeeld: De verlammende vrees voor terrorisme. Terwijl jaarlijks nog altijd meer Amerikanen overlijden door een kokosnoot die op hun hoofd valt dan als gevolg van een terroristische aanslag. Prettige maandag! See omnystudio.com/listener for privacy information.

Als je geen gedonder wilt met het personeel kan je dat kerstpakket beter in mei of juni afschaffen, lijkt me. Zoals je ook die hele Zwarte Pietendiscussie beter in het voorjaar zou kunnen voeren, maar das een ander verhaal. Dit jaar dus geen kaasstengels, hamam handdoek en flesje wijn voor de medewerkers van ABN Amro. Dat levert de bank een besparing op van een miezerige 1,5 miljoen euro. Zalm zal wel in hoge geldnood zitten, dat hij de eurootjes nu zelfs bij zn mensen thuis vanonder de kerstboom bijeen moet schrapen. Waarom anders zon impopulaire en kille maatregel nemen als de afschaffing van het kerspakket? Trouwens, op de lange termijn kost het de bank alleen maar geld. Denkt vakbond De Unie, die het een typisch geval vindt van penny wise, pound foolish. De besparing is meteen al weer teniet gedaan door alle werktijd die verloren gaat aan gemopper bij de koffieautomaat. De vakbond klaagt over het stukje waardering dat wordt ingetrokken. Want zo ervaren de medewerkers dit. Bovenop al het slechte nieuws en de spanningen van de afgelopen weken. Het is dat een kerstpakket geen deel uitmaakt van de loonafspraken in het CAO-akkoord. Anders had De Unie verdere acties niet uitgesloten. Maar laten we wel zijn: Echt rampzalig is het natuurlijk ook niet. De bank overleeft het heus wel, net als het personeel. Een winter zonder kerstverrassing. Weinig mensen zullen omzien naar ander werk omdat het gratis potje cranberries van de baas wegvalt. Maar het is zo ongezellig. En het zoveelste stukje goede oude tijd dat ten prooi valt aan de moderne zakelijkheid. Een tijdperk loopt ten einde. Een neergang die feitelijk al werd ingezet toen medewerkers steeds vaker zelf mochten aangeven in welke vorm zij hun kerst-surprise wilden ontvangen. Liever de kadobon of toch wijn met pâté? Als we ermee doorgaan, dan ook op de ouderwetse manier. De baas beslist over rollade of blikje smokey almonds. Alleen dan zie ik het kerstpakket overleven. Als sociaal bindmiddel in de onderneming en blijk van waardering, ook aan het thuisfront. Ik zou daarom het jaarlijkse kerstpakket willen voordragen om te worden aangemerkt als immaterieel cultureel erfgoed. In plaats van die nare studentenverenigingen. Net als het jaarlijkse bezoek van Sinterklaas aan de werkvloer, voor alle medewerkerskinderen. Een ode aan de kneuterigheid. Prettige maandag! See omnystudio.com/listener for privacy information.

Hij is de nieuwe lijst-aanvoerder van roofridders die volledig binnenliepen met de verkoop van het bedrijf waaraan ze leiding gaven. Als een buschauffeur die de bus verkoopt. Clemmer verdient het duizelingwekkende bedrag van 391 miljoen euro aan de overname van NXP door Qualcomm. Een historische prestatie. Want nooit eerder werd zon groot bedrag door een topman verzilverd bij de overname van een Nederlands bedrijf. De tientallen miljoenen van Jan Bennink en Rijkman Groenink destijds verbleken bij de honderden miljoenen die meneer Clemmer nu meekrijgt. De publieke afschuw en verontwaardiging over zon gigantische overnamebonus voor één topman lijkt nog net zo groot als negen jaar geleden, na de overnames van Numico en ABN Amro. Maar ergens bespeur ik toch ook wel enige gelatenheid. En machteloosheid bij de politiek en de bonden om nog iets af te dingen op een voldongen feit. Want bijna 400 miljoen euro ineens, voor een gewone sterveling, dat kán toch niet? Dus wel! En niemand die dr wat aan kan doen. Want het aandeel NXP heeft een notering aan de Amerikaanse Nasdaq en niet op een Europese effectenbeurs. Rick Clemmer zelf is ook een Amerikaan. Een groot deel van de bedrijfstop is buitenlands, net als de klanten. In veel opzichten is NXP allang geen Nederlandse onderneming meer. De fiscus, de vakbonden, de politiek: allemaal vissen ze weer achter het net. Knarsetandend moeten ze toezien hoe Rick Clemmer er met de buit vandoor gaat. Een schrale troost wellicht is dat de maatschappelijke ophef nog vele malen groter was geweest als Rick gewoon Jan of Rijkman had geheten. De vakbonden zijn beroepshalve geschokt, maar geven zich al gewonnen. Door de grote verdiensten van Clemmer te erkennen bij de redding van NXP in de jaren die voorafgingen aan de miljardenovername door Qualcomm. Liever dan een kansloze poging om het volledige bonusbedrag terug te claimen, las ik een voorstel van de FNV om het dan maar te delen met de vijfentwintigduizend medewerkers van het bedrijf. Elk een eenmalige bonus van tienduziend dollar ter gelegenheid van de geslaagde overname. Dan blijft nog altijd 175 miljoen dollar over voor de baas. Allemaal niet zo principieel natuurlijk maar wel pragmatisch van de bond. Die zich hiermee feitelijk medeplichtig maakt aan de greep in de kas door de vertrekkende ceo. Want ook een uitkering van 175 miljoen voor de topman in loondienst die het bedrijf verkoopt is nog altijd ongehoord. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

En ABN Amro heeft op dat punt in het recente verleden helemaal een gevoelig trauma opgelopen. Maar misschien is het toch niet zon heel gek idee om met de Zweden om tafel te gaan zitten. Ook al sloeg Minister Dijsselbloem de deur resoluut dicht bij de eerdere toenadering uit Stockholm, begin deze maand. Maar waarom eigenlijk? Op termijn zal ABN Amro waarschijnlijk toch niet zelfstandig kunnen blijven. Liever meteen ingaan op de avances uit het land van Volvo, Abba en Ikea. Dan over twee jaar in Chinese handen te vallen. Of weer van een Britse bank, die na de Bexit graag voet aan de grond wil houden in de Eurozone. Nordea is de grootste bank van Scandinavië en op de beurs ruim twee keer zoveel waard als onze bank. Samen zouden ze een van de grootste banken van Europa worden. De allergrootste, Deutsche Bank, zit momenteel zwaar in de problemen. Dus dit zou wel eens hèt moment kunnen zijn voor concurrenten om de krachten te bundelen. Nordea is klaar voor de rest van Europa. En die sprong wil het wagen met ABN Amro. En ook al zijn wij de onderliggende partij, het hoofdkantoor mag wat Nordea betreft gerust in Amsterdam komen. Als dat helpt om ons over de streep te trekken. En das geen gek idee. De bancaire sector aan de Zuidas, die door de crisis zover is uitgehold, krijgt daarmee hopelijk net die extra massa die nodig is om weer een partijtje mee te kunnen blazen in de grote financiële buitenwereld. Maar ja, over viereneenhalve maand zijn de Tweede Kamerverkiezingen. Het lijkt onwaarschijnlijk dat zo kort daarvóór nog een besluit valt in Den Haag over het lot van ABN Amro. Ook de top van de bank zelf heeft momenteel wel wat anders aan zn hoofd. Want wie wordt de opvolger van topman Gerrit Zalm, die begin volgend jaar vroegtijdig vertrekt. Binnen de bank ziet men het liefst een ondernemende bankier aan het roer. Maar de vrees is groot dat PvdA Minister Dijsselbloem het vooral belangrijk vindt dat de nieuwe bestuursvoorzitter een maatschappelijke antenne heeft. En zo wordt de bank die voor ruim driekwart in handen is van de staat nog altijd gegijzeld door de politiek en de Haagse baantjescarrousel. ABN Amro als een sociaal en maatschappelijk vangnet voor oud-ministers en staatssecretarissen. Dan liever meteen aan de Zweden verkopen. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Van de negentig ja zoveel zijn het er echt negentig verschillende stempels en logos die de duurzaamheid moeten garanderen van onze levensmiddelen blijven er maar elf over die van de staatssecretaris voortaan het predikaat topkeurmerk mogen voeren. Voor koffie en chocola, voor boter, kaas en eieren, voor bananen, voor vlees en vis, voor producten waar palmolie inzit en ga zo maar door. Van die elf topkeurmerken weet je tenminste zeker dat het wel snor zit, zo is het idee. Qua respect voor milieu, dierenwelzijn en arbeidsomstandigheden dan. Plus transparantie en betrouwbaarheid. Op het eerste gezicht verstandig beleid. Het werd een keer tijd zou je zeggen. Want de consument zag door de bomen het bos niet meer. Toch is het maar zeer de vraag of mens, dier en milieu ook echt iets opschieten met de introductie van dit topkeurmerk. Want wie zit er te wachten op weer een keurmerk? Een keurmerk voor keurmerken dit keer! Zo raak je wel heel snel van de regen in de drup. En het wordt er bepaald niet overzichtelijker op voor de consument. Want de keurmerk-keuringsinstantie, Milieu Centraal, laat weten dat ook keurmerken die buiten die top elf vallen op zichzelf nog best kunnen deugen. Zoals weidemelk, dat precies doet wat het zegt: garanderen dat melk-met-het-weidemelk-logo komt van koeien die 120 dagen per jaar in de wei staan. Wel zo overzichtelijk, het zal veel klanten aanspreken. Maar daarmee dus nog geen topkeurmerk. Ook huiskeurmerken van supermarkten of van Unilever vallen buiten de boot omdat de onafhankelijkheid ervan kan worden betwist. De topkeurmerken zijn weer gericht op die kleine toplaag van consumenten die toch al moeite deden om bewust duurzaam te leven en te winkelen. Die biologische producten kopen en de lange lijst met keurmerken daarbij kritisch tegen het licht houden. Die daar eer en genoegen in scheppen. Als supermarkten echt werk willen maken van maatschappelijk verantwoord ondernemen, zullen ze al hun klanten moeten opvoeden tot milieu- en sociaalbewuste consumenten. Klanten en supermarkten kunnen samen nog veel duurzamer worden. Het potentieel is enorm. Mensen willen best verantwoord boodschappen doen. Maar niet als dat onnodig moeilijk, exclusief en duur wordt gemaakt. Zoals met een topkeurmerk. Vroeger had je maar één keurmerk dat er echt toe deed in de supermarkt. Met weemoed denk ik nog wel eens terug aan die woorden: goedgekeurd door de Nederlandse Vereniging van Huisvrouwen. Dan wist je meteen dat het goed spul was. Één zon huisvrouwenzegel maar dan voor duurzaamheid. Zou dat niet praktisch zijn? Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Vijf jaar geleden lanceerde de Nederlandse verpakkingsindustrie het Plastic Heroes programma, met dat oranje plastic supermannetje. Maar volgens milieuorganisaties is het een totale flop. Hoog tijd dat Plastic Heroes zelf bij het vuil wordt gezet. Omdat het niets oplevert. En voordat u denkt: daar heb je ze weer die zure milieumaffia; ook onder professoren wordt steeds meer vraagtekens gezet bij de wijze waarop het thuis scheiden van afval is georganiseerd. Van de keurige Tilburg University tot de superslimme TU in Delft. Van de enorme berg rotzooi die Plastic Heroes ophaalt is 70 procent waardeloos, meldt de NOS. Omdat het sorteren thuis niet zorgvuldig genoeg gebeurt, bezwijkt de afvalverwerking bijna onder een grote berg van ingezameld plastic. En dat terwijl de verwerkingsbedrijven prima in staat zijn om zelf de afvalstromen perfect te scheiden. Uw hulp is daarbij feitelijk overbodig. Uit milieu-oogpunt is afvalscheiding thuis, aan de bron, dus helemaal niet nodig. U kunt zich de moeite en de viezigheid besparen. Bovendien is het scheiden van afval door de burger nauwelijks van betekenis wanneer je dat vergelijkt met bedrijven. Van al het niet gescheiden afval komt bijna alles van de industrie: 92 procent. Ook economisch is er veel voor te zeggen om de zaken voortaan volledig anders aan te pakken. In een ideale wereld is de economie circulair. Afval bestaat niet meer, het is de grondstof voor nieuwe produkten. Daarom ook is afval zon big business aan het worden. De afvalindustrie handelt in gescheiden afval voor hergebruik. Het huisvuil dat u aanlevert is dus geld waard, gescheiden of niet. Het kan niet lang meer duren of de consument wordt betaald voor zn vuilnis, per kilo! Ook in mijn eigen gemeente Hilversum worden huishoudens geacht hun plastic afval gescheiden aan te bieden, in die grote oranje-groene vuilniszakken van Plastic Heroes. Elke twee weken zie ik die zakken s ochtends weer aan de lantaarnpalen bungelen, om te worden opgepikt door de afvaldienst. En al die brave plastic-scheiders maar denken dat ze zo hun steentje weer hebben bijgedragen. Tegen de opwarming van de aarde, vóór de redding van de ijsbeer. Al die zakken laten tegelijk zien hoeveel draagvlak er is in de samenleving, voor een waardeloze regeling. Wat een verspilling van burgerlijke welwillendheid. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Natuurlijk hebben foute bankiers met perverse prikkels ons acht jaar geleden in een wereldwijde crisis gestort. Natuurlijk lieten politiek en toezichthouders het allemaal gebeuren. Natuurlijk deugt dat allemaal van geen kant. En natuurlijk moeten we alles eraan doen om te voorkomen dat fouten uit het verleden opnieuw tot een recessie kunnen leiden. Helemaal mee eens, dat mag nooit meer gebeuren. Maar de grote schoonmaak die nu wordt gehouden door politiek en media schiet zijn doel ver voorbij. Want ook al hebben ze groot gelijk, de slinger van fatsoen is intussen te ver doorgeslagen naar de andere kant. De eenzijdige focus van de afgelopen paar jaar op integriteit, transparantie en bonussen heeft geleid tot tunnelvisie bij beleidsmakers. En een wildgroei opgeleverd aan ethische beroepsregels en interne procedures. Zoals de bankierseed, de nieuwe accountantsrichtlijnen, de wet normering topinkomens en de klokkenluidersregeling. Om er maar een paar te noemen. Voor bankiers en accountants vormen die integriteitsregels intussen een knellend keurslijf, dat verlammend werkt. Negentigduizend bankmedewerkers hebben met de bankierseed moeten zweren de klant voortaan centraal te stellen. Maar die klant heeft helemaal geen belang bij een verkrampte adviseur, die alleen maar bang is om te worden afgerekend op een mogelijke schending van zijn ethische beroepsreglement. Ook de accountant is meer bezig met het afvinken van zijn eigen checklist dan met een doortimmerd strategisch advies aan zn opdrachtgever. MKB-ers klagen steen en been dat ze hun accountant als sparringpartner zijn kwijtgeraakt. Hij kijkt wel uit! De kennis en ervaring van belangrijke financiële dienstverleners dreigt zo voor een groot deel onbenut te blijven. En dat kan toch nooit de intentie zijn geweest van die op zich goedbedoelde integriteitregels. Toezichthouder De Nederlandsche Bank waakt tegenwoordig ook over cultuur en gedrag in de bancaire sector. Maar met repressief toezicht op basis van wantrouwen is niemand in de financiële wereld of daarbuiten nog gebaat. Het is tijd om niet langer om te zien in argwaan en wrok. Maar vooruit te kijken, met open blik. En belonen van goed gedrag past daar beter bij dan het dreigen met nog meer straf. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Kroes verzuimde deze functie te melden toen zij in 2004 toetrad tot de Commissie. En dat is in strijd met de Brusselse integriteitsregels. Stom natuurlijk, ze had het wel moeten melden, ook al verdiende ze nooit een cent aan die klus. Neelie zelf was de eerste om haar fout toe te geven, en zei meteen alle consequenties te zullen aanvaarden van deze administratieve omissie van twaalf jaar geleden. Maar zo makkelijk komt ze er niet vanaf, dit keer niet. De bloedhonden van de pers en in het Europarlement hebben beet en laten voorlopig niet meer los. Ook Commissievoorzitter Juncker toont zich onthutst en laat het akkefietje tot op de bodem uitzoeken. Het lijkt ineens wel of iedereen nog een appeltje te schillen heeft met deze power lady die gedurende haar indrukwekkende loopbaan een wereldomspannend netwerk wist op te bouwen. Als ondernemer, Kamerlid, minister, Nyenrode-voorzitter. Als tweevoudig eurocommissaris en tot begin deze zomer speciale start-up ambassadeur. Daarnaast verrichtte ze tal van, veelal omstreden, nevenwerkzaamheden. Voor vliegtuigbouwer Lockheed Martin bijvoorbeeld en bij de Amerikaanse zakenbank Merrill Lynch. En tegenwoordig ook bij taxiplatform Uber. Neelie Kroes heeft namelijk een bijzondere eigenschap: zij krijgt dingen voor elkaar, regelt zaken. Voor en achter de schermen. In het openbaar bestuur èn in het bedrijfsleven. En ja, ook in het schemergebied daartussenin. Dat maakt haar juist zo gewild en geschikt voor de vele functies die zij in haar lange carrière vervulde. Dat Nikkelen Neelie met haar doortastende stijl niet alleen vrienden maakte is intussen ook wel duidelijk. Maar het is pijnlijk en hypocriet dat politieke vijanden haar zoveel jaar na dato alsnog aan de hoogste boom willen zien bungelen. Voor het schenden van zon lullige integriteits-regel. Want waar gewerkt wordt worden nu eenmaal fouten gemaakt. Waar gehakt wordt vallen spaanders. Mij maakt het eerlijk gezegd niet zoveel uit waardoor Neelie Kroes zich in haar zaken laat leiden. Geld? Invloed? Macht? Niet elke prikkel is een perverse prikkel. En wat haar persoonlijke drijfveren ook zijn, uiteindelijk telt het resultaat. Je zou willen dat meer ondernemers hun talenten zo hartstochtelijk inzetten voor de Publieke Zaak. Maar tussen politiek en bedrijfsleven gaapt een diepe kloof van onbegrip. Helemaal nu een bananenschil op de Bahamas haar noodlottig dreigt te worden. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Seebregts is in Nederland bekend door de vele high-profile rechtszaken die hij heeft behandeld. De laatste jaren kwam hij veel in het nieuws voor het bijstaan van bekende jihadverdachten zoals Azzedine C. Maar Seebregts werkt zes tot zeven dagen per week om iedereen te helpen die bij hem aanklopt. Zijn doel: de rechtsstaat in toom houden en het vrije woord beschermen voor iedereen. Toch komt die houding hem ook forse kritiek te staan en wordt hij zelfs bedreigd. Eten zoals Rembrandt Altijd al willen weten wat voor gerechten er precies op de schilderijen van Rembrandt stonden? In de Rembrandttoren wordt komende week gekookt zoals in de tijd van de Hollandse meester. Chef-kok Luc Kusters van restaurant Bolenius gaat het bereiden en geeft vast een voorproefje. Oog voorElke week schuiven twee deskundigen aan om het over een trend in hun vakgebied te hebben. Deze week is dat Jop Ubbens, directeur van veilingshuis Christie's. Het nieuwe veilingseizoen staat voor de deur, hoog tijd dus om door te nemen waar de komende maanden de mooiste stukken onder de hamer gaan. En Meneer Wateetons over fermenteren, want dit weekend is het Rotzooi fermentatiefestival. FD Persoonlijk On Air Het radiomagazine van BNR wordt elke zaterdag uitgezonden tussen 10 en 11u. Publiek is van harte uitgenodigd bij The College Hotel aan de Roelof Hartstraat 1 in Amsterdam.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Maar sinds donderdag is ze back on track! Zelfs in de peilingen loopt ze alweer iets uit op haar grote rivaal. Misschien dat de afstandelijke Hillary dankzij haar korte ziekbed iets aan menselijkheid heeft gewonnen in de ogen van kiezers, wie zal het zeggen. Toch leek het er even op dat haar gezondheid en dan vooral het gebrek aan openheid daarover inzet zou worden van de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Maar wat had je dan verwacht van een bejaarde? Als Clinton het redt en straks na twee termijnen het Witte Huis weer verlaat is ze 78 jaar oud. En ouderdom komt nu eenmaal met gebreken. Zelfs wereldleiders hebben niet de eeuwige jeugd. Bovendien hebben de Amerikanen in dat opzicht helemaal niets te kiezen in november: Donald Trump is nog ouder. De strijd om de verkiezing van de machtigste mens op aarde gaat tussen kandidaten die allebei de pensioengerechtigde leeftijd allang zijn gepasseerd. En die ook nog eens een slopend carrièrepad hebben afgelegd om zover te komen. Dus het nieuw is er wel een beetje af. Op die leeftijd liggen ongemak en kwaaltjes altijd op de loer. Je kunt alleen maar grote bewondering hebben voor de enorme energie die deze twee Benidorm bastards desondanks aan de dag leggen. Wees blij met de levenservaring en wijsheid die ze hopelijk meebrengen. Ook in het bedrijfsleven leeft het hardnekkige misverstand dat leiders vóór alles kerngezond en topfit moeten zijn. Ziekte is zwakte en daarop rust een zwaar taboe. Volgens het cliché is ondernemen topsport en survival of the fittest. Dat stelt inderdaad hoge eisen aan de fitheid van de meeste managers. Maar voor echte leiders gaat dat niet op. Leiders moeten vooral visie hebben en charisma. Leiders moeten initiatief tonen en volgers inspireren. En dat leer je niet op de sportschool. Een paar jaar geleden maakte de CEO van Akzo Nobel, Ton Büchner, indruk door kort na zijn aantreden het werk alweer tijdelijk neer te leggen wegens oververmoeidheid. Hij erkende openlijk dat hij teveel hooi op zn vork had genomen en even gas terug moest nemen. Maar topmannen die de moed hebben om zon verhaal te delen met de buitenwacht zijn helaas schaars. Het beste voorbeeld dat ziekte geen zwakte is komt misschien wel van Apple-oprichter Steve Jobs, volgens velen de allergrootste topman ooit. Jobs overleed in 2011 na een zeven jaar durende strijd tegen kanker. Over zijn enorme drive zei Steve Jobs tegen studenten van Stanford University dat zijn gevecht tegen de ziekte alleen maar de noodzaak onderstreepte om alles eruit te halen, elke dag weer. Prettige maandag!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Nu de Britten er uit willen, hoe hard moet Europa het spelen tijdens de onderhandelingen? Bernard Hammelburg praat erover met Kees Verhoeven, Europawoordvoerder voor D66 Showtime! Nog een maand tot de conventies en dan barst de strijd tussen Clinton en Trump echt los. Hoe gaat die eindstrijd er uitzien? Te gast is Amerika-deskundige en schrijver van het nieuwe boek Showtime over de Amerikaanse verkiezingen. Nederlandse F16's De Nederlandse missie in Irak en Syrië is voorbij. Hoe succesvol was die Nederlandse bijdrage? Daarover Eimert van Middelkoop, oud-minister van Defensie EU-voorzitterschap Het voorzitterschap van Nederland komt ten einde. Hoe kijken de Belgen tegen het Nederlandse leiderschap aan. Een gesprek met Steven van Hecke, Hoogleraar Europese politiek aan de KU Leuven The Hillary & Donald Show En hele, hele, hele slechte peiling voor Trump en dreigt er na de Brexit in de Verenigde Staten een Texit? Its the Economy Stupid En Paul Laseur, economie-commentator, schuift weer aan. Want waar het uiteindelijk in de politiek en in de wereld om draait, is en blijft geld.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Economie commentator Paul Laseur bespreekt een belangrijke financiele-economische ontwikkeling in de wereld. BNR De Wereld, elke donderdag om 15 uurSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Economie commentator Paul Laseur bespreekt elke week een belangrijke financiele-economische ontwikkeling in de wereld. BNR De Wereld, elke donderdag om 15 uurSee omnystudio.com/listener for privacy information.