Bi an bɛ Ougadougou Burkina Faso faaba la, ka kuma jamana in taafan kura  kan. Marabagaw ka laɲini kɔnɔ, sigikafɔ min kɛra Ougadougou  sibiridon  u y'a latikɛ san 5 ka fara jamana in donatɛmɛnfanga kuntaala kan. Sira dira fana walisa Capitaine Ibrahim Traore n'a ka minisiriɲɛmaa ani donatɛmɛwasabulon ɲɛmaaw bɛɛ ka se ka u ninta kalata nataw la, n'u kɛra kɛfɛn ye waati min na. o dɔrɔn tɛ, sigikafɔw in  talikɛlaaw  k'u t'a fɛ fana  capitaine Ibrahim Traore ka wele mɔgɔ si fɛ tuguni ko donatɛmɛfanga ɲɛmaa k'a ka weele sisan ko Burkina Faso jamana ɲɛmaa.Yala aw ye ni ko ye cogo di ? latikɛ ninnu nafa bɛ se ka kɛ jumɛn ye Burkina Faso ? Gabon , ni Mali ni Burkina kɔ yala mɔgɔ bɛ se ka sigi ni nin latikɛ suguw ɲɔgɔn ye fangadafrijamana wɛrɛw kɔnɔ wa an bɛ kuma di aw ma nin de kan.             

I ko aw bɛ a kalama cogomin , aw ka ko laɲiniw dɔrɔn de bɛ latikɛ an fɛ bi. Hakilinaw na, an ye minnu sɔrɔ ka bɔ aw yɔrɔ, aw dɔw seginna Mahamat Deby ka jamanaɲɛmaa semɛntiyali kan Tchad, Mali la , Bamako Commune 1 kiriso ye a ban politikiton SADI jili ma dɔgɔkun tɛmɛnen aw dɔw fana ye aw ka ninsɔndiya jura ka kɛɲɛ n'o ye.

Bi, an bɛ kuma  Tchad kan, yen min na,  Mahamat Idriss Deby Itno bɔra k'a ka kanlekandi kɛ.San 3 donatɛmɛfanga ɲɛmaaya kɔ nin y'a sɛmɛntiyalen ye jamana ɲɛmaaya la sisan. O hukumu kɔnɔ an b'an yɛrɛ ɲininka bi a ka baara fɔlɔ ka kan kɛ jumɛn de ye Tchad.  Aw yɛrɛ bɔlɔ Tchad mako bɛ fanlen jumɛnw na bi, Mahamat Deby bɛ se ka yɛlɛma jumɛn de nati?  a ka kan k'a fɔlɔ mun ni mun na?

Cɛbɔ 7 mauritanie sariyasunba kɔlɔsilibulon ye jɛ di olu de ma tɛnɛndon walasa u ka se ka u ni ta  zuwɛkalo kalo kile 29 jamanaɲɛmayakalata nata la. Cɛbɔ nunu cɛma jamanaɲɛma bɔta Mohamed ould cheick El Gazouni kanbɔlen  bɛ sarati fila nɔfɛ. Jamanaɲɛmaa kɔrɔ Mohamed ould abel Aziz min tun b'a fɛ k'a kanbɔ kura ye fanga nɔfɛ, kiriblon banna ale ka sɛbɛn maa k'a sababu kɛ k'a ka kaɲinisɛbɛnw dafabaliya ye. O kɛra ko ye min ye,  jamanaɲɛmaa kɔrɔ in masuruyanmɔgɔw tɔɔrɔ, olu bɛ k'a ko bila politikiko minɛn de kɔnɔ.  Yala aw y'o ko ye cogo di ?Ban kɛli Mohamed Ould Abdel Aziz ka sɛbɛn mana o bɛ se ka faamu wa ? mɔgɔ bɛ se ka sigi ni kalatasugu jumɛn ye ni sira kan Mauritanie? Ka dɔn ko jamanaɲɛmaa bɔta kɔkɔdalen bɛ cɛbɔ wɔɔrɔ tɔ minnu na k'olu caman tɛ mɔgɔ lakodɔnnenw ye, yala o bɛ se ka sarati filanan sira dayɛlɛ Mohamed Ould cheick EL gazouani ye wa ? Aw ka fɛlaw makɔnɔnen don 

Diɲɛ kirisoba CPI jiginakiritkɛla bɛ k'a laɲiniy'a kabini kunu nɔminɛlisɛbɛn ka bɔ Israel minisiiri ɲɛmaa Benyamin Netanyahu n'a ka kɔkanko minisiri ani  Hamas kɛlɛkɛkulu ɲɛmɔgɔ saba ɲɔgɔn  nɔfɔ.Fan fila ninnu jalakilen bɛ ɲangatawale de kɛli la  ka ɲɛsin hadamadenw ma Gaza octobre kalo tɛmɛnen ni bi cɛ. O ɲangatawale bɛ tali kɛ fagaliw la ka taa se  mɔgɔw toli ma  kɔngɔ ni minɔgɔla la.  Nin jalakilikan minnu teliyara ka sɔsɔ Etats-Unis ni Israel marabagaw fɛ kunu. Yala aw ye o ko ye cogo di ?Jigiya bɛ ye wa wasa CPI ka nɔminɛnisɛbɛn ka bin mɔgɔ kofɔlɛn ninnu kan?Yani a ko lawaleyali cɛ aw yɛrɛ fɛ Karim Khane ka laɲnini bi se ka nani yɛlɛma dɔ ye Gaza kɛlɛ la wa?An bɛ aw hakilinaw sɔrɔ ni de kan sisan sisan, bi ɲigingaliw bina jabi an ye Abdoul Wahab Mariko de fɛ ka bɔ Malila sariya ko donbagadon

A fɔlɛn bɛ ko kura ye , kunu kirigarakanw kɔ ka bɔ RD Congo ,jamana in marabagaw ko fangadafri de tun b'a fɛ ka kɛ olu bara, ko nka u ka sɔrasiw sera k'a bali. Ni ɲɛ jɔnjɔn ma dɔn ko in na halisa ,  ɲininkaliw de cayalen don bi, a dɔ ye mun kama fangadafiri  tun b'a fɛ ka kɛ kinshasa ? o siratigɛ la an bɛ kuma labila aw ye bi farafinna fangadafiriw de kan. Niger ni Gabon ta kɔ yala mɔgɔ ka kan ka jɔrɔ ni fangadafiri ye farafinna halisa wa ? wale in tayɔrɔ yɛrɛ bɛ bɔ min ?a kɔlɔlɔw ye jumɛn ?ani fɛɛrɛ jumɛn bi se ka tigɛ walasa farafinna ka gɛlɛya ka ɲɛnabɔ cogoya wɛrɛ la min ni fangadafiri tɛ kɛlɛn ye ?

Aw ye babu minnu sama an ma, olu bɛ tali kɛ Jean Luc Melanchon Faransi fangasina ka tile fila taama kan Sénégal jamana na. Faransi jamana futɛni min wulilen bɛ Nouvelle Caledonie mara la, aw b'a fɛ ka famuyali min sɔrɔ o k ola o bɛna kɛ aw ye fana. Ka tɛmɛ o kan aw minnu ye a laɲini ka segin ka kuma Tchad jamanaɲɛmaayakalata jabi ni Mali ka sigikafɔ kuncɛkanw kan.

Fɔlɛn kɔrɔ tɔ ye dalamaka ye bi Alamusa an bɛ kuma labila aw ye funɛnkɛniw ka jarabijugu de kan ka ɲɛsin "internet" ni bɔlɔsira dɔw ma.  Dɔgɔkun tɛmɛnen jɛkulu dɔ yi kunbɔ Sénégal min tɔgɔ F4C. Ale bɛ ka "internet" baaradaw de jalaki "internet" sɔnko jigini su waati dɔ, jɛkulu in k'o sababu la sifin dɔw bɛ si u ɲɛna bɔlɔsiraw kan , ko kasɔrɔ ka dɛsɛ ka kalan kɛ ni dugujɛra, yala aw ye o ko famu wa?"Internet" baaradaw de ka kan ka jalaki dɛnmisɛnw ka jarabi jugula ka ɲɛsin bɔlɔlɔ sira ma wa?Wale in yɛrɛ kɔlɔlɔw ye jumɛn ?Fɛɛrɛ jumɛnw bɛ se ka tigɛ bi wasa "internet" ka kɛ makoɲɛ ka bɔɲa ni a ka tiɲɛni?

Niamey bɛ ka cotonou jalaki jatikɛwalekɛlaw de bisimilali la mun bɛ se ka dankari ale ka basigi la, o kama k'a ka dancɛ tɛna dayɛlɛ ni benin ye hali ni cedeao ka gɛrɛntɛnw wulila .Dimin kama Benin jamanaɲɛmaa fana ye Niger ka taji  latɛmɛni lajɔ a ka jamana kɔnɔ fɔlɔ. yala aw y'o ɲɔgɔnsama in  ye cogo di ? Funteni in kɔlɔlɔ bɛ se ka se fo min ? jɔn bɛ se ka jamana fila nunu cɛ bɛn teliya la aw yɛrɛ bɔlɔ?                                N

Laɲini kɛmɛ saba ɲɔgɔn de kɛra sigakafɔ in talikɛlaw fɛ ka ɲɛsin marabagaw ma. U cɛma  donnatɛmɛfanga kuntagala janyali k'a ta san 2 la ka taa san 5 la. Laɲini giriman wɛrɛw, o de ye sira dili colonnel Assimi Goita ma, a ka kɛ cɛbɔ ye kalata nata la. kolonɛli fagadafrilaw ka kɛ zeneraliw , dɔ ka bɔ politikitɔnw la, ani ka kumaɲɔgɔnya dadon ni banbanciw marifatigiw ye.  Yala aw y'o kow ye di ?

Tchad jamana, na kalatakoɲɛnɛbɔjukulu ka jaabi kunfɔlɔw ye sebaaya di Mahamat Deby de ma  jamanaɲɛmakalata la. kala 61 kɛmɛsara la, o y'o de sɔrɔ.  A ka Minisiriɲɛmaa succès Masra b'ɔ jɔyɔrɔ filanan ni kuru 18 ɲɔgɔn ye. Nga kalata in jaabi bɔbali yɛrɛ fangasina kɔrɔ Succès Masra tun ye sɔsɔliw dabɔ. Ni dɔgɔkun furacɛn yɛrɛ la, a ye sɔsɔlisɛbɛn ladon walasa segin ka kɛ kalata in kan. Aw y'o ko ye togo di? sɔsɔli in b'a kun bɔ wa? yala mɔgɔ ka kan ka jɔrɔ ni Tchad ye kalata in jaabi kunfɔlɔlɔw kɔ wa?

Mali sigikafɔba min ka kan ka kuncɛ bi, Togo sariyasunba falenni, ka taa se kurantigɛ kɔlɔlɔw ma, ninnu ni dɔ wɛrɛw de ye babuw ye aw kumana minnu kan nin dɔgɔkun in na Didi Cheick ye u faraɲɔgɔnkan an ye.

O waleya ninnu kɔlɔlɔ bɛ se ka mun ye, aw ka diɲɛnatikɛ kɔnɔ. Seereyaw la La Guinée jamana na  tasumajeni kɛra fan dɔw fɛ dɔgɔkun tɛmɛnen na, kuran ka taa-ni-seegin balilenw sababu la. O kɛra gɛlɛya ye, mɔgɔ caman kan, u ka fɔliw la. Jamana wɛrɛ la i n'a fɔ Mali la, barada dɔw  bɛ k'u ka kow sumayali da kurantigɛ banbaliw de kan.                                                       

Kabini kununasini Togo jamana sariyasunba kura donna bala.A yɛlɛmaw la belebele ye  ko wasadenw de bɛna jamanaɲɛmaa sigi sisan, jamanadenw tɛna o kɛ tuguni.Yɛlɛma wɛrɛ o ye jamanaɲɛmaa ka fanga dɔgɔyali ye ka fanga fanba di "President du conseil des ministre" ma o min ye jɔda kura ye. O yɔrɔ de bɛ ka Togo fangasinaw jɔrɔ, bawo u ka fɔla Faure Gnassingbé b'a fɛ ka bɔ jamanaɲɛmaayala ka o jɔ da in de minɛ. Yala aw y'o ko ye di ?Yɛlɛma in nafa bɛ Togo kan wa ?"Regime parlementaire" ni u ye fanga fanba toli ye wasabulon bolo o nafa ni a kɔlɔlɔw bi se ka kɛ mun Farafinna aw yɛrɛ bolo ? An bɛ aw lamɛn ni de kan sisan, aw ka bi ɲinigaliw bɛna jabi Satigi Koné de fɛ ka bɔ Cote d’Ivoire.

Sénégal jamanaɲɛmaa Kura  ye  dantikɛli  kɛ OCI ka ladjɛba  tako 15 nan kɛnɛ kan nin dɔgɔkun laban in na, Banjul,  Gambie faaba la. A ko Palestine ka kan ka lakodɔn jamana ye diɲɛ fɛ, ko "silatunuwale" min bɛ ka kɛ Gaza o fana ka kan ka lajɔ teliya la. Dantigɛli in jukɔrɔmadonna kosɔbɛ silamɛjukulu OCI fɛ, o min y'a laɲini ko Israel ka kan ka wele jiɲɛ kirisoba CPI yɛrɛ de ɲɛma a ka fagaliwalew kama. Kuma dir'aw ma o da kan bi.

An bɛ jatigila minɛ Bamako de bi. Mali sigikafɔba "dialogue intermalien" sigidalaɲɔgɔnyew ni marakɔnɔɲɔgɔnyew kɔ ,sigikafɔ in fan laban baaraw de dabɔra bi Bamako. Lajɛ in laɲini belebele  dɔ ye Mali jamandenw cɛ bɛnni ye nka tagalen ɲafɛ baabu dɔw y'u yɛrɛ sɔr'a kɔnɔ i n'a fɔ donnatɛmɛfanga kuntagala janyali walima colonel Assimi Goita toli fanga na. Yala aw bɛ mun de makɔnɔ sigikafɔ in kɔ ? Politikimɔgɔw fanba ni banbaanciw yebaliya lajɛ in  kɛnɛ kan o bɛ seka kɛ fiɲɛ ye wa  ?

Jɛmukan in fanba bi tali kɛ ɲinigaliw la bi, aw cayara ka ɲinigaliw sama an ma Faransi Chef d’Etat Major kɔrɔ François Lecointre ka dantigɛli dɔ yala yalali kan bɔlɔsiraw kan dɔgɔkun tɛmɛnen , aw b'a fɛ ka ɲɛfɔli min sɔrɔ o ko kan Thiambele Gimbayara bɛna o kɛ an ye sɔni ka bɔ Faransi, kunnafinidila don.

Bi alamisa, an bɛ kuma di aw ma Centrafrique kiribulon kɛrɛnkɛrɛnnen (cour pénale spéciale) ka nɔminɛnisɛbɛ bɔli de kan u ka jamanaɲɛmaa kɔrɔ François Bozizé nɔfɛ.   

Laɲiniba kelɛn ɲɔgɔn de bɔra sigikafɔ in kɔnɔ. A la belebele dɔw ye ko sira ka di donnatɛmɛfanga ɲɛmaa o ka kɛ jɛbɔ ye bɔ ye kalata nata la. Ko wɛrɛ o de ye ko fɛɛrɛ ka tiki fanga politikitɔn kɔrɔ PDG mɔgɔ ci kana se ka ani don kalata fosila san saba nata in kɔnɔ.  Ka tɛmɛnɛ o kan  laɲiniw kɛra fana wasa dan ka sigi politikitɔnw ka baaraw waati damadɔ kɔnɔ. O ko ma bɛn politikimɔgɔ caman ma, nka o ma bila donnatɛmɛfanga ɲɛmaa Brice Oligui Nguema ye layidu kunu ko a bɛna a jija sigikafɔ in laɲiniw lawaleyali ko la.Yala aw ye o ko ye di ?Laɲini kɛlɛn ninnu ye laɲini nafaman ye Gabon ma ?Laɲini jumɛn de ye aw yɛrɛ kun minɛ kalo kelen sigikafɔ in kɔ?

A tɔgɔ "système de pointage", a sabu la Sénégal marabagaw bɛna se k'a dɔn forobabaarakɛlaw bɛna waati min na an'u bɛ bɔ u ka baaradaw la waati min. Mansin kɛrɛnkɛrɛnnew de bɛna bila jamana tɔgɔla baaradaw la, mɔgɔw bɛ se k'u bolo da minnun kan walasa u donwagati n'u bɔgawatiw ka dɔn, ka fara o kan jatalanw fana bolo dalen don ka bila baarada ninnu na  n'an  k'olu ma ko "caméra de surveillance". Senegal  fanga kura ko nin bɛ se ka kɛ fɛɛrɛ ye walasa sɛbɛ ka kɛ jamana tɔgɔla baarakɛyɔrɔw la. Yala aw ye nin hakilina in ye cogo di?. Nin bɛ se ka na ni taaɲɛ ye an ka cɛkɛdabaw la wa? Latikɛ in lawaleyali ka nɔgɔ aw yɛrɛ bolo wa  ?

I ko kalo o kalo juma laban, an bɛ laada latilen ni kuma toli ye musow ka bolo kan bi.Babu min bɛ an bolo kɔrɔ, o de ye porodi muin ye. Sénégal jamana na farikolo dɔgɔtɔrɔ furakɛla dɔw ka jateminɛ ye a jira ni kalo in na, ko decembre kalo ni bi cɛ muso o muso sera olu ma ni farikolo bon ye tulumunun sababu la k'u bɛɛ fatura.  Jate wɛrɛ fana ye a jira ko farafinna bɛ Sénegal de ye jamana sabanana ye, Congo filaw kɔfɛ porodimu sangawulilen bɛ jamana min na.Wale in dun kɔlɔlɔ tan tɛn, mun dun bɛ musow bila a ko la o de ye bi ɲiningali ye ?Yɛlɛma bɛ se ka kɛ cogo di wasa farafin muso ka kɛ u yɛrɛ ye?Ani bɛna seereya dɔw lamɛn kɛnɛ in kan, wasa ka porodimu kɔlɔw fana don, farikolo dɔgɔtɔrɔ "dermatologue" dɔ bɛ an bɔlɔ kɔrɔ.

Fɔli lakurayalɛn bɛ aw yɔrɔ ni aya sɔrɔ aw ye an ta sisan aw tulɔ bɛ RFI de la. Bi Alamussa an bɛ jatikilaminɛ anga fɔrɔba dɔkɔtɔrɔsow kɔnɔ, kuman camana an bɛ sereya kan mɛn ko dɔkɔtɔrɔ dɔw banabaga to kunbɛ toko ni u banagatɔ furakɛ toko maɲni o yɔrɔ nunu. Yala muin bɛna n' o ye ? A dɔ delila ka kɛ aw la wa walima aw ɲɛ na ?Aw ka sigida forobadɔkɔtɔrɔsow bɛ cogo di ,yɛlɛma jumɛn ka  kan ka dɔn an ka furakɛliyɔrɔw la ?

Kuma camanw ni ɲɔgɔn sama-samaw kɔ, Royaume-Uni wasadenw y'u  ka jɛ di kunu wasa tunganlatala  sɛbɛntanw minnu bɛ u ka baara, olu  ka bila ka taa Rwanda yanni fɛɛrɛ ka sɔrɔ u ka sɛbɛnkow la.   Weelekanw bɔra fan bɛɛ wasa ka a ɲini Royaume-Uni fɛ a ka a bolo segin kɔ ni sariya in ye, nka jamana in minisiri ɲɛmaa Rishi Sunak ko latigɛ in bɛ don tariku la. Yanni juillet kalo nata cɛ, de tunganlatagala kɔlɔlɔ ninnu la tagali ka kan ka dabɔ Rwanda, yala aw ye o ko ye di, ni ye latikɛ ɲuman ye, a kɔlɔlɔ bɛ se ka kɛ jumɛn ye aw yɛrɛ  bolo.

Nin y' a dɔgɔkun fila ɲɔɲɔn ye Mauritanie bɛ ka Mali sɔrasiw ni Wagner kɛlɛcɛw jalaki dankarili la a ka jamanaden dɔw la jamana fila ninnu dancɛ la. Jalikilikan wɛrɛ min bɔra Nouacktchott o de ye ko Mali sɔrasiw bɛ ta kɛlɛkɛ fɔ Mauritanie dugukolo kan kasɔrɔ a ma kɛnɛ ni yamaruya.             Ni tɛ ni jalakilikan ninnu ciɲɛfɔlɔ ye jamana fila ninnu ni ɲɔgɔn cɛ nka Mali furadama ye a yira ko ale bɛ banbancɛ ni jatigɛwalekɛlaw de faga a ni Mauritanie dancɛ la.Nin ko dun bɛ se ka famu cogo di ?Jamana fila ninnu cɛ ɲɔgɔn jalakikanw ka kan ka mɔgɔ jɔrɔ wa?Futinɛ in da bɛ se ka faga cogo di?An bɛ aw ka hakilinanw lamɛn nin de kan sisan sisan.Bi ɲinigali, olu bɛna jabi an baaraɲɔgɔn Tiemoko Diarra de fɛ.

Fɔli lakurayalen bɛ aw yɔrɔ, farafinna jamana caman kɔnɔ mɛri sigiw waati, wasadensigiw waati walima jamanaɲɛmaaya sugadi waati, layidukanw bɛ bɔ fan bɛɛ ka  ɲɛsin jamanadenw ma. Danaya sɔrɔlen kɔ, o layidukanw caman tɛmɛlii de bɛ laban ka kɛ baara ye.A dɔ bɛ kɛ sababu ye ka marabagaw ni jamanadenw kɔdɔ ɲɔgɔnna i ko an ye min ye Liberia san laban in na yen min jamanadenw bana ka u ka danaya lakuraya u ka jamanaɲɛmaa bɔta Georges Weah yɔrɔ ka a sababu a ka layidu tɛmɛbaliya ye.Yala mun dun kama ni farafinna marabagaw sigira u bɛ dɛsɛ k'u ka fɔlenw bɔ a sirama.

Aw ka babu sugandilenw la ,aw caman ye aw ka jɔrɔ jira ka kɛɲɛ ni Iran ni Israel cɛ funtɛni taabolo ye. An bɛna aw fɛla sɔrɔ o kan. O kɛrɛfɛ, aw ye ɲinigali minnu ci ɲinan "league des champion" taabolo ni "Paris jeux Olympique" latikɛ dɔ kan aw bɛna jabi sɔrɔ olu fana na .Nin waati, " drogue" ɲanaminimanfɛnw bɛ kɛlɛ cogomin, Mali politiki mankan ani dɔ wɛrɛw an da bɛna se olu fana ma aw.

Nin tɛ ɲanamininfɛ in minɛko fɔlɔ ye Sénégal, ni de y' a ciɲɛfɔlɔ ye a hakɛ ka see nin ma.O kama, an bɛ an yɛrɛ ɲiniga bi, yala dɔ de bɛ ka fara ɲanaminimanfɛnw tɛmɛnin kan sisan Sénégal wa walima lakanatigila mɔgɔw de bɛ ka baarakɛ a ɲɛma sisan ?   Ɲanaminimanfɛnw latɛmɛni ani u yala-yali bɛ se ka dabila cogo di Farafinna, jɔn ka kan ka jalaki a ko la?An bɛ aw ka hakilinanw sɔrɔ nin de kan sisan.Bi ɲinigaliw bɛna jabi an youssouf Sawadogo ni caman ko a ma Oskimo de fɛ ka bɔ Burkina Faso, ale jijalen bɛ kɔsɔbɛ ɲanaminimanfɛnw kɛlɛli ko la. 

Sénégal jamanaɲɛmaa kura Bassirou Djomaye Faye ye taama min kɛ Touba wasa ka taa fɔli di diɲɛ ɲɛma Serigne Moutaha Mbacké ma o kuma cayara dɔw fɛ.Sénégal jamanaden dɔw k' olu ka laɲini tun jamana ɲɛma kura in ka danfaradon ani jamanaɲɛmaa tɛmɛnen tɔw cɛ ni dinɛ ni politiki mabɔli ɲɔgɔna ?Yala, aw ye o ko ye di?  Aw ka jamanaw kɔnɔ dinɛmɔgɔw ni politikimɔgɔw cɛla bɛ cogo di ?Yala fɛn fila ninnu bɛ s eka ɲagamin ?Politiki ni diɛ gɛrɛliɲɔgɔna a nafa n'a kɔlɔlɔw bɛ se ka kɛ jumɛn ye?An bɛ aw fɛlaw lamɛn nin de kan bi.Aw ka ɲinigaliw ca, olu bɛna jabi an ye sigidakow dɔnbaga Mahamadou Diouara de fɛ ka bɔ la. 

Nin a y'a sɔrɔ aw ye an ta sisan aw tulo bɛ RFI de la, bi tarata an bɛ kuma di aw ma Soudan marabagaw sɔrasiw ni kɛlɛ kulu FSR cɛ kariɲɔgɔna san 1 de kɛlɛn de kan.  Avril kalo tɛmɛnen ɲantuman, jamana in donnatɛmɛfanga ɲɛmaa Abelfata Alburehane ni a ka dakan kɔrɔ General Hemetti ka bɛnbaliya kɛra sababu kɛ mankan min lawuli o ko bɛ senna alisa. Mɔgɔba 15 ɲɔgɔn de saya sɔrɔ kɛlɛ in sababu baɲumankɛtɔn Acted ka fɔ la san kɛlɛn in kɔnɔ. O dɔron mɔgɔ miliyɔn 8 ɲɔgɔn   fana kɛra sigiyɔrɔ tan ye kow in kama. Ɲinigali ye min ye bi, o de ye ka don min kama kumaɲɔgɔnyaba minnu bolo dara kɛlɛ in banni ko la, olu ma se ka kɔkɔbɔ na la ? Yala farafinna jɔyɔrɔ kɛra jumɛn ye ?Farafinna bi se ka mun kɛ aissa kɛlɛ in bannen ko la ?

I ko an tun ye layidu di aw ma jumadon cogomin bi, an bɛ segin ka taa Mali la. Kabi dɔgɔkun tɛmɛnen jamana in politikimɔgɔw ka politi kɛ baaraw bɛɛ sɔnsɔri la u ka marabagaw fɛ fɔlɔ.Donnatɛmɛfanga ye kun min fɔ latikɛ in na o de ye ko a b'a fɛ ka jamana ka basigi sabati yanni sigikafɔba "dialogue inter malien" kɛli cɛ. Politikimɔgɔw ko nin ye fɛɛrɛ dɔrɔn ye ka kumada minɛ mɔgɔw la ko bawo u t'a fɛ ka fangabila.Yala aw ye a ko ye fan fila ninnu na jɔn bɛ a jo fɛ ni ko laban bi se ka wolo mun na , an bɛ aw lamɛn nin de kan sisan sisan.Bi ɲinigaliw, olu bɛna jabi an ye Omar Berthe de fɛ politikiko dɔnbaga ye ale ye ka bɔ Faransi . 

A fɔlɔ, o ye Mali marabagaw ka latigɛ talen ye ka dansigi politikitɔnw ka politiki-baaraw bɛɛ la. Babu filanan, o kɛra Rwanda de kan, yen min aw ye ɲingali ni hakilina dɔw sama ciyalatunu kɛlɛ kan san 30 kɔ. Mankan min cayalen bɛ Cote d’Ivoire ntolantan deke-karamɔgɔ sugandili ko la, aw lamɛnna o fana ka nani kan, ani  Abidjan "gouverneur" ka latigɛ ka dansigi geribu yalayala la Cote d’Ivoire faaba la.

Abidjan mara ɲɛmɔgɔ "gouverneur" Ibrahim Cisse Bakongo  ye sɛbɛn bɔ min b'a yira k'u tɛ fɛ ka garibuden fosi yala-yala tɔ ye Abidjan sirabadaw la tukuni. Latigɛ in laɲini ye, a ka fɔla, ka Cote d’Ivoire faaba ɲagasalen bɔ, ani ka jamanadenw ka lakana sabati.Yala aw y'o ko ye cogo di ?Aw minnu bɛ Abdijan,  latigɛ  in bɛ ka se ka  labato wa ?Geribuya bɛ se ka dabila aw yɛrɛ fɛ ?Wale in nafa n'a kɔlɔlow ye jumɛn ye ? Aw ka bi ɲinigaliw jaabira an ye Satigui Kone de fɛ ka bɔ Cote d’Ivoire, politikiko ani sigidaw ko donbaga don. 

Kabini dɔgɔkun tɛmɛnen, u ka ntolantan degeli-karamɔgɔ kura sugali ko gɛlɛyalen bɛ. Jamana in farikoloɲanajɛ minisiri ye jɔyɔrɔ in di Belgique jamanaden Marc Brice de ma tɛnɛdon. Samuel Etoo fils, Cameroun ntolantan-koɲɛbɔ-jɛkulu  ɲɛmɔgɔ k'o sugandili in ma k'ale ka yamaruya kɔnɔ. O kama,  Fecafoot in tun k'a bɛna a yɛrɛ ka degeli-karamɔgɔ sugandilen tɔgɔ da kɛnɛ kan kunu. Yala aw y'o ko ye di ?Cameroun bɛ se ka ye ni degeli-karamɔgɔ fila ye don nataw la wa ? Aw yɛrɛ bolo, a ka kan ka minisiriso ka degeli-karamɔgɔ sugandi ntolantan koɲɛbɔ-kulu kɔ wa ?Ɲɔgɔn sama-sama in kɔ bɛ se ka kɛ mun ye ?Aw ka bi ɲingigaliw bɛɛ jaabira an ka Paris lasigiden Sira Niambele de fɛ, ntolantan kunnafonidila don.

U ka can diɲɛ jamana minnu bɛ selifitini ɲanamayali kɛ sini araba farafinna o misali dɔ ye Cote d’Ivoire, Sénégal , Burkina Faso ani Liberia ye.O siratigɛla labɛnw de bɛ senna bi wasa ka se ka seli in latɛmɛ ka ɲɛ. An bɛ kuma di aw ma aw ka o seli ɲɛbila labɛnw yɛrɛ de kan bi. Yala sunkalo bi ka ban kaw to layalaya jumɛn na?Aw ka sugu bɛ ni aw ka sigidaw bɛ ɲɛ ni ? An bɛ kuma di aw ma ni de kan sisan sisan. Aw ka bi ɲinigaliw bina jabi an ye Imam Abou KONE de fɛ kabɔ Cote d’Ivoire.

Sénégal minisiri ɲɛmaa kura Ousmane Sonko ye a ka marabagajɛkulu fɔlɔ tɔgɔ da kɛnɛ kan jumadon.Minisiri 25 ani koɲɛnɛbɔla 5 de bɛ kulu in kɔnɔ.Yɛlɛma fɔlɔ ye minsiriw hakɛ dɔgɔyali ye, o min dabɔra musaka tiɲɛ dabilali kama marabaga kuraw ka fɔ la. Yɛlɛma yɛrɛw aw ye kɔnɔ ko minisiri so ni kɛlɛbɔ minisiriso ɲɛminɛ ni ye sɔrasiw fɛ, o min tun famana ka ye Sénégal.Yala aw ye ni ko bɛɛ ye cogo di?Ka taa se musow hakɛ dɔgɔyali marabaga jɛkulu kura in kɔnɔ ? Sénégal tun mako bɛ nin de la wa?Layidu mun dira marabaga kuraw fɛ minisiri sugandilen ninnu bɛna se ka o ko lawaleya ?An bi aw lamɛn nin de kan sisan. Aw ka bi ɲinigaliw olu bɛna jabi an ka Dakar lasigiden Salif Shakanoko de fɛ , a bɛ an bɔlɔ kumaso kɔnɔ yan.

Jamanaɲɛmaa kura Bassirou Djomaye Faye ka kalenkandi kɔ, a ye a ka danaya da Ousmane Sonko de kan wasa k'a kɛ minisiri ɲɛmaa ye. Aw y' o kibaruya kunbɛn cogo di ?Mɔgɔ bɛ se ka sigi ni mun ye cɛ fila ninnu ka baaraɲɔgɔnya kɔnɔ, yala u bɛna se ka tan ni Sénégal ye fo min?

An bɛ taa Guinée de bi, yɛn mun politikimɔgɔw ni jamanadenw tɔgɔla tɔn ɲɛmɔgɔw dusu bɔlenw ye dantigɛli kɛ kunu u ka donnatɛmɛfanga kuncɛli ko kan. "Force vives" mɔgɔw k'u t'a fɛ sanga kelen ka fara Guinée donntɛmɛfanga hakɛ kan. O siratigɛla u k'u tɛna Mamady Doumbouya n' a ka fanga lakodon ka tɛmɛ decembre kalo tile 31 nata la.Aw y'o ko ye di ?Sigana donnen politikimɔgɔw ni marabagaw cɛ o bɛ se ka wolo mun na, an b' aw hakilinanw lamɛn sisan sisan.Bi ɲinigaliw, olu bɛna jabi an ka Conakry lasigiden Fanta Condé de fɛ . 

Sénégal jamanaɲɛmaa kura Bassirou Diomaye Faye bɔra k'a ka kalenkandi kɛ sisan sisan.A san 44 de kɛra Sénégal jamanaɲɛmaa 5 nan a ka fanga ɲini layidukanw na jamanaɲɛmaa kura in tun sinsin a yɛlɛma dɔw bɔlɔdali kan ni a sigiri, ani fɔ baaradili sifinw, gɛlɛya jugun kɛlɛli ani Sénégal jamana ka bɔ Faransi CFA dunina.  Yala jamanaɲɛma kura in bɛna se ka a ka layidu tɛmɛna wa a ka baara fɔlɔw ka kan ka jumɛn ye.Sénégal yɛrɛ makobɔ yɛlɛ jumɛnw de la bi. En bɛ aw hakilinanw sɔrɔ ni de kan sisan sisan, aw ka bi ɲinigaliw bɛna jabi an ka Dakar lasigiden Salif Sakhanoko de fɛ.

Bi kuma bɛ an lase Sénégal jamana de kan.Yen min sini Avril kalo kile fila  bɛ kɛ jamana ɲɛma bɔta Macky Sall ka fanga bannen ye pewu.O sira tigɛla an bɛ aw ɲiniga bi jamanɲɛmaa in ka koba kɛlenw de la a  ka mara kɔnɔ. San 12 kɔnɔ, yala Macky Sall sera ka yɛlɛma jumɛn nati Sénégal, a sekow ni a dɛsɛkow ni a filiyɔrɔw kɛra jumɛn.San 12 in kɔnɔ ko minnu ye aw ɲɛminɛ minnu ye aw ɲɛminɛ , minnu ma diya aw ye ani aw jigi ma fa ko minnu na an bɛ aw lamɛn ni bɛɛ kan sisan sisan.

Bi ka kɛnɛ bɛ tali kɛ Sénégal politikiko de la, o min kɛnɛkan Basssirou Djomaye Faye sugandira nin dɔgɔkun in na k'a kɛ jamanaɲɛmaa 5 nan ye. Sifin don min si bɛ san 44, a ka sugandili baliya dɔw la yɔrɔ yɛrɛ fana dɔw ko balinako tɛn, aw dun yala aw ye a ko ye di?Bassirou Djomaye Faye ka sugandili in bɛ se ka yɛlɛma jumɛn nati Sénégal aw yɛrɛ bolo?A ka baara fɔlɔ ka kan ka kɛ mun ye?

Nin dɔgɔkun daminɛ in na, Togo wasadenw ka kalata dɔ kɛra sababu ye k' u ka sariyasunba falen. Sɛbɛn kura in bɛ ka yɛlɛmabaw de kofɔ jamana in kɔnɔ don nataw la. A fɔlɔ, o ye wasabulon ka fanga ginriyali ye n' an ko o ma ko "regime parlementaire". O sababu la jamanaɲɛmaa tɛna sugandi jamanadenw fɛ tuguni, a ka wasaden yɛrɛ de bɛna suguandi,  a ka sarati bɛna dan kɛlɛ ma min kuntaga bɛ taa san 6 la.Yɛlɛ ma yɛrɛ o de ye ko "president du conseil des minisirtres" bɛna sigi ale de bɛna jamana ko bɛ ɲɛnɛbɔ.Togo fanga ko ni ye fɛɛrɛ ye wasa jamana in ka mara ka ɲɛ, fangasinaw ko a yi, ko a bɛna se ka kɛ sira kura dɔrɔn de ye jamanaɲɛmaa Faure Gnasimbé fɛ wasa ka to fanga alisa.Aw dun aw ye a ko ye di?Yala Togo mako bɛ ni yɛlɛ sugu de la bi wa?Wasadenw yɛrɛdama ka ni yɛlɛma suguta yala o kɔlɔlɔ bɛ se ka kɛ jumɛn ye?

Ɲinigali min bɛ Mali jamana na kabini kunu, o de ye k'a don jamana in donnatɛmɛfanga bɛna kuncɛ waati min.Ni layidu talen tun bɔra a sira fɛ, kunu marisikalo ktile 26 de tun ka kan ka bɛn donnatɛmɛfanga kuncɛlima. Farankan fɔlɔ kɔ, ka a bɔ kalo 18 nan ka san fila fara a kan ,sisan marabagaw de bɛ ka kɔnɔ waati kura fɔli.Février kalo tɛmɛnen kalata tun bɔra a dɔgɔkɔrɔ gɛlɛya kofɔlen min kama nin o ye jamanadenw ka kalata sɛbɛnw sɔrɔbaliya marabagaw yɛrɛ ko o ɲɛbɔra sisan.Yala gɛlɛya wɛrɛ jumɛn dun bɛ yen bi ?Jamana in bɛ se ka to tan wa ?Ni kalata ka kan ka kɛ, waati jumɛn de bɛn bɛ a ko la aw yɛrɛ bolo ?

Kalata koɲɛnɛbɔ jɛkulu ma a ka dantigɛli kɛ fɔlɔ, nka siga tɛ a la tuguni Bassirou Diomaye Faye de ye Sénégal jamanaɲɛmaa 5 nan ye. Fangasina in fɔra jamanaɲɛmaa bɔta Macky Sall n'a ka cɛbɔ Amadou Ba bɛɛ fɛ kunu.Yala, aw ye o ko ye di ?Bassirou Diomaye Faye ka sugandili in balila aw la, aw tun sigilen bɛ ni a ye wa ?Fangasina ka garisɛgɛdiya tayɔrɔ bɔra min aw yɛrɛ bolo?Fanga ka cɛbɔ Amadou Ba fana dɛsɛra yɔrɔ kɛra mun ye ?

Kalata la miliyɔns 7 ni kɔ, olu de tun weelelen bɛ Sénégal kalatabonw na kunu, wassa k'u ka jamanaɲɛmaa durunan sugandi.Ni kalata in kɛrɛ basigi kɔnɔ jatemininɛkɛla caman ka fɔl , a jabi kunfɔlɔw de bɛ ka makɔnɔ sisan. Ayi sira kɛlen ka don o ko la aw minnu bɛ Sénégal yala aw ye kalata in tɛmɛcogo ye di ?Aw jigifara ni kunu wote kɛcogo ye ?Aw minnu fana bɛ jamana wɛrɛw la aw ka fɛla ye jumɛn ye a kokan?

Aw kumana fana Senegali jamanakuntigikalata kan, o min kaɲini-ɲanajɛw ka kan ka kuncɛ su in na.

Ni ye jigitikɛ-dantigɛli ye min bɔra diɲɛ tɔnba ONU ka waatiyɛlɛma jateminɛ kilanw yɔrɔ. Diɲɛ ma deli ka kalaya ka se ni ma.    ONU ɲɛma Antonio Guteress yɛrɛ ko ni ye jɔrɔ ko ye. Yala aw ye ni kunnafoni in kunbɛn cokodi ? Funteni ko fɔlen in kɔlɔlɔ sera aw ma aw sigiyɔrɔw la ? Aw be k'a ɲɛkɔrɔmatigɛ cokodi ?Yala aw ka jamanaw kɛlen bɛ ka fɛɛrɛ jumɛnw tigɛ waatiyɛlɛma kɔlɔlɔw kunbɛnli ko la ? An ka bi mɔgɔ weelelen Togo N’Diaye Laya ka bɔ Burkina Faso, yen lamini-lakana musow ka ɲɛmɔgɔ don.

A tɔgɔ Almamy Guibba Gambie wasaden don. A bɛ ka laɲini min kɛ ko a b'a fɛ musow ka nɛgɛkɔrɔsigi ka segin ka yamaruya o kuma de cayalen bɛ Gambie. San 2015 waati Gambie marabagaw tun ye sariya bolo dɔ ta min bɛ den musomanw ka bolokoli bali ani ka a ɲangi, wasadenw b'a fɛ yɛlɛma ka don o ko la bi bawo a ka fɔla musow ka nɛgɛkɔrɔsigi balili ye Gambie danbeba dɔ de tunu ye.

Fu siri la pewu lakanako bɛnkan na Niger ni Etats-Unis cɛ, o latigɛ tara Niger marabagaw fɛ sibiridon marsikalo tile 16.Nin lakanako bɛnkan in tun bɛ jamana fila in cɛ ni san tan ni fila de ye. Kasɔrɔ waati min na CNSP sɔrasiw ye Mohamed Bazoum ka fanga fafri, CEDEAO ni Fransi ye wulikajɔw sugu bɛɛ kɛ walasa Bazoum ka fanga ka segin a ma. Nka Etats-Unis ye sira wɛrɛ ta k’a mandiya ɲini sɔrasiw fɛ.

Sénégal jamana kan, ani jamanaɲɛmaakalata tɔ ye panko kelen ani ɲɛwaga waga ye. O hukumu kɔnɔ cɛbɔ 19w bɛ ka u sɔn kanɲiniɲanajɛw fɛ. Amadou Ba fanga ka cɛbɔ tun bɛ Tambacunda  dɔgɔkun furancɛ in na, fangasina Ousmana Sonko ni Bassirou Djomaye Faye tun bɛ Ziguinchor mara la, kɔrɔmatigɛlikanw cayara fanfila ninnu ni ɲɔgɔncɛ.Yala aw ye o ko ye cogo di ?Aw yɛrɛ bolo Sonko ni Djomaye ka labilali in bɛ se ka yɛlɛma jumɛn don kanɲiniɲanajɛ in tɔ la?Macky Sall ye a ka politikimɔgɔw weeleli min kɛ k'u ka Amadou Ba dɛmɛ o ko fana bi se ka famu cogo di ?

Juma lakurayalɛn bɛ aw bɛ ye RFI kanubagaw bɛɛ yɔrɔ min na nin waati in na. I ko juma tɛmɛnew bi fana an bɛ kuma aw diyaɲɛ baabuw de kan. Aw cayara k'aw fɛlaw sama Sénégal fangasina Ousmane Sonko ni Bassirou Djomaye Faye ka labilalikan ka bɔ kasola surɔ.Aw ye o ko kunbɛn cogomin aw bɛna o fɔ an ye sɔni.Siga donen min bɛ Guinée donnatɛmɛfanga kuncɛ waati la aw dɔw ye a laɲini  fana ka segin o kan.

Guinée jamana minisiri ɲɛmaa kura yɛrɛ de y'a fɔ RFI ye nin dɔgɔkun in na k'a bɛna gɛlɛya donnatɛmɛfanga ka ban ka bɛn desanburukalo nata ma. Oury Bah ka fɔla Mamadou Doumbouya b'a fɛ ka yɛlɛma ninnu kɛ ka bɛn i kalata nata ye i ko hakilina ɲinigalikalata o baaraw bɛ se ka kɛ ka bɛn ni san 2024 laban de ye. Yala aw ye o ko ye cogo di?Wagati wɛrɛ bɛ se ka fara Guinée donnatɛmɛfanga kuntagala kan wa?Donnatɛmɛfanga in jayani bɛ a kunbɔ wa?

Foli lakurayalen don aw yɔrɔ. Cote d’Ivoire jamana kan PPACI politikitɔn ye laɲini min kɛ a ka ɲɛma Laurent GBAGBO fɛ ni dɔgɔkun furancɛ in na ko a ka kɛ a ka cɛbɔ ye san nata jamanaɲɛmaayakalata, jamana ɲɛma in ko a sɔna o ma. Ni basi tɛ laɲini in na, kuma bɛ yɔrɔmin o de ye ko cɛbɔya dagalen tɛ Laurant Gbagbo ye kasɔrɔ san 2011 BCEACO karili ɲangili san 20 min bɛ a kun ni o ma jɔsi.Jamanaɲɛmaa kɔrɔ in ka politikitɔn dun ka laɲini bɛ se ka kɛ jumɛn ni a ka cɛbɔya ye sisan?Aw yɛrɛ fɛ sira bɛna sɔrɔ wasa Laurent Gbagbo ka a ni tan Cote d’Ivoire ka san 2025 jamanaɲɛmaayakalata la wa?Gbagbo yɛrɛ yanga bɛ di bi Cote d’Ivoire politiki kɛnɛkan ?An bɛ aw ka hakilinaw lamɛn sisan.Bi ɲinigaliw olu bɛna jabi an ye Satiguii KONE de fɛ ka bɔ Abidjan,Cote d’Ivoire politikiko dɔnbagadon.

Ko min ma can ka ye o de bɛna kɛ Tchad. Jamana in donnatɛmɛfanga ɲɛmaa n' a minisiri ɲɛmaa bɛɛ kanbɔlen bɛ u ka mai kalo tile 6 jamanaɲɛmaayakalata ɲɔfɛ. Mahamat Deby ka kanbɔli kɔ a ka minisiri ɲɛmaa Succès Masra fana ko a sɔn a ka politikitɔn "les transformateurs" ka laɲini ma  kardidon.Nin waati in na cɛ fila ninnu dɔrɔn de kanbɔlen don fɔlɔ  ɲɛmɔgɔya jɔyɔrɔ in nɔ fɛ.Yala aw ye o ko ye  cogo di?Tchad politikimɔgɔ dɔ bolo nin bɛ se ka kɛ bɛnkan de ye donnatɛmɛfanga ɲɛmaa in n' a ka minisiri ɲɛmaa cɛ.Aw fana ye a  ko ye tɛn wa?O don o tɛ, aw yɛrɛ bolo jigiya jumɛn bɛ Succès Masra ye kalata nata in ko la?An bɛ aw lamɛn nin de kan sisan sisan. An ka nɛkɛjuru sira 00221766441279 labilalen bɛ aw ye. 

Sibiridon de o baaraw datigɛra, tile 14 de bɛ cɛbɔ 19w bolo wasa ka kalatala miliyɔn 7 ni kɔ lasɔn u ye. Yala, aw ye kanɲiniɲanajɛ in dabɔ ko ye di?Fangaɲini ɲanajɛ ka kɛ sunkalo kɔnɔ nin bɛna kɛ o ciɲɛfɔlɔ ye Sénégal.Yala o bɛ se ka nani gɛlɛya ye wa?Cɛbɔw bɛ se ka fɛɛrɛ jumɛnw de tigɛ wasa u ka hakilinaw ka se yɔrɔ caman?An bɛ kuma di aw ma sisan sisan, aw ka bi ɲinigaliw olu bɛna jabi an ye Bengaly Diallo de fɛ kabɔ Sénégal, politikiko dɔnbaga don.

Aw ye ɲinigali minnu sama Ablassé Oudrago ka labilali kan Burkina Faso, ka taga se Mahamat Deby ka cɛbɔya ma Tchad, an bɛ kuma olu fana kan.

Sariyasunba kɔlɔsili kiribulon ka ban kɔ sigikafɔ laɲiniw ma, Macky SALL ko kalata laban bɛna kɛ Marsi kalo tile 24 nata. Yani o kunnafoni ka carin kaɲɛ bataki wɛrɛ bɔra Sariyasunba kɔlɔsili kiribulon "Conseil Contitutionnel" yɔrɔ, min b'a yira ko kalata ka kan ka kɛ Marsi kalo tile 31 nata. Ni mɔgɔw bɛ kunpanla alisa, jamanaɲɛmaayaso k'ale ka waati kofɔlen de ye ɲuman ye. A mana kɛ a fɛn o fɛn ye, laɲini ye kalata kɛli de  yani Avril kalo tile fila cɛ, o min be bɛn Macky SALL ka sarati bani ma.Yala aw ye ni  waati kofɔlen fila nunu ko ye tokodi ? Kalata ɲuman bɛ se ka kɛ marsi kalo in laban na wa ? Amadou Ba bɔli a jɔyɔrɔ la surɔ ka kɔnɔko minisiri kɔrɔ, Sidiki KABA bila marabagajuɛkulu kuna. aw y4o ko fana famu  tokodi ?Ka se yafa sariya "loi d’amenistie" tɛmɛnen ma wasabulon na ?

Jamana in kiriso kɔnɔ sariaya lawaleya kulu "Parquet" de y'a ɲini, ko ka jalakilikanw (mɔgɔ-faga-wale, muso-binkanni, joginiw) yɛlɛma k'a kɛ adamadenya ɲankata-wale ani ɲangili-wale wɛrɛw ye. Dɔgɔtɔrɔ sɛgɛsɛgɛli dɔw ni jaa-filɛ dɔw de kɔ, jigina-kirigɛla y'a yira ko Moussa Dadis camara n'a nɔfɛ mɔgɔ 10 nɔminɛni kunw ka kan ka girinya. Nin kumakan in jukɔrɔmadonnendon mɔgɔ-tɔɲɔnenw ka lafasabagaw fɛ. Mɔgɔ jalakilenw taw ye hakili-jakabɔ ɲini a ko kan dɔkɔkun fila kɔnɔ.Yala aw y'o ko ye cokodi ?Nɔminɛni kologirinyali bɛ se ka kɛ hakili-ɲuman ye wa ? Ni laɲini  in sabatira, aw yɛrɛ  bolo a bɛ se ka yɛlɛma jumɛnw nati  kiri in ko la ? Bi ɲinigaliw jaabira an ye Me Mamoudou Diakité de fɛ ka bɔ la Guinée, sariya ko donbaga don.

Dɔkɔkun tɛmɛnen ni bi cɛ, mɔgɔ kɛmɛ yirika de fagara jamana in mara caman kɔnɔ binkanni dɔw kɔ. N'a dɔw jalaki binnen bɛ jatigɛwalekɛlaw kan, sorasiw yɛrɛ fana bɛ ka jalaki a dɔw la. Fɔɔ sisan ,marabagaw ma dantigɛli fosi kɛ binkanni kofɔlen nunu kan. Ouyigouya jigina kiritigɛla kelen pewu de ka sɛgɛsɛgɛli bataki dɔ dara kɛnɛ.Yala aw y'o ko ye cogo di ? Mun kama kunnafoni tɛ dila tuguni ni waati laban nunu  binkanniw kan ? Marabagaw ka makun bɛ se ka bila minan jumɛn kɔnɔ ? Burkina donnatɛmɛfanga ɲɛmɔgɔ tun y'a jira ko sorasiw bɛ ka sansɔrɔ kɛlɛdagaw la ?A dun bɛ famu togodi ko su bɔta bɛ ka caya alisa ? An y'an ka nɛgɛjurusira 00221766441279 labila aw ye.

A y'o sɛmɛntiya u ka Mai kalo tile 6 nata jamanaɲɛmaayakalata de la. Dɔgɔkun furancɛ in n,a Mahamat Deby yɛrɛ ye nɔgɔ bɔ ko in na. A k'ale fɛla tun tɛ cɛbɔya ye. Ko n’ga, weelekanw cayali ni politikitɔn kɛmɛ fila ɲɔgɔn ka danaya kama, ale sonna.Yala aw y'o ko ye cogodi ?Cɛbɔya in balila aw la wa ?Tchad fangasinaba, Yaya Dillo ka fagali dɔkɔkun tɛmɛnen, yala jɔn dun bɛna se k'a kɔkɔda Mahamat Deby tala ?Aw yɛrɛ bɔlɔ mɔgɔ bɛ se ka sigi ni kalata sugu jumɛn de ye Mai kalo nata Tchad ?Aw  ka bi ɲinigaliw jaabira an ye Thiambele Guimbayara de fɛ ka bɔ Fransi, politikiko donbagadon.

 Laɲini tun ye, ka kuma muso kunnafonidilaw ka baara kɛcokoya de kan. Musow bɛ ɲɛsɔrɔ baara in na cokodi ? U jɔyɔrɔ ye jumɛn de ye kunnafonidi kɛnɛ kan ani baara in yɛrɛ gɛlɛyaw bɛ se ka kɛ  mun ye ? 

Amadou Oury Bah ka  sugandili kɔ general Mamady DOUMBOUYA fɛ taratadon, kunu minisiriɲɛmaa kura in y'a ka baara dabɔ ni kalekandi de ye.   O min senfɛ, a ye layidu ta, k'a ka baara fɔlɔw bɛna kɛ fɛɛrɛ de ɲinini ye la Guinée ka gɛlɛyaw la. O gɛlɛyaw ye politiki-mankanw ni sɔrɔko mankanw de ye.Yala aw ye Amadou Oury Bah ka dantigɛli fɔlɔ nunu ko ye di ?Aw yɛrɛ bolo,  minisiriɲɛmaa kura in bɛ se ka nani yɛlɛma jumɛnw ye la Guinée ?Jigiya be yen wassa a ka se ka jamana in mankanw nɔgɔya ?An ka lasigiden Fanta Condé ka bɔ la Guinée y'aw ka ɲinigaliw jaabi. 

Kunu, sigikafɔ in tabagaw ye jɛdi wasa jamanaɲɛmaayakalata ka kɛ juin kalo tile fila nata. Laɲini wɛrɛ o de ye ko Macky Sall ka too fanga na fɔɔ jamanaɲɛmaa kura ka sigi. jigaw dira fana wasa jatemina ka kɛ cɛbɔ balilen dɔw ka sɛbɛnw kan cogomin o bɛ se ka u ɲin ta kalata nata in na. Yala, aw ye ni, ko ye cogo di ?Macky Sall ma jabi di fɔlɔ nka yala aw yɛrɛ bolo jamanaɲɛmaa in bɛna sɔn laɲini kɛlɛn ninnu ma?Sigikafɔ in tabaliya cɛbɔ 17w fɛ o bɛ s eka fiɲɛ bila a jabiw labaarali wa?An bɛ aw lamɛn nin de kan sisan. Aw ka bi ɲinigaliw olu bɛna jabi an ka Dakar lasigiden Tiemoko Diarra de fɛ, ale tun bɛ sigikafɔ in kɛnɛkan.

Bi an bɛ Guinée , kabini kunu kow sumayalen don jamana in kɔnɔ ka a sababu kɛ u ka  baara lafasatɔn 13 ka baara sonsɔrɔ kuntagalajan ye.Dɔgɔtɔrɔsow, foroba cakɛdaw kata kɛnɛya baaradaw ma ,ninnu bɛ de jɔlen bɛ baaralafasatɔn ninnu ka ninsɔngoya jira sababu la. Tɔn ninnu ka laɲini ye kunnafonidila ɲɛmaa Sekou Jamel Pendassa ka labila teliyala, gɛrɛntɛnw ka wuli ka bɔ kunnafonidiso dɔw kan ani ko dɔ ka bɔ duminifɛn dɔw sɔngɔnw na.Yala aw ye nin ko ye cogo di ?Aw minnu bɛ Guinée baaraɲɔgɔngiri yanga bɛ di ani a kɔlɔlɔ jumɛn bɛ ka se aw ma ?

Sibiridon tɔn in ye latigɛta k' a ka dancɛw dayɛlɛ ni Niamey ye kokura, ngɛrɛtɛnw bɔra jamana in sɔrɔw fana kan ani ka yamaruyadi  pankurunw ka  se ka tɛmɛ CEDEAO jamanaw kunna wasa ka Niger lasɔrɔ. O dɔrɔn tɛ, ngɛrɛntɛn dɔw wuli la ka bɔ lGuinée ni Mali fana kan. Yala, aw ye nin kunnafoniw kunbɛn cogo di ?CEDEAO k' a ye nin latigɛ ninnu ta jamanadenw ka lafiya de kanma, yala aw fana ye a ko ye tɛn ?

Bi, an bɛ sugu kɔnɔ naw la ka jateminɛ kɛ dundalafɛn nafaman dɔw de sɔngɔ kan.Ka kɛɲɛ ni sukalo tɔ toli ye tile 20 ɲɔgɔnye dɔw bɛ k' u ka jɔrɔjira dumunifɛ dɔw dagɛlɛyali ko la i ko malo. Benin ni Burkina ni Cote d’Ivoire y'o jamana dɔw ye.Yala aw fɛ yen a ko bɛ di?Aw ka suguw bɛ ɲɛ jumɛn kan nin waati in na ?Aw yɛrɛ bolo mun bɛ se ka kɛ wasa balofɛnw  sɔngɔw ka nɔgɔya farafinna ?

Kabini kununasini ntɛnɛdon minisiri tɛ Guinée jamana kɔnɔ tugunin. Latigɛ in tara Général Mamady Doumbouya min fɛ ale ma kunfɔ a ko la alisa. Da ma kɛ minisiriw bolo bɔlima u ka baaraw la, kɛrɛnkɛrɛnna bilali u ka sɔrɔw fana kan ani k' u ka tamasɛbɛn minɛni laɲini.Yala, aw y'o ko ye di, ni latigɛ in balila aw la wa ?

Bi tarata, an bɛ  Adidas Abbeba ka kuma d'a wa ma farafinna tɔnba Union Africaine de kan. Tɔn in bɔra ka ɲɛmɔgɔ kura sɔrɔ ni dɔgɔkun furancɛ in na . A tɔgɔ Mohamed Ould El-Ghazaouani Mauritanie jamanaɲɛmaa don. A ye Comores jamanaɲɛmaa Azali Assoumani de nɔnabila jɔyɔrɔ in na. An bɛ aw hakilinaw lamɛn bi tɔn in ɲɛmaa bɔta ka baarakɛlenw ni a ɲɛmaa kura ka baara nataw de kan.San tɛmɛnen in na Azali Assoumani ka koba kɛlɛw jumɛnw ye aw ɲɛminɛ farafinna tɔnba kunna, a nɔnabilabaga fana aw bɛ ka o makɔnɔn munni mun na?Ka tɛmɛ o bɛ kan aw ye farafinna tɔnba in yɛrɛ ka nin waati laban baaraw ni latikɛ ni  tabolow ko ye cogo di?

Bi dɔgɔkun daminɛ in na, an bɛ Sénégal  ka kuma yen  jamanaɲɛmaa Macky Sall ka nin tile fila latigɛ kura dɔw de kan.A fɔlɔ o ye jamanaɲɛmaa in ka sɔni ka kalata kɛ teliyala i ko sariyasunba kɔlɔlɔsili kiribulon y' a ɲini a fɛ cogomin alamusadon. A Filanan, o ye kasoladen kɛmɛ saba ɲɔgɔn ka labilali ye  alamusadon ni bi cɛ, ali ni Macky Sall ko ale da tɛ kiri ko la jateminɛnikɛla dɔw ko labilali ninnu yamaruya bɔlɛn bɛ ale de yɔrɔ.A sabana o de yamaruyadili ye wasa ninsɔngoya jira wulikajɔw fana ka se ka kɛ Sénégal kokura,o min tun balila ni ye a san fila ɲɔgɔn ye .Yala, aw ye nin ko bɛ ye cogo diA bɛ se ka fɔ ko nin wale ninnu ye fɛɛrɛw ye Macky Sall bɔlɔ wasa ka dusukunw salon wa?Don nataw la aw yɛrɛ ɲɛbɛ fɛɛrɛ wɛrɛ jumɛnw de la Sénégal ka basigi sabatili ko la.O kɔ "Conseil Constitutionnel" ka dantigɛli kɔ, aw fɛ  waati jumɛn bɛn bɛ  jamanaɲɛmayakalata kɛli ko la sisan.An bɛ aw ka hakilinaw lamɛn sisan sisan, aw ka bi ɲinigaliw olu bina jabi an ka Dakar lasigiden Tiemoko Diarra de fɛ.

Sénégal fangasina cɛbɔw tun ye sɔsɔlisɛbɛ min bila Sariasumbakɔrɔsili Kitiblon ɲɛnma walasa  ka yira k'u ma sɔn ko JamanaɲɛnamaKalafiliw ka bɔ a dɔgɔkɔro, kitibulon ye o jabi di kunu.   Kititigɛla ninnu yeM acky SALL  ka latigɛ in kɔkari. Saria min fana tara wasadenw fɛ ka Jamana ɲɛnma Kalafili ninu bila Decembre kalo tile 15 kan San 2024, Kitiblon ko Sariya ma bɛn.O sababuyara, kunu, Sariyasunba kɔlɔsikiriblon Conseil constitutionel ye latigɛli fila lo ta. A fɔlɔ ye jamanaɲɛmaa Macky Sall ka latigɛ talen bɔ a ma n'o tun ye jamanaɲɛmaakalata bɔli y'a dɔgɔ kɔrɔ ka bila waati wɛrɛ la.A filanan... wasablon tun ye saria min ka jamana ɲɛma kalata bila decembre kalo nata tile 15 la sariyasunbakɔlɔsiliblon ko o sariya-talen ma jamana sariyasunba bato.Aw ye Sénégal ka sariasunba ka latigɛ ni bɛn, aw kuma ka caya o ko kan bi juma ka kɛnɛn kan, o kama an bi na baro kɛ o lo kan; aw ka bi ɲinikaliw, o bi na jabi politikikolɔnikɛla BAH TRAORE fɛ ka bɔ Sénégal

Jamana saba ninnu bɛ ka fangadafiriw kɔ, sɔrasi minnu ye fanga ta olu ye latigɛ ka yurukuyuruku kɛlɛ u ka jamana kɔnɔ.  Wa wagati laban ninnu na a ka kɛ sivil kunda walima sɔrasi kunda, mɔgɔ caman lo minɛn ka don kaso kɔnɔ jamana saba ninnu kɔnɔ, o ye forobanafolo namara. Mɔgɔjalakilen dɔw yɛrɛ bolila ka taa jamanaw yɛrɛw la.Ni donnatɛmɛfanga ɲɛmaaw fɛ nin ye jamana mara cogo ɲuman fɛɛrɛ dɔ ye, wa o kɔkɔrɔmadonbagaw bɛ ka o walew kɔn.Nka mɔgɔ dɔw ani hadamadenw ka hakɛw lafasatɔn dɔw fɛ, ni ye fɛɛrɛ lo ye donnatɛmɛfanga saba ninnu fɛ, ka o ka fanga lagosibagaw ni o kɔrɔfɔbagaw bali kuma ma. 

Sénégal jamanaɲɛmaa kɔrɔ filaw Abdoul DIOUF ni Abdoulaye WADE ye weelekan lase fangasinaw ani fanga ma o ka taga sigikafɔ ra, sanfɛ kalanfanw ani fasodentɔnw fana bi o damana cɛsiri kɛra fana.   Aw ka hakilina ye mun ye, aw bi se ko ci an ma WathsApp kan +221 76 644 12 79. An ni an ka kunu mɔgɔ weelelen lo bi ni an ye bi fana, politikikolɔnikɛla lo a tɔgɔ ye Mamadou SAVANE

Sénégal politikiko lahayala kan jamanaɲɛmɔgɔkalafiliw bɔli kɔ, a dɔgɔkɔrɔ, CEDEAO ka ciden dɔw bɛ tagama la tile 3 kuntagala kɔnɔ Dakar.  A tun ye ka hakilifalen kɛ ni jamana politikimɔgɔw ni jamanaɲɛmɔgɔ Macky Sall ye, walasa ka fɛɛrɛ sɔrɔ a ko la. CEDEAO ka ciden ninnu kɔnɔ, ka kumaɲɔngɔnyaw kɛ ni politikimɔgɔw ye kunu ntɛnɛlon.Nigeria jamanaɲɛmɔgɔ Bola Tinubu, o min bɛ CEDEAO kunna ni waati, ale ka tagama dɔ fana tun kofɔra Dakar, k'a tila k'a bɔ a dɔgɔkɔrɔ.

Côte d' Ivoire ka ndonlantan y'u ka lolo sabanan sɔrɔ CAN 2023 finali ɲɔngɔnda kɔ kunu karilon, Abidjan, Ebimpé ndonlantan kɛnɛ kan.  Wa i n'a fɔ jamana ni kɔkɔrɔmadɔnbagaw tun bi k'a fɔ cogoya min ka bi ni o ye, "quart de final" sira sɔro, CAN jɔnjɔn labanna k'a too Côte d'Ivoire bolo. Emerse Faé ka kamelenw  ye Nigeria ci kunu celu 2 ani 1 CAN finale ra.Nigeria  ye  celu fɔlɔ don yanni Côte d'Ivoire samanw k'o bɔ, k'a tila ka celu filanan fara o kan.Wa o ye a fɔ cogoyamin na, k'o an ka CAN lo, a n'u lo ye a labɛn wa anu lo bɛna ta, o lo kɛra fana kunu ndonlantan kɛnɛ Alassane Ouattara, Ebimpé kɛnɛ  kan o kɔkɔrɔmadonbagaw ni jamana ɲɛnma Allassane OUATTARA yɛrɛ ni a furumuso ɲɛnma... An ye ci sama kokura farikoloɲanaguɛ kunnafonidila Djakaridia CAMARA ma, ka bɔ Côte d'Ivoire.

An bi aw fo k'aw wali ɲunma, aw danse kɛnɛ kura ni kan.Bi juma, an ye ladatilen, kow tora aw sagora, aw yɛrɛ lo ye a laɲini ka kuma Sénégal politikomankanw kan, Macky SALL kɛlen kɔ ka jamanaɲɛmaakalata bɔ a ma, a seginna ka kuma fana CAN 2023 ɲɔngɔndanw kan.  Aw ye ɲinikaliw ci an ma babu fila ninnu bɛ kan, bi mɔgɔ weelelen fila lo bi an bolo.A fɔlɔ ye Bounafanne DOUMBIA, farikoloɲanaguɛ kunnafonidila ye ka bɔ Mali ra.A fillana ye politikiko lɔnikɛla Bangaly DIALLO ye ka bɔ Sénégal.

Côte d'Ivoire sera CAN finali la. Samaw ye RD Congo ci demifinali kɛnɛ kan kunu celu kelen ani fu, ka Nigeria la sɔrɔn finale la. Nigéria jamana min fana ye sebaya sɔrɔ Afrique du Sud celu 4 ani 2 tirs au but ra. Finale ɲɔngɔndanw bololalen lo karilon nata. CAN tako 34 nan jɔnjɔn bɛna to jamana juman lo bolo, aw ye aw ka hakilinanw ci an ma Watsapp kan +221 76 644 12 79.

Farafinna jamana caman kɔnɔ, ka kɛɲɛ ni bɛɛjɛfanga tɛmɛsiraw ye, fanga cɛman bɔlen lo walasa bɛ ka se ka ka baara kɛ a yɛrɛye.O sababuya ra, i b'a sɔrɔ jamanaɲɛmaa ni a ka marabagajɛkulu b'a dama na, wasadenbulon fana ye a damana fangabon ye , kiriso fana bi o cogo kelen na.  O kɛrɛfɛ fangabon wɛrɛw bɛ sigi i n'a fɔ sariyasunba kɔrɔsilibulon, kalatakoɲɛnɛbɔ cakɛda, jurukujuruku kɛlɛli cakɛda, adamadenw ka hakɛw lafasali fangabon ani a ɲɔngɔnna caman wɛrɛ.Nka tuma caman fɔnɲɔngɔnkɔ bi don fangabonw ninnu ni ɲɔngɔn cɛ. Missali ra, wasadenw bi marabagajɛkulu jalaki k'o ye a ka fanga lagosi; kɔsani ni na Sénégal jamanaɲɛmaa ka latigɛ ka jamanaɲɛmaakalata bɔ a dɔgɔkɔrɔ o yera sariyalɔnikɛla caman fɛ, i n'a fɔ Makcy SALL ye sariyasunba kɔlɔsilibulon ka sariyaw sɔsɔ.Wa sariya min tara walasa kalata ka se ka bɔ a dɔgɔkɔrɔ, o tacogo ma bɛn mɔgɔ caman ma, bawu zandaramuw ye fangasinaw labɔ wasadenbulon kɔnɔ, yanni a ka ta.Jamanadenw fana bi wulikalɔw kɛ tuma dɔra ka fangabon caman ka walew lagosi, bawu o ti o ka baarakɛra a ɲɛmaa. 

Mankanw wasabulon kɔnɔ kunu, zandaramuw labanna ka fangasina wasadenw labɔ yasa kalataw ka kɛ. Nka ni sin ma bali jamanaɲɛmaakalata nata ka bɔ a dɔgɔkɔrɔ wasadenw fɛ. Wasaden minnu tora wasabulon kɔnɔ, fanga ka farankan politikitɔn Benno bokk yakar taw, ani PDS politikitɔn taw, u bɛɛ ye kalata ka sariya sugandi min bɛ kalo tan fara jamanaɲɛmaa Macky Sall ka sarati kan.Kan kɛmɛ ani duuru de sɔnna, sariya in sugandi, min ladonda Karim Wade ka PDS fɛ.Kalata kɛ wati kura bɛ decembre kalo nata tile tan ni duuru de ye. 

A ko bɛ daminɛ na ni jamanaɲɛmaa Macky SALL ka sibiirilon dantigɛli ye jabaraninso la.Macky Sall ko, ka kɛɲɛ ni wasabulon ni sariyasunba kɔrɔsi kiriso ka cɛ gɛlɛyaw ye, jamanaɲɛmaakalata tɛ se ka kɛ fevrier kalo in 25 kɔnɔ.  O ma mɛn cɛbɔw ni jamaden caman ma.U y'a laɲinin ka wulikajɔw kɛ cɛbɔw ka daga la Sacre Coeur kiin na, VDN sira kan kunu, o labanda kariɲɔhonaw ma wulikajɔ kɛlaw ni lakanatilamɔw cɛWasabulon yɛrɛ bi na hankilinan jagabɔ kɛ a ko kan bi. Wasadenw bɛna PDS politikitɔn ka sariya kofɔlen de sɛgɛ-sɛgɛ. O sariya min y'a laɲinin jumalon taminin, k'a kɔn jamanaɲɛmaa yɛrɛ ka dantigɛli ɲɛ, ko jamanaɲɛmakalata ka la segin kɔ ni kalo wɔrɔ ye.

Bi juman baro ra, aw yɛrɛ lo ye aw diyaɲɛ babuw sugandi, aw ye a laɲini ka famuyali sɔrɔ Farafinna ni Italie jamana ka lajɛrɛ tɛmɛnen kan.  O kɔ, aw seginna ka kuma CAN karidefinaliw kan, kɛrɛnkɛrɛnkɛrɛnnenya ra Mali ni Côte d'Ivoire ka ɲɔngɔndan.Aw k'o aw jɔɔrɔlen don jamana filaw ni ka kɔrɔmadonbagaw ko ra.Dɔ fana ye ɲinigali ci an ma sangasow wurukuli ko ra an fɛ Manden, aw segin na fana k'aw ka fɛlaw fɔ a kan. 

Dakar, Sénégal faaba la, Grand Yoff sigida kɔnɔ ,Sangaso dɔ binna Khar Yalla cin kɔnɔ kunu. Mɔgɔ joginiw hakɛ bi taga 12 la ani mɔgɔ 7 fagara.  O kunnafoni sɛmɛntiyara marabagaw fɛ.Nin waati in na, sowurukutuliw bɛ mɔgɔ caman jɔrɛ, k'a sababu kɛ nin t'a siɲɛ fɔlɔ, lagosili caman bi ta ka sotigiw, solɔbagaw ani ɲɛmaaw sɛgɛrɛ, nka jɛlɛmali ti donna kow ra.Aw y'o famuya cogo di ?

Mali sɛgɛnw ye CAN ''quart de finale'' sira sɔrɔ, Burkina Faso ka etalonw cili kɔ celu 2 ani 1. O kɛra Amadou Gon Coulibaly ntonlantan kɛnɛ kan Khorogo kunu. Ninsɔndiyaba Mali ntonlantan kulu kɔkɔrɔmadonbagaw fɛ.   Barinako wɛrɛ, Afrique du Sud ye Maroc ka jaraw gosi ko senbɔ CAN na, Ntɛnɛlon, Cap-Vert ye Mauritanie ci celu 1 ani fu. Balinako  kura wɛrɛ kɛra CAN 2023 la min bɛ ka kɛ Côte d’Ivoire. Sénégal bɔli kɔfɛ ntɛnɛdon, a labɛnbaga jamana fɛ, Maroc ta tugura o kɔ. Marokokaw cira cɛlu 2 ni 0 Afrique du Sud fɛ taratadon. Nka fɔlɔ, Mali dɛ yɛ Burukina Faso ci cɛlu 2 ni 1. Kabako caman kɛra kabini CAN in daminɛna. Nigéria, la Côte d'Ivoire, le Mali, La Guinée, l'Afrique du sud, le Cap-vert, RD Congo, kafara Angola kan, olu lo ye quarts de finale sira sɔrɔ, aw ye "huitième de finale" tɛmɛ cogow ye di. 

Côte d'Ivoire ka samaw polonpalan na, o gosi Nigéria fɛ celu 1 ani 0, ka tila ka ci Guinée Equatoriale fɛ celu 4 ani 0, Maroc jamana nana o bɔ bolo la ka Namibie gosi, nka o ma ban, kunu o ye see sɔrɔ Sénégal kan ''tire au but'' la ni celu 5 ani 4.  Nin ye Samanw tagali ye ''Quart de finale'' la. Ɲɔngɔnkunbɛn ni tɛmɛnen kɔ, Jaamaba lo bɔra k'u  ko ka Nisɔndia Korogho, Abidjan, an Côte d'Ivoire fan cama na. Burkina Faso fana mɔgɔw ye o ka ninsɔndiya yira. Aw ye kunu ka "quarts de finale" tagaliɲɔngɔndan ye cogo di, aw ye an jabi WathsApp kan +221 76 644 12 79. 

Burkina Faso, Mali ani Niger sɔrasi fanga marabaaw y'a latigɛ k'u senbɔ farafinna tɔnba CEDEAO kɔnɔ. Jamana 3 ninnu ye dantigɛli kelen de kɛ n'i k'u kalan u ka foroba jaabaranisow kɔnɔ nɛgɛ kaɲɛ 13 wagati bi.  Burkina, o kalan na marabaajɛkulu ka kumalasela Jean-Emmanuel OUEDRAOGO fɛ RTB sanfɛ.Burkina, Mali ni Niger sɔrasi fanga marabaaw ka latigɛ talen ka bɔ CEDEAO tɔn kɔnɔ, o kɔlɔlɔ tan tɛ. A kɔlɔlɔ belebele yɛrɛ bɛ sɔn ka lase jamanadenw gwansanw de ma.Dr. Laye BAMBA sariyadɔnbaga ni kalanfa ye Abidjan Félix Houphout Boigny sanfɛ kalanso la. Ale ko jamana 3 ninnu kɔnɔ kɔlɔlɔw bɛna sɔrɔ sɔrɔko fanfɛ, baaraɲɔgɔnya ani yɛrɛ fana o jamanadenw sigili gɛlɛyako CEDEAO jamana tɔw kɔnɔ. An bɛna aw ka fɛlaw damani lamɛn, an ni aw dɔ bi na ɲɔngɔnsɔrɔ nɛgɛjuru sira fɛ fana, aw ka bi ɲinikaliw o bi na jabi jamanaw cɛ sariya lɔnikɛla Jean François Marie CAMARA fɛ ka bɔ Mali ra.

Foli ye musow ta ye, i ko kalo kalo juma laban, bi fana an bɛ kuma to musow de ka bolo kan. Bi kɛnɛ bɛ an lase Cote d’Ivoire ka kuma farafinna ka ndonlantan ɲɔgɔndanba CAN tako 34 de kan. Yala, ni, ɲɔgɔn kunbɛ in yelen bɛ cogo di musow fɛ ?Ndonlan kadi aw minnu ye aw ye ɲɔgɔndan in dabɔ ko n'a dabɔli ye cogo di ?Min ye ndonlantan kuluw ye olu fana yanga bɛ di ?Aw ye balinako minnu jateminɛ kɛnɛ in na ka ta se aw yɛrɛ jigi bɛ ndonlantan kulu min kan ko a bɛna se ka segin ni jɔnjɔn ye ?An b' aw lamɛn nin bɛ de kan sisan sisan.Wasa ka kɛnɛ in sankɔrɔtan ani lamɛbaga musow ni ndonlan kunubagaw muso caman bɛna ɲɔgɔn sɔrɔ.

Aw y'a famu an bɛ Cote d'Ivoire bi ka kuma farafinna ndnolantan ɲɔgɔndanba CAN kulu ɲɔgɔnkunbɛn kuncɛli de kan.O ko lawaleyala kunu jamana dɔw ka ɲɔgɔnkunbɛn na. I ko Tunisie ani Algérie, olu min ye so sira ta kunu. O waati kelen na ninsɔndiya belebele tun ye Cote d'Ivoire samaw de ta ye, bawo Maroc ka sebaya kɛra sababu ye ka "8eme de finale" Sira dayɛlɛ olu ye.Yala aw ye nin kow nin dɔ wɛrɛw bɛɛ ye cogo di?"Phase de poule" in balinakow ka taa se aw bɛ ka min makɔnɔ CAN in ɲɔgɔn tɔ la, an b'aw lamɛn ni bɛ Kkan sisan sisan.Aw ka bi ɲiningaliw, olu bɛna jabi an ye Djibril kaba de fɛ ka bɔ Bamako ndonlantan kunnafonidila dɔ ye.

Mali la, kalo saba u ka courant ko minisiri, Bintou Camara ka jalakilikanw kɔ ka ɲɛsin courant cakɛda EDM baarakɛlaw ma,  kiritigɛlaw ye tigɛ da baarada in ɲɛmɔgɔ caman kan. Sɛgɛ-sɛgɛliw kɔ, a dɔw bilala ka taa kaso la . U cɛma, jamana in courant ko minisiri kɔrɔ, Seydou Lamine Traore yɛrɛ b'a la, ka taa se EDM Directeur kɔrɔ fila n'a koɲɛbɔla wɛrɛw ma.Mɔgɔ nunu jalakilen bɛ yurukuyuruku, yɛrɛsako kɛ , taji suɲɛ, ani foroba nafolo dunkojugu de la, n'u ka kiri ma kɛ fɔlɔ. Mali donnatɛmɛfanga ɲɛmaa, Colonnel Assimi Goita ye layidu di ko, ko in bɛna se fɔ a danna.Yala aw y'o ko ye cogo di ?Ni minɛni nunu bɛ se ka  yɛlɛmadon Mali courantikɛ banbanlila wa ? Aw ka bi ɲinigaliw jaabira Mariam KONE de fɛ ka bɔ Bamako, kunafonidila don min jijalen bɛ courantikɛ kɛlɛli la Mali la.

O kɛra a ka novembre kalo tɛmɛnen sebaya kɔ. O sɛnfɛ jamanaɲɛmaa in, Joseph Boakai ye layidu lakuraya ko a bɛna yurukuryuku ni fantanya kɛlɛ.  Wasa ka ŋaniya ɲumaya jira kɛ o ko la, Joseph Boakai masɔn a ka kalenkandi ka kɛ ɲɛnajɛba ye. A ka fɔ la waarilatiɲɛ kuma tɛmɛn na Liberia. A ye tile kɛmɛ de di a yɛrɛ ma wasa jateminɛ ka se ka fɔlɔ ka bɔli a ka mara cokoya kan.Yala aw y'o ko ye cogo di ?Yani o tile kɛmɛ in cɛ, aw yɛrɛ bolo Josehp Bouakai ka baara fɔlɔ ka kan ka kɛ jumɛn de ye ? Liberia yɛrɛ mako bɛ yɛlɛma jumɛnw de la aw ka yetala George Weah ka mara kɔ ? Aw y'aw fɛlaw ci an ka nɛkɛjurusira fɛ 00221 76 644 12 79.

Ninsɔndiya ye ne de ta ye k'aw lasɔrɔ nin waati in na, an bɛ bi dɔgɔkun dayɛlɛ ni Sénégal ye, yen sariya sunba kɔlɔsili kulu "conseil contitutionnel" ye yamaruya di cɛbɔ 20 de ma nin dɔgɔkun furancɛ in na wasa ka se ka talikɛ fevrier kalo tile 25 nata  jamanaɲɛmayakalata la. Cɛbɔ 20 minnu cɛma fanga ka mɔgɔ kanbɔlen bɛ a la fangasina taw fana bɛ a la nka mɔgɔ fila togo yebaliya a ko la  o de kuma bɛ Dakar nin waati in na.O mɔgɔw ye fangasina Ousmane Sonko ani Karim Wade ye. Ni Ousmane Sonko ta ma kɛ balinako ye dɔw kɔni bɛ ka u dabaliba ka kɛɲɛ ni Karim Wade yebaliya cɛbɔw cɛ ma.Aw dun, yala aw y'a ko ye ?Minnu ni cɛbɔya in ka kan olu bɛ tɛmɛna aw bolo wa ?Cɛbɔ 20 ni de ye o  fana ciɲɛfɔlɔ ye Sénégal, yala mun dun bɛ ka mɔgɔw girin jamanaɲɛmaya jɔyɔrɔ kan?

Aw ye a kanu ka famuyali sɔrɔ ɲinan  ka CAN lahala dɔw kan, o siratigɛ, an bi farikoloɲanaguɛ kunnafonidila Diakaria CAMARA lasɔrɔ ka bɔ Korogho, dugu Côte d'Ivoire jamana na, a bina aw lafamuya.  Ka fara o kan aw kumana kunnafonidilaw ka gɛlɛyaw kan nin wagati ni na Laguinée, an ni kunnafonidila Abdoulaye CISSE biɛna masaala n' aw ye o kan.Aw caman segin na baɲunmakɛtɔn OXFAM ka dantigɛli kan o min kɔnɔ, a ye a laɲini sɔrɔbatigiw ka salen sara cogow ka filɛ, bawu diɲɛngulɛyaw ye dɔ fara nafolotigiw ka nafolo kan ka taga fɛ, o tuma kelen ni na dɔ bi farara fana fantaw ka setanya kan ka taga fɛ. An bɛna aw lasɔrɔ nɛgɛjuru sira fɛ o babu kan. 

Gundonla kunnafoni dɔ min poyi ra kasɔrɔ marabagaw ka laɲini tun tɛ. Burkina Faso jamana na, lonnatɛmɛnfanga y'a lase bataki dɔ kɔnɔ, ko jatigɛwalekɛlɛli hukumu na, kɛlɛbolo mako bɛ kɛnɛyabaarakɛlaw ra, o hukumu na, kɛnɛyako minisiriso ye a lase ko bi na kɛnɛya baarakɛla siviliw kɛlɛdagaw ra diyagoyara walasa o ka taga dɛmɛn di sorasiw ma furakɛli ko ra.  Aw ye nin latigɛ in ye cogo di?A y' aw ka fɛlaw ci an ma Wathssap kan: +221 76 644 12 79.Kɛnɛ in kan, an bɛna aw fɛlaw lamɛn, ani aw dɔ bɛna masaala nɛgɛjuru sira fɛ, an ma se k'aw ka mɔgɔ weelelen lasɔrɔ walasa a k'aw ka ɲinikaliw jabi.

Ka kɔn diɲɛ sɔrɔbatigiw ka san lajɛba ɲɛ Davos,  OXFAM baɲumakɛtɔn ye jalaki ɲɛsin sɔrɔbatigiw ma u ka salon sara cogo kama.  OXFAM  baɲumankɛtɔn in ka fɔla diɲɛ waribatigiw ka sɔrɔ bi wara la cogomin na, kɛnyɛrɛye baarakɛlaw ka sɔrɔ bɛ ka jigi o cogo kelen in na, ka taga a fɛ. Dakuru ɲɛnkelen, tumamina dɔ bɛ fara ra fara la waribatigiw ka sɔrɔ kan ka taga a fɛ, dɔ bi fara la sentanw ka fantanya kan fana ka taga a fɛ.

Tchad jamanaɲɛmɔgɔkalafiliw bolodalen lon ɲinan san laban in na. Yan'o cɛ fanga politikitɔn kɔrɔ Idriss Deby ka fanga waati,  MPS ye jamanaɲɛmɔgɔ kɔrɔ in dencɛ ani lonnnatɛmɛfanga ɲɛmɔgɔ Mahamat Idriss Deby Itno de sugandi sibiri i ko politikiton in ka cɛbɔ ye. Hali n'a y'a sɔrɔ ko fangasina caman tɛ ka sɔn ka kuma a ko kan, UDP politikitɔn ɲɛmɔgɔ Max Kemkoye kɔni y'a  ka ninsɔngoya yira.

Conakry, Kaloum tajimarayɔrɔ ye tasumakasara la mɔgɔ 13 tora a la, mɔgɔ 178 mandiminan, kabi o wagati Kalhoum tajimarayɔrɔ ka baaraw lɔra, wa a kɛra sababu ye ka taji ni "essence" sɔngɔ gɛlɛya La Guinée dugu caman kɔnɔ, o sira kelen na, sanfɛnw fana sɔngɔ tun gɛlɛya la. Nka ɲɛman ka cɛsiri ni diɲɛ jamana ka dɛmɛ fɛ, a ko bi ka laɲanabɔ dɔni dɔni, kunu yɛrɛ "essence littre" miliyɔn 33 sera Laguinée, faaba la.Yalɔn, tasumakasara ni ye gɛlɛya jumɛn lo nanti aw fɛ, a ko bi cogo di ni wagati ni na, aw ye o ɲinigaliw jabi an ye WhatsApp  kan : +221766441279

Kunu CAN labɛn ni ndonlantantɔnw ka sebaya babu kɔ, bi aw kuma na aw yɛrɛ ka lahala lo kan CAN tumana, minnu bi CAN kanu, ndonlantan filɛ yɛrɛ mandi minnu ye, o ka cɛ bi na kɛ di CAN ni tumana, an balimusolaka minnu caman tɛ ndonlantan fɛ, olu fana bɛna ɲinan ka CAN latɛmɛn cogodi. Minnu ɲanili sugu min bi kɛ cɛw ka CAN tumana o kelen ni ti kɛ musow ta tumana, aw ye aw ka fɛlaw ci o barow lo kan, aw ye ɲinikaliw fana tengun an na, bi tuguna, an seginna ka ci sama Djibril KABA, farikoloɲanaguɛ kunafonidila lo, a bi na aw ka ɲinikaliw jabi.

Farafinna, ndonlantannaw ka ɲɔgɔndanba bɛna daminɛn, sibirilon zanwiyekalo tile 13 Côte d'Ivoire jamana na.  Jamana caman ka ndonlantannaw ni o kɔkɔrɔmadonbagaw sera Côte d'Ivoire jamana na ka ban.Aw ye ɲinan ka labɛn ye cogodi...An ka manden jamanaw, Mali, Burkina Faso, Laguinée, Cote d'Ivoire, Sénégal, Gambie, ani dɔ wɛrɛw fana bɛ Côte d'Ivoire ɲinan ka jɔnjɔn nɔnfɛ. Aw ye dolantantɔn ninnu ka sebayara ye cogodi, aw bi se ka mun fɔ ɲinan ka CAN labɛn kan, aw ye aw ka fɛlaw ci an ma wathsap kan +221 76 644 12 79...Bi aw ka ɲinikaliw bi na jabi farikoloɲanaguɛ kunafonidila Djibril KABA fɛ ka bɔ Mali ra....

Niger , fiɲɛnminɛ waati ''Liberté Provisoire'' dira jamanaɲɛmɔgɔ kɔrɔ Mohamed Bazoum dencɛ ma. A yɛrɛ sera ka lataga Togo jamana na, kabi kunu. Sɔrasiw ka kitiso Niamey, o kititigɛla min ka baara ɲɛnsinnen lon sɛgɛsɛgɛlikow ma, o ye bolonɔbila kɛ Salem Mohamed Bazoum bilalisɛbɛn kan. Sinfin lo, wa a si bi San 22 na, a tun nɔminɛnen lon n'a bangebagaw ye jamana ɲɛmɔgɔyaso ra kabi Juillet kalo tile 26 fangadafiri tuman na. Kumaɲɔgɔnya caman le kɛra soronalidonlaw ni Niger marabaga kuraw cɛ yanni sifin in ka nin fiɲɛnminɛn waati sɔrɔ. Togo jamana yɛrɛ ye talikɛ o kumaɲɔngɔnyaw ra,  Niger lonnatɛmɛfanga marabagaw ka nin latigɛ in bɛ se ka famuya cogodi, nin bina kɛ sababu ye ka funteni nɔgɔya CEDEAO ni Niger lonnatɛmɛfanga cɛ, wa?

Kunu, Ntɛnɛn janvier kalo tile seegin (8), nin y’a donnen ye Israel ni Hamas ka kɛlɛ kalo naani nan de kɔnɔ. Etats-Unis kɔkankominisiri Antony BLINKEN y’a lase kunu ko fan fila ninnu cɛ kɛlɛ bɛna sɔn ka walagakata ka se mara in jamana wɛrɛw kan. A y’o fɔ a ka kɛlɛ lasa taama sen de fɛ k’a to Qatar jamana de kan. Kɔkanko minisiri in  min ka jamana ye Israel dɛmɛnbagafɔlɔ ye politiki ni sɔrasiya sira fɛ, a y’a yira fana ko wajibi don Israel ka Palestine jamanadenw lakana minnu Gaza kɔnɔ.Ka fara o kan,  kɛlɛ don min bɛ se ka walangata nin ka lakanabaliya tɔ juguya ani gɛlɛya juguw. Antony Blinken ye nin de fɔ Qatar kunnafonidilaw ɲɛma, k’a to yen marabagajɛkulu ɲɛmɔgɔ kɛrɛ fɛ.Antony Blinken  ye tagama kɛ, Jordanie ni Qatar, o yɔrɔ kɔ, Antony BLINKEN sera Abou Dabi karilon wulada fɛ wa a ma sera Arabie Saoudite kunu ntɛnɛn fana a ka kɛlɛlasa taama in hukumun kɔnɔ.

Saheli  kɛlɛbolow ka fili ka siviliw gosi ni pankurun kelennabila dɔrɔniw ye, a  fili sugu ninnu bi se ka famuya cogo di, an ye o ɲinikali lo tengun aw ra bi kuma bi aw bolo kɛnɛ kan. 

Bii, aw y’a ɲini ka segin an ka dɔgɔkun in babu min kan kosɛbɛ, o ye Tchad fangasina belebele kɔrɔ Succès Masra kɛli de ye marabagajɛkuluɲɛmɔgɔ ye. U ka donnatɛmɛnfanga ɲɛmɔgɔ Mahamat Idriss Déby ka danaya kɔnɔ. Aw y’a kanu fana ka kuma la Guinée ka tajimarayɔrɔ jenini kɔ gɛlɛyaw kan. Aw cayara kosɛbɛ k’aw hakilinaw sama an ma nin babuw de kan, an ka whatsapp nɛkɛjurusira ye 00221 76 644 12 79. 

O kɛra jamana in marabagaw ka laɲini kɔnɔ.  U ka nin san caman baaraw kɔ, bɛn sinsinli walew la, Mali ni banbagaciw cɛ, fɔ ka taga se adamadenya dɛmɛnw ma togodaw la ani jamana in fan caman fɛ,Yali mun de tora aw hakilila Minusma kan ?Wali aw ye bɛn ani lakana bolofara in ka tagali ye cogo di ka bɔ Mali la, san 10 baara kɔ ?Aw cayara kosɛbɛ k’aw hakilinaw ci o kan, an ka watsapp nɛkɛjurusira fɛ 00221 76 644 12 79. Wasa k’aw ka bi ɲinigaliw jaabi, an ye weele bila Jabir TOURE de ma ka bɔ Fransi, nka Mali jamanaden don, lakanakow dɔnbaga don, kɛrɛnkɛrɛnenyala diɲɛ tɔnba ONU ka lakanabolofaraw.

Bamananw ko ten, k’i y'a mɛn i ɲɔgɔn gɔngɔn duuru-la tɛ, i sen fila de bɛ dugu ma. Wa, n’i y’a mɛn i ɲɔgɔn kunnafonidila tɛ, lamɛnbaga jɔnjɔnw de b'i la fana. O siratigɛ la, an ka sanga ni waati bɛ foli ni waleɲumandɔnw kɔ, an ka san-kura foliw b'a ye.

Yasa k’an da don babuw la, minnu b’u ka baaraw sankɔrɔta ani ka dɔ fara u ka cɛsiriw kan.  O siratigɛ la bi, jɛmukan kɛrɛnkɛrɛnnen bɛ na kuma musow jɔyɔrɔ de kan u ka sigidaw yiriwali la an ka jamanaw kɔnɔ. Politiki, sɛnɛ, bagan mara, jago olu n’u ɲɔgɔn caman. U ka can bi kosɛbɛ muso minnu bɛ k’u jɔyɔrɔw fa o yiriwali baaraw la. Nka, yali degun jumɛn b’u kan o siraw kan ? U jɔyɔrɔw yɛrɛ bɛ hakɛ jumɛn na bi ? Mun de kelen ka kan ka kɛ yasa ka dɔ fara u ka baaraw yanga kan halibi ?Wasa ka ni ɲinigaliw jaabi, an ye weele bila musow ma ka bɔ Manden jaman caman kan. Aw y’A hakilinaw ci an ka watshapp nɛkɛjurusira fɛ 00221 76 644 12 79. 

Desanburu kalo in tile 20, RD Congo kalatala miliyɔn 44 de tun weelelen don kalatasow kɔnɔ ka t’u ɲɛnatɔmɔ cɛbɔw la. Nka, gɛlɛyaw kama, I n'a fɔ kalata-minanw laseli jamana fan dɔw fɛ. RD Congo kalatakoɲɛnɛbɔ kulu  labanna ka tile kelen fara a kan. Dɔw yɛrɛ ko tile fila jamana in fan dɔw fɛ. Yala aw fɛla ye mun ye RD Congo ka jamanakuntigikalata, wasadenkalata ani mɛrikalata nunu tɛmɛn cogow kan ? Yali a ko y'aw ɲɛ-minɛ wa ?Aw cayara kosɛbɛ, k'aw hakilinaw ci an ma nin babu de kan, an ka watsapp nɛkɛjurusira fɛ 00221 76 644 12 79. An ye mɔgɔ min weele kana aw ka bi ɲinigaliw jaabi,  o ye Ngolo DIARRA de ye ka bɔ Mali la, politikikow dɔnbaga don. 

Dɔgɔkun tɛmɛnen kɔnɔ Mali ale ni Algérie cɛ futenin boɲana kosɛbɛ, k’a sababu kɛ CMA banbagaci-kulu mɔgɔw ani Imam Mouhamoud Dicko weeleli ye jamana in marabagaw fɛ ka taga kuma Alger bɛn laɲini sɛbɛn ko kan. O min ma bɛn Mali marabagaw ma. Ɲɔgɔn jaabiw dantigɛli sɛbɛnw kɔnɔ fɔ ka taga se fan fila ka lasigidenw weeleli ma ka segin so fɔlɔ yani ɲɛ-jɔn-jɔn ka sɔrɔ a ko la.Yali aw ye ni ko ye cogo di ? Famuya jumɛn de bɛ sɔrɔ nin ɲɔgɔn sama-samaw la Mali ni Algérie cɛ, ale min ye Algɛr bɛn laɲini sɛbɛn koɲɛnɛbɔli soronalidonbaga ye ?Aw cayara kosɛbɛ k'aw hakilinaw ci an ka watsapp nɛkɛjurusira fɛ 00221 76 644 12 79. An ye mɔgɔ min weele kana aw ka bi ɲinigaliw jaabi  o ye Jean- François Marie CAMARA de ye ka bɔ Mali la. Jamanaw ni ɲɔgɔncɛ politikikow dɔnbaga don. 

Aw ka laɲiniw kɔnɔ, an bɛ na segin an ka nin dɔgɔkun babu dɔw kan, kɛrɛnkɛrɛnyala, kuma kannabilaliko Mali la, la Guinée ka tasuma kasara, tungalatagalaw tɔgɔla don kɛrɛnkɛrɛnnen fɔ ka taga se aw yɛrɛ ka babu kura laɲininen ma n’o ye Imam Mouhamoud Dicko ni CMA banbagaciw bisimilali ye Algerie marabagaw fɛ ka kuma Mali kan. Aw cayara kosɛbɛ, k'aw hakilinaw ci nunu de kan , an ka watsapp nɛkɛjurusira fɛ 00221 76 644 12 79. An ye weele bila mɔgɔ min ma kana aw ka ɲinigaliw jaabi  o ye Bouka Niare de ye ka bɔ Fransi, nka mali jamanaden don. 

Nin waati labanw na, bɔlɔlɔkan lasɔminikɛlaw, jamanadenw tɔgɔla-tɔn ɲɛmɔgɔw, kunnafonidilaw, fɔ ka taga se dinɛlaselaw ma, olu caman de bɛ ka minɛ ka don kaso la, wali ka t’u ɲiniga u dalakan la  k’a sababu k’u hakilinaw fɔli ye jamana mara cogo ani a kɔnɔ gɛlɛyaw kan.  Yali, kuma kanabilali hakɛ min bɛ Mali jamanadenw bolo o laban bɛ na bɔsi u  la wa ? Aw ye nin ko ye cogo di ?                    Ani, hakilina jumɛnw b’aw la nin babu kan ?Aw cayara kɔsɔbɛ, k’aw ka jaabiw ci an ma, an ka watsapp nɛkɛjurusira fɛ 00221 76 644 12 79. An ka bi jɛmukan mɔgɔ weelelEn ye Aboubacar COULIBALY de ye ka bɔ Mali la, hadamadenw ka hakɛ kow dɔnbaga don.

Kabi ntɛnɛ don, o kɛra sababu ye  ka ciyɛniba don jamana in  kɔnɔ. Mɔgɔ dɔw yɛrɛ bɔnɛ na u niin na a ko sen fɛ, nin ka caman fana  sɛbɛkɔrɔ jogin. Tasuma sɔrasiw, jamanadenw, kɛrɛfɛ jamanaw fɔ ka taga se kɔkan jamanaw ma, bɛɛ de wulilen don k’i jɔ yasa k’a ko ɲɛkɔrɔtigɛ ani ka dɛmɛnw lase kasaratɔw ma. Yali aw ye tasuma in kunbɛn fɛɛrɛ ye cogo di ? Mun de ka kan ka kɛ yasa ka nin kasara sugu bali don nataw la anw ka jamanaw kɔnɔ ? Yali aw fana ka jamanaw taji mara yɔrɔw ka suru dugu kɔnɔnan la wa ? Aw cayara k’aw hakilinaw sama an ma an ka whatsApp nɛkɛjurusira fɛ 00221 76 644 12 79 kan.

Kalatala mɔgɔ miliyɔn 44 ɲɔgɔn de weelelen don kalatasow kɔnɔ ka t’u ɲɛnata cɛbɔ 19 cɛla minnu la ŋanaw ye Martin Fayulu, Dr Denis Mukwege, Moize Katumbi a n'u ka nin wagati jamanakuntigi, Félix Tshiesekedi. Nga, ɲɔgɔn sama-samaw fana bɛ kalata in ko labɛnw dugu ma. Fangasina dɔw fara la jamanadenw tɔgɔla tɔn caman kan, olu bɛ ka jalakiliw kɛ ko majɛ caman de yera kalata in labɛnni la. Kɛrɛnkɛrɛnyala, kalata sɛbɛnw sɔrɔli gɛlɛya, kalatalaw tɔgɔw nɔrɔli sumayali u ka kalatasow da la. Wali, kalata minanw yɛrɛ kɛbaliya ka yɔrɔ caman lasɔrɔ. O siratigɛ la, yali RD Congo jamanakuntigi bɔta, Felix Tchessekedi bɛ na se ka kalata jɛlen ni tilennen labɛn wa ? Yala aw ye nin kow ye cogo di ? Wasa k'aw ka bi  ɲinigaliw jaabi an ye weele bila Ngolo  DIARRA de ma ka bɔ Mali la. Jamanaw ni ɲɔgɔncɛ politikikow dɔnbaga don.

O sababu la, kuma b’aw bolo jɛmukan babu ye tali kɛ o de kan bi desanburu kalo tile 18. Don o don, kibaruyaw bɛ sɔrɔ ko Farafinna ka sifin hakɛ in nin tora ji la, wali minnu tununa cɛncɛnkungow kan wali kɔkɔjiw sanfɛ n’u somɔgɔw ma kibaruya fosi don u kan fɔ bi.Diɲɛ tɔnba ONU yɛrɛ y’a lase septembre kalo tɛmɛnen ko, Farafinna ka sifin ba fila ni kɛmɛ duuru de niin tanyana Erɔpu sira kan kɔkɔjiw kan. Olu cɛla, cɛw, musow ani denmisɛniw .Nka, o bɛ na ta halisa Farafinna sifinw minnu ye gun in guloma n’a sininɲɛsigi ye, olu kɛmɛ yirika de bɛ ka sira ta hali bi.Mun kelen de bɛ na n’o ye ? Marabagaw ni denmasaw ni sifinw yɛrɛ  jɔyɔrɔ ka kan ka kɛ mun de ye nin ko la ? Wasa ka nin ɲinigaliw jaabi an ye weele sama Somah DOUMBIA de ma ka bɔ Mali la. AJDM Association Jeunesse et Developement du Mali, o baɲumankɛtɔn ɲɛmɔgɔ don. U ka baaraw fanba ɲɛsiNnen don tunkalatagalaw dɛmɛni de ma kosɛbɛ.

O siratigɛ de la, aw y’a laɲini ka caya an ka kuma Senegal fangasina, Ousmane SONKO tɔgɔ dɔnni laɲini de kan kalatasɛbɛ na. O latigɛ min tara kunu Dakar kiriso fɛ. O kɔ, aw kumana RFI Mandenkan ka baaraw bugunyali san saba de kan, fɔ ka taga se CEDEAO ka ɲangiliw toli latigɛ kan Niger jamana kan u ka Abuja lajɛ senfɛ. Aw ka ɲinigaliw jaabira Maké Dagnogo de fɛ, kunnfonidila don ka bɔ Senegal jamana la, kɛrɛnkɛrɛnenya la Tamba mara la.

Awɔ, san saba kunnafonilakikaw, laseliw ani jɛmukanw sugu caman lase aw ma, kalan,  kɛnɛya, sɔrɔko, lamini, seko ni donko, farikoloɲɛnajɛ, fɔ ka taga se musow tɔgɔla kɛnɛ ma.  Nunu bɛɛ be  ka lase aw ma don o don aw yɛrɛ ka kanw la. Yala nin san saba kɔnɔ RFI Mandenkan ka o jɛmunkanw ye nafa jumɛn lase aw ma ? Aw hakilina ye mun ye o jɛmukanw tagabolo kan ? Aw ka hakilinaw n'aw ka ɲinigaliw bɛɛ jaabira RFI Mandenkan kunnafonikow ɲɛmɔgɔ Sory IBRAHIM fɛ.

Bi, Araba an ka jɛmukan baabu bɛ taa n’an ye Faransi de ka kuma tungarankew minɛ sariya dɔ taliko kan yen. Nin y’a dɔgɔkun dama dɔ ye faransi politikiɲɛmɔgɔ hakilinanw tilalen don o sariya dɔ tali ko la min bɛ tali kɛ tungarankew minɛ cogo, u ka baarakɛ sɛbɛn ko fɔ ka taa se Faransi jamanadenyasɛbɛn sɔrɔ cogow ma o dunanw fɛ.. O sariya min bɛ kɛ sababu ye ka nɔgɔya don tungalataala baarakɛlaw ka ko la, nka a bɛ gɛlɛyaba lase u ma yɔrɔ dɔw fana la jaangi sɛbɛn ɲininaw olu n’u ɲɔgɔn caman… Yala aw ye faransi politigimaw ka nin ɲɔgɔn sama-sama in ye cogo di.

Bi tarata, kuma dira aw ma farikoloɲanajɛ de kan, kɛrɛnkɛrɛnnenya la Farafinna-ndonlan-koɲɛnɛbɔ-kulu CAF ka san 2023 jɔnjɔn diw. N’an k’a ma ko CAF AWARDS. Kunu, o jɔnjɔndiw tun ɲɛnɛjɛ bɛ sen na Marakech, MarOc jamana kan. Farafina ka tolanatana ŋana saba de tun bɛ ɲɔgɔna wasa ka sanu-tolan jɔnjɔn saraba cɛ, Nigeria ni Naple ka Victor OSIMEN ye…. Maroc ni Paris Saint-Germain ka Achraf HAKIMI… fɔ ka taa se Egypte ni Liverpool tolantan kulu ka Mohamed SALAH ma....Nka CAF ka san 2023 Ballon d’OR saraba cɛ baga kɛra Nigeria ka Victor OSIMHEN de ye .Yala aw ye nin kibaaruya in kumbɛn cogo di?Aw fana ni farafinna-ndonlan-koɲɛnɛbɔ-kulu ka hakilinan tun ye kelen ye wa… Jateminɛ jumɛnw b’aw bolo nin ko kan

Bi ntɛnɛ kuma bɛ aw bolo jɛmukan b’anw la sɛnsɛn ka se Niger jamana de kan. Kunu, farafinna tilebinyanfantɔnba CEDEO tun bɛ lajɛ la Abuja Nigeria faaba la. O min sen fɛ, tɔn in y’a latigɛ ka Niger ka ɲangiliw to a kan nin ka sira dayɛlɛ olu juru makayalila ni jamana in marabaga kuraw sɔnna tɔn in ka laɲini dɔw ma.  Yala, aw ye nin ko faamuya cogo diAw yɛrɛ fɛla ye mun ye CEDEAO ka nin latigɛkan ka sanga ni a ka latigɛ kɔrɔw ye Niger fanga dafri sɔrtasiw kama… Wasa ka nin ɲinigaliw n’an ka jɛmukan kanumbagaw taw de jaabi an ye weele bila Satigui KONE ma kabɔ Cote d'Ivoire jamana kan. Politigikow dɔnbabaŋana don.

Aw seginna babu minnu kan kɔsɔbɛ olu dɔ ye Burkina Faso ni Niger ka bɔli ye "G5 sahel" jɛkulu kɔnɔ o min kɛra dɔgɔkun tɛmɛnnen .O kɛrɛfɛ Mali kalata kɔlɔci kulu "Modél Mali" ye weele min kɛ ko jamanaɲɛmaakalata ka boloda teliya aw ye aw hakilinanw sama o fana kan. An b'aw ka fɛlaw lamɛn ninnu ni dɔ wɛrɛw kan sisan sisan. Aw ka bi ɲinigaliw, olu dɔw bɛna jabi an ye Jonas Apolinaire Kaboré fɛ ka bɔ Burkina Faso kunnafonidiso, a tɔ labanw olu bɛna jabi Modibo Mao Macalou fɛ ka bɔ Bamako ale ye sɔrɔko dɔnbaga ye . 

A sera tɛn waati ka fɔ Mali jamanaɲɛmayakalata kɛliko la, ni tɛ ne ka kuma ye, jamana in kalata kɔlɔci kulu dɔ yɛrɛ de ka jateminɛ ye nin ye.  "Modele Mali" min bɛ ka jamanadenw togolatɔn 30 ɲɔgɔn fara ɲɔgɔnkan ale ko ni baara dɔw sabatira ko kalata in bɛ se ka kɛ yani juin kalo nata cɛ, yala aw ye o ko ye di ? o ye aw fana hakilina ye ?Aw yɛrɛ bolo waati jumɛn de mabɛnnedon donnatɛmɛfanga bani ko la Mali la? An bɛ aw fɛlaw lamɛn sisan sisan aw ye olu minnu sama an ka nɛkɛjurusira 00221766441279 kan.Aw ka bi ɲinigaliw olu bina jabi an ye Mamadou Samaké de fɛ ka bɔ Bamako, ale ye kalata kɔlɔcila min bɛ "Modèle Mali" kulu kɔnɔ.

Bi araba an  bɛ kumalabila aw ye Guinée Bissau politikimankan kura de kan.O min sababuya la Oumaru Embalo Sissoko ye wasabulon ci kokura ntɛnɛndon. Jamanaɲɛmaa  in ka latikɛ sinsin bɛ a ka fɔ la sɔrasiw yɛrɛdama cɛ kariɲanna de kan dɔgɔkun tɛmɛnen minisiri fila ka labilali kɔ la.Oumoura Emballo SISSOKO ko fangadafiriwalew de tun dɔgɔlen bɛ o ko kɔ fɛ a bɛ ka wassablɔn mɔgɔ yɛrɛ jalaki jamana yɔkɔyɔla jukɔrɔmadoni na yala aw ye o ko ye di ?Fan wɛrɛfɛ fangasina ko ni ye fɛrɛ dron de ye jamana ɲɛma in bɔlɔ wassa ka a fanga kologuiriya bawo a ka wassadɛn tun mancan wassablon kura inakɔnɔ.Aw dun yala aw ye a ko famu tokodi ?Mɔgɔ ka kan ka jɔrɔ ni guinee Bissau ye ni sirakan wa ?Aw yɛrɛ ɲɛbɛ fɛrɛ jumɛnw de la , wassa jamana in ka bɔ ni wati bɛ basigibaliya kɔnɔ ?An bɛ aw ka hakilinaw lamɛn sisan sisan. Aw ka bi ɲinigaliw olu bina jabi an ye Drissa Cissé de fɛ ka bɔ Conakry kunafonidala ani politikiko donbagado.

Bi tarata decembre kalo tile 5 ye san 10 ye Nelson Mandela fatura k'a si to san 95 la. O hukumu kɔnɔ an bɛ kuma Afrique du Sud farafin jamanaɲɛma fɔlɔ in ka tariku tolɛn de kan bi kɛrɛnkrɛnɛnnen yala a ka hakilinan. Olu  minnu tun sinsinnen bɛ jɔsɛn ba saba kan , ni o ye kilénéya, damakɛɲɛni ani ciyawoloma kɛlɛli ye .Yala ni hakilinaw yangabɛ di an bɔlɔ bi ??San10 kɔ, aw yɛrɛ bɔlɔ farafina bɛ ka missaliyata san 1993 bɛn jonjon tabga naga in kan wa? An bɛ aw ka hakilinaw lamɛn sisan sisan , aw ka bi ɲinigaliw olu bina jabi cheick ibra Faye de fɛ ka bɔ Bamako bɛ jɛkulu kɔnɔ min jiyalɛn bɛ Nelson     Mandela ka hakilinaw sankɔrɔtanina ni an ko a ma ko Mouvement des jeunes Mandibariste. 

An ni ninsɔndiya de bɛ ni dɔgɔkun kura in dadon aw ye.Bi an bɛ kuma Niger ni Burkina Faso ka nin dɔgɔkun furacɛ dantigɛli de kan o muin na u y'a jira k'u y'u ka baaraw bɛ jɔ ni G5 sahel jɛkɛlu ye. Nin latigɛ in tara kalo 19 Mali bɔlen kɔ kɛlɛtɔn in na.Yala, aw ye o ko ye di , aw tun sigilen bɛ ni Burkina ni Niger ka bɔli ye ni tokola tɔn in na wa?Jamana saba ninnu ka yɛrɛta kɔ ka bɔ kulu in kɔnɔ o bi se ka nani yɛlɛmani jumɛn ye jatikɛwale kɛlɛli kola sahel kɔnɔ?Yala aw yɛrɛ bolo AES jɛkulu bi se ka G5 Sahel jukulu nɔrɔbila wa?An bɛ aw hakilinaw lamɛn sisan sisan?Aw ka bi ɲinigali kɛlɛnw olu bina jabi an ye Dr Ali Tounkara   de fɛ ka bɔ Malila alé ye lakanako dɔnbaga ye.

Aw ka laɲiniw na aw dɔ kuma , Israel ni Hamas ka kɛlɛ tabɔlɔ kan, o kɛrɛfɛ an ye hakilina dɔw sɔrɔ AES jɛkulu kura fana kan , ni o ye Mali ni Burkina Faso ni Niger ka tɛkɛdi ɲogɔnma kura jatikɛwale kɛlɛli ani taɲɛ hukumu kɔnɔ. An bɛ aw lamɛn ni bɛ kan sɔny, aw mun fana ye a laɲini kaw fɛlaw fɔ lamini ni wati yɛlɛma lajɛba Cop 28 kan aw fana bina lamɛn. aw ka bi ɲingaliw ça olu bina jabi an ye Thambel Guimbayara de fɛ ka bɔ France ale ye politikiko dɔnbaga ye . 

Dɔgɔkun fila nata in kɔnɔ jamana caman ka  laɲini fɛrɛw ka tikɛ ka dansigi taji ni charbon jenini na na wassa ka courant sɔrɔ. O kɛrɛfɛ jateminɛw ka kan ka bɔli santɛmɛnew layidu kɔrɔ dɔw fana kan i kɔ dɔbili dɔgɔkɔlɔ kalayali la ani wariko dɛmɛn min tun kofara farafina ye kabini san 2018 wati.Yala aw ye o ko ye di?san 28 Cop deminɛ ni bi cɛ aw ye lajɛ in nafaw ye wa?farafina ka kan ka sinsin ko jumɛn dun  kan kɛnɛ in kan ɲinan ?An bɛ aw ka yetaw lamɛn sɔny, aw ka bi ɲinigaliw olu jabi, Aboubacar Lougué de fɛ ka bɔ Ougadougou lamini latangani barakɛla do min ye tali kɛ salón Cop Egypte a bɛ labɛna ka ta Talikɛ DUbai Ta fana na.

An bɛ kuma bi farafinna jamanaɲɛmaa kɔrɔw ni kiri cɛla de kan. U ka caman minnu bɛ nɔminɛw u ka fanga kɔfɔfɛ yurukuyuruku walima marako juguya kama. O misalidɔw ye Mauritanie jamana ɲɛma kɔrɔ Mouhamed Ould Abdel Aziz ni laguinée jamana ɲɛma kɔrɔ Alpha CONDE ye ni wati ina. Ni jamana ɲɛma kɔrɔ fila nunu bɛ jalakilɛn bɛ jamana nafɔlɔ duni ni marako jugula. Yala o ko bi famun tokodi ? mun kama u ka fanga binnen de b'o kɛra ni bɛ kalama ?Yala kiri ɲɛ tun bɛ min jamana ɲɛma nunu ka mara wati ? aw yɛrɛbɔlɔ jamana ɲɛmaw kirili u ka mara kɔfɛ nafa bɛ ala wa ?An bɛ aw ka hakilinaw lamɛn sisan sisan, aw ka bi ɲinigaliw olu bina jabi an ye sariya ko donbaga dɔ de fɛ ka bɔ Malila a tɔgɔ Abdoul Wahab Mariko

An bɛ kuma Israel ni Hamas kɛlɛkulu ka kɛlɛmada bɛnkan kuntaga jaɲali de kan bi.Tile nani tɛmɛnen kɔ Israel ni Hamas ye kile fila kura fara u ka kɛlɛjɔ bɛnkan kunu ntɛnin. O ko lawaleyara Quatar ni etats unis ni Egypte ka cɛsiri kɔnɔ.Laɲini ye taɲɛ de ka seka kɛ ni mɔgɔ jakoya minɛw labila ye halissa. Tile nani kɔnɔ bɛnkan fɔlɔ tun kɛra sababou ye ka mɔgo jakoya minɛne 50 ɲɔgɔn de la bila ka bɔ Hamas ka bɔlɔ kan,Israel jamana fana ye Palestine jamanadɛn kɛmɛ ni 50 ɲɔngɔn labila ka bɔ kassɔw la.Yala aw ye bɛnkan in ko ye cogodi?Mɔgɔ bi se ka a jigida a kan ko ni ye lafiya siratalen ye wa ?Aw ɲɛbɛ a ko tɔla tokomi an bɛ aw lamɛn o de kan sisan sisan. Aw ka ɲinigaliw ça olu bina jabi Aboubacar Demba Diaby de fɛ ka bɔ laguinee, politikiko ani jamanaw cɛ donbaga ye ale ye.

An bɛ dɔgɔkun in datigɛ ni Niger donnatɛmɛfanga ɲɛmaa Général Abdourahamane Tchiani, ka halamusadon Bamako taama ni Ougadougou taama de ye.A ka bɔli fɔlɔ in senfɛ donnatɛmɛfanga ɲaɛma in ni Mali marabgaw ni Burkina faso taw kumana u cɛ lakana ko ani Niger dɛmɛni ko de kan nin wati gɛlɛn in kɔnɔ.  Yala aw ye o ko ye di ? tama in ka fara jamana saba nunu ka tɛkɛdiɲɔgɔnma kan,  ni bɛ bi seka bila minɛ jumɛn kɔnɔ? Bamako , Niamey , Ouagadougou ni faraɲɔgɔnkan in bina  seka jatikɛwali kɛlɛ ani ka yiriwa sabati i ko marabaga saba nunu bɛ ka fɔ tokoya mina wa ? an bɛ aw lamɛn ni de kan sisan . aw minun bafɛ ka tali kɛ kɛnɛ ina an ga nɛkɛjurusira 00221766441279 labilalɛn bɛ aw ye. Aw dansé

O siratikɛla an bɛ kuma fɛrɛw de kan bi minun bɛ seka tikɛ tokomi mussow kana ɲani u ji kɛ yɔrɔw ni u jakɛ yɔrɔw la. San 5 tɛmɛne ye ina jiɲɛ kɛnɛya ko tomba OMS ye jate laban min bɔ o bɛ a yira ko kɛmɛ sara musso 40 ɲɔngɔn de nimatɔrɔlɛn bɛ farafini kɛlɛbinyan fan jamanaw kɔnɔ, farafina  camancɛyanfan ta ye 60 ɲɔgɔn ye kɛmɛ sarala. Ni tɔrɔ wale nunu bɛ a ta bugɔliw la kata se nɛniniw ni hakili tɔrɔ wale wɛrɛma.Yala aw ye o ko ye tokodi , aw anw , an bɛ bi seka mundun kɛ wassa dɔkabɔ ko ina.An bɛ aw lamɛn ni kan sisan. Kɛnɛ in kan ani mussow lafasabaga dɔ, ONU femmes barakɛla dɔw ani sariya ko donbaga dɔ bina ɲɔgɔn sɔrɔ. Aw dansé .

Congo-Brazaville , Mali, Burkina Faso, mun de bɛ ka sifinw bila ka bɔ caman k'a laɲini ka kɛ sɔrasiw ye?Fasoden ɲuman de bɛ k'u bila nin na wa walima baarataɲan de don?

 Araba an bɛ kumadi aw ma , Tchad donnatɛmɛfanga ɲɛmaa Mahamat Deby ni a ka fangasina Succès Masra ka nin dɔgɔkun in ɲɔgɔnye de kan. O mun latikɛra dɔgɔkun fila Succes Masra ka sigini kɔ Ndjamena Tchad faabala.Fangasina seginnaso RD Congo jamanaɲɛmaa Felix Tisekedi a ka cɛsiri de kɔ.Ntɛnɛn don Succès Masra ni Mahamat Deby bɛ k'olu bi ka filɛli kɛ kata Tchad jamanadenw cɛ bɛni de ma san 2022 wulikajɔ kasɔraw kɔ.Yala o ye o ko di ?Aw tun sigilen bɛ ni nin ye wa ?Ɲɔgɔnyé in kɔ, yala mɔgɔ bi seka fɔ bi  ko nin ye  Tchad mankanw nɔkɔyalɛn ye wa.Aw  bɛ aw fɛlaw lamɛn ni de kan sisan.Aw ka bi ɲinigaliw olu bɛna jabi an ye Pr Madou Nimaga de fɛ ka bɔ Bamako ale ye sanfɛ kalanfa ani politiki ko dɔnbaga ye.

An bɛ taa Sénégal jamana na, ka kuma Ousmane Sonko n'a nɔfɛ mɔgɔw ka karidon latikɛ de kan, ka Bassirou Djomayi Faye kɛ u ka cɛbɔye jamanaɲɛmaakalata nata la.Cɛ in ye Pastef politikitɔn cilɛn kɔɲɛbɔla ye, a fana bɛ kassola kabini Avril kalo tɛmɛnen a ka dantigɛli dɔw sabala nka a ka kiri kɛ baliya kama cɛbɔya dagalɛn bɛ Bassirou Diomaye Faye alisa. Yala aw ye o ko ye di ?Ousmane Sonko ko latikɛ in tɛ ale fana ka cɛbɔya dagajigin?Ni ye sira ɲuman ye passetef tɔnden kɔrɔw bɔlɔ wa?Yala u bina seka jamanaden bakɛmɛ 500 ka jɛn sɔrɔ yani kanɲini parrainage bani cɛ décembre kalo kile 11 nata wa?Ni Bassirou Diomaye Faye sera ka o bɛ tɛmɛ yala yanga ni jigiya bɛ ala kalata nata kɔla wa?an bɛ aw ka hakilinaw lamɛn sisan sisan, aw ka bi ɲinigaliw olu bina jabi an ye Sambou Biagui de fɛ ka bɔ Dakar, Sénégal politique ko dɔnbaga do . 

NI aw ye an ta sisan aw tulo bɛ RFI de la , an ni nissondiya de bɛ ni dɔgɔkun kura in dayɛlɛya aw ye.Bi an bɛ Liberia , ko min man can ka ye farafinna  o de kɛra yɛn ni ni dɔgɔkun furancɛ in na.Jamana in kalata takolila jabiw. Georges weah ma dan o ma a ye a sinakɛ Joseph Bouakai fana wele ka fo.O ko ye mɔgɔ caman sewa a ye dɔw fana dabaliban.Aw dun yala aw ye a ko ye di? Georges Weah ka wale in bi se ka bila minɛn jumɛn dun kɔnɔ?Jamana ɲɛma bɔta in ka dɛssɛ fana bɛ  famu tokodi kalata ina ? kɔ yala a ka dɔgɔkunfurancɛ  dantikɛli bi seka nani  yɛlɛma jumɛnw ye  Liberia 

Jamana in kalata tako filanan jaabiw bɔbali, u ka jamana ɲɛmɔgɔ bɔta yɛrɛ jɔra la ko ale ma sebaya sɔrɔ. Georges weah ma dan o ma a y'a sinacɛ, Joseph Bouakai fana weele k'a fo. O ko ye mɔgɔ caman sewa, a ye dɔw fana dabaliban.Aw dun, yala aw y'a ko ye cogo di ? Georges Weah ka wale in be se ka bila minan jumɛn dun kɔnɔ ?Jamana ɲɛmɔgɔ bɔta in ka dɛsɛ fana bɛ  famu coko di kalata in na ? Yala a ka dɔgɔkun furancɛ  dantigɛli be se ka nani  yɛlɛma jumɛnw ye  Liberia politiki kɛnɛ kan ?An ka nɛkɛjurusira 00221 76 644 12 79.

Aw ka laɲiniw la bi, aw caman seginna Mali sɔrasiw ka nin dɔgɔkun donni de kan Kidal dugukɔnɔ san 10 gɛlɛyaw kɔ. Aw ye min fɔ o kan an bɛ o lamɛn sɔni ni. O kɛrɛfɛ Guillaume Soro Cote d’Ivoire minisiri ɲɛmaa kɔrɔ ye yɛrɛyira ni dantigɛli min kɛ Niamey Niger faaba la ntɛnɛndon aw dɔw ye aw hakilinan ci o fana kan.I ko aw ye a laɲini cogomin an bina kuma di aw ma ninnu ni babu wɛrɛ kan. Aw ka bi ɲinigaliw, olu dɔw bina jabi an ka lasigiden Ayouba Barry fɛ ka bɔ Faransi , o tɔ wɛrɛ olu bina jabi Cote d’Ivoire politikiko dɔnbaga Satigui Koné fɛ.

Nin dɔgɔkun ina jiɲɛ jamana kɛmɛ ni 75 ɲɔgɔn de bɛ ɲɔngɔn yé  la Naerobi kenya fabala wassa ka yɛlɛma dɔw sira tama maraforoko filitaw cayali kola. Kɛnɛ in kan jamana 60 ɲɔgɔn  yi ko Rwanda ni franci olu ka lagnin manaforoko ci yɛrɛ de ka latinun ni ye. Olu kɛrɛfɛ jamana wɛrɛw I ko arabi saoudite ni etats olu min bɛ manaforoko gilan olu jijalɛn bɛ ko jiɲɛ ka yɛlɛma   manaforoko bayɛlɛmataw de kan.yala aw ye o ko ye tokodi ?  Jatew la manaforoko tonnes millions kɛmɛ 4 ni 60 de bɛ cari diɲɛ kɔnɔ san o san, o manaforokow cɛma kɛmɛ sarala 9 dron bɛ bayɛlɛmana , a tɔ bɛ bi yala yala an sɛnkɔrɔ, jiw kɔnɔ walima kuluw sanfɛ.Yɛlɛma jumɛn ka kan ka don a kɔ la  ?An bɛ aw fɛlaw lamɛn sinsan, anga bi mɔgɔ welɛn togo Mme Goundo Sissoko lamini lafasalibaga do ka bɔ an ye Mali la.

Bi araba an bɛ kuma labila aw ye Mali marabagaw ka  kunu sewa dantigɛliw de kan jamana in sɔrasiw ka donni kɔ Kidal dugukɔnɔ, san 11 tɛmɛnnen kɔ Mali famaw sera ka sigiyɔrɔ sɔrɔ mara in kɔnɔ kunu. Yala aw ye o kunnafoni kunbɛn cogo di ?Wale in bɛna se ka nani yɛlɛma jumɛnw dun ye Mali jamana in kɔnɔ ?O kɔ , ka don Kidal, yala o ye a bane ye wa ?Mun ma kɛ ? Mun tɔra ?Ani ɲinan mankantɛ ka kɛ mun  kɔ wasa sewa in ka dafa?An bɛ aw hakilinanw lamɛn ni de kan sisan.

Bi an bɛ an bɛ cɛkɛ dugula Abijan ka kuma Guillaume Soro ka kunu ni kununasini dantigɛliw de kan ka ɲɛsi Cote d’Ivoire marabagaw ma. Minisiri ɲɛmaa kɔrɔ in ye a kanbɔ ja dɔ kɔnɔ karidon ko a bina dansi a ka kɔkan bɔlila o min bɛ sina ni ye a san 5 ɲɔgɔn ye.O o kɔ kunu a yera ja wɛrɛ kɔnɔ o muna a bɛ Niger donnatɛmɛfanga ɲɛmaa Abdramane Tiany kɛrɛfɛ Guillaume SORO yɛrɛ ka fɔla ale ka laɲini ye farafinna jamanaden cɛ bɛni de ye .Yala a ka dantigɛli nunu ni a ka bɔ toko,  bi seka a ka Cote d’Ivoire segini nɔgɔya ka a sɔrɔ ɲangiliw bɛ wa ?Aw yɛrɛ ɲɛ bɛ Guillaume SORO ka politikiko siniɲɛ sigila cogodi a ka ni yɛrɛ yira in kɔ?An bɛ aw hakilinaw lamɛn sisan sisan. Aw ka bi ɲinigaliw olu bina jabi Muhamed Lamine de fɛ ka bɔ Abidjan, ale ye anga yɛn lasigiden fɛ.

Bi ye don kɛrɛnkɛrɛnnen ye RFI bolo wasa ka kuma dogola tunkalataga sankɔrɔ tan ni kan ni san laban in na. O sira tigɛla an bɛ kuma farafinna musow ka kɔkɔji tali de kan bi wasa ka ta tugala.   U ka can sisan minnu bɛ u kɔkɔji taa, u kɛlɛn walima u kɔnɔman, a dɔw yɛrɛ ni o denw don. Frontex  ni o ye  kɔkan  kɔkɔjiw kolosili cakɛda ye, ale ka jatew ye a yira ko tukalatagala 10 o 10 kan , ki basɔrɔ musso kɛlɛn walima fila bɛ u cɛma bi.Cakɛda in ka fɔla alissa musso nunu caman  ye cote divoire jamanadɛnw, nigeria , gambie taw ani congo fila mɔgɔw .Yala o ko dun bi famu cogo di,  mun dun bɛ ka musow fana jagɛlɛya kɔkɔji ɲɛ bi?U bɛ gɛlɛyaw ni kɔlɔlɔ minun sɔrɔ sira in kan an bina o bɛ lamɛn ka fara aw yɛrɛ hakilinnaw kan.

I n'a fɔ juma o juma, an bɛ nɛgɛjuru labila aw ye, an ka masaala aw yɛrɛ halikinanw kan. Aw ka laɲiniw na aw caman seginna babu kɔrɔ saba ɲɔgɔn kan, i ko kurantikɛ jugu min bɛ Mali la nin waati in na, kɔ aw ye aw fɛlaw caman Colonnel Pivi ɲinicogoya fana kan Lagine lakana tikila mɔgɔfɛ.Ka fara ninnnu kan aw dɔ kumana  Burkina fanso jamana dɛn 12 ɲɔgɔn fana ka jakoya minɛni kuma fɔli kan wasa kata ni o ye kɛlɛdaagaw la u ka dantikɛli dɔ kama.

Gɛlɛya bɛ baarabolo caman na bi k'a sababu kɛ kuran n tanya ye. Dɔgɔtɔrɔsow kɔnɔ, mɔgɔw de bɛ farati kɔnɔ. Kuranko minisiri tun ye ɲɛfɔli min kɛ a ko kan nin y'a tile dama dɔ ye, o ma fosi de dilan.

Bi baro bɛ an lase Burkina Faso de. Nin tile fila in na kumaw cayalɛn bɛ yɛn  ka kɛɲɛ mɔgɔ 12 ɲɔgɔn ka jakoya tagali kuma fɔli de ye kɛlɛdagaw la. Mɔgɔ ninnu cɛma kunnafonidilaw, politikimɔgɔw, fo ka taa se tɔn lafassabaga dɔw ma olu bɛ bi a la.Marabagaw bɛ ka u ka dimi ye yira ka kɛɲɛ ni mɔgɔ ninnu ka kɔrɔfolikanw de ye ka ɲɛci Burkina Faso fanga mara ko ma.Yala o ye ko ye di?Hadamadenw ka hakɛlafasali jɛkulu dɔw bɛ ka latiki in kɔn, aw dun yala kognumando aw bɔlɔ wa ?N'  u kɛra tafɛnw ye mɔgɔ kofɔlɛn nunu dun bi seka ta nɔjumɛn de bɔ kɛlɛdagaw la aw yɛrɛ bɔlɔ, an bɛ aw hakilinaw lamɛn sissan, sisan . Anga bi Mɔgɔweelelen ye Lamine Ouattara ye Ka bɔ Ougadougou, Burkina faso hadamadɛn ka hakɛlafassa juɛkulu MBDHP koɲɛnbolado.

Foli lakurayalɛndo kumabɛ aw bɔlɔ jamukan in kanubagaw bɛ yɔrɔ.Kalo kɛlɛn bi, Israel sɔrasiw ni Hamas kɛlɛ kulu bɛ ɲɔgɔna, kulu in ka octobre kalo tɛmɛ kile 7 mugufili dɔw kɔ Israel jamana kan.  O don ni bi cɛ ni dɔ ma fara kɛlɛ in kan fosi ma bɔ a la gaza mara la Palestine jamanadenba 10 ani kɔ de jate bika bɔ  minun fagara kɛlɛ in sababoula, Israel jamana fana suba 1 ni kɔ de kuma bi ka fɔyɛn mɔgɔ sataw kilan bɛ ye sivilw de ye.Yala mun dun bɛ ka kɛlɛ in ko mɛn senna halisa ?Diɲɛ magɛnkɛbagaw ka kan ka farijumɛnda kɛlɛ in banni ko la?Aw yɛrɛ fana ɲɛbɛ fɛrɛ minnu na a ko kan, ni aw ye olu  sama an ka nɛgɛjurusira , 00221766441279 kan an bɛ olu lamɛn sisan sisan .

An bɛ dɔgɔkun in dayɛlɛ ni lagine ye, kabini sibiridon jamana in dagabawulilelen don , 28 septembre kasara mɔgɔ jalakilen dɔw ka boli kɔ ka bɔ Conakry kasobonba la. Ni tɛgɛ sera ka da Moussa Dadis Camara, ni Tièboro Camara , ni Blaise Gomou kan, ka olu lasegin kasobon na, u tɔɲɔgɔn Claud PiVi, ale yɔrɔ ma don halisa.Lagine marabagaw ka fɔla mɔgɔ jalakilen ninnu ye a ɲini ka bɔli de , nka u yɛrɛ ka fɔla u kɔ dɔw de ye a ɲini ka olu diyakoya labɔ kaso in kɔnɔ.Yala aw ye nin ko ye cogodi ?Fan jumɛn ka dantigɛli bɛ se ka mɔgɔw hakiliminɛ?Jɔn ka kan ka jalaki wale in  ko la ?Yala fiɲɛ bɛ se ka don 28 septembre kasara kiri in tabɔlɔ la Lagine wa?

Kunnafonidilaw tɔgɔla don kɛrɛnkɛrɛnnnen hukumu kɔnɔ, bi kuma dira aw ma, u ka lakana kan, u ka baaraw hukumu kɔnɔ. Kunnafonidilaw bɛ faga tuma caman walima u bɛ minɛ k'u bila kasow la, u ka  baara kadara kɔnɔ. Nin san 2023 la, diɲɛ kunnafonidilaw ka lakana bɛ lahalaya jumɛnw na ?

Aout Kalo tɛmɛlen diyɛn polisiw ka jɛkulu ba Interpol y’i tɛgɛ da mɔgɔ kɛmɛ ɲɔgɔn de kan minnu bɛ nin wale suguw kɛ bɔlɔlɔ siraw fɛ a ni ka euro wari miliyɔn fila ɲɔgɔn minɛ a ko senfɛ.Nin bɛɛ se ka ɲɛfɔ cogodi ?Mun de bɛ mɔgɔ bila k’u ka nafolo don nin ko sugu da fɛ ?

Ɲinan "Ballon d'or" jɔnjɔn dira Lionel Messi ma kunu Faransi. Messi ye Norvège ɲafɛ ntolantanna, Erling HAALAND ni Fransi ka Kylian MBAPPE dan. A san 36, salon Messi kun ye diɲɛ ntolantanba Coupe du monde jɔnjɔn sɔrɔ n'a ka jamana ye

Bi an bɛ kuma Sénégal kalansoba Cheick Anta Diop datukuli kalo 5 de kan. Awo, aw ye a famu ka bini juin kalo tɛmɛnen kalanso in kalanden bɛ makɔnɔni na wasa ka se ka u ka kimɛliw kɛ. Fangasina Ousmane Sonko nɔfɛ wulikajɔ mankan dɔ de kɔ Cheick Anta Diop tun dakura a fandɔw tiɲɛnen kɔ.Bi kalanso in kaladen de bɛ wulikajɔla k'u b'a fɛ u ka kalanso ka dayɛlɛ kura ye ko nɔtɛ u bɛna Sénégal kalanden tɔw bali kalan na.Yala aw ye o ko ye cogodi ?Marabagaw kɛlɛn bɛ ka kalanso in dayɛlɛ siri yɛlɛma dɔw de la i ko politikilajɛw ni dinɛlajɛw balili kalanso in kɔnɔ donataw min ye lakana tikilamɔgɔw ye , a bi ka laɲini olu fana ka kɛ Cheick Anta Diop kolosilibagaw ye ni a dayɛlɛla kura ye kalanden ko u ma sɔn o ma.Yala ni ko bɛ se ka famu cogodi ?Ni sarakan kalanso in bɛna se ka dayɛlɛ sisan wa ?Yala jɔrɔkun bɛ wa ?Aw ɲɛbɛ fɛɛrɛ jumɛnw na ?an bɛ aw ka hakilinaNw lamɛn sisan sisan ni de kan.Aw ka bi ɲinigaliw, aw kana jɔrɔ olu ko la , u bina jabi an Dakar lasigiden Salif Sahanoko de fɛ, aw danse.

Bi ta sinsinlen bɛ "cancer du sein" de kan ni an k'o ma ko sinanbɔn. Ni y'a san 38 ye, octobre kola sugandira ka kɛ musow lasɔminin kalo ye bonbana kun kan. O siratigɛ la, an bɛ kuma di musow ma bi minnu jijalen bɛ bana in kɛlɛli la. Kɛnɛ in kan, aw be banabatɔ cɛsirilenw ni dɔgɔtɔrɔ timinandiw mankan mɛn. Bana in be minnu na, u be ka latimɛ cokoya min na, aw ye seereyaw  fana mɛn. 

Dɔgɔtɔrɔw fana weelen don u kana fura nunu sɛbɛn mɔgɔsi kunna fɔ sɛgɛsɛgɛliw ka ban u kun kan. O fura nunu bɛ tali kɛ Humex, Actifed, ani Dolirhume  ni dɔwɛrɛw la. Sigakɛlen bɛ ni  fura kofɔlen nunu na, k'u be se kana ni bana wɛrɛ ye mɔgɔw farikola i ko dusukun dimi walima seri ka bin. Nin tile fila in na, kunnafoniw y'a yira ko Senegal jamanden dɔw ye gɛlɛya sɔrɔ fura nunu dɔw talen kɔ.Yala aw y'o ko ye cogo di ?Ni fura nunu dun bɛ u yɛrɛ  sɔrɔ an ka pharmasiw kɔnɔ sira jumɛn fɛ ? Jɔn dun ka kan ka jalaki a ko la ? Ani yɛlɛma jumɛn ka kan ka don an ka pharmasi furaw feereli cogo la ? An ka bi mɔgɔ weelelen tɔgɔ ye Dr Sekou Kaba ka bɔ kankan la Guinée jamana  la, yen "pharmacie" baarakɛlaw ka jɛkulu koɲɛnɛbɔla don.

Baarada in jalakilen bɛ "courant " sɔngɔ yɛlɛni de la nin kalo labanw na.  Mɔgɔ caman k'olu ka jateminɛw la, sigiyɔrɔma fila fo ka taga se saba ɲɔgɔn ma, o de fara la olu ka "courant" sarata kan nin kalo fila labana in na.Senelec ka yɛrɛɲɛfɔ dantigɛliw la, ale ko funtɛni juguyali de nana ni "courant" sɔngɔ yɛlɛmali, ko bawo "courant" di minanw bɛ jenini kɛ ni waati in na ka tɛmɛ nɛnɛ waati kan.  Senegal jamanadenw de ko ni bɛɛ ye wuya. Ko "courant" baarada in bɛ binna mɔgɔw kan dɔrɔn de .Yala aw y'o ko ye coko di ? Aw bara, courant sɔngɔ ko bɛ di ? Fɛɛrɛ jumɛnw bɛ se ka tigɛ wasa Farafinna ka "courant" sɔrɔ waati bɛ ani nɔgɔya la ? An ka nɛgɛjurusira 00221 76 644 12 79 labilara aw ye.

O ɲɔgɔn tun ma kɛ ka ye ni san in bɛ kɔnɔ.  Tariku la, Espagne marabagaw yɛrɛ k'olu ma deli ka ni ɲɔgɔn tunkalatagala sɔrɔ kabini san 2006 bɔra la. O siratigɛla, an bɛ an yɛrɛ  ɲigniga bi yala mun dun bɛ ka Farafinna jamanadenw ɲaga kata fɛ tunkalataga kan kɔkɔjisira fɛ ? O kɔ, mun kama u caman bɛ tɛmɛna ni Senegal de ye bi ?Yen marabagaw tun ye fɛɛrɛ min ta juillet kalo tɛmɛnen, i ko kɔkɔji tɛmɛsiraw kɔlɔsili ani baaradili sifinw ma, yala o ma bɔ a sira ma de wa walima o tɛ ka mako de ɲɛ ?An ka nɛkɛjurusira 00221 76 644 12 79.

Jamana dɔw kalataw kɔ, tile tan fɔ ka se dɔgɔkun fila ma i b'a sɔrɔ jaabi jɔnjɔn ma don. Liberia jamana y'o misali dɔ ye ni wagati in na. Kalatala miliyɔn fila ni dɔɔni de tun weelelen bɛ ŋaniya yira la yen ɔkutɔburu kalo tile 10  don.O don  ni bi cɛ, jamanaɲɛmɔgɔyakalata min jaabi makɔnɔnen don kosɛbɛ o jate jɛlenw ma da kɛnɛ kan alisa ni an k'o ma "resultat provisoire".Yala o bɛ se ka famu coko di ? Mun bɛ Farafinna ka kalataw jaabiw mɛn ka makɔnɔ ?Yala jaabi bɔ bagaw dɛsɛ yɔrɔ bɛ se ka kɛ jumɛn ye ? Yɛlɛma jumɛn bɛ se ka don kow la wasa mɔgɔw ka bɔ kunpanla teliyala ? An ka bi mɔgɔ weelelen tɔgɔ ye Fousseyni Diop , kalata kɔlɔsilila don ka bɔ Mali jamana na "superviseur des élecitons". 

Kabini kunu kumaw cɛyalen bɛ jamanaɲɛmɔgɔ kɔrɔ in mara yɔrɔ kura kan. A masurunna mɔgɔw k'olu tɛ a yɔrɔdon , a ka fagadafirilaw fɛ, k'a tun b'a fɛ ka boli de. An b'aw ka filɛli cogow lamɛn o ko kan sɔɔni. O kɔ, aw minnu jɔrɔlendon Israël ni Hamas cɛ kɛlɛkulu ka mankan juguyali la, aw fana be na kuma sɔrɔ. An ka nɛgɛjurusira 00221 76 644 12 79.

Minisiriɲɛmɔgɔ in, Robert Beugré Mambé bɛ minsiri 32 de kunna kabini taratadon. A ka sugali balila mɔgɔ caman na. Mun y'a ka marabagajɛkulu ye, yɛlɛmaba ma don o kɔni na. O kama, an ye yɛrɛ ɲiniga marabagajɛkulu in falenni kun de la  nin waati in na.Yala aw y'a ko famu coko di ?Cote d’Ivoire jamanaɲɛmɔgɔ, Alassane Ouattara ka laɲini bɛ se ka kɛ jumɛn de ye ni nin yɛlɛma in ye ?Aw ka bi ɲinigaliw jaabira Satigi Koné de fɛ ka bɔ Cote d’Ivoire, ale ye  yen politikiko dɔnbaga dɔ ye  ka bɔ Fanfala.

Dɔgɔkun fila bɛnbaliya ɲagalen kɔ Farafinna jamana 54 kan, 16 ɲɔgɔn y'u ka fanw sugandi ka ban. Jamana dɔw i ko Mauritanie, Afrique du Sud ani Algérie olu bɛ y'u ka dɛmɛn fɔ Palestine jamana de ye. O  wagati kelen na, jamana wɛrɛw i b'a fɔ Cameroun , Togo walima RD Congo olu ka dɛmɛn yiralen bɛ Israël de la.Fan wɛrɛ fɛ, Senegal, Maroc, Egypte ni dɔ wɛrɛw, olu bɛ jamana nunu cɛ bɛn de laɲini u ni ɲɔgɔncɛ.Yala aw y'o ko ye coko di ? Jamana tɔ minnu fana makunnen don fɔ yan,  olu fana taga fan bɛ se ka famu coko di ? An ka bi mɔgɔ weelelen ye Aboubacar Demba Diaby ka bɔ la Guinée, jamanaw cɛ dɔnbaga don.

Ninsɔngoya yira in tun bɛ ka kɛ ni wulikajɔ min ye, o tun ma daga. O kama kunnafodila dɔw bugɔra lakanatigilamɔgɔw fɛ, ɲɛjibɔsisi gazi filila dɔw kan, mɔgɔ saba ɲɔgɔn joginna , 10 ɲɔgɔn fana tun minɛna ka datugu wagati damadɔ kɔnɔ kunu.Yala aw y'o ko ye coko di ? Jamana in kunnafonidilaw ka jɛkulu "Syndicat des professionnels de la presse de Guinée" (SPPG)  ko ni ye  segin kɔ ye olu bolo. Yala o y'aw fana ka famu ye wa ?Ni sira kan, mun bɛ se ka kɛ wasa la Guinée kunnafonidilaw ka yɛrɛyeya kana lagosi ?Wasa k'aw ka bi ɲinigaliw jaabi, Lamine kaba de tun bɛ an bolo kɔrɔ, ka bɔ la Guinée, ale tun bɛ kunu kunafonidila minɛnenw cɛma.

San 2024 Can nata kulu fɛsɛfɛsɛli kɛra Abijan alamusadon. Ni kulu dɔw mabɛnnendon, ntolantan kanubaga dɔw ko ŋana yɛrɛdamaw de bɛ ɲɔgɔnna kulu dɔw kɔnɔ i ko kulu "C", yen min Senegal, Cameroun, Guinée ni Gambie de bɛ yen.Yala aw y'o ko ye coko di ?Aw ka jateminɛw ye jumɛn ye kulu wɔrɔ (6) nunu sarada cogo la ?Aw jigi bɛ ntolantan kulu jumɛnw fana kan k'olu bɛ se ka  segin Can in jɔnjɔnba  ye ka bɔ Cote d'Ivoire fevrier kalo nata ?Aw ka bi ɲinigaliw jaabira ntolantan kunnafonidila Djibril kaba  fɛ, ka bɔ Bamako.An ka nɛkɛjurusira 00221 76 644 12 79.

Olu bɛ talikɛ Israël ni Palestine kɛlɛkulu Hamas ka kariɲɔgɔnna juguyali de la. O kɛrɛfɛ aw dɔw kumana San 2024 Can nata kulu sigili baaraw fana kan o min kɛra Abidjan kunu.

Wale in bɛ ka kɛ kosɛbɛ a bɛ san sɔrɔ bɔ Farafinna. Jamana minnu bɛ ten kan a kɔ la o dɔ ye Afrique du sud , Kenya ani Ethiopie. Jɔrɔ kama salon, Addis Abeba  marabagaw tun ye bagabagali kɛ, k'u bɛna "pari sportif" kow bɛ jɔ u fɛ yen. Olu ka fɔ la, wale in bɛ ka sifinw muruti baara ma. Yala a ko bɛ ten aw fana bara wa ? Mun kɔsɔn garisikɛ sifilɛ bɛ ka fanga sɔrɔ Farafinna ?Yala a  ko kɔlɔlɔ bɛ se ka kɛ jumɛn ye ?An Ka  nɛkɛjurusira 00221 76 644 12 79.

A don ni bi cɛ, u ye marabagajɛkulu kura sigi ,ka Fransi sorasiw ka tagali laɲini. U ko don nataw la, sigikafɔ fana bɛna kɛ wasa ka jamanadenw hakilinadon jamana in tagabolo ko la. O waati kelen, Cedeao ka ɲangiliw bɛ jamana in kan , Etats Unis fana y'a ka dɛmɛn tigɛ Niamey la kunu. Wasa ka jamana in bɔ ni gɛlɛyaw bɛɛ kɔnɔ, Algerie jamana de tun bɛ cɛsirila soronalidon ko la fangadafirilaw yɔrɔ.Nin dɔgɔkun in, Alger fana ye dantigɛlikɛ ko ale y'a ka soronali baaraw bɛ jɔ k'a sababu kɛ ɲɔgɔn famuya baliya ye.Yala aw y'o ko ye coko di ?Mun dun bɛ ka Niger fangadafirilaw ka kumaɲɔgɔnya gɛlɛya ?Algerie kɔ jigi bɛ se ka  da jɔn dun kan bi  soronalidon ko la ?Aw yɛrɛ fana y'aw ka fɛlaw fɔ General Abdramane Tchani n'a ka mɔgɔw ka mara kɛcokoya kan. 

Ɲinan kalan wilila jamana dɔ la, i ko Togo ani Congo Brazaville. Olu ye latigɛ ta wasa u ka dugumakalandenw n'o ye "primaire ni secondaire"  mɔgɔw ye, olu bɛ dɔnfiniw ka kɛ kelen ye. Jamana fila nunu ka laɲini ye ka manamana fini dɔnni de tigɛ kanlandenw na ani ka danfara bɔ u yɛrɛ damaw ni ɲɔgɔncɛ. Togo jamana na, kankari dara ko ni sariya in ma bato kalanden min fɛ, o bɛna ɲangi. Yala aw ye ni ko ye coko di ? A bɛ ten de aw fana bara wa ? Kalandenw dɔnfini kɛli kelen ye, a nafa bɛ se ka kɛ jumɛn ye aw yɛrɛ bolo ? A ko bɛ se ka yɛlɛma jumɛn fana nati an ka kalansow kɔnɔ ? An ka nɛkɛjurusira 00221 76 644 12 79.

Kabini sibiridon yen dagabawililen bɛ k'a sababu kɛ Hamas kɛlɛkulu ka mugufili dɔw ye ka bɔ Palestine. Wale in kɛra sababu ye ka jamana fila nunu kun kariɲɔɲɔnna tuguni. Sibiridon ni bi cɛ, mɔgɔ ba kelen ni kɔ ɲɔgɔn de fagara jamana fila nunu kɔnɔ. Bɛnbaliya kɔni waralen don bande de Gaza mara kɔnɔ.Diɲɛ tɔnba ONU min tun makɔnɔnendon dantigɛliba la surɔ, o ma se ka kan kelen fɔ alisa kɛlɛ in ko la. O waati kelenna jamana dɔw i ko Etats Unis olu fɔlɔla ka Israël dɛmɛ nin kɛlɛ minanw ye.- Yala aw ye ni ko bɛ ye cogo di ? - Jɔrɔ bɛ yen kɛlɛ in kana wara ka tɛmɛ ni kan wa ? - Mun ni mun bɛ se ka bɔ a ko kɔnɔ aw yɛrɛ bolo ?- Ani a kɔlɔlɔ bɛ se ka kɛ mun ye ? Aw ka bi ɲinigaliw bɛɛ jaabira  Aboubacar Demba Diaby de fɛ ka bɔ la Guinée, politikiko dɔnbagadon, jamanaw cɛ dɔnbaga fana don.

Aw ka laɲiniw na, aw caman sinsinna Mali lakanako, Capitaine Ibrahim Traore ka mara san kelen ani Niger minisiriɲɛmɔgɔ, Ali Mahamane  Zeine ka kunu Bamako tagama de kan. Aw ye min fɔ nunu ni dɔ wɛrɛw kan an y'olu bɛɛ lamɛn kɛnɛ in kan. Aw minnu fana ye ɲinigaliw sama aw jɔrɔna ko dɔw kan, olu fana jaabira. An ka nɛgɛjurusira 00221 76 644 12 79. 

Kunnafonidilaw , politikimɔgɔw , dɔnikilidalaw, nunu bɛɛ de senbɛ ɲinan ta la. Kabini jumadon mɔgɔ kɔfɔlen nunu bɛɛ tara kanɲini "Parrainage" sɛbɛn minɛ "DGE" la n'o ye kalata labɛn baarada ye.Hali ni siga bɛ ye mɔgɔ ŋaniya yiralen nunu bɛ ka se ka jamadenw, wasadenw wali mɛriw ni conseillers ka danaya sɔrɔ wasa ka kɛ cɛbɔ ye. Wulikajɔw kɔni bɛ ka taga ɲɛ. Wa, jama bɔta bɛ se ka tɛmɛ ni bɛɛ kan bawo, fo ka taga se desanburu kalo bani ma, yamaruya bɛ mɔgɔw bolo ka taga "Parrainage" sɛbɛn ta wasa ka cɛbɔya laɲini.Yala o sirakan mɔgɔw dun ka kan ka sigi ni mun ye kalata nata in na? Jama ginrin kun dun fana bɛ se ka kɛ jumɛn ye  fevrier nata jamanakuntigikalata cɛbɔya kan ?An ka bi mɔgɔ weelelen tɔgɔ, Famakan Dembele kunnafonidila don ka bɔ Kédougou mara la.

Nin y'a kalo kelen  ye Général Brice OLIGUI NGEMA sɛmɛntiyara fanga la. O siratigɛ de la, an y'aw hakilinaw de ɲiniga bi cɛ in ka tile bisaba mara kan. O min kɔnɔ, a ye  layidu caman ta, i ko yurukuyuruku kɛlɛli ani jamana in ka bɛjɛfanga sabatili.Yurukuyuruku kɛlɛli yɛrɛ hokumu kɔnɔ, jamanaɲɛmɔgɔ kɔrɔ, Ali Bongo dencɛ n'a furumuso bɛɛ jalakilen bɛ nin waati in na. Latigɛba wɛrɛ min talen bɛ donatɛmɛfanga ɲɛmɔgɔ in fɛ, o de ye sariyasunba falenni ani sigikafɔba dɔ kɛli ye yani juin kalo nata cɛ.Ɲinigaliw bɛ fan min na alisa, o de ye donatɛmɛfanga in hakɛ ko ye. Yani waati ka fɔ o la, an y'aw lamɛn bi  fanga kura in ka latigɛ fɔlɔw kan , a minnu diyara aw ye. Aw bɛ ka filɛli cogo min kɛ fanga kɔra in tagabɔlɔ kan an y'o fana lamɛn.An ka nɛgɛjurusia ye 0221 76 644 12 79.

Bi tarata an bɛ kalansow sira de kan. Farafinna jamana caman kɔnɔ i ko Mali Niger ani Burkina Faso, kalan wili kɛra kunu tɛnɛn. Nin jamana nunu fan caman ka kalanwili kɛra damu kɔnɔ, fan dɔw la kalansow yɛrɛ ma se ka dayɛlɛ jatigɛwale sababu la. Fan wɛrɛ fɛ, aw minnu fana ka kalansow dayɛlɛ la hɛrɛ kɔnɔ, n’ga kalanfa ko gɛlɛya, kalan minanw gɛlɛya walima degun wɛrɛw bɛ ka ɲɛkɔrɔtigɛ aw fɛ, aw fana y'a fɛlaw fɔ. An ka nɛkɛjurusira ye 00221 76 644 12 79.

A sigidon ni bi cɛ aw ye yɛlɛma jumɛnw ye Burkina Faso tagabolo la ?  Hakilinajigin bɔlɔma, a tun ye fanga minɛ fanga dafirila wɛrɛ de la n'o ye Paul Henri Damiba ye, Capitaine Ibrahim Traore nakan tun kɛra ko Damiba dɛsɛra jatigɛwale kɛlɛli de la. Yala Capitaine dun, ale sera wa ?San kɛlen kɔnɔ, fanga in ka sewa kow kɛrɛ mun ye aw yɛrɛ bolo ? Mun ma se ka kɛ ?Mun tora aw fɛ ?Mun ka kan ka kɛ aw bolo ?Aw lamɛnna ni bɛ kan. An ka nɛkɛjurusira 00221 76 644 12 79.

Du caman kɔnɔ, mande jamanaw na musɔkɔrɔbaw n'u dɛncɛw musɔw ka sigi ka gɛlɛn kɔssɔbɛ.  Yala o bɛ se ka famu coko di mɔgɔ fila nunu cɛ bɛnbaliya da bɛ jɔn de kɛlen na ?Wasa ka famuyali sɔrɔ a ko la, aw ye buramusso fitini dɔw ni buramuso kɔrɔba dɔw kan mɛn.

Kaɲɛ ni jamana ka san 2009 septembre kalo tile 28 kasara kiri dabɔli san kɛlɛn ye, an y'aw ka filɛli cogow lamɛn kiri in tagabolo de kan bi. A dabɔlen ni bi cɛ, mɔgɔ jalakilen 11 ɲɔgɔn lamɛnna kɛnɛ in kan, mɔgɔ kasaratɔ 50 ɲɔgɔn fana ye kuma ta. Kiritigɛlaw ka baaraɲɔngiriw ni sɛgɛnafiyɛbɔw ni gɛlɛya wɛrɛw kɔ, ni basi wɛrɛ ma kɛ kiri in ko tɔw ka kan ka taɲɛ ɔkutɔburu kalo tile 3 nata. Yani o cɛ, kiri dabɔli ka se bi ma a ko minnu y'aw kun minɛ ani a ko minnu ma diya aw ye, aw y'olu fɔ bi. Aw bɛ ka mun makɔnɔ kiri in ko tɔ fana na, aw y'olu fana fɔ. An Ka nɛkɛjurusira 00221 76 644 12 79.

O latigɛ kuma lasera jamana in yɛrɛ marabagaw de fɛ dantigɛli in dɔ senfɛ tɛnɛdon. U sinsinnen bɛ ko min kan, o de ye labɛn sabatibaliya ye. Jamana in mara  cɛmabɔli minisiri, Abdoulaye Maiga ka fɔ la yɛlɛma minnu bɛ sariyasuba kura kɔnɔ, o ni kalatasariyataw ma damakɛɲɛ halisa.O kɛrɛfɛ, ko kalata sariyaw bɛ lakurayali min kɛ san labanw na, k'o baara ka kan ka dabɔ kalo kura nata de. O dɔrɔn tɛ, Mali marabagaw ka jurudɔ sarabaliya kama, Fransi cakɛda IDEMIA fana kɛlen bɛ ka pɔrɔn jamanadenw ka bugunatigɛli sɛgɛsɛgɛli jaabi dɔw fana kan u ka fɔ la. Kalata sɛbɛn yɛrɛ kilali sɛmɛnen bɛ o sɛgɛsɛgɛliw de la.Yala aw ye ni ko ye coko di ?Kalata in bɔli a dɔgɔkɔrɔ o balila aw la wa ? Kun minnu bɛ ka fɔ a ko la yala olu fana y'aw hakiliw minɛ wa ? Aw yɛrɛ jigi b'a kan ko kalata in bɛna se ka kɛ waati jumɛn de sisan ?An ka nɛkɛjurusira 00221 76 644 12 79.

K'olu bɛna taga ka bɔ Niger yani ɲinan san laban cɛ. O kɛra kalo fila ɲɔgɔn samasama kɔ. Nin laɲini in tun kɛra ka tɛmɛ Niger fangadafirilaw fɛ kabini u kɛ tuma ka fanga ta. Emmanuel Macron tun ma sɔn ka jaabi di ko in na. Ni dɔgɔkun furancɛ in na, a k'ale ni Niger jamana ɲɛmɔgɔ kɔrɔ, Mohamed Bazoum ka kumaɲɔgɔnya dɔ kɔ, k'ale y'a laɲi a ka lasigiden Sylvain Ité ni Fransi sɔrasiw bɛ ka segin so teliya la.Nin lɛrɛ damadɔ de fɔra lasigiden in ka seginni ko la, kalo saba ɲɔgɔn de bɛ ka fɔ sɔrasi nunu ka tagali ko la. Yala aw y'o kunnafoni kunbɛ coko di ?Ni ye Fransi senbɔlen ye jatigɛwale kɛlɛli ko la Sahel maraw kɔnɔ wa ?Yala kɔlɔlɔ bɛ se ka ye jɛɲɔgɔnya in bancogo la wa ?An ka bi mɔgɔ weelelen tɔgɔ ye Soumaila LA , politikiko ani lakanako jateminɛnikɛla don ka bɔ an Mali la.

O kɛnɛ in dabɔra, marabagaw kana u ka jamanaw kunkow de fɔ. Ɲinan an y'a ye Farafinna tilebinyanfan marabaga caman ka dantigɛliw kɛra jalakilikanw de ye ka ɲɛsin Fransi ma. Mali, Burkina Faso, Guinée, nunu si ma to kɔ jalakilikanw ko la. O kɛrɛfɛ, Bamako ni Ouagadougou jɛra fana k'u ka dɛmɛn lakuraya Niamey fangadafirilaw yɔrɔ.Yala aw ye ni kow ye coko di ? Dantigɛli nunu y'aw wasa wa ? Yala aw tun bɛ ka ni kumakan nunu de makɔnɔ aw ka marabagaw yɔrɔ wa ? Mun fɔra ka damatɛmɛ walima mun ma fɔ ? An ka bi mɔgɔ weelelen tɔgɔ, Makanera Kake politikiko dɔnbagadon ka bɔ la Guinée.

O kɛra diɲɛ tɔnba ONU ɲɛma. O kɛrɛfɛ, an y'aw fɛlaw sɔrɔ Mali ka san 63 yɛrɛmahɔnrɔya sɔrɔli fana kan. Babu kɔrɔw la, aw minnu k'aw b'a fɛ ka segin Burkina  Faso, Mali ni Niger ka sɔrasi bɛnkankura kan, u y'o min weele ko "Charte du Liptako Gourma" an y'o fana lamɛn ani dɔ wɛrɛ.

O kɛra ni dɔgɔkun in de la, ɲinigaliw ni sɛgɛsɛgɛliw kɔ. Jamanaɲɛmɔgɔ kɔrɔ in dencɛ, Noureddin Bongo Valentin, ka taga se Ali Bongo ka kɔɲabɔla kɔrɔ ni jamana ɲɛmɔgɔyaso yɛrɛ kumalase la kɔrɔ ma, ninnu bɛɛ de bɛ bolola ni waati in na. U jalaki kun dɔw ye yɛrɛsago kɛ, yurukuyuruku ani jamana ɲɛmɔgɔ ka bollnɔbila ladegeli.Jalakilikan ninnu ginrinya kama, Gabon jamanadenw k'u b'a fɛ kiri in ka se a dan na. Aw dun, yala aw y'a ko ye coko di ? Aw bolo fanga kura in ni jamana in kiri bena se ka se ni ko in ye fɔɔ a dan na wa ? Aw y'aw fɛlaw fɔ fana an ka nɛkɛjurusira kan 00221766441279.

Jamana in y'o latigɛ ta septembre kalo 16 de.  Paris y'a ka lasigidensow datuku jamana saba nunu kɔnɔ. Ani lakanako sabu de nana ni latigɛ in ye. Yala aw y'o ko ye coko di ?Kɔlɔlɔ bɛ se ka bɔ a ko la wa ?Jamana saba nunu bɛ se ka fɛɛrɛ jumɛn kɛ ka latigɛ in ɲɛkɔrɔtigɛ ?An ka nɛkɛjurusira ye 00221766441279.

Ɲinan, babu gɛlɛnw na, kuma bɛ ka kɛ ONU ka san 2015 ɲɛtaga jijalen laɲiniw kan n'o ye  "Objectifs de Developpement Durable" ye.  Ka ta san 2015 ka taga se san 2030 la, ONU ka laɲini tun ye fantanyajugu de kɛlɛli ye ka bɔ diɲɛ kɔnɔ. N’ga, jatew la san 2023 in kɔnɔ, dɔ de farala fantanya kan.Yala a bɛ famu coko di ko san 8 dantigɛlibaw kɔ, ko sira jan ma tama alisa ? Gɛlɛya jumɛnw dun banamininen bɛ fantanya ɲɛ diɲɛ kɔnɔ ? Yala yɛlɛma ka kan ka don ko jumɛn de la la wasa mɔgɔw ka se k'u yɛrɛ sɔrɔ ?An ka bi mɔgɔ weelelen tɔgɔ, Djafar Traore. Ale bɛ baarakɛ baɲumankɛtɔn la, min jijalɛndon kungɔ kɛlɛli de la ni an k'o ma "Action contre la faim". 

Bɛnkan in sinsinlen bɛ jamana saba ninnu cɛ ɲɔgɔn dɛmɛ de kan sɔrɔasiya sira fɛ. A laɲini dɔ ye jatigɛwale kɛlɛli ye . O kɔ, jamana saba ninnu ko ni bin kɛra u kelen o kelen kan, k'a b'i ko se kɛra olu bɛɛ de ma. O dɔrɔn tɛ, Bamako, Niamey ni Ougadougou ko bɛnkan in sababu la, u bɛ se ka sɔrasiw fana ci ɲɔgɔn ma kɛlɛ sira fɛ.Yala aw ye ni ko ye coko di ? Ni faraɲɔgɔnkan in bɛna se ka jamana saba ninnu ka fariganw furukɛ wa ?Hakilina in y'aw kunminɛ wa ?A nafa bɛ se ka kɛ jumɛn de ye aw yɛrɛ bolo ?Aw ka bi ɲinigaliw jaabira Jonas Kaboré de fɛ ka bɔ Burkina Faso, ale ye kunnafonidila ye. 

I n'a fɔ, Burkina Faso wasaden kɔrɔ, Arouna Louré ka minɛli, fo ka se san 2024 CAN ntolantan kulu 24 kan, o min bɛna kɛ Cote d'Ivoire. Aw y'aw fɛlaw ci fana an ka WhatsApp kan 00221 76 644 12 79. 

Cote d’Ivoire CAN,  Farafin jamana 24 minnu kan ka taga yen, olu donna kaban. Yala aw hakilina ye jumɛn ye ntolantankulu ninnu wiliko an'u tɛmɛko kan ka Can in sira sɔrɔ ? Mun kɛra aw yɛrɛ bolo balinako ye jamana 24 ninnu ka sira sɔrɔ cogoya?Yala Cote d’Ivoire yɛrɛ ka labɛn bɛ sabatilen bɛ ɲɔgɔndanba in kunbɛli la wa ? Aw ka bi ɲinigaliw jaabira an ka lasigiden fɛ ka bɔ Paris, Sira Niambele.

Uti kalo tɛmɛnen ɲɔgɔnsamaw kɔ, Ber kunu fana Mali sɔrasiw ni kɔrɔnyanfan banbagaciw tun bɛ ɲɔnganna Bourem mara la. Ni CMA (Coordination des Mouvements de l'Azawad ko ale ye mara in tigiyata, Mali marabagaw ko yɔrɔ in bɛ olu de sagola kunu kɛlɛw kɔ.Sarasi 10 ɲɔgɔn ka sayako fɔra Mali sorasiw fɛ, n’ga u k'u ye tɛgɛda kɛ banbanci 46 ɲɔgɔn fana kan.Yala aw y'o ko ye cogodi ? Mun de bɛ se ka famuya ni kɛlɛ kura in na san 8 "Accord d’Alger" bɛnkansɛbɛn tɛgɛnɔbila kɔ ?Aw ka bi ɲinigaliw bɛɛ jaabira Omar Berthé de fɛ, ka bɔ Fransi, ale ye jateminɛkɛla ani politikiko donbaga ye.

Senegal jamanaɲɛmɔgɔ, Macky Sall ka nɔnabilabaga ko la, Amadou Ba de sugandira sibiridon wasa ka kɛ fanga ka faraɲɔgɔnkankulu Benno Bok Yakar ka cɛbɔ ye jamanakuntigikalata nataw la. Yala  cɛbɔ in ka garijigɛ ye jumɛn ye Senegal san 2024 jamanakuntigikalata nata ninnu na ?Ni minsiri ɲɛmɔgɔ in ka sugudili ye mɔgɔ caman nisɔndiya, a ko ma kɛ farakankulu in mɔgɔ dɔw ka fɛla ye, i ko Aly Ngouille Ndiaye. Ale mun y'a ka minisiri jɔyɔrɔ yɛrɛ bila nisɔngoya bolo. Yala aw y'o ko ye cokodi ? Aw tun sigilen don ni Amadou Ba sugandili ye Macky sall fɛ wa ?Yala jigiya bɛ cɛ in bolo sebaya sɔrɔli la fevrier kalo nata kalata ko la wa ?Benno BokK Yakar farankankulu ka siniɲɛsigi bɛ se ka kɛ jumɛn ye Amadou Ba ka sugadili kɔ ? An ka bi mɔgɔ weelelen tɔgɔ, Dr  Mamadou Traore, Senegal politikiko donbaga don.

Maroc dugukoloyɛrɛyɛrɛ kɛra jumadon ka dugujɛ sibiri la. Mɔgɔ ba fila ni kɛmɛ caman de bɔnɛna u niin na, wa ba fila ni kɔ joginna kunu jatew la.  Ɲininiw bɛ senna halisa, caman bɛ sɔn ka fara kasaratɔw hakɛ kan. Maroc jamanadenw ni dusutɔrɔ ni kamanagan de bɛ ɲɔgon na sisan. - Dugukoloyɛrɛyɛrɛ in sababu ye mun ye ? - Ɲɛkɔrɔtigɛ fɛɛrɛw b’a la wa ? 

I ko juma tɛmɛnenw bi fana an bɛ lada latilen ni kuma toli y'aw yɛrɛ de bolo. Aw ka laɲiniw na, aw kumana kɔsɛbɛ Mali jamana kan, yen min  jatigɛwalekɛlaw binna jiikankurun dɔ kan kunu "fleuve Niger" baji kan ka mɔgɔ caman bɔnɛ u niin na. Aw dɔw fana kumana la Guinée dɔnatɛmɛfanga san fila ni Farafinna ka lajɛ kan waatiyɛlɛma kan Nairobi Kenya faaba la.

Bi an bɛ RD Congo jamana la, yen marabagaw ye sɛbɛn bila diɲɛ tɔnba ONU ɲɛma  ni dɔgɔkun in na wasa ka Monusco ka tagali laɲini kɛ. Kinshasa ka fɔ la, danaya tɛ diɲɛ tɔnba ONU ka lakana bolofara  in ni jamanadenw cɛ tuguni.O dron tɛ jamana in marabaga jukulu ko  ale ɲɛtɛ nafa foci de la Monusco la tukuni.O waati kɛlɛna Rd Congo Faganasinaw  jijalɛndo wassa lakanabolofara in  ka tɔɲɛ fɔlɔ bawo olu ka fɔla tagali biseka bi seka marabagaw bila yɛrɛsako kɛla ani ka ɲagamidon kalata nataw baraw la.Yala aw ye o ko ye tokodi?Jɔ bɛ fanfila nunu jon de bɔlɔ aw yɛrɛbɔlɔ?San 20 kɔ Monusco aw ka jateminɛw ye jumɛn ye monusco ka baraw kan Congo?An  bɛ aw hakilinaw lamɛn sɔny. Aw ka bi ɲinigaliw olu bina jabi an ye Jean François Mari Camara de fɛ ka bɔ Mali jamana na Sanfɛ kalanfa do , poliitki ko donbaga fana do . Aw dansé.

Olu cema, sariyasunba falenni laɲinini ani kalata sariya yɛlɛmani waati nataw la. A ko n'o bɛ sabatira, ko kalatakuraw bɛna se ka kɛ. N’ga, ni bɛ la donatɛmɛfanga ɲɛmɔgɔ in ma waati kelen fɔ a ka fanga kuntagala ko la. Yala aw y'o ko ye cokodi ?Kalekandi dantigɛliw ye aw wasa wa ?Aw ka laɲiniw ye jumɛn de ye Gabon donatɛmɛfanga in tagabolo la ?An ka bi mɔgɔ weelelen ye an baaraɲɔgɔn Moussa Alou Coulibaly de ye.

O sɔrasiw ka kulu in de ye Alpha Condé ka fanga ndaragi ka bɔ a bolo. San 2021 "septembre" kalo tile 5 ni bi cɛ, Colonel Mamady Doumbouya n'a ka cɛdenw de bɛ jamana in kunna. U natɔ ko, u bɛna marakojuguya de kɛlɛ.- Yala ɲinifɛnw kɛra sɔrɔfɛn ye wa san fila in kɔnɔ wa ?- Aw yɛrɛ ka jateminɛ ye jumɛn de ye donatɛmɛfanga in tagabolo kan ?- A ko bɛ sira ɲuman kan wa ? - Mun ni mun sera ka lawaleya aw ka laɲiniw na ? - Mun ma kɛ ani mun ka kan ka kɛ ? An ka nɛgɛjurusira 00221766441279.

Ka kɔn novembre kalo nata Cop 28 ɲɛ Dubai, Farafinna jamana ɲɛmaa caman ni marabaga caman bɛ lajɛ la bi Nairbi Kenya jamana faaba la, kile 3 kɔnɔ waatiyɛlɛma kunkan. Lajɛ in tɔgɔ "sommet Africain pour le climat". Tile saba kɔnɔ, a tagabagaw ka laɲini ye bɛnkan de sɔrɔli ye Farafinna tɔgɔ la, cogomin an bɛ kisi waati yɛlɛma kɔlɔlɔw ma.Yala aw y'o ko ye cogodi ? Aw yɛrɛ bolo latigɛba jumɛn de ka kan ka ta yɔrɔ in na min bɛ se ka an bɛ nafa ?Fɛɛrɛ jumɛnw bɛ se ka sɔrɔ walasa an ka bɔ don o don dantigɛlibaw kɔnɔ ?An ka bi mɔgɔ weelelen tɔgɔ Adama Sambou Sissoko ka bɔ Mali la, kunnafonidila don min jan bɛ lamini ko la kɔsɛbɛ, a ka kunnafonidi gafe tɔgɔ "Journal Vert du Mali".

Fransi ka lasigiden, Sylvain Itté gɛnna kuma fɔra ka bɔ Niger jamana kɔnɔ yen marabaga kuraw fɛ, n'o ye sorasiw ye. Nka, o sorasiw ko halibi lasigiden in b'olu ka jamana kɔnɔ. Aw kumana fana, Gabon fangadafiri tɛmɛncogo kan. Bawo, sorasiw fana ye fanga ta yen, ko Ali BONGO ka taga sɛngɛnafiɲɛbɔ la. Aw y'aw fɛlaw fɔ fana an ka WhatsAapp kan 00221 76 644 12 79. 

Sibiridon kalata jaabiw bɔlen kɔ, sɔrasiw kɛlen ka fana ta, "général" Brice Oliguin Nguema de sugandira ka kɛ u ka ɲɛmɔgɔ ye jamana in kunna. Bɔlɔlɔsiraw ni kunnafonidisira minnu tun tigɛlɛndon, u y'olu bɛɛ labila. Sɔrasi ninnu k'olu nakunw ye marakojugu de kɛlɛli ye jamana in kɔnɔ. Yala aw y'o ko ye cokodi ? Ali Bongo Omdiba Ka fangadafIri in balila aw la WA ?Yala Gabon mako bɛ ni de la bi wa ?Fangadafiri in bɛ se ka yɛlɛma jumɛn nati jamana in kɔnɔ ? An ka bi mɔgɔ weelelen tɔgɔ Kabinet Fofana ka bɔ la Guinée, politikiko donbaga don.

Sanji tɛ kana kosɛbɛ tugun, yala o kɔlɔlɔw bɛna kɛ jumɛnw ye ? Aw y'aw felaw ci an WhatSapp kan 00221 76 644 12 79.

O waati bɛ ka latɛmɛ kasɔrɔ bɔlɔlɔsiraw tigɛlendon ani ka waati sogono sigi wajibiya "couvre feu" jamana in kɔnɔ. Ni marabagaw ko ni ye basigi fɛɛrɛw de ye, fangasinaw ko ni ye sira de ye Ali bongo n'a ka mɔgɔw bolo wasa ka jaabi ɲagami kɛ. Kɔkan kalatakɔlɔsilaw balili kana Gabon, fangasinaw k'o fana bɛ siga tɔ sinsin.Yala aw y'o ko ye cokodi ?Kalata in tɛmɛcokoya y'aw kun minɛ wa ? Yala bɛjɛfanga kalata sariyaw labatora Gabon aw yɛrɛ bolo wa ?Aw ye fiɲɛ minnu ye walima nimisiwasako minnu ye kalata in baaraw la ? 

Kabini arabadon ɲinigaliw cayalen don o ko kan. Cɛ in n'a baaraɲɔgɔn 9 de niin tɔra  pankuru bin dɔ la Russie faaba kɛrɛfɛ dɔgɔkun tɛmɛnen. Prigojine ka Wagner kɛlɛkulu tɔgɔ bɛ ka fɔ Farafinna jamanaw kɔnɔ,  i ko Soudan, Libye, Centrafrique ni Mali  kabini san 2014.

"Chirurgie Esthetique" de ye ka farikolo gilan ka k'i sago ye opereli sira fɛ. O kɛlen bɛ farafin muso caman tagabolo ye bi. Ka ta Maroc la ka taa Tunisie, Cameroun walima Senegal, muso caman de bɛ tɛmɛ "chirurgie" fɛ bi, wasa k'u farikolow k'u sago ye.

Laɲini ye bɛnkan ka sɔrɔ CEDEAO ni Niger cɛ gɛlɛyaw la, sigikafɔ hokumu kɔnɔ, kasɔrɔ a ma kɛ ni marifa ta ye.  Algérie kɔkanko minisiri in, Ahmed Attaf ka tagama in bɛ lase Nigeria, Benin ani Ghana jamanaw kan. Yala aw y'o ko ye cogodi ?Aw fɛ, Algérie kɔkanko minisiri in ka nin tagama bɛna se ka ka nɔ bɔ ko la wa ?

Juillet kalo tile 30 tɛmɛnen hakiliɲinigakalata kɔ, gafe in donna bala ni dɔgɔkun na Centrafrique sariyasunba kolocili kiribulon fɛ. A kɔnɔkobaw la, jamanaɲɛmɔgɔ ka sarati bɔra san 5 la ka kɛ san 7 ye. O dɔron tɛ, dan tɛna kɛ jamananɛmɔgɔya ɲinini  sarati hakɛla tuguni, o de bɛ ka Centrafrique fangasinaw jɔrɔ. Bawo, u caman ka fɔla, ni ye fɛɛrɛ de ye Faustin Archanch Touadera bolo wasa ka to fanga la.Yala aw y'o jalakilikan in ko ye cokodi ?Sariyasunba kura in kɔnɔkow ka kan ka mɔgɔ jɔrɔ wa ? Yala  Centrafrique mako bɛ ni sariayasunba sugu de la bi aw yɛrɛ bolo wa ? An ka bi mɔgɔ weelelen tɔgɔ  ye Aboubacar Demba Diaby  ka bɔ la Guinée, politikiko donbaga don.

Senegal jamana na, sifinw bɛ k'u son tungalataga fɛ jiikan alisa. Dɔgɔkun tɛmɛnen jamana in mɔnikɛla 60 ɲɔgɔn de tɔra jiila Capt vert gun kan. Aw y'o ko ye cogodi ?

Laɲini ye, a k'a tɛgɛ ɲesin mɔgɔ dɔ ma, a nɔnabilali ko la fevrier kalo nata jamanaɲɛmaaya kalata la. A mɛnna a ka politikitɔn "Benno Bokk Yakaar" ye sira di a ma wasa a k'a ɲɛna mɔgɔ sugandi. N’ga, fɔ yan kunkan ma bɔ.Yala, o ko bɛ se ka famuya cogodi  ani "parrainage" n'o ye cɛbɔ kɔgirinyali ye ? Macky Sall dun bɛ ka mun kɔnɔ alisa aw yɛrɛ bolo ?Jamanaɲɛmaa in ka politikitɔn bɛna se k'a ka kelenya layidou timɛ ni Macky Sally ? An ka bi mɔgɔ weelelɛn tɔgɔ Mbacké Dagnoko, kunnafonidila ni politikiko dɔnbaga don ka bɔ Tambacounda.

Aw seginna kosɛbɛ CEDEAO kɛlɛboloɲɛmɔgɔw ka kunu ni bi lajɛ kan Accra Ghana faaba la. O kɛrɛfɛ, aw ye hakilina minnu ci Mali sɔrasiw ni CMA banbagaciw ka dɔgɔkun tɛmɛnen kariɲɔgɔnna kan Ber. Dɔw y'a laɲini ka segin Gabon politiki-mankanw fana kan.

MINUSMA tali in bɛ se ka nan ni kɔlɔlɔ jumɛn ye? Aw ye nin jabi de di 

 Kɔrɔlɛn kii ɲɛmaa walima chef de quartierw nunu tun bɛ sigi sigidala kalata de kɔ ka kɛɲɛ ni politikitonw ka sebayaw sɔrɔtɔya ye. O yɛlɛman kura in ma bɛn politikimɔgɔ caman ma, bawɔ u dɔw ka fɔ la nin ye fɛɛrɛ kura de ye donnatɛmɛfangaɲɛmaa fɛ yasa ka to fanga la. 

Aw ye mun de famu nin ko in na? sigikafɔ be se ka nin ko ɲɛnɛbɔ wa? Aw ye nin de fɔ a ko kan.   

Daga caman te se ka sigi jaba kɔ Farafinnatilefiyanfan jamana caman na. Mali la jaba kilo tun bɛ sɔrɔ fan minnu na biduru, bi ni ma bisegi bɔ i t'a sɔrɔ. Mali kɛrɛfɛ jamana min ye Sénégal ye, yen jaba kilo bɛ kɛmɛ fila ni kɔ la. La Guinée fana nin waati in na sɔngɔ yɛlɛlen don. Aw y'a ko ye cogodi? 

Nin latigɛ in taa la jamana sigikafɔba de kɔ o min kɛla mai kalo tɛmɛnen. Sisan Karim Wade ani Kalifa Sall be se ka talikɛ jamanaɲɛmaa kalata nata la.

Latigɛ in tali sababu bɔra Burkina Faso marabaaw ka dɛmɛ dili de la Niger ma fangadafiri kɔ. Fransi jamana tun bɛ CFA wari milliard kɛmɛ saaba ɲɔngon de di Burkina Faso ma. Wari dɛmɛ tigɛli in be se ka kɔlɔlɔ jumɛn de lase Burkina Faso ma?

Cedeao tun ye waati kofɔlen min di Niger sɔrasi fangadafirilaw ma yasa fanga ka segin ka di Mohamed Bazoum ma , o tɛmɛna kunu surɔ. Kunu fana Niger marabagaw ye u ka jamana sanfɛ dancɛw bɛɛ datugu. Yala aw ye a ko ye cogodi? Cedeao bɛ se ka mun de kɛ yasa ka Mohamed BAZOUM segin a nɔn na?

Aw y'aw fɛlaw fɔ an ka WhatsApp kan 00221 76 644 12 79.

Bi mɔgɔ weelelen tun ye DR ALI DOUMBIA tariku donbaba de don ka bɔ sanfɛ kalanso Alassane OUATTARA Bouaké

Aw y'a ko ye cogodi? jamana saaba ninnu ka jija bɛ se ka kɛ mun ye Niger ko la.

Sénégal fangasina Ousmane SONKO y'a ka suu fɔlɔ kɛ kaso la. Jalaki 8 de dala a kan. O dɔw ye ka jamana ka dasigi yɔkɔyɔkɔ, ka kunnafoni kolon cari. Fangasina in datuguli ni bi cɛ a kanubagaw ye wulikajɔ dɔw kɛ o senfɛ mɔgɔ dɔaw ye saya sɔrɔ. Kunu tuguni jamana marabagaw y'a ka politikitɔn PASTEF ci.Nin ko in laban bɛ sse ka wɔlɔ mun de la aw fɛ?

Farafinna tilebinyanfan tɔnba CEDEAO ɲɛmɔgɔw ye lajɛ kɛrɛnkɛrɛnnen kɛ bi Abuja Niger ka lahalaya kan. O senfɛ, tɔn in ye dɔgɔkun kelen de di  Niger fangadafirilaw ma, k'u ka jamanakuntigi Mohamed BAZOUM lasegin a nɔ la, n'o tɛ k'u na ɲangilifarimanw da u kan.

Aw y'aw fɛlaw fo an ka WhatsApp kan 00221 76 644 12 79.

Niger sɔrasiw labanna ka dantigɛli kɛ surɔ k’a yira k’u ye dansigi Mohamed BAZOUM ka fanga la. A ko ɲɛ bɛrɛ dɔnbaliya kɔ tile munmɛ bɛɛ kɔnɔ kunu, o de nana laban nin ma. U y’o laseli kɛ jamana jabaraniso de kan.Sariyasunba sonsoroli, dancɛw datuguli, ni jaguyasokɔnɔsigi latigɛw tali kɔ, sɔrasi ninnu ko jamana mara bɛ CSP de ka bolo kan sisan (Conseil National de la sauvegarde de la patrie).U ka nin datigɛli in kalan na Col. Major Amadou Abdramane SANDJODI de fɛ.Aw y'aw felaw fo an ka WhatsApp kan 00221 76 644 12 79.

Jango furakolon sirop dɔ bɔra ka denmisɛni 70 ɲɔgɔn bɔnɛ u niin na Gambie. Aw y'aw fɛlaw fɔ an ka WhatsApp kan 00221 76 644 12 79. 

Aw y'aw fɛlaw fɔ an ka WhatsApp kan 00221 67 644 12 79.

Jango a ka kɛlɛbolow diɲɛ kɔnɔ, i n'a fo Minusma Mali la. Falenni jumɛn de kan ka don olu ka baaraw cogoyaw la ? Aw y'aw fɛlaw fɔ an ka WhatsApp kan 00221 76 644 12 79. 

Aw y'aw fɛlaw fɔ an ka WhatsApp kan 00221 76 644 12 79.

O latigɛ hakilina bangera kabini san 2020 waati, k'o kulu in sigi senkan  o jamana nunu ka lakana kama. Kuma in kɔrɔdonna kosɛbɛ CEDEAO ka lajɛ laban senfɛ, a ka kuntigi kura fɛ, nin Nigéria jamanakuntigi fana don, Bola TINUBU. Aw y'aw ka fɛlaw fɔ an WhatsApp kan 00221 76 644 12 79.

Bawo, muso binkanni minnu tun jalaki dalen b'a kan, olu tun y'a ka ntolantan sonsoro. Nka, kiri bɔra k'a lajeya, k'a nɔ t'u la. Aw y'aw fɛlaw fɔ an ka WhatsApp kan 00221 76 644 12 79.

Nka, Ghana jamana ma sɔn ka jɔ a la, k'u ye mɔgɔ ninnu gɛn ka bɔ u ka jamana kan.Yala aw hakilina ye jumɛn y'o ko kan ?Yala gɛlɛya dɔ de bɛ jamana fila ninnu cɛ de wa ?Aw y'aw fɛlaw ci an ka WhatsApp kan 00221 76 644 12 79.

Yala o ka banni ka baaraw waleya wasabulon na, o bɛ se ka na ni mun de ye ?Aw y'o ko famuya cogodi ?Mun de bɛ se ka kɛ ?Aw y'aw fɛlaw ci an ka WhatsApp kan 00 221 76 644 12 79.

Kuma kɛra kosɛbɛ Fransi ka san yɛlɛma ɲanajɛ kan, CEDEAO ka ɲɛmɔgɔ kura Nigeria jamanakuntigi ani sifinw ka tunkalataga kɔkɔji sanfɛ ani ko wɛrɛw. 

A kɛnɛ kan, u ka donnatɛmɛfanga ɲɛmɔgɔ kɔrɔ, Capitaine Dadis Camara bɛ ka jalaki a bɛnni den de fɛ, Capitaine Marcel Guilavogui.

Bi ta kɛnɛ kan, ɲinigaliw de bɛ yen. Mun de la, kɔkɔji kɛlen bɛ Farafinna sifin caman laban yɔrɔ ye ?Mun bɛ se ka kɛ alibi ? Jɔn ka kan ka jalaki ? Aw y'aw hakilinaw fɔ.

O lajɛ min senfɛ, a ɲɛmɔgɔya falenna. A bɔra Guinée Bissau jamankuntigi bolo , ka di Nigeria ta ma, Bola Tinubu. A ka dantigɛli la, a ko k'a bɛna a jija jatigɛwale kɛlɛli la Farafinna jamanaw kɔnɔ. Ani fana, ka kɔlɔsili kɛ Mali, Guinée ani Burkina Faso ka donnatɛmɛfanga tagabolo la.

O bɛ ka kɛ san 14 a sigilen kɔ fanga la. Gabon jamanakuntigi Ali Bongo Ondimba y'a kan bɔ kunu ka jira ka bɛna a kanbɔ sarati sabana nɔ fɛ jamanakuntigikalata la. An y'o fɔ mɔgɔw ye bɔlɔlɔ siraw de kan. Jamana in jamanakuntigikalata bolodalen don ka bɛn uti kalo tile mugan ani wɔrɔ de ma.   

Aw ye ɲinigali minnu ci Fransi wulikajɔw kan sifin Nael ka fagali kɔ, olu bɛna jaabi aw ye. O kɛra an ka lasigiden Ayouba Barry fɛ ka bɔ Clermont . Aw b'a fɛ ka ko minnu don Minusma ka tagali ko fana kan ka bɔ Mali la, lakana ko donbaga Dr  Ali Tounkara ye walawali k'an ye. Ni bɛ kɔ, aw ka hakilinanw fana lamɛnna Senegal jamana ni golofinw minɛcokoya kan Tunisie jamana na.

Cristiano Ronaldo, Karim Benzema, N'Golo Kanté, Kalidou Coulibaly, nunu ni dɔ wɛrɛw bɛɛ bi wɔsi Arabi Saoudite de bi. Yala aw y'o ko famu  cokodi ?Mun dun bi ka ni ntolantannaba  nunu bɛ kunsi Arabi Saoudite ma ? ntolan sankɔrɔtan kodo wa ?Waari ko de do wa walima tɔgɔ ko de don ?Aw ka ɲinigaliw bɛɛ jaabira aw ye sira Niambele de fɛ, ale ye an ka lasigiden ye ka bɔ Paris, ntolantan kunnafonidila.

Nɔgɔ t'a la tuguni, Macky Sall tɛna sarati sabanan kɛ. Nka jɔn dun bɛna a nɔnabila ?Ɲinigaliw ɲɛsinnen don o de ma bi. An ni Sénégal jamanaɲɛmaakalata tɔ ye kalo 7 ye, fanga politikitɔn ma cɛbɔ sugandi halisa.APR dun bɛ se ka a jigida jɔn kan yani Février kalo nata cɛ ?Aw yɛrɛ bolo Macky Sall n'a ka politikitɔn bɛ se ka cɛbɔ jumɛn labɔ bi min bi se ka Sénégal jamanadenw ka danaya sɔrɔ yani san 2024 cɛ ?Aw ye an jabi ni ɲiɲigaliw de kan, an b'aw ka yetaw lamɛn sɔni dɔrɔn.Mun ye aw yɛrɛ fana ka bi ɲinigaliw ye,  olu bɛna jabi an ye Sambou Biagui de fɛ ka bɔ Dakar ale ye kunnafonidila ani jateminɛnikɛla ye.

Waatijan kɔ, ni bisigiw kɔ, Macky Sall ye mɔgɔw bɔ kunpa la surɔ. Sénégal jamanaɲɛmaa k'a tɛna sarati sabanan ɲinin. A ka fɔla sariyasunba b'a daga a ye ko nka ale dalakan tɛ a to a ka sira wɛrɛ ta. A ko avril kalo tile fila nata a bɛna Sénégal jamanaɲɛmaayaso kile di jamanaɲɛmaa kua wɛrɛ ma. Ko bawo ale kelɛen tɛ Sénégal jamanaden ye.Yala aw ye nin dantigɛli in kunbɛn cogo di ?A ko ye aw dabali ban wa ?Surɔ kɔ, yala mɔgɔ bɛ se ka a jigi sigi sisan ko ni ye Sénégal mankanw bannen ye wa ?An bɛ aw lasɔrɔ nin de kan, sɔni, aw ka bi ɲinigaliw olu bina jabi  Macké Dagnoko de fɛ ka bɔ Tambacounda ale ye kunnafonidila ani politikiko dɔnbaga ye Sénégal.

Mali marabagaw tun y'a laɲini cogomin diɲɛ tɔnba ONU y'a latigɛ tɛn.Kabini jumandon kalo 6 de Minusma bolo wasa ka Mali jamana bila teliyala.Nin latigɛ in tara fɔɲɔgɔnkɔw ni ɲɔgɔn jalakiw de kɔ ONU ka lakanako bolofara in ni Mali marabagaw cɛ. San 10 baaraɲɔgɔnya kɔ, yala aw ye jɛɲɔgɔnya in ban ko ye cogo di ?Kalo 6 kɔnɔ Minusma bɛ se k'a ka minɛw bɛ cɛ wa ?Yala kɔlɔlɔ bɛ se ka bɔ talaga in na aw yɛrɛ bolo wa ?Jɛ ɲɔgɔnya in kɔ Mali marabagaw ka kan sira jumɛn dun ta bi u ka bɛn sabatili ko la ?An bɛ k'aw fɛlaw makɔnɔ nin de kan.

Bi an bɛ kuma musow ka tunkalataga de kan ji sirafɛ walima cincin sirafɛ.U ka ca minnu bɛ kɔkɔji ta dogo la, a dɔw yɛrɛ n'u denw don. Ni minnu sera ka sira sɔrɔ ka tɛmɛ sɛbɛn ko bɛ tila k' olu sɛkgɛn.Munni ta yɛrɛ ti kɛ garisɛkɛdiya ye olu bi to ji la walima u nin bɛ to sirakan.Yala aw ye nin ko ye cogo di, mun dun bɛ ka musow ginrin tunkalataga kan , a ko kɔlɔlɔw bi se ka kɛ jumɛn ye ani fɛɛrɛ jumɛn bi se ka dansigi wale in na.An bi aw lamɛn ni de kan soni, kɛnɛ in kan an bina ji tabaga kɔrɔ dɔw kan sɔrɔ, minnu fana cɛsirilen bɛ wale in kɛlɛli la olu dɔw bɛna tali kɛ kɛnɛ in na.

Sierra Leone jamanaɲemaakalata la, jamanaɲɛmaa bɔta Julius Maada Bio de ye sebaya sɔrɔ. A ka sarati filanan kalenkandi kɔ jamanaɲɛmaa in ka sebaya bi ka sɔsɔ a ka fangasina Samoura Camara fɛ. Fangasina in bɛ ka fanga jalaki nanbara de la.Yala aw ye o ko ye cogo di ?Kalata kɔlɔsila dɔw fana ko tako filanan tun ka kan ka ye ko in na , o bɛ famu cogo di?Nin bɛɛ kɔ Julius Maada Bio yɛrɛ ka kan ka jiga ko jumɛnw de la san 5 nata in kɔnɔ?

Bi an bɛ kuma Wagner kɛlɛkulu ka siniɲɛsigi de kan farafinna.Kulu in ɲɛmaa Evgueni Prigojine ka sibiridon dusubɔ ni sengin kɔ kɔ, Russie kɔkanko minisiri Sergueï Lavrov ye layidu di ko Wagner ka baaraw bɛna taa ɲɛ Mali ni Centrafrique jamana na. Yala aw ye nin dantigɛli kunbɛn cogo di ?Wagner ka bagabagaliw kɔ ka ɲɛsi Russie jamanaɲɛmaa yala aw bɛ ka filɛli kɛ cogo di ka ɲɛsi kɛlɛ kulu in ni farafinna ka jɛɲɔgonya ma?Nin bɛ kɛrɛfɛ aw ye sibiridon mankanw fana ko ye cogo di RAn b'aw ka fɛlaw  makɔnɔn na nin de kan.Aw ka bi ɲinigaliw olu bɛna jabi Omar Berthe de fɛ bi ka bɔ Faransi, ale ye politikiko dɔnbaga ye. 

       Sini araba Manden jamana caman bɛna seliba seli ɲangari kɛ.Ladaala seli in mɔnɛ bɛ bɔ ni sokoba dun, parili ani ninsɔndiyako wɛrɛ de ye.O siratigɛla an bɛ kuma di aw ma bi aw ka seliba labɛnw de kan. Yala aw ka suguw bɛ cogo di?Nafɛw ka taa se finiw ni baganw ma, olu sɔrɔ ka di aw fɛ yen wa?Yala aw ka kow bɛɛ sabatilen don nin waati in na wa?

AIGE Mali kalata kɔɲɛbɔ jɛkulu kura ka jumadon jabi kɔ, jamana in hakilinan ɲinigalikalata bɛ ka  sariyasunba kɔlɔsili kiribulon ka dantigɛli de makɔnɔ sisan wasa sariyasunba kura ka se ka don bala.  Jabiw ye awo ka sebaya sɛmɛntiya ni kuru 97 de ye kɛmɛ sarala, nin kɛra sewa ko ye dɔw bolo sariyasunba kura in kɔnɔko kɛlɛbaga dɔw kɔni ko nin  ɲɔgɔn kalata kolon ma deli ka kɛ Mali kɔnɔ.Aw dun, yala aw y'a ko ye cogo di kalata in kɛcogo n'aw jabiw ye aw kun minɛ wa ?Kalata in kɛbaliya mara dɔw kɔnɔ o bi se ka nani fiɲɛ ye sariyasunba in labatoli ko la wa?

Bi, kow bɛ aw sakola kokura , aw ka laɲiniw na, aw caman kuma na Macky Sall ka nin dɔgɔkun in dantigɛlikan a kunubagaw ɲɛma Paris. Aw b'a fɛ ka min famu Sénégal jamanaɲɛmaa in ka fɔlɛnw na politiki dɔnbaga Bengaly Diallo bɛna olu ɲɛfɔ an ye .O kɛrɛfɛ an bina aw lamɛn Minusma ka siniɲɛsigi Ani Imam Mahamoud Dicko ka taamasɛbɛn "PASSEPORT" minɛni fana kan Mali jamana na.

"Sierra Leone kalataw tɛ ka labɛn jɛlenya kan", jamana in fangasinaw na belebele Saruma camara de ye nin dantigɛli in kɛ dɔgɔkun in na. Fangasina in bɛ ka kalata kɔɲɛbɔ jɛkulu ɲɛma yɛrɛ de jalaki jɛcirila wassa jamana ɲɛma bɔta juilis Madabio ka sebaya sɔrɔ sibiri nata kalataw .Jalakilikan wɛrɛ fangasina in ko olu ma famu fana tokodi kalata karabalɛn kɛra Hidji tagalaw ye dɔgɔkun tɛmɛ.Danaya baliya kama Samura kamara ko a bafɛ kɔkan kalata kɔlɔsilaw de ka weele kalata ina. Yala aw ye ni kow bɛ ye tokodi ?Ni sirakan seraleone kalata kɛlɛbali bɛ seka wolo muna ?  Mun kama farafinna kalata caman tɛ ta mankan kɔ ?An bɛ aw fɛlaw kɔnɔna ni de kan sɔni.Bi ɲinigaliw olu bina jabi an ye Satigui koné de fɛ ka bɔ Cote d’Ivoire, ale ye politikiko dɔnbaga ye.

San 41 bi juin kalo kile 21 sugandira k'a kɛ dɔnkili tɔgɔla don kɛrɛnkɛrɛnnen ye Wasa ka don in laɲɛnɛmaya ɲɛnɛjɛw ni dɔnw ni dɔnkilidaw bɛ kɛ diɲɛ jamana kɛmɛ ɲɔgɔn de kɔnɔ san o san. O kɛlɛn don bi jamana caman kɔnɔ yen i ko an ka mande jamana dɔw.O siratigɛla  bɛna ka ɲinin ka don dɔnkili nafa yɛrɛ ye jumɛn ye an ka sigidaw la.Yala dɔnkili jɔyɔrɔ bɛ se ka kɛ jumɛn ye farafinna ka bɛn sabatili ko la nin waati gɛlɛnw na ?Fɔlɔ dɔnkili ni bi ta danfara jumɛn bɛ a la aw yɛrɛ bolo ?An b'aw ka hakilinn jilɛnw  lamɛn sɔni ?

Bi, an bɛ kuma farafinna jamanaɲɛmaa naniw , Macky Sall, Cyril Ramaphosa, Hakainde Hichilema ani  Azali Assoumani ka dɔgɔkunfurancɛ sɔrɔnalidon kɔ de kan Ukraine ni Russie cɛ. Nin jamana ɲɛma ninnu sera ka sira sɔrɔ mugu ni kisɛ jukɔrɔ kata farafinna ka jila se Vladmir Poutine ni Voldmir Zelensky ma.An bafɔ ko Ukraine jamanaɲɛmaa kɔni bana an ka jamanaɲɛmaa ninnu ka laɲini fanbaw ma. Fan dɔ in fɛ Russie jamana ye taama in fo an ka ale fanga ko farafinna tara ni sira mun ye bɛn laɲini kola ko o ye sira gɛlɛn ye.Yala aw ye ni kow ye cogo di ?Taama in kuncɛ cogoya ye aw jigifa ?Ni kɔ yala farafinna bɛna se ka lamɛn kɛlɛ in ko la tuguni?

Waatijan furukufurukuw ni ɲɔgɔn famuyabaliya kɔ, Mali marabagaw labanna ka Minusma ka tagali laɲini ka bɔ u bara jumadon. Jamana in kɔkanko minisiri Abdoulaye Diop mun ye kumakan in lase diɲɛ tɔnba Onu ɲɛma, ale ko san 10 jɛɲɔgonya kɔnɔ ko ni Minusma ma dɔ fara Mali ka gɛlɛyaw kan ko a ma fosi bɔ a la.Yala, aw ye o ko ye cogo di ?Nin dantigɛli in kɔ, siniɲɛsigi jumɛn bɛ Minusma ye Mali la halisa?Lakana bolofara in ni jamana ka jɛɲɔya dabɔli ni bi cɛ aw yɛrɛ ka jateminɛw kɛra mun ye?Ni Minusma tɛ Mali ka fura ye jamana in farigan dun nɔgɔyalan ye jumɛn de ye bi?An bɛ aw lamɛn ninnu de kan sɔni. 

Aw ka babu laɲininew na bi juma, aw caman k'aw b'a fɛ an ka kuma farafinna jamanaɲɛmaaw ka sɔrɔnalidon kura de kan Ukraine ni Russie cɛ. Jamanaɲɛmaa ninnu ka kan ka bisimila bi wula Ukraine jamanaɲɛmaa Volodymyr Zelensky de fɔlɔ fɛ yani u ka se Vladmir Poutine ma.An bi aw fɛlaw lamɛn nin kan sɔni. O kɔ,  a bi fɛ minun fɔ Mali ka karidon  hakilinanɲinigakalata ni la Guinée politiki mankanw kan, an bɛna an jija k'olu fana lamɛn sanga 15 nata in kɔnɔ.

Kalo 9 ɲɔgɔn datukuli kɔ, jalakilikanw wuli la ka bɔ FNDC tɔnden saba labilalenw kan nin dɔgɔkun in na la Guinée. Kiritigɛla ye a yira ko Foniké Mangué, Ibrahima Diallo ani Yaya Barry ma jamana ɲagamiwale kɛ u ka salon wulikajɔ laban  senfɛ.Yala, aw ye kiri in kuncɛ cogo ye di ?Nin jalakiw wulili bɛ se ka yɛlɛma don jamana in politiki mankanw na wa ?A ko kɔ yala mɔgɔ bi seka sigi ni kumaɲɔgɔnyaw ye fangani fangasinaw cɛ sisan wa?An bɛ aw lamɛn ni de kan sɔni. An ka bi mɔgɔ weelelen tɔgɔ Aboubacar Demba Diaby ka bɔ la Guinée politikiko dɔnbaga don.

San o san farafinna jamanaden bayirika de bɛ k'u kunda Makan kan wasa ka taa selamɛnya jɔsen duurun na dafa n'an k'o ma ko Hidji. O Hidji taga in ni tibitaba dɔw de bɛ ta an ka mandé jamana dɔw kɔnɔ. Ka a ta tɔgɔsɛbɛn baaraw ma ka taa se Hidji labɛn minnu mununw ma an bi kuma hadj gɛlɛyaw de kan bi.Aw minnu ye tabaw ye walima aw masuruna mɔgɔw , aw ye gɛlɛya jumɛnw sɔrɔw ?Aw yɛrɛ bolo falen ka kan ka don ko jumɛnw de la Hiji taka baaraw la an ka jamanaw kɔnɔ?

Sahɛlijamanaw kɔnɔ kalanso caman de datugulen bɛ ni waati in na k'a sababu jatigɛwalekɛlaw ɲɛsiraɲa ye. Jatelabanw na Mai kalo ni bijɛ kalanso kɛmɛ 9 ni kɔ de datukura Tillabery mara la Niger jamana na basigibaliya kanma. O kɛrɛfɛ diɲɛ tɔnba Onu ka san 2022 dantigɛli dɔw fana y'a yira ko kalansoba 4 ni kɔ de datugulen bɛ Burkina Faso o kun kɛlɛn kama , Mali ta ye ba 1 ni kɔ.Yala, aw ye nin ko ye cogo di?Wale in kɔlɔlɔ bɛ se ka kɛ jumɛn ye ni mara kɔfɔlɛn ninnu kalan ko kan?Fɛɛrɛjumɛn bɛ se ka ta nin waati in na wasa ka kalanso datugulen ninnu kalandenw ka lasegin banw kan?An ka marabagaw yɛrɛ jɔyɔrɔ ye jumɛn ye ni ko in na?An bɛ aw hakilinanw ni aw ka fɛɛrɛw la mɛn nin de kan sɔni. 

An bɛ Guinée Bissau de bi, yen wasadenkalata min kɛra dɔgɔkun furancɛ tɛmɛnen, o jabiw ye sebaya di fangasinaw ka jɛkulu PAI-Terra Ranka  de ma ni sigiyɔrɔ 54 ye.Fanga ka politikitɔn Madem ye sigiyɔrɔ 29  sɔrɔ. Ni jamanaɲɛmaa teleyira ka sɔn ni jabi in ma, jateminɛ ni kɛra caman ko kalata in kɔ bi sɔn ka gɛlɛya Oumarou Embalo Sissoko bɔlɔ. A ka politikitɔn ka fɛkɛyali kɔ jamanaɲɛmaa in diyakoyalen don bi ka baara kɛ ni fangasinaw bawo olu de kan ka minisiri ɲɛmaa kura sugandi.Yala aw ye o ko ye cogo di ?Fanga ni fangasinaw ka sigiɲɔnya bɛna kɛ cogo di kalata in jabiw kɔ ?Yala mɔgɔ ka kan ka jɔrɔ ni politiki mankan wɛrɛ ye Bissau  wa  ?An bɛ aw lamɛn ni de kan soni.Aw ka bi ɲinigaliw bɛna jabi an ye Thiambel Guimbayara de fɛ ka bɔ Faransi politiki ko dɔnbaga don.

Aw kuma na, Guinée Bissau wasadenkalata jaabiw kan. O kɛrɛfɛ, aw kuma na Senegal Adji Sarr ka laɲini kan, ko segin ka kɛ ani Ousmane Sonko ka kiri kan. Mali hakilinankalata fana ma to ko, sariya sunba faleni ko la.

Senegal waati min mɔgɔw hakili tun bɛ ka sigi ko basigi bɛ kana doni doni, o waati de la, jamana in ntolantan koɲɛbɔ-jɛkulu ɲɛmaa, Augistin Senghor ye latigɛ ta, ka ntolantan baaraw bɛɛ jɔ fɔlɔ.  A ko latikɛ in tara ka kɛɲɛ ni Senegal politiki-mankanw ɲɛsiraɲɛ de ye. Yala aw y'o ko ye cokodi ? Mɔgɔ ka kan ka jɔrɔ alisa jamana ka basigi ko la wa ? Latigɛ in yɛrɛ kɔlɔlɔw bɛ se ka kɛ jumɛn de ye ntolantannaw ni degekaramɔgɔw ni ntolankanubagaw kan ? An ka bi mɔgɔ weelelen tɔgɔ ye Sega Sissoko, ntolantan dekekaramɔgɔ don ka bo Senegal.

Tagama min kɛra kunasini su fɛ, o kun jɔnjɔn ma don alisa. Jamana in kunnafonidisɛbɛn dɔw kɔni y'a sɛmɛntiya ko jamana ɲɛmaa in ni Touba  karamɔkɔba  Serigne Mountakha Mbacké masaala Senegal kunkan kobaw de kan.Aw y'aw fɛlaw ci an ka nɛkɛjurusira kan 00221 76 64412 79.

Tɛgɛbɔɲɔgɔnbolo in kɛra u ni Athletic Club Bilbao ka kariɲɔgɔnna de kɔ, o min sɛnfɛ ntolantanna in y'a ka cɛlu kɛmɛ saba ni 54 don. San 14 jɛɲɔgonya kɔnɔ, Karim Benzema ye jɔnjɔn 25 de ɲun, u cɛma leagues des champions 5, liga 4 ani ballon d’or kelen.Yala aw ye cɛ in tɛmɛsiraw ye cogodi ?Hali ni a yɛrɛ ma dantigɛlikɛ fɔlɔ, AFP y'a sɛmɛntiya ko ani Arabi Saoudite ntolantankulu Alhitihad ye san 3 baaraɲɔgɔnya bɛnkan sɔrɔ. Aw yɛrɛ bolo, Benzema bɛna se ka mɛnɛmɛnɛ yen i ko a ye sanga sɔrɔ cogoyaminna Real la wa ?Aw ka ɲinigaliw bɛɛ jaabira KaderTraore de fɛ ka bɔ Burkina Faso, ale ye ntolantan kunnafonidila ye. 

Mɔgɔ 16, o de jate-laban dira Senegal marabagaw fɛ surɔ Ousmane Sonko kanubagaw ka wulikajɔ da bɔ ni bi cɛ, a ka san fila ɲangili kɔ.  Mɔgɔ joginnenw hakɛ bi taga kɛmɛ saba ni kɔ la Croix Rouge ka fɔ la. Jamana in lakanatigilamɔgɔw fana k'u ye tigɛda wulikajɔkɛla kɛmɛ 5 ɲɔgɔn de kan tiɲɛni sababu. Ni jate in ni tile fila jɔrɔ kɔ, ɲinigali bɛ wulikajɔw kɛcogoya de la an ka jamanaw kɔnɔ. Yala dusutiɲɛ tɛ se ka yira kasɔrɔ tiɲɛniw ma kɛ wa ?Ni waati in na, mɔgɔ bɛ se k'a jigida jɔn kan Senegal mun bɛ se ka kumaɲɔgɔnya jidi fanga ni fangasinaw cɛ wasa jamana in ka basigi ?Aw y'aw fɛlaw ci an ka nɛkɛjuru la 00221 76 644 12 79. 

Kunu, Dakar kiriso de ye Senegal fangasina Ousmane sonko ɲangi ni san fila kaso kɛli ye. A jalakilen bɛ ni sen in na, sifinw hakilinaw yɛlɛmani de la.O Babu in kɛrɛfɛ, aw y'a laɲini an ka segin farafinna jamanaɲɛmaa ka jagoya sarati-sabana ɲinini. Ɲinan ma kɛ, Nigeria jamanaɲɛmaa kura ka kalekandi fana kan.

Cote d’ivoire ni Senegal jamanaw kɔ, kuma cayalen bɛ Centrafrique de bi a ko kan.Yen jamanaɲɛmaa, Faustin-Archange Touadéra kɛlen bɛ k'a ka jamanadenw weele sariyasunba falenni ko la juillet kalo nata. A ka fangasinaw ko, o laɲini ye sarati-sabana damu dali ko de ye.Yala Farafinna jamanaɲɛmaa nɔrɔkun ye mun ye bi  fanga la u ka sarati fɔlɔw kɔ ?Yala jamanadenw bɛ se ka mun de kɛ wasa ka sirada u ɲiɲɛ sarati sabanan ko la ?Wale in kɔlɔlɔw walima a nafaw bɛ se ka kɛ mun de ye ? Aw y'aw fɛlaw ci an ka nɛkɛjurusira la 00221 76 644 12 79.

Macky SALL ka fɔla, kɛnɛ in bɛna sinsin jamanakunkanko gɛlɛnw bɛ de kan. Ka kon a dayɛlɛli ɲɛ, fangasina dɔw i ko Ousmane Sonko, Mimi Touré ani Dedié Fall, olu y'a yira k'u tɛna talikɛ kɛnɛ in na.  U caman bɛ ka Macky SALL bisigi ni  sarati sabana laɲini de ye. Yala aw y'o ko ye cokodi ? Sigikafɔ in bɛ se ka kɛ sewa ko ye ni fangasinaw bɛ ma talikɛ a la wa ?Aw yɛrɛ bolo kɛnɛ in dantigɛliw ka kan ka sinsin mun de kan kɔsɛbɛ ?Aw y'aw fɛlaw ci an ka nɛkɛjurusira la 00221 76 644 12 79.

San o san manaforoko tɔni miliyɔn kɛmɛ 4 ni 60 ɲɔgɔn de bɛ dilan  diɲɛ kɔnɔ.U carilen kɔ ani makow bannen kɔ u la manaforoko ninnu fanba bɛto anw de senkɔrɔ, bawo kɛmɛ sara jatew ye a yira ko tɛgɛ bɛ se ka da manaforoko 10 ɲɔgɔn de kan kila kɛlɛn u la. O ko ye jɔrɔ ko ye sigida lakana bagaw bolo , o kama an bɛna an yɛrɛ ɲiniga bi fɛɛrɛw de la minnu bɛ se ka sɔrɔ wasa manaforokow kana yala yala an senkɔro kila kɛlɛn u ya la.Yala aw ka jamanaw kɛlɛn don ka fɛɛrɛ jumɛnw ta ni ko kama ?Aw yɛrɛ jamanadenw bɛ ka mun de kɛ wasa k'aw ka sigidaw matarafa ?

Kalo 3 a ka sugandili kɔ, Nigeria jamanɲɛmaa kura Bola Hamed Tinubu y'a ka kanlenkadi kɛ bi. Nin b'a kɛ Nigeria jamanaɲɛmaa 16 ye . A ka bi dantigɛliw la a k'ale bɛna baarakɛ jɛlenya kan n'a fanga bɛ ye i ko sariyasunba bɛ a laɲini cogomin. Yala, aw y'o ko ye cogo di ? Jamanaɲɛmaa in ka baarafɔlɔw ka kan ka kɛ jumɛn ye ? Mɔgɔ bɛ se ka i jigida a kan wa ? Yala, a bɛna se ka sansɔrɔ Mahamadou Buhari jamanaɲɛmaa bɔta dɛsɛyɔrɔw la?

Bi ye ladalakilen don ye kokura ni kuma toli ye musow dɔrɔn ka bolo kan. An bɛ kuma musow jɛfɛn gɛlɛn de kan, dɔw ko a ma pari, dɔw ko a ma ko tɔn, a bɛ weele dɔw fɛ ntɛnɛn walima taratani dɔw yɛrɛ ko a ma ko mɔni. Ko kɛlɛ cogo caman don nka a laɲini ye kelen de ye n'o ye nafa sɔrɔli ye. O siratigɛla an bɛ musow yɛrɛ de ɲiniga bi u ka pari kɛli nafaw ni a gɛlɛyaw la.

San Bi 60 bi farafina jamanaɲɛmaa 30 ɲɔgɔn tun jɛra ka OUA bila sɛnkan. Tɔn in ka laɲini tun ye farafinna ka taaɲɛ n'a ka kelenya sinsinli de ye. Yɛlɛma dɔw kama san 2002 waati a bɔra OUA la k'a yɛlɛma k'a kɛ UA  ye, o san 21 ye bi ye. Ka kɛɲɛ ni don kɛrɛnkɛrɛnnen in ye an bɛ aw hakilinanw ɲiniga bi farafinna tɔnba taabɔlɔ de la . Kabɔ OUA ka kana UA yala tɔn in ye taaɲɛ jumɛnw de kɛ, a dɛsɛkow kɛra jumɛn ye , a ka siniɲɛsigi fana bi se ka kɛ mun de ye. An bɛ aw lamɛn ni de kan sɔni. Aw ka bi ɲinigaliw olu bɛna jabi an ye politikiko dɔnbaga Modibo Mao Macalou de fɛ ka bɔ Mali la. 

Kunu tarata kɛra don ye kunnafonidi baaraw bɛɛ jɔra don min na Guinée. Kunnafonidilaw ye nin dimikan in jira  ka kɛɲɛ nin ko saba ɲɔgɔn de ye. A fɔlɔ o ye bɔlɔlɔ siraw tigɛli ye, a fila o ye u baaraɲɔgɔn "Afrique vision" ka kunnafonitɛmɛ siraw tiɲɛni, a sabana o de ye Guinée yɛrɛ marabagajɛkulu ka dantigɛli dɔ de ye. Dɔgokun tɛmɛnen Ousmane Gawal Diallo tun ye a kanbɔ ko kunnafonidiso minnu tɛna baara kɛ kata jamana sako la k'olu bɛɛ bɛna datugu.

PPACI tɔnden dɔw ye jalaki ɲɛsin kalatakoɲɛbɔ jɛkulu de ma jamanaɲɛmaa kɔrɔ in ka ko in na. CEI ɲɛmaa k'olu bɛ sariya de kɔ. O sariya mun bɛ mɔgɔ ɲangilen sɛnbɔ jamanakalata kow la. Yala aw y'o  ko ye cokodi ?  Nin latigɛ in bɛ se ka nani gɛlɛya wɛrɛw ye Cote d’Ivoire wa ? Mun bɛ se ka kɛ bi wasa ka Laurent Gbagbo tɔgɔ ka lasegin kalatasɛbɛn kan ?  Aw ka bi ɲinigaliw bɛna jaabi Satigi KONE de fɛ, ka bɔ Cote d’Ivoire. Ale ye jamana in politikiko donbaga ye.

Juin kalo nata laban ni juillet kalo daminɛ cɛ,  Farafinna jamanaɲɛmaa 6 ɲɔgɔn de ba fɛ ka taga tagama na Ukraine ni Russie wasa ka bɛn laɲini jamana fila nunu ni ɲɔgɔn cɛ. Ni latigɛ in tara waati la, waati min Etats Unis bɛ ka Afrique du Sud jalaki kɛlɛminɛw dilila Russie ma. Yala aw y'o ko ye tokodi ? Afrique du Sud jamanaɲɛmaa, Cyril Ramaphosa yeli tagama-kɛla nunu cɛla, yala o bɛ se ka nani gɛlɛya ye wa ? Farafinna bɛna se ka nɔ bɔ kɔla nin tagama in bɔra wa ? Jamanaɲɛmaa nunu ka kan ka sinsin mun yɛrɛ de kan kɔsɛbɛ n'u sera Kiev ni Moscou ? 

Aw ka kumaw bolila, la Guinée politiki-mankanw ani diɲɛ tɔnba ONU ka sɛgɛsɛgɛli-labanw de kan Moura fagaliw kan Mali la. Olu kɛrɛfɛ, aw dasera babu kura dɔ fana ma, o min bɛ tali kɛ Farafinna jamana ɲɛmaa 6 ɲɔgɔn ka labɛnna wasa ka taa sɔrɔnalidonna, don nataw la Ukraine ni Russie cɛ kɛlɛ ko la.

Nin y'a siɲɛfɔlɔ ye Fransi kiriso ka kasoladon ɲangili bin u ka jamana ɲɛmaa kɔrɔ dɔ kan. Cɛ in kan ka san 3 kasɔ kɛ, k'a bɛ kelen kɛ nin bolola-nɛgɛ ye "Bracelet électronique". Wa, Sarkozy tɛna se k'a dadon jamana in politiki-ko fosi la o waati kɔnɔ.

Diɲɛ jamaana kɛnɛ-ba "festival de cannes" tako 76 dayɛlɛla kunu Faransi. Jamana 80 ɲɔgɔn bɛ ka talikɛ a la, farafina bɛ k'a jeniyɔrɔfin ni 6 ye ɲinan. O siratikɛla an bɛ an yɛrɛ ɲiniga an ga jaaw yanga de kan bi don in na ? Yala an ka filimuw taabolo kaɲi wa? Jamanabɔyɔrɔ n'o ye sinemasow ye,  olu dun ; olu bɛ sanga na aw bara alisa wa ? An b'aw ka hakilinan cilenw lamɛn nin baabu de kan sɔni. An kga bi mɔgɔ weelelen tɔgɔ  Moumouni Sanou, ale ye jamaana dɔnbaa ye ka bɔ Burkina Faso.

Bi an bɛ Guinée yen laɲini 4 ɲɔgɔnkan fangasinaw ye sewaba kɛlɛn sɔrɔ dɔgɔkun tɛmɛnen. Kalo 10 kasso  kɔ FNDC tɔndɛn sabaw ye fiɲɛbɔda sɔrɔ alamusadon. O bɛɛ n'a ta fangasinaw k'u tɛ u ka sini wulikajɔ bɔ a ma. Diɲɛ mɔgɔw bɛ cɛsiri la wassa yɛlɛma ka don ko in na.  Yala mɔgɔ bɛ se ka i jigida mun dun kan bi wasa ka jamana in politiki mankanw suman ? Fangatikilamɔgɔw ka ŋaniya jira kɔ, fangasinaw ka kan ka sira jumɛn ta bi ?

Bi an bɛ Mali de la, yen min kuma cayalen bɛ halisa Moura suw hakɛ ko n'u bugunatikɛ ko la. Diɲɛ tɔnba Onu ka sɛgɛsɛgɛli laban y'a yira ko sivili kɛmɛ 5 ɲɔgɔn de fagara Mali sɔrasiw n'u jɛɲɔgɔn dɔw fɛ san tɛmɛnen in na  mara in kɔnɔ. Nin kumakan in kɔkarila Mali marabagaw fɛ olu minnu y'u kalen k'u ye jatigɛwalekɛlaw dɔrɔn de faga san 2022 waati Moura. Yala aw ye nin ɲɔgɔ sama sama in ko ye cogo di ? Mun bɛ se ka kɛ bi wasa tiɲɛ ka don ni dantigɛli fila ninnu ni ɲɔgɔncɛ ?

I ko juma tɛmɛnew bi fana an ka nɛgɛjuru sira labilalen bɛ aw ye wasa aw ka don ka kuma aw diyaɲɛ babuw kan. Aw fɔlɔl a k'aw hakilinanw minunu ci olu bɛ tali kɛ la Guinée politiki mankanw , Ousmane Sonko ka kiri ani Mali sariyasunba falenni ko de kan.

Nin tun ɲɔgɔn ma deli ka ye Mauritanie, kɛmɛ kɛmɛ sarala muso 41 ɲɔgɔn de bɛna talikɛ jamana in ka  sibiridon wasadenkalata, maracɛmabɔkalata ani sigidalakalataw la. Musow ka nin sankɔrɔtan in ye sira sɔrɔ kalata koɲɛbɔ jɛkulu ka kankarida kan dɔ de kɔ ka ɲɛsin politikitɔnw ma. Yala aw ye o ko ye cogo di? Musow ka jɔyɔrɔ ko bɛ sɛn jumɛn kan politiki kɛnɛkan aw yɛrɛ fana ka sigidaw la ?

Dɔgɔkun tɛmɛnn ni bi cɛ mɔgɔ kɛmɛ 4 ɲɔgɔn de ye saya sɔrɔ RD Congo jamana na sanjikasaraw sababu la. A ko juguya kama mɔgɔ tununen ba 5 ɲɔgɔn fana bɛ ka ɲini halisa. O siratigɛla an b'an yɛrɛ ɲiniga bi farafinna sanji kunbɛn fɛɛrɛw ta cogow ani u matarafa cogow de kan. Yala, aw ka marabagaw kɛlen bɛ ka dabali jumɛnw tigɛ ji kasaraw kunbɛli ko la ? Waati tɛmɛnenw tiɲɛniw kɔ, aw yɛrɛ fana sigidaladenw yɛrɛ fana ye kɔlɔsili fɛɛrɛ jumɛnw bolo da? An ka bi mɔgɔ weelelen tɔgɔ Dr Ntji Jacques Dembélé dugukolo dɔnbaga don ka bɔ Mali la.

Kalo 6 kaso juru ani CFA wari miliyɔn kɛmɛ 2 Sénégal kiritikilamɔgɔw labanna k'o de bin Ousmane Sonko kan kunu ani minisiri Mame Baye Niang ka kiri ko la. Ni nin ɲangili in tora a cogola san 2024 jamanaɲɛmayakatala da bɛna tuku fangasina in ɲɛ bawo a tiɛna se ka ka kɛ cɛbɔ ye. A nɔfɛ mɔgɔw ko kiri in ye politikiko dɔrɔn. Aw dun y'o ko ye cogo di ? Nin ɲɔgɔn sama in bɛ se ka bane munna aw yɛrɛ bolo?

Mars kalo tɛmɛnen ta bɔlen kɔ a dɔgɔkɔrɔ, Mali marabagaw ye waati kura kɔfɔ jumadon u ka "Referendum" kɛli kol a n'o ye hakilinanfɔkalata ye. Nin sen in ta dɔgɔ dara ka bɛn ni juin kalo kile 18 nata de ye. O siratikɛla an bɛ an yɛrɛ ɲiniga bi n'a y'a sɔrɔ labɛnw bɛɛ sabatilen don kalata in kɛ kɔ ɲuman ko la? Yala nin sen in ta bɛna bɔ a sira ma wa? Mali marabagaw ka kan ka gɛlɛya jumɛnw ɲɛkɔrɔtikɛ wassa kalata in ka se ka kɛ ani a jabiw ka kɛ sewa ko ye? Aw yɛrɛ fana ka ɲinigaliw, olu bɛna jabi an ye Ibrahim Harane Diallo de fɛ ka bɔ Mali jamana na , kunnafonidila ni politikiko dɔnbaga don . 

Juma kow tɛ falen, o kama an bɛ ladaa latilen ni kuma toli ye aw yɛrɛ de sagoya la bi kokura. Aw ko aw b'a fɛ an ka kuma babu minnu kan o dɔw ye Soudan kɛlɛbɛnkan labatobaliya ni Minusma ka siniɲɛsigi ye Mali jamana na. Ninnu kɛrɛfɛ aw da sera kunnafonidilaw ka baarataabolow ni Lionnel Messi ni PSG cɛ gɛlɛyaw fana ma.

Tile damadɔ bi faransi ndonlantan kulu PSG ni a ka ndonlantana nka Leonel Messi cɛ gɛlɛyalen don. Paris Saint Germain ye dɔgɔkun fila ndonlantan baliya ɲangili bi ndonlantana in kan a ka arabi saoudite taama dɔ de kɔ kasɔrɔ yamaruya madi a ma. Yala aw y'o ko ye cogodi?  Famuyali jumɛn bɛ se ka sɔrɔ Lionnel Messi ka wale in na? Yala PSG fana bɔlɔ ginriyala kojuginw wa? Nin sira ka Argentine ndonlantana ni PSG ndonlantan kulu ka jɛɲɔgɔnya bɛ se ka laban jumɛn na don nataw? An b'aw hakilinanw lamɛn ni de kan sɔni. Aw ka ɲinigaliw olu bɛna jabi an ka lasigiden Sira Niambele de fɛ ka bɔ Faransi. 

A san 30 ye ɲinan ye diɲɛ tɔnba ONU y'a latigɛ ka mai kalo tile 3 kɛ lon kɛrɛnkɛrɛnnen kunnafonidilaw ka yɛrɛyeyaa baara lafasali don ye. O hukumu de kɔnɔ, an ye bi baabu sigi kunnafonidilaw ka yɛrɛyeya hakɛw kan, aw ka jamanaw na. Yala aw fɛ yen, kunnafonidilaw bɛ ka se k'u ka baara kɛ u fɛrɛ ma wa? Aw ka jamana marabaaw bɛ kunnafonidi hakɛw labato wa? Kunnafonidilaw yɛrɛw bɛ lahaya jumɛnw de la aw ka jamanaw na nin waati in na?

A ka taa a kana taa, nin bɛɛ ye Mali jamanadenw cɛ dantigɛliw de ye ka ɲɛsin Minusma ma. Jumadon yɛrɛ wolo juɛkulu ye lajɛ kɛ bamako wassa ka lakana bɔlɔfara in ka tali laɲini teliyala. O dugucɛ Gao sifinw ni caman den tɔgɔlatɔn dɔw fana ye u kan bɔ k'u ta fɛ minusma ka taa yɔrɔci. Nin fan fɔlɔ ko ale ma ɲɛci ye Minusma ko la fana filanan ko a ko nafa tɛ se ka fɔ ka bana yɛrɛ Mali kɔrɔnyafana. Yala aw ye o ko ye tokodi aw yɛrɛ bɔlɔ minusma ka siniɲɛsigi ye jumɛn de ye Mali la bi ? Mun ye mangoya yɛlɛn ONU ka lakana bolo fara in fɛ ? An b'aw lamɛn ni de kan sɔni kɛnɛ in kan ani mɔgɔ caman bina ɲɔgɔn lasɔrɔ nɛgɛjurusira fɛ.

Bi ye don kɛrɛnkɛrɛnnen ye ka ɲɛsin diɲɛ baarakɛlaw bɛɛ ma. San o san mai kalo tile 1 ye baarakɛlaw ka hakɛ lafasali don ye. Yala, aw ka jamanaw baarakɛlaw ka hakɛ labatonnen don wa ? Yala taaɲɛ bɛ ka don aw ka baaraw la wa ?

Bi an bɛ kuma npogotiginiw ka furujona n'u ka diyakoya furu de kan, a sababu nin kalo in na sunkurunni dɔ y'a yɛrɛ faga Niger jamana na, a san tun bɛ 16. Kasara in kɔ, diɲɛ tɔnba ONU ka jɔrɔna dantigɛli dɔ y' a yira ka san o san  kɛmɛ sara la musomanni 75 ɲɔɲɔn de bɛ di furu la ka sɔrɔ u ma kɔgɔ Niger jamana kan.  Olu 75 cɛmɛ ONU ko 28 ɲɔɲɔn si tɛ san 16 bɔ. Yala aw y'o ko ye cogo di , nin ɲɔgɔnw b'aw fana ka sigidaw la wa? Mun bɛna ni kɔrɔtɔ furu ni diyagoya furu ye ? A kɔlɔlɔw bɛ se ka kɛ jumɛn ye ani fɛɛrɛ jumɛn bɛ se ka sɔrɔ a ko la ?

Rewmi ɲɛmaa ka cɛbɔya sɛmɛntiyalen kɔ san 2024 jamanaɲɛmayakalata, a ni a masurana mɔgɔw bɛ jɛra ka u senbɔ fanga politikitɔn senna Idrissa Seck ka minisiri minnu tun bɛ marabaga jɛkulu kɔnɔ olu ye u ka barabila sɛbɛn di a yɛrɛ fana wuli la ka bɔ "Conseil économique, social et environnemental" ɲɛmaaya la. Wasabulon fana kɔnɔ u ka wasadenw fara la ka bɔ fanga politikitɔn ka kulu la kunu. Yala aw ye nin kow bɛɛ ye cogo di ? Macky Sall ni Idrissa Seck ka bolo bɔ ɲɔgɔnbolo a nafa walima a kɔlɔlɔw bɛ se ka kɛ mun de ye?

Tile 10manakanw kɔ, Soudan marabaaw ye tile saba bɛnkan sɔrɔ wasa ka kɛlɛw jɔ. Laɲini ye mɔgɔ minnu b'a fɛ ka bɔ, olu ka se ka bɔ jamana in kɔnɔ. Pankurun sira, tuguma sira, ninnu bɛɛ bɛ ka taa mɔgɔw fɛ. Aw ye nin ko ninnu bɛɛ ye cogo di ? Soudan ka basigi fɛɛrɛ yɛɛ bɛ se ka tɛmɛ sira jumɛn de fɛ ? Moutamou KANI, an ka mɔgɔ weelelen, ale de bɛna nin ɲinigali ninnu bɛɛ jabi an ye, ka bɔ Burkina Faso.

Burkina faso, Cote d’Ivoire, Mali ani Sénégal nin waati labannaw na mɔgɔ caman de bɛ k'u ka dusutiɲɛ jira ka kɛɲɛ ni nɛgɛjurubaaradaw ka "connexion" n'u ka weelel wariw sɔngɔ cayali. Wasa k'u ka ninsɔngoya jira jamana ninnu caman na mɔgɔw bɛ weele sama ɲɔgɔma bɔlɔlɔ siraw de fɛ k'u ka waati damadɔ kɛ ka nɛgɛjurubada ninnu ka kow bɛɛ ye ka to ye . Yala aw y'o ko ye coco di?  O wale in bɛ se ka kɛ fɛɛrɛ ye nɔgɔya ka don "connexion" ni weeleli wariw sɔngɔw la wa?

Nin dɔgɔkun furancɛ in kalayara kɔsɔbɛ Mali jamana la, k'o sababu kɛ jatikɛwale binkanni dɔw ye Sévaré mara ni Mourdia mara la. Binkanni ninnu kɔ Mali marabagaw ye sayaw sɛmɛntiya u ka fanfɛ nka u ye a yira fana k'u yɛrɛ fana sera ka dankari kɛ jatikɛwalekɛla dɔw la. Yala aw ye o ko ye cogo di? Mali sɔrasiw ka nin waati kɛlɛfɛɛrɛw kaɲin wa? U ka kan ka yɛlɛmadon fan jumɛn de la ? Yala mun de bɛ u jɛ wasa u ka se ka dansigi jatikɛwale binkanniw na ?

Nɛgɛjuru labila la aw ye bi, aw y'a laɲini k'an ka kuma baabu minnu kan de kan. Olu dɔw ye, Soudan sɔrasiw ka kɛlɛ ye; yen min dɔgɔkun kelen sɔrasiw yɛrɛ daman karilen don ɲɔgɔn na, fɔ ka mɔgɔ caman bɔnɛ u nin na. O kɔ, Tchad, yen jamanaɲɛmaa kɔrɔ Idriss Deby Itno ka fagali san fila tun ye nin dɔgɔkun in ye. Kuma kɛra Laurent GBAGBO fana ka "amnesty" laɲini kan.

San fila bi Tchad jamanaɲɛmaa kɔrɔ Idriss Deby Itno ka saya kunnafoni dara diɲɛ tulo kan. A don ni bi cɛ a dencɛ Mahamat Deby de ye jamana in ɲɛ minɛ. O siratikɛla an bɛ kuma labila aw ye bi Tchad maracogo de kan ni san fila laban in kɔnɔ. Aw yɛrɛ bolo taɲɛ jumɛnw de kɛra jamana in kɔnɔ? fili jumɛnw bɛ ye minnu ka kan ka latilen? Yala kow bɛ sabatilen don wasa Tchad donnatɛmɛfanga ɲɛmaaw ka kalata jɛlenw labɛn ka bɛ ni san 2024 bani ye wa? An bɛ aw lamɛn nin de kan soni.

Kabini sibiridon Soudan dagabawulilen don u ka donnatɛmɛfanga ɲɛmaaba fila ka gariɲɔgɔnna sababula. General Abdel Fatta Albourhane ni General Hemetti dɛsɛlɛndo ka ɲɔgɔfamu jamana in tafa ko de la. Nin waati in na mɔgɔ kɛmɛ fila ni kɔ ɲɔgɔn de bɔnɛ na u nin na Soudan kɛlɛbɔlɔ ni kɛlɛkulu FSR ka kariɲɔgɔnna sababu la ? FSR ye kɛlɛkulu ye min ɲɛmine bɛ général Emetti fɛ, ɲɔgɔnfamuyabafiya fanaba sɔrɔ la o kɛlɛjɛw faratoko de kan Soudan kɛlɛbɔlo kɔnɔ. Yala aw ye mun de famun ni ko in na ? Ni sira ka sivili bɛna se ka na fanga sɔrɔ Soudan sisan wa ? Mun yɛrɛ de bɛ se ka kɛ bi wasa jamana in ka basigi  ?

Cote d’ivoire jamanaɲɛmaa ka Aout kalo tɛmɛnen yafa kɔ ka ɲɛsin Laurent Gbagbo ma. Jamanaɲɛmaa kɔrɔ in ka politikitɔn bɛ cɛsiri la bi wasa ka ɲangiliw de ka jɔsi ka bɔ yen aminisiti sira fɛ. PPCA-CI mɔgɔw ko "grâce présidentielle" tɛ bɔlikɛ ko bawo olu mako bɛ a la Laurent Gbagbo ka se ka a ni de ta Cote d’Ivoire politikiko la don nataw la. Yala aw ye o ko ye cogo di ? Laurent Gbagbo n'a nɔfɛmɔgɔw ka laɲini in bɛ se ka sabati wa? N'a ko kɛra sɔrɔfɛn ye a bɛna se ka yɛlɛma jumɛnw don Cote d’Ivoire politikiko ni bɛn ko la ? Min ye Laurent Gbagbo ye siniɲɛsigi jumɛn bɛ ale yɛrɛ bɔlɔ aw ye politiki kɛnɛ kan alisa.

Munumunu ni dasumusumuw kɔ Idrissa Seck y'a ka cɛbɔya sɛmɛntiya jumadon Sénégal ka san 2024 jamanaɲɛmayakalata la. Nin fagasina kɔrɔ in ka kanbɔli kɔ 4 in ma bali mɔgɔla a ka dantigɛli dɔw ye fanga politikitɔn Benno Bokyar mɔgɔw tɔrɔ. O dantigɛliw cɛma idrissa Seck y'a jira ko sariya dɔnbaga dɔ ye a sɛmɛntiya ko Macky Sall tɛ se ka sarati saba ɲini cogo di. Yala aw ye o ko ye cogo di ? Don nataw la mɔgɔ dun bɛ se ka sigi ni mun de ye Rwmi ɲɛmaa in ni Macky Sall ka jɛɲɔgɔnya ko la. An bɛ aw lamɛn ni de kan sɔni. Aw ka bi ɲinigaliw olu bɛna jabi an ye Macké Dagnoko de fɛ ka bɔ Tambacounda , Sénégal politikiko dɔnbaga don.

Bi ye juma ye aw yɛrɛ bɛ kow kɛcogo don. An bɛ kuma aw yɛrɛ ka babu dilenw de kan. Nin waati in na aw cayara k'aw kan ci babu minnu kan o dɔw ye Mali lasigiden ni Faransi ka lasigiden ka kunasina ɲɔɲɔn sama-sama ye diɲɛ tɔnba Onu ɲɛma. O kɔ Mali kunkan alisa aw y'aw fɛlaw fɔ jamana in marabagaw ni CMA banbanciw ka nin wati laban furukufurukuw fana kan "accord d’Alger" bɛnkan sɛbɛn lawaleyali ko la.

Dinɛ ɲɛmɔgɔw  ka cɛsiri kɔnɔ, Guinée politikimɔgɔw n'u ka minisiri ɲɛmaa Bernad GOMOU tun bɛ ɲɔgɔnye la kura ye kunu Conakry. Ka kɔn ɲɔgɔnye in ɲɛ politikimɔgɔ ninnu tun y'a yira ko nin de bɛna k'olu ka sigikafɔ laban ye ko n'u sako ma sɔrɔ. U ka bagabagalikanw na u ko bison ka wulikajɔw fana dabɔ don nata.  Nka ɲɔgɔnye in kɔfɛ fana fila ninnu ci ma dantikɛli kɛ kunu dinɛ ɲɛmɔgɔw de ye u kanbɔ ko jigi bɛ ye wasa bɛnkan ka sɔrɔ ɲɔgɔye wɛrɛ kɛnɛkan. Yala aw ye o ko ye cogo di ? Dinɛ mɔgɔ ninnu ka cɛsiri bɛna se ka to Guinée politikimɔgɔ ni a marabagaw ka seka kan kelɛn fɔ wa. ? An bɛ aw fɛlaw lamɛn ni de kan sɔny. Bi ɲinigaliw olu bina jabi an ye Aboubacar Demba Diaby de fɛ ka bɔ Conakry Politiki ko donbaga don. Aw dansé.                     ………….Virgule…………

Ninsɔgoyakanw cɛyalen o kɔlɔlɔ ko la nin waati o jamana filaw kɔnɔ. Wilikajɔw yɛrɛ kɛra Kankan a ko la wasa ka wale in kɔn. Yala aw bɛ ka kurantigɛ waati nunu latɛmɛ cogodi? A ko kɔlɔlɔ jumɛnw de bɛ ka se aw ma? Aw bolo fɛɛrɛ jumɛnw de bɛ se ka tigɛ a ko la wasa Farafinna ka bɔ nin gɛlɛyaw kɔnɔ?

Siyɛ tiɲɛnen tonne 10 ɲɔgɔn minɛna Burkina faso kɔlɔsilibagaw fɛ karidon. Burkina dɔrɔn tɛ, wale in ɲɔgɔn bɛ deli ka kɛ Mande duguwɛrɛw fana kɔnɔ.  Ka tɛmɛ sogo ni jɛkɛ kan, kɔlɔsilibagaw ka caman ka bɔti kɔnɔ fɛn dɔw ni magoɲɛsugufɛn wɛrɛ fana jeni ka sababu kɛ a dɔw dun waati tɛmɛni walima o marakojugu ye . Yala aw ye o ko ye cogodi?  Jigina bɛ se ka kɛ jɔn de la ni ko sugu nunu na ?  Fɛrɛ jumɛn bɛ se ka tigɛ wasa k'an ka sugufiyɛw kisi duminifɛn kɔlɔnw ma? An ka bi mɔgɔ weelelen tɔgɔ Dasmané Traore, Burkina Faso sanikɛlaw ka lafasa jɛkulu  "ligue des consommateurs tonden don".

Bi an bɛ Mali de la, yen min marabagaw ni CMA banbanciw ka basi dɛsɛlen bɛ ka fin daga kelen kɔnɔ ni y'a kalo dama dɔ ye. Fan fila ninnu bɛ bi ka ɲɔgɔn jalaki "accord d’Alger" bɛnkan sɛnbɛn lawaleyali sumayali de la. O siratikɛla dɔgɔkun tɛmɛnen CMA mɔgɔw ye yɛrɛ yira caman kɛ ka bɛn ni don y' u yɛrɛ ye min weele ko Azawad ka yɛrɛmahɔnraya san 11 kɛlɛn don  . Yala aw y'o ko ye cogo di? Furuku-furuku in sera yɔrɔmin na yala "médiation international" ni o ye kɛlɛ in lafarabagaw ye olu bi se ka mun de kɛ? Aw wɛrɛ bolo min de tora kɛbali ye bi wasa Mali marabagaw ni CMA banbanci ninnu ka se ka ɲɔgɔn famu ? Aw ka bi ɲinigaliw olu bɛna jabi an ye Dr Ali Tounkara de fɛ ka bɔ Bamako lakanako dɔnbaga don.

O babuw bɛ talikɛ, Mali marabagaw ni Kidal banbagaci kɔrɔw cɛ gɛlɛya kan. Fɔ ka taa se Fransi jamanakuntigi, Emmanuel MACRON ka Chine taama ma, wasa fɛɛrɛ bɛ se ka sɔrɔ Russie ni Ukraine cɛ kɛlɛ la.