ព្រឹត្តិការណ៍អន្តរជាតិប្រចាំថ្ងៃ

មេហាម៉ាសយ៉ាហយ៉ា ស៊ីនវ៉ា ស្លាប់ ជារបត់ថ្មីនៃសង្គ្រាមនៅហ្កាហ្សា?

មេកើយចលនាហាម៉ាស យ៉ាហយ៉ា ស៊ីនវ៉ា (Yahya Sinwar) ស្លាប់នៅថ្ងៃទី ១៧ តុលា ក្នុងប្រតិបត្តិការយោធារបស់អ៊ីស្រាអែលនៅតំបន់ហ្កហ្សា។ ប្រតិកម្មលោកខាងលិចបានធ្លាក់មកជាបន្តបន្ទាប់។ ប្រមុខដឹកនាំខ្លះយល់ថាការកម្ចាត់មេកើយហាម៉ាសបាន ជាឱកាសនាំដល់ការបិទបញ្ចប់សង្គ្រាមនៅហ្កាហ្សា តែលោកនេតាន់យ៉ាហ៊ូ បានព្រមានភ្លាមថាសង្គ្រាមមិនទាន់បញ្ចប់ទេ។ ចំណែកអ៊ីរ៉ង់ចាត់ទុកការស្លាប់របស់យ៉ាហយ៉ា ស៊ីនវ៉ារ ថាជាការពង្រឹងស្មារតីតស៊ូ។ ចលនាហេសបូឡាបានប្រកាសបើកប្រតិបត្តិការវាយប្រហារដំណាក់កាលថ្មីលើអ៊ីស្រាអែល។ មេកើយចលនាហាម៉ាស យ៉ាហយ៉ា ស៊ីនវ៉ា ត្រូវបានយោធាអ៊ីស្រាអែលសម្លាប់នៅថ្ងៃទី ១៧ តុលា ក្នុងប្រតិបត្តិការនៅតំបន់ហ្កហ្សា។ នេះបើតាមការជូនដំណឹងរបស់អ៊ីស្រាអែល។តើយ៉ាហយ៉ា ស៊ីនវ៉ា ជានរណា ?ជាសមាជិកក្រុមភេរវកម្មហាម៉ាស ដ៏ប្តូរផ្តាច់ម្នាក់ តាំងតែពីវ័យក្មេង បច្ចុប្បន្នមានអាយុ៦១ឆ្នាំ យ៉ាហយ៉ា ស៊ីនវ៉ា (Yahya Sinwar) បានឡើងបុណ្យស័ក្តិបន្តិចម្តងៗ រហូតក្លាយជាមេចលនាហាម៉ាសប្រចាំតំបន់ហ្កាហ្សា នៅឆ្នាំ២០១៧ និងក្លាយជាមេដឹកនាំនយោបាយចលនាហាម៉ាស នៅថ្ងៃ៧សីហា ក្រោយពីប្រមុខចលនាអ៊ីស្មាយ ហានីយ៉េ បានត្រូវគេសម្លាប់នៅតេអេរ៉ង់ កាលពីថ្ងៃទី៣១កក្កដា។ងប់ក្នុងគំនិតស្អប់អ៊ីស្រាអែល ចង់កំទេចអ៊ីស្រាអែល យ៉ាហយ៉ា ស៊ីនវ៉ា ត្រូវបានអ៊ីស្រាអែលចាត់ទុកជាមេគំនិតធំ (ជាមួយមេកើយពីរនាក់ផ្សេងទៀតដែលអ៊ីស្រាអែលសម្លាប់បានហើយ) ក្នុងការរៀបចំផែនការវាយឆ្មក់ទ្រង់ទ្រាយធំសម្រុកចូលដីអ៊ីស្រាអែល កាលពីថ្ងៃទី៧តុលា២០២៣ សម្លាប់មនុស្សយ៉ាងសាហាវព្រៃផ្សៃចំនួនប្រមាណ១២០០នាក់ និងបង្កឲ្យឆេះក្លាយជាសង្គ្រាមនៅហ្កាហ្សា។ហេតុដូច្នេះហើយបានជា កងទ័ពអ៊ីស្រាអែល កំណត់កម្មវត្ថុតាមសម្លាប់ យ៉ាហយ៉ា ស៊ីនវ៉ា នេះឲ្យបាន។ អ៊ីស្រាអែលតាមកម្ចាត់ យ៉ាហយ៉ា ស៊ីនវ៉ា ដោយប្រើពេលអស់ជាងមួយឆ្នាំ។ គឺយូរខ្លាំងណាស់! ហើយជោគជ័យទើបសម្រេចបាននៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ទី ១៧តុលា។តើអ៊ីស្រាអែលកម្ចាត់យ៉ាហយ៉ាស៊ីវ៉ាបាន ដោយវិធីណា?យោធាអ៊ីស្រាអែលមិនសម្លាប់មេកើយហាម៉ាសនេះបាន ដោយសារជំនួយពីប្រព័ន្ធរ៉ាដា តាមដៅរកទីតាំងលាក់ខ្លួនក្រោមដីទេ ហើយក៏មិនមែនដោយសារប្រតិបត្តិការរបស់កងកម្មង់ដូរពិសេស តាមរយៈសកម្មភាពចារកិច្ចដែរ។ សត្រូវជួរជាតិអ៊ីស្រាអែលដែលតែងធ្វើបម្លាស់ទីក្នុងរូងដី ដោយមានជនស៊ីវិល ឬចំណាប់ខ្មាំងអូសតាមជាមួយ ដើម្បីធ្វើជាខែលការពារ បានស្លាប់ក្នុងបាញ់ប្រយុទ្ធគ្នាពេលទ័ពអ៊ីស្រាអែលដើរល្បាតនៅតំបន់រ៉ាហ្វាភាគខាងត្បូងហ្កាហ្សា។ ទាហានអ៊ីស្រាអែលបាញ់សម្លាប់ដោយមិនទាំងដឹងថាចំណុចស៊ីបនេះជាមនុស្សដែលអ៊ីស្រាអែលតាមស្វែងបំផុតទេ។ នៅយប់មិញ អាជ្ញាធរអ៊ីស្រាអែល បានផ្សព្វផ្សាយរូបភាពវីដេអូថតដោយដ្រូន បង្ហាញពីសកម្មភាពចុងក្រោយរបស់យ៉ាហយ៉ា ស៊ីនវ៉ា ត្រូវរបួស អង្គុយលើកៅអីក្នុងផ្ទះបែកបាក់ និងលើកដំបងគប់ម៉ាស៊ីនដែលតាមថតខ្លួន។បន្ទាប់មកទើបយោធាបំផ្ទុះផ្ទះនោះ ហើយចូលទៅឃើញមានសាកសពបីកំណាត់។ ការវិភាគDNA ធ្មេញនិងក្រយៅ បញ្ជាក់ថាពិតជា យ៉ាហយ៉ា ស៊ីនវ៉ាមែន។អ៊ីស្រាអែលសម្រេចបំណងសម្លាប់ យ៉ាហយា ស៊ីនវ៉ា សង្គ្រាមនៅតំបន់ហ្កាហ្សាក៏នឹងអាចបញ្ចប់?ថ្វីបើប្រមុខដឹកនាំក្រុមប្រទេសបស្ចិមលោកមួយចំនួន យល់ថាជាឱកាសបិទបញ្ចប់សង្គ្រាមនៅហ្កាហ្សាមែន ហើយនាយករដ្ឋមន្ត្រីអ៊ីស្រាអែល លោក នេតាន់យ៉ាហ៊ូ បានអបអរមែន តែលោកអះអាងភ្លាមដែរថា សង្គ្រាមនៅតែបន្ត ! ស្ថានភាពសង្គ្រាមនៅហ្កាហ្សាកំពុងប្តូរផ្លាស់។ អ៊ីស្រាអែលបានសម្រេចបំណងសងសឹក កម្ចាត់មេរៀបចំផែនការវាយប្រហារអ៊ីស្រាអែលកាលពីថ្ងៃទី៧តុលាបាន តែអ៊ីស្រាអែលត្រូវសម្រេចកម្មវត្ថុធំមួយទៀត គឺនាំចំណាប់ខ្មាំងត្រលប់មកវិញ។ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានប្រកាសថាការកម្ចាត់មេកើយហាម៉ាស យ៉ាហយ៉ាស៊ីនវ៉ា បាន ប្រើកម្លាំង និងគ្រប់មធ្យោបាយដែលមាន ពោលគឺបន្តវាយប្រហារលើហ្កាហ្សារហូតទាល់តែអាចនាំជនរួមជាតិជាប់ជាចំណាប់ថ្នូរទាំង១០១នាក់ អាចវិលមកផ្ទះវិញដោយសុខសាន្តទាំងអស់គ្នា។ចំណែកខាងហាម៉ាស មិនទាន់មានប្រតិកម្មអ្វីទាំងអស់រហូតមកទល់ម៉ោងនេះ។ តែយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏ការស្លាប់មេកើយប្រកបដោយនិម្មិត្តរូបបំផុតនេះ បានបំបាក់ធ្មុងចលនាហាម៉ាសឱ្យស្រពាប់ចុះទន់ខ្សោយដោយមិនអាចប្រកែកបានទេ។ សហរដ្ឋអាមេរិក បានបង្ហាញចេតនាចង់ចាប់ផ្តើមបើកឱ្យមានកិច្ចចរចាផ្អាកបាញ់និងដោះលែងចំណាប់ថ្នូរ។ បើតាមអ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសអាមេរិក គឺយ៉ាហយ៉ា ស៊ីនវ៉ានេះហើយដែលជាឧបសគ្គដ៏ចម្បងរារាំងការបិទបញ្ចប់សង្គ្រាមនៅហ្កាហ្សា ព្រោះអតីតមេចលនាហាម៉ាសនេះ បានច្រានចោលរាល់គ្រប់សំណើចរចា។ ប្រមុខការទូតអាមេរិក បានទូរស័ព្ទទៅមេដឹកនាំអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត កាតា អេហ្ស៊ីប និងកំពុងទាក់ទងទៅភាគីពាក់ព័ន្ធ គឺចលនាចលនាប៉ាឡេស្ទីន និងចលនាហាម៉ាសទៀត ដើម្បីបើកកិច្ចចរចានៅក្រុងគែរ។ ប៉ុន្តែ ក្នុងនាមជាអន្តរការីដ៏ចម្បងម្នាក់ អេហ្ស៊ីបបានព្រមានអំពីគ្រោះផ្ទុះកំហឹងរាលដាលជម្លោះកាន់តែធំ ដោយការស្លាប់របស់យ៉ាហយ៉ា ស៊ីនវ៉ា។សង្គ្រាមអាចរាលដាលកាន់តែធំ?នេះជាក្តីព្រួយបារម្ភជាទូទៅមួយទៀត នៅពេលបានទទួលដំណឹងថាមេកើយហាម៉ាសស្លាប់ភ្លាម។ អ្នកស្រាវជ្រាវ និងអ្នកជំនាញមួយចំនួនយល់ថាការស្លាប់របស់យ៉ាហយ៉ាអាចអូសអន្ទងឱ្យមានចរន្តតស៊ូថ្មី ជាតបស្នងនឹងអ្វីដែលគេយល់ថាមេកើយបានពលីជីវិតដើម្បីចលនា។ នាយកវិទ្យាស្ថានភូមិសាស្ត្រនយោបាយអឺរ៉ុប លោក Sébatien Boussois បានបញ្ជាក់ថា “កម្ចាត់រូបមេកើយម្នាក់បានមិនមែនជាការបញ្ចប់បញ្ហានិងធ្វើឱ្យចលនារលាយបាត់រូបរាងទេ។ ហាម៉ាសនឹងមានមេដឹកនាំថ្មី។ ហើយអ្នកបន្តវេននឹងងប់ក្នុងមនោគមវិជ្ជាកាន់តែខ្លាំង និងកាន់តែគួរព្រួយបារម្ភ។ជាក់ស្តែង អ៊ីរ៉ង់ ដែលជាអ្នកគាំទ្រចលនាហាម៉ាសដោយគ្មានប្រែប្រួល មិនទាន់បញ្ចេញប្រតិកម្មផ្លូវការទាក់ទងនឹងការស្លាប់របស់យ៉ាហយ៉ាស៊ីនវ៉ាមែន តែតំណាងអ៊ីរ៉ង់នៅអង្គការសហប្រជាជាតិបានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ថា ការពលីជីវិតរបស់យ៉ាហយ៉ាស៊ីនវ៉ា ជាគំរូសម្រាប់យុវជនប៉ាឡេស្ទីនបន្តការតស៊ូ។ ស្មារតីតស៊ូនឹងកាន់តែរឹង! នេះបើតាមតំណាងអ៊ីរ៉ង់ដដែល។ចំណែកចលនាហេសបូឡានៅលីបង់ ជាសម្ព័ន្ធមិត្តបានប្រកាសឆ្លងអន្តរកាលឆ្ពោះទៅរកដំណាក់កាលថ្មីក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងអ៊ីស្រាអែល។ ហេសបូឡាពេលនេះស្ថិតក្នុងជំហរចាញ់ប្រៀបទេ តែមានកម្លាំងទ័ពច្រើនដល់ទៅ៥ម៉ឺននាក់ ដែលអ៊ីស្រាអែលគ្មានលទ្ធភាពកម្ចាត់អស់ ក្រៅពីរុញឱ្យពួកនេះបានក្លាយជាភេរវជនមកអុកឡុកអ៊ីស្រាអែល នាពេលអនាគត។ នេះបើតាមទស្សនៈរបស់អតីតនាយទាហានបារាំង។មេហាម៉ាសស្លាប់ អាចជះឥទ្ធិពលលើសង្គ្រាមនៅលីបង់យ៉ាងណា?បើនិយាយអំពីផ្នែកប្រយុទ្ធឬប្រតិបត្តិការប្រើកម្លាំងយោធា គ្មានទេ ព្រោះហាម៉ាស មិនបានជួយអីដល់ហេសបូឡាក្នុងផ្នែកយោធាឡើយ តែផលវិបាកអាចមានច្រើនលើផ្នែកនយោបាយ ព្រោះវាអាស្រ័យទៅលើបុគ្គលដែលត្រូវមកស្នងតំណែងបន្តពីយ៉ាហយ៉ា ស៊ីនវ៉ា។ អ្នកត្រូវមកស្នងអាចមានច្រើននាក់។បើអ្នកស្នងស្ថិតនៅក្នុងចំណោមមេកើយហាម៉ាសនៅលីបង់ ដូចយ៉ាង អ៊ូសាម៉ា ហាមដាន នោះអាជ្ញាធរលីបង់ពិតជាពិបាក និងស្មុគស្មាញកាន់តែខ្លាំង។តែបើក្រោយការស្លាប់មេកើយអស់ ហាម៉ាសបែរជាព្រមធ្វើសម្បទាន និងព្រមទទួលយកលក្ខខណ្ឌរបស់អ៊ីស្រាអែល ដើម្បីឈប់បាញ់និងដោះលែងចំណាប់ថ្នូរ នោះហេសបូឡា នឹងត្រូវស្ថិតក្នុងស្ថានភាពទើសទ័លខ្លាំង និងបាត់បង់ប្រជាប្រិយភាពក្នុងរង្វង់ប្រជាពលរដ្ឋលីបង់ ជាពិសេស ព្រោះសកម្មភាពទាំងឡាយដែលនាំឱ្យលីបង់រងការវាយប្រហាររបស់អ៊ីស្រាអែលស្ទើរខ្ទេចខ្ទាំ គឺដើម្បីបុព្វហេតុគាំទ្រហ្កាហ្សានេះឯង៕

10/18/2024 • 8 minutes, 10 seconds

កម្ពុជាត្រូវបានជ្រើសរើសជាម្ចាស់ផ្ទះរៀបចំកិច្ចប្រជុំកំពូលប្រទេសនិយាយភាសាបារាំង នៅឆ្នាំ ២០២៦

នៅទីក្រុងប៉ារីស កិច្ចប្រជុំកំពូលហ្វ្រង់កូហ្វូនី ក្រុមប្រទេសនិយាយភាសាបារាំងបានសម្រេចកាលពីថ្ងៃយប់ថ្ងៃសៅរ៍ម្សិលមិញ ជ្រើសរើសកម្ពុជាជាម្ចាស់ផ្ទះរៀបចំកិច្ចប្រជុំកំពូលក្រុមប្រទេសនិយាយភាសាបារាំង លើកទី២០ នៅ២ឆ្នាំខាងមុខទៀត ឆ្នាំ ២០២៦។ នៅក្នុងសន្និសីទកាសែតនៅក្រោយកិច្ចប្រជុំបិទទ្វារដែលមានការចូលរួមពីប្រមុខរដ្ឋ និងថ្នាក់ដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលមកពីបណ្តាប្រទេសសមាជិកហ្រ្វង់កូហ្វូនី លោកប្រធានាធិបតីបារាំង អេម៉ានុយអែល ម៉ាក្រុងបានប្រកាសដំណឹងនេះជាផ្លូវការនៅមុខលោកសុខ ចិន្តាសោភា ឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី រដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសកម្ពុជា និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ។ នេះជាដំណឹងដ៏ល្អមួយចំពោះកម្ពុជា ? កម្ពុជាត្រូវបានជ្រើសរើសឲ្យធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះរៀបចំកិច្ចប្រជុំកំពូលក្រុមប្រទេសនិយាយភាសាបារាំង ដែលហៅថា ហ្រ្វង់កូហ្វូនីលើកទី២០ នៅក្រុងសៀមរាបអង្គរ នៅឆ្នាំ ២០២៦។ នៅលើវេទិកាសន្និសីទកាសែតជាមួយប្រធានអង្គការហ្រ្វង់កូហ្វូនី និងលោកសុខ ចិន្តាសោភា ឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី រដ្ឋមន្រ្តីការបទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ លោកប្រធានាធិបតីបារាំង អេម៉ានុយអែលម៉ាក្រុងបានថ្លែងអបអរកម្ពុជា។ ប្រមុខការបរទេសកម្ពុជាវិញបានបង្ហាញការរីករាយ រំជួលចិត្ត និងមោទនភាព ដែលកម្ពុជាត្រូវបានជ្រើសរើសឲ្យធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះរៀបចំជំនួបកំពូលក្រុមប្រទេសនិយាយភាសាបារាំងនៅ ២ឆ្នាំខាងមុខ។កម្ពុជានឹងធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះរៀបចំជំនួបកំពូលហ្វ្រង់កូហ្វូនី ជាដំណឹងដ៏ប្រពៃ ប៉ុន្តែ វាមិនមែនជារឿងថ្មីភ្ញាក់ផ្អើលខ្លាំងនោះទេ។ នៅប៉ុន្មានឆ្នាំមកនេះ ក្នុងនាមជាប្រទេសសមាជិកពេញសិទ្ធិ និងមាន ព្រះបរមរតនកោដ សម្តេចព្រះនរោត្តមសីហនុជាស្ថាបនិកមួយអង្គដែលបានចូលរួមបង្កើតអង្គការអន្តរជាតិហ្វ្រង់កូហ្វូនីនៅ ទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៧០ កម្ពុជាបានប្រឹងប្រែងធ្វើយុទ្ធនាការទូតច្រើនណាស់ ដើម្បីបានសិទ្ធិរៀបចំកិច្ចប្រជុំកំពូលរបស់អង្គការដែលមានប្រទេសចំនួន ៩៣ជាសមាជិក។ ព្រះបាទសម្តេចព្រះបរមនាថនរោត្តមសីហមុនី ព្រះមហាក្សត្រនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាដែលបានយាងចូលរួមនៅក្នុងជំនួបកំពូលនៅទីក្រុងប៉ារីស កាលពីថ្ងៃសៅរ៍ម្សិលមិញបានមានព្រះបន្ទូលបញ្ជាក់ថា កម្ពុជានៅតែភ្ជាប់ខ្លួនជាមួយហ្វ្រង់កូហ្វូនី និងថា ជាមួយនឹងការរៀបចំជំនួបកំពូលហ្វ្រង់កូហ្វូនីនៅខេត្តសៀមរាប កម្ពុជាសង្ឃឹមចែករំលែកជាមួយសហគមន៍អ្នកនិយាយភាសាបារាំងនូវចំណុចពិសេសប្លែករបស់ហ្វ្រង់កូហ្វូនីនៅអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក។ ហេតុអ្វីបានជាកម្ពុជាចង់ធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះរៀបចំជំនួបកំពូលក្រុមប្រទេសនិយាយភាសាបារាំង?កន្លងមកគេច្រើនតែដឹងថា ហ្វ្រង់កូហ្វូនី ឬក្រុមប្រទេសនិយាយភាសាបារាំង ផ្តោតច្រើនទៅលើការអប់រំ ភាសា និងវិប្បធម៌។ ប៉ុន្តែ ចំពោះ រដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសកម្ពុជា ហ្វ្រង់កូហ្វូនីមិនមែនត្រឹមតែភាសា វប្បធម៌ ប៉ុន្តែ គេអាចនិយាយពីសេដ្ឋកិច្ច។ ដូច្នេះ បានធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះរៀបចំជំនួបកំពូលក្រុមប្រទេសនិយាយភាសាបារាំង ដែលមានប្រទេសចំនួន៩៣ជាសមាជិក មកពីទ្វីបចំនួន ៥ កម្ពុជានឹងទទួលបានឱកាសដ៏វិសេសវិសាលដើម្បីទាញផលប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ច។ហេតុអ្វីបានជាហ្វ្រង់កូហ្វូនី ពង្រីកខ្លួន ទៅកាន់ប្រទេសដែលមិននិយាយភាសាបារាំង ដូចជាAngola ជាដើមដែលជាប្រទេសនិយាយភាសាព័រទុយហ្កាល់ ហើយហ្កាណាជាប្រទេសនិយាយភាសាអង់គ្លេស?នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំបិទទ្វារកាលពីថ្ងៃសៅរ៍ម្សិលមិញ គេបានបោះឆ្នោតទទួលយកប្រទេស៥ទៀត ឲ្យធ្វើជាសមាជិកសង្កេតការណ៍របស់ហ្រ្វង់កូហ្វូនី។ អង្គការអន្តរជាតិហ្វ្រង់កូហ្វូនីបានរីកធំធាត់សមាជិក ពី ៨៨ ទៅ៩៣ នៅគ្រប់ទ្វីបទាំង៥។ សមាជិកច្រើនមែន ប៉ុន្តែ ប្រទេសមួយចំនួនធំមិនមែនជាប្រទេសដែលប្រើភាសាបារាំងជាផ្លូវការ ឬច្រើន ដូចតាមលក្ខខណ្ឌចងជាសមាជិករបស់ហ្វ្រង់កូហ្វូនី។ Chypre មានអ្នកនិយាយភាសាបារាំងតែ៦% ហ្កាហានៅអាហ្វ្រិកមានអ្នកប្រើភាសាបារាំង ប្រមាណ ១%។ ចំណែកកម្ពុជាវិញ បើតាមលោកលីម ប៊ុនហុក មានអ្នកនិយាយភាសាបារាំងប្រមាណកន្លះលាននាក់ប៉ុណ្ណោះ។ សួរថា បើថា មានអ្នកប្រជាជននិយាយភាសាបារាំងតិចតួច ឬក៏គ្មានសោះតែម្តងដូច កាតា ហេតុអ្វីបានជាហ្រ្វង់កូហ្វូនីអនុញ្ញាតឲ្យគេចូលជាសមាជិកធ្វើអ្វី។ ហេតុផលគឺផលប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ច និងសមាហរណកម្មក្នុងតំបន់ ដូចក្នុងករណីរបស់ប្រទេសហ្កាណា និយាយភាសាអង់គ្លេស ប៉ុន្តែ ប្រទេសនេះ ឡោមព័ទ្ធដោយក្រុមប្រទេសនិយាយភាសាបារាំង។ ពីចំណែកខាងអង្គការអន្តរជាតិហ្វ្រង់កូហ្វូនី ការពង្រីកចំនួនសមាជិកកាន់តែច្រើន ដើម្បីបង្កើនកម្លាំងទម្ងន់ ទឹកមាត់ប្រៃ ជាពិសេសនៅក្នុងគោលដៅជំរុញការរៀន ប្រើប្រាស់ភាសាបារាំងកាន់តែទូលំទូលាយនៅក្នុងពិភពលោក៕

10/6/2024 • 9 minutes, 43 seconds

លោកចូបៃដិនដកខ្លួនចេញពីការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតី តើនរណានឹងអាចក្លាយជាបេក្ខជនជំនួស?

នៅទីបំផុត ក្រោមសម្ពាធរបស់ក្រុម និងដើម្បីប្រយោជន៍ជាតិព្រមទាំងបក្សលោកប្រធានាធិបតីអាមេរិក ចូ បៃដិន បានប្រកាស នៅរសៀលថ្ងៃអាទិត្យទី២១កក្កដា ដកខ្លួនចេញពីការប្រកួត។ ការបោះបង់បេក្ខភាពប្រធានាធិបតីរបស់លោកចូបៃដិន បាននិងកំពុងធ្វើឱ្យការឃោសនាបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីអាមេរិក មានភាពកាន់តែមិនជាក់លាក់ ព្រោះ នៅបីខែមុនសម័យបោះឆ្នោត គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យបែរជាគ្មានបេក្ខជនប្រធានាធិបតីសម្រាប់ប្រកួតប្រជែងជាមួយលោកដូណាល់ត្រាំនៃបក្សសាធារណរដ្ឋ។ ចំណែកគណបក្សសាធារណរដ្ឋក៏ត្រូវប្តូរផ្លាស់យុទ្ធសាស្ត្រឃោសនាដែរ។ តាំងពីបរាជ័យនៅក្នុងការតស៊ូមតិតាមកញ្ចក់ទូរទស្សន៍ជាមួយលោកត្រាំមក សំឡេងទាមទារឱ្យលោកចូបៃដិន ប្តូរចិត្តឈប់ឈរឈ្មោះជាបេក្ខជនប្រធានាធិបតីអាណត្តិទីពីរ បានចាប់លាន់ឮឡើងយ៉ាងរងំ។ ហើយបើទោះបីជាលោកចាស់ ភ្លេចភ្លាំង និយាយខុសច្រើន ដើរដួល ... ក៏លោកនៅតែបន្តអះអាងថាលោកជាបេក្ខជនតែម្នាក់ដែលអាចយកឈ្នះលើលោកត្រាំ។ តែនាប៉ុន្មានថ្ងៃចុងក្រោយនេះ សុខភាពលោកបៃដិនចុះខ្សោយកាន់តែខ្លាំង ឥស្សរជនគ្រាក់ៗរបស់បក្ស ដូចយ៉ាងលោកស្រីប្រធានសភា ណាន់ស៊ី ប៉េឡូស៊ី ឬអតីតប្រធានាធិបតីអាមេរិក បារ៉ាក់អូបាម៉ា ក៏លែងគាំទ្របេក្ខភាពលោកបៃដិន។ ម្ចាស់ឧបត្ថម្ភកម្មវិធីឃោសនាធំៗ មានជាអាទិ៍ម្ចាស់ក្រុមហ៊ុនDisney លែងផ្តល់ប្រាក់វិភាគទាន។ លទ្ធផលនៃការស្ទង់មតិក៏បង្ហាញថាលោកធ្លាក់ប្រជាប្រិយភាពខ្លាំង ទើបលោកព្រមពិចារណាជាថ្មីនិងសម្រេចចិត្តភ្លាមតែម្តងថា ដកខ្លួនចេញពីការប្រកួត។ដំណើរការជ្រើសរើសបេក្ខជនប្រធានាធិបតីជំនួសនឹងប្រព្រឹត្តទៅយ៉ាងដូចម្តេច?ប្រមុខគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យ បានសន្យាថាដំណើរការជ្រើសរើសបេក្ខជនមកជំនួសលោក ចូ បៃដិននឹងប្រព្រឹត្តទៅប្រកបដោយតម្លាភាពនិងតាមវិន័យ ឱ្យសមជាបក្សប្រជាធិបតេយ្យមានសាមគ្គីជាធ្លុងមួយ និងបេក្ខជនម្នាក់ដែលមានសមត្ថភាពយកឈ្នះលោកដូណាល់ត្រាំ។ទោះបីជាមានការព្រមព្រៀងលើរូបបេក្ខជនណាម្នាក់រួចហើយក៏ដោយ ក៏ដំណើរការតែងតាំងបេក្ខជនប្រធានាធិបតីថ្មីមកជំនួសលោកចូបៃដិន ត្រូវឆ្លងកាត់បែបបទបច្ចេកទេសខ្លាំងបន្តិចដោយចៀសមិនរួចទេ។ ព្រោះ ប្រធានាធិបតីដែលត្រូវបានជ្រើសរើសឱ្យឈរឈ្មោះជាថ្មី បានឆ្លងកាត់ការបោះឆ្នោតតាមរដ្ឋជាបន្ទាប់តាំងពីខែមករាដល់ខែមិថុនា២០២៤ និងត្រូវប្រកាសតែងតែងជាផ្លូវការនៅថ្ងៃទី១៩សីហាខាងមុខ។ ឥលូវលោកបានដកខ្លួនចេញ ប្រតិភូបក្សទាំង៣៩០០រូប ត្រូវសម្រេចចិត្តជាថ្មី និងមានសេរីភាពពេញលេញក្នុងការជ្រើសរើសបេក្ខជនដែលខ្លួនពេញចិត្ត។ ដូច្នេះចរន្តនីមួយៗរបស់បក្សអាចស្នើ និងជំរុញបេក្ខជនរបស់ខ្លួនឱ្យបានក្លាយបេក្ខជនរបស់បក្ស ដែលគេពិបាកនឹងស្មានដឹងជាមុនណាស់។វិធានច្បាប់ផ្ទៃក្នុងរបស់បក្សប្រជាធិបតេយ្យ បានចែងថា ក្នុងករណីបេក្ខជនជ្រើសរើរួច ស្លាប់ លាលែង ឬបាត់បង់សមត្ថភាព ប្រធានគណបក្សនឹងពិគ្រោះជាមួយមេដឹកនាំបក្សប្រចាំសភា និងប្រចាំសមាគមអភិបាល មុននឹងជ្រើសតាំងបេក្ខជនម្នាក់ ដែលនឹងត្រូវតែងតាំងជាផ្លូវការនៅខែសីហា។ សម្រាប់ពេលនេះ មានការគាំទ្រច្រើនកំពុងស្រោចទៅលើរូបលោកស្រី ខាម៉ាឡា ហារីស។ តែលោកស្រីអនុប្រធានាធិបតី ខាម៉ាឡា ហារីស ដែលលោកចូបៃដិន ជ្រើសរើសជាបេក្ខជនអនុប្រធានាធិបតី សម្រាប់អាណត្តិថ្មី មិនប្រាកដថានឹងក្លាយជាបេក្ខជនប្រធានាធិបតីទេ។តើនរណាអាចនឹងមកជំនួសបេក្ខភាពលោកចូបៃដិន?គ្មានក្បួនច្បាប់ណា កំណត់ថា បេក្ខជនអនុប្រធានាធិបតី ត្រូវក្លាយជាបេក្ខជនប្រធានាធិបតីជាស្វ័យប្រវត្តិនោះទេ។ ដូច្នេះ លោកស្រីខាម៉ាឡា ហារីស មិនប្រាកដជាប់ឈ្មោះជាបេក្ខជនប្រធានាធិបតី ជំនួសលោកបៃដិនឡើយ។ ប៉ុន្តែលោកស្រីបានដាក់បេក្ខភាពឱ្យគណបក្សជ្រើសរើសហើយ។ ហើយលោកស្រីអាចមានប្រៀបជាងគេ លេចឈ្មោះលឿនជាងគេ ព្រោះលោកស្រីធ្លាប់ជាអនុប្រធានាធិបតី និងបានចេញឃោសនាច្រើន មួយរយៈនេះ។ លោកស្រី ខាម៉ាឡា ហារីស ជាស្ត្រីទីមួយ ជាស្ត្រីអាមេរិកស្បែកខ្មៅកាត់អាហ្វ្រិក និងជាស្ត្រីដើមកំណើតអាស៊ីដំបូងគេបង្អស់ ដែលបានក្លាយជាអនុប្រធានាធិបតីអាមេរិក។ លោកស្រី ហារីស ក៏ជាស្ត្រីអាមេរិក និងជាស្ត្រីអាមេរិកស្បែកខ្មៅទីមួយដែលបានទទួលតួនាទីជារដ្ឋអាជ្ញានៅរដ្ឋកាលីហ្វ័រញ៉ា និងជាសមាជិកព្រឹទ្ធសភាអាមេរិកស្បែកខ្មៅស្រីទីពីរប៉ុណ្ណោះក្នុងប្រវត្តិអាមេរិក។ លោកស្រី ហារីស មានឪពុកដើមកំណើតហ្សាម៉ាអ៊ីក ម្តាយជាជនជាតិឥណ្ឌា។ក្នុងវ័យ៥៩ឆ្នាំ លោកខាម៉ាឡា ហារីស នឹងក្លាយជាបេក្ខនារីប្រធានាធិបតីអាមេរិកទីមួយ មានពណ៌សម្បុរស្បែកនិងដើមកំណើតអាហ្វ្រិកកាត់អាស៊ីឬ? ពេលនេះគ្រប់ចក្ខុកំពុងផ្តោតលើរូបលោកស្រីយ៉ាងខ្លាំង។ ពេលនេះ លោក ចូ បៃដិន ដែលបន្តបំពេញនាទីជាប្រធានាធិបតីរហូតដល់ចប់អាណត្តិនៅខែមករា២០២៥ និងជាឥស្សរជនដ៏ប្រកបដោយឥទ្ធិពលម្នាក់ក្នុងជួរបក្សប្រជាធិបតេយ្យបានប្រកាសផ្តល់ការគាំទ្រទាំងស្រុងទៅលើរូបលោកស្រី ខាម៉ាឡា ហារីស។ ប្រធានគណបក្ស អតីតប្រធានាធិបតីអាមេរិក ប្លីលគ្លីនតុន និងលោកស្រី ហ៊ីលឡារី គ្លីនតុន សមាគមគណៈកម្មការបក្សប្រជាធិបតេយ្យ សុទ្ធតែបានប្រកាសគាំទ្រភ្លាមបេក្ខភាពលោកស្រី ហារីស។ ប៉ុន្មានម៉ោងក្រោយ លោក Gavin Newsom អភិបាលរដ្ឋកាលីហ្វ័រនីញ៉ា ដែលគេយល់ថាអាចជាគូប្រជែងម្នាក់ក្នុងការជ្រើសរើសបេក្ខជនប្រធានាធិបតីបក្សប្រជាធិបតេយ្យនេះ ក៏បានប្រកាសគាំទ្រលោកស្រី ខាម៉ាឡា ហារីសដែរ។នៅឡើយតែលោកស្រីណាន់ស៊ី ប៉េឡូស៊ី អតីតប្រធានសភា និងអតីតប្រធានាធិបតីអាមេរិកបារ៉ាក់ អូបាម៉ាទេ ដែលស្ងាត់មិនចេញស្តី។ លោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា ថាប្រតិភូបក្សជាអ្នកសម្រេចនៅពេលបោះឆ្នោតតែងតាំងបេក្ខជនជាផ្លូវការថ្ងៃទី ១៩សីហា។ក្រៅអំពីលោកស្រីហារីស អាចមានឥស្សរជនពីរបីរូបទៀត ចង់ឈរឈ្មោះបេក្ខជនប្រធានធិបតីដែរនោះគឺ អភិបាលរដ្ឋមីស៊ីហ្កែនGretchen Whitmer ឬ អភិបាលរដ្ឋពែនស៊ីវ៉ាន់នី Josh Shapiro។តើយុទ្ធនាការឃោសនានឹងមានទម្រង់យ៉ាងណា?ការជ្រើសតាំងបេក្ខជនប្រធានាធិបតីជំនួសនេះ ជារលកសន្ទុះថ្មីនៃការឃោសនាហើយ។ តែពេលវេលាបីខែវាជារយៈពេលខ្លីបន្តិច សម្រាប់បេក្ខជនក្នុងការឃោសនានាំប្រជាពលរដ្ឋជាង២៥០លាននាក់ ឱ្យស្គាល់និងជាពិសេសបញ្ចុះបញ្ចូលឱ្យព្រមបោះឆ្នោតគាំទ្រនេះ។ប្រសិនបើលោកស្រី ខាម៉ាឡា ហារីស ក្លាយជាបេក្ខជនប្រធានាធិបតីជាផ្លូវការ វាអាចគ្រាន់បើបន្តិចព្រោះអាមេរិកស្គាល់លោកស្រីជិតបួនឆ្នាំមកហើយ ក្នុងនាមជាអនុប្រធានាធិបតី និងបានចេញឃោសនាច្រើនដែរ ក្នុងនាមជាបេក្ខជនអនុប្រធានាធិបតីសម្រាប់អាណត្តិថ្មី។ការដកខ្លួនរបស់បេក្ខជនបៃដិន មិនត្រឹមតែធ្វើឱ្យមានការប្តូរផ្លាស់ក្នុងរង្វង់គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យទេ គណបក្សសាធារណរដ្ឋ ក៏ដូចជាបេក្ខជនប្រធានាធិបតីបក្សសាធារណរដ្ឋលោកដូណាល់ត្រាំផ្ទាល់ ក៏ច្រងាប់ច្រងិលដែរ ដោយត្រូវរៀបយុទ្ធសាស្ត្រឃោសនាថ្មី។ ព្រោះគូប្រជែងថ្មី មិនដឹងជានរណា។ កន្លងមក លោកដូណាល់ត្រាំ ផ្តោតការវាយប្រហារនយោបាយខ្លាំងទៅលើតែសុខភាពលោកបៃដិន បង្អាប់លោកបៃដិននិយាយមិនទៅមុខ គិតមិនរហ័ស។ល។ និង។ល។ ចុះបើបែរជាលោកស្រីហារីសវ័យ៥៩ឆ្នាំ កំពុងពេញកម្លាំង និងជាស្ត្រី មានបុព្វហេតុការពារសិទ្ធិរំលូតកូនរបស់ស្ត្រី តើលោកត្រាំទៅបង្វែរការឃោសនាទៅទិសណា? លោកត្រាំនឹងក្លាយជាបេក្ខជនចាស់ជរាបំផុតវិញ។ បើតាមអ្នកវិភាគ លោកស្រីហារីសជាប់ជាបេក្ខនារីប្រធានាធិបតីបក្សប្រជាធិបតេយ្យ ជាសេណារីយ៉ោដ៏អាក្រក់បំផុតសម្រាប់លោកត្រាំ៕

7/22/2024 • 7 minutes

ដោយរំលាយសភាបារាំង ក្រោយបរាជ័យក្នុងការបោះឆ្នោតសភាអឺរ៉ុប លោកម៉ាក្រុងកំពុងលេងល្បែងដ៏គ្រោះថ្នាក់

នៅប្រទេសបារាំង លោកប្រធានាធិបតី លោកអេម៉ានុយអែល ម៉ាក្រុងបានធ្វើមជ្ឈដ្ឋានអ្នកនយោបាយភ្ញាក់ផ្អើលគ្រប់គ្នា នៅពេលលោកសម្រេចចិត្តរំលាយសភាបារាំង និងរៀបចំការបោះឆ្នោតមុនកាលកំណត់។ ការសម្រេចចិត្តរបស់លោកម៉ាក្រុងធ្វើឡើង នៅមួយម៉ោងក្រោយការប្រកាសលទ្ធផលបោះឆ្នោតសភាអឺរ៉ុបដែលបង្ហាញថា គណបក្សរបស់លោកម៉ាក្រុងបរាជ័យ ចាញ់ដាច់គណបក្សស្តាំនិយមជ្រុល ដែលបានទទួលសំឡេងឆ្នោត ដល់ទៅ ៣១% នៅក្នុងការបោះឆ្នោតសភាអឺរ៉ុប កាលពីថ្ងៃអាទិត្យទី៩មិថុនា។គណបក្សស្តាំនិយមជ្រុលកំពុងមានសន្ទុះគាំទ្រច្រើន សឹងនៅគ្រប់ប្រទេសនៅអឺរ៉ុប មិនមែនមានតែនៅបារាំងនោះទេ ប៉ុន្តែ ហេតុអ្វីបានជាប្រធានាធិបតីបារាំង លោកម៉ាក្រុងចាំបាច់ប្រកាសរំលាយសភា និងរៀបចំការបោះឆ្នោតមុនកាលកំណត់? កាលពីយប់ថ្ងៃអាទិត្យម្សិលមិញ ប្រធានាធិបតីបារាំង លោកអេម៉ានុយអែល ម៉ាក្រុងបានធ្វើគ្រប់គ្នាភ្ញាក់ផ្អើលមែនទែន។ ភ្ញាក់ផ្អើលនៅត្រង់ថា នៅតែមួយម៉ោងក្រោយ លទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតសភាអឺរ៉ុបបង្ហាញថា គណបក្សកណ្តាលនិយមរបស់លោកបរាជ័យ ចាញ់ដាច់គណបក្សស្តាំនិយមជ្រុល ដែលទទួលបានសំឡេងគាំទ្រ ជាង៣១% លោកប្រធានាធិបតីបារាំង បានចេញមុខប្រកាសនៅកញ្ចក់ទូរទស្សន៍ជាតិ រំលាយសភាចោលតែម្តង និងប្រកាសរៀបចំការបោះឆ្នោតមុនកាលកំណត់ នៅចុងខែមិថុនានេះ (ដោយការបោះឆ្នោតជុំទី១ ធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី ៣០ មិថុនា និងជុំទី២ នៅថ្ងៃទី៧កក្កដា)។បើតាមការពន្យល់របស់លោកម៉ាក្រុង នៅចំពោះមុខសន្ទុះកើនឡើងរបស់ក្រុមបក្សស្តាំនិយមជ្រុល ជាពិសេសនៅក្នុងការបោះឆ្នោតសភាអឺរ៉ុប លោកបានសម្រចចិត្តរំលាយសភាបារាំងដើម្បីផ្តល់ឱកាសឲ្យប្រជាជនបារាំងអាចសម្រេចចិត្តសាជាថ្មី ជ្រើសរើសអ្នកតំណាងរបស់ខ្លួននៅក្នុងសភា។ នៅលើបណ្តាញសង្គមX លោកម៉ាក្រុងបានសរសេរបន្ថែមថា លោកមានជំនឿទុកចិត្តថា ប្រជាជនបារាំងមានសមត្ថភាពជ្រើសរើសដ៏ត្រឹមត្រូវដើម្បីខ្លួនឯង និងដើម្បីអនាគតជំនាន់ក្រោយ។បើតាមអ្នកវិភាគមួយចំនួន ដោយសម្រេចចិត្តរំលាយសភាបារាំង និងរៀបចំការបោះឆ្នោតនៅមុនកាលកំណត់នៅពេលនេះ លោកម៉ាក្រុងចង់ទម្លាក់ការទទួលខុសត្រូវទាំងស្រុងទៅលើប្រជាជនបារាំង ដើម្បីឲ្យពួកគេជ្រើសរើសថា តើបន្តគាំទ្រនយោបាយរបស់គណបក្សកាន់អំណាច ឬជ្រើសរើសក្រុមស្តាំនិយមជ្រុលឲ្យចូលដឹកនាំរដ្ឋាភិបាល។លោកម៉ាក្រុងដឹងថា មានប្រជាជនបារាំងច្រើនដែលមិនចង់ឃើញគណបក្សស្តាំនិយមជ្រុលដែលស្អប់អឺរ៉ុប និងស្អប់រើសអើង ប្រឆាំងជនអន្តោប្រវេសន៍ ចូលកាន់អំណាចនៅបារាំង។ ដូច្នេះ ដោយរំលាយសភា និងរៀបចំការបោះឆ្នោតមុនកាលកំណត់ លោកម៉ាក្រុងសង្ឃឹមថា គណបក្សRenaissanceរបស់លោកនឹងអាចទទួលសំឡេងឆ្នោតច្រើនមកវិញ ដើម្បីចូលគ្រប់គ្រងសំឡេងភាគច្រើន នៅសភាបារាំង។ គួរបញ្ជាក់ថា ដោយសារតែបរាជ័យនៅក្នុងការបោះឆ្នោតសភា កាលពីឆ្នាំ ២០២២ គណបក្សកាន់អំណាចរបស់លោកម៉ាក្រុងចុះខ្សោយ គ្មានសំឡេងភាគច្រើននៅសភា។ អាចថា ជាជាងស្ថិតក្នុងស្ថានភាពមិនច្បាស់លាស់ គ្មានអំណាចនៅសភា លោកម៉ាក្រុងចង់ឆ្លៀតឱកាសរំលាយសភាលើកនេះ ដើម្បីផ្តល់សន្ទុះដល់គណបក្សរបស់លោកដើម្បីចូលគ្រប់គ្រងសំឡេងភាគច្រើននៅសភា។បើតាមអ្នកជំនាញ ការរំលាយសភានេះអាចជាយុទ្ធសាស្រ្តមួយរបស់លោកម៉ាក្រុង ដើម្បីទាក់ទាញប្រជាជនបារាំងឲ្យបោះឆ្នោត ផ្តល់ទំនុកចិត្តសាជាថ្មីដល់គណបក្សកាន់អំណាចរបស់លោក។ ទោះនេះ ជាលើកទី១នៅក្នុងរយៈពេល២៧ឆ្នាំ ដែលប្រធានាធិបតីបារាំង ប្រកាសរំលាយសភា ប៉ុន្តែ និន្នាការរំលាយសភា រៀបចំការបោះឆ្នោតមុនកាលកំណត់ដើម្បីផ្តល់សន្ទុះគាំទ្រដល់គណបក្សកាន់អំណាចនៅសភាបារាំង មិនមែនជារឿងថ្មីនោះទេ។ នៅអតីតកាល មានប្រធានាធិបតីបារាំងពីររូបធ្លាប់សម្រេចចិត្តដ៏គួរឲ្យភ្ញាក់ផ្អើលបែបនេះ ដូចលោកម៉ាក្រុង។ បញ្ហានៅត្រង់ថា នៅសម័យកាលលោក ហ្រ្វង់ស័រ មីទែររ៉ង់ ការរំលាយសភា និងការបោះឆ្នោតមុនកាលកំណត់បានជួយឲ្យលោកប្រធានាធិបតីមីទែរ៉ង់ប្រមូល គ្រប់គ្រងសំឡេងភាគច្រើននៅសភាឡើងវិញ។ ប៉ុន្តែ នៅជំនាន់លោកហ្សាក់ ស៊្ហីរ៉ាក់ ការរំលាយសភា ដើម្បីរៀបចំការបោះឆ្នោតមុនកាលកំណត់នៅឆ្នាំ ១៩៩៧ បាននាំមកនូវបរាជ័យដ៏ធ្ងន់ធ្ងរដល់គណបក្សរបស់លោកប្រធានាធិបតី និងវិបត្តិនយោបាយជាប់គាំងគ្មានច្រកចេញនៅបារាំង ព្រោះថា ការបោះឆ្នោតនៅពេលនោះ បានបើកផ្លូវឲ្យបក្សប្រឆាំង គឺគណបក្សឆ្វេងនិយមជ្រុលទទួលបានសំឡេងភាគច្រើននៅសភា ដែលជាហេតុធ្វើឲ្យលោកប្រធានាធិបតីស្ហ៊ីរ៉ាក់ ត្រូវបង្ខំចិត្តចាប់ដៃធ្វើការជាមួយបក្សប្រឆាំងដើម្បីបង្កើតរដ្ឋាភិបាលចម្រុះ។ លោកម៉ាក្រុងកំពុងតែលេងល្បែងដ៏គ្រោះថ្នាក់ យកអនាគតរបស់ប្រទេសជាតិទៅប្រថុយលេង ព្រោះថា មើលមិនត្រូវទេ បក្សស្តាំនិយមជ្រុលអាចទទួលជ័យជំនះនៅក្នុងការបោះឆ្នោតសភាបារាំង និងចូលគ្រប់គ្រងសំឡេងភាគច្រើននៅសភា ដើម្បីដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលថ្មី ការភ្នាល់ដ៏ឆ្កួតលីលា ការប្រថុយប្រថាន ឬជាការផ្គើនដ៏គ្រោះថ្នាក់។ នេះជាការវាយតម្លៃរបស់គណបក្សនយោបាយ និងអ្នកជំនាញ នៅបន្ទាប់ពីលឺលោកប្រធានាធិបតីម៉ាក្រុងប្រកាសរំលាយសភា កាលពីយប់ថ្ងៃអាទិត្យទី ៩មិថុនា។ប្រធានវិទ្យាសា្ថនស្ទង់មតិ លោកស្រី Céline Bracqយល់ថា ការសម្រេចចិត្តរបស់លោកម៉ាក្រុងដែលរំលាយសភា នៅពេលនេះប្រៀបបាននឹងកាំរន្ទះ និងការដាក់ភ្នាល់ដ៏ប្រថុយប្រថាន និងគ្រោះថ្នាក់បំផុត ព្រោះវាធ្វើឡើងនៅក្នុងកាលៈទេសៈដែលប្រជាជនបារាំងកំពុងដាក់ពិន័យប្រធានាធិបតីបារាំង តាមរយៈការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសបក្សស្តាំនិយមជ្រុល នៅក្នុងការបោះឆ្នោតសភាអឺរ៉ុប។ មួយវិញ លោកម៉ាក្រុងអាចប្រឈមនឹងការចាញ់ច្រើនជាងឈ្នះ ព្រោះថា ការស្ទង់មតិកាលពីរដូវរងាកន្លងមកបង្ហាញរួចហើយថា គណបក្សស្តាំនិយមជ្រុល គឺគណបក្សរួបរួមជាតិរបស់លោកស្រីម៉ារីន ឡឺប៉ែន ដែលបានទទួលអាសនៈ កើនឡើងរួចហើយ នៅក្នុងការបោះឆ្នោតសភា កាលពី២ឆ្នាំមុន នឹងទទួលបានសំឡេងភាគច្រើនផ្តាច់មុខ នៅសភាបារាំងតែម្តង ក្នុងករណីមានការរំលាយសភា និងការបោះឆ្នោតមុនកាលកំណត់។ដោយរំលាយសភា និងរៀបចំការបោះឆ្នោត លោកម៉ាក្រុងអាចចង់ផ្ចាញ់ផ្ចាលបក្សស្តាំនិយមជ្រុល ដែលលោកគិតថា នឹងគ្មានសមត្ថភាពប្រមែប្រមូលបេក្ខជនមានសមត្ថភាពមកឈរឈ្មោះនៅក្នុងការបោះឆ្នោតសភាក្នុងរយៈពេលដ៏ខ្លី។ ប៉ុន្តែ នៅបក្សស្តាំនិយមជ្រុល គេអះអាងថា ពួកគេត្រៀមខ្លួនរួចហើយដើម្បីចូលដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលបារាំង។ ត្រូវដឹងថា ការប្រកាសរបស់ប្រធានាធិបតីដើម្បីរំលាយសភា ជាបំណងប្រាថ្នាធំបំផុតរបស់បក្សស្តាំនិយមជ្រុល។ជាក់ស្តែង នៅថ្ងៃអាទិត្យ អ្នកគាំទ្របក្សស្តាំនិយមជ្រុលបានស្រែក ត្រេកអរមែនទែន នៅពេលលឺលោកម៉ាក្រុងប្រកាសរំលាយសភាដើម្បីរៀបចំការបោះឆ្នោតមុនកាលកំណត់ ទៅតាមការទាមទារចង់បានរបស់ប្រធានគណបក្សស្តាំនិយមជ្រុល គឺលោក លោកហ្សកដាន បារដេលឡា Jordan Bardella។ មានវ័យត្រឹម២៨ឆ្នាំ លោកហ្សកដាន បារដេលឡា ដែលជាមនុស្សដៃស្តាំរបស់លោកស្រី ម៉ារីន ឡឺប៉ែន ស្ថាបនិករបស់គណបក្សរួបរួមជាតិ ត្រូវគេរំពឹងនឹងក្លាយជានាយករដ្ឋមន្រ្តីថ្មីរបស់បារាំង ក្នុងករណី គណបក្សស្តាំនិយមជ្រុលទទួលជ័យជំនះ នៅក្នុងការបោះឆ្នោតសភានៅចុងខែមិថុនានេះ។ គោលដៅបន្ទាប់របស់គណបក្សស្តាំនិយមជ្រុលគឺ បោះទិសតម្រង់ចង់បានកៅអីប្រធានាធិបតីបារាំង នៅក្នុងការបោះឆ្នោតឆ្នាំ ២០២៧។ការបោះឆ្នោតសភាមុនកាលកំណត់ អាចផ្តល់សេណារីយ៉ូបីទី១ គណបក្សកាន់អំណាចរបស់លោកម៉ាក្រុងអាចទទួលបានសំឡេងភាគច្រើននៅសភាឡើងវិញ តាមរយៈការជំរុញ ចាប់ដៃជាមួយគណបក្សដែលមាននិន្នាការកណ្តាលនិយម ឆ្វេង និងស្តាំនិយម។ ទី២ គឺគ្មានគណបក្សណាមួយដែលទទួលសំឡេងឆ្នោតច្រើនផ្តាច់មុខនៅសភា ដែលជាហេតុធ្វើឲ្យគណបក្សកាន់អំណាចនៅតែជួបការលំបាកក្នុងការអនុម័តច្បាប់ ដោយសារតែគ្មានសំឡេងភាគច្រើន ដូចសព្វថ្ងៃនេះ។ សេណារីយ៉ូទី៣គឺគណបក្សស្តាំនិយមជ្រុល របស់លោកស្រី ម៉ារីនឡឺប៉ែន អាចប្រមូលបានសំឡេងភាគច្រើននៅរដ្ឋសភា ដែលធ្វើឲ្យលោកប្រធានាធិបតីបារាំងត្រូវតែបង្ខំចិត្តចាប់ដៃ បង្កើតរដ្ឋាភិបាលចម្រុះ។ បើសិនជាដូច្នេះ មែននោះ បារាំងនឹងធ្លាក់ខ្លួនជាលើកទី២ ទៅក្នុងការជាប់គាំងនយោបាយ ដូចឆ្នាំ ១៩៩៧ ព្រោះថា ប្រធានាធិបតី និងនាយករដ្ឋមន្រ្តីមកពីបក្សពីរប្រឆាំងគ្នា។ បើសិនបារាំងមាននាយករដ្ឋមន្រ្តីដឹកនាំរដ្ឋាភិបាល មកពីបក្សប្រឆាំង ដែលចាំតែជំទាស់ មិនព្រមអនុវត្តស្តាប់តាមបញ្ជារបស់លោកប្រធានាធិបតីម៉ាក្រុង នោះ គោលនយោបាយជាច្រើនរបស់បារាំងនឹងត្រូវជាប់គាំង ដូចជាការរៀបចំការប្រកួតកីឡាអូឡាំពិក ដែលត្រូវប្រព្រឹត្តទៅនៅថ្ងៃទី ២៦មិថុនា ឬមហិច្ឆតារបស់លោកម៉ាក្រុងដែលចង់ឲ្យសភាអឺរ៉ុបបោះឆ្នោតលើថវិកាការពារអឺរ៉ុបតម្លៃ១០០ពាន់លានអឺរ៉ូជាដើម។ក្នុងករណីមាននាយករដ្ឋមន្រ្តីមកពីគណបក្សប្រឆាំង ដែលមិនព្រមស្តាប់អនុវត្តតាមគោលនយោបាយរបស់លោក ប៉ុន្តែ លោកប្រធានាធិបតី ម៉ាក្រុងនឹងមិនអាចរំលាយសភាភ្លាមៗទៀតនោះទេ ពោលគឺត្រូវរង់ចាំ១ឆ្នាំសិន ដើម្បីអាចរៀបចំការបោះឆ្នោតសភា បង្កើតរដ្ឋាភិបាលសាជាថ្មី៕

6/10/2024 • 8 minutes, 47 seconds

ខួប៨០ឆ្នាំ ព្រឹត្តិការណ៍រំដោះសមរភូមិណរម៉ង់ឌី ផ្តួលអាល្លឺម៉ង់ណាហ្ស៊ី និងបញ្ចប់សង្គ្រាមលោកលើកទី២

ថ្ងៃទី៦មិថុនា ជាខួប៨០ឆ្នាំ នៃព្រឹត្តិការណ៍វាយរំដោះប្រទេសបារាំង ពីក្រញាំដៃទាហានណាហ្ស៊ីអាល្លឺម៉ង់។ នេះជាព្រឹត្តិការណ៍ប្រវត្តិសាស្ត្រដ៏សំខាន់ ដែលឈានទៅផ្តួលរំលំរបបណាស៊ី ហើយនិងបិទបញ្ចប់សង្គ្រាមលោកលើកទី២។ រដ្ឋាភិបាលបារាំង រៀបចំពិធីដ៏គគ្រឹកគគ្រេងសម្បើមណាស់ ដើម្បីរំឭកខួប៨ទសវត្សរ៍ នៃមហាព្រឹត្តិការណ៍វាយបំបែកបន្ទាយណាហ្ស៊ីអាល្លឺម៉ង់ នៅខេត្តណរម៉ង់ឌី។ ភាសាបារាំង ហៅថា Débarquement ឬខាងភាសាអង់គ្លេស ថា D-Day។ ឆ្នាំ១៩៤៤ ទាហានសម្ព័ន្ធមិត្ត សរុបប្រមាណជាង ១៥០ ០០០ នាក់ រួមព្រួតដៃគ្នា វាយបំបែកកងទ័ពអាល្លឺម៉ង់ណាហ្ស៊ី នៅបន្ទាយសមរភូមិខេត្តណរម៉ង់ឌី។ ប្រតិបត្តិកាយវាយសម្រុកនេះ ត្រូវរៀបចំយ៉ាងល្អិតល្អន់ និងយ៉ាងសម្ងាត់បំផុត ស៊ីពេលជាច្រើនខែ ដើម្បីបើកការវាយប្រហារក្នុងពេលតែ១រួមគ្នា និងត្រូវធ្វើឡើងនៅច្រើនចំណុចគោលដៅ តាមផ្លូវទឹកនិងផ្លូវអាកាស។ ទាហានចម្រុះជាតិសាសន៍ ចុះពីនាវានិងទូកឡើងគោកប្រយុទ្ធ និងក្រុមផ្សេងទៀត ត្រូវលោតឆត្រយោងពីលើយន្តហោះ ដើម្បីចូលច្បាំងលោមព័ទ្ធកម្ទេចបន្ទាយអាល្លឺម៉ង់ណាហ្ស៊ី។ នាយករដ្ឋមន្ត្រីបារាំង ហ្កាប៊្រីយែល អាតតាល់ រំឭកពីវីរភាពរបស់កងទ័ពរំដោះជំនាន់នោះ ថា មានកងទ័ពចម្រុះច្រើនជាតិសាសន៍ មានទាហានអាមេរិក អង់គ្លេស កាណាដា អូស្ត្រាលី ប៊ែលហ្ស៊ិក ដាណឺម៉ាក់ ហូឡង់ ន័រវែស្ស ប៉ូឡូញ និងប្រទេសជាមិត្តច្រើនទៀតទៀត។ ថ្នាក់ដឹកនាំបារាំងថា យុទ្ធជនទាំងនោះ ខ្លះ ប្រយុទ្ធមិនមែនដើម្បីប្រទេសកំណើតរបស់ពួកគេទេ ប៉ុន្តែ ពួកគេប្រកៀកស្មាគ្នាតស៊ូប្រយុទ្ធ ដើម្បីឧត្តមគតិរួមមួយ និងប្រយុទ្ធដើម្បីសេរីភាព។កាលនោះ កងទ័ពទាហានសម្ព័ន្ធមិត្ត ចំនួនជាង ១៣ ០០០ នាក់ត្រូវពលីបាត់បង់ជីវិត នៅសមរភូមិខេត្តណរម៉ង់ឌី។ ថ្ងៃទី៦មិថុនាឆ្នាំនេះ នៅឆ្នេរ Omaha Beach និងឆ្នេរផ្សេងៗទៀត ក្នុងខេត្តណរម៉ង់ឌី ប្រទេសបារាំង មានទាហានសម្ព័ន្ធមិត្តជាច្រើនក្រុម រៀបចំក្បួនរំឭកខួប និងដាក់ទង់ជាតិតែរៀងៗខ្លួន។ អតីតយុទ្ធជន ចាស់ៗជរា អាយុសុទ្ធតែប្រមាណ១០០ឆ្នាំ ត្រូវគេអញ្ជើញមកចូលរួមពិធីរំឭកខួបឆ្នាំនេះ។ ក្នុងនោះ មានអតីតយុទ្ធជនអាមេរិកនិងអង់គ្លេស ប្រមាណ ២០០ នាក់។ប្រមុខរដ្ឋនិងប្រមុខរដ្ឋាភិបាល ប្រមាណ ៣០ ប្រទេសចូលរួម តួយ៉ាង ប្រធានាធិបតីអាមេរិក ចូ បៃដិន និងភរិយា អញ្ជើញមកដល់បារាំង តាំងពីល្ងាច ថ្ងៃទី៥មិថុនា។ ថ្ងៃទី៥មិថុនា ប្រទេសអង់គ្លេសបានប្រារព្ធខួបម្តងហើយ។ ថ្នាក់ដឹកនាំអង់គ្លេស ព្រះមហាក្សត្រ ឆាលស៍ ទី៣ និងរាជបុត្រ វីល្លៀម ព្រមទាំងនាយករដ្ឋមន្ត្រី រីស៊ី ស៊ូណាក់ បន្តមកប្រារព្ធរំឭកខួបថែមទៀត នៅបារាំង ដើម្បីរំឭកដឹងគុណដ៏ជ្រាលជ្រៅចំពោះយុទ្ធជនដែលបានពលីកម្ម។ភ្ញៀវសំខាន់ៗផ្សេងទៀត មាន អធិការបតីអាល្លឺម៉ង់ អូឡាហ្វ ស្ហុលស៍ នាយករដ្ឋមន្ត្រីដាណាដា លោក ហ្សូសស្តាំង ទ្រុយដូ និង ប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែន វ៉ូឡូឌីមៀរ ហ្សេឡេនស្គី ។ល។ ចំពោះមុខអតីតយុទ្ធជននិងភ្ញៀវបរទេស ប្រធានាធិបតីបារាំង បានបំពាក់មេដាយកិត្តិយសថ្នាក់ជាតិបារាំង Chevalier de la Légion d’honneur ចំពោះយុទ្ធជន១១នាក់។ លោក ម៉ាក្រុង ក៏បានរំឭកគុណអតីតយុវជនស្លាប់ទៅហើយនិងនៅរស់រាននៅឡើយ ដោយថ្លែងថា ពួកគេបានលះបង់អ្វីៗគ្រប់យ៉ាង និងប្រឈមមុខនឹងគ្រោះថ្នាក់គ្រប់ជំពូក ដើម្បីឯករាជ្យនិងសេរីភាពរបស់យើងនៅថ្ងៃនេះ។ វីរភាពនេះ ដិតជាប់ក្នុងដួងចិត្តយើងជានិច្ច មិនអាចបំភ្លេចបាន។នៅឆ្នេរខេត្តណរម៉ង់ឌី វត្តមានថ្នាក់ដឹកនាំសំខាន់ៗជាច្រើនប្រទេសអញ្ជើញមកចូលរួម ហើយនិងរៀបចំកម្មវិធីនៅឆ្នេរផ្សេងៗគ្នាដែលធ្លាប់មានទ័ពរបស់ខ្លួនឈរជើងនៅជំនាន់នោះ។ ក៏ប៉ុន្តែ គ្មានវត្តមានរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំរុស្ស៊ីទេ។៨ទសវត្សរ៍មុន ទន្ទឹមនឹងកងទ័ពសម្ព័ន្ធមិត្តបច្ចិមលោក បើកការវាយស្រុកបំបែកបន្ទាយអាល្លឺម៉ង់នៅស្រុកបារាំង, កងទ័ពសហភាពសូវៀត ក៏សម្រុកប្រយុទ្ធចូលពួតដៃគ្នាផ្តួលរំលំកម្ចាត់របបផ្តាច់ការណាស៊ី។ សូម្បីតែ លលាដ៏ក្បាលរបស់មេផ្តាច់ការ ហ៊ីត្លែ នៅរក្សាទុកនៅរុស្ស៊ី រហូតមកដល់សព្វថ្ងៃ។ ដូច្នេះ ពីជំនាន់នោះ ការរំដោះអឺរ៉ុប ចេញពីកណ្តាប់ដៃរបបណាហ្ស៊ីអាល្លឺម៉ង់ គេមិនអាចនឹងបំភ្លេចតួនាទីចូលរួមដ៏សកម្មរបស់ កងទ័ពសហភាពសូវៀត បានឡើយ។កាលពី១០ឆ្នាំមុខ ក្នុងពិធីរំឭកខួប៧០ឆ្នាំ នៃការវាយរំដោះនេះ គឺឆ្នាំ២០១២ បារាំងបានអញ្ជើញប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ី លោក វ៉្លាឌីមៀរ ពូទីន ឲ្យមកចូលរួម។ បើទោះបីជាគ្រានោះ រុស្ស៊ីបានលេបត្របាក់យកដែនដីគ្រីមេ ដាក់ចូលជាឧបសម្ព័ន្ធរបស់ខ្លួនក្តី ក៏អតីតថ្នាក់ដឹកនាំបារាំង លោក ហ្វ្រង់ស័រ ហូឡង់ និងអតីតអធិការបតីអាល្លឺម៉ង លោកស្រី អង់ហ្គេឡា មែរគែល បានជួយជ្រោមជ្រែងឲ្យ លោក ពូទីន មកជួបនឹងសមភាគីអ៊ុយក្រែន លោក ប៉េត្រូ ប៉ូរូឆេនកូ ដោយគេសង្ឃឹមថានឹងអាចរកច្រកផ្លូវសម្រួលស្ថានការណ៍ ហើយរកច្រកផ្លូវសន្តិភាព។ផ្ទុយទៅវិញ នៅខួប៨០ឆ្នាំនេះ ក្នុងបរិបទសង្គ្រាមអ៊ុយក្រែន, បារាំងមិនអញ្ជើញលោក ពូទីន មកទៀតឡើយ ពីព្រោះតែរុស្ស៊ីបញ្ឆេះភ្លើងសង្គ្រាមឈ្លានពានអ៊ុយក្រែន តាំងតែពីខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២ រហូតមកទល់នឹងពេលនេះ។ ត្រឹមឆមាសទី២ ឆ្នាំទៅមិញ ដែនដីអ៊ុយក្រែន ២០% ត្រូវរុស្ស៊ីត្រួតត្រា។ ដូច្នេះហើយ គេពុំអាចលាតក្រាលកំរាលព្រំក្រហមទទួលថ្នាក់រុស្ស៊ី បានជាដាច់ខាត។ស្មារតីដ៏សំខាន់នៃការរំឭកខួបរំដោះអឺរ៉ុបនេះ ត្រូវថ្នាក់ដឹកនាំអាមេរិក បារាំង និងអង់គ្លេស បានសង្កត់ធ្ងន់ ទៅលើការទប់ទល់ប្រឆាំងនឹងទង្វើឈ្លានពាន ហើយរំដោះប្រទេសដើម្បីសិទ្ធិសេរីភាព និងប្រជាធិបតេយ្យ។ ប្រមុខរដ្ឋបារាំង បានសរសេរលិខិតផ្លូវការទៅចៅហ្វាយវិមានក្រេមឡាំង ដោយបញ្ជាក់ថា មិនអញ្ជើញលោក ពូទីន មកចូលរួមពិធីដ៏សំខាន់នេះឡើយ។ ក្នុងបណ្តាញផ្សព្វផ្សាយបារាំង លោក អេម៉ានុយអែល ម៉ាក្រុង បានចាត់ទុកសង្គ្រាមរុស្ស៊ីនៅអ៊ុយក្រែន ជាសង្គ្រាមឈ្លានពាន ហើយទង្វើដ៏គឃ្លើនឈ្លានពានរបស់រុស្ស៊ី ជាការក្បត់ខ្លឹមសារនៃព្រឹត្តិការណ៍រំដោះអឺរ៉ុប កាលពី៨០ឆ្នាំមុន។ជុំវិញសំណុំរឿងសង្គ្រាមអ៊ុយក្រែន ប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោក ចូ បៃដិន ដាស់រំឭកដែរថា ពេលនេះ សម្ព័ន្ធមិត្តអូតង់សាមគ្គីពួកដៃយ៉ាងមាំជាងពេលណាៗទាំងអស់។ អ៊ុយក្រែន ត្រូវឈ្លានពានពីរបបផ្តាច់ការ យើងមិនអាចបោះបង់ចោលអ៊ុយក្រែននោះឡើយ។ភ្ញៀវពិសេស ក្នុងឱកាសនេះ គឺប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែន។ លោក វ៉ូឡូឌីមៀរ ហ្សេឡេនស្គី បានគូសបង្ហាញថា ព្រឹត្តិការណ៍រំឭកខួប៨០ឆ្នាំរំដោះអឺរ៉ុបពីរបបផ្តាច់ការណាហ្ស៊ី ជាសក្ខីកម្មរំឭកអំពីសេចក្តីក្លាហាននិងការប្តេជ្ញាចិត្តដើម្បីប្រយុទ្ធដើម្បីសេរីភាពនិងប្រជាធិបតេយ្យ៕

6/6/2024 • 5 minutes, 43 seconds

វត្តមាននាវាចិននៅកំពង់ផែរាមកម្ពុជាជាង៤ខែ កំពុងបង្កើនភាពតានតឹងរវាងកម្ពុជា អាមេរិក?

នាវាចម្បាំងចិនចំនួន២គ្រឿងកំពុងបន្តមានវត្តមាននៅទឹកដីកំពង់ផែរាមកម្ពុជា។ ព្រឹត្តិការណ៍មួយនេះត្រូវបានអាមេរិកដាក់ក្តីសង្ស័យពីវត្តមានកងទ័ពចិនលើទឹកដីកម្ពុជា។ គួរបញ្ជាក់ថា រូបភាពពីប្រព័ន្ធផ្កាយរណបរបស់វិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវអាមេរិកបានបង្ហាញឲ្យឃើញនូវនាវាចម្បាំងចិនចំនួន២គ្រឿងដែលមានវត្តមាននៅកំពង់ផែរាមកម្ពុជាតាំងពីអំឡុងខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០២៣។ អ្នកតាមដានបញ្ហាភូមិសាស្ត្រនយោបាយបានបង្ហាញក្តីកង្វល់ និងយល់ថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាត្រូវតែបន្តមានជំហរតម្លាភាពទាក់ទងនឹងកំពង់ផែរាម។

5/6/2024 • 13 minutes, 18 seconds

តើអ៊ីស្រាអែលផ្តើមសងសឹកអ៊ីរ៉ង់ដែលបាញ់ដ្រូននិងមីស៊ីលកាលពីសប្តាហ៍មុន ឬយ៉ាងណា?

ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយអាមេរិក បានរាយការណ៍ថា អ៊ីស្រាអែលបានវាយប្រហារទៅអ៊ីរ៉ង់ សំដៅមជ្ឈមណ្ឌលនុយក្លេអ៊ែរ ហើយនិងព្រលានយន្តហោះអ៊ីរ៉ង់ នៅថ្ងៃសុក្រទី១៩មេសា និងថា ការវាយប្រហារផ្លូវអាកាសនេះជាការសងសឹកឆ្លើយតបចំពោះការវាយប្រហាររបស់អ៊ីរ៉ង់លើអ៊ីស្រាអែល កាលពីថ្ងៃទី១៣-១៤មេសា។ ផ្ទុយទៅវិញ ភ្នាក់ងារសារព័ត៌មានអ៊ីរ៉ង់មួយចំនួន ព្យាយាមអះអាងថា គ្មានការវាយប្រហារអ្វីឡើយលើទឹកដីអ៊ីរ៉ង់ ហើយសារព័ត៌មានខ្លះទៀត បញ្ជាក់ថា មានសំឡេងផ្ទុះ តែគ្មានការខូចខាតអ្វីទេ។ អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលអ៊ីរ៉ង់ ចេញមុខអះអាងថា សេចក្តីរាយការណ៍របស់បណ្តាញផ្សព្វផ្សាយអាមេរិក ពុំត្រឹមត្រូវទេ។ ចំណែកឯ រដ្ឋាភិបាលអ៊ីស្រាអែល រក្សាភាពស្ងៀមស្ងាត់ ដោយមិនបញ្ជាក់ថាជាស្នាដៃខ្លួន ហើយក៏មិនបដិសេធចោលដែរ។ នៅអ៊ីរ៉ង់ មានសំឡេងផ្ទុះ៣ នៅលើអាកាស ក្នុងខេត្ត អ៊ីស្បាហាំង ប៉ែកកណ្តាលប្រទេសអ៊ីរ៉ង់។ ទីតាំងនោះ ជាមូលដ្ឋានយោធាអ៊ីរ៉ង់ Qahjavarestan និងកន្លែងចម្រាញ់សារធាតុអ៊ុយរ៉ានីញ៉ូម ផលិតថាមពលនុយក្លេអ៊ែរ របស់អ៊ីរ៉ង់ ហើយនិងមានព្រលានយន្តហោះផង។ ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានអាមេរិក ជាច្រើនសុទ្ធតែអះអាងព្រមគ្នាថា មីស៊ីលអ៊ីស្រាអែលជាច្រើនគ្រាប់ វាយប្រហារទៅលើមូលដ្ឋានយោធាអ៊ីរ៉ង់ ជាការសងសឹក។ នេះបើតាមប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានអាមេរិក CNN និង ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មានអូស្ត្រាលី ABC News ។ ទន្ទឹមនឹងសំឡេងផ្ទុះនោះ ប្រព័ន្ធរ៉ាដាររបស់ក្រសួងការពារជាតិស៊ីរី ក៏ផ្តល់ដំណឹងព័ត៌មានពីការវាយប្រហារលើដែនអាកាសអ៊ីរ៉ង់ដែរ។កាសែតអាមេរិក The New York Times បានស្រង់ប្រភពពីមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់អ៊ីរ៉ង់ ដែលបញ្ជាក់ថា មានការវាយប្រហារផ្លូវអាកាស បង្កឡើងពីយន្តហោះដ្រូនតូចៗ ហើយទំនងជាបញ្ជាហោះចេញពីទឹកដីអ៊ីរ៉ង់ខ្លួនឯង។ ប្រព័ន្ធខែលការពារដែនអាកាសនិងនៅព្រំដែន គ្មានចាប់សញ្ញាពីការវាយប្រហារហោះហើរឆ្លងព្រំដែននោះដែរ។ កាសែតអាមេរិកមួយទៀត The Washington Post បានស្រង់ប្រភពពី មន្ត្រីអ៊ីស្រាអែល ដែលសុំលាក់ឈ្មោះ ទៅប្រកាសឲ្យដឹងថា ការវាយប្រហារលើកនេះ ជាការសងសឹកចំពោះទង្វើគឃ្លើនរបស់អ៊ីរ៉ង់ដែលបាញ់ប្រហារតាមផ្លូវអាកាស ទៅលើអ៊ីស្រាអែលកាលពីថ្ងៃទី១៣មេសា ហើយនិងបញ្ជាក់ទៀតថា អ៊ីស្រាអែល មានសមត្ថភាពវាយបកតបតខ្លាំងណាស់ និង អាចបញ្ជាការវាយប្រហារចេញពីទឹកដីអ៊ីរ៉ង់តែម្តង។អ្នកតំណាងរាស្ត្រអ៊ីស្រាអែលមួយរូប លោកស្រី Tally Gotliv មកពីបក្សកាន់អំណាចលីគួដ របស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី បេនចាមិន នេតាន់យ៉ាហ៊ូ បានកោតសរសើរតាមបណ្តាញសង្គមX ដោយសម្តែងក្តីមោទនភាពចំពោះហេតុការណ៍ដែលបានកើតឡើងនេះ ថា អ៊ីស្រាអែលពិតជាខ្លាំងក្លា ខ្លាំងពូកែមែន។កាសែតជាច្រើនអះអាងថាគ្មានការវាយប្រហារទេ ហើយពិសេស សារព័ត៌មានអ៊ីរ៉ង់ ខ្លួនឯងតែម្តង។ ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មានReuters របស់អង់គ្លេស បានប្រភពពីមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់អ៊ីរ៉ង់ម្នាក់ ប្រកាសនៅថ្ងៃសុក្រថា សំឡេងផ្ទុះនៅខេត្តអ៊ីស្បាហាំង បណ្តាលមកពីការបើកដំណើរការប្រព័ន្ធការពារដែនអាកាសតែប៉ុណ្ណោះ និងបញ្ជាក់ទៀតថា គ្មានការវាយប្រហារមីស៊ីលណាមួយលើអ៊ីរ៉ង់នោះឡើយ។ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មានអ៊ីរ៉ង់មួយឈ្មោះថា Tasnim អះអាងថា បានទទួលព័ត៌មានពីប្រភពច្បាស់ការ និងគួរឲ្យទុកចិត្តបាន ដែលបញ្ជាក់ថា អ៊ីរ៉ង់គ្មានរងការវាយប្រហារពីកម្លាំងបរទេស ណាឡើយ។ជាការពិត ការផ្ទុះនោះ ព្រោះតែមានការបាញ់កម្ទេចកូនយន្តហោះដ្រូនតូចៗ និងមិនមែនជាមីស៊ីលឡើយ។ មេបញ្ជាអ៊ីរ៉ង់ Siavosh Mihandoust ប្រចាំនៅខេត្ត អ៊ីស្បាហាំង ត្រូវបណ្តាញព័ត៌មានអ៊ីរ៉ង់ ស្រង់សម្តីអះអាងថា អ៊ីរ៉ង់គ្មានខូចខាតអ្វីឡើយ។ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មានអ៊ីរ៉ង់មួយទៀត ឈ្មោះថា Irna ក៏សង្កត់ធ្ងន់ដែរថា នៅខេត្ត អ៊ីស្បាហាំង មានសុខសុវត្ថិភាពល្អ និងគ្មានសញ្ញាណគ្រោះថ្នាក់អ្វីបានប្រកាសឲ្យដឹង និងគួរឲ្យខុសប្រក្រតីសោះ។ ព្រលានយន្តហោះនៅក្នុងខេត្តវិញ គ្រាន់តែបានផ្អាកដំណើរការមួយរយៈខ្លីប៉ុណ្ណោះ ហើយបានចាប់ផ្តើមដំណើរការឡើងវិញ។ជាផ្លូវការ ទាំងរដ្ឋាភិបាលអ៊ីស្រាអែល និងទាំងទីបញ្ជាការយោធាអ៊ីស្រាអែល គ្មានបញ្ជាក់ ហើយក៏មិនច្រានចោលថាជាស្នាដៃរបស់ខ្លួនដែរ។ ចំណែកភាគីសហរដ្ឋអាមេរិក រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងការបរទេស លោក អង់តូនី ប្ល៊ីងកិន បានអះអាងប្រាប់អ្នកកាសែតថា សហរដ្ឋអាមេរិកគ្មានពាក់ព័ន្ធនឹងព្រឹត្តិការណ៍ផ្ទុះនៅអ៊ីរ៉ង់សោះឡើយ។ ប្រមុខការទូតអាមេរិក សូមមិនអត្ថាធិប្បាយទៅលើព័ត៌មានដែលបណ្តាផ្សព្វផ្សាយអាមេរិកបានចុះផ្សាយឡើយ។ លោក អង់តូនី ប្ល៊ីងកិន គ្រាន់តែសង្កត់ធ្ងន់ថា សហរដ្ឋអាមេរិកនិងក្រុមប្រទេសហ្សេ៧ នឹងសហការគ្នា ក្នុងគោលបំណងតែ១ ជំរុញឲ្យស្ថានការណ៍បានធូរស្រាលទៅវិញ។ភាគីអ៊ីរ៉ង់ ទាំងរដ្ឋាភិបាលក្រុងតេហេរ៉ង់ និងទាំងថ្នាក់ដឹកនាំរបបឆ្មាំបដិវត្តន៍អ៊ីរ៉ង់ ក៏រក្សាភាពស្ងៀមស្ងាត់។ ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចនៅខេត្តប៉ែកឥសានប្រទេស នៅថ្ងៃសុក្រ ទី១៩មេសា ប្រធានាធិបតីអ៊ីរ៉ង់ នៅអេប្រាហ៊ីម រ៉ៃស៊ី បានថ្លែងសុន្ទរកថា១តែពុំបានលើកឡើងសូម្បីតែមួយម៉ាត់សោះអំពីហេតុការណ៍ផ្ទុះ។អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលអ៊ីរ៉ង់ អះអាងបន្ថែមថា ព័ត៌មានសេចក្តីរាយការណ៍របស់បណ្តាញផ្សព្វផ្សាយអាមេរិក ពុំត្រឹមត្រូវទេ។សហគមន៍អន្តរជាតិ អំពាវនាវឲ្យបញ្ឈប់ល្បែងសងសឹកគ្នាដ៏គ្រោះថ្នាក់ទីភ្នាក់ងារថាមពលអន្តរជាតិ AIEA របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ បានថ្លែងអំពាវនាវឲ្យភាគីនីមួយៗបង្កើនភាពអត់ធ្មត់។ ទីភ្នាក់ងារថាមពលអន្តរជាតិ AIEA បានទាក់ទងសហការីនៅមូលដ្ឋាន ហើយនិងបានបញ្ជាក់ថា គ្មានការខូចខាតអ្វីពិតមែននៅទីតាំងមជ្ឈមណ្ឌលនុយក្លេអ៊ែរ នៅខេត្តអ៊ីស្បាហាំង។ ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី AIEA ព្រមានថា កុំឲ្យកើតមានរឿងបែបនេះបន្តទៀត ហើយនិងថា មិនត្រូវយកកន្លែងចម្រាញ់ថាមពលបរមាណូ និងមជ្ឈមណ្ឌលនុយក្លេអ៊ែរដូច្នេះ ជាផ្ទាំងស៊ីប ក្នុងជម្លោះប្រដាប់អាវុធសោះឡើយ ព្រោះវាជាមហាគ្រោះថ្នាក់ធ្ងន់។ប្រធានគណៈកម្មការសហភាពអឺរ៉ុប លោកស្រី អួរស៊ូឡា វ៉ុនឌែរ ឡេយែន បានប្រកាសឲ្យភាគីទាំងឡាយទាំងពួងនៅតំបន់ដើមបូព៌ា ត្រូវនៅឲ្យស្ងៀម កុំបង្កសកម្មភាពថ្មីអ្វីថែមទៀត។ អ៊ីតាលី ប្រធានផ្លាស់វេនប្រទេសមានសេកិច្ចជឿនលឿន ហ្សេ៧ តាមរយៈរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស បានស្នើឲ្យគ្រប់ភាគីជៀសវៀងឲ្យបាន នូវការប្រឈមមុខដាក់គ្នា និងត្រូវបន្ធូរបន្ថយស្ថានការណ៍ កុំឲ្យធ្លាក់ដុបដាបជ្រុលជាងនេះ។អគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ អង់តូនីញ៉ូ ហ្គូទែរស៍ តាមរយៈអ្នកនាំពាក្យ បានថ្កោលទោសការវាយប្រហារសងសឹកគ្នានៅក្នុងតំបន់ដើមបូព៌ា និងអំពាវនាវឲ្យបញ្ចប់ល្បែងសងសឹកគ្នាទៅវិញទៅមក មិនចប់មិនចេះហើយនិងដ៏គ្រោះថ្នាក់នេះចោលទៅ។ប្រទេសចិន តាមរយៈអ្នកនាំពាក្យការទូតចិន លីន ឈាន់ បានអះអាងថា ចិនជំទាស់រាល់សកម្មភាពទាំងឡាយណាដែលជំរុញឲ្យស្ថានការណ៍ធ្លាក់ក្នុងភាពតានតឹងកាន់តែខ្លាំង ហើយរដ្ឋអំណាចចិននឹងបន្តដើរតួជួយបន្ធូរភាពតានតឹង។ រដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំង ក៏អំពាវនាវពលរដ្ឋខ្លួនដែលស្នាក់នៅអ៊ីរ៉ង់ ឲ្យបង្កើនការប្រុងប្រយ័ត្នខ្ពស់។ចំណែករុស្ស៊ី អ្នកនាំពាក្យវិមានក្រេមឡាំង លោក ឌីមីទ្រី ប៉េស្កូវ បានប្រកាសលើកទឹកចិត្តឲ្យភាគីជម្លោះ ខំប្រឹងអត់ធ្មត់សង្កត់ចិត្ត និងកុំបង្កការញុះញ៉ុងបង្កស្ថានភាពឲ្យក្តៅធ្ងន់ធ្ងរឡើយ។ ឆ្លៀតពេលនេះ រុស្ស៊ី ដែលជាមិត្តជិតស្និទ្ធនឹងអ៊ីរ៉ង់ បានបង្ហើរផ្ញើសារទៅកាន់អ៊ីស្រាអែល ថា អ៊ីរ៉ង់គ្មានចង់ឲ្យសភាពការណ៍ ធ្លាក់ជ្រុលទៅធ្ងន់ធ្ងន់ទេ ៕

4/19/2024 • 5 minutes, 36 seconds

អូឡាំពិកបារីស២០២៤៖ ១០០ថ្ងៃមុនការសម្ពោធ តើបារាំងបានត្រៀមខ្លួនរួចរាល់ហើយឬនៅ?

គិតចាប់ពីថ្ងៃទី១៧មេសានេះទៅ គឺនៅសល់១០០ថ្ងៃគត់ ដែលកម្មវិធីប្រកួតកីឡាអូឡាំពិក២០២៤នៅទីក្រុងប៉ារីស នឹងចាប់ផ្តើមជាផ្លូវការ។ មានមតិខ្លះ បានបង្ហាញការព្រួយបារម្ភជាច្រើនចំណុច ថាហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធកីឡា ព្រមទាំងបណ្តាញដឹកជញ្ជូនបារាំង នៅមិនទាន់រៀបចំស្រេចបាច់ ដើម្បីទទួលកីឡាករនិងអ្នកទស្សនារាប់សែននាក់ឡើយ។ ហើយទន្ទឹមនឹងនេះ ក៏មានផងដែរ នូវការព្រួយបារម្ភស្តីពីបញ្ហាសន្តិសុខ ដោយសារតែមានការគំរាមធ្វើភេរវកម្ម នៅថ្ងៃបើកសម្ពោធការប្រកួត។ តើគិតត្រឹមពេលនេះ ដំណើរការនៃការរៀបចំ និងការសាងសង់ផ្សេងៗ បានរួចរាល់អ្វីខ្លះ នៅខ្វះអ្វីខ្លះ? ហើយថាតើអ្វីៗនឹងអាចដំណើរការដោយរលូន ដូចការរំពឹងទុកដែរឬទេ?សំណង់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធធំៗរួចរាល់ទាំងស្រុងជាការពិតណាស់ វាតែងតែមានមនុស្សមួយចំនួន ដែលមិនពេញចិត្ត ហើយរិះគន់ជានិច្ច ថាខ្វះអញ្ចេះខ្វះអញ្ចោះ។ តែតាមពិតទៅ បើនិយាយអំពីសំណង់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធធំៗ ដែលបារាំងត្រូវសាងសង់ដើម្បីទទួលរៀបចាំការប្រកួតកីឡាអូឡាំពិកនៅប៉ារីសនេះ គឺបានរួចរាល់សឹងតែទាំងស្រុងហើយ។ យោងតាម គណៈកម្មាធិការរៀបចំការប្រកួត និងក្រុមហ៊ុនSolideo ដែលជាអ្នកទទួលបន្ទុកប្រគល់សំណង់ទាំងអស់ គឺគេបានគោរពកាលបរិច្ឆេទសាងសង់ ដូចអ្វីដែលគ្រោងទុក។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះទេ គឺតម្លៃនៃការចំណាយសាងសង់ បានឡើងលើសបន្តិចបន្តួចតែប៉ុណ្ណោះ បើប្រៀបធៀបទៅកញ្ចប់ថវិកាដែលគេគ្រោង។សំណង់ភូមិអូឡាំពិក ដើម្បីទទួលកីឡាករឲ្យស្នាក់នៅ ត្រូវបានប្រគល់និងបើកសម្ពោធឲ្យដំណើរការហើយ កាលពីចុងខែកុម្ភៈ ដោយតម្លៃចំណាយសាងសង់បានកើនលើសការកំណត់ប្រមាណតែ១០០លានអឺរ៉ូប៉ុណ្ណោះ។ បច្ចុប្បន្ននេះ ក្រុមការងារកំពុងតែបំពាក់គ្រឿងសង្ហារឹម។ ដូចគ្នាដែរ ភូមិមួយទៀតសម្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានទូទាំងពិភពលោក ក៏ត្រូវបានបើកសម្ពោធរួចរាល់ដែរ កាលពីដើមខែមីនា។ សំណង់ភូមិអូឡាំពិកទាំង២នេះ គឺគេនឹងកែច្នៃយកធ្វើជាផ្ទះរស់នៅ និងជាទីតាំងការិយាល័យធ្វើការ នៅក្រោយការប្រកួតកីឡាំអូឡាំពិកចប់។ មានអ្នកកក់ទិញផ្ទះទាំងនេះ សឹងតែអស់ទៅហើយ។ចំណែកសំណង់ថ្មីដ៏ធំមួយទៀត ឈ្មោះ Arena Porte La Chapelle ខាងជើងក្រុងប៉ារីស ក៏រួចរាល់ហើយដែរ។ ទីនេះគឺជាកន្លែងសម្រាប់ប្រកួតវិញ្ញាសារកីឡាវាយសី និងកីឡាកាយសម្ព័ន្ធ។ រីឯទីតាំងប្រកួតវិញ្ញាសារកីឡាទឹកទាំងអស់ ដែលស្ថិតនៅជិតពហុកីឡាដ្ឋានជាតិបារាំង ក៏បានបើកសម្ពោធរួចរាល់ហើយដែរ។ជាសរុប គឺសំណង់ធំៗជាប់យូរអង្វែង គឺរួចរាល់អស់ហើយ។ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធខ្លះទៀត ជាការកែច្នៃជួលជុល យកទីតាំងដែលមានស្រាប់យកមកប្រើ ជាក់ស្តែង ដូចជាវិមានGrand Palais ដ៏ល្អវិចិត្រនៅកណ្តាលក្រុងប៉ារីស ដែលគេនឹងយកធ្វើជាទីតាំងប្រកួតកីឡាលោតសេះ និងកីឡាចាក់សាប។ ដោយឡែក នៅមានសំណង់មួយចំនួយទៀត ដែលគេគ្រោងសាងសង់បណ្តោះអាសន្ន ហើយរូសចេញវិញពេលចប់ការប្រកួត។ ជាក់ស្តែង សំណង់ទីតាំងប្រកួត នៅខាងក្រោមក្បែរជើង Tour Eiffel តែម្តង សម្រាប់ទទួលការប្រកួតកីឡាបាល់ទាល់ងងឹតភ្នែក និងកីឡាបាល់បោះលើខ្សាច់។ បច្ចុប្បន្ននេះ ការរដ្ឋានចាប់ផ្គុំសំណង់បណ្តោះអាសន្ននេះ បានចាប់ផ្តើមហើយ នៅក្បែរ Tour Eiffel។កម្មវិធីបើកសម្ពោធលើដងទន្លេសែន ប្រឈមនឹងការគំរាមភេរវកម្មទាក់ទិននឹងកម្មវិធីបើកបើកសម្ពោធការប្រកួតវិញ ដែលបារាំងគ្រោងរៀបចំធ្វើ នៅលើដងទន្លេសែននោះ គឺមានការបារម្ភខ្លាំងណាស់អំពីបញ្ហាសន្តិសុខ ការគំរាមភេរវកម្មជាដើម។ ការរៀបចំពិធី ធ្វើនៅទីហាលវាល តាមដងទន្លេសែន ដែលឆ្លងកាត់ក្រុងប៉ារីសទាំងមូល គឺវាមិនដូចយើងរៀបចំនៅក្នុងពហុកីឡាដ្ឋានទេ។ ពោលគឺអាជ្ញាធរបារាំង ត្រូវតែរៀបចំកម្លាំង និងផែនការច្បាស់លាស់ណាស់ ដើម្បីការពារសន្តិសុខចេញចូល។ កាលពីថ្ងៃចន្ទ ដើមសប្តាហ៍នេះ លោកម៉ាក្រុងបានប្រកាសថា បើកៀកថ្ងៃនោះមែនទែន មានការបារម្ភខ្លាំងពីសន្តិសុខ គឺគេមានជម្រើស២ទៀត។ ជម្រើសទី១ គឺកម្មវិធីបើកសម្ពោធការប្រកួតនឹងត្រូវធ្វើ នៅតែតំបន់ទីលាន Trocadero ខាងមុខTour Eiffel តែប៉ុណ្ណោះ។ ហើយជម្រើសទី២ គឺលើកទៅធ្វើក្នុងពហុកីឡាដ្ឋានជាតិបារាំង តែម្តង ប្រសិនបើមានការបារម្ភខ្លាំងពីបញ្ហាភេរវកម្ម។តែយ៉ាងណាសម្រាប់ពេលនេះ លោក Gérald Darmanin រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃបារាំង បានធានាអះអាងថា អាជ្ញាធរបារាំង និងគណៈកម្មាធិការរៀបចំ នៅតែធ្វើការដើរឆ្ពោះទៅកាន់កម្មវត្ថុដែលគ្រោងទុកដដែល គឺរៀបចំប្រារព្ធរាត្រីបើកសម្ពោធការប្រកួត ថ្ងៃទី២៦កក្កដា នៅលើដងទន្លេសែន។ តែទន្ទឹមនឹងនេះ ស្រីពេជ្រ លោករដ្ឋមន្ត្រីបានបញ្ជាក់ថា គេបានបន្ថយចំនួនមនុស្សចូលរួមទស្សនា ពី៦សែននាក់ ឲ្យមកនៅត្រឹមតែ ៣២៦០០០នាក់ប៉ុណ្ណោះ។ ផ្អែកតាមលោករដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ នៅ៧ថ្ងៃមុនថ្ងៃបើកសម្ពោធ គេនឹងដាក់រនាំងសន្តិសុខ ព័ទ្ធតាមបណ្តោយដងទន្លេសែន ទាំងសងខាង ចាប់ពីស្ពានBercy ទៅដល់ Trocadero ។ អ្នកដែលចង់ចូល ឬឆ្លងកាត់តំបន់នេះ គឺត្រូវបង្ហាញ QR កូដ និងអត្តសញ្ញាបណ្ណ។ ហើយនៅថ្ងៃបើកសម្ពោធការប្រកួតវិញ ការរឹតបន្តឹងសន្តិសុខ នឹងធ្វើឡើងតឹងតែងជាងនេះទៀត ដោយចរាចរណ៍នឹងត្រូវបិទទាំងស្រុងតែម្តង។ប្រណាំងហែលទឹកក្នុងទន្លេសែន ដែលមានសារធាតុពុល?បញ្ហាការប្រកួតហែលទឹក នៅក្នុងទឹកទន្លេសែននោះវិញ ក៏ជាចំណុចដែលបានរងការសើចចំអកខ្លាំងបំផុត កន្លងមក ទាក់ទិននឹងផែនការរៀបចំរបស់បារាំង។ កាលពីរដូវក្តៅឆ្នាំ២០២៣ គេបានរៀបចំការហែលទឹកសាកល្បងក្នុងទឹកទន្លេសែនរួចម្តងហើយ តែក៏ត្រូវលុបចោលវិញ ដោយសារតែគេធ្វើវិភាគទៅ ឃើញថាទឹកទន្លេសែនមានកម្រិតជាតិពុលបាក់តេរី ច្រើនលើសអ្វីដែលអាចទទួលយកបាន។បើទឹកទន្លេសែនមានជាតិពុល អញ្ចឹងវិញ្ញាសារប្រកួតដែលគេគ្រោងធ្វើនៅក្នុងទន្លេនេះ នឹងលើកទៅធ្វើនៅឯណាវិញ? កាលពីថ្ងៃចន្ទ អង្គការមួយឈ្មោះ Surfrider Foundation បានចេញរបាយការណ៍ទាញសញ្ញាអាសន្ន អំពីគុណភាពទឹកទន្លេសែន។ អង្គការនេះបាន ស្រង់យកសំណាកទឹកទៅពិនិត្យចំនួន១៤លើក រវាងពីខែកញ្ញា២០២៣ ដល់ខែមីនា២០២៤ ត្រង់ក្រោមស្ពាន Alexandre-III និងស្ពាន Alma ជាទីតាំងដែលគេគ្រោងរៀបចំការប្រកួតវិញ្ញាសារ ទ្រីអាតឡុង និងកីឡាហែលទឹកសេរី។ ក្នុងចំណោមការវិភាគទាំង១៤នេះ គឺមាន១៣ដែលបង្ហាញថាទឹកទន្លេសែនមានកម្រិតជាតិពុលបាក់តេរី “ខ្ពស់ជាងឬខ្ពស់ជាងឆ្ងាយ” លើសពីកម្រិតកំណត់អតិបរមា។ឆ្លើយតបនឹងរបាយការណ៍នេះ លោក Tony Estanguet ប្រធានគណកម្មធិការរៀបចំការប្រកួត Cojo បានលើកឡើងថា ការធ្វើតេស្តគុណភាពទឹកទន្លេសែនក្នុងរដូវរងារបែបនេះ គឺមិនអាចយកជាការបានទេ ព្រោះតាមទម្លាប់ ឲ្យតែដល់ខែត្រជាក់ គឺអាជ្ញាធរតែងតែហាមឃាត់មិនឲ្យមនុស្សចុះហែលទឹកក្នុងទន្លេឡើយ នរណាក៏ដឹងដែរ។ លោកបានអះអាងថា អាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ កំពុងប្រឹងប្រែងធ្វើការ យ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់ និងដោយក្តីសង្ឃឹមបំផុត ដើម្បីសម្រេចកម្មវត្ថុ ធ្វើឲ្យទឹកទន្លេសែន ស្អាតបរិសុទ្ធមនុស្សអាចហែលបាន នៅរដូវក្តៅខាងមុខ។ លោកបានរំលឹកថា បច្ចុប្បន្ននេះ សាលាក្រុងប៉ារីស និងរដ្ឋបាលតំបន់ទាំងមូល បានចំណាយប្រាក់ ១៤០០លានដុល្លារ ដើម្បីធ្វើឲ្យទន្លេសែនក្លាយជាទន្លេ ដែលមនុស្សអាចចុះហែលបាន។បណ្តាញដឹកជញ្ជូនសាធារណៈ រអាក់រអួលនិងកកស្ទះខ្លាំងចំណុចព្រួយបារម្ភធំមួយទៀត គឺបណ្តាញដឹកជញ្ជូនសាធារណៈក្នុងក្រុងប៉ារីស ដែលជួបបញ្ហារអាក់រអួលមិនស្វាងរួចទៅហើយ តើអាចដំណើរការដោយរលូនបានទេ នៅអំឡុងពេលប្រកួតកីឡាអូឡាំពិក ដែលមានមនុស្សរាប់សែននាក់មកកកកុញ?ចំណុចនេះក៏មានការរិះគន់ សើចចំអកមិនស្ទើរដែរ ព្រោះថារាល់ថ្ងៃធម្មតា មិនទាំងមានកម្មវិធីអ្វីធំដុំផង បណ្តាញដឹកជញ្ជូនសាធារណៈនៅប៉ារីស គឺរអាក់រអួលខ្លាំងរួចទៅហើយ។ ចុះទម្រាំដល់ពេលប្រកួតកីឡាអូឡាំពិក ដែលមានអ្នកទស្សនារាប់ម៉ឺននាក់ មកពីបរទេសថែមទៀត? លោក Jean Castex អគ្គនាយកក្រុមហ៊ុនគ្រប់គ្រងបណ្តាញដឹកជញ្ជូនសាធារណៈប៉ារីស ហៅកាត់ថា RATP បានទទួលស្គាល់ថា បើមេត្រូក្រោមដី រថយន្តក្រុងដំណើរមិនល្អទេ គឺបារាំងប្រាកដជាបាក់មុខមិនខានទេ។ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាកកស្ទះ RATP បានសន្យាថានឹងបន្ថែម ចំនួនរថភ្លើងឲ្យបាន១៥%បន្ថែមទៀត លើសពីរដូវក្តៅសព្វមួយដង។ ហើយអំឡុងពេលបច្ចុប្បន្ននេះ គេកំពុងតែរើសមនុស្សចូលធ្វើការបន្ថែម ឲ្យបានច្រើនតាមតែអាចធ្វើបាន ដើម្បីបម្រើការងារជាអ្នកបើកបររថភ្លើង មេត្រូ រថយន្តក្រុង ភ្នាក់ងារនៅតាមស្ថានីយ៍ និងបុគ្គលិកជំនាញជួសជុលម៉ាស៊ីនជាដើម។ ទន្ទឹមគ្នានេះ ស្រីពេជ្រ អាជ្ញាធរបារាំង បានអំពាវនាវឲ្យអ្នកក្រុងប៉ារីស ដល់ពេលនោះ គួរនាំគ្នាដើរ ឬក៏ជិះកង់ឲ្យបានច្រើន ដើម្បីកុំឲ្យប្រច្រៀតគ្នាខ្លាំង នៅក្នុងបណ្តាញដឹកជញ្ជូនសាធារណៈ៕

4/17/2024 • 9 minutes, 56 seconds

ខួបអូតង់៧៥ឆ្នាំ៖ អូតង់ខ្លាំង និងរីកធំជាងមុន ប៉ុន្តែនៅភ័យនឹងស្រមោលរបស់លោកដូណាល់ ត្រាំ

បង្កើតឡើងនៅថ្ងៃទី ៤មេសា ១៩៤៩ ដើម្បីទប់ទល់ឥទ្ធិពលរបស់សហភាពសូវៀត សម្ព័ន្ធអាត្លង់ទិកខាងជើង អង្គការអូតង់ នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ទី ៤មេសានេះ ប្រារព្ធខួប៧៥ឆ្នាំរបស់ខ្លួននៅទីស្នាក់កណ្តាលអូតង់ នៅទីក្រុងព្រុចស៊ែល ប្រទេសប៊ែលហ្សិក។ នៅចំពោះមុខសង្រ្គាមរុស្ស៊ីឈ្លានពានអ៊ុយក្រែន អង្គការអូតង់កំពុងប្រឈមមុខនឹងភាពមិនច្បាស់លាស់ ដោយសារតែស្រមោលរបស់លោកដូណាល់ ត្រាំដែលអាចឈ្នះឆ្នោត មកដឹកនាំអាមេរិកសាជាថ្មី។ មានអាយុ៧៥ឆ្នាំ តើអូតង់ពិតជាចាស់គំរិលហួសសម័យ ដូចការលើកឡើងរបស់អតីតប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោកដូណាល់ ត្រាំ ឬជាស្ថាប័នដែលស្លាប់មិនដំណើរការ ដូចពាក្យរិះគន់របស់ប្រធានាធិបតីបារាំងដែរឬទេ? គិតមកត្រឹមថ្ងៃនេះ ថ្ងៃទី ៤មេសាឆ្នាំ២០២៤ មានរយៈពេល ៧៥ឆ្នាំគត់ ដែលអង្គការអូតង់ត្រូវបានបង្កើតឡើង ដើម្បីទប់ទល់នឹងការពង្រីកឥទ្ធិពលរបស់សហភាពសូវៀត។ នៅថ្ងៃខួប៧៥ឆ្នាំ របស់អូតង់ រដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសរបស់ប្រទេសសមាជិកអូតង់ ទាំង៣២ជួបប្រជុំគ្នា នៅទីស្នាក់ការរបស់អូតង់ នៅទីក្រុងព្រុចស៊ែល ប្រទេសប៊ែលហ្សិក។នៅក្នុងប្រវត្តិសាវតារ ៧៥ឆ្នាំរបស់ខ្លួន សម្ព័ន្ធអាត្លង់ទិកខាងជើងអូតង់ ខ្លាំង រួបរួម និងរីកធំខ្លួនជាងពេលណាៗទាំងអស់។ នេះជាប្រសាសន៍របស់អគ្គលេខាធិការអង្គការអូតង់ នៅថ្ងៃពុធទី ៣មេសា មួយថ្ងៃមុនខួប៧៥ឆ្នាំរបស់អូតង់។នៅថ្ងៃទី៤មេសា ឆ្នាំ ១៩៤៩ មានតែ ប្រទេសនៅអឺរ៉ុប និងអាមេរិកខាងជើង ចំនួន ១២ប៉ុណ្ណោះដែលបានស្រាក់ដៃគ្នាបង្កើតសម្ព័ន្ធកម្លាំងអាត្លង់ទិក ដើម្បីប្រឈមទប់ទល់នឹងការពង្រីកឥទ្ធិពលរបស់សហភាពសូវៀត ក្រោយចប់សង្រ្គាមលោកលើកទី២។ ៧៥ឆ្នាំក្រោយ ចំនួនសមាជិកអូតង់បានកើនឡើង ពី១២ ដល់៣២ប្រទេស។អូតង់ខ្លាំងជាងមុន ដោយបានពង្រីកវិសាលភាពរបស់ខ្លួន នៅទឹកដីអឺរ៉ុប តាមរយៈ ការចូលជាសមាជិករបស់ប្រទេសហ្វាំងឡង់ និងស៊ុយអែតដោយសារសង្រ្គាមរុស្ស៊ីឈ្លានពានអ៊ុយក្រែន។ សង្រ្គាមអ៊ុយក្រែនជាការវាយទូងស្គរដាស់ឲ្យប្រទេសជិតខាងរុស្ស៊ី ជាពិសេសប្រទេសនៅអឺរ៉ុបខាងជើង ដូចជាហ្វាំងឡង់ និងស៊ុយអែតដែលសុខចិត្តបោះចោលគោលការណ៍អព្យាក្រឹតរបស់ខ្លួន ដើម្បីចុះចូលក្នុងសម្ព័ន្ធអូតង់ ក្នុងក្តីសង្ឃឹមទទួលបានការការពារពីមាត្រាទី៥របស់អូតង់។សង្រ្គាមរុស្ស៊ីឈ្លានពានអ៊ុយក្រែននៅទឹកដីអឺរ៉ុប នៅក្បែរប្រទេសសមាជិករបស់អូតង់ ដូចជាប៉ូឡូញ រូម៉ានី បានធ្វើឲ្យពាក្យចោទប្រកាន់ ដែលថា អូតង់ចាស់គំរិលលែងមានន័យ។ នៅពេលកាន់តំណែងជាប្រធានាធិបតីអាមេរិកនៅឆ្នាំ ២០១៧ លោកដូណាល់ ត្រាំ ធ្លាប់បង្កើតក្តីមន្ទិលសង្ស័យក្នុងចំណោមប្រទសសមាជិកអូតង់ នៅពេលលោកនិយាយរិះគន់អូតង់ថា ជាអង្គការចាស់គំរិល ហួសសម័យ។ ចាស់គំរិល ព្រោះតែតែអូតង់ ផ្តោតសំខាន់តែរឿងរុស្ស៊ី ប៉ុន្តែ មិនមែនក្រុមភេរវនិយម។ លោកដូណាល់ ត្រាំកាលណោះចង់ឲ្យអូតង់ងាកបែរទៅជួយអាមេរិក នៅក្នុងរឿងប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងក្រុមភេរវនិយមដែលសកម្មខ្លាំង នៅស៊ីរី និងអ៊ីរ៉ាក់។ ប៉ុន្តែ ការប្រែប្រួលស្ថានការណ៍នយោបាយ នៅអឺរ៉ុបសព្វថ្ងៃនេះ ជាមួយការធ្វើសង្រ្គាមរុស្ស៊ីឈ្លានពានអ៊ុយក្រែន បានធ្វើឲ្យសំដីរបស់លោកដូណាល់ ត្រាំចាស់គំរិល ហួសសម័យ ទៅវិញ។ សង្រ្គាមរុស្ស៊ីឈ្លានពានអ៊ុយក្រែន នៅទឹកដីអឺរ៉ុប បានបញ្ជាក់អត្ថន័យកម្មវត្ថុរបស់អូតង់ដែលចាត់ទុករុស្ស៊ីជាគោលដៅអាទិភាពរបស់អូតង់។ ចង់ ឬមិនចង់ អូតង់ត្រូវត្រលប់មកប្រឈមនឹងសត្រូវចាស់រុស្ស៊ី ដែលតាមពិតជាហេតុផលចំបងឲ្យគេបង្កើតអង្គការអូតង់ កាលពី៧៥ឆ្នាំមុន។លោកម៉ាក្រុងធ្លាប់ថា អូតង់ដែលជាស្ថាប័នស្លាប់ មិនដំណើរការ នៅក្នុងក្រសែភ្នែករបស់លោកប្រធានាធិបតីបារាំងពាក្យរិះគន់របស់លោកប្រធានាធិបតីបារាំង ដែលថា អូតង់ ជាស្ថាប័នស្លាប់មិនដំណើរការ វិញ ក៏លែងត្រូវដែរ។ លោកម៉ាក្រុងបាននិយាយពាក្យនេះ នៅមុនមានសង្រ្គាមរុស្ស៊ីឈ្លានពានអ៊ុយក្រែន នៅក្នុងកាលៈទេសៈមួយ ដែលសមាជិកអូតង់កំពុងបែកប្រេះឆា ដោយសារផលប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន។ លោកម៉ាក្រុងធ្លាប់បាននិយាយថា អូតង់ មានតែដង្ហើម បេះដូង ប៉ុន្តែ ខួរក្បាលស្ពឹក មិនដំណើរការ ព្រោះថា អូតង់កាលពី៥ឆ្នាំមុន គ្មានលទ្ធភាពចាត់ចែង អារកាត់អ្វី នៅពេល ប្រទេសសមាជិកដូចជាអាមេរិកសម្រេចអត្តនោម័តដកទ័ពចេញពីស៊ីរី លែងជួយកងកម្លាំងគួដឌីស្ថាន និងបណ្តោយទុកឲ្យតួកគីដែលជាសមាជិករបស់អូតង់វាយប្រហារទៅលើក្រុមនេះយ៉ាងសន្ធប់។ ការវាយប្រហាររបស់តួកគីទៅលើក្រុមគួដឌីស្ថានបានប៉ះពាល់ដល់បេសកកម្មរបស់បារាំងនៅស៊ីរី ដែលកំពុងជួយក្រុមនេះនៅស៊ីរី ដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងក្រុមជីហាតភេរវនិយម។នៅ៥ឆ្នាំក្រោយការរិះគន់របស់ប្រធានាធិបតីបារាំង អូតង់ចាប់រស់រវើក សកម្មជាងមុនឆ្ងាយណាស់។ ប្រទេសនៅអឺរ៉ុបដែលជាសមាជិករបស់អូតង់រួមទាំងបារាំងខ្លួនឯងផង បានជំរុញវិស័យការពារជាតិ តាមរយៈការបង្កើនថវិកាកងទ័ព និងជំរុញឧស្សាហកម្មយោធា។ អូតង់ផ្ទាល់បានព្យាយាមសម្របសម្រួលប្រមូលផ្តុំប្រទេសសមាជិកឲ្យរួបរួមគ្នា នៅក្នុងសមយុទ្ធទ្រង់ទ្រាយដ៏ធំមិនធ្លាប់មាន។ សមយុទ្ធរយៈពេល ៣ខែ របស់អូតង់ដែលមានការចូលរួមពីកងទ័ពរាប់ពាន់នាក់របស់ប្រទេសសមាជិកទាំង៣២របស់អូតង់មានគោលដៅ ចង់បង្ហាញសាច់ដុំ ព្រមានរុស្ស៊ីកុំឲ្យសំឡឹងចង់ឈ្លានពានប្រទេសសមាជិកអូតង់។ ដការគំរាមកំហែងអូតង់មិនមែនមានមកតែពីខាងក្រៅ ពីខាងកើត គឺរុស្ស៊ី ប៉ុន្តែ គ្រោះថ្នាក់ ធ្វើឲ្យអូតង់អស្ថិរភាព ក៏អាចផ្ទុះចេញពីខាងក្នុង ពីខាងលិច ជាមួយការកើនឡើងសមាជិកដល់៣២ប្រទេស សម្ព័ន្ធអាត្លង់ទិកអូតង់ខ្លាំងជាងមុនមែន ប៉ុន្តែ វាក៏ផុយស្រួយ និងអស្ថិរភាពខ្លាំងណាស់ដែរ។ រុស្ស៊ីដែលកំពុងមានប្រៀបលើអ៊ុយក្រែន ក្នុងសមរភូមិ ជារឿងឈឺក្បាល បញ្ហាដ៏មួយដែលអូតង់ត្រូវរកដំណោះស្រាយឲ្យបានឆាប់បំផុត ដើម្បីទប់ទល់កុំឲ្យសង្រ្គាមឈ្លានពានរបស់រុស្ស៊ី ហៀហូរចូលដល់ប្រទេសអឺរ៉ុបផ្សេងទៀត ដែលជាសមាជិករបស់អូតង់។ប៉ុន្តែ នៅមានបញ្ហាមួយទៀត ដែលធ្វើឲ្យប្រទេសសមាជិករបស់អូតង់ នៅមិនស្រណុក ខ្វល់ខ្វាយជាប់រហូត នោះគឺស្រមោលរបស់លោកដូណាល់ ត្រាំ ដែលអាចឈ្នះឆ្នោត នៅចុងឆ្នាំនេះ ដើម្បីត្រលប់មកដឹកនាំអាមេរិកសាជាថ្មី។ នៅមិនទាន់ឈ្នះឆ្នោត ចូលកាន់តំណែងផង លោកដូណាល់ ត្រាំ កាលពីខែកុម្ភៈ កន្លងទៅ នៅពេលកំពុងធ្វើយុទ្ធនាការឃោសនាបោះឆ្នោត នៅរដ្ឋការ៉ូលីនខាងត្បូង បានធ្វើឲ្យសមាជិកអូតង់រំជើបរំជួលម្តងហើយ នៅពេលលោកនិយាយទៅកាន់អ្នកគាំទ្ររបស់លោកថា បើសិនលោកឈ្នះឆ្នោត កា្លយជាប្រធានាធិបតីអាមេរិក នោះ លោកនឹងមិនជួយប្រទេសសមាជិកអូតង់ណា ដែលមិនបង់វិភាគទានចូលកេសអូតង់។ តាំងពីនៅជាប្រធានាធិបតីអាមេរិក ក្នុងអាណត្តិមុនម្ល៉េះ លោកដូណាល់ ត្រាំធ្លាប់ប្រើពាក្យគំរាម និងរិះគន់ប្រទេសនៅអឺរ៉ុបថា បង់លុយ មិនគ្រប់គ្រាន់ ក្នុងកេសអូតង់ និងកេងប្រវ័ញ្ចលើកម្លាំងអាមេរិកដើម្បីជួយការពារអឺរ៉ុប។ ដូច្នេះ សម្រាប់លោកត្រាំ បើសិន ចង់ឲ្យអាមេរិកជួយ ប្រទេសនៅអឺរ៉ុប ត្រូវបង់យ៉ាងហោច ២%នៃផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបទៅក្នុងអង្គការអូតង់។ ថ្មីៗនេះ លោកនៅធ្លាប់និយាយដោយគ្មានខ្លាចរអែងថា នៅពេលជួបសន្ទនាជាមួយមេដឹកនាំអឺរ៉ុបម្នាក់ដែលសួរថា តើអាមេរិកនឹងជួយប្រទេសរបស់លោកដែរឬទេ លោកត្រាំបានឆ្លើយថា បង់លុយចូលអូតង់សិនទៅ។ បើសិន គេមិនព្រម នោះលោកមានតែជំរុញឲ្យរុស្ស៊ីវាយប្រហារប្រទេសអឺរ៉ុបនោះមុនគេ។សម្រាប់អ្នកជំនាញ បញ្ហារបស់លោកដូណាល់ ត្រាំ មិនមែនត្រឹមតែគំនិត ពាក្យព្រមានរបស់លោកតែប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែ គឺភាពមិនច្បាស់លាស់ គំនិតជំហរនយោបាយរបស់អាមេរិក ក្រោមការដឹកនាំរបស់លោក ដែលគេមិនអាចស្មានទុកជាមុន។ គ្រាន់តែសារធ្វីត គំរាមរបស់លោកដូណាល់ ត្រាំ អាចធ្វើឲ្យសម្ព័ន្ធមិត្តអូតង់ រញ្ជួយ ធ្លាក់ចុះខ្សោយ នៅចំពោះមុខសត្រូវ ដូចជារុស្ស៊ី និងគូប្រជែងដូចជាចិន។ ការគំរាមដោះដៃរបស់អាមេរិក មិនជួយសម្ព័ន្ធមិត្ត ជាសញ្ញាមិនល្អ មិនជួយស្តារមុខមាត់របស់អូតង់ ដែលចង់ដើរតួជាអ្នកជំរុញសន្តិភាព នៅក្នុងពិភពលោកមួយដែលកំពុងអង្រួនដោយបញ្ហាអសន្តិសុខ សង្រ្គាមប្រដាប់អាវុធ នៅអាហ្វ្រិក តំបន់ដើមបូព៌ា និងការប្រកួតប្រជែងមីស៊ីល អាវុធនុយក្លេអ៊ែររបស់កូរ៉េខាងជើង និងអ៊ីរ៉ង់។តើអាមេរិកអាចដកខ្លួនចេញពីអូតង់?ឆ្លើយដោយគ្មានអល់អែក គឺមិនអាចរស់បានដាច់ខាត។ អូតង់មិនអាចគ្មានអាមេរិកបានទេ។ អាមេរិកដែលជាក្បាលម៉ាស៊ីនដឹកនាំអូតង់ មានទាហានរបស់ខ្លួន ជាង ១សែននាក់ ដែលពង្រាយនៅក្នុងទឹកដីអឺរ៉ុប។ នៅពេលមានភាពតានតឹងខ្លាំង នៅឆ្នាំ ១៩៨៩ នៅក្នុងសម័យសង្រ្គាមត្រជាក់ អាមេរិកមានកងទ័ពរបស់ខ្លួន ដល់ទៅជាង៣សែននាក់ នៅទ្វីបអឺរ៉ុប។ អាមេរិកផ្តល់ថវិកាច្រើនជាងគេប្រមាណ ៦០០លានដុល្លារ ក្នុងកញ្ចប់ថវិកាយោធារបស់អូតង់។គេអាចនិយាយថា បើសិនអាមេរិកដកខ្លួន នោះអូតង់នឹងដួលរលំតែម្តង។ ប៉ុន្តែ សេណារីយ៉ូ នេះទំនងមិនអាចកើតឡើងបានទេ ទោះអាមេរិកស្ថិតក្រោមការដឹកនាំរបស់ប្រធានាធិបតី មិននឹងន ដូចជាលោកដូណាល់ ត្រាំ។ ដោយសារមូលហេតុ ពីរ។ ទី១ អាមេរិកកាលពី ខែធ្នូចុងឆ្នាំមុន បានធ្វើច្បាប់មួយរួចហើយ ដើម្បីបង្ការ ទប់ស្កាត់ការដកខ្លួនរបស់អាមេរិកចេញពីអូតង់។ ច្បាប់នេះ ត្រូវបានធ្វើឡើង ដើម្បីកុំឲ្យប្រធានាធិបតីណាមួយមានគំនិតចង់ដកអាមេរិកចេញពីបក្សសម្ព័ន្ធអូតង់។ តាមច្បាប់ប្រឆាំងនឹងការដកខ្លួនចេញពីអូតង់ ប្រធានាធិបតីអាមេរិកមិនអាចព្យួរ ឬដកខ្លួនចេញពីអូតង់ដោយគ្មានច្បាប់អនុញ្ញាត ឬគ្មានការយល់ព្រមព្រៀង សំឡេង ២ភាគ៣នៅព្រឹទ្ធសភាបានទេ។ លើសពីនោះ ប្រធានាធិបតីអាមេរិកត្រូវជូនដំណឹង នៅ៦ខែមុនប្រកាសចេតនារបស់ខ្លួន ចង់ដកខ្លួនចេញពីអូតង់។ ហេតុផលទី២ ដែលធ្វើឲ្យអូតង់មិនអាចចុះខ្សោយបាន ទោះមានលោកដូណាល់ ត្រាំជាប្រធានធិបតីអាមេរិក គឺប្រទេសអឺរ៉ុប នៅពេលនេះភ្ញាក់រលឹក ស្រាក់ដៃគ្នា ជំរុញវិស័យការពាររបស់ខ្លួន តាមរយៈការដំឡើងកញ្ចប់ថវិកាយោធា ដើម្បីពង្រឹងសមត្ថភាព ប្រព័ន្ធការពាររបស់ខ្លួន កាន់តែរឹងមាំជាងមុន ដើម្បីកាត់បន្ថយការពឹងអាស្រ័យលើអាមេរិកដូចមុន។ អឺរ៉ុបអាចលែងជឿជាក់លើជំនួយអាមេរិកទៀតហើយ ព្រោះសូម្បីតែកញ្ចប់ជំនួយសម្រាប់កងទ័ពអ៊ុយក្រែន ប្រមាណ ៦០ពាន់លានដុល្លារក៏ត្រូវជាប់គាំងនៅព្រឹទ្ធសភាអាមេរិក ដោយសារការបោះឆ្នោតប្រឆាំងរបស់សមាជិកព្រឹទ្ធសភាដែលមាននិន្នការទៅរកលោកដូណាល់ ត្រាំ។នៅចំពោះមុខជំហរមិនប្រាកដប្រជារបស់អាមេរិក អឺរ៉ុបចាំបាច់ត្រូវតែពង្រឹងសមត្ថភាពការពារខ្លួនឯងព្រោះថាភ្លើងសង្រ្គាមរុស្ស៊ី នៅអ៊ុយក្រែននឹងអាចឆាបឆេះ ចូលក្នុងទឹកដីអឺរ៉ុប នៅថ្ងៃណាមួយ បើសិនអឺរ៉ុបនឹងខ្វះការប្រយ័ត្នប្រយែង៕

4/4/2024 • 10 minutes, 45 seconds

២ឆ្នាំនៃសង្រ្គាម អ៊ុយក្រែនស្ថិតក្នុងស្ថានភាពទប់ទល់លើសមរភូមិ

ថ្ងៃទី២៤ កុម្ភៈ ២០២៤ ជាគម្រប់២ឆ្នាំនៃសង្រ្គាមរុស្ស៊ីឈ្លានពានអ៊ុយក្រែន។ សង្គ្រាមបានឈានចូលដល់ឆ្នាំទីបី តែអ៊ុយក្រែនហាក់ចុះទន់ដៃ។ ក្នុងខណៈដែលជំនួយយោធារបស់ក្រុមសម្ព័ន្ធមិត្តហូរចូលអ៊ុយក្រែនយ៉ាងយឺតយ៉ាវ យោធារុស្ស៊ី កំពុងស្ទុះឡើងកម្លាំង។ ប៉ុន្តែសាមគ្គីភាពមិនចុះថយទេ នៅថ្ងៃទី២៤កុម្ភៈ២០២៤នេះ ប្រមុខដឹកនាំជាច្រើនបានធ្វើដំណើរទៅក្រុងកៀវ ហើយហ្សេ៧បានបើកជំនួបកំពូលស្តីពីអ៊ុយក្រែន ដោយគ្រោងនឹងចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមរឹតបន្តឹងទណ្ឌកម្មលើរុស្ស៊ីបន្ថែមទៀត។ នៅថ្ងៃទី ២៤កុម្ភៈ២០២២ ប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ីលោកពូទីន បានរំពឹងថា ប្រត្តិបត្តិការយោធារុស្ស៊ី នឹងដណ្តើមយកក្រុងកៀវបានដោយប្រើពេលតែពីរបីថ្ងៃ តែកម្លាំងតស៊ូរបស់អ៊ុយក្រែនបានជំរុញឱ្យរុស្ស៊ីចាញ់ដកខ្លួនចេញទៅវិញ ហើយសង្គ្រាមក៏បានអូសបន្លាយ តាំងពីពេលនោះមក និងមានរយៈពេលពីរឆ្នាំពេញ នៅថ្ងៃទី ២៤កុម្ភៈ២០២៤នេះ។ ក្នុងថ្ងៃខួបពីរឆ្នាំនេះ ប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែន លោក ហ្សេឡេនស្គី បានប្រកាសថា អ៊ុយក្រែននឹងយកឈ្នះសង្គ្រាមបាន។រុស្ស៊ីកំពុងមានប្រៀបលើអ៊ុយក្រែននៅសមរភូមិប៉ុន្តែ ក្នុងអំឡុងពេលពេញមួយឆ្នាំ២០២៣កន្លងទៅ កងទ័ពអ៊ុយក្រែន មិនបានសម្រេចផែនការប្រយុទ្ធរបស់ខ្លួនទេ។ គម្រោងវាយបកយកទឹកដីវិញកាលពីរដូវក្តៅមិនបានសម្រេចដូចបំណងឡើយ។ កងទ័ពរុស្ស៊ីស្រាប់តែមានសន្ទុះឡើងវិញ និងមានប្រៀបខ្លាំង។ ឯកងទ័ពអ៊ុយក្រែនធ្លាក់ដៃ បានថ្ងូរថ្ងូរអំពីភាពទន់ខ្សោយរបស់ខ្លួន ព្រោះខ្វះកម្លាំងទាហានមកប្តូរសាងនៅលើសមរភូមិ ហើយត្រូវប្រឈមនឹងការខ្វះខាតគ្រាប់និងសម្ភារៈជាខែលការពារដែនអាកាសទៀត។ ទីតាំងយុទ្ធសាស្ត្រខ្លះ នៅភាគខាងកើតនៃប្រទេស ត្រូវបានរុស្ស៊ីដណ្តើមយកវិញផង។សារសាមគ្គីភាពនិងជំនួយស្ថានភាពនៅសមរភូមិប្រយុទ្ធលំបាកខ្លាំងមែន។ នេះជាប្រសាសន៍របស់លោកប្រមុខអង្គការអូតង់ ដោយអះអាងថា ប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ី នៅតែចង់គ្រប់គ្រងអ៊ុយក្រែន ហើយគ្មានបញ្ចេញសញ្ញារកសន្តិភាពឡើយ ប៉ុន្តែសូមកុំអស់សង្ឃឹម។អំពើអាក្រក់មិនអាចឈ្នះបានទេ ! នេះជាប្រសាសន៍របស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីអង់គ្លេស ដែលបានប្រកាសនៅថ្ងៃម្សិលមិញ ថាអង់គ្លេស នៅក្បែរនិងគាំទ្រអ៊ុយក្រែនជានិច្ចនិងជារៀងរហូតទៅ។ លោកថែមទាំងបានប្រកាសផ្តល់ជំនួយ២៨៧លានអឺរ៉ូ សម្រាប់យកទៅផលិតគ្រាប់កាំភ្លើង ដែលអ៊ុយក្រែនកំពុងត្រូវការជាបន្ទាន់ផង និងបង្កើនស្តុកផង ព្រមទាំងជំនួយជិត១០លានអឺរ៉ូទៀត សម្រាប់ផ្នែកមនុស្សធម៌។ អង់គ្លេសជាម្ចាស់ជំនួយដ៏ចម្បងមួយសម្រាប់អ៊ុយក្រែន បន្ទាប់ពីសហរដ្ឋអាមេរិក សង្ឃឹមថាជំនួយបន្ថែមទាំងនេះ នឹងនាំជោគជ័យ និងសណ្តាប់ធ្នាប់អន្តរជាតិឡើងវិញ។ហ្សេ៧បន្ថែមទណ្ឌកម្មលើរុស្ស៊ីនាយករដ្ឋមន្ត្រីកាណាដា លោកស្រីប្រមុខដឹកនាំសហភាពអឺរ៉ុប បានអញ្ជើញទៅដល់ក្រុងកៀវនៅថ្ងៃសៅរ៍នេះ និងបានអបអរស្វាគមន៍ភាពតស៊ូស្វិតស្វាញរបស់ប្រជាពលរដ្ឋអ៊ុយក្រែន ដោយបញ្ជាក់ថា អឺរ៉ុប គាំទ្រអ៊ុយក្រែន ទាំងផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុ សេដ្ឋកិច្ច យោធា និងផ្លូវចិត្តរហូតទល់តែប្រទេសអ៊ុយក្រែនបានទទួលសេរីភាពពេញលេញ។នាយករដ្ឋមន្ត្រីអ៊ីតាលីដែលជាប្រធានផ្លាស់វេនក្រុមប្រទេសហ្សេ៧ ក៏បានអញ្ជើញទៅបំពេញទស្សនកិច្ចដោយឥតព្រៀងទុកនៅទីក្រុងកៀវដែរ។ លោកស្រី ចចារ មេឡូនី នឹងដឹកនាំជំនួបកំពូលហ្សេ៧ស្តីពីអ៊ុយក្រែន តាមប្រព័ន្ធវីដេអូ នៅរសៀលថ្ងៃសៅរ៍ទី ២៤កុម្ភៈនេះ។ ជំនួបរយៈពេលមួយកន្លះ នឹងបញ្ចប់ទៅដោយមានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមជាមួយអ៊ុយក្រែនផង។ បើតាមគម្រោង ហ្សេ៧ គ្រោងដាក់ទណ្ឌកម្មបន្ថែមដើម្បីរឹតបន្តឹងសេដ្ឋកិច្ចរុស្ស៊ី។ដោយឡែកក្នុងក្របខ័ណ្ឌទ្វេភាគី អ៊ីតាលីក៏នឹងចុះកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិសុខជាមួយអ៊ុយក្រែនដែរ ដូចអ្វីដែលក្រុមហ្សេ៧បានសម្រេចកាលពីខែកក្កដា២០២៣។ បន្ទាប់ពីអង់គ្លេសកាលពីខែមករា បារាំងអាល្លឺម៉ង់និង២៥ប្រទេសផ្សេងទៀត ដូចយ៉ាងប៉ូឡូញ បានសម្របតាមគំនិតផ្តួចផ្តើមបង្កើតកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិសុខទ្វេភាគីជាមួយអ៊ុយក្រែន។ កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិសុខនេះ នឹងជួយដល់អ៊ុយក្រែននូវសម្ភារៈបរិក្ខារយោធា ប្រតិបត្តិការ និងការបំពាក់បំប៉នយុទ្ធជនអ៊ុយក្រែន ព្រមទាំងពង្រឹងឧស្សាហកម្មការពារជាតិអ៊ុយក្រែនទៀត។ចំណែកអាមេរិក ថ្វីបើមិនទាន់អាចទម្លាយកញ្ចប់ជំនួយយោធានៅសភាបានមែន តែបានសម្រេចដាក់ទណ្ឌកម្មបន្ថែមលើរុស្ស៊ី។ ជាទណ្ឌកម្មដៅលើក្រុមហ៊ុនដឹកជញ្ជូនប្រេង ចំនួន១៤ ដែលរុស្ស៊ីតែងប្រើសម្រាប់ពង្វាងទណ្ឌកម្ម និងប្រើសម្រាប់នាំចេញប្រេងចេញឱ្យបានច្រើនលើសកូតាកំណត់របស់លោកខាងលិច៕

2/24/2024 • 4 minutes, 11 seconds

សន្និសីទសន្តិសុខក្រុងម៉ុយនិចលើកទី៦០បើកនៅអាល្លឺម៉ង់ ខណៈសង្រ្គាមនៅអ៊ុយក្រែន ឈានចូលឆ្នាំទី៣

បាំងតែ១សប្តាហ៍ទៀត សង្គ្រាមឈ្លានពានរុស្ស៊ីលើអ៊ុយក្រែន ឈានចូលឆ្នាំទី៣។ ប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែន វ៉ូឡូឌីមៀរ ហ្សេឡេនស្គី អញ្ជើញចូលរួមខួប ៦០ឆ្នាំ នៃ សន្និសីទសន្តិសុខក្រុងម៉ុយនិច នៅអាល្លឺម៉ង់។ មេដឹកនាំនយោបាយនិងការទូតពិភពលោក ប្រមាណ ១៨០ ចូលរួមសន្និសីទសន្តិសុខនេះ។ សន្និសីទសន្តិសុខក្រុងម៉ុយនិច ចាប់បើកនៅថ្ងៃសុក្រ ទី១៦កុម្ភៈ គ្របដណ្តប់ដោយសំណុំរឿងជម្លោះសង្គ្រាមឈ្លានពានរុស្ស៊ីនៅអ៊ុយក្រែន និងសង្គ្រាមអ៊ីស្រាអែល-ក្រុមហាម៉ាស នៅតំបន់ហ្កាហ្សា។ ជុំវិញសង្គ្រាមនៅហ្កាហ្សា ប្រធានាធិបតីអ៊ីស្រាអែល អញ្ជើញចូលរួមសន្និសីទសន្តិសុខក្រុងម៉ុយនិច ស្របពេលនឹងវត្តមានរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំប៉ាឡេស្ទីន ព្រមទាំងថ្នាក់ដឹកនាំប្រទេសក្នុងតំបន់ដើមបូព៌ា រួមទាំង អនុប្រធានាធិបតី លោកស្រី ខាម៉ាឡា ហារីស និងលោក អង់តូនី ប្ល៊ីងកិន ប្រមុខការទូតសហរដ្ឋអាមេរិក ក៏ចូលរួមដែរ។ ប្រមុខការទូតចិន លោក វ៉ាង យី មកចូលរួមសន្និសីទ ដោយស្កាត់ចូល អេស្ប៉ាញ ជាមុនសិន ដើម្បីអបអរខួបទំនាក់ទំនង៥០ឆ្នាំ។ ផ្ទុយទៅវិញ លោក វ្ល៉ាឌីមៀរ ពូទីន ប្រមុខរដ្ឋរុស្ស៊ីនិងថ្នាក់ដឹកនាំរុស្ស៊ី គ្មានការអញ្ជើញសោះឡើយ។បារាំង អាល្លឺម៉ង់ និងអ៊ុយក្រែន ចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិសុខចំពោះប្រមុខរដ្ឋអ៊ុយក្រែន, ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោក ហ្សេឡេនស្គី មកអឺរ៉ុបនេះ ដើម្បីចូលរួមសន្និសីទសន្តិសុខនៅក្រុងម៉ុយនិចផង ហើយក៏ស្របពេលដែល សមរភូមិមុខនៅប៉ែកខាងកើតប្រទេសអ៊ុយក្រែន កំពុងតែតានតឹងខ្លាំង ដ្បិតថា ទ័ពរុស្ស៊ីកាន់តែរុលមកមុខ ហើយទ័ពអ៊ុយក្រែនលំបាកទប់ទល់។ លំបាកទប់ទល់ព្រោះខ្វះកម្លាំងសម្ភារៈសឹក ស្របពេលដែល ជំនួយយោធាពីសំណាក់អាមេរិក ត្រូវជាប់គាំង។អាស្រ័យហេតុដូចនេះហើយ ទើបនៅថ្ងៃសុក្រ ទី១៦កុម្ភៈ ប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែន វ៉ូឡូឌីមៀរ ហ្សេឡេនស្គី ត្រូវជួបអធិការបតីអាល្លឺម៉ង់ អូឡាហ្វ ស្ហុលស៍ និងប្រធានាធិបតីបារាំង អេម៉ានុយអែល ម៉ាក្រុង។ កម្មវត្ថុនៃដំណើររបស់លោក ហ្សេឡេនស្គី ជំរុញឲ្យថ្នាក់ដឹកនាំអឺរ៉ុប ឲ្យប្រញាប់ទម្លាក់ជំនួយបន្ថែម ជាបន្ទាន់។ក្នុងខែនេះ នេះគឺជាលើកទី១ដែលលោកប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែន វ៉ូឡូឌីមៀរ ហ្សេឡេនស្គី អញ្ជើញចេញក្រៅប្រទេស បន្ទាប់ពីលោកបានរុះរើក្បាលម៉ាស៊ីនមេបញ្ជាកងទ័ព ដែលលោកចង់ឲ្យជំរុញសន្ទុះកម្លាំងយោធា។ លោក ហ្សេឡេនស្គី ត្រូវជួបអធិការបតីអាល្លឺម៉ង់ មុនគេ ក៏ព្រោះតែលោក អូឡាហ្វ ស្ហុលស៍ ដែលទើបតែត្រឡប់មកពីសហរដ្ឋអាមេរិកថ្មីៗ។ ក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន ជាទីថ្នាក់ដឹកនាំអាល្លឺម៉ង់ ជំរុញឲ្យអាមេរិកប្រឹងប្រែងផ្តល់ជំនួយឲ្យរុះរាន់ជួយដល់អ៊ុយក្រែន។ ចំណែកជំនួបលោក អេម៉ានុយអែល ម៉ាក្រុង វិញ គឺវិមានប្រធានាធិបតីបារាំង អេលីហ្សេ បានបញ្ជាក់តាំងពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី១៥កុម្ភៈ ថា ប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែនអញ្ជើញមកក្រុងប៉ារីស ជាគម្រប់លើកទី៣ ហើយជំនួបរវាងប្រមុខរដ្ឋទាំង២ បង្ហាញពីស្មារតីជួយគាំទ្ររបស់បារាំងចំពោះអ៊ុយក្រែន ដោយឥតងាករេ ដើម្បីផ្ចាញ់ការឈ្លានពានរបស់រុស្ស៊ី។ បើតាមប្រភពពីកាសែតក្នុងស្រុក បារាំង អាចនឹងផ្តល់មូលនិធិជំនួយ ២០០ លានអឺរ៉ូ សម្រាប់គម្រោងស៊ីវិល ដឹកនាំដោយក្រុមហ៊ុនបារាំង។ ក្នុងជំនួបនៅលើកនេះ ថ្នាក់ដឹកនាំទាំងបី បារាំង អាល្លឺម៉ង់ និងអ៊ុយក្រែន ក៏នឹងចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិសុខ។ច្រើនតែសន្យា តែកញ្ចប់ជំនួយធ្លាក់ដៃតិចនៅលើសមរភូមិអ៊ុយក្រែន គឺ អ៊ុយក្រែន វាយរុលទៅមុខស្ទើរមិនរួច ហើយការវាយប្រហាររបស់អ៊ុយក្រែន បែរប្តូរយុទ្ធសាស្ត្រមកប្រើយន្តហោះដ្រូនវិញ។ នេះក៏ព្រោះខ្វះជំនួយ ខ្វះគ្រាប់។ ប៉ុន្មានសប្តាហ៍មកនេះ ទ័ពអ៊ុយក្រែន សន្សំសំចៃគ្រាប់ណាស់។ ចាប់ពីផ្ទុះសង្គ្រាមនៅខែកុម្ភៈឆ្នាំ២០២២មក ប្រទេសពិភពលោក បានសន្យាផ្តល់ជំនួយ ២៦៥,១ ពាន់លានអឺរ៉ូ សម្រាប់ជួយអ៊ុយក្រែន ដោយបែងចែងជាជំនួយហិរញ្ញវត្ថុ ជំនួយយោធា និងជំនួយមនុស្សធម៌។ នេះបើតាមកាសែតឡឺម៉ុង់។បើគិតជាប្រទេសនីមួយៗ សហរដ្ឋអាមេរិក ម្ចាស់ជំនួយធំជាងគេ ទាំងថវិកានិងសម្ភារៈយោធា សម្រាប់ជួយដល់អ៊ុយក្រែន។ ច្រើនសប្តាហ៍មកហើយ ដែលរដ្ឋបាលរបស់លោក ចូ បៃដិន បានខំប្រឹងបញ្ចុះបញ្ចូលសភាអាមេរិក ឲ្យអនុម័តទម្លាក់ជំនួយ ក៏ប៉ុន្តែ កញ្ចប់ជំនួយអាមេរិក ត្រូវជាប់ការកក់ស្ទះ ព្រោះតែបញ្ហានយោបាយផ្ទៃក្នុង ពិសេសគឺការជំទាស់ពីក្រុមអ្នកនយោបាយគណបក្សសាធារណរដ្ឋ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ អ្នកជំនាញកិច្ចការអន្តរជាតិ កំពុងតែមានក្តីព្រួយបារម្ភថា ប្រសិនបើលោក ដូណាល់ ត្រាំ ឈ្នះឆ្នោតឆ្នាំ២០២៤ នឹងមានការបង្កកជំនួយដល់អ៊ុយក្រែន។បើតាមទិន្នន័យរបស់ វិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវអាល្លឺម៉ង់ (Kisel Institute) ចេញផ្សាយនៅថ្ងៃសុក្រ ទី១៦កុម្ភៈ គឺថា គិតត្រឹមពាក់កណ្តាលខែមករា សហភាពអឺរ៉ុប និងប្រទេសសមាជិកអង្គការអូតង់ បានសន្យាផ្តល់ជំនួយ១០៧,៥ ពាន់លានអឺរ៉ូដល់ អ៊ុយក្រែន។តាមប្រភពដដែល សហភាពអឺរ៉ុប សន្យាផ្តល់ជំនួយ ៤៩,៧ ពាន់លានអឺរ៉ូ ប៉ុន្តែ រហូតដល់ពេលនេះ កញ្ចប់ជំនួយបានធ្លាក់ដល់អ៊ុយក្រែន ត្រឹមតែ ៣៥,២ ពាន់លានអឺរ៉ូ តែប៉ុណ្ណោះ។ ពោលគឺតិចជាងជំនួយសហរដ្ឋអាមេរិក។ ជំនួយអាមេរិកតែម្នាក់ឯង គឺ ៤២,២ ពាន់លានអឺរ៉ូ។ បន្ទាប់ពីអាមេរិក គឺអាល្លឺម៉ង ១៧,៧ ពាន់លានអឺរ៉ូ ក្នុងនោះ ៩,៤ ពាន់លានអឺរ៉ូ បានធ្លាក់ទៅដល់អ៊ុយក្រែនហើយ។ អង់គ្លេស់ សន្យាផ្តល់ ៩,១ ពាន់លានអឺរ៉ូ ធ្លាក់ដល់ដៃអ៊ុយក្រែន ៤,៨ ពាន់លានអឺរ៉ូ។ ចំណែក ដាណឺម៉ាក់ សន្យាផ្តល់ ៨,៤ ពាន់លានអឺរ៉ូ បានដល់អ៊ុយក្រែន ៤,៥ ពាន់លានអឺរ៉ូ។ប្រទេសសន្យាផ្តល់ជំនួយ មានច្រើន ប៉ុន្តែ កញ្ចាប់ជំនួយធ្លាក់ដល់ដៃអ៊ុយក្រែនមែនទែន គឺបានតិច ហើយធ្វើឡើងជាដំណាក់កាលៗ ហើយនិង ទើបតែបានផ្តល់ប្រហែលត្រឹមពាក់កណ្តាលតែប៉ុណ្ណោះនៃការសន្យា។ នេះបើតាមការពិនិត្យទិន្នន័យរបស់វិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវអាល្លឺម៉ង់ (Kisel Institute)។ ប្រធានវិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវអាល្លឺម៉ង់ លោក គ្រិស្តូប ត្រេបេស រិះគន់ពញ្ញាក់ស្មារតីថ្នាក់ដឹកនាំអឺរ៉ុបថា ក្នុងកាលៈទេសៈដែល សហរដ្ឋអាមេរិក រាំងស្ទះជំនួយដូច្នេះ សហភាពអឺរ៉ុប គួរតែបន្ថែមជំនួយទ្វេដង ទើបសក្តិសម។ ក៏ប៉ុន្តែ រហូតមកទល់ពេលនេះ ទំហំជំនួយសហភាពអឺរ៉ុបដល់អ៊ុយក្រែន មិនបានស្មើ ១% នៃចំណូលក្នុងស្រុកសរុប នៅឆ្នាំ២០២១ ផងទេ៕

2/16/2024 • 5 minutes, 27 seconds

បោះឆ្នោតប្រធានាធិបតី៖ អតីតឧត្តមសេនីយ៍កំពុងក្លាយជាប្រមុខដឹកនាំថ្មីឥណ្ឌូណេស៊ី?

ថ្ងៃនេះ ពលរដ្ឋឥណ្ឌូណេស៊ីជិត២០៥លាននាក់ ត្រូវបោះឆ្នោតជ្រើសរើសប្រធានាធិបតី និង បោះឆ្នោតសភា ជ្រើសរើសតំណាងរាស្ត្រថ្នាក់ជាតិ ៥៨០អាសនៈព្រមទាំងថ្នាក់តំបន់និងមូលដ្ឋានចំនួន២ម៉ឺនរូប។ បេក្ខជនបីរូបបានឈរឈ្មោះប្រកួតប្រជែងយកតំណែងប្រធានាធិបតីបន្តពីលោកចូកូ វីដូដូ ដែលមិនអាចឈរឈ្មោះជាលើកទីបី។ បើតាមលទ្ធផលប៉ាន់ស្មានបឋម បេក្ខជនប្រធានាធិបតីប្រាបូវូ ស៊ូប៊ីយានតូ ដែលមានជំហរបន្តនយោបាយរបស់លោកចូកូវី កំពុងនាំមុខ ជាមួយនឹងសំឡេងគាំទ្រប្រមាណ៥៥% សម្រាប់ការរាប់សន្លឹកឆ្នោត៦០%។ ថ្ងៃនេះ ពលរដ្ឋឥណ្ឌូណេស៊ីជិត២០៥លាននាក់ ត្រូវបោះឆ្នោតជ្រើសរើសប្រធានាធិបតី ដែលមានបេក្ខជនបីរូប ប្រកួតប្រជែងគ្នាផង និង ត្រូវបោះឆ្នោតសភា ជ្រើសរើសតំណាងរាស្ត្រថ្នាក់ជាតិ ៥៨០អាសនៈ និងថ្នាក់តំបន់-មូលដ្ឋានចំនួន២ម៉ឺនរូប។ជាសរុបឥណ្ឌូណេស៊ី មានការិយាល័យបោះឆ្នោតចំនួន ជាង៨០ម៉ឺនការិយាល័យ ដាក់ពង្រាយនៅទូទាំងប្រទេស ដែលជាប្រជុំកោះតូចធំចំនួនដល់ទៅ១៧០០០កោះ លាតសន្ធឹងពីកើតទៅលិច ប្រវែង ៤៨០០គីឡូម៉ែត្រ។ប៉ាពូអាស៊ី នៅភាគខាងកើតបំផុតនៃប្រទេស បានចាប់ផ្តើមបោះឆ្នោតមុនគេ នៅវេលាម៉ោង៧ព្រឹកម៉ោងក្នុងតំបន់ ដែលត្រូវជាម៉ោង ១០យប់ថ្ងៃអង្គារនៅឡើយបើគិតតាមម៉ោងសកល ហើយអ្នកកោះស៊ូម៉ាត្រាភាគខាងលិចបំផុតនៃប្រទេស ចាប់បោះឆ្នោតក្រោយគេ។ជាងពាក់កណ្តាលនៃអ្នកបោះឆ្នោត ពោលគឺ១០៦លាននាក់ជាពលរដ្ឋវ័យក្មេង អាយុក្រោម៤០ឆ្នាំ។ នៅឥណ្ឌូណេស៊ី ពលរដ្ឋមានសិទ្ធិទៅបោះឆ្នោត តាំងពីអាយុ១៧ឆ្នាំទៅ ឬក្រោមនេះក៏បានបើពួកគេរៀបការរួច។ អ៊ីចឹងហើយបានជាបេក្ខជនប្រធានាធិបតី ឃោសនា ទាក់ទាញពលរដ្ឋស្រទាប់នេះខ្លាំងជាងគេ ព្រោះជាអ្នកប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធសង្គមដ៏ធំដែលងាយទទួលព័ត៌មានមិនពិតនិងក្លែងក្លាយផង។តើបេក្ខជនប្រធានាធិបតីជានរណាខ្លះ?នៅក្នុងការបោះឆ្នោតថ្ងៃនេះ ស្របតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ លោក ចូកូ វីដូដូ ប្រធានាធិបតីផុតអាណត្តិមិនអាចឈរឈ្មោះបានទេ។ ឯបេក្ខជនបីរូបដែលឈរឈ្មោះជាប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូណេស៊ីនៅលើកនេះ គឺ លោក ប្រាបូវូ ស៊ូប៊ីយ៉ានតូ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិឥណ្ឌូណេស៊ីបច្ចុប្បន្ន។ លោកមានប្រជាប្រិយភាពខ្ពស់ជាងគេ។ បន្ទាប់មកគឺលោកអានីស បាស្វេដាន អតីតអភិបាលក្រុងហ្សាការតា និង លោក ហ្កងចារ ប្រាណូវូ អតីតអភិបាលក្រុងJava។លោក ប្រាបូវូ ស៊ូប៊ីយ៉ានតូ អាយុ៧២ឆ្នាំ ជាអតីតឧត្តមសេនីយ៍-ជាកូនប្រសាររបស់អតីតមេដឹកនាំផ្តាច់ការឥណ្ឌូណេស៊ី លោក ស៊ូហាតូ។ នេះជាលើកទីបួនហើយដែលលោក ប្រាបូវូ ស៊ូប៊ីយ៉ានតូ មកឈរឈ្មោះ ជាបេក្ខជនប្រធានាធិបតី។ ធ្លាប់ចាញ់លោក ចូកូវីដូដូ ដល់ទៅពីរដងមែន តែលោក ប្រាបូវូ ស៊ូប៊ីយ៉ានតូ មានប្រជាប្រិយភាពខ្ពស់នៅក្នុងការបោះឆ្នោតលើកនេះ ដោយទំនងជាអាចឈ្នះ នៅជុំទីមួយតែម្តង។ នេះបើគេជឿលើការស្ទង់មតិចុងក្រោយមុនបោះឆ្នោត និងបើតាមវិទ្យាស្ថានស្ទង់មតិពីរដែលផ្អែកលើលទ្ធផលស្មាននៃការរាប់សន្លឹកឆ្នោត៦០%ដំបូង។ប្រជាប្រិយភាព របស់លោកប្រាបូវូ ស៊ូប៊ីយានតូ ទំនងដោយសារជម្រើសបន្តមរតកនយោបាយ ពីលោកចូកូវីដូដូផង និងដោយសារជម្រើសយកលោកជីប្រង់រ៉ាកាប៊ូមីង រ៉ាកា ជាអនុប្រធានាធិបតីផង។ អាយុ៣៦ឆ្នាំ អភិបាលក្រុងស៊ូរ៉ាការតាដែលអាចឈរឈ្មោះជាអនុប្រធានាធិបតីរួមជាមួយលោកប្រាបូវូបានដោយសារសាលក្រមដ៏ចម្រូងចម្រាសរបស់តុលាការធម្មនុញ្ញ ត្រូវជាកូនប្រុសរបស់លោកចូកូវីដូដូ ដែលបន្តមានប្រជាប្រិយភាពដ៏ខ្ពស់ត្រដែត។ តាមច្បាប់បេក្ខជនឈរឈ្មោះប្រធានាធិបតីត្រូវមានអាយុយ៉ាងតិច៤០ឆ្នាំ និងអាយុក្មេងជាងនេះ បើធ្លាប់ជាប់ឆ្នោតជាតំណាងរាស្ត្រថ្នាក់តំបន់។មាននិន្នការជាអ្នកអភិរក្ស និង ជាតិនិយម ការពារប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ចជាតិឥណ្ឌូណេស៊ី តាមគំរូប្រធានាធិបតីផុតអាណត្តិ លោក ប្រាបូវូ ស៊ូប៊ីយានតូ រក្សាគោលនយោបាយការបរទេសអព្យាក្រិត្យតាំងពីដើមរៀងមករបស់ឥណ្ឌូណេស៊ី ដោយមានទំនាក់ទំនងល្អជាមួយគ្រប់មហាអំណាច ទើបធានាបាននូវផលប្រយោជន៍ជាតិ។ តែលោកប្រាបូវូ ធ្លាប់មានប្រវត្តិមិនល្អកាលនៅជាមេទាហាន ដោយធ្លាប់ជាប់ចោទពីបទប្រព្រឹត្តឧក្រិដ្ឋកម្មសង្គ្រាមនៅទីម័រខាងកើត។រដ្ឋធានីថ្មីដូចជាបេក្ខជនបក្សប្រជាធិបតេយ្យតស៊ូឥណ្ឌូណេស៊ី លោកហ្កង់ចារ ប្រាណូវូ វ័យ៥៥ឆ្នាំ ដែលមានប្រជាប្រិយភាពធ្លាក់ចុះជាលំដាប់ លោក ប្រាបូវូ ស៊ូប៊ីយានតូ បានសន្យាដូចគ្នាថានឹងបន្តអភិវឌ្ឍក្រុងនុសានតារ៉ា អនាគតរដ្ឋធានីឥណ្ឌូណេស៊ីថ្មី។ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូណេស៊ីថ្ងៃនេះ ក៏ជាវិញ្ញាសាតេស្ត ឬអាចចាត់ទុកជាប្រជាមតិសម្រេចរឿងលើករដ្ឋធានីហ្សាការតា ទៅនុសានតារ៉ានៃកោះបរនេអូដេរ។ រដ្ឋធានី នុសានតារ៉ា នឹងត្រូវសម្ពោធជាផ្លូវការនៅថ្ងៃទី១៧សីហា ថ្ងៃបុណ្យឯករាជ្យជាតិឥណ្ឌូណេស៊ី។ ប្រសិនបើលោកប្រាបូវូ ជាប់ឆ្នោតជាប្រធានាធិបតីអ្វីនឹងដំណើរការអភិវឌ្ឍដូចការគ្រោងទុក តែបើលោក អានីស បាស្វេដាន ជាប់ឆ្នោតវិញ លោកបានប្រកាសថា លោកនឹងបន្តដឹកនាំប្រទេសពីហ្សាការតា មិនមែនពីក្រុងនុសានតារ៉ាទេ ហើយលោកផ្តល់អាទិភាពដល់ការដោះស្រាយបញ្ហាឱ្យក្រុងហ្សាការតា ឱ្យតំបន់ដែលអាចលិចទឹកនៅឆ្នាំ២០៥០។មានអាយុ៥៤ឆ្នាំ កើតនៅភាគខាងលិចកោះJava ក្នុងគ្រួសារបញ្ញាវន្ត លោក អានីស បាស្វេដាន ធ្លាប់បានទៅបន្តការសិក្សានៅសហរដ្ឋអាមេរិកនិងជប៉ុន ខាងផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ។ មានកូនបួននាក់ លោកបានក្លាយជាសកលវិទ្យាធិការក្រុងហ្សាការតា នៅឆ្នាំ២០០៧ និងចូលប្រលូកក្នុងឆាកនយោបាយចាប់ពីឆ្នាំ២០១៣ប៉ុណ្ណោះ ក្នុងនាមជាអ្នកនាំពាក្យក្រុមយុទ្ធនាការឃោសនារបស់លោកចូកូវីដូដូនៅឆ្នាំ២០១៤។អតីតសកលវិទ្យាធិការ អតីតរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងអប់រំនិងវប្បធម៌របស់រដ្ឋាភិបាលទីមួយរបស់លោកចូកូវីដូដូ មុននឹងក្លាយជាអភិបាលក្រុងហ្សាការតានៅឆ្នាំ២០១៧ លោក អានីស បាស្វេដាន ប្រឆាំងនឹងគម្រោងបង្កើតរដ្ឋធានីថ្មីរបស់ប្រធានាធិបតីផុតអាណត្តិ។ លោកសង្ឃឹមថា យុទ្ធសាស្ត្រនិងជំហរនយោបាយជាបក្សប្រឆាំងដ៏ចម្បងរបស់រដ្ឋាភិបាលផុតអាណត្តិ នឹងរុញច្រានលោកឱ្យបានឡើងទៅប្រកួតប្រជែងក្នុងការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីជុំទីពីរ ប្រឈមនឹងលោក ប្រាបូវូ ស៊ូប៊ីយានតូ នៅខែមិថុនា។ ប្រជាប្រិយភាពរបស់លោកបានស្ទុះឡើងខ្លាំង និងឡើងជាលំដាប់ ក្រោយការតស៊ូមតិបីដងតាមកញ្ចក់ទូរទស្សន៍ ដែលបង្ហាញថាលោកមានថ្វីមាត់ល្អពូកែនិយាយ។លោក អានីស បាស្វេដាន ក៏មានប្រជាប្រិយភាពខ្លាំងក្នុងរង្វង់អ្នកអ៊ីស្លាមអភិរក្ស តែធ្លាប់រងការចោទប្រកាន់ ក្នុងពេលឃោសនាថាបានបំផុសបំផុលឱ្យមានការបែងចែងរវាងសហគមន៍សាសនា ដោយទាក់ទាញឆ្នោតពីក្រុមអ៊ីស្លាមនិយម រាប់ទាំងអ៊ីស្លាមជ្រុលនិយមផង ដើម្បីឈ្នះគូប្រជែងគ្រិស្តសាសនា។បើតាមអ្នកវិភាគ លោកអានីស ជាបេក្ខជននៃការប្តូរផ្លាស់មកធ្វើជាស្នូលនៃគ្រប់សុន្ទរកថា លោកប្រាបូវូ ការបន្តនយោបាយរបស់រដ្ឋាភិបាលមុន ឯបេក្ខជនហ្កង់ចារ មិនច្បាស់លាស់៕

2/14/2024 • 7 minutes, 12 seconds

អឺរ៉ុបបើកជំនួបកំពូលស្តីពីជំនួយសម្រាប់អ៊ុយក្រែន ក្រោមសម្ពាធនិងកំហឹងកសិករ

នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ទី១កុម្ភៈ២០២៤នេះ សមាជិកសហភាពអឺរ៉ុបទាំង២៧ប្រទេសបានមកជួបជុំគ្នាបើកជំនួបកំពូលវិសាមញ្ញ ដើម្បីជជែកអំពីបញ្ហាថវិកានិងអនុម័តជំនួយ៥០ពាន់លានអឺរ៉ូសម្រាប់អ៊ុយក្រែន។ ជំនួបប្រជុំត្រូវរកវិធីជំនះចិត្តហុងគ្រីឱ្យបាន ហើយត្រូវពន្លត់កំហឹងកសិករអឺរ៉ុបទៀត។ កសិករនិងត្រាក់ទ័ររាប់ពាន់គ្រឿងបាននាំគ្នាទៅដល់មុខសហភាពអឺរ៉ុបនាទីក្រុងព្រុចសែលប្រទេសប៊ែលហ្ស៊ិក។ ហេតុអ្វីហុងគ្រីជំទាស់នឹងការផ្តល់ជំនួយដល់អ៊ុយក្រែន ? ហើយហេតុអ្វីបានជាកសិករអឺរ៉ុបផ្ទុះកំហឹងរាលដាលខ្លាំងដូច្នេះ? ជំនួបកំពូលវិសាមញ្ញអឺរ៉ុបថ្ងៃនេះ ជាជំនួបផ្តាច់ព័ត្រដែលគេសង្ឃឹមថានឹងអាចបញ្ចុះបញ្ចូលហុងគ្រីបាន និងបង្ហាញសាមគ្គីភាពជាធ្លុងមួយរបស់អឺរ៉ុប ក្នុងការផ្តល់ជំនួយដល់អ៊ុយក្រែន។ តាំងពីផ្ទុះសង្គ្រាមរុស្ស៊ីចូលឈ្លានពានអ៊ុយក្រែនមក អឺរ៉ុបបានផ្តល់ជំនួយហិរញ្ញវត្ថុជាបន្តបន្ទាប់ដល់អ៊ុយក្រែន តែក្នុងទម្រង់ជាការព្រមព្រៀងអន្តររដ្ឋាភិបាលដែលតម្រូវឱ្យមានការយល់ព្រមពីជាតិនីមួយៗជារៀងរាល់ឆ្នាំ។ ជាបែបបទដ៏ស្មុគស្មាញ ទើបអឺរ៉ុបចង់បង្កើតកញ្ចប់ថវិកាតែមួយរួមគ្នាសម្រាប់អ៊ុយក្រែន និងដើម្បីឱ្យអ៊ុយក្រែនអាចព្យាករហិរញ្ញវត្ថុបានស្រួលបន្តិច។កញ្ចប់គម្រោងជំនួយថវិកានេះមានតម្លៃ ៥០ពាន់លានអឺរ៉ូ ៖ ៣៣ពាន់លានជាប្រាក់កម្ចីការថោក និង១៧ពាន់លានជាប្រាក់ឧបត្ថម្ភ ក្នុងក្របខ័ណ្ឌថវិកាអឺរ៉ុបពីឆ្នាំ២០២៤-២០២៧។ ដើម្បីអនុម័តគម្រោងថវិកានេះបាន សហភាពអឺរ៉ុបត្រូវការការព្រមព្រៀងពីសមាជិកទាំង២៧ប្រទេស។ប៉ុន្តែ ហុងគ្រីដែលដឹកនាំដោយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី អ័របាន ជាប្រមុខដឹកនាំប្រទេសបែបប្រជាភិថុតតែម្នាក់គត់ក្នុងចំណោមសមាជិកសហភាពអឺរ៉ុប ដែលនៅបន្តមានទំនាក់ទំនងជិតដិតជាមួយនឹងរុស្ស៊ី បានប្រកាសជំហរជំទាស់ ដោយទាមទារសុំ សើរើមើលគម្រោងជំនួយអ៊ុយក្រែនជារៀងរាល់ឆ្នាំ តាមរយៈការអនុម័តជាឯកច្ឆ័ន្ទ។ជំនួយសហភាពអឺរ៉ុបដោយគ្មានហុងគ្រី?ប៉ុន្តែអឺរ៉ុបមិនចង់ផ្តល់ឱកាសឱ្យហុងគ្រីមានសិទ្ធិប្រឆាំងវេតូសម្រាប់ជាធ្នាក់ទាមទារការដោះដូរអ្វីមួយឡើយ ទើបចង់លួងលោមនិងបញ្ចុះបញ្ចូលរកផ្លូវកណ្តាលមួយដែលទទួលយកបានទាំងអស់គ្នា។ សហភាពអឺរ៉ុបព្រមរៀបចំការតស៊ូមតិថ្នាក់ប្រមុខរដ្ឋ-រដ្ឋាភិបាល ជុំវិញបញ្ហាថវិកាជំនួយនេះ ជារៀងរាល់ឆ្នាំ តែដោយគ្មានលទ្ធភាពប្រឆាំងទេ។នេះជាការបន្ទន់ឥរិយាបថបន្តិចរបស់អឺរ៉ុបចំពោះហុងគ្រីហើយ។ ហើយនៅទីបំផុតហុងគ្រីក៏យល់ព្រម។ អឺរ៉ុប២៧ប្រទេសបានសម្រេចព្រមព្រៀងគ្នាបើកកញ្ចប់ថវិកាជំនួយដល់អ៊ុយក្រែនក្នុងក្របខ័ណ្ឌសហភាពអឺរ៉ុប។ នេះបើតាមសារប្រធានក្រុមប្រឹក្សាអឺរ៉ុបលោក Charles Michel។បាតុកម្មកសិករបង្វែររបៀបវារៈនៃជំនួបសហភាពអឺរ៉ុប?ផ្តើមនៅប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ រ៉ូមានី ប៉ូឡូញ និងហូឡង់ ឥលូវរាលដាលដល់វេនកសិករបារាំងនិងប៊ែលហ្ស៊ិក ព្រមទាំងអ៊ីតាលី អេស្ប៉ាញ ព័រទុយហ្កាល់ ... សន្ទុះបាតុកម្មរបស់ប្រជាកសិករអឺរ៉ុប កាន់តែខ្លាំងក្លាឡើងៗ។ នៅបារាំង បាតុករកសិករបានរំកិលមកកាន់តែកៀកក្រុងប៉ារីស និងបានចូលដល់ទីផ្សារបោះដុំ Rungis។ កសិករបារាំង ប៊ែលហ្សិកបាននាំគ្នាបិទខ្ទប់ច្រកផ្លូវនៅតាមព្រំដែនប្រទេសទាំងពីរ តាំងពីព្រលប់ ដើម្បីបរិហារកិច្ចព្រមព្រៀងផ្តោះប្តូរពាណិជ្ជកម្មសេរី និងទាមទារឱ្យរដ្ឋាភិបាលសន្យាចាត់វិធានការ ធំនិងច្បាស់លាស់។ នៅព្រុចសែល រដ្ឋធានីអឺរ៉ុប កសិករ ជាមួយត្រាក់ទ័រប្រមាណ១ពាន់គ្រឿងបានចូលទៅបិទខ្ទប់ច្រកចូលទៅកាន់ទីមានជំនួបកំពូលសហភាពអឺរ៉ុប។កសិករអឺរ៉ុបផ្ទុះកំហឹងទាមទារឱ្យសហភាពអឺរ៉ុបផ្តល់តម្លៃដល់ការងាររបស់ពួកគេ។ ពួកគេត្អូញត្អែរអំពីការលំបាក ផ្នែករដ្ឋបាលផង ចំណូលតិចផង វិបត្តិប្រេងឡើងថ្លៃផង បទដ្ឋានបរិស្ថានកាន់តែច្រើន និងតឹងតែងឡើងៗផង តែត្រូវប្រកួតប្រជែងជាមួយផលិតផលនាំចូលពីបរទេស ដែលគ្មានគុណភាពឆ្លើយតបនឹងបទដ្ឋានអឺរ៉ុបមានជាអាទិ៍ការលើកលែងចំពោះផលិតផលនាំចូលពីអ៊ុយក្រែន ដើម្បីជួយប្រទេសដែលរងការឈ្លានពានពីរុស្ស៊ី។ដើម្បីបន្ធូរកំហឹងបាតុកម្មនេះ រដ្ឋាភិបាលនីមួយៗបានសាកល្បងដោះស្រាយ និងប្រកាសប្តេជ្ញាជួយប្រជាកសិករ។ ប៉ុន្តែ ជំនួយ វិធានការថ្មីៗសម្រាប់កសិករ ដែលជាការសន្យារបស់រដ្ឋាភិបាលបារាំង ក៏ដូចជាការធ្វើសម្បទានរបស់គណៈកម្មការអឺរ៉ុប ព្រមកំរិតការទិញនិងនាំចូលផលិតផលអ៊ុយក្រែន មិនបានធ្វើឱ្យពួកគេស្ងប់ចិត្ត ស្រាកកំហឹងទេ។ ចំណាត់ការរបស់អាជ្ញាធរធ្លាក់មកយឺតពេលបន្តិចទៅហើយ ហើយវិធានការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការនាំចូល មិនគ្រប់គ្រាន់ទេសម្រាប់ការពារប្រជាកសិករអឺរ៉ុប។ ម្យ៉ាងវិញទៀត ពេលនេះសហភាពអឺរ៉ុបកំពុងតែចរចាស្វែងរកកិច្ចព្រមព្រៀងផ្តោះប្តូរសេរី ជាមួយបណ្តាប្រទេសកសិកម្មធំៗដូចជា ប្រេស៊ីល អាហ្សង់ទីន អ៊ុយរ៉ាហ្កាយ ប៉ារ៉ាហ្កាយ។ គម្រោងកិច្ចព្រមព្រៀងនេះជាក្តីព្រួយបារម្ភខ្លាំងណាស់ សម្រាប់ប្រជាកសិករអឺរ៉ុប និងដែលបារាំងមិនចង់ឃើញវាកើតចេញជារូបរាងទេ។ដូច្នេះចង់ឬមិនចង់ និងទោះជាមិនផ្លូវការ ក៏ជំនួបកំពូលអឺរ៉ុបថ្ងៃនេះ ត្រូវតែវិលនៅជុំវិញបញ្ហាការពារប្រយោជន៍ប្រជាកសិករអឺរ៉ុប៕

2/1/2024 • 6 minutes, 28 seconds

សង្គ្រាមហ្កាហ្សា៖ ហាម៉ាសទទួលស្គាល់កំហុសដែលធ្វើឱ្យស្លាប់ជនស៊ីវិល

ជាងបីខែកន្លះក្រោយផ្ទុះសង្គ្រាមនៅហ្កាហ្សាមក ចលនាហាម៉ាសបានប្រកាសនៅថ្ងៃទី ២១មករា២០២៤ ទទួលស្គាល់កំហុស ដោយបានបង្កឱ្យស្លាប់ជនស៊ីវិលស្លូតត្រង់ ក្នុងប្រតិបត្តិការវាយឆ្មក់ទ្រង់ទ្រាយធំលើអ៊ីស្រាអែល កាលពីថ្ងៃទី៧តុលា២០២៣។ ការវាយឆ្មក់ ជាដើមហេតុនាំឱ្យអ៊ីស្រាអែលចេញធ្វើសង្គ្រាមលើតំបន់ហ្កាហ្សា។ ហេតុអ្វីបានជាហាម៉ាសទើបចេញមុខទទួលស្គាល់កំហុសនៅពេលនេះ ? ថ្ងៃអាទិត្យទី២១មករា២០២៤ម្សិលមិញ ចលនាហាម៉ាសបានត្រលប់មកពន្យល់បំភ្លឺ តាមរយៈឯកសារកម្រាស់ជិត២០ទំព័រ អំពីដំណើរដើមទងនៃប្រតិបត្តិការវាយឆ្មក់ថ្ងៃទី៧តុលា២០២៣មកលើអ៊ីស្រាអែល ដែលបង្កឱ្យមានមនុស្សស្លាប់១១៤០នាក់ ភាគច្រើនជាស៊ីវិល។ នេះជាលើកទីមួយហើយដែលហាម៉ាសចេញមុខមកបកស្រាយ និងទទួលស្គាល់កំហុសរបស់ខ្លួនដែលបានធ្វើឱ្យបាត់បង់ជីវិតជនស៊ីវិលដូច្នេះ។តើហាម៉ាសបកស្រាយយ៉ាងដូចម្តេចខ្លះ?ចលនាប្រដាប់អាវុធប៉ាឡេស្ទីននៅហ្កាហ្សា បានធានាអះអាងថាប្រតិបត្តិការវាយឆ្មក់ថ្ងៃ៧តុលាដែលហាម៉ាសប្រសិទ្ធនាមថា “សន្ធឹកAl-Aqsa” ជាដំណាក់កាលចាំបាច់ និងជាការតបតធម្មតាប្រឆាំងនឹងការឈ្លានពានរបស់អ៊ីស្រាអែលមកលើប្រជាពលរដ្ឋប៉ាឡេស្ទីន។ ប៉ុន្តែកំហុសទំនងអាចកើតមានឡើងនៅពេលអនុវត្ត។ នៅពេលចេញធ្វើប្រតិបត្តិការ ស្រាប់តែប្រព័ន្ធសន្តិសុខនិងយោធា ត្រូវដួលរំលំមួយរំពេច នៅត្រឹមព្រំដែនរវាងអ៊ីស្រាអែលនិងតំបន់ហ្កាហ្សា។ ប្រតិបត្តិការគ្មានគម្រោងដៅវាយប្រហារលើជនស៊ីវិលទេ។ វាបានកើតឡើងដោយចៃដន្យ និងនៅពេលមានការប្រឈមមុខប្រយុទ្ធជាមួយក្រុមអ្នកឈ្លានពានតែប៉ុណ្ណោះ។ នេះជាពាក្យសារភាពរបស់ក្រុមហាម៉ាស ដោយបន្តថា “បញ្ចៀសមិនឱ្យប៉ះពាល់ដល់ជីវិតជនស៊ីវិល ជាពិសេសកុមារ ស្ត្រីភេទ និងមនុស្សចាស់ គឺជាកាតព្វកិច្ចសាសនា និងជាសីលធម៌របស់យុទ្ធជនហាម៉ាស Al-Qassam ដែលបានព្យាយាមយ៉ាងអស់ពីលទ្ធភាព ការពារជីវិតជនស៊ីវិល បើទោះបីតុល្យការស្លាប់ខ្ពស់យ៉ាងណាក៏ដោយ។តែបើតាមរូបភាពវីដេអូផ្សព្វផ្សាយក្រោយការវាយឆ្មក់របស់ហាម៉ាស គេឃើញទាហានប្រដាប់អាវុធក្រុមនេះសម្លាប់មនុស្សដោយគ្មានរើងអើងទេ។ ចំណាប់ខ្មាំងប្រមាណ២៥០នាក់ ត្រូវបាននាំទៅតំបន់ហ្កាហ្សា។ ជាការវាយប្រហារយ៉ាងឃោរឃៅ និងមានទ្រង់ទ្រាយធំមិនធ្លាប់មានទេ ទើបជំរុញឱ្យអ៊ីស្រាអែលបើកធ្វើសង្គ្រាមវាយប្រហារតាមផ្លូវអាកាសនិងផ្លូវគោលលើដែនដីមួយចំណិតតូចហ្កានេះ រហូតស្លាប់មនុស្សអស់យ៉ាងហោច២ម៉ឺន៥ពាន់១០៥នាក់ គិតចាប់ពីថ្ងៃទី៧តុលាមកទល់នឹងថ្ងៃអាទិត្យម្សិលមិញ។ក្រៅទទួលស្គាល់កំហុស ចលនាហាម៉ាសដែលសហភាពអឺរ៉ុប សហរដ្ឋអាមេរិក និងអ៊ីស្រាអែលចាត់ទុកជាក្រុមភេវនិយម បានទាមទារ នៅក្នុងឯកសាររបស់ខ្លួន អ៊ីស្រាអែលបញ្ឈប់ជាបន្ទាន់ទង្វើឈ្លានពាន អំពើមនុស្សឃាត បោសសម្អាតជាតិពិន្ធុនៅតំបន់ហ្កាហ្សា។ ហាម៉ាសក៏បានប្រកាសបដិសេធដែរ មិនទទួលយកជាដាច់ខាតផែនការស្នើឡើងអន្តរជាតិឬអ៊ីស្រាអែល ក្នុងការសម្រេចអនាគតរបស់តំបន់ហ្កាហ្សា។ គ្មាននរណាមានសិទ្ធិលើពលរដ្ឋប៉ាឡេស្ទីនដែលអាចសម្រេចចិត្តលើជោគវាសនាខ្លួនឯងបានឡើយ។អ៊ីស្រាអែលច្រានចោលលក្ខខណ្ឌរបស់ហាម៉ាស និងបន្តធ្វើសង្គ្រាម?តាំងពីថ្ងៃទី៧តុលាមក អ៊ីស្រាអែលបានកំណត់កម្មវត្ថុ ប្តេជ្ញាកម្ចាត់ក្រុមប្រដាប់អាវុធហាម៉ាសឱ្យខ្ទេច និងរហូតទាល់តែហ្កាហ្សាលែងក្លាយជាការគំរាមកំហែងអ៊ីស្រាអែលទៀត។តែបើតាមកាសែតWall Street Journal ភ្នាក់ងារចារកិច្ចអាមេរិកសន្និដ្ឋានថាអ៊ីស្រាអែលទើបកម្ចាត់ពួកហាម៉ាសបានប្រមាណពី២០ទៅ៣០%ប៉ុណ្ណោះ ពោលគឺតិចជាងកម្មវត្ថុឆ្ងាយណាស់។ សារព័ត៌មានអាមេរិកដដែលបានអះអាងទៀតថា សហរដ្ឋអាមេរិក កាតា និងអេហ្ស៊ីប ដែលធ្លាប់ធ្វើអន្តរការីនាំឱ្យមានបទឈប់បាញ់មួយសប្តាហ៍កាលពីខែវិច្ឆិកា កំពុងព្យាយាមបញ្ចុះបញ្ចូលអ៊ីស្រាអែលនិងហាម៉ាសស្រុះស្រួលគ្នាព្រមដោះលែងចំណាប់ខ្មាំងអស់ជាថ្នូរនឹងការដកកងទ័ពអ៊ីស្រាអែលចេញពីហ្កាហ្សា។ប៉ុន្តែនៅល្ងាចមិញ លោកនេតាន់យ៉ាហ៊ូ នាយករដ្ឋមន្ត្រីអ៊ីស្រាអែលបានច្រានចោលភ្លាមនិងច្បាស់លាស់នូវរាល់លក្ខខណ្ឌរបស់ពួកហាម៉ាស។ បើតាមលោកនេតាន់យ៉ាហ៊ូ ហាម៉ាសបានទាមទារបញ្ចប់សង្គ្រាម ដកកម្លាំងទ័ពអ៊ីស្រាអែលទាំងស្រុងពីដីហ្កាហ្សា និងការដោះលែងក្រុមឃាតករនិងចោរទៀត។ កាលពីថ្ងៃសៅរ៍ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីអ៊ីស្រាអែលក៏បានប្រកាសបដិសេធបូរណភាពអនាគតរបស់ប្រជាពលរដ្ឋប៉ាឡេស្ទីននៅតំបន់ហ្កាហ្សា ដែលកាន់កាប់ដោយពួកហាម៉ាសតាំងពីឆ្នាំ២០០៧ទៀត។ ការបដិសេធរបស់អ៊ីស្រាអែលចំពោះដំណោះស្រាយបង្កើតរដ្ឋពីរនេះពិតជាគួរឱ្យព្រួយបារម្ភណាស់។ដំណោះស្រាយចង់បង្កើតរដ្ឋពីរអ៊ីស្រាអែលនិងប៉ាឡេស្ទីននៅជាបច្ចុប្បន្នភាព?ទោះបីជាមានការអំពាវនាវអន្តរជាតិកាន់តែច្រើនឡើងៗឱ្យមានបទឈប់បាញ់មនុស្សធម៌ និងការត្រៀមលក្ខណៈក្រោយសង្គ្រាម ដោយគិតដល់ការបង្កើតរដ្ឋពីររស់ទន្ទឹមគ្នាយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏លោកនេតាន់យ៉ាហ៊ូមិនយកត្រចៀកស្តាប់ដែរ។ ប៉ុន្តែអ៊ីស្រាអែលមិនអាចស្ថាបនាសន្តិភាព ដោយរំពឹងតែលើមធ្យោបាយយោធាបានទេ។ នេះបើតាមប្រសាសន៍របស់លោកប្រមុខការទូតសហភាពអឺរ៉ុប Josep Borrell នៅថ្ងៃចន្ទនេះ។ លោកប្រមុខការទូតអឺរ៉ុប ត្រូវទទួលជួបពិភាក្សាជាមួយប្រមុខការទូតអ៊ីស្រាអែល និងប៉ាឡេស្ទីន ដាច់ដោយឡែកពីគ្នានៅថ្ងៃនេះ ក្នុងក្របខណ្ឌនៃការស្វែងរកសន្តិភាពជាទូទៅឱ្យតំបន់ដើមបូព៌ា។ សម្រាប់លោកបូរ៉ែល គំនិតបង្កើតរដ្ឋពីរ គឺអ៊ីស្រាអែលនិងប៉ាឡេស្ទីន នាពលអនាគត ជាដំណោះស្រាយតែមួយគត់។ អ៊ីស្រាអែល ត្រូវតែព្រមទទួលយកដំណោះស្រាយនេះ ទើបអាចបញ្ចប់សង្គ្រាម និងធានាបាននូវសន្តិសុខសុវត្ថិភាពជានិរន្តរ៍។ នេះជាបើតាមទស្សនៈរបស់លោកប្រមុខការទូតអឺរ៉ុប ដែលបានបង្ហាញគម្រោងដំណោះស្រាយទូលំទូលាយមួយ ឈានឆ្ពោះទៅរកសន្តិភាពឋិតឋេរ និងដោយ ទទួលស្គាល់ថា អឺរ៉ុបមានឥទ្ធិពលតិចតួចណាស់ក្នុងការដាក់សម្ពាធលើអ៊ីស្រាអែល។ តែទោះជាយ៉ាងណាក្តីក៏អឺរ៉ុប ត្រូវតែចាប់ផ្តើមត្រៀមរៀបចំលក្ខខណ្ឌនាំសន្តិភាពឱ្យដើមបូព៌ាតាំងពីនេះតែម្តង ក្នុងទស្សនៈវិស័យបង្កើតរដ្ឋពីររស់ទន្ទឹមគ្នា៕

1/22/2024 • 6 minutes, 26 seconds

តៃវ៉ាន់បោះឆ្នោតជ្រើសរើសប្រធានាធិបតីថ្មី ដោយមិនខ្លាចញញើតនឹងការគំរាមរបស់ចិន

ថ្ងៃសៅរ៍ទី១៣មករានេះ នៅតៃវ៉ាន់មានការបោះឆ្នោត២ព្រមគ្នា គឺបោះឆ្នោតជ្រើសសមាជិកសភាផង និងជ្រើសរើសប្រធានាធិបតីថ្មីផង។ ជាការបោះឆ្នោតដែលស្ថិតនៅក្នុងបរិបទដ៏តានតឹងបំផុត ដោយសារតែចិនប៉េកាំង បានប្រើវិធីច្រើនយ៉ាង ដាក់សំពាធផង គំរាមផងមកលើប្រជាជនតៃវ៉ាន់ ដែលមានទំនោរគាំទ្រការប្រកាសឯករាជ្យកាន់តែខ្លាំង។ មោទនភាពនឹងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យតៃវ៉ាន់អ្នកកាសែតបារាំង AFP ដែលប្រចាំផ្ទាល់នៅតៃវ៉ាន់ បានឲ្យដឹងថា ការបោះឆ្នោតនៅថ្ងៃនេះ គឺបានប្រព្រឹត្តិធ្វើទៅក្នុងបរិយាកាសមួយ យ៉ាងសស្រាក់សស្រាំ ដែលបង្ហាញអំពីទឹកចិត្តរបស់ប្រជាជនតៃវ៉ាន់ទូទៅ ដែលស្រលាញ់សិទ្ធិសេរីភាព ស្រលាញ់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ព្រមទាំងរបបសេរីនិយមរបស់ទឹកដីខ្លួន។ ដូចយើងដឹងហើយ ប្រជាជនចិនដីគោកឯនោះវិញ គ្មានសិទ្ធិបញ្ចេញមតិតាមរយៈសន្លឹកឆ្នោតដូចនៅតៃវ៉ាន់ទេ។ ត្រង់ចំណុចនេះ គឺប្រជាជនតៃវ៉ាន់ មានមោទនភាពខ្លាំងនាស់ ដែលពួកគេបានកសាងស្ថាបនាជាតិមួយ ដែលរីកចម្រើន មានសិទ្ធិសេរីភាព មានប្រជាធិបតេយ្យ មិនមែនកុម្មុយនីស្តិដូចចិនប៉េកាំង។ក្នុងចំណោមប្រជាជនតៃវ៉ាន់ប្រមាណ២៣លាននាក់ អ្នកមានសិទ្ធិបោះឆ្នោតមានប្រមាណ១៩លាននាក់។ ដោយសារតែមិនអាចបោះឆ្នោតពីបរទេសបាន គេសង្កេតប្រជាជនតៃវ៉ាន់ខ្លះដែលរស់នៅក្រៅប្រទេស បានធ្វើដំណើរត្រលប់ទៅតៃវ៉ាន់ ដើម្បីទៅបោះឆ្នោត។ មនុស្សម្នាមកបន្តកន្ទុយរងចាំចូលទៅបោះឆ្នោត តាំងតែពីព្រលឹមស្រាងៗ នៅតាមការិយាល័យទាំង ១៨០០០ការិយាល័យ។ ម៉ោង៤រសៀល ការិយាល័យបោះឆ្នោតទាំងអស់ត្រូវបិទទ្វារ ហើយលទ្ធផលបឋម នឹងប្រកាសឲ្យដឹង នៅវេលាល្ងាចថ្ងៃសៅរ៍នេះតែម្តង។ពេលចេញពីបោះឆ្នោត លោកស្រី សៃ អ៊ីងវេន បានថ្លែងអំពាវនាវប្រាប់ទៅប្រជាជនតៃវ៉ាន់ថា ប្រជាជនតៃវ៉ាន់មានវាសនាមានសំណាងណាស់ ដែលបានរស់ក្នុងរបបប្រជាធិតេយ្យ មានសិទ្ធិសេរីភាពពេញបរិបូរណ៍។ ដូច្នេះ គ្រប់គ្នាត្រូវតែទៅចូលរួមបោះឆ្នោត បំពេញតួនាទីកាតព្វកិច្ចជាពលរដ្ឋ ដើម្បីជ្រើសរើសថ្នាក់ដឹកនាំប្រទេស។ការបោះឆ្នោតថ្ងៃទី១៣មករា គឺតៃវ៉ាន់ជ្រើសរើសប្រធានាធិបតីថ្មីផង និងជ្រើសរើសសមាជិកសភាទាំង ១១៣អាសនៈផង។ អនាគតសមាសភាពសភាថ្មី និងជាពិសេស គឺអនាគតប្រធានាធិបតីតៃវ៉ាន់ថ្មី នឹងមកកំណត់ជោគវាសនា នៃទំនាក់ទំនងរវាងចិន និងតៃវ៉ាន់ ព្រមទាំងស្ថិរភាពតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកទាំងមូលតែម្តង។គណបក្សទំនោរឯករាជ្យនិយមសង្ឃឹមឈ្នះបើផ្អែកតាមការស្ទាបស្ទង់មតិ គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យសេរីនិយម ដែលបច្ចុប្បន្នដឹកនាំដោយលោកស្រី សៃ អ៊ីងវេន ត្រូវគេជឿថាអាចនឹងឈ្នះម្តងទៀត បានសំឡេងភាគច្រើននៅក្នុងសភា។ លោកស្រី សៃ អ៊ីងវេន បានកាន់មុខតំណែងប្រធានាធិបតី២អាណត្តិហើយ ដូច្នេះមិនអាចឈរឈ្មោះទៀតបានទេ។ បេក្ខជនប្រធានាធិបតីរបស់បក្សនេះ គឺលោក Lai Ching-Te ឬ William Lai ដែលបច្ចុប្បន្នជាអនុប្រធានាធិបតី។គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យសេរីនិយមនេះ មានទំនោរចង់ឲ្យតៃវ៉ាន់មានឯករាជ្យ មានអធិបតេយ្យពេញបរិបូរ ទទួលស្គាល់ដោយច្បាប់អន្តរជាតិ។ ហេតុដូច្នេះហើយ បានជាចិនប៉េកាំងស្អប់លោកស្រី សៃ អ៊ីងវេន ស្អប់លោក William Lai ហើយមិនចង់ឲ្យគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យសេរីនិយមឈ្នះឆ្នោត ដឹកនាំតៃវ៉ាននោះទេ។ តៃវ៉ាន់ ក្រោមការដឹកនាំរបស់បក្សនេះ គឺនឹងកាន់តែក្លាហាន ហ៊ានប្រកាសឯករាជ្យនៅថ្ងៃណាមួយ។ផ្ទុយទៅវិញ ចិនប៉េកាំង គាំទ្រ និងចង់ឃើញបក្សមួយទៀតឈ្នះឆ្នោត គឺបក្ស គួមីនតាង។ បេក្ខជនប្រធានាធិបតីរបស់បក្សគួមីនតាង ឈ្មោះ Hou Yu-Ih។ ជាទំលាប់តរៀងមក គណបក្សគួមីនតាង មានបន្ទាត់នយោបាយ ងាកទៅខាងចិនដីគោក ចង់ផ្សារភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងល្អគ្រប់វិស័យទាំងអស់ជាមួយចិនដីគោក។ក៏ប៉ុន្តែ តាមការសង្កេតវិភាគទៅ សង្គមតៃវ៉ាន់មានការពុះចែកមតិគ្នាខ្លាំងណាស់ ប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។ ប្រជាជនតៃវ៉ាន់ ថ្វីបើអ្នកខ្លះមិនចង់ឃើញសង្គ្រាមផ្ទុះឡើងជាមួយចិនមែន តែពួកគេគិតថាបើបណ្តោយឲ្យបក្សគួមីនតាង ដឹកនាំតៃវ៉ាន់ នោះមិនយូរមិនឆាប់ ប្រជាជនតៃវ៉ាន់នឹងលែងមានសិទ្ធិសេរីភាព លែងមានប្រជាធិបតេយ្យ ដោយសារតែចិនប៉េកាំងនឹងចូលមកជ្រៀតជ្រែក ប្រើប្រាស់ឥទ្ធិពលមកលើតៃវ៉ាន់។ចិន៖ “ប្រជាជនតៃវ៉ាន់ប្រយ័ត្នសម្រេចចិត្តខុស!”ក្នុងអំឡុងពេលឃោសនាបោះឆ្នោតប៉ុន្មានថ្ងៃមកនេះ ចិនបានបង្កើនការដាក់សំពាធខ្លាំងណាស់ មកលើតៃវ៉ាន់ ទាំងផ្នែកការទូត ទាំងផ្នែកយោធា។ ប៉េកាំងបានថ្លែងការណ៍ ប្រកាសដោយចំៗប្រាប់ទៅប្រជាជនតៃវ៉ាន់ ថាត្រូវសម្រេចចិត្តឲ្យត្រឹមត្រូវ កុំសម្រេចចិត្តខុសឲ្យសោះ។ ប៉េកាំងបានគំរាមថា កងទ័ពចិន ត្រៀមប្រុងប្រៀបរួចរាល់ហើយ នឹងកំទេចរាល់ការប៉ុនប៉ងប្រកាសឯករាជ្យរបស់តៃវ៉ាន់។ផ្អែកតាមក្រសួងការពារជាតិតៃវ៉ាន់ កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ចិនបានបង្ហោះយានប៉េតប៉ោង ឈ្លបយកការណ៍ចំនួន៥គ្រឿង ចូលទៅកៀកតៃវ៉ាន់។ ប្រភពដដែលនេះ អះអាងថា ចិនបានបញ្ជូនយន្តហោះចម្បាំងចំនួន១០គ្រឿង និងនាវាចម្បាំង៦គ្រឿងទៀត ឲ្យមកក្រវែល បំភ័យប្រជាជនតៃវ៉ាន់។ ហើយនៅថ្ងៃសៅរ៍ ពេលប្រជាជនតៃវ៉ាន់កំពុងទៅបោះឆ្នោត ផ្អែកតាមអ្នកកាសែតបារាំង AFP គឺមានយន្តហោះចម្បាំងចិន១គ្រឿង បានហោះកាត់ទីក្រុង Pingtan ទីក្រុងចិនដែលស្ថិតនៅកៀកនឹងតៃវ៉ាន់បំផុត។ នៅលើបណ្តាញសង្គម Weibo វិញ អាជ្ញាធរចិនបានបិទខ្ទប់ Hashtag “បោះឆ្នោតតៃវ៉ាន់” នៅព្រឹកថ្ងៃសៅរ៍ ដើម្បីរារាំង កុំឲ្យមានការចែករំលែកព័ត៌មានតៗគ្នា ស្តីពីការបោះឆ្នោតនេះ។បញ្ហាលក្ខន្តិកៈរបស់កោះតៃវ៉ាន់នេះ គឺវាស្មុគស្មាញខ្លាំងណាស់។ វាជាចំណុចមួយ ដែលបង្កើតឲ្យមានការប្រឈមមុខដាក់គ្នាកាន់តែខ្លាំង រវាងចិននឹងអាមេរិក។ កាលពីថ្ងៃសុក្រម្សិលមិញ នៅវ៉ាស៊ីនតោន លោកប្រមុខការទូតអាមេរិក អង់តូនីប្លីងកិន បានជួបជាមួយលោក Liu Jangchao មន្ត្រីទទួលបន្ទុកកិច្ចការអន្តរជាតិ នៃបក្សកុម្មនុយនិស្តចិន។ លោកអង់តូនី ប្លីងកិន បានប្រាប់ទៅភាគីចិនថា វាជារឿងចាំបាច់ណាស់ ដែលត្រូវតែរក្សាការពារសន្តិភាព និងស្ថិរភាពតំបន់ច្រកសមុទ្រតៃវ៉ាន់។ដូចយើងដឹងច្បាស់ហើយ បើសង្គ្រាមតៃវ៉ាន់ផ្ទុះឡើងមែន សេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកយើងប្រាកដជាលំបាកវឹកវរខ្លាំងណាស់។ ទីមួយដោយសារតែវ៉ាន់ជាអ្នកផ្គត់ផ្គង់៧០%នៃឧបករណ៍សឺមីកុងឌុកទ័រ ដែលចាំបាច់បំផុតប្រើក្នុងសម្ភារៈបច្ចេកវិទ្យា។ ទី២ គឺច្រកសមុទ្រតៃវ៉ាន់ គឺជាផ្លូវឆ្លងកាត់នៃនាវាដឹកទំនិញអន្តរជាតិចំនួន៥០%ឯណោះ។ បើសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកវឹកវរ មានន័យថាសេដ្ឋកិច្ចចិនក៏រងការលំបាកខ្លាំងដែរ។ ដូច្នេះមិនប្រាកដថាចិនហ៊ានធ្វើសង្គ្រាមនេះទេ។ យ៉ាងណាមិញ លោក Liu Pei-Chi គ្រូបង្រៀនម្នាក់នៅតៃប៉ិ បាននិយាយថាប្រជាជនតៃវ៉ាន់ មិនទៅឆោត ខ្លាចការគំរាមរបស់ចិនទេ ព្រោះចិនគ្រាន់តែជាខ្លាក្រដាសតែប៉ុណ្ណោះ។

1/13/2024 • 7 minutes, 18 seconds

តុលាការឡាអេបើកសវនាការស្តាប់អាហ្វ្រិកខាងត្បូងចោទអ៊ីស្រាអែលពីបទប្រល័យពូជសាសន៍នៅហ្កាហ្សា

បីខែក្រោយធ្វើសង្រ្គាមនៅទឹកដីហ្កាហ្សា ដើម្បីសងសឹកនឹងក្រុមហាម៉ាសដែលវាយឆ្មក់ចូលសម្លាប់មនុស្សនៅទឹកដីអ៊ីស្រាអែល តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ នៅទីក្រុងឡាអេ បានសវនានៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ទី១១មករា ទៅតាមពាក្យបណ្តឹងរបស់អាហ្វ្រិកខាងត្បូង ដែលបានចោទប្រកាន់អ៊ីស្រាអែល ថា បានប្រព្រឹត្តអំពើប្រល័យពូជសាសន៍ នៅហ្កាហ្សា។ គិតចាប់តាំងពីការវាយប្រហាររបស់ក្រុមប្រដាប់អាវុធហាម៉ាសដែលបានចូលសម្លាប់មនុស្សប្រមាណ ១១៤០នាក់ នៅអ៊ីស្រាអែល ប្រតិបត្តិការសងសឹករបស់កងទ័ពអ៊ីស្រាអែល នៅទឹកដីហ្កាហ្សា គិតចាប់តាំងពីថ្ងៃទី ៧តុលា បានសម្លាប់ប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីនយ៉ាងតិច ២៣ ០០០នាក់ ដែលភាគច្រើនជាប្រជាជនស៊ីវិល ស្ត្រី និងកុមារ។ នៅប្រទេសហូងឡង់ តុលាការយុត្តធម៌អន្តរជាតិនៅទីក្រុងឡាអេ នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះបើកសវនាការលើសំណុំរឿងប្រល័យពូជសាសន៍នៅហ្កាហ្សា ដែលមានប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីនជាជនរងគ្រោះ។ ម្ចាស់ដើមបណ្តឹងនៅក្នុងរឿងនេះ គឺអាហ្វ្រិកខាងត្បូង ចំណែកអ៊ីស្រាអែលជាអ្នករងការចោទប្រកាន់។ តុលាការក្រុងឡាអេ បើកសវនាការនៅថ្ងៃនេះ បន្ទាប់ពីបានទទួលពាក្យបណ្តឹងរបស់អាហ្វ្រិកខាងត្បូង កាលពីថ្ងៃទី ២៩ធ្នូកន្លងទៅ ដែលនៅក្នុងនោះ អាហ្វ្រិកខាងត្បូងចោទប្រកាន់អ៊ីស្រាអែលពីបទប្រព្រឹត្តអំពើប្រល័យពូជសាសន៍នៅហ្កាហ្សា។ អាហ្វ្រិកខាងត្បូងចេញមុខ ចោទប្រកាន់អ៊ីស្រាអែល ជំនួសប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីន ដោយសារហេតុផលពីរ៖ទី១ ដោយសារតែតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិជាអ្នកដោះស្រាយវិវាទរវាងប្រទេស ហើយប៉ាឡេស្ទីននៅមិនទាន់មានរូបរាងជាប្រទេស។ អាហ្វ្រិកខាងត្បូង ចេញមុខជំនួសប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីន ប្តឹងអ៊ីស្រាអែល។ ម្យ៉ាង អាហ្វ្រិកខាងត្បូង និងអ៊ីស្រាអែល សុទ្ធជាប្រទេសហត្ថលេខីនៃអនុសញ្ញារបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ស្តីពីប្រល័យពូជសាសន៍ ដែលគេបានបង្កើតឡើងនៅឆ្នាំ ១៩៤៨ នៅក្រោយពីមានការសម្លាប់ប្រល័យពូជសាសន៍ទៅលើជនជាតិជ្វីហ្វ នៅក្នុងសង្រ្គាមលោកលើកទី២។ ដោយដាក់ពាក្យបណ្តឹងប្រឹងអ៊ីស្រាអែល អាហ្វ្រិកអះអាងថា ខ្លួន ធ្វើ ក្នុងនាមជាហត្ថលេខីមួយនៃអនុសញ្ញាស្តីពីអំពើប្រល័យពូជសាសន៍។ សម្រាប់អាហ្វ្រិកខាងត្បូង ដោយធ្វើសង្រ្គាម នៅទឹកដីហ្កាហ្សា ដែលបានសម្លាប់ប្រជាជនស៊ីវិលប៉ាឡេស្ទីន ជាង ២ម៉ឺននាក់ គិតចាប់តាំងពីថ្ងៃទី ៧តុលា អ៊ីស្រាអែលបានរំលោភសំដី ពាក្យប្តេជ្ញារបស់ខ្លួន នៅពេលចុះហត្ថលេខាលើអនុសញ្ញា ដោយថា អ៊ីស្រាអែលនឹងទប់ស្កាត់មិនឲ្យមានការសម្លាប់ប្រល័យពូជសាសន៍ កើតមានសាជាថ្មី នៅក្នុងពិភពលោក។ទី២ អាហ្វ្រិកខាងត្បូងចេញមុខជួយការពារបុព្វហេតុរបស់ប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីន មកពី អាហ្វ្រិកខាងត្បូង ធ្លាប់មានប្រវត្តិទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធិជាមួយប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីន តាំងពីនៅអតីតកាល។ គណបក្សកាន់អំណាចនៅអាហ្វ្រិកខាងត្បូងសព្វថ្ងៃ គឺគណបក្សសភាជាតិអាហ្រ្វិកធ្លាប់មានប្រវត្តិសាមគ្គីភាពជាមួយ ប៉ាឡេស្ទីន តាំងពីជំនាន់ លោកប្រធានាធិបតីអាហ្វ្រិកខាងត្បូង នែលសុន ម៉ង់ដេឡាម្ល៉េះ។ ធ្លាប់តស៊ូ ប្រឆាំងនឹងការគ្រប់គ្រង របស់ក្រុមស្បែកស រហូតទទួលបានការបោះឆ្នោតប្រជាធិបតេយ្យ ថ្នាក់ដឹកនាំជាតិនិយមអាហ្វ្រិកខាងត្បូងយល់ថា ប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីនក៏រងគ្រោះឈឺចាប់ ដោយសារការជិះជាន់ដូចជាប្រជាជនអាហ្វ្រិកខាងត្បូង។ នៅខែធ្នូកន្លងទៅនេះ ប្រធានាធិបតីអាហ្វ្រិកខាងត្បូង ដែលធ្លាប់ចេញមុខរិះគន់សង្រ្គាមអ៊ីស្រាអែលនៅហ្កាហ្សា បាននិយាយប្រាប់ថ្នាក់ដឹកនាំជ្វីហ្វនៅអាហ្រ្វិកខាងត្បូងថា រដ្ឋាភិបាលរបស់លោកឈរ នៅខាងប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីន ដែលរងការជិះជាន់ ការធ្វើបាបរាប់ទសវត្សរ៍ ដូចប្រជាជនអាហ្វ្រិកខាងត្បូង។តើពិតជាមានការប្រព្រឹត្តអំពើប្រល័យពូជសាសន៍នៅហ្កាហ្សា ដូចការលើកឡើងរបស់អាហ្វ្រិកខាងត្បូង?នៅក្នុងឯកសារបណ្តឹងកម្រាស់ ៨៤ទំព័រ ដែលដាក់ជូនទៅកាន់តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ ភាគីអាហ្វ្រិកខាងត្បូងអះអាងថា ពិតជាមានការប្រព្រឹត្តអំពើប្រល័យពូជសាសន៍ទៅលើប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីន នៅហ្កាហ្សា ដោយសំអាងទៅលើសេចក្តីរាយការណ៍របស់អ្នកកាសែត អង្គការមនុស្សធម៌ សេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ និងសេចក្តីប្រកាសផ្លូវការរបស់រដ្ឋាភិបាលអ៊ីស្រាអែលខ្លួនឯង។ភាគីអាហ្វ្រិកខាងត្បូងនិយាយថាខ្លួនចោទប្រកាន់អ៊ីស្រាអែលពីបទសម្លាប់ប្រល័យពូជសាសន៍ប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីនក៏ព្រោះថា ការទម្លាក់គ្រាប់ សង្រ្គាមឈ្លានពានរបស់កងទ័ពអ៊ីស្រាអែលនៅហ្កាហ្សា មានគោលដៅបំផ្លាញផ្នែកសំខាន់របស់ជាតិ ប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីន។ នៅក្នុងពាក្យបណ្តឹងរបស់ខ្លួន អាហ្វ្រិកខាងត្បូងបានទាមទារពីរចំណុចសំខាន់។ ទី១ គឺអាហ្វ្រិកខាងត្បូងចង់ឲ្យតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិចេញសាលក្រមថា អ៊ីស្រាអែលរំលោភកាតព្វកិច្ចរបស់ខ្លួន ដែលមានចែងនៅក្នុងអនុសញ្ញាស្តីពីអំពើប្រល័យពូជសាសន៍។ ជាមួយសេចក្តីសម្រេចនេះ តុលាការក្រុងឡាអេអាចទាមទារឲ្យអ៊ីស្រាអែលបញ្ឈប់ជាបន្ទាន់សកម្មភាព វិធានការដែលបង្កឲ្យមានការខាតបង់ធ្ងន់ធ្ងរដល់ប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីន។ នៅក្នុងចំណុចទាមទារទី១របស់ខ្លួន អាហ្វ្រិកខាងត្បូងចង់ឲ្យតុលាការក្រុងឡាអេកាត់ទោសឧក្រិដ្ឋជនដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងការសម្លាប់ប្រល័យពូជសាសន៍លើប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីន។ចំណុចទី២ដែលអាហ្វ្រិកខាងត្បូង ទាមទារដែរ គឺ គេចង់ឲ្យតុលាការក្រុងឡាអេចេញសេចក្តីសម្រេច ស្តីពីmesure conservatoire ឬ វិធានការរក្សាទុក ៩ចំណុច ដើម្បីទប់ស្កាត់ការបាត់បង់ភ្លាមៗ និងមិនអាចត្រលប់ក្រោយបាននៅតំបន់ហ្កាហ្សា។ វិធានការរក្សាទុក ទាំង៩ចំណុចមានដូចជា ការព្យួរជាបន្ទាន់ប្រតិបត្តិការយោធា នៅហ្កាហ្សា ការហាមឃាត់សកម្មភាពយោធា។ ការបង្ការទប់ស្កាត់អំពើប្រល័យពូជសាសន៍ ការការពារប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីន ការបង្ការកុំឲ្យមានការញុះញង់ឲ្យធ្វើសកម្មភាពប្រល័យពូជសាសន៍ និងការអភិរក្សការពារភស្តុតាង ជាដើម។អ៊ីស្រាអែលវិញឆ្លើយតបយ៉ាងណាវិញ ទៅនឹងការចោទប្រកាន់របស់អាហ្វ្រិកខាងត្បូង?អ៊ីស្រាអែលទាត់ចោលពាក្យចោទប្រកាន់របស់អាហ្វ្រិកខាងត្បូង និងចាត់ទុកអាហ្វ្រិកខាងត្បូងថាកំពុងចូលដៃ ចូលជើងជាមួយក្រុមហាម៉ាស។ សម្រាប់អ៊ីស្រាអែល ពាក្យចោទប្រកាន់របស់អាហ្វ្រិកខាងត្បូងគ្មានមូលដ្ឋាន និងសាហាវអាក្រក់ខ្លាំងណាស់ ព្រោះថា អ្នកដែលត្រូវគេចោទថា ប្រព្រឹត្តអំពើប្រល័យពូជសាសន៍មិនមែន អ៊ីស្រាអែល ប៉ុន្តែ ក្រុមហាម៉ាស ដែលបានលើកគ្នាមកសម្លាប់មនុស្សជាង១ពាន់នាក់ នៅក្នុងទឹកដីអ៊ីស្រាអែល។ជាថ្មីម្តងទៀត អ៊ីស្រាអែលនិយាយការពារខ្លួនថា ប្រតិបត្តិការយោធានៅហ្កាហ្សា គ្រាន់តែជាការប្រើសិទ្ធិការពារខ្លួនរបស់អ៊ីស្រាអែលតែប៉ុណ្ណោះ នៅក្រោយពេលក្រុមហាម៉ាសចូលទៅសម្លាប់ប្រជាជនអ៊ីស្រាអែលកាលពីថ្ងៃទី ៧តុលា។ បើតាមអ៊ីស្រាអែល ប្រតិបត្តិការយោធានៅហ្កាហ្សា មានគោលដៅតែមួយគត់ គឺកម្ទេចក្រុមហាម៉ាសដែលជាគ្រោះថ្នាក់គំរាមកំហែងសន្តិសុខរបស់ប្រជាជនអ៊ីស្រាអែល។ ម្យ៉ាង គេមិនអាចចោទអ៊ីស្រាអែលថា ប្រព្រឹត្តអំពើប្រល័យពូជសាសន៍បានទេ ព្រោះថា រហូតមកដល់ពេលនេះ កងទ័ពអ៊ីស្រាអែលមិនដែលដៅបាញ់សម្លាប់ប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីន។ កងទ័ពអ៊ីស្រាអែលអត់ធ្មត់ និងប្រុងប្រយ័ត្នបំផុត នៅក្នុងប្រតិបត្តិការវាយប្រហាររបស់ខ្លួន ពោលគឺដើម្បីជៀសវាងកុំឲ្យមានប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីនស្លាប់ខ្លួននៅក្នុងការវាយប្រហាររបស់ខ្លួននៅហ្កាហ្សា។ ជាក់ស្តែង នៅមុនបើកការវាយប្រហារម្តងៗ កងទ័ពអ៊ីស្រាអែលធ្លាប់បាចលិខិត ឬផ្ញើសារទៅឲ្យប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីនចាកចេញពីតំបន់ដែលជាគោលដៅវាយប្រហារអ៊ីស្រាអែល។ សម្រាប់អ៊ីស្រាអែល ប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីនស្លាប់ច្រើនដូច្នេះ ក៏ដោយសារតែពួកហាម៉ាសដែលយកប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីនជាខែល ការពារពីការទម្លាក់គ្រាប់វាយប្រហាររបស់អ៊ីស្រាអែល។តើតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិអាចសម្រេចអ្វីបានខ្លះ?បើតាមអ្នកជំនាញច្បាប់ នៅក្រោយ សវនការពីរថ្ងៃនេះ នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍និងថ្ងៃសុក្រស្អែកនេះ តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិអាចប្រកាសវិធានការរក្សាទុក ដែលអាចទាមទារឲ្យអ៊ីស្រាអែលផ្អាកប្រតិបត្តិការយោធា នៅហ្កាហ្សា ដើម្បីគិតគូរដល់អាយុរបស់ប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីន។ ប៉ុន្តែដោយសារតែការសម្រេចរបស់តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិគ្មានលក្ខណៈចាប់បង្ខំ អ៊ីស្រាអែល ប្រហែលជានឹងមិនយកត្រចៀកស្តាប់ ធ្វើតាមនោះទេ។រឿងនេះ ធ្លាប់កើតមានម្តងហើយ នៅពេលអ៊ុយក្រែនចេញមុខប្តឹងរុស្ស៊ី ទៅតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ កាលពីឆ្នាំ ២០២២។ តុលាការក្រុងឡាអេ បានបញ្ជាឲ្យរុស្ស៊ីឈប់ធ្វើសង្រ្គាមឈ្លានពានអ៊ុយក្រែន ប៉ុន្តែ រហូតដល់ពេលនេះ រុស្ស៊ី នៅតែធ្វើសង្រ្គាមវាយប្រហារអ៊ុយក្រែន សឹងមិនលោះថ្ងៃ។យ៉ាងណាក៏ដោយ គេក៏មិនអាចទុទិដ្ឋិនិយមរហូតដែរ។ ទោះការសម្រេចរបស់តុលាការក្រុងឡាអេមិនអាចទៅបញ្ចុះបញ្ចូលឲ្យអ៊ីស្រាអែលបិទបញ្ចប់សង្រ្គាមនៅហ្កាហ្សា ប៉ុន្តែ ចង់ ឬមិនចង់ អ៊ីស្រាអែលនឹងអាចខូចឈ្មោះ។ ប្រទេសជាច្រើននឹងសំអាងលើសេចក្តីសម្រេចរបស់តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិដើម្បីទាមទារដាក់សម្ពាធលើអ៊ីស្រាអែល ឲ្យឈប់ធ្វើសង្រ្គាម ដែលគ្មានអ្នកណារងគ្រោះខ្លាំងជាងគេបំផុត ក្រៅពីប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីន៕

1/11/2024 • 9 minutes

ការបាញ់បង្ហោះផ្កាយរណបរបស់ចិនបង្កឲ្យមានការជ្រួលច្របល់ នៅតៃវ៉ាន់

៤ថ្ងៃមុនការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីតៃវ៉ាន់ ស្ថានការណ៍ នៅច្រកសមុទ្រតៃវ៉ាន់ កាន់តែតានតឹងខ្លាំងឡើង។ នៅថ្ងៃអង្គារទី៩មករា ការបាញ់បង្ហោះផ្កាយរណបរបស់ចិន បានបង្កឲ្យមានការភ័យជ្រួលច្របល់នៅកោះតៃវ៉ាន់។ បេក្ខជនប្រធានាធិបតី មកពីគណបក្សកាន់អំណាចបានទម្លាក់កំហុសដាក់ប៉េកាំងថា កំពុងធ្វើនយោបាយដាក់សម្ពាធលើអ្នកបោះឆ្នោតតៃវ៉ាន់ រីឯបក្សប្រឆាំង បក្សគួមីនតាំងដែលជិតស្និទ្ធនឹងរដ្ឋអំណាចចិនចោទប្រកាន់បក្សកាន់អំណាចថា ផ្ញើសារ បំភិតបំភ័យប្រជាជនតៃវ៉ាន់ដើម្បីប្រយោជន៍សំឡេងឆ្នោត។ នៅថ្ងៃអង្គារ ចិនបានអះអាងថា ខ្លួនបានបាញ់បង្ហោះដោយជោគជ័យ ផ្កាយរណបសម្រាប់តាមដាន កាំរស្មីX នៅក្នុងទីអវកាស។ ប៉ុន្តែ នៅតៃវ៉ាន់វិញ ការបាញ់បង្ហោះផ្កាយរណបរបស់ចិនបានបង្កឲ្យមានការភ័យជ្រួលច្របល់ខ្លាំង ក៏ដោយសារតែសារទាញអាសន្នរបស់រដ្ឋាភិបាលតៃវ៉ាន់តែម្តង។ នៅរសៀលថ្ងៃអង្គារនេះ ពោលគឺប៉ុន្មាននាទីក្រោយ ចិនបាញ់បង្ហោះរ៉ូកក្កែតនាំយកផ្កាយរណបទៅកាន់គន្លងតារាវិថី សារផ្លូវការរបស់រដ្ឋាភិបាលតៃវ៉ាន់ ត្រូវបានផ្ញើទៅគ្រប់ទូរស័ព្ទដៃរបស់ប្រជាជនតៃវ៉ាន់។ នៅក្នុងសារប្រកាសអាសន្ន ជាភាសាអង់គ្លេស គេអំពាវនាវឲ្យប្រជាជនប្រុងប្រយ័ត្ន ព្រោះថា មានមីស៊ីលរបស់ចិនហោះកាត់ដែនអាកាសខាងត្បូងរបស់តៃវ៉ាន់។ អ្នកប្រើប្រាស់អ៊ីនធ័នែតរបស់តៃវ៉ាន់ភ័យបារម្ភ និងនាំគ្នាចោទសំណួរថា តើអ្វីដែលកើតឡើងពិតប្រាកដ ព្រោះថា សាររបស់រដ្ឋាភិបាលតៃវ៉ាន់ ដដែល ជាភាសាចិន និយាយពីការបាញ់បង្ហោះផ្កាយរណប។ដោយសារហេតុការណ៍នេះកើតឡើងនៅក្នុងអំឡុងសន្និសីទកាសែតរបស់លោកនៅថ្ងៃអង្គារនេះ រដ្ឋមន្រ្តីតៃវ៉ាន់ លោក Joseph Wu បានធានាអះអាងកុំឲ្យប្រជាជនភ័យបារម្ភព្រោះថា វាគ្រាន់តែការបាញ់បង្ហោះផ្កាយរណប ប៉ុន្តែមិនមែន មីស៊ីលដូចក្នុងសារ ជាភាសាអង់គ្លេសទេ។ អាចជាកំហុសក្នុងការបកប្រែភាសា ប៉ុន្តែ ប្រមុខការទូតតៃវ៉ាន់នៅតែអំពាវនាវឲ្យប្រជាជនតៃវ៉ាន់ប្រុងប្រយ័ត្នខ្លួនជានិច្ច ព្រោះថា ទោះមិនមែនជាមីស៊ីល ប៉ុន្តែ បំណែករ៉ូក្កែតរបស់ចិនអាចធ្លាក់មកលើកោះតៃវ៉ាន់ និងបង្កគ្រោះថ្នាក់គ្រប់ពេលវេលា។ចិនបង្ហាញសាច់ដុំយោធា នៅប៉ុន្មានថ្ងៃមុនបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីនៅតៃវ៉ាន់កាន់តែកៀកថ្ងៃបោះឆ្នោត តៃវ៉ាន់បានចោទប្រកាន់ចិនថា ក្រៅតែបញ្ជូនយន្តហោះចម្បាំងទៅហោះរំលោភចូលដែនអាកាសតៃវ៉ាន់ ចិនទើបបញ្ជូនបាឡុងចារកិច្ចទៅហោះលើមូលដ្ឋានទ័ពតៃវ៉ាន់ កាលពីថ្ងៃសៅរ៍ និងថ្ងៃអាទិត្យទី៧មករា។ សម្រាប់បេក្ខជនប្រធានាធិបតីមកពីគណបក្សចម្រើនប្រជាធិបតេយ្យ ដែលជាបក្សកាន់អំណាច២អាណត្តិជាប់គ្នា នៅតៃវ៉ាន់ នេះជាចេតនាច្បាស់ក្រឡែតរបស់ចិនដើម្បីបំភិតបំភ័យ កុំឲ្យប្រជាជនតៃវ៉ាន់នៅប៉ុន្មានថ្ងៃមុនតៃវ៉ាន់ រៀបចំការបោះឆ្នោត។តៃវ៉ាន់ទទួលស្គាល់ថា ការដាក់សម្ពាធរបស់ចិនមកលើកោះតៃវ៉ាន់ មិនថា ផ្នែកយោធា សេដ្ឋកិច្ច កាន់តែខ្លាំងឡើងៗ ចាប់តាំងពីតៃវ៉ាន់ស្ថិតក្រោមការដឹកនាំរបស់លោកស្រី ត្សៃ អ៊ីងវេន មកពីគណបក្សចម្រើនប្រជាធិបតេយ្យ ដែលចិនចោទប្រកាន់ថា មាននិន្នាការចង់ប្រកាសទាមទារឯករាជ្យឲ្យកោះតៃវ៉ាន់ តាមរយៈការបង្កើនទិញ បំពាក់សព្វាវុធពីអាមេរិក។ នៅប៉ុន្មានថ្ងៃមុនការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតី តៃវ៉ាន់ ដែលនឹងទៅកំណត់អនាគតទំនាក់ទំនាក់ចិន និងកោះប្រជាធិបតេយ្យតៃវ៉ាន់ ចិនបានបង្កើនការដាក់សម្ពាធបន្ថែមទៀត ជាពិសេសផ្នែកយោធា ដូចជាបញ្ជូនយន្តហោះចម្បាំង នាវាចម្បាំងបើកហោះហែល ឆ្វែលតៃវ៉ាន់ ឬការធ្វើសមយុទ្ធបាញ់គ្រាប់ពិតនៅច្រកសមុទ្រតៃវ៉ាន់។ នៅសប្តាហ៍មុននេះទៀតសោត តៃវ៉ាន់ចាប់បានសញ្ញាយន្តហោះចម្បាំងចិន ហោះរំលោភចូលក្នុងដែនអាកាសរបស់ខ្លួន។ បន្ទាប់មក នៅថ្ងៃអាទិត្យ ក្រសួងការពារជាតិតៃវ៉ាន់ បានចេញសារព្រមានចិន ដែលបានបញ្ជូនបាឡុងចារកម្មចំនួន៤ទៅហោះឆ្លងកាត់ដែនអាកាសតៃវ៉ាន់ ដែលនៅក្នុងនោះ បាឡុងចិនមួយហោះពីលើមូលដ្ឋានទ័ពតៃវ៉ាន់ ភាគខាងត្បូង។សម្រាប់បេក្ខជនប្រធានាធិបតី មកពីគណបក្សកាន់អំណាច បក្សចម្រើនប្រជាធិបតេយ្យ ចិនប្រើគ្រប់មធ្យោបាយដើម្បីលូកដៃចូលរាល់ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីនៅតៃវ៉ាន់ តាមរយៈ ការបំភិតបំភ័យនយោបាយ កងទ័ព និងសេដ្ឋកិច្ច។ ប៉ុន្តែ នៅក្នុងការបោះឆ្នោតតៃវ៉ាន់លើកនេះ ចិនធ្វើយុទ្ធនាការច្រើន មិនថា ការធ្វើសមយុទ្ធយោធា ឬផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានមិនពិត នៅក្នុងគោលដៅដាក់សម្ពាធខ្លាំងយកតែមែនទែនលើប្រជាជនតៃវ៉ាន់ ដែលជាម្ចាស់សំឡេងឆ្នោត។ប្រជាជនតៃវ៉ាន់នឹងសម្រេចផ្តល់ជោគវាសនាអនាគតរបស់តៃវ៉ាន់ទៅឲ្យគណបក្សមួយណា?នៅចំពោះមុខការដាក់សម្ពាធពីប្រទេសចិន ប្រជាជនតៃវ៉ាន់ត្រូវប្រឈមនឹងជម្រើសលំបាក។ នៅក្នុងការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីលើកនេះ មានគណបក្សបីដែលចូលរួម គឺ គណបក្សចម្រើនប្រជាធិបតេយ្យ ដែលជាគណបក្សកាន់អំណាចរបស់លោកស្រី ប្រធានាធិបតីត្សៃអ៊ីងវេន គណបក្សគួមីនតាងដែលមានទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធជាមួយប៉េកាំង និងដែលត្រូវគណបក្សកាន់អំណាចចោទប្រកាន់ថា ត្រូវរ៉ូវជាមួយចិន ហើយនិងគណបក្សក្មេងខ្ចីថ្មី គឺគណបក្សប្រជាជន។ទំនាក់ទំនងជាមួយចិន ជាចំណុចស្នូលនៅក្នុងការតស៊ូមតិរបស់បេក្ខជនគណបក្សនយោបាយទាំងបី។ នៅថ្ងៃអង្គារ ពោលគឺនៅ៤ថ្ងៃមុនការបោះឆ្នោតដែលត្រូវប្រព្រឹត្តទៅនៅថ្ងៃសៅរ៍ចុងសប្តាហ៍នេះ គណបក្សគួមីនតាងបានប្រកាសប្រាប់អ្នកបោះឆ្នោតតៃវ៉ាន់ ឲ្យជ្រើសរើសរវាងសង្រ្គាម និងសន្តិភាព។ មានន័យថា បើគេបោះឆ្នោតឲ្យគណបក្សគួមីនតាង នោះ តៃវ៉ាន់នឹងនឹងមានសន្តិភាព ដោយសារគណបក្សរក្សាទំនាក់ទំនងល្អជាមួយចិន។ ផ្ទុយទៅវិញ តៃវ៉ាន់ក្រោមការដឹកនាំរបស់គណបក្សចម្រើនប្រជាធិបតេយ្យ នឹងត្រូវរុញច្រានឲ្យនៅមាត់ជ្រោះគ្រោះថ្នាក់ សង្រ្គាម ព្រោះថា គណបក្សចម្រើនប្រជាធិបតេយ្យ ចេះតែចង់ចេញមុខ តទល់ជាមួយចិន តាមរយៈការបង្កើនបំពាក់សព្វាវុធ។ប៉ុន្តែ សម្រាប់បេក្ខជនប្រធានាធិបតី មកពីគណបក្សចម្រើនប្រជាធិបតេយ្យ លោកឡៃ ជីងតេ ដែលជាអនុប្រធានាធិបតីតៃវ៉ាន់ដែរនោះ តៃវ៉ាន់មិនអាចជួបសន្តិភាពបានទេ បើសិនតៃវ៉ាន់ ទទួលយកគោលការណ៍ចិនតែមួយ។ ករណី ហុងកុងនិងទីបេ ជាឧទាហរណ៍ស្រាប់។បើតាមលោកលោកឡៃ ជីងតេ សន្តិភាពដែលគ្មានដែនអធិបតេយ្យភាព ដូចជាហុងកុងនោះ គឺជាសន្តិភាពក្លែងក្លាយ។ យ៉ាងណាក៏ដោយ លោក ឡៃ ជីតេ ដែលត្រូវគេស្ទង់មតិថា នឹងទទួលការគាំទ្រពីអ្នកបោះឆ្នោតតៃវ៉ាន់ បញ្ជាក់ដែរថា នៅក្រោមការដឹកនាំរបស់គណបក្សរបស់លោក រដ្ឋាភិបាលតៃវ៉ាន់នៅតែបើកទ្វារស្វាគមការសហការជាមួយចិន ប៉ុន្តែ ក្នុងរូបភាពស្មើភាពគ្នាជានិច្ច។ តើប្រជាជនតៃវ៉ាន់នឹងបោះឆ្នោតជ្រើសរើសយកគណបក្សមួយណា? មួយប្រកាសត្រលប់ទៅស្តារទំនាក់ទំនងល្អជាមួយចិន វិញ ប៉ុន្តែ មួយទៀត ប្រកាសពង្រឹង វិស័យការពារ តៃវ៉ាន់ នៅចំពោះមុខការគំរាមកំហែងរបស់ចិន។ គេនឹងអាចដឹងលទ្ធផល ឃើញការសម្រេចចិត្តរបស់ប្រជាជនតៃវ៉ាន់ នៅក្នុងការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីនៅថ្ងៃ សៅរ៍ខាងមុខនេះ៕

1/9/2024 • 7 minutes, 7 seconds

ខួប៣ឆ្នាំសម្រុកចូលវិមានកាពីតូល៖ សំណុំរឿងចាស់ រំខាន លោក ត្រាំ ក្នុងការឈរឈ្មោះបោះឆ្នោតអាណត្តិថ្មី?

ថ្ងៃទី៦ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៤ គឺជាខួប ៣ ឆ្នាំគត់ នៃការសម្រុកចូលវិមានកាពីតូល រដ្ឋសភាសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលបណ្តាលឲ្យមានអំពើហិង្សា និងស្លាប់មនុស្សផង។ ករណីនេះ ក្លាយជាសំណុំរឿងព្រហ្មទណ្ឌ ដែលតម្រូវ តុលាការកំពូលរដ្ឋសហព័ន្ធអាមេរិក សម្រេចថា តើលោក ដូណាល់ ត្រាំ អាចនឹងត្រូវហាម ឬមិនត្រូវហាម នៅក្នុងការឈរឈ្មោះបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតី នាចុងឆ្នាំនេះ។ តុលាការកំពូលអាមេរិក កំណត់ថ្ងៃជម្រះក្តីលោក ត្រាំពេលនេះ អតីតប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោក ដូណាល់ ត្រាំ កំពុងតែល្បីល្បាញខ្លាំង នៅក្នុងឱកាសផ្តើមរដូវឃោសនាបោះឆ្នោតអាមេរិក។ តែ រដ្ឋ២ បានហាមឃាត់ មិនឲ្យលោក ឈរឈ្មោះក្នុងរដ្ឋរបស់ខ្លួនទេ។ នោះ គឺ រដ្ឋកូលូរាដូ និង រដ្ឋមែន ជារដ្ឋជាប់មាត់សមុទ្រ ដែលបានចេញមុខ ហាមឃាត់ មិនឲ្យលោក ត្រាំ ឈរឈ្មោះនៅក្នុងរដ្ឋរបស់ខ្លួនទេ គឺព្រោះតែ តុលាការ និងថ្នាក់ដឹកនាំរដ្ឋ ទាំងនេះ ចាត់ទុកថាលោក ដូណាល់ ត្រាំ ជាដើមហេតុនៃការអំពាវនាវឲ្យអ្នកគាំទ្រលុកលុយសម្រុកវិមាន កាពីតូល រហូតដល់មានអំពើហិង្សានិងស្លាប់មនុស្ស។ករណីអំពើហិង្សានេះ មានមនុស្ស ១ ៣០០ នាក់ ត្រូវជាប់បណ្តឹងចោទប្រកាន់របស់តុលាការ ហើយក្នុងនោះ មានប្រមាណ ៤០ នាក់ កំពុងតែនៅជាប់ក្នុងមន្ទីរឃុំឃាំងនៅឡើយ រហូតមកទល់ពេលនេះ ដើម្បីនឹងរង់ចាំ តុលាការក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន ជំនុំជម្រះក្តី។ លោក ត្រាំ ក៏ត្រូវ រដ្ឋអាជ្ញា ចោទប្រកាន់ ហើយទាមទារយករូបលោកមកជំនុំជម្រះដែរ ក៏ប៉ុន្តែ លោក ត្រាំ បដិសេធ ដោយសំអាងទៅលើ អភ័យឯកសិទ្ធិប្រធានាធិបតី។ នេះជាសំណុំរឿងថ្មីសម្រាប់ប្រវត្តិសាស្ត្រអាមេរិក។ចុងខែធ្នូកន្លងទៅ តុលាការកំពូលរដ្ឋសហព័ន្ធអាមេរិក បានលើកពេល ពុំទាន់ជំនុំជម្រះករណីនេះទេ។ ថ្ងៃសុក្រទី ៥ ខែមករា តុលាការកំពូលរដ្ឋសហព័ន្ធអាមេរិក បានសម្រេចកំណត់ពេលវេលាថា នឹងជំនុំក្តីរឿងនេះ នៅថ្ងៃទី ៨ ខែកុម្ភៈ ខាងមុខ។ ក្នុងដំណាក់កាលនេះ គឺ រដ្ឋមួយចំនួននៅសហរដ្ឋអាមេរិក ក៏កំពុងតែយកគំរូតាមរដ្ឋកូលូរាដូនិងរដ្ឋមែន គឺ ហាមមិនចង់ឲ្យលោក ត្រាំ ឈរឈ្មោះក្នុងរដ្ឋខ្លួនទេ ប៉ុន្តែបណ្តារដ្ឋខ្លះទៀត ក៏បានធ្វើផ្ទុយពីនេះដែរ។ក្រៅពីរឿងអាស្រូវលុកលុយសម្រុកចូលវិមានកាពីតូល ដើមឆ្នាំ២០២១ គឺលោក ដូណាល់ ត្រាំ ក៏មានជាប់ប្រឡាក់ខ្លួននឹងសំណុំរឿងព្រហ្មទណ្ឌផ្សេងទៀត ដូចជា ករណីធ្វេសប្រហែសក្នុងការទុកដាក់ឯកសារសម្ងាត់ជាតិ នៅពេលលោក ត្រាំ ចាកចេញពីវិមានប្រធានាធិបតី ហើយករណីផ្ទេរលុយទៅឲ្យនារីរកស៊ីផ្លូវភេទជាថ្នូរនឹងឲ្យនាងបិទមាត់ជុំវិញបញ្ហារួមសង្វាសជាមួយនឹងលោក ជាដើម។ នេះនៅមិនទាន់និយាយពីសំណុំរឿងផ្លូវច្បាប់ផ្សេងៗទៀត ជុំវិញរឿងពន្ធដាររបស់ក្រុមហ៊ុនលោកផងទេ។ ទោះបីជារឿងអាស្រូវ ច្រើនយ៉ាងនេះក្តី ក៏គេមិនអាចមិនទទួលស្គាល់ទេ ថា លោក ត្រាំ គឺនៅតែជាបេក្ខជនមួយ ដ៏មានប្រជាប្រិយភាព និងទាក់ទាញអ្នកបោះឆ្នោតរបស់បក្សសាធារណរដ្ឋ យ៉ាងសម្បើម។លោក ត្រាំ អញ្ជើញទៅឃោសនា នៅរដ្ឋអាយហូវ៉ាក្នុងវ័យ ៧៧ ឆ្នាំ លោក ត្រាំ បានចេញឃោសនាជាច្រើនរដ្ឋមកហើយ។ ថ្ងៃសៅរ៍ ទី៦មករា លោក ត្រាំ ជួបជុំឃោសនានយោបាយ ដល់ទៅ ២ កន្លែង។ ១នៅ នៅញូវតុន ហើយ១ទៀត នៅក្លីនតុន ក្បែរព្រំដែនរដ្ឋអ៊ីលីណយ។ លោក ត្រាំ បានយកសំណុំរឿង អភ័យឯកសិទ្ធិប្រធានាធិបតី របស់លោកទៅអះអាងដដែល ថាមានអភ័យឯកសិទ្ធិពេញទី ហើយ លោកសង្ឃឹមថានឹងទទួលបានការសម្រេចក្តីដោយយុត្តិធម៌ត្រឹមត្រូវ។ក្នុងគណបក្សសាធារណៈរដ្ឋ នរណាខ្លះផ្សេងទៀត អាចជំនួសលោក ត្រាំ ?នៅក្នុងគណបក្សសាធារណៈរដ្ឋ តាមការស្ទង់មតិចុងក្រោយ គឺថាលោក ត្រាំ មានសំឡេងគ្រាំ ដល់ទៅ ៦០% លើបេក្ខជនផ្សេងទៀត នៅក្នុងបក្ស។ ក៏ប៉ុន្តែ ករណីប្រសិនបើ នៅខែកុម្ភៈខាងមុខ សាលាវិនិច្ឆ័យតុលាការកំពូលសហរដ្ឋអាមេរិក សម្រេចថា លោក ត្រាំ មិនអាចឈរឈ្មោះបាន គឺបក្សសាធារណរដ្ឋ អាចនឹងមានបេក្ខជនសំខាន់ៗ មួយចំនួនទៀត។ នោះគឺ អ្នកស្រី នីកគី ហាឡី ជាអតីតអភិបាលរដ្ឋការូឡាយណាខាងត្បូង ហើយនិងជា អតីតឯកអគ្គរដ្ឋទូតអាមេរិកប្រចាំអង្គការសហប្រជាជាតិ។ វ័យត្រឹមតែ ៥១ឆ្នាំ អ្នកស្រី ជាបេក្ខភាពនារីតែម្នាក់គត់ របស់គណបក្សសាធារណរដ្ឋ ដែលគេកំពុងតែសម្លឹងមើល ថាកំពុងតែលេចធ្លោ។នៅមានអ្នកផ្សេងទៀត គឺ អភិបាលក្រុងហ្វ្ល័រីដា លោក រុន ដឺសាន់ទីស វ័យក្មេងទើបតែ ៤៥ ឆ្នាំ។ ម្នាក់ទៀត សេដ្ឋីវ័យក្មេង វីវេក រាមាវ៉ាមី អាយុ ៣៨ ឆ្នាំ ហើយនិង អតីតអភិបាលរដ្ឋញូវជេរស៊ី លោក គ្រិស គ្រិស្តី វ័យ ៦១ ជាដើម។លោក ចូ បៃដិន ចោទលោក ត្រាំ ជា«ណាស៊ីអាល្លឺម៉ង់»អាយុ៨១ឆ្នាំ ប្រធានាធិបតី លោក ចូ បៃដិន អញ្ជើញពីថ្ងៃសុក្រ ទៅរដ្ឋផែនស៊ីវ៉ានី និង បានយកសំណុំរឿងសម្រុកចូលលុកលុយវិមានកាពីតូល មកធ្វើជាប្រធានបទក្តៅ។ នេះក៏ដើម្បីរំឭកខួប៣ឆ្នាំ នៃព្រឹត្តិការណ៍ហិង្សានៅសភាអាមេរិក ហើយនិងដើម្បីជាលេសល្អ ក្នុងការវាយប្រហារលោក ដូណាល់ ត្រាំ ជាគូប្រជែង។បើតាមលោក ចូ បៃដិន ថ្ងៃទី៦មករា២០២១ គឺជាថ្ងៃ ដែលសហរដ្ឋអាមេរិក ស្ទើរតែប៊ិះបាត់បាត់លិទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។ តាមរយៈព្រឹត្តិការណ៍លុកលុយសភាអាមេរិកដើមឆ្នាំ២០២១នេះ គឺលោក បៃដិន បន្ទោសលោក ត្រាំ ថាជា មនុស្សដែលហ៊ានលះបង់ប្រជាធិបតេយ្យរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ដើម្បីតែទទួលបានអំណាច ជាប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន។ លោក បៃដិន ក៏បានរិះគន់ពាក្យសម្តីរបស់លោក ត្រាំ ថាមានគំរូបែបផែនដូចពាក្យសម្តីរបស់ពួកផ្តាច់ការណាស៊ីអាល្លឺម៉ង់ ធ្លាប់បានប្រើដូច្នោះដែរ៕

1/6/2024 • 6 minutes, 57 seconds

កូរ៉េខាងជើងបាញ់កាំភ្លើងត្បាល់សំដៅកូរ៉េខាងត្បូង សេអ៊ូលធ្វើសមយុទ្ធគ្រាប់ពិត

ស្ថានភាពនៅឧបទ្វីបកូរ៉េ កំពុងធ្លាក់ក្នុងភាពតានតឹងយោធាយ៉ាងខ្លាំងមិនធ្លាប់មានទេ គិតចាប់ពីឆ្នាំ២០១០មក។ នៅថ្ងៃសុក្រនេះ កូរ៉េខាងជើងបានបាញ់កាំភ្លើងត្បាល់ចំនួន២០០គ្រាប់ទៅក្នុងសមុទ្ទលឿង ម្តុំជិតកោះរបស់កូរ៉េខាងត្បូង។ បន្ទាប់ពីបានជម្លៀសជនស៊ីវិលជាកិច្ចការពារ សេអ៊ូលបានតបតវិញដោយធ្វើសមយុទ្ធនៅតាមព្រំដែនជាប់កូរ៉េខាងជើង។ ជាសមយុទ្ធដោយបាញ់គ្រាប់ពិតតែម្តង។ នៅចំពោះមុខស្ថានការណ៍បែបនេះចិនបានអំពាវនាវឱ្យគ្រប់ភាគីអត់ធ្មត់ កុំចាត់វិធានការណាដែលនាំឱ្យស្ថានភាពកាន់តែដុនដាប។ ចំណែកអាមេរិកបានទម្លាយសេចក្តីចោទប្រកាន់ថាកូរ៉េខាងជើងបានផ្គត់ផ្គង់អាវុធមីស៊ីលឱ្យរុស្ស៊ីបាញ់អ៊ុយក្រែន។ ភាពតានតឹងយោធានៅឧបទ្វីបកូរ៉េ មានសភាពធ្ងន់ធ្ងរខ្លាំងមែនទែន មិនដែលធ្លាប់ប្រទះទេគិតចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១០មក ដែលកាលណោះព្យុងយ៉ាងបានផ្លោង១៧០គ្រាប់លើកោះYeonpyeong ជាលើកទីមួយ ស្លាប់ស៊ីវិល២នាក់ ទាហានពីរនាក់។កូរ៉េខាងជើងជន្លកូរ៉េខាងត្បូង?មានទំនាក់ទំនងដុនដាបស្រាប់ តាំងពីប៉ុន្មានថ្ងៃចុងក្រោយមកនេះ ប្រមុខដឹកនាំរបបព្យុងយ៉ាងបានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍គំរាមកម្ទេចកូរ៉េខាងត្បូង និងសហរដ្ឋអាមេរិក បានប្រកាសត្រៀមប្រឈមនឹងសង្គ្រាម ...ជាពាក្យដ៏ធ្ងន់ៗ ហើយស្រាប់តែនៅថ្ងៃនេះ មានការបាញ់ផ្លោងតែម្តង។បើតាមសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់យោធាកូរ៉េខាងត្បូង ក្នុងរយៈពេលតែប្រមាណពីរម៉ោង គឺនៅរវាងពីម៉ោង៩ ទៅម៉ោង១១ព្រឹកម៉ោងនៅក្នុងស្រុក កូរ៉េខាងជើងបានបាញ់គ្រាប់កាំភ្លើងត្បាល់ចំនួនដល់ទៅប្រមាណ២០០គ្រាប់ សំដៅសមុទ្ទលឿង ត្រង់ដែនទឹកជិតកោះដ៏ដាច់ស្រយាលបំផុតរបស់កូរ៉េខាងត្បូង គឺកោះYeonpyeong និងកោះBaengnyong។ ជាសំណាងល្អ គ្រាប់កាំភ្លើងត្បាល់កូរ៉េខាងជើងមិនបង្កឱ្យមានជនរងគ្រោះនិងការខូតខាតជាសម្ភារៈទេ ព្រោះវាធ្លាក់នៅផ្នែកខាងជើងនៃព្រំដែនទឹករវាងកូរ៉េទាំងពីរ។ ប៉ុន្តែចរាចរណ៍ភ្ជាប់ទៅកាន់កោះត្រូវផ្អាក។ ប្រជាពលរដ្ឋលើកោះទាំងពីរ បានទទួលបញ្ជាឱ្យទៅសំងំនៅក្នុងទីជម្រកសុវត្ថិភាព។ អាជ្ញាធរសម្រេចជម្លៀសប្រជាជនដើម្បីជាកិច្ចការពារ។ មានប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅប្រមាណ២ពាន់នាក់ Yeonpyong ស្ថិតនៅចម្ងាយ១១៥គីឡូម៉ែត្រពីទីក្រុងសេអ៊ូល និងតែជាង១០គីឡូម៉ែត្រពីឆ្នេរខាងត្បូងបំផុតរបស់កូរ៉េខាងជើង។ ចំណែកកោះ Baengnyong នៅកាន់តែកៀកកូរ៉េខាងជើងខ្លាំងនិងមានមនុស្សរស់នៅ៤៩០០នាក់។ចំណែកខាងកូរ៉េខាងត្បូងវិញ កូរ៉េខាងត្បូងបានដឹកនាំធ្វើសមយុទ្ធរួមជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក នៅចម្ងាយប្រមាណ២៥គីឡូម៉ែត្រពីកូរ៉េខាងជើង។ ហើយនៅព្រឹកមិញ ក្រៅអំពីបរិហារសកម្មភាពបង្កហេតុរបស់កូរ៉េខាងជើងថាគំរាមកំហែងសន្តិភាពក្នុងតំបន់ យោធាកូរ៉េខាងត្បូងបានធ្វើសមយុទ្ធតប ដោយបាញ់គ្រាប់ពិតៗ ប្រភេទគ្រាប់កាំភ្លើងត្បាល់K9ចំនួន២០០គ្រាប់ វិញផង។ នេះជាលើកទីមួយហើយកូរ៉េខាងត្បូងធ្វើយ៉ាងដូច្នេះ គិតចាប់តាំងពីសេអ៊ូលបានប្រកាសដកខ្លួនចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងយោធាឆ្នាំ២០១៨មក។កូរ៉េខាងជើងសម្រេចកម្មវត្ថុផលិតកម្មបង្ហោះមីស៊ីល?បើតាមភ្នាក់ងារសារព័ត៌មានផ្លូវការកូរ៉េខាងជើងចេញផ្សាយនៅថ្ងៃសុក្រនេះ ក្នុងពេលចុះទៅបំពេញទស្សនកិច្ចនៅក្នុងរោងចក្រផលិតប្រព័ន្ធបង្ហោះមីស៊ីលបាលីស្ទិក ជាមួយកូនស្រី ប្រមុខរបបព្យុងយ៉ាងគីមជុងអ៊ុន បានអះអាងថានៅចំពោះមុខស្ថានភាពកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរនាពេលបច្ចុប្បន្ន និងភាពចាំបាច់ក្នុងការត្រៀមប្រឈមនឹងសង្គ្រាមយោធាជាមួយសត្រូវ (កូរ៉េខាងត្បូងនិងសហរដ្ឋអាមេរិក) កូរ៉េខាងជើងត្រូវតែបង្កើនផលិតកម្មបង្ហោះមីស៊ីល។លោកគីមជុងអ៊ុនបានសរសើរអ្នកទទួលខុសត្រូវស្ថាប័នរោងចក្រ ដែលបានសម្រេចលើសកម្មវត្ថុឆ្នាំ២០២៣ ក្នុងការផលិតប្រព័ន្ធបង្ហោះមីស៊ីល។ ដូច្នេះកូរ៉េខាងជើងច្បាស់ជានឹងសម្រេចបាននូវកម្មវត្ថុថ្មីឆ្នាំ២០២៤ ដែលកំណត់ដោយគណៈកម្មាធិការបក្សជាក់ជាមិនខាន។ នេះបើតាមការអួតអាងបន្ថែមរបស់លោកគីមជុងអ៊ុន ដោយមិនបានផ្តល់តួលេខ ថាតើកូរ៉េខាងជើងគ្រោងនឹងផលិតមីស៊ីលប៉ុន្មានឡើយនៅឆ្នាំ២០២៤។កូរ៉េខាងជើងបញ្ជូនប្រព័ន្ធមីស៊ីលទៅឱ្យរុស្ស៊ី?ក្នុងពេលដែលប្រមុខដឹកនាំកូរ៉េខាងជើង គីម ជុងអ៊ុន ប្រកាសបង្កើនផលិតកម្មប្រព័ន្ធបង្ហោះមីស៊ីល សហរដ្ឋអាមេរិកបានទម្លាយ ពាក្យចោទប្រកាន់នៅ ថ្ងៃសុក្រនេះថា កូរ៉េខាងជើងបានផ្គត់ផ្គង់ប្រព័ន្ធបង្ហោះមីស៊ីបាលីស្ទិក និងមីស៊ីលបាលីស្ទិកជាច្រើនដល់រុស្ស៊ី។ បើតាមអ្នកនាំពាក្យទីប្រឹក្សាសន្តិសុខអាមេរិកលោក ចន គៀប៊ី គឺមីស៊ីលទាំងអស់នេះហើយដែលរុស្ស៊ីបានយកទៅវាយប្រហារទ្រង់ទ្រាយធំ កាលពីថ្ងៃទី៣០ធ្នូ និង២មករា លើអ៊ុយក្រែននោះ។ មីស៊ីលកូរ៉េខាងជើងយ៉ាងហោចមួយគ្រាប់បានធ្លាក់ក្នុងចំការនៅតំបន់ហ្សាប៉ូរីចា។ នេះបើតាមការបញ្ជាក់របស់អ្នកនាំពាក្យអាមេរិកដដែល។ប៉ុន្តែមកទល់នឹងម៉ោងនេះ អ៊ុយក្រែននៅមិនទាន់មានលទ្ធភាពបញ្ជាក់ព័ត៌មានថារុស្ស៊ីពិតជាបានប្រើមីស៊ីលកូរ៉េខាងជើងបាញ់មកលើទឹកដីខ្លួននៅឡើយ។ អ្នកនាំពាក្យទ័ពអាកាសអ៊ុយក្រែន បានអះអាងកំពុងរង់ចាំអ្នកជំនាញផ្តល់លទ្ធផលវិភាគបំណែកមីស៊ីលសិន។យ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏អាមេរិកសន្យានាំបញ្ហានេះទៅប្តឹងដល់ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ ព្រោះការផ្ទេរមីស៊ីលគឺជារំលោភទណ្ឌកម្មរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ។ មានប្រវត្តិជាសម្ព័ន្ធមិត្តនឹងគ្នា រុស្ស៊ីនិងកូរ៉េខាងជើងជាប់ទណ្ឌកម្មអន្តរជាតិដូចគ្នា៖ រុស្ស៊ីជាប់ទណ្ឌកម្មពីបទចូលឈ្លានពានអ៊ុយក្រែន ឯកូរ៉េខាងជើងពីបទអភិវឌ្ឍន៍កម្មវិធីនុយក្លេអ៊ែរយោធា។ កាលពីខែតុលា សហរដ្ឋអាមេរិកបានអះអាងកូរ៉េខាងជើងបានដឹកជញ្ជូនបរិក្ខារយោធា និងគ្រាប់រំសេវ ជាង១ពាន់កុងតឺន័រទៅឱ្យរុស្ស៊ី។ សេអ៊ូលប៉ាន់ស្មានថារុស្ស៊ីបានទទួលគ្រាប់កាំភ្លើងត្បាល់ជាងមួយលានគ្រាប់ពីព្យុងយ៉ាង ជាថ្នូរនឹងជំនួយប្រឹក្សាផ្នែកបច្ចេកទេសផ្កាយរណប៕

1/5/2024 • 5 minutes, 19 seconds

ក្រោយវេតូរបស់អាមេរិក ប្រជាជនហ្កាហ្សាកាន់តែរងទុក្ខវេទនា ដោយសារការវាយប្រហាររបស់អ៊ីស្រាអែល

បន្ទាប់ពីបានភ្លើងខៀវពីអាមេរិក ដែលវេតូប្រឆាំងមិនឲ្យក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិចេញសេចក្តីសម្រេច ទាមទារបទឈប់បាញ់មនុស្សធម៌នៅហ្កាហ្សា អ៊ីស្រាអែលនៅថ្ងៃអាទិត្យទី១០ធ្នូបង្កើនការវាយប្រហារនៅហ្កាហ្សា ដោយគ្មានលើកលែង តំបន់ភាគជើង តំបន់ខាងត្បូងហ្កាហ្សាឡើយ។ ការខ្វះឯកភាពគ្នា នៅក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខជាសញ្ញាបើកដៃឲ្យកងទ័ពអ៊ីស្រាអែលសម្រុកវាយប្រហារយ៉ាងចាស់ដៃទៅលើតំបន់ហ្កាហ្សា ហើយអ្នកដែលរងទុក្ខវេទនាខ្លាំងជាងគេដោយសារការប្រយុទ្ធគ្នារវាងអ៊ីស្រាអែល និងក្រុមហាម៉ាសប៉ាឡេស្ទីន គ្មានអ្នកណាក្រៅតែពីប្រជាជនស៊ីវិលប៉ាឡេស្ទីន។ ស្ថានភាពមនុស្សធម៌នៅហ្កាហ្សាកំពុងមហន្តរាយការសម្លាប់រង្គាលមិនធ្លាប់មាន ជំងឺអាសន្នរោគ និងគ្រោះអត់ឃ្លាន។ ទាំងនេះជាអ្វីដែលប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីនកំពុងជួបប្រទះ នៅហ្កាហ្សា ដែលក្លាយជាសមរភូមិប្រយុទ្ធគ្នាដ៏ហិង្សារវាងកងទ័ពអ៊ីស្រាអែល និងក្រុមហាម៉ាសប៉ាឡេស្ទីន នៅ២ខែមកនេះ។នៅថ្ងៃអាទិត្យ មួយថ្ងៃក្រោយ ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខបរាជ័យ មិនអាចចេញសេចក្តីសម្រេច ទាមទារបទឈប់បាញ់មនុស្សធម៌ ដោយសារវេតូរបស់អាមេរិក អ៊ីស្រាអែលដែលជាសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់អាមេរិកបង្កើនការវាយប្រហារដ៏ហិង្សា តាមផ្លូវអាកាស និងផ្លូវគោក ទៅលើទីក្រុង Khan Younès និងទីក្រុងរ៉ាហ្វា នៅភាគខាងត្បូង ហ្កាហ្សា ជាប់ព្រំដែនជាមួយអេហ្ស៊ីប។បន្ទាប់ពីទម្លាក់គ្រាប់បែក បាញ់ប្លោងដែលកម្ទេចរាបដល់ដី ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធផ្ទះសម្បែងរបស់ប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីន នៅខាងជើងហ្កាហ្សា កងទ័ពអ៊ីស្រាអែល នៅប៉ុន្មានថ្ងៃមកនេះ បានបែរចុះមកវាយប្រហារលើតំបន់ខាងត្បូងហ្កាហ្សា ក្នុងហេតុផល តាមប្រមាញ់មេក្រុម និងជនប្រដាប់អាវុធហាម៉ាសដែលរត់គេចពីខាងជើងមកនៅនៅតំបន់ភាគខាងត្បូង។បញ្ហានៅត្រង់ថា ដោយសារការវាយប្រហារដ៏សន្ធប់របស់អ៊ីស្រាអែល ប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីន ជិត ២លាននាក់ ដែលត្រូវអ៊ីស្រាអែល បង្ខំឲ្យរត់ចាកចេញពីភាគខាងជើងរបស់ហ្កាហ្សា មកនៅភាគខាងត្បូង លែងមានកន្លែងជ្រកសុវត្ថិភាពតទៅទៀត។ថ្មីៗនេះ ដោយសារប្រតិបត្តិការយោធាតាមបោសសម្អាតក្រុមហាម៉ាស ដែលត្រូវពង្រីកមកដល់តំបន់ភាគខាងត្បូង អ៊ីស្រាអែលបានបញ្ជាឲ្យប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីនទៅរកកន្លែងជ្រកសុវត្ថិភាព នៅជាប់មាត់សមុទ្រ ដែលស្ថិតនៅក្រៅតំបន់សង្រ្គាម វាយប្រហាររបស់កងទ័ពអ៊ីស្រាអែល។ថ្កោលទោស រិះគន់ចំណាត់ការសោះអង្គើយរបស់អ៊ីស្រាអែល ដែលមិនខ្វល់ពីអាយុជីវិតរបស់ប្រជាជនស៊ីវិល អង្គការសហប្រជាជាតិ នៅចុងសប្តា៍នេះ ទាញសញ្ញាអាសន្នពីគ្រោះអត់ឃ្លាន និងការរីករាលដាលជំងឺឆ្លង អាសន្នរោគ ដោយសារអ៊ីស្រាអែលបិទខ្ទប់រថយន្តដឹកជញ្ជូនជំនួយស្បៀង និងថ្នាំពេទ្យ និងដោយសារការរស់នៅដ៏ប្រជ្រៀតគ្នារបស់ប្រជាជនភៀសខ្លួនប៉ាឡេស្ទីន នៅក្នុងទីកន្លែងដ៏តូច។តាមអង្គការស្បៀងអាហារពិភពលោក ដោយសារការរឹតត្បិតរបស់អ៊ីស្រាអែល និងការវាយប្រហាររបស់យន្តហោះចម្បាំងអ៊ីស្រាអែលទៅលើទីក្រុងរ៉ាហ្វា ជាប់ព្រំដែនអេហ្ស៊ីប រថយន្តដឹកជញ្ជូនស្បៀង ទឹក និងប្រេងក្នុងចំនួនដ៏តិចតួចបំផុត អាចបរចូលទៅហ្កាហ្សា។ ការណ៍នេះធ្វើឲ្យប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីន ប្រមាណ ៩០ភាគរយ ដែលកំពុងរត់ភៀសខ្លួន ពេញហ្កាហ្សា នៅថ្ងៃខ្លះត្រូវចូលនិន្រ្ទា ទាំងគ្មានអាហារចូលពោះទាល់តែសោះ។មន្រ្តីអង្គការសហប្រជាជាតិ៖ អ៊ីស្រាអែលមានចេតនារុញច្រានប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីនឲ្យចេញពីទឹកដីហ្កាហ្សាជាមួយនឹងការវាយប្រហារប្រដេញពីជើងទៅត្បូងហ្កាហ្សា នៅក្នុងហេតុផលតាមវាយកម្ចាត់ក្រុមហាម៉ាសឲ្យអស់ពីទឹកដី ហ្កាហ្សា អ៊ីស្រាអែលបានបញ្ជា បង្ខំឲ្យប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីនផ្លាស់ទីកន្លែងរស់នៅ មួយលើកជាពីរលើក។ បន្ទាប់ពីរត់ចោលផ្ទះសម្បែង នៅភាគខាងជើងហ្កាហ្សា ដើម្បីគេចចេញពីការទម្លាក់គ្រាប់បែក ការបាញ់ប្លោង របស់អ៊ីស្រាអែល និងការប្រយុទ្ធគ្នាកងទ័ពអ៊ីស្រាអែល ជាមួយពួកហាម៉ាស ប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីនជាង១លាន ៨សែននាក់ជាប់គាំង រស់នៅកកកុញ នៅភាគខាងត្បូង។ ការវាយប្រហារដ៏ខ្លាំងក្លារបស់កងទ័ពអ៊ីស្រាអែលនៅភាគខាងត្បូងហ្កាហ្សា នៅប៉ុន្មានថ្ងៃមកនេះ បានឈានចូលដល់ដំណាក់កាលមួយ ដែលទីភ្នាក់ងាររបស់អង្គការសហប្រជាជាតិវាយតម្លៃថា ជាយុទ្ធសាស្រ្តរបស់អ៊ីស្រាអែលដើម្បី បណ្តេញប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីនចេញពីទឹកដីហ្កាហ្សា។នៅក្នុងអត្ថបទបញ្ចេញមតិ របស់កាសែតអាមេរិក Los Angeles Times ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃអាទិត្យ ប្រធានទីភ្នាក់ងាររបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ដើម្បីប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីនចោទប្រកាន់អ៊ីស្រាអែលថា កំពុងប៉ុនប៉ង បង្ខំប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីនឲ្យចាកចេញពីហ្កាហ្សាសំដៅទឹកដីអេហ្ស៊ីប។ តាមយោបល់របស់ប្រធានទីភ្នាក់ងារអង្គការសហប្រជាជាតិ បើសិនអ៊ីស្រាអែលនៅតែបន្តវាយប្រហារគ្មានសល់ចន្លោះទៅលើទឹកដីហ្កាហ្សា និងរុញច្រានប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីនទៅនៅកកប្រមូលផ្តុំនៅជំរំជនភៀសខ្លួនក្បែរព្រំដែនអេហ្ស៊ីប គេមិនអាចមើលឃើញអ្វីផ្សេង ក្រៅពីផែនការរបស់អ៊ីស្រាអែល ដើម្បីប្រែក្លាយហ្កាហ្សា គ្មានប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីន។ ការរុញច្រានប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីនចេញពីតំបន់ដែលអ៊ីស្រាអែលអះអាងថា ជាតំបន់សង្រ្គាម ធ្វើឲ្យគេនឹកដល់ចំណាកស្រុករបស់ប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីន ជាង ៧សែននាក់ ដែលត្រូវរត់ផ្លាស់ទីចេញពីទឹកដីរបស់ខ្លួន នៅក្នុងសម័យសង្រ្គាមកាលពីអតីតកាលដែលឈានទៅបង្កើតរដ្ឋអ៊ីស្រាអែល នៅឆ្នាំ ១៩៤៨។ឆ្លើយតបនឹងការចោទប្រកាន់ របស់មន្រ្តីអង្គការសហប្រជាជាតិ អ្នកនាំពាក្យរបស់ក្រសួងការពារជាតិអ៊ីស្រាអែលទទួលបន្ទុកកិច្ចការប្រជាជនស៊ីវិលប៉ាឡេស្ទីន បដិសេធថា អ៊ីស្រាអែលមិនដែល ហើយក៏និងគ្មានផែនការជម្លៀសប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីនចេញពីហ្កាហ្សាទៅ អេហ្ស៊ីប។ការលើកឡើងរបស់អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការពារជាតិអ៊ីស្រាអែលខុសផ្ទុយពីការលើកឡើងកាលពីខែមុន របស់រដ្ឋមន្រ្តីចារកម្មអ៊ីស្រាអែលលោកGila Gambliel ដែលថា អ៊ីស្រាអែលមានជម្រើស១នៅក្រោយចប់សង្រ្គាមហ្កាហ្សា នោះ គឺការរើផ្លាស់ទីដោយស្ម័គ្រចិត្តរបស់ប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីនចេញពីហ្កាហ្សា។ តាមរដ្ឋមន្រ្តី អេហ្ស៊ីបអាចសាងសង់ទីក្រុងជំរំភៀសខ្លួនដាក់ប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីនចេញពីហ្កាហ្សា នៅក្នុងទឹកដីស៊ីណៃរបស់អេហ្ស៊ីប និងដែលទទួលជំនួយឧបត្ថម្ភពីសហគមន៍អន្តរជាតិ។ម៉ាមូដ អាបាសចោទអាមេរិកថា កំពុងឃុបឃិតជាមួយអ៊ីស្រាអែល ធ្វើសង្រ្គាម នៅហ្កាហ្សានៅក្រោយអាមេរិកវេតូប្រឆាំង មិនឲ្យក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ ចេញសេចក្តីសម្រេចទាមទារបទឈប់បាញ់បន្ទាន់នៅហ្កាហ្សា ប្រធានអាជ្ញាធរប៉ាឡេស្ទីនដែលគ្រប់គ្រងទឹកដីស៊ីហ្សកដានី បានរិះគន់ខ្លាំងៗអាមេរិក ថា កំពុងចូលដៃ ចូលជើងជាមួយអ៊ីស្រាអែល និងថា អាមេរិកចូលរួមចំណែកទទួលខុសត្រូវលើ ការសម្លាប់បង្ហូរឈាម ទៅលើកុមារ ស្រ្តី និងមនុស្សចាស់ប៉ាឡេស្ទីន នៅហ្កាហ្សា។ឯកោ និងរងការរិះគន់ពីគ្រប់ទិសដោយសារវេតូនៅ ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខ ប៉ុន្តែ អាមេរិកមិនផ្លាស់ប្តូរជំហររបស់ខ្លួនដើម្បីការពារអ៊ីស្រាអែល។ នៅថ្ងៃសៅរ៍ ពោលគឺនៅប៉ុន្មានម៉ោងក្រោយវេតូ ប្រឆាំងបទឈប់បាញ់នៅហ្កាហ្សា រដ្ឋបាលលោកចូ បៃដិនបានចេញបញ្ជាឲ្យលក់គ្រាប់កាំភ្លើង សម្រាប់រថក្រោះអ៊ីស្រាអែល ប្រមាណ ១៤០០០គ្រាប់។ តាមទូរទស្សន៍ CNN ដោយលក់សព្វាវុធទៅឲ្យកងទ័ពអ៊ីស្រាអែល ប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងពួកហាម៉ាសនៅហ្កាហ្សា រដ្ឋបាលលោកចូ បៃដិនបានលើកឡើងពីករណីបន្ទាន់ ដើម្បីហេតុផលសន្តិសុខជាតិអាមេរិក។តាមអ្នកវិភាគខ្លះ បើទោះជាលក់អាវុធ និងវេតូជួយការពារអ៊ីស្រាអែលនៅក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខ ប៉ុន្តែ វ៉ាស៊ីនតោន នៅមួយរយៈចុងក្រោយនេះបានដាក់សម្ពាធ ទាមទារចង់ឲ្យអ៊ីស្រាអែលបិទបញ្ចប់សង្រ្គាមឲ្យបានឆាប់បំផុត យ៉ាងយូរនៅចុងឆ្នាំនេះ។ ប៉ុន្តែ មន្រ្តីយោធាអ៊ីស្រាអែលអះអាងថា នៅក្រោយសង្រ្គាមហ្កាហ្សាចប់ ដែលគេមិនដឹងថា នៅពេលណា កងទ័ពអ៊ីស្រាអែលត្រូវការពេលយ៉ាងហោច ១ខែ ដើម្បីច្បាស់ប្រាកដចិត្តថា ក្រុមហាម៉ាសរលាយលែងមានមុខ នៅហ្កាហ្សា។ក្រុមហាម៉ាសកំពុងធ្លាក់ដៃប្រយុទ្ធ?ដោយវាយសន្ធប់ បណ្តេញពីជើងទៅត្បូង រដ្ឋមន្រ្តីការពារអ៊ីស្រាអែលអះអាងថា កងទ័ពអ៊ីស្រាអែលនឹងបង្កើនការវាយប្រហារ តាមប្រមាញ់ ពីផ្ទះមួយទៅផ្ទះមួយ តាមរូងក្រោមដី ដើម្បីកម្ទេចក្រុមហាម៉ាស។ បើតាមប្រមុខការពារជាតិអ៊ីស្រាអែល នៅក្រោយការវាយប្រហារផ្លូវអាកាស និងតាមជើងគោក ដែលបានសម្លាប់សមាជិកហាម៉ាសជិត ៦ពាន់នាក់ នៅក្នុងសង្រ្គាមហ្កាហ្សា២ខែមកនេះ គេឃើញសញ្ញាធ្លាក់ដៃប្រយុទ្ធរបស់ពួកហាម៉ាស។ នៅប៉ុន្មានថ្ងៃមកនេះ រូបភាពវីដេអូរបស់អ៊ីស្រាអែល បានបង្ហាញ សព្វាវុធដែលគេរឹបអូសបាន ហើយនិងមនុស្សប្រុសសល់តែខោខ្លី ដែលអ៊ីស្រាអែលអះអាងថា ជាសកម្មជនប្រយុទ្ធរបស់ហាម៉ាសទម្លាក់អាវុធ ចុះចាញ់កងទ័ពអ៊ីស្រាអែល។

12/10/2023 • 8 minutes, 31 seconds

ហ្កាហ្សា៖ រដ្ឋបាលលោកចូបៃដិន ផ្តើមរិះគន់អ៊ីស្រាអែល ថាមិនការពារអាយុជីវិតជនស៊ីវីលប៉ាឡេស្ទីន

យោងតាម អ្នកនាំពាក្យក្រសួងសុខាភិបាលហាម៉ាស គឺគ្រាន់តែក្នុងមួយថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ទី៧ធ្នូ មានមនុស្សស្លាប់ចំនួន៣៥០នាក់ ដោយសារតែការបាញ់ប្លោងគ្រាប់របស់អ៊ីស្រាអែល។ ហើយគិតសរុបមកដល់ថ្ងៃទី៦៣នៃសង្គ្រាមនេះ មានប្រជាជនស៊ីវីលប៉ាឡេស្ទីន ស្លាប់ចំនួនជាង១៧០០០នាក់ និងរបួសចំនួន៤៦០០០នាក់។ ៧០% នៃជនរងគ្រោះ គឺសុទ្ធតែជាកុមារ ក្មេងជំទង់ និងស្ត្រី។ នេះបើផ្អែកតាមអាជ្ញាធរហាម៉ាស គ្រប់គ្រងតំបន់ហ្កាហ្សា។ ប្រឈមនឹងបញ្ហានេះ រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិក បានរិះគន់ចំៗជាលើកទីមួយ ថាអ៊ីស្រាអែលមិនការពារអាយុជីវិតជនស៊ីវីលប៉ាឡេស្ទីន។ បន្ទាប់ពីបានផ្អាកការប្រយុទ្ធចំនួន៧ថ្ងៃ កាលពីចុងខែវិច្ឆិកា អ៊ីស្រាអែលបានសំរុកបើកការវាយប្រហារ បាញ់ប្លោងគ្រាប់ និងបញ្ជូនកងទ័ពថ្មើរជើង ទៅកាន់ភាគខាងត្បូងហ្កាហ្សា ទាំងដែលប្រជាជនស៊ីវីលប៉ាឡេស្ទីន កំពុងកកកុញយ៉ាងលំបាកវេទនានៅតំបន់នោះ។ ថ្ងៃសុក្រទី៨ធ្នូ កងទ័ពអ៊ីស្រាអែល បានអះអាងថា គេបានបើកប្រតិបត្តិការធំ រវាងពីថ្ងៃពុធ ដល់ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ដោយបានវាយចំគោលដៅចំនួន៤៥០ចំណុច ដោយប្រើប្រាស់កងកុម្មង់ដូថ្មើរជើងផង ការវាយប្រហារផ្លូវអាកាស និងតាមផ្លូវទឹកផង។ ប្រតិបត្តិការនេះ បានអនុញ្ញាតឲ្យកងទ័ពអ៊ីស្រាអែល សម្លាប់បានសមាជិកក្រុមហាម៉ាសជាច្រើននាក់។ជាការកត់សំគាល់ គេសង្កេតឃើញតំបន់ Khan Younès ដែលស្ថិតនៅភាគខាងត្បូងហ្កាហ្សា និង តំបន់Jabaliya មិនឆ្ងាយប៉ុន្មានពីក្រុងហ្កាហ្សាស៊ីធី បានរងនូវការបាញ់ប្លោងគ្រាប់យ៉ាងដំណំបំផុត ពីសំណាក់កងទ័ពអ៊ីស្រាអែល។ មន្ត្រីហាម៉ាស ទទួលបន្ទុកសុខាភិបាល បានអះអាងនៅថ្ងៃសុក្រថា នៅតំបន់ហ្កាហ្សាស៊ីធី មានស្លាប់ជនស៊ីវីលយ៉ាងហោច ៤០នាក់ ហើយស្លាប់ច្រើនសិបអ្នកទៀត នៅតំបន់ Jabaliya និងតំបន់ Khan Younès។តើអាមេរិកដែលគាំទ្រអ៊ីស្រាអែល បានចាប់ផ្តើមប្តូរឥរិយាបថ?ប្រឈមនឹងចំនួនជនស៊ីវីលប៉ាឡេស្ទីន ដែលស្លាប់និងរបួសដ៏ច្រើនសន្ធឹក កើនឡើងពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃ ដោយសារតែការវាយប្រហាររបស់អ៊ីស្រាអែល រដ្ឋបាលរបស់លោកចូ បៃដិន ហាក់ចាប់ផ្តើមប្តូរឥរិយាបថ រិះគន់ទៅលើអ៊ីស្រាអែល ថាមិនខ្វល់ពីអាយុជីវិតជនស៊ីវីលប៉ាឡេស្ទីន។នៅក្នុងសន្និសីទកាសែតរួមគ្នាជាមួយលោក James Cameron រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអង់គ្លេស នៅឯក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ទី៧ធ្នូ លោកអង់តូនៅ ប្លីងកិន ប្រមុខកាទូតអាមេរិកបានលើកឡើងថា វាជារឿងសំខាន់បំផុត ដែលអ៊ីស្រាអែលត្រូវតែផ្តល់អាទិភាព ទៅលើការការពារអាយុជីវិតជនស៊ីវីលប៉ាឡេស្ទីន។ លោកបានបន្ថែមថា តែបើយើងក្រឡេកទៅមើលការពិតជាក់ស្តែង គឺវាមានគម្លាតគ្នាឆ្ងាយខ្លាំងណាស់ រវាងអ្វីដែលអ៊ីស្រាអែលអះអាងថា ធ្វើគ្រប់យ៉ាងដើម្បីបញ្ចៀសកុំឲ្យស្លាប់ជនស៊ីវីលច្រើន និងតួលេខជាក់ស្តែងនៃចំនួនមនុស្សស្លាប់។គួរកត់សំគាល់ថា នេះគឺជាលើកទី១ហើយ ដែលលោករដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិក និយាយសំដីក្នុងន័យរិះគន់ដោយចំៗ ទៅលើអ៊ីស្រាអែល ទាក់ទិននឹងការវាយប្រហារបាញ់ប្លោងគ្រាប់ បណ្តាលឲ្យស្លាប់ជនស៊ីវីលប៉ាឡេស្ទីន។ ផ្អែកតាមសេតវិមាន លោកប្រធានាធិបតី ចូ បៃដិន ក៏ទើបតែបានទូរស័ព្ទទៅនិយាយ ជាមួយនឹងលោកបេនចាមីន ណេតាន់យ៉ាហ៊ូ កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ដែរ។ ក្នុងកិច្ចសន្ទនានេះ លោកចូ បៃដិន បានប្រាប់ទៅលោកណេតាន់យ៉ាហ៊ូ ថា អ៊ីស្រាអែលត្រូវតែការពារអាយុជីវិតជនស៊ីវីលប៉ាឡេស្ទីនឲ្យបានជាដាច់ខាត។ មិននឹងវាយប្រហារ កងទ័ពអ៊ីស្រាអែល ត្រូវតែបែងចែងឲ្យច្បាស់ រវាងជនស៊ីវីលនិងក្រុមភេរវកម្មហាម៉ាស។ លោក ចូ បៃដិន បានអំពាវនាវប្រាប់ទៅភាគីអ៊ីស្រាអែល ថាត្រូវតែរៀបចំឲ្យមានច្រកផ្លូវសុវត្ថិភាព សម្រាប់ជនស៊ីវីលនៅហ្កាហ្សា ដើម្បីឲ្យពួកគេ អាចធ្វើដំណើរចាកចេញពីតំបន់ដែលមានការប្រយុទ្ធ។តើក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខ អាចដាក់កំហិត ឲ្យអ៊ីស្រាអែលឈប់បាញ់បានទេ?នៅថ្ងៃសុក្រទី៨ធ្នូ ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ ត្រូវជួបប្រជុំគ្នាជាថ្មីម្តងទៀត ដើម្បីបោះឆ្នោតលើគម្រោងសេចក្តីសម្រេចចិត្តរួម ថ្មីមួយទៀត។ គឺអេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួម ដែលជាអ្នកផ្តួចផ្តើមគំនិតនេះ។ អត្ថបទសេចក្តីសម្រេចចិត្តរួមនេះ មានខ្លឹមសារហៅឲ្យអ៊ីស្រាអែល ត្រូវតែឈប់បាញ់ ឈប់ប្រយុទ្ធជាបន្ទាន់នៅហ្កាហ្សា ដើម្បីការពារអាយុជីវិតជនស៊ីវីលប៉ាឡេស្ទីន។ អាយុជីវិតប្រជាជនស៊ីវីល ទាំងប៉ាឡេស្ទីន ទាំងអ៊ីស្រាអែល ត្រូវតែទទួលបានការការពារ ដោយផ្អែកលើច្បាប់មនុស្សធម៌អន្តរជាតិ។ គម្រោងសេចក្តីសម្រេចចិត្តនេះ បានអំពាវនាវផងដែរ ឲ្យដោះលែងចំណាប់ខ្មាំងទាំងអស់ ដោយគ្មានលក្ខខណ្ឌ។សូមបញ្ជាក់ថា ដើម្បឲ្យអត្ថបទសំណើសេចក្តីសម្រេចចិត្តរួមមួយ អាចអនុម័តជាស្ថាពរបាន គឺទាល់តែអត្ថបទនោះ ទទួលបានការគាំទ្រ ចំនួនយ៉ាងហោច ៩សំឡេងក្នុងចំណោម១៥ប្រទេសសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខ។ តែទន្ទឹមនឹងនេះ គឺល្គឹកណាទាល់តែគ្មានប្រទេសសមាជិកអចិន្ត្រៃយ៍ណាមួយ ក្នុងចំណោមទាំង៥ បោះឆ្នោតវ៉េតូ។ ផ្អែកតាមការវិភាគ ថ្វីបើសហរដ្ឋអាមេរិកបានចាប់ផ្តើមបង្ហាញជំហររិះគន់ខ្លះ មកលើអ៊ីស្រាអែល តែសហរដ្ឋអាមេរិកដែលមានសិទ្ធិវ៉េតូ មិនចង់ចេញមុខទាមទារឲ្យអ៊ីស្រាអែលឈប់បាញ់ទេ។ រដ្ឋបាលលោក ចូ បៃដិន ធ្លាប់បានលើកឡើងថា ការឈប់បាញ់ ឬការទំលាក់អាវុធ គឺវានឹងហុចអត្ថប្រយោជន៍ទៅឲ្យក្រុមភេរវកម្មហាម៉ាស។យ៉ាងណាក៏ដោយ ប្រឈមនឹងទុក្ខវេទនា ដែលប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីនកំពុងតែជួបប្រទះនាពេលនេះ សំឡេងទាមទារឲ្យអ៊ីស្រាអែលបិទបញ្ចប់សង្គ្រាមនេះ មានកាន់តែច្រើនឡើងៗ។ យ៉ាងណាមិញ លោកអង់តូនីញ៉ូ ហ្គូតទែរស៍ អគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ បានផ្ញើលិខិតមួយទៅកាន់ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខមុនពេលបើកការប្រជុំ។ ក្នុងលិខិតនេះ លោកបានលើកឡើងអំពីមាត្រា៩៩ នៃកាតិកាសញ្ញារបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ដែលចែងថា អគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ មានសិទ្ធិទាញសញ្ញាអាសន្ន ប្រាប់ប្រទេសសមាជិកទាំងអស់នៃក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខ ថាត្រូវតែសម្រេចធ្វើអ្វីម្យ៉ាង ដើម្បីការពារសន្តិភាព និងស្ថិរភាពសន្តិសុខអន្តរជាតិ ពីគ្រោះថ្នាក់។ ជាការកត់សំគាល់ ករណីអគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ ប្រើប្រាស់មាត្រា៩៩ ដើម្បីដាក់កំហិតឲ្យសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខបោះឆ្នោតអនុម័តសេចក្តីសម្រេចចិត្តរួមនេះ គឺវាជារឿងកម្រមានណាស់។ មានន័យនេះ កាលៈទេសៈពេលនេះគឺអាសន្នបំផុត ផ្នែកមនុស្សធម៌។តើជំនួយមនុស្សធម៌ បញ្ជូនចូលហ្កាហ្សា គ្រប់គ្រាន់ឬទេ?ទាក់ទិននឹងការដឹកជញ្ជូនស្បៀងអាហារ ជំនួយមនុស្សធម៌ ថ្នាំសង្កូវចូលទៅហ្កាហ្សា គឺមានការថយចុះច្រើន ប្រមាណមួយសប្តាហ៍មកនេះ។ អំឡុងពេលដែលអ៊ីស្រាអែលបានយល់ព្រមផ្អាកការប្រយុទ្ធ រយៈពេល១សប្តាហ៍ កាលពីចុងខែវិច្ឆិកា យ៉ាងហោចណាស់មានជំនួយមនុស្សធម៌ ចំនួនជិត២០០រថយន្តកុងទឺន័រជាមធ្យមក្នុងមួយថ្ងៃ ត្រូវបានគេដឹកចូលទៅហ្កាហ្សា តាមច្រករ៉ាហ្វា។ ក៏ប៉ុន្តែ បច្ចុប្បន្នដោយសារតែការបាញ់ប្លោងទម្លាក់គ្រាប់ នៅភាគខាងត្បូងហ្កាហ្សា ចំនួនរថយន្តដឹកជំនួយមនុស្សធម៌ បានធ្លាក់មកនៅមិនដល់១០០គ្រឿងទេ។ផ្អែកតាម ការិយាល័យកិច្ចការមនុស្សធម៌ របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ មានរថយន្តដឹកស្បៀងចូលទៅហ្កាហ្សា តាមច្រករ៉ាហ្វា ចំនួន៦៩គ្រឿង និងមានការបញ្ជូនប្រេងឥន្ធនៈ ចំនួន៦១០០០លីត្រផងដែរ។ ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី ការិយាល័យនេះ អះអាងថាវាតិចតួចស្តួចស្តើងខ្លាំងណាស់ បើក្រឡេកទៅមើលតម្រូវការជាក់ស្តែងរបស់ប្រជាជនជិត២លាននាក់នៅហ្កាហ្សា។ដោយឡែក ផ្អែកតាមសេតវិមាន គឺគេកំពុងចរចា ជាមួយភាគីអ៊ីស្រាអែល ឲ្យបើកច្រកមួយទៀត គឺច្រកKerem Shalom ដែលស្ថិតនៅភាគត្បូងហ្កាហ្សាដែរ ត្រង់ចំណុចព្រំដែន រវាងហ្កាហ្សា អេហ្ស៊ីប និងអ៊ីស្រាអែល។ លោក វីរៈសេនីយ៍ឯក Elad Goren មន្ត្រីអ៊ីស្រាអែលទទួលបន្ទុករដ្ឋបាលស៊ីវីលក្នុងដែនដីប៉ាឡេស្ទីន បានប្រាប់អ្នកកាសែតថា ភាគីអ៊ីស្រាអែល នឹងបើកច្រក Kerem Shalom តែគឺបើកឲ្យតែរថយន្តកាមីញ៉ុង ចូលមកដើម្បីធ្វើការត្រួតពិនិត្យសន្តិសុខតែប៉ុណ្ណោះ៕

12/8/2023 • 8 minutes

សន្និសីទអាកាសធាតុក្នុងប្រទេសផលិតប្រេង ជាឱកាសនិយាយពីវិបត្តិថាមពលផូស៊ីល?

សន្និសីទអាកាសធាតុCOP28 ចាប់បើកនៅថ្ងៃទី ៣០វិច្ឆិកាដល់ថ្ងៃទី ១២ធ្នូនៅក្រុងឌូបៃប្រទេសអេមីរ៉ាត់អារ៉ាប់រួម។ សន្និសីទអង្គការសហប្រជាជាតិស្តីពីអាកាសធាតុត្រូវបន្តជជែកអំពីប្រធានបទចម្រូងចម្រាសជាច្រើនមានជាអាទិ៍ការបោះបង់ថាមពលផូស៊ីលនិងការផ្តល់ហិរញ្ញប្បទានសម្រាប់ធ្វើអន្តរកាលថាមពលស្អាតនៅក្នុងបណ្តាប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍។ ប៉ុន្តែដូចជារៀងរាល់លើក មានសំណួរដដែលៗតែងផុសឡើងទាក់ទងនឹងសន្និសីទអាកាសធាតុ ថា តើមានប្រយោជន៍យ៉ាងណា? និងអាចសង្ឃឹមបានលទ្ធផលអ្វី បើសន្និសីទស្តីពីអាកាសធាតុធ្វើនៅក្នុងប្រទេសផលិតប្រេងនោះ? រដ្ឋជាសមាជិកអង្គការសហប្រជាជាតិ១៩៧ប្រទេស និងសហភាពអឺរ៉ុប បានមកជួបជុំគ្នានៅក្រុងឌូបៃ ពីថ្ងៃទី៣០វិច្ឆិកានេះរហូតដល់ថ្ងៃទី ១២ធ្នូ២០២៣ ដើម្បីបើកសន្និសីទប្រចាំឆ្នាំស្តីពីអាកាសធាតុ លើកទី ២៨ COP28។ សន្និសីទនេះជាឱកាសជជែកអំពីការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ រួមគ្នាតែមួយគត់ក្នុងកំរិតពិភពលោក។ហេតុអ្វីCOP28 ជាជំនួបដ៏សំខាន់ខ្លាំង?ថ្វីបើឥស្សរជនសំខាន់ៗ ដូចយ៉ាងប្រធានាធិបតីអាមេរិក ចិន មិនបានអញ្ជើញមកចូលរួមដោយផ្ទាល់ក៏ដោយ ក៏COP28 ត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាជំនួបដ៏ធំ ដែលប្រមូលផ្តុំអ្នកចូលរួមដល់ទៅប្រមាណ៧ម៉ឺននាក់ និងជាសន្និសីទដ៏សំខាន់បំផុត។តាំងពីមានកិច្ចព្រមព្រៀងអាកាសធាតុក្រុងប៉ារីសក្នុងCOP21មក សន្និសីទអាកាសធាតុឆ្នាំបន្តបន្ទាប់ជាការបន្តដាក់ឱ្យដំណើរការនូវកម្មវត្ថុគោល គឺទប់ការឡើងកម្តៅសីតុណ្ហភាពនៃភពផែនដីឱ្យនៅក្រោមពីរអង្សានៅដំណាច់សតវត្សរ៍ និងបើអាចឱ្យឡើងត្រឹមតែ១អង្សាកន្លះបើប្រៀបទៅនឹងសម័យមុនឧស្សាហកម្ម។COP24 ឬCOP26 បានលម្អិតពីផែនការនៃកិច្ចព្រមព្រៀងអាកាសធាតុក្រុងប៉ារីស២០១៥។ តែឆ្នាំនេះ COP28បានដើរមកដល់របត់ថ្មី។ រដ្ឋជាហត្ថលេខីនៃកិច្ចព្រមព្រៀងអាកាសធាតុក្រុងប៉ារីស មិនត្រឹមតែត្រូវព្រមព្រៀងអំពីលើវិធានការត្រូវធ្វើដើម្បីអាកាសធាតុទេ តែត្រូវបញ្ជាក់ថាតើចាត់វិធានការនោះយ៉ាងដូចម្តេចទៀត។ពោលគឺក្នុងរយៈពេលពីរសប្តាហ៍នេះ សន្និសីទមានបេសកកម្មដ៏ធំមួយ គឺបញ្ចេញតុល្យការពិភពលោកនៃកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុតាំងពីមានកិច្ចព្រមព្រៀងអាកាសធាតុក្រុងប៉ារីស COP21 ឆ្នាំ២០១៥។ គេបានដឹងជាស្រេចហើយថាតុល្យការមិនសូវល្អទេ បើយោងតាមរបាយការណ៍កាលពីខែតុលា។ នៅក្នុងការសិក្សាចុងក្រោយរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិស្តីពីអាកាសធាតុ ផែនដីកំពុងឡើងកម្តៅក្នុងទិសដៅ ២,៥ទៅ២,៩អង្សានៅដំណាច់សតវត្សរ៍ ពោលគឺឆ្ងាយពីកម្មវត្ថុក្រុងប៉ារីសឆ្ងាយណាស់។ ប៉ុន្តែ មនុស្សជាតិនៅតែអាចកំរិតការឡើងកម្តៅសីតុណ្ហភាពផែនដីបាននៅឡើយ ប្រសិនបើមានសកម្មភាពភ្លាមនិងខ្លាំងក្លា។ដូច្នេះទោះល្អឬមិនល្អក៏ដោយ ក៏តុល្យការសរុបបាននៅក្នុងសន្និសីទលើកនេះនឹងអាចជួយចង្អុលបង្ហាញឱ្យឃើញអំពីចំណុចខ្វះខាត ហើយCOP28ត្រូវកំណត់អំពីកម្មវត្ថុដែលត្រូវធ្វើនៅដំណាក់កាលបន្ទាប់ ពីពេលនេះដល់ឆ្នាំ២០៣០ ដើម្បីតម្រែតម្រង់ទិស។កម្មវត្ថុនេះ ត្រូវសម្រេចព្រមព្រៀងដោយរដ្ឋជាសមាជិកទាំងអស់ ប៉ុន្តែសន្និសីទកំពុងខ្វែងគ្នាលើបីចំណុចធំៗ។COP28នឹងសម្រេចដើរចេញពីថាមពលផូស៊ីល?ទីមួយគឺអនាគតថាមពលផូស៊ីល។ ថាមពលផូស៊ីលដែលរួមមាន ថាមពលធ្យូងថ្ម ប្រេងកាត ប្រេងសាំង និងឧស្ម័នហ្កាស ជាដើមហេតុនាំចម្បងនាំមានឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់និងការឡើងកម្តៅនៃភពផែនដី។ នៅក្នុងCOP26 រដ្ឋជាច្រើនបានប្តេជ្ញាបោះបង់ថាមពលធ្យូងថ្មជាបណ្តើរៗបន្តិចម្តងៗ។ តែថាមពលផូស៊ីលផ្សេងទៀតមិនត្រូវបានលើកមកនិយាយទេ។ អ៊ីចឹងហើយបានជារដ្ឋខ្លះព្រមទាំងអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលចង់លើយកបញ្ហាចំហេះផូស៊ីលទាំងអស់មកលាតត្រដាងនៅលើតុសន្និសីទCOP28នេះ។ត្រូវនិយាយអំពីថាមពលផូស៊ីលដែលជាប្រធានបទដ៏រសើបបំផុតហើយ សន្និសីទត្រូវប្រព្រឹត្តទៅនៅក្នុងប្រទេសផលិតថាមពលផូស៊ីលទៀត។ ម្ចាស់ផ្ទះអ្នករៀបចំសន្និសីទអេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួមជាប្រទេសផលិតប្រេង(ថាមពលផូស៊ីល) លំដាប់ទី៧នៅលើពិភពលោក។ អេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួមនិងបណ្តាប្រទេសដែលរំពឹងខ្លាំងលើថាមពលផូស៊ីល ចង់ឱ្យCOP28ផ្ចង់គិតគូរលើបច្ចេកវិទ្យាទំនើបជាន់ក្រោយសម្រាប់ចាប់និងស្តុកទុកឧស្ម័នកាបូនិក មិនឱ្យសាយភាយបំពុលបរិយាកាស ដែលភ្នាក់ងារថាមពលអន្តរជាតិក៏យល់ថាជាបច្ចេកវិទ្យាអាចជួយសម្រេចកម្មវត្ថុអាកាសធាតុបាន និងចង់ផ្តោតការគិតគូរខ្លាំងដល់ថាមពលកើតឡើងវិញ។ថាមពលកើតឡើងវិញ ជាចំណុចខ្ទាស់ទីពីរ។ សហភាពអឺរ៉ុប សហរដ្ឋអាមេរិក និងអេមីរ៉ាតស្នើកំណត់កម្មវត្ថុ បង្កើនសមត្ថភាពប្រើប្រាស់ថាមពលស្អាតបីដង។ គ្រប់គ្នាពេញចិត្តនឹងគំនិតផ្តួចផ្តើមនេះតែអង្គការការពារបរិស្ថានខ្លាចថាCOP28ជាការបង្វែរចំណាប់អារម្មណ៍ចេញពីការគិតគូរបញ្ចប់ការប្រើប្រាស់ថាមពលផូស៊ីល។ ថាមពលកើតឡើងវិញក៏ពិតជាសំខាន់ខ្លាំងមែនហើយ គ្រាន់តែថាសម្រាប់ប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ ពួកគេត្រូវការហិរញ្ញវត្ថុសម្រាប់ធ្វើវិនិយោគថាមពលស្អាត។ តើបានថវិកាមកពីណា?តើនរណាជាអ្នកផ្តល់ហិរញ្ញប្បទានអាកាសធាតុ? នេះចំណោទទីបី ដែលនឹងមានតស៊ូមតិយ៉ាងផុសផុសក្នុងរយៈពេល១៤ថ្ងៃនៃសន្និសីទ។ កាលពីCOP27 បានសម្រេចបង្កើតមូលនិធិ ប៉ះប៉ូវការខូចខាត សម្រាប់ជួយប្រទេសក្រីក្រនិងកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ដែលជាជនរងគ្រោះមហន្តរាយអាកាសធាតុបណ្តាលមកពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។ បើតាមរបាយការណ៍របស់សាកលវិទ្យាល័យDelaware ក្នុងមួយឆ្នាំ២០២២ ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុបានធ្វើឱ្យពិភពលោកខាងបង់អស់ដល់៦,៣%នៃផលិតផលសរុបរបស់ពលរដ្ឋសកម្មនៅលើផែនដី។ ជាការខាតបង់ដោយផ្ទាល់ ដោយការខាតបង់ផលិតកម្មក្នុងស្រុក ទិន្និផលកសិកម្ម និងថាមពល ព្រមទាំងជាការខាតបង់ក្នុងវិស័យវិនិយោគ។ ហើយដោយគ្មានការភ្ញាក់ផ្អើល គឺប្រទេសដែលមិនជឿនលឿន កំពុងអភិវឌ្ឍន៍ដែលរងគ្រោះនិងបន្ទុកធ្ងន់ជាងគេ។ក្រុមប្រទេសអ្នកមានបានសន្យាផ្តល់ហិរញ្ញប្បទានដល់ក្រុមប្រទេសក្រីក្រីចំនួន ១០០ពាន់លាន។ ពាក្យសន្យាត្រូវសម្រេចឱ្យបានជាក់ស្តែងនៅឆ្នាំនេះ។ តែសេចក្តី ត្រូវការ មានទំហំដល់ទៅ២ទ្រីលាន(២០០០ពាន់លាន)ឯណោះក្នុងមួយឆ្នាំៗ។ក្រៅអំពីខ្លឹមសារនៃប្រធានបទខ្វែងគ្នានេះ ជោគវាសនានិងជំនឿទុកចិត្តលើCOPកំពុងរងការគំរាមកំហែងយ៉ាងខ្លាំង។ ប្រសិនបើCOP28 មិនអាចសម្រេចលទ្ធផលអ្វីដោយជាក់លាក់និងប្រកបដោយមហិច្ឆតាទេ នៅ៨ឆ្នាំក្រោយកិច្ចព្រមព្រៀងក្រុងប៉ារីស ក្នុងពេលដែលឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ កាបូន បន្តកើនឡើងជាលំដាប់ ហើយប្រមុខដឹកនាំសន្និសីទជាប្រទេសផលិតប្រេងទៀត នោះពិភពលោកច្បាស់ជាអស់ជំនឿ និងបន្ទោសCOPជាមិនខាន៕

11/30/2023 • 6 minutes, 55 seconds

មួយខែនៃសង្រ្គាមហ្កាហ្សា អ៊ីស្រាអែលប្រកាសគម្រោងគ្រប់គ្រងសន្តិសុខហ្កាហ្សា នៅក្រោយសង្រ្គាម

គិតមកត្រឹមថ្ងៃទី៧វិច្ឆិកា មានរយៈពេលមួយខែគត់ដែល អ៊ីស្រាអែលបើកការវាយប្រហារសងសឹកក្រុមហាម៉ាស ក្នុងទឹកដីហ្កាហ្សា បន្ទាប់ពីក្រុមនេះបើកការវាយឆ្មក់ចូលទឹកដីអ៊ីស្រាអែល ដោយសម្លាប់មនុស្សប្រមាណ ១៤០០នាក់ និងចាប់ជាចំណាប់ខ្មាំង ជាង២៤០នាក់ កាលពីថ្ងៃទី៧តុលា។ ការវាយប្រហារផ្លូវអាកាស ផ្លូវគោក របស់កងទ័ពអ៊ីស្រាអែលទៅលើទឹកដីហ្កាហ្សា នៅរយៈពេលមួយខែមកនេះ បានសម្លាប់មនុស្សប្រមាណ ១ម៉ឺននាក់។ នេះបើតាមតួលេខផ្តល់ដោយក្រសួងសុខាភិបាលហាម៉ាស។ សង្រ្គាមហ្កាហ្សា ដែលអ៊ីស្រាអែលបានដាក់ទិសដៅ គាស់រំលើងក្រុមហាម៉ាស ប៉ាឡេស្ទីនបានបណ្តាលឲ្យហ្កាហ្សាដែលមានប្រជាជនរស់នៅជាង ២លាននាក់ កំពុងជួបវិបត្តិមនុស្សធម៌ វិបត្តិជនភៀសខ្លួនដ៏ធ្ងន់ធ្ងរ។ មួយខែក្រោយអំពើហិង្សាសម្លាប់មនុស្ស របស់ក្រុមហាម៉ាសប៉ាឡេស្ទីនក្នុងទឹកដីអ៊ីស្រាអែល តើអ្វីទៅជាតុល្យការចុងក្រោយ នៃការវាយប្រហារសងសឹករបស់អ៊ីស្រាអែលទៅលើក្រុមហាម៉ាស នៅទឹកដីហ្កាហ្សា? គិតមកទល់ថ្ងៃអង្គារ ទី៧វិច្ឆិកា សង្រ្គាមហ្កាហ្សាមានរយៈពេល១ខែគត់។ ១ខែគត់ដែលអ៊ីស្រាអែលបើកការវាយប្រហារសងសឹកក្រុមហាម៉ាសប៉ាឡេស្ទីន ដែលបានបញ្ជូនកងកុម្មង់ដូរ ចូលទៅវាយឆ្មក់ សម្លាប់ប្រជាជនស៊ីវិល នៅក្នុងទឹកដី អ៊ីស្រាអែល។ យោងតាមអ៊ីស្រាអែល នៅថ្ងៃទី ៧តុលា សកម្មជនប្រដាប់អាវុធហាម៉ាសជាង ២០០០នាក់ ដែលបានបំផ្លាញជញ្ជាំងព្រំដែនខ័ណ្ឌហ្កាហ្សាជាមួយអ៊ីស្រាអែលចំនួន ២៩កន្លែង បានទទួលបញ្ជាឲ្យទៅបង្កសកម្មភាពភេរវនិយម សម្លាប់ប្រជាជនស៊ីវិលអ៊ីស្រាអែលឲ្យបានច្រើនបំផុត។ ការវាយឆ្មក់របស់កងកម្ម៉ង់ដូរហាម៉ាស ទៅលើទីក្រុងភាគខាងត្បូងអ៊ីស្រាអែល បានសម្លាប់មនុស្សជាង ១៤០០នាក់ ដែលភាគច្រើនជាប្រជាជនស៊ីវិល ចំណែកមនុស្សជាង២៤០ត្រូវពួកហាម៉ាសចាប់ជាចំណាប់ខ្មាំង លាក់ទុកក្នុងទឹកដីហ្កាហ្សា។ ប្រកាសសង្រ្គាមសងសឹកភ្លាមៗទៅលើពួកហាម៉ាស អ៊ីស្រាអែលបដិសេធបទឈប់បាញ់គ្រប់ទម្រង់ ថ្វីបើអ៊ីស្រាអែលរងការដាក់សម្ពាធពីគ្រប់ទិស ដោយសារចំនួនមនុស្សស្លាប់កាន់តែកើនឡើង នៅក្នុងការវាយប្រហាររបស់អ៊ីស្រាអែលទៅលើទឹកដីហ្កាហ្សា។មួយខែបើកសង្រ្គាមហ្ហាហ្សា អ៊ីស្រាអែលនៅតែបដិសេធមិនអនុវត្តបទឈប់បាញ់មួយខែក្រោយបើកសង្រ្គាមសងសឹក ក្រុមហាម៉ាសប៉ាឡេស្ទីន នៅទឹកដីហ្កាហ្សា អ៊ីស្រាអែលនៅតែប្រកាន់ជំហរតឹងរ៉ឹង មិនព្រមអនុវត្តបទឈប់បាញ់ ដោយនៅតែបន្តជញ្រ្ជំ ទម្លាក់គ្រាប់ ទៅលើទឹកដីហ្កាហ្សា។ នៅយប់ថ្ងៃអាទិត្យឈានចូលដល់ថ្ងៃចន្ទ ដែលជិតដល់គម្រប់រយៈពេល១ខែ គត់នៃសង្រ្គាមសងសឹកក្រុមហាម៉ាសប៉ាឡេស្ទីន អ៊ីស្រាអែលបើកការវាយប្រហារដ៏សន្ធឹក ខ្លាំងជាងពេលណាៗទាំងអស់ ទៅលើទីតាំងរបស់ក្រុមហាម៉ាស នៅក្នុងទឹកដីហ្កាហ្សា។ យោងតាមការចុះផ្សាយរបស់ទស្សនាវដ្តីកងទ័ពអ៊ីស្រាអែល ប្រតិបត្តិការយោធាទាំងផ្នែកផ្លូវអាកាស និងជើងគោករបស់អ៊ីស្រាអែល នៅដើមសប្តាហ៍នេះបានសម្លាប់សកម្មជនហាម៉ាស និងបំផ្លាញទីតាំងយោធា កន្លែងស្តុកទុកអាវុធ គ្រាប់រ៉ូក្កែតរបស់ក្រុមហាម៉ាសជាច្រើនកន្លែង។ ប៉ុន្តែ ទូរទស្សន៍ហាម៉ាស ឈ្មោះ Al-Aqsaបានផ្សាយថា ការទម្លាក់គ្រាប់របស់កងទ័ពអ៊ីស្រាអែល នៅយប់ថ្ងៃអាទិត្យ សម្លាប់ជនជាតិប៉ាឡេស្ទីនយ៉ាងតិច ៧៥នាក់។ យោងតាម ក្រសួងសុខាភិបាលហាម៉ាស ដែលជាអ្នកបញ្ចេញផ្សាយតួលេខជនរងគ្រោះនៅហ្កាហ្សារហូតមក ការវាយប្រហាររបស់អ៊ីស្រាអែលទៅលើតំបន់ហ្កាហ្សា នៅមួយខែមកនេះ បានសម្លាប់មនុស្សយ៉ាងតិច ១ម៉ឺននាក់ ដែលនៅក្នុងនោះ ៤ពាន់នាក់ជាកុមារ និងបំផ្លាញហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធផ្ទះសម្បែង មន្ទីរពេទ្យ សាលារៀនជាច្រើនកន្លែង រួមទាំងជំរំជនភៀសខ្លួនគ្រប់គ្រងដោយអង្គការសហប្រជាជាតិនៅហ្កាហ្សា។សង្រ្គាមហ្កាហ្សាមិនត្រឹមបង្កឲ្យមានការបាត់បង់ជីវិតប្រជាជនស៊ីវិលប៉ាឡេស្ទីន ជាពិសេស ជាកុមារ ប៉ុន្តែ វាបានបណ្តាលឲ្យវិបត្តិមនុស្សធម៌ធ្ងន់ធ្ងរ បន្ទាប់ពីមនុស្សជាង ១លាន ៥សែននាក់ ត្រូវបង្ខំឲ្យផ្លាស់ទី បោះបង់ចោលផ្ទះសម្បែង នៅហ្កាហ្សា ដែលរងការទម្លាក់គ្រាប់បែកគ្មានលោះថ្ងៃរបស់កងទ័ពអ៊ីស្រាអែល។ អគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ លោកអង់តូនីញ៉ូ ហ្គុយទែរស្ក៍ នៅថ្ងៃអង្គារបានទាមទារឲ្យមានបទឈប់បាញ់បន្ទាន់ ព្រោះថា ហ្កាហ្សា ដែលរងការវាយប្រហារផ្លូវអាកាសរបស់អ៊ីស្រាអែលកំពុងក្លាយជាវាលកប់ខ្មោចកុមារប៉ាឡេស្ទីន។ អគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ ថ្កោលទោសផងដែរ ការវាយប្រហាររបស់ក្រុមហាម៉ាស ប្រើទឹកដីលីបង់ ដើម្បីបន្តបាញ់គ្រាប់រ៉ូក្កែត ចូលទឹកដីអ៊ីស្រាអែល។ពិភពលោកបែកបាក់ ដោយសារសង្រ្គាមហ្កាហ្សានៅចំពោះមុខសង្រ្គាមហ្កាហ្សា ពិភពលោកបែកបាក់គ្នា ជាពីរក្រុម ដោយមិនក្រុមការពារបុព្វហេតុប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីននៅហ្កាហ្សា ដែលស្លាប់ រងគ្រោះ អត់ឃ្លាន ដោយសារការវាយប្រហាររបស់កងទ័ពអ៊ីស្រាអែល និងមួយក្រុមទៀតជាអ្នកចេញមុខការពារអ៊ីស្រាអែល ក្នុងការប្រើសិទ្ធិការពារខ្លួន នៅក្រោយ រងការវាយប្រហារភេរវកម្មរបស់ក្រុមហាម៉ាស។សហគមន៍អន្តរជាតិវិញនៅតែមិនអាចរកចំណុចរួមមួយ ដើម្បីទាមទារឲ្យមានបទឈប់បាញ់នៅហ្កាហ្សា។ ជាក់ស្តែង ទោះអ៊ីស្រាអែលបើកការវាយប្រហារទម្លាក់គ្រាប់លើហ្កាហ្សា ដែលបានសម្លាប់ប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីន ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ នៅតែបរាជ័យ មិនអាចចេញសេចក្តីសម្រេចទាមទារឲ្យមានបទឈប់បាញ់នៅហ្កាហ្សា។ អាមេរិកផ្ទាល់ដែលជាសម្ព័ន្ធរបស់អ៊ីស្រាអែលបានវេតូ ប្រឆាំងសេចក្តីសម្រេច ក្នុងហេតុផលថា អ៊ីស្រាអែលមានសិទ្ធិការពារខ្លួន នៅចំពោះមុខការវាយប្រហារភេវរកម្មរបស់ក្រុមហាម៉ាស។ ដោយផ្អែកលើការលើកឡើងរបស់អ៊ីស្រាអែល អាមេរិកប្រាប់ទៅក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខថា បទឈប់បាញ់នឹងអនុញ្ញាតឲ្យក្រុមហាម៉ាសមានឱកាសប្រមូលកម្លាំងដើម្បីបន្តសង្រ្គាមរ៉ាំរ៉ៃជាមួយអ៊ីស្រាអែល។ថ្វីបើចេញមុខការការពារអ៊ីស្រាអែល ដែលបដិសេធបទឈប់បាញ់ នៅហ្កាហ្សា ប៉ុន្តែ អាមេរិកដែលរងការរិះគន់ដោយសារធ្វើមិនដឹងមិនឃើញ ចំនួនមនុស្សស្លាប់ដោយសារការទម្លាក់គ្រាប់របស់អ៊ីស្រាអែល បានទាមទារឲ្យអ៊ីស្រាអែលអនុវត្តបទឈប់បាញ់មនុស្សធម៌ ឬយ៉ាងហោចបទឈប់បាញ់តាក់ទិក ដែលមានន័យផ្អាកការប្រយុទ្ធប៉ុន្មានម៉ោង ដើម្បីបើកផ្លូវជម្លៀសមនុស្សចេញពីការប្រយុទ្ធនៅហ្កាហ្សាខាងជើង រវាងអ៊ីស្រាអែល និងក្រុមហាម៉ាស។ នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំក្រុមប្រទេសមហាអំណាចឧស្សាហកម្មG៧ នៅទីក្រុងតូក្យូ នៅថ្ងៃអង្គារនេះ អាមេរិក តាមរយៈរដ្ឋមន្រ្តីការបរទេស លោកអង់តូនី ប្លីងកិន ត្រូវព្យាយាមបញ្ចុះបញ្ចូល ប្រទេសសមាជិកដទៃទៀត ឲ្យគាំទ្របទឈប់បាញ់តាក់ទិកដែលអាមេរិកស្នើទៅភាគីអ៊ីស្រាអែល។នៅក្រោយចប់សង្រ្គាម អ៊ីស្រាអែលគ្រោងកាន់កាប់ផ្នែកសន្តិសុខនៅហ្កាហ្សាទោះរងការដាក់សម្ពាធ ពីសហគមន៍អន្តរជាតិ ការទាមទាររបស់អាមេរិកដែលជាសម្ព័ន្ធមិត្ត និងការគំរាមរបស់ប្រទេសអារ៉ាប់ ដូចជាអ៊ីរ៉ង់ជាដើមដែលបានព្រមានពីការរីករាលដាលទៅជាសង្រ្គាមតំបន់ អ៊ីស្រាអែលនៅតែរឹងទទឹង មិនប្តូរជំហររបស់ខ្លួន។ នៅថ្ងៃអង្គារនេះ នាយករដ្ឋមន្រ្តីអ៊ីស្រាអែលបានបញ្ជាក់សាជាថ្មីថា អ៊ីស្រាអែលនឹងមិនអនុវត្តបទឈប់បាញ់ ដាច់ខាត ដរាបណាក្រុមហាម៉ាសមិនដោះលែងចំណាប់ខ្មាំង ជាង ២៤០នាក់ ដែលកំពុងក្រុមហាម៉ាសចាប់យកទៅលាក់ទុកនៅហ្កាហ្សា។អ៊ីស្រាអែលមិនត្រឹមបដិសេធបទឈប់បាញ់ ប៉ុន្តែ ដោយប្រកាសសន្យាគាស់រំលើង កម្ទេចក្រុមហាម៉ាសឲ្យបាត់មុខពីទឹកដីហ្កាហ្សា ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលអ៊ីស្រាអែលអះអាងនៅថ្ងៃអង្គារថា នៅក្រោយចប់សង្រ្គាមវាយប្រហារទៅលើហាម៉ាស អ៊ីស្រាអែលនឹងចូលទៅគ្រប់គ្រងផ្នែកសន្តិសុខនៅហ្កាហ្សា សាជាថ្មីឡើងវិញ បន្ទាប់ពីអ៊ីស្រាអែលដកខ្លួនចេញពីហ្កាហ្សានៅឆ្នាំ ២០០៥។ សម្រាប់នាយកដ្ឋមន្រ្តីអ៊ីស្រាអែល ដោយសារតែហ្កាហ្សាធ្លាក់ក្រោមគ្រប់គ្រងរបស់ក្រុមហាម៉ាស នៅឆ្នាំ ២០០៧ ហ្កាហ្សាលែងស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងសន្តិសុខរបស់អ៊ីស្រាអែល ខណៈពេលក្រុមហាម៉ាសប្រែក្លាយទឹកដីហ្កាហ្សាទៅជាមូលដ្ឋានទ័ពដ៏រឹងមាំ ដើម្បីបើកប្រតិបត្តិការធ្វើភេរវនិយមសម្លាប់មនុស្សនៅទឹកដីអ៊ីស្រាអែល។អ៊ីស្រាអែល និងអាមេរិកកាន់តែឯកោសង្រ្គាមសងសឹករបស់អ៊ីស្រាអែល ដែលបានសម្លាប់ប្រជាជនស៊ីវិលប៉ាឡេស្ទីនជារៀងរាល់ថ្ងៃ បានបណ្តាលឲ្យមានរលកបាតុកម្ម កើតឡើងនៅទូទាំងពិភពលោក មិនថា នៅប្រទេសដែលកាន់សាសនាអ៊ីស្លាម ឬនៅប្រទេសសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់អ៊ីស្រាអែល ដូចជាអាមេរិកជាដើម។ នៅអាមេរិក បារាំង អាល្លឺម៉ង់ បាតុកម្មត្រូវបានរៀបចំជាច្រើនកន្លែង ដើម្បីទាមទារឲ្យអ៊ីស្រាអែលអនុវត្តបទឈប់បាញ់ បើកផ្លូវឲ្យគេនាំជំនួយមនុស្សធម៌សម្រាប់ប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីន។ចង់ ឬមិនចង់ ការវាយប្រហារដោយមិនសំចៃដៃរបស់កងទ័ពអ៊ីស្រាអែល ទៅលើទឹកដីភាគខាងជើងហា្កហ្សា បានសម្លាប់ប្រជាជនស៊ីវិល រដ្ឋាភិបាលអ៊ីស្រាអែល និងអាមេរិកដែលចេញមុខគាំទ្រទាំងផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុ និងជំនួយយោធាសម្រាប់អ៊ីស្រាអែល បានរងការរិះគន់ និងនៅឯកោជាងពេលណាៗទាំងអស់។ ដោយសារតែអ៊ីស្រាអែលនៅតែរឹងទទឹងមិនព្រមផ្អាកការវាយប្រហារហា្កហ្សា ដែលបានសម្លាប់ប្រជាជនស៊ីវិលប៉ាឡេស្ទីន ប្រទេសអារ៉ាប់មួយចំនួន ដែលធ្លាប់រាប់រកអាមេរិកនិងអ៊ីស្រាអែលបានដកខ្លួនឃ្លាតឆ្ងាយ និងដកទូតរបស់ខ្លួនចេញពីអ៊ីស្រាអែល។ នៅតាមបណ្តាប្រទេសកាន់សាសនាអ៊ីស្លាម បាតុកម្មប្រឆាំងអាមេរិក និងអ៊ីស្រាអែល បានកើតចំនួនកាន់តែច្រើន។ ចំណែក និន្នាការស្អប់ខឹង ជនជាតិជ្វីហ្វ នៅក្នុងពិភពលោក បានហក់កើនឡើងចំនួន ដោយសារតែសង្រ្គាមអ៊ីស្រាអែលនៅហ្កាហ្សា៕

11/7/2023 • 7 minutes, 55 seconds

CPI/ICC៖ ការប្រយុទ្ធនៅហ្កាហ្សាដែលរារាំងដល់ការដឹកស្បៀងទៅឲ្យជនស៊ីវីល អាចជា "ឧក្រិដ្ឋកម្មសង្គ្រាម"

សង្គ្រាមរវាងអ៊ីស្រាអែល និងក្រុមហាម៉ាសប៉ាឡេស្ទីន បានឈានចូលដល់ថ្ងៃទី២៤ហើយ បន្ទាប់ពីក្រុមភេរវកម្មអ៊ីស្លាមនេះ បានសំរុកចូលទៅក្នុងទឹកដីអ៊ីស្រាអែល កាលពីថ្ងៃទី៧តុលា សម្លាប់មនុស្សប្រមាណ១៤០០នាក់ និងបានចាប់ចំណាប់ខ្មាំងប្រមាណ២៣០នាក់។ អស់រយៈពេល២ថ្ងៃមកហើយ ដែលកងទ័ពអ៊ីស្រាអែល បានបើកប្រតិបត្តិការវាយលុក ចូលក្នុងតំបន់ហ្កាហ្សាដោយផ្ទាល់ និងបានបន្តបាញ់ប្លោងមីស៊ីលយ៉ាងដំណំ ទៅលើទីតាំងរបស់ក្រុមហាម៉ាស។ ប្រជាជនស៊ីវីលប៉ាឡេស្ទីន កំពុងរងទុក្ខវេទនាដ៏លំបាកបំផុត ដោយសារតំបន់ហ្កាហ្សាត្រូវរាំងខ្ទប់ទាំងស្រុង មិនអាចរត់ទៅណាបាន គ្មានជំរក គ្មានស្បៀងអាហារ និងគ្មានថ្នាំសង្កូវ។ យោងតាមអាជ្ញាធរសុខាភិបាលប៉ាឡេស្ទីន យ៉ាងហោចណាស់ មានជនប៉ាឡេស្ទីនស្លាប់ជាង៨០០០នាក់ហើយ គិតត្រឹមថ្ងៃទី៣០តុលា។ ឧក្រិដ្ឋកម្មសង្គ្រាម?មហន្តរាយមនុស្សធម៌ ដែលប្រជាជនស៊ីវីលប៉ាឡេស្ទីនទាំងជាង២លាននាក់នៅតំបន់ហ្កាហ្សា កំពុងតែរងគ្រោះ គឺជាការព្រួយបារម្ភដ៏ធំធេង នាពេលនេះ។ លោកអគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ បានអំពាវនាវម្តងហើយម្តងទៀត ឲ្យផ្អាកការប្រយុទ្ធ ដើម្បីបើកផ្លូវដឹកស្បៀងអាហារ ព្រមទាំងជំនួយមនុស្សធម៌ចាំបាច់ជាច្រើនទៀត ដែលប្រជាជននៅហ្សាហ្សា កំពុងតែត្រូវការជាទីបំផុត។កាលពីថ្ងៃអាទិត្យ ទី២៩តុលា លោក Karim Khan អគ្គរដ្ឋអាជ្ញានៃតុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិក្រុងឡាអេ បានធ្វើដំណើរទៅពិនិត្យស្ថានការណ៍ នៅឯច្រករ៉ាហ្វា ព្រំដែនរវាងតំបន់ហ្កាហ្សា និងអេហ្ស៊ីប ដែលច្រកនេះគឺជាច្រកតែមួយគត់ ដែលគេអាចដឹកស្បៀងចូលទៅហ្កាហ្សាបាន។ ក៏ប៉ុន្តែ ដោយសារតែការបាញ់ប្លោងគ្រាប់ នៅតែបន្តយ៉ាងសកម្ម ព្រមទាំងការវាយប្រយុទ្ធគ្នានៅលើដីដោយផ្ទាល់ផង រវាងកងទ័ពអ៊ីស្រាអែល និងក្រុមហាម៉ាស បានធ្វើឲ្យច្រករ៉ាហ្វា នៅតែបិទខ្ទប់ដដែល មិនអាចមានរថយន្តដឹកស្បៀងចូលទៅបានទេ។លោកអគ្គរដ្ឋអាជ្ញាតុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិ បានលើកឡើងថា ស្ថានការណ៍នេះ វាអាចត្រូវបានចាត់ទុកថា ជា “ឧក្រិដ្ឋកម្មសង្គ្រាម” ។ លោកបានបន្តថា អ៊ីស្រាអែល ត្រូវតែធានាការពារសុវត្ថិភាពដល់បុគ្គលិកអង្គការមនុស្សធម៌ ហើយត្រូវតែធ្វើយ៉ាងណា ឲ្យប្រជាជនស៊ីវីលប៉ាឡេស្ទីនអាចទទួលបាននូវស្បៀងអាហារ ព្រមទាំងថ្នាំពេទ្យដើម្បីព្យាបាលជំងឺនិងសង្គ្រោះអ្នករបួស។ដូចគ្នាដែរ កាលពីថ្ងៃអាទិត្យ ពីទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន លោកចូ បៃដិន បានថ្លែងអំពាវនាវទៅកាន់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីអ៊ីស្រាអែល បេនចាមីន ណេតាន់យ៉ាហ៊ូ ថាត្រូវតែធ្វើយ៉ាងណា អនុញ្ញាតឲ្យមានការដឹកស្បៀងចូលទៅហ្កាហ្សា ប្រកបដោយសុវត្ថិភាព។ លោកចូ បៃដិន បានរន្ធាន់ថា ត្រូវតែបង្កើនចំនួនស្បៀងដឹកចូលហ្កាហ្សា ឲ្យបានច្រើនបំផុត និងត្រូវតែធ្វើឲ្យបានឆាប់បំផុត ព្រោះស្ថានការណ៍កំពុងតែអាសន្នខ្លាំងណាស់។ស្បៀងមិនគ្រប់ មនុស្សដណ្តើមគ្នា!យោងតាមការិយាល័យសម្របសម្រួលកិច្ចការមនុស្សធម៌ នៃអង្គការសហប្រជាជាតិ (Ocha) កាលពីថ្ងៃអាទិត្យទី២៩តុលា គឺមានស្បៀងអាហារចំនួនប្រមាណ៣៣រថយន្ត ត្រូវបានដឹកចូលតាមច្រករ៉ាហ្វា ទៅកាន់តំបន់ហ្កាហ្សា។ គិតជាសរុប ចាប់ពីសង្គ្រាមនេះបានផ្ទុះឡើង មកត្រឹមថ្ងៃទី៣០តុលា គឺមានស្បៀងអាហារនិងជំនួយមនុស្សធម៌ ចំនួនតែ១១៧រថយន្តប៉ុណ្ណោះ ដែលត្រូវបានដឹកចូលទៅហ្កាហ្សា។ ពោលគឺជាចំនួនតិចតួចខ្លាំងណាស់ ប្រៀបបាននឹងទឹកមួយដំណក់ក្នុងមហាសមុទ្រ។ តាមធម្មតា ប្រជាជននៅតំបន់ហ្កាហ្សាប្រមាណ២លាន៤សែននាក់ ត្រូវការស្បៀងចំនួនជាង១០០កុងទឺន័រ ក្នុងមួយថ្ងៃ ទើបគ្រប់។ស្ថានការណ៍កាន់តែអាសន្ននិងចលាចលបែបនេះ បានធ្វើឲ្យមានការព្រួយបារម្ភខ្លាំងណាស់ ទាក់ទិងការផ្ទុះអំពើហិង្សា លែងមានសណ្តាប់ធ្លាប់សាធារណៈក្នុងចំណោមប្រជាជនស៊ីវីលនៅហ្កាហ្សា។ ដោយសារតែគ្មានស្បៀងអាហារ គ្មានទឹកបរិភោគ និងសម្ភារៈប្រើប្រាស់ ប្រជាជនចាប់ផ្តើមចលាចលស្លន់ស្លោ ប្រវាយប្រតប់ដណ្តើមគ្នាយ៉ាងអាណាធិបតេយ្យ។យ៉ាងណាមិញ ទីភ្នាក់ងារអង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកជនភៀសខ្លួនប៉ាឡេស្ទីន (Unrwa) បានបញ្ជាក់ឲ្យដឹងថា គេមានការបារម្ភណាស់ អំពីភាពចលាចលហិង្សាដែលអាចកើតឡើង ដោយសារតែមនុស្សប្រញ៉ាយដណ្តើមគ្នា លែងមានសណ្តាប់ធ្នាប់។ ហេតុការណ៍ មនុស្សចូលទៅប្រមូលយក និងប្រញ៉ាយដណ្តើមយកស្បៀងអាហារ បានកើតឡើងហើយ កាលពីថ្ងៃសៅរ៍ទី២៨តុលា នៅទីតាំងស្តុកស្បៀងមួយកន្លែង និងទីតាំងចែកស្បៀងច្រើនកន្លែងទៀត។អ៊ីស្រាអែលបន្ថែមកម្លាំង ចូលកាត់ផ្តាច់ផ្លូវឆ្លងកាត់ជើង-ត្បូង នៃតំបន់ហ្កាហ្សាគួរបញ្ជាក់ថា ទោះជាមានការអំពាវនាវឲ្យឈប់បាញ់យ៉ាងណាក៏ដោយ តែអ៊ីស្រែអែលនៅតែបន្តប្រយុទ្ធ និងបន្ថែមកាន់តែសកម្ម។ កាលពីថ្ងៃអាទិត្យទី៣០តុលា កងទ័ពអ៊ីស្រាអែល បានប្រកាសបន្ថែមកម្លាំងទាហាន ដើម្បីបើកប្រតិបត្តិការ សំរុកចូលទៅតំបន់ហ្កាហ្សាកាន់តែជ្រៅ។ អ៊ីស្រាអែល អះអាងថា គេមានកម្មវត្ថុ គឺបោលសំអាតក្រុមហាម៉ាសឲ្យវិនាស ទាំងកម្លាំងមនុស្ស ទាំងកម្លាំងសព្វាវុធ និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរូងក្រោមដីនៅហ្កាហ្សា។យ៉ាងណាមិញ កងទ័ពអ៊ីស្រាអែល បានអះអាងថា នៅរវាង២៤ម៉ោងចុងក្រោយនេះ គេបានវាយកម្ទេចបានជោគជ័យ ទៅលើចំណុចគោលដៅចំនួន៦០០ របស់ក្រុមភេរវកម្មហាម៉ាស។ កងទ័ព បានកំទេចទីតាំងស្តុកអាវុធរបស់ក្រុមហាម៉ាស ទីតាំងបាញ់និងប្រព័ន្ធបាញ់គ្រាប់រ៉ូកែត និងគ្រាប់មីស៊ីល ព្រមទាំងទីតាំងលាក់ខ្លួនរបស់ពួកហាម៉ាសថែមទៀត។សូមបញ្ជាក់ដែរថា គិតចាប់ពីថ្ងៃសៅរ៍ ជាថ្ងៃដែលកងទ័ពអ៊ីស្រាអែល បានបើកប្រតិបត្តិការសំរុកចូលតំបន់ហ្កាហ្សា គឺ មានមេក្រុមហាម៉ាសជាច្រើននាក់ ត្រូវបានកងទ័ពអ៊ីស្រាអែលសម្លាប់បាន។ ហើយកាលពីយប់ថ្ងៃអាទិត្យ ឈានចូលថ្ងៃចន្ទ ទី៣០តុលា ទាហានអ៊ីស្រាអែល បានបញ្ជាយន្តហោះមួយគ្រឿងគ្មានមនុស្សបើក ឲ្យទៅវាយប្រហារចំអាគារមួយកន្លែង ដែលមានសមាជិកហាម៉ាសជាង២០នាក់សំងំលាក់ខ្លួន។ហើយនៅព្រឹកថ្ងៃចន្ទ រថក្រោះរបស់កងទ័ពអ៊ីស្រាអែល បានឈានចូលទៅដល់តំបន់ al-Zetoun ដែលស្ថិតនៅជាយក្រុងហ្កាហ្សាស៊ីធី។ វត្តមានរបស់រថក្រោះអ៊ីស្រាអែលនៅតំបន់នេះ បង្ហាញថា កងទ័ពអ៊ីស្រាអែល បានកាត់ផ្តាច់ផ្លូវ Salah al-Deen ហើយ ដែលផ្លូវនេះជាខ្សែផ្លូវដ៏សំខាន់ ឆ្លងកាត់ពីជើងទៅត្បូងនៅតំបន់ហ្កាហ្សា។អ៊ីស្រាអែលគំរាមបាញ់ប្លោងគ្រាប់ទៅលើមន្ទីរពេទ្យ?យោងតាមអង្គការអឌ្ឍចន្ទក្រហមប៉ាឡេស្ទីន គឺនៅតំបន់ក្បែរមន្ទីរពេទ្យជាច្រើនកន្លែងដែលពួកគេគ្រប់គ្រង បានរងនូវការបាញ់ប្លោងមីស៊ីលជាច្រើនដង។ អង្គការនេះ លើកឡើងថា ការបាញ់ប្លោងរបៀបនេះ គឺវាបានគំរាមយ៉ាងអាសន្នបំផុត ទៅលើអាយុជីវិតអ្នកជំងឺ អ្នករបួស និងប្រជាជនស៊ីវីលប៉ាឡេស្ទីន ដែលមកជ្រកនៅមន្ទីរពេទ្យ។លោក Bacha Mourad ប្រធានមន្ទីរពេទ្យ al-Quds បានបញ្ជាក់ប្រាប់អ្នកយកព័ត៌មានបារាំង AFP ថា មន្ទីរបានទទួលសារពីភាគីអ៊ីស្រាអែល ឲ្យមន្ទីរពេទ្យលោកជម្លៀសអ្នកជំងឺ អ្នករបួស និងប្រជាជនស៊ីវីលចេញឲ្យអស់ ក្នុងពេលដ៏ឆាប់ ព្រោះកងទ័ពអ៊ីស្រាអែលនឹងបើកការវាយប្រហារ។នៅចំពោះមុខស្ថានការណ៍មហន្តរាយមនុស្សធម៌នេះ ព្រឹកថ្ងៃចន្ទទី៣០តុលា លោកប្រធានអង្គការសុខភាពពិភពលោក បានថ្លែងការអំពាវនាវទៅកាន់អ៊ីស្រាអែល ដោយលោកបានលើកឡើងថា “យើងសូមនិយាយម្តងហើយម្តងទៀត ថាការជម្លៀសមន្ទីរពេទ្យមួយទាំងមូល ដែលពោរពេញដោយអ្នកជំងឺ អ្នករបួស វាជារឿងមួយមិនអាចធ្វើទៅបានទេ។ វាគឺជារឿងគ្រោះថ្នាក់ខ្លាំងណាស់ ធ្វើឲ្យជំងឺ អ្នករបួស ត្រូវប្រឈមនឹងសេចក្តីស្លាប់។សូមបញ្ជាក់ថា កងទ័ពអ៊ីស្រាអែល តែងតែបានអះអាងជានិច្ច ថាក្រុមហាម៉ាសបានយកប្រជាជនស៊ីវីលជាខែលដើម្បីការពារខ្លួន។ អ៊ីស្រាអែលបានអះអាងថា គេមានភស្តុតាងនិងរូបភាពបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ ថាទីតាំងសំខាន់ៗនៃរូងក្រោមដីរបស់ពួកហាម៉ាស គឺធ្វើនៅខាងក្រោមមន្ទីរពេទ្យនៅតំបន់ហ្កាហ្សា ព្រោះក្រុមភេរវកម្មនេះមិនដែលខ្វល់អំពីអាយុជីវិតជនស៊ីវីលប៉ាឡេស្ទីនឡើយ។ ជាងនេះទៀត សង្គ្រាមដ៏ធំនេះបានផ្ទុះឡើង គឺដោយសារក្រុមហាម៉ាសជាអ្នកចាប់ផ្តើម ដោយបានចូលទៅសម្លាប់មនុស្សយ៉ាងសាហាវព្រៃផ្សៃបំផុត នៅខាងទឹកដីអ៊ីស្រាអែលចំនួន១៤០០នាក់ កាលពីថ្ងៃទី៧តុលា។ ក្រុមហាម៉ាសដឹងយ៉ាងច្បាស់ណាស់ ថាប្រតិបត្តិការភេរវកម្មរបស់ខ្លួននេះ នឹងត្រូវរងការឆ្លើយបតបវិញដ៏ធ្ងន់ ពីសំណាក់អ៊ីស្រាអែល ហើយអ្នករងគ្រោះលំបាកគឺប្រជាជនស៊ីវីលប៉ាឡេស្ទីន តែក្រុមនេះនៅតែធ្វើ។ភាគីអ៊ីស្រាអែល បានចោទថាក្រុមហាម៉ាស បានយកមន្ទីរពេទ្យ ជាកន្លែងលាក់អាវុធ និងជាកន្លែងពួនសំងំលាក់ខ្លួនថែមទៀតផង។ កងទ័ពអ៊ីស្រាអែល គ្មានបំណងណាមួយសម្លាប់ប្រជាជនស៊ីវីលប៉ាឡេស្ទីននៅមន្ទីរពេទ្យទេ ហេតុដូច្នេះហើយ ទើបបានជាភាគីអ៊ីស្រាអែល ជូនដំណឹងឲ្យជម្លៀសជនស៊ីវីលចេញពីទីតាំងមន្ទីរពេទ្យ មុននឹងបើកការវាយប្រហារកំទេចក្រុមហាម៉ាស។ តែយ៉ាងណា ការចោទរបស់អ៊ីស្រាអែលនេះ ត្រូវបានក្រុមភេរវកម្មហាម៉ាស បដិសេធជានិច្ចដែរ៕

10/30/2023 • 8 minutes, 32 seconds

កងទ័ពអ៊ីស្រាអែលបន្តចូលទៅក្នុងហ្កាហ្សា ខណៈរុស្សីជួបតំណាងក្រុមហាម៉ាសនិងអ៊ីរ៉ង់នៅម៉ូស្គូ

វេលាទៀបភ្លឺថ្ងៃសុក្រទី២៧តុលា កងទ័ពអ៊ីស្រាអែល បានចូលទៅក្នុងតំបន់ហ្កាហ្សាជាលើកទី២ ដើម្បីបើកប្រតិបត្តិការកំទេចទីតាំងរបស់ក្រុមហាម៉ាស។ នៅឯទីក្រុងម៉ូស្គូឯណោះ កាលពីថ្ងៃព្រសហ្បតិ៍ ក្រុមហាម៉ាសបាននាំគណៈប្រតិភូទៅជួបប្រជុំជាមួយភាគីរុស្ស៊ី ខណៈអនុរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសអ៊ីរ៉ង់ ក៏មានវត្តមាននៅម៉ូស្គូដែរ។ កងទ័ពអ៊ីស្រាអែលចូលទៅតំបន់ភាគកណ្តាលហ្កាហ្សាបន្ទាប់ពីបានចាប់ផ្តើមប្រតិបត្តិការ ចូលទៅភាគខាងជើងតំបន់ហ្កាហ្សា កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ទី២៦តុលា កងទ័ពអ៊ីស្រាអែលបានឲ្យដឹងថា គេបានបន្តសំរុកចូលជាថ្មីម្តងទៀត នៅវេលាទៀបភ្លឺថ្ងៃសុក្រ ទី២៧តុលា។ ប្រតិបត្តិការថ្មីនេះ បានធ្វើនៅតំបន់ភាគកណ្តាល នៃតំបន់ហ្កាហ្សា ដោយកងទ័ពអ៊ីស្រាអែល បានប្រើប្រាស់កម្លាំងរថក្រោះ ជាច្រើនគ្រឿង និងបានត្រូវបានការពារពីលើអាកាស ដោយយន្តហោះចម្បាំង និងយានដ្រូនថែមទៀត។ ទន្ទឹមគ្នានេះ កងទ័ពអ៊ីស្រាអែល ក៏បានបាញ់ប្លោងមីស៊ីលជាច្រើនគ្រាប់ ទៅលើទីតាំងរបស់ក្រុមហាម៉ាស នៅភាគកណ្តាលហ្កាហ្សាដែរ នៅវេលាយប់ថ្ងៃសុក្រ ទី២៦តុលា។លិខិតប្រកាសរបស់កងទ័ពអ៊ីស្រាអែល ដែលបានចេញផ្សាយនៅព្រឹកថ្ងៃសុក្រ បានឲ្យដឹងថា កងទ័ពអ៊ីស្រាអែលបានចេញពីតំបន់ហ្កាហ្សាមកវិញហើយ បន្ទាប់់ពីបានសម្រេចកម្មវត្ថុនៃបេសកកម្ម។ កម្មវត្ថុដែលគេសម្រេចបាន គឺបានកំទេចជើងទម្របាញ់គ្រាប់រ៉ូកែត របស់ក្រុមហាម៉ាស ជាច្រើនកន្លែង កំទេចទីបញ្ជាការដ្ឋានរបស់ក្រុមហាម៉ាស ហើយបានសម្លាប់សមាជិកក្រុមហាម៉ាសជាច្រើននាក់ទៀត។ លិខិតប្រកាសរបស់កងទ័ពអ៊ីស្រាអែលនេះ មិនបានបញ្ជាក់ទេ ថាខាងអ៊ីស្រាអែលមានរបួសឬស្លាប់ប៉ុន្មាននាក់ នៅក្នុងប្រតិបត្តិការលុកចូលហ្កាហ្សានេះ។គួរបញ្ជាក់ថា នេះគឺជាលើកទី២ហើយ ដែលកងទ័ពអ៊ីស្រាអ៊ែល សំរុកចូលទៅក្នុងតំបន់ហ្កាហ្សាដោយផ្ទាល់។ ប្រតិបត្តិការលើកទី១បានធ្វើកាលយប់ថ្ងៃពុធ ឈានចូលថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ទី២៦តុលា នៅភាគខាងជើងហ្កាហ្សា។ តាមការសង្កេត ប្រតិបត្តិការរបស់កងទ័ពអ៊ីស្រាអែល គឺប្រើប្រាស់រថក្រោះ រថពាសដែកចូលទៅហ្កាហ្សា ដើម្បី “វាយប្រហារដោយចំពោះ” ទៅលើទីតាំងមុខសញ្ញាណាមួយរបស់ក្រុមហាម៉ាស ដែលគេបានកំណត់គោលដៅទុក។ សម្រេចហើយ គេដកថយមកខាងអ៊ីស្រាអែលវិញ មុននឹងមានប្រតិបត្តិការថ្មី ចូលទៅម្តងទៀត។ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិអ៊ីស្រាអែល ធ្លាប់បានសន្យាហើយថានឹងសម្លាប់សមាជិកក្រុមហាម៉ាសម្តងមួយៗ រហូតទាល់តែអស់។គួរបញ្ជាក់ដែរថា តាមរយៈរូបភាពវីដេអូបង្ហាញពីប្រតិបត្តិការចូលទៅហ្កាហ្សា ដែលខាងភាគីកងទ័ពអ៊ីស្រាអែលបានផ្សព្វផ្សាយ គឺភាគីអ៊ីស្រាអែលចង់បង្ហាញប្រាប់មតិមហាជនទូទាំងពិភពលោក ថាកងទ័ពអ៊ីស្រាអែលមានការប្រុងប្រយ័ត្ន និងមានការទទួលខុសត្រូវខ្ពស់ណាស់ មិនមែនចូលទៅវាយប្រហារដោយឥតរើសមុខនៅក្នុងតំបន់ហ្កាហ្សាទេ។ ពោលគឺគេទៅកម្ទេច តែទីតាំងនិងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ របស់ក្រុមភេរវកម្មហាម៉ាសតែប៉ុណ្ណោះ។រុស្ស៊ីហៅតំណាងក្រុមហាម៉ាស និងអ៊ីរ៉ង់ ទៅប្រជុំនៅម៉ូស្គូ?ស្របពេលដែលអ៊ីស្រាអែលបើកប្រតិបត្តិការចូលក្នុងហ្កាហ្សា ដើម្បីកំទេចក្រុមហាម៉ាស នៅម៉ូស្គូឯណោះ រុស្ស៊ីបានជួបជាមួយតំណាងក្រុមហាម៉ាស និងតំណាងរដ្ឋាភិបាលអ៊ីរ៉ង់ កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី២៦តុលា។ លោកស្រី Maria Zakharova អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសរុស្ស៊ី បានបញ្ជាក់ឲ្យដឹងថា តំណាងក្រុមហាម៉ាសប៉ាឡេស្ទីន តំណាងរដ្ឋាភិបាលអ៊ីរ៉ង់ ពិតជាមានវត្តមាននៅក្រុងម៉ូស្គូពិតមែន។ តែយ៉ាងណា មិនមានការបញ្ជាក់ឲ្យច្បាស់ ថាភាគីទាំង៣ជួបប្រជុំគ្នា ក្នុងពេលតែមួយ ឬក៏ជាជំនួបដាច់ដោយឡែកពីគ្នានោះទេ។ក្រោយដឹងដំណឹងនេះភ្លាម ក្រសួងការបរទេសអ៊ីស្រាអែល បានប្រតិកម្មយ៉ាងខ្លាំង ដោយបានបរិហារបន្ទោសរុស្ស៊ី ថាមិនត្រូវទទួលជួបជាមួយក្រុមភេរវកម្មហាម៉ាសបែបនេះទេ។ លិខិតក្រសួងការបរទេសអ៊ីស្រាអែល បានលើកឡើងថា ក្រុមហាម៉ាសជាក្រុមភេរវកម្មសាហាវព្រៃផ្សៃ សឹងតែជាងក្រុមជីហាតអង្គការរដ្ឋអ៊ីស្លាមទៅទៀត។ ក្រុមហាម៉ាសជាក្រុមដែលមានបាតដៃប្រឡាក់ឈាម។ កាលពីថ្ងៃទី៧តុលា ជនស៊ីវីលចំនួនប្រមាណ១៤០០ នៅក្នុងទឹកដីអ៊ីស្រាអែល ត្រូវបានក្រុមហាម៉ាសសម្លាប់យ៉ាងសាហាវបំផុត ខ្លះត្រូវពួកវាបាញ់សម្លាប់ ខ្លះដុតទាំងរស់ និងបានចាប់ចំណាប់ខ្មាំងទាំងកុមារ ទាំងមនុស្សចាស់ជរា សរុបជាង២២០នាក់ថែមទៀត។ផ្អែកតាមទីភ្នាក់ងារព័ត៌មានរដ្ឋរុស្ស៊ី ដែលស្រង់ប្រភពពីមន្ត្រីការទូត គឺគណៈប្រតិភូក្រុមហាម៉ាសទៅម៉ូស្គូ ដឹកនាំដោយមេក្រុមហាម៉ាសម្នាក់ ឈ្មោះ Moussa Abou Marzouk។ ផ្អែកតាមប្រភពនេះ ការជជែកគ្នារវាងរុស្ស៊ីនិងក្រុមហាម៉ាស គឺបានផ្តោតសំខាន់ ទៅលើបញ្ហាចំណាប់ខ្មាំងដែលកំពុងស្ថិតក្នុងដៃក្រុមហាម៉ាស។ បណ្តាញព័ត៌មានរុស្ស៊ី អះអាងថាភាគីរុស្ស៊ី បានទាមទារយ៉ាងទទូច ឲ្យក្រុមហាម៉ាស ត្រូវតែពិចារណា ដោះលែងចំណាប់ខ្មាំងជាជនជាតិបរទេសទាំងអស់។ បន្ថែមពីនេះ ភាគីរុស្ស៊ីបានលើកឡើងអំពីការជម្លៀសជនជាតិរុស្ស៊ី និងជនបរទេសដែលជាប់នៅក្នុងតំបន់ហ្កាហ្សា។ដោយឡែក នៅព្រឹកថ្ងៃសុក្រទី២៧តុលា បណ្តាញព័ត៌មានរុស្ស៊ី Kommersant បានចុះផ្សាយថា តំណាង ក្រុមហាម៉ាសម្នាក់ ឈ្មោះ Abou Hamid ដែលមានវត្តមាននៅម៉ូស្គូ បានអះអាងប្រាប់ថា ក្រុមហាម៉ាសនឹងមិនអាចដោះលែងចំណាប់ខ្មាំងជាដាច់ខាត ដរាបណាគ្មានបទឈប់បាញ់ទេនោះ។ តំណាងក្រុមហាម៉ាសរូបនេះ បន្ថែមថា ពួកគេត្រូវការពេលវេលា ដើម្បីប្រមូលព័ត៌មាននិងកំណត់ទីតាំង ថាចំណាប់ខ្មាំងស្ថិតនៅត្រង់ទីតាំងណាខ្លះ។ ប្រភពដដែលនេះ បានអះអាងទៀតថា គិតត្រឹមពេលនេះ យ៉ាងហោចមានចំណាប់ខ្មាំងជិត៥០នាក់ហើយ ដែលបានស្លាប់ដោយការបាញ់ប្លោងមីស៊ីលរបស់អ៊ីស្រាអែល។ប្រភពពីក្រសួងការបរទេសរុស្ស៊ីវិញ បានឲ្យដឹងថា លោកអនុរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសអ៊ីរ៉ង់ Ali Bagheri Kani ដែលមានវត្តមាននៅម៉ូស្គូ បានជួបប្រជុំជាមួយលោកអនុរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសរុស្ស៊ី Mikhail Bogdanov កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍។ អ្នកទាំង២ បាននិយាយគ្នា អំពីភាពចាំបាច់នៅក្នុងការឈានទៅបញ្ឈប់ការផ្ទុះអាវុធនៅហ្កាហ្សា និងតំបន់ជុំវិញ ហើយនិងការបញ្ជូនជំនួយមនុស្សធម៌ ទៅជួយប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីន ឲ្យបានឆាប់ជាទីបំផុត។ ភាគីទាំង២ សន្យាថានឹងបន្តសហការគ្នា ប្រឹងប្រែងការពារស្ថិរភាពតំបន់ដើមបូព៌ា។លោក ចូ បៃដិន ផ្ញើសារទៅគំរាមមេដឹកនាំអ៊ីរ៉ង់គួរកត់សំគាល់ថា ស្ថិរភាពតំបន់ដើមបូព៌ា កំពុងតែស្ថិតក្នុងគ្រោះថ្នាក់ដ៏ធំ ដោយគេបារម្ភថាសង្គ្រាមរវាងក្រុមហាម៉ាស និងអ៊ីស្រាអែល អាចនឹងឆាបឆេះរាលដាលពាសពេញតំបន់តំបន់។ អ្វីដែលគេបារម្ភបំផុត គឺការចូលលូកដៃ របស់អ៊ីរ៉ង់ នៅក្នុងសង្គ្រាមនេះ។ យ៉ាងណាមិញ ដើម្បីបង្ការកំញើញទៅលើអ៊ីរ៉ង់ ឲ្យប្រុងប្រយ័ត្ន អាមេរិកបានបន្ថែមកម្លាំងទៅក្បែរអ៊ីស្រាអែល។នៅថ្ងៃសុក្រទី២៧តុលា ក្រសួងការពារជាតិអាមេរិក បានឲ្យដឹងថា គេបានបើកប្រតិបត្តិការវាយប្រហារ ទៅលើទីតាំង២កន្លែង ដែលក្រុមប្រដាប់អាវុធជាកូនចៅអ៊ីរ៉ង់ប្រើប្រាស់ ស្ថិតនៅភាគខាងកើតស៊ីរី។ លោក Lloyd Austin បានឲ្យដឹង ការវាយប្រហាររបស់កងទ័ពអាមេរិកនេះ គឺជាការវាយប្រហារការពារខ្លួនដ៏ស្របច្បាប់ ឆ្លើយតបវាយបកទៅវិញ បន្ទាប់់ពីក្រុមប្រដាប់អាវុធកូនចៅអ៊ីរ៉ង់ បានវាយប្រហារជាច្រើនដង មកលើទីតាំងរបស់កងទ័ពអាមេរិក ប្រចាំនៅស៊ីរីនិងនៅអ៊ីរ៉ាក់ គិតចាប់ពិថ្ងៃទី១៧តុលាមក។កាលពីល្ងាចថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ទី២៦តុលា លោក John Kirby អ្នកនាំពាក្យសេតវិមានបានបញ្ជាក់ឲ្យដឹងថា លោក ប្រធានាធិបតី ចូ បៃដិន បានផ្ញើសារដោយផ្ទាល់ ទៅកាន់ប្រមុខដឹកនាំអ៊ីរ៉ង់ អាយ៉ាតូឡា អាលី ខាមឺណី ដោយបានក្រើនរំឭកឲ្យអ៊ីរ៉ង់ ត្រូវតែបញ្ឈប់ការវាយប្រហារមកលើកងទ័ពអាមេរិក ដែលប្រចាំនៅតំបន់ដើមបូព៌ា។ លោក ចូ បៃដិនបានគំរាមដោយត្រង់ៗថា អ៊ីរ៉ង់ត្រូវតែស្ថិតនៅឲ្យឆ្ងាយ កុំចង់មកលូកដៃ ពង្រីកសង្គ្រាមរវាងក្រុមហាម៉ាស និងអ៊ីស្រាអែល ឲ្យរីករាលដាលធំឲ្យសោះ។ជាការពិតណាស់ ប៉ុន្មានថ្ងៃចុងក្រោយនេះ ភាគីអាមេរិកបានឲ្យដឹងថា ក្រុមប្រដាប់អាវុធកូនចៅអ៊ីរ៉ង់ជាច្រើនក្រុម បានបាញ់មីស៊ីល និងបានបញ្ជាយានដ្រូន មកវាយប្រហារមកលើទីតាំងរបស់កងទ័ពអាមេរិក ដែលប្រចាំការនៅស៊ីរី និងនៅអ៊ីរ៉ាក់។ គិតត្រឹមថ្ងៃទី២៧តុលា ការវាយប្រហាររបៀបនេះ មានចំនួនប្រមាណ១៦ដង នៅអ៊ីរ៉ាក់១២ដង នៅស៊ីរី៤ដង។ តែភាគច្រើននៃការវាយប្រហារនេះ គឺមិនបានជោគជ័យទេ ដោយគ្រាន់តែបានបណ្តាលឲ្យបុគ្គលិកអាមេរិក របួសស្រាលជាង២០នាក់។ យ៉ាងណាក៏ដោយ លោករដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិអាមេរិក បានសង្កត់ធ្ងន់ថាការវាយបកវិញរបស់អាមេរិក ទៅលើក្រុមប្រដាប់អាវុធអ៊ីរ៉ង់ គឺវាស្ថិតនៅដាច់ដោយឡែក ពីសង្គ្រាមដែលកំពុងកើតឡើងនៅហ្កាហ្សា ហើយគោលជំហរអាមេរិក ទាក់ទិននឹងសង្គ្រាមនេះ គឺនៅដដែលមិនប្រែប្រួលទេ៕

10/27/2023 • 8 minutes, 9 seconds

អ៊ីស្រាអែលផ្តើមផែនការវាយលុកជើងគោកលើតំបន់ហ្កាហ្សា?

អ៊ីស្រាអែលបានសច្ចាកម្ចាត់ចលនាហាម៉ាសប៉ាឡេស្ទីនឱ្យអស់ ក្រោយរងការឆ្មក់វាយប្រហារទ្រង់ទ្រាយធំរបស់ពួកហាម៉ាសកាលពីថ្ងៃទី៧តុលា២០២៣។ ប៉ុន្តែទោះមានពាក្យព្រមានអន្តរជាតិកាន់តែច្រើនឡើងៗយ៉ាងក៏ដោយ ក៏អ៊ីស្រាអែលមិនខ្វល់ដែរ។ អ៊ីស្រាអែលបន្តរៀបប្រតិបត្តិការជើងគោកលើតំបន់ហ្កាហ្សា និងទំនងជាបានវាយលុកចូលភាគខាងជើងហ្កាហ្សាមួយប្រាវនៅយប់មិញ។ អ៊ីស្រាអែលបានស្បថសច្ចាបញ្ចប់ជីវិតចលនាហាម៉ាស ក្រោយពីក្រុមនេះបានឆ្មក់វាយប្រហារទ្រង់ទ្រាយធំកាលពីថ្ងៃទី៧តុលា២០២៣ ដែលបើតាមអ៊ីស្រាអែល បង្កឱ្យមានមនុស្សស្លាប់ខាងអ៊ីស្រាអែលយ៉ាងហោច១៤០០នាក់ និងជាង២២០នាក់ជាប់ជាចំណាប់ថ្នូរ (បួននាក់បានសេរីភាពវិញ)។ នាយករដ្ឋមន្ត្រីអ៊ីស្រាអែលលោកនេតាន់យ៉ាហ៊ូ បានបញ្ជាក់នៅយប់ថ្ងៃពុធម្សិលមិញថា កំពុងត្រៀមលក្ខណៈវាយចូលហ្កាហ្សា ដោយមិនលម្អិតថាចូលនៅពេលណា យ៉ាងណា និងកម្លាំងប៉ុន្មានទេ។ ស្រាប់តែនៅយប់មិញ ទាហានអ៊ីស្រាអែលបានវាយលុកចូលភាគខាងជើងតំបន់ហ្កាហ្សា។ប្រតិបត្តិការវាយលុកជើងគោកអ៊ីស្រាអែលចាប់ផ្តើមយ៉ាងណា?មិនមែនជាប្រតិបត្តិការវាយលុកជើងគោកដូចអ្វីដែលប្រមុខដឹកនាំនយោបាយនិងយោធាអ៊ីស្រាអែលបានសន្យាទេ។ ប៉ុន្តែនៅយប់ថ្ងៃពុធឆ្លងមកថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ទី២៦តុលានេះ យោធាអ៊ីស្រាអែលបានបើកការវាយលុកមួយចូលទៅក្នុងភាគខាងជើងតំបន់ហ្កាហ្សា សំដៅលើទីតាំងសំខាន់ៗមួយចំនួន។ នេះបើតាមអ្នកនាំពាក្យយោធាអ៊ីស្រាអែល។ ក្នុងក្របខ័ណ្ឌនៃប្រតិបត្តិការវាយលុកជើងគោកទ្រង់ទ្រាយធំ កងរថពាសដែកអ៊ីស្រាអែលបានជ្រៀតចូលក្នុងដែនដីប៉ាឡេស្ទីន ទៅបំផ្លាញហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរបស់ពួកហាម៉ាស ទីតាំងកាំភ្លើងត្បាល់និងផ្តើមត្រួសត្រាយភូមិសាស្ត្រ។ សេចក្តីថ្លែងការណ៍យោធាអ៊ីស្រាអែលដដែលបានបញ្ជាក់ទៀតថា ក្រោយប្រតិបត្តិការវាយលុកមួយប្រាវនេះរួច កងទ័ពអ៊ីស្រាអែលបានចាកចេញពីតំបន់ភាគខាងជើងហ្កាហ្សានោះ ហើយត្រលប់មកឈរជើងនៅព្រំដែនខាងដែនដីខ្លួនវិញ។នេះជា វាយលុកចូលក្នុងតំបន់ហ្កាហ្សាលើកទីពីរហើយគិតចាប់តាំងពីសង្គ្រាមអ៊ីស្រាអែល-ហាម៉ាសបានផ្ទុះឡើងមក ប៉ុន្តែជាលើកទីមួយសម្រាប់កងពលរថក្រោះ។ នាយករដ្ឋមន្ត្រីអ៊ីស្រាអែលលោកនេតាន់យ៉ាហ៊ូ បានទទួលស្គាល់ថាប្រតិបត្តិការជើងគោកមានការយឺតយ៉ាវជាងការព្រាងទុក ដោយអ៊ីស្រាអែលមិនទាន់ដឹងច្បាស់អំពីមតិសាធារណៈរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។ នៅព្រឹកថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះ អ្នកធ្វើអត្ថាធិប្បាយបានព្រលយអំពីមូលហេតុពីរគឺ បញ្ហាចំណាប់ខ្មាំងក្នុងដៃពួកហាម៉ាស និងសំណើអាមេរិកសុំឱ្យពន្យារពេលសិនដើម្បីមានឱកាសរៀបចំដាក់ឱ្យដំណើរការប្រព័ន្ធខែលមីស៊ីលការពារតំបន់។ប្រតិបត្តិការជើងគោកអ៊ីស្រាអែលជាការគិតខុស?តាមការពិតទៅនោះ ពាក្យព្រមានអំពីផលវិបាកនៃការវាយប្រហារជើងគោកមានកាន់តែច្រើនឡើងៗ។ ក្តីព្រួយបារម្ភជុំវិញប្រតិបត្តិការវាយលុកផ្លូវគោកអ៊ីស្រាអែលលើតំបន់ហ្កាហ្សា កំពុងរីកធំធាត់ក្នុងរង្វង់សហគមន៍អន្តរជាតិ។ ប្រតិបត្តិការវាយលុកជើងគោកលើហ្កាហ្សាដែលរងការបិទខ្ទប់ទាំងស្រុង និងរងការទម្លាក់គ្រាប់បែកឥតឈប់តាំងពី២០ថ្ងៃមកហើយ នឹងជួបការលំបាកស្មុគស្មាញខ្លាំងណាស់ ព្រោះហ្កាហ្សាជាដែនដីដ៏តូច មានមនុស្សរស់នៅកកកុញគ្នាខ្លាំង បង្កប់ដោយរូងក្រោមដីយ៉ាងប្រទាក់ក្រឡាដែលពួកហាម៉ាសបានជីកសម្រាប់លាក់ខ្លួន លាក់អាវុធយុទ្ធភ័ណ្ឌ និងមានចំណាប់ខ្មាំងក្នុងដៃទៀត។នៅយប់មិញ លោកប្រធានាធិបតីអាមេរិក ចូបៃដិន បានអះអាងថា អ៊ីស្រាអែលមិនត្រឹមតែមានសិទ្ធិទេ តែត្រូវមានទំនួលខុសត្រូវទៀត ក្នុងការការពារខ្លួន។ អ៊ីស្រាអែលត្រូវប្រឹងឱ្យអស់អំពីលទ្ធភាពដែលខ្លួនមានទោះលំបាកខ្លាំងយ៉ាងណាក៏ដោយ ក្នុងការការពារជីវិតជនស៊ីវិលប៉ាឡេស្ទីនក្នុងតំបន់ហ្កាហ្សា។ ហាម៉ាសលាក់ខ្លួនពីក្រោយខ្នងជនស៊ីវិល ជាទង្វើដ៏អាក្រក់ គួរឱ្យស្អប់ខ្ពើម ប៉ុន្តែយើងចាំបាច់ត្រូវបញ្ចេញសកម្មភាពដោយគោរពច្បាប់សង្គ្រាម។ នេះជាប្រសាសន៍របស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីអូស្ត្រាលី នៅពេលសាកសងតាមទូរស័ព្ទជាមួយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីអ៊ីស្រាអែលនេតាន់យ៉ាហ៊ូ។សម្រាប់លោកប្រធានាធិបតីបារាំង អេម៉ានុយអែលម៉ាក្រុង ដែលកំពុងជួបសមភាគីអេហ្ស៊ីប លោក អាប់ឌែល ហ្វាតា អាល់ស៊ីស៊ី នៅក្រុងគែរ ជម្រើសប្រើប្រតិបត្តិការជើងគោក ជាការគិតខុស ព្រោះវានឹងធ្វើឱ្យមានជនរងគ្រោះជាជនស៊ីវិលច្រើនខ្លាំងណាស់ ហើយមិនអាចការពារអ៊ីស្រាអែលបានជានិរន្តទេ។ ក្នុងសន្និសីទកាសែតរួមជាមួយលោកម៉ាក្រុង លោកប្រធានាធិបតីអេហ្ស៊ីប អាល់ស៊ីស៊ីបានអំពាវនាវដូចគ្នាឱ្យអ៊ីស្រាអែលកុំធ្វើប្រតិបត្តិការជើងគោកលើហ្កាហ្សា។ទន្ទឹមនឹងការប្រកាសគាំទ្រអ៊ីស្រាអែលថាមានសិទ្ធិការពារខ្លួន និងស្នើឱ្យមានសម្ព័ន្ធអន្តរជាតិប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងហាម៉ា លោកម៉ាក្រុង បានជំរុញឱ្យកិច្ចចរចាសន្តិភាពដើម្បីបង្កើតរដ្ឋពីរអ៊ីស្រាអែលនិងប៉ាឡេស្ទីនមានសន្ទុះឡើងវិញ។ លោកបានថែមទាំងប្រកាសបញ្ជូននាវាយោធាបំពាក់សេវាវេជ្ជសាស្ត្រទៅជួយប្រជាពលរដ្ឋនៅហ្កាហ្សា។ មិនដឹងថាតើនាវា La Tonnerre ដែលទើបចាកចេញពីកំពង់ផែបារាំង នឹងទៅសំចតនៅកំពង់ផែហ្កាហ្សាមួយណាទេបើតំបន់នេះស្ថិតក្រោមការបិទខ្ទប់ពីសំណាក់អ៊ីស្រាអែល ទាំងស្រុង ទាំងផ្លូវគោក ផ្លូវអាកាសនិងផ្លូវទឹកនោះ។ បារាំងក៏បានបញ្ជូនសម្ភារៈបរិក្ខាពេទ្យជាជំនួយមនុស្សធម៌ដល់ហ្កាហ្សាតាមយន្តហោះទៅចុះថតនៅអេហ្ស៊ីប។ ជំនួយមនុស្សធម៌អាចចូលដល់តំបន់ហ្កាហ្សាយ៉ាងតក់ៗនិងត្រដាបត្រដួសបំផុត។តើអាចមានការឈប់បាញ់ ឬ ផ្អាកប្រយុទ្ធដើម្បីមនុស្សធម៌ឬទេ?ក្នុងពេលរង់ចាំបើកប្រតិបត្តិការធំជាក់លាក់ យោធាអ៊ីស្រាអែលបន្តផ្លោងវាយប្រហារលើតំបន់ហ្កាហ្សាដែលមានទំហំ៣៦២គីឡូម៉ែត្រការ៉េនិងមានប្រជាពលរដ្ឋប្រជ្រៀតរស់នៅជាង២លាន៤សែននាក់ ដោយគ្មានបន្ធូរដៃសោះឡើយ។ គ្មានផ្នែកណាមួយនៃតំបន់ហ្កាហ្សាដែលមានសុវត្ថិភាពឡើយ។ ក្នុងមួយថ្ងៃពុធទី ២៥តុលា មានមនុស្សយ៉ាងហោចណាស់៧០០នាក់បានបង់ជីវិត។ នេះបើតាមតួលេខផ្តល់ដោយហាម៉ាស។អគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិបានអំពាវនាវតាំងពីថ្ងៃអង្គារឱ្យមានការឈប់បាញ់ដើម្បីមនុស្សធម៌ភ្លាម និងបានថ្កោលទោសរួចជាស្រេចអំពីការរំលោភច្បាប់មនុស្សធម៌យ៉ាងច្បាស់ក្រលែតរបស់អ៊ីស្រាអែល។ ប៉ុន្តែ អ៊ីស្រាអែលក៏ដូចជាសហរដ្ឋអាមេរិក ព្រមទាំងបណ្តាប្រទេសមួយចំនួនទៀត មិនគាំទ្រគំនិតចង់ឱ្យមានការឈប់បាញ់ឡើយ ដោយយល់ថាការឈប់បាញ់នឹងធ្វើឱ្យចលនាហាម៉ាសអាចឆ្លៀតយកចំណេញ។ម្សិលមិញជាថ្មីម្តងទៀត ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិបានច្រានចោលគម្រោងសេចក្តីសម្រេចចិត្តពីរស្នើឡើងដោយរុស្ស៊ីនិងអាមេរិក ជុំវិញសង្គ្រាមអ៊ីស្រាអែលនិងហាម៉ាសនេះ។ ខាងសហរដ្ឋអាមេរិក គ្រប់រដ្ឋសុទ្ធតែមានសិទ្ធិការពារខ្លួនដូចគ្នា និងចង់បានត្រឹមឱ្យមានការផ្អាកបាញ់បន្តិចដើម្បីមនុស្សធម៌ ចំណែកខាងរុស្ស៊ីវិញចង់បានការឈប់បាញ់ភ្លាមដើម្បីមនុស្សធម៌ និងបានថ្កោលទោសទង្វើវាយប្រហារដ៏អាក្រក់របស់ពួកហាម៉ាស។ ការផ្អាកបាញ់ដើម្បីមនុស្សធម៌ ក៏កំពុងស្ថិតក្នុងលើតុចរចាតស៊ូមតិនៅសហភាពអឺរ៉ុប ដែលកំពុងបើកជំនួបកំពូលរបស់ខ្លួននៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះដែរ។ តែដូចទម្លាប់ អឺរ៉ុបមានប្រវត្តិប្រេះឆាគ្នាខ្លាំងណាស់ក្នុងសំណុំរឿងដើមបូព៌ា ដោយសមាជិកខ្លះកាន់ជើងប៉ាឡេស្ទីនខ្លាំងដូចជាអៀរឡង់ឬអេស្ប៉ាញ ឯខ្លះទៀតមានជាអាទិ៍អាល្លឺម៉ង់និងអូទ្រីសការពារអ៊ីស្រាអែលយ៉ាងមុតមាំ៕

10/26/2023 • 6 minutes, 57 seconds

អ៊ីស្រាអ៊ែលសំរុកបាញ់ប្លោងគ្រាប់ ត្រៀមចូលហ្កាហ្សា ខណៈជំនួបកំពូលនៅអេហ្ស៊ីបអំពាវនាវឲ្យឈប់ប្រយុទ្ធ

នៅយប់ថ្ងៃសៅរ៍ ឈានចូលថ្ងៃអាទិត្យ ទី២២តុលា កងទ័ពអ៊ីស្រាអែល បានសំរុកបាញ់ប្លោងគ្រាប់យ៉ាងច្រើន ទៅលើតំបន់ហ្កាហ្សាដើម្បីកាត់ផ្តាច់ផ្លូវ និងបង្កការលំបាកដល់ក្រុមហាម៉ា។ ជាប្រតិបត្តិការដែលតាមការសង្ស័យ គឺកងទ័ពអ៊ីស្រាអែល កំពុងតែត្រៀមបើកសមរភូមិ ចូលទៅប្រយុទ្ធដោយផ្ទាល់នៅក្នុងតំបន់ហ្កាហ្សា បើទោះបីជាមិនទាន់មានការប្រកាសណាមួយជាផ្លូវការ។ ក្រុមអាម៉ាសដែលគ្រប់គ្រងតំបន់ហ្កាហ្សា បានអះអាងថា យ៉ាងហោចណាស់មានមនុស្សស្លាប់បន្ថែមទៀត ចំនួន៨០នាក់ ដោយការវាយប្រហារទម្លាក់គ្រាប់ដ៏ច្រើនសន្ធឹករបស់អ៊ីស្រាអែល ក្នុងវេលាយប់ថ្ងៃសៅរ៍ឈានចូលថ្ងៃអាទិត្យ។ យោងតាមប្រភពពីអ្នករាយការណ៍ព័ត៌មានបារាំង AFP ប្រចាំនៅហ្កាហ្សាវិញ បានឲ្យដឹងថា គេឃើញមានមីស៊ីលបានវាយប្រហារនៅចំណុច រ៉ាហ្វា ភាគខាងត្បូងហ្កាហ្សា មិនឆ្ងាយប៉ុន្មានពីព្រំដែនអេហ្ស៊ីប។ ចំណែកទីក្រុងហ្កាហ្សាស៊ីធី ដែលស្ថិតនៅខាងជើងឯនេះ ក៏គេបានឃើញផ្សែងខ្មៅសន្ធោសន្ធៅដែរ ក្នុងវេលាយប់។កងទ័ពអ៊ីស្រាអ៊ែល ត្រៀមបើកសមរភូមិចូលក្នុងហ្កាហ្សាកាលពីថ្ងៃសៅរ៍ លោក Daniel Hagari អ្នកនាំពាក្យកងទ័ពអ៊ីស្រាអែល បានបញ្ជាក់ឲ្យដឹងថា ចាប់ពីថ្ងៃនេះទៅគឺអ៊ីស្រាអែល និងបន្ថែមការវាយប្រហារ ទៅលើតំបន់ហ្កាហ្សា។ កម្មវត្ថុនៃការបន្ថែមការវាយប្រហារនេះ គឺដើម្បីបង្ក្រាបកម្លាំងរបស់ក្រុមហាម៉ាសឲ្យទន់ខ្សោយ ហើយកាត់បន្ថយហានិភ័យប្រឈម មកលើកងទ័ពអ៊ីស្រាអែល នៅក្នុងដំណាក់កាលបន្ទាប់នៃសង្គ្រាមនេះ។តាមរយៈសំដីនេះ គឺមានន័យថា កងទ័ពអ៊ីស្រាអែលពិតជាមានផែនការសំរុកចូលទៅក្នុងតំបន់ហ្កាហ្សា ដើម្បីបោសសំអាតសមាជិកក្រុមហាម៉ាស ដែលបានចូលមកធ្វើភេរវកម្មសម្លាប់មនុស្សយ៉ាងសាហាវព្រៃផ្សៃបំផុត នៅក្នុងទឹកដីអ៊ីស្រាអែល កាលពីថ្ងៃទី៧តុលា។ យ៉ាងណាមិញ រូបភាពវីដេអូជាច្រើន ប៉ុន្មានថ្ងៃចុងក្រោយនេះ បានបង្ហាញឲ្យឃើញ អំពីការរៀបចំប្រមូលទ័ព រួមទាំងរថក្រោះផង បញ្ជូនទៅក្បែរតំបន់ហ្កាហ្សា និងការហ្វឹកហាត់ទាហានអ៊ីស្រាអែល ត្រៀមលក្ខណៈប្រយុទ្ធដោយផ្ទាល់ ក្នុងលក្ខខណ្ឌភូមិសាស្ត្រតំបន់ហ្កាហ្សា។ទោះជាយ៉ាងណា មិនទាន់មានបញ្ជាក់ផ្លូវការពីក្រសួងការពារជាតិអ៊ីស្រាអែលទេ ថាដំណាក់កាលបន្ទាប់គឺជាអ្វី។ ក៏ប៉ុន្តែ លោក Herzi Halevi នាយសេនាធិការកងទ័ពអ៊ីស្រាអែលបានប្រកាសកាលពីថ្ងៃសៅរ៍ថា កងទ័ពអ៊ីស្រាអែលនឹងចូលទៅក្នុងហ្កាហ្សា ក្នុងក្របខណ្ឌកម្មវត្ថុបេសកកម្ម ដែលសំដៅកំទេចហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរបស់ពួកភេរវកម្មហាម៉ាស ហើយកងទ័ពអ៊ីស្រាអែលនឹងធ្វើប្រតិបត្តិការនេះ ប្រកបដោយភាពជំនាញបំផុត។ក្រៅពីសមរភូមិហ្កាហ្សា នៅភាគខាងជើងអ៊ីស្រាអែលឯណោះ កងទ័ពអ៊ីស្រាអែលបានបាញ់គ្រាប់ឆ្លងឆ្លើយជាមួយក្រុមហេបូឡាលីបង់ ដែលជាកូនចៅរបស់អ៊ីរ៉ង់។ អ៊ីស្រាអែលបានជម្លៀសប្រជាជនខ្លួន ចេញពីតំបន់ក្បែរព្រំដែន ដើម្បីបង្ការគ្រោះថា្នក់ ក្នុងករណីក្រុមហេសបូឡាបើកការប្រយុទ្ធ។ លោក Jonathan Conricus អ្នកនាំពាក្យម្នាក់ទៀតរបស់កងទ័ពអ៊ីស្រាអែល បានគំរាមទុកជាមុននៅព្រឹកថ្ងៃអាទិត្យថា ក្រុមហេសបូឡា កំពុងតែនាំប្រទេសលីបង់ឲ្យចូលមកក្នុងសង្គ្រាម ដោយគ្មានបានចំណេញអ្វីទាំងអស់ គឺមានតែខាតបង់។ ដោយឡែកនៅព្រឹកថ្ងៃអាទិត្យដែរ បើតាមប្រភពពីបណ្តាញព័ត៌មានផ្លូវការស៊ីរី គឺកងទ័ពអ៊ីស្រាអែលបានបាញ់មីស៊ីលទៅលើព្រលានយន្តហោះក្រុងដាម៉ាស និងព្រលាននៅក្រុងអាឡេប បង្កការខូចខាតយ៉ាងដំណំ និងត្រូវបិទដំណើរការបណ្តោះអាសន្ន។ តាមការសង្ស័យ អ៊ីស្រាអែលអាចវាយប្រហារដើម្បីបិទផ្លូវ កុំឲ្យមានការបញ្ជូនគ្រឿងសព្វាវុធរបស់អ៊ីរ៉ង់។ អាមេរិកបង្កើនការប្រុងប្រៀបកម្លាំង នៅដើមបូព៌ាកាលពីល្ងាចថ្ងៃសៅរ៍ លោករដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិអាមេរិក Lloyd Austin បានចេញលិខិតប្រកាសមួយ ដោយបានបញ្ជាក់ថា កងទ័ពអាមេរិកនឹងចាប់ផ្តើមត្រៀមកម្លាំង ព្រមទាំងគ្រឿងសព្វាវុធ នៅតំបន់ដើមបូព៌ា ដោយសារតែសង្កេតឃើញ អំពីសកម្មភាពគួរឲ្យបារម្ភខ្លាំងឡើង របស់អ៊ីរ៉ង់ និងបក្សពួក។ យោងតាមលិខិតនេះ អាមេរិកនឹងដាក់ពង្រាយ ប្រព័ន្ធខែលមីស៊ីលការពារផ្លូវអាកាស កំពស់ខ្ពស់ THAAD ព្រមទាំងប្រព័ន្ធមីស៊ីល Patriot នៅក្នុងតំបន់នេះ។ បន្ថែមពីនេះ អាមេរិកនឹងបញ្ជូនកម្លាំងទ័ពទៅបន្ថែម ដើម្បីត្រៀម និងបង្កើនសមត្ថភាពប្រតិកម្មឲ្យបានខ្ពស់ និងឆាប់រហស័បំផុត ក្នុងករណីចាំបាច់។ដោយមិនបញ្ជាក់ថានឹងបញ្ជូនកម្លាំងទៅបន្ថែមប៉ុន្មាននាក់ លោករដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិអាមេរិក បានឲ្យដឹងថា ការសម្រេចនេះគឺបន្ទាប់ពីបានពិគ្រោះគ្នាជាមួយលោកប្រធានាធិបតីចូ បៃដិន។ កម្មវត្ថុនៃការពង្រឹងកម្លាំងរបស់អាមេរិកនេះ គឺដើម្បីចូលរួមកំញើញសំឡុត កុំឲ្យភាគីផ្សេងទៀតបើកសមរភូមិថ្មី ធ្វើឲ្យតំបន់ដើមបូព៌ាត្រូវផ្ទុះឆេះក្នុងភ្លើងសង្គ្រាមទាំងស្រុង។ លោកបានបន្ថែមទៀតថា អាមេរិកនឹងតាមដានពិនិត្យស្ថានការណ៍ជានិច្ច ដើម្បីវាយតម្លៃការប្រឈម ហើយអាចដាក់បន្ថែកកម្លាំងថែមទៀត ប្រសិនបើចាំបាច់ ដើម្បីការពារអ៊ីស្រាអែលផង និងដើម្បីការពារតំបន់ដើមបូព៌ាទាំងមូល។ជំនួបកំពូល “ដើម្បីសន្តិភាព” គ្មានលទ្ធផលគួរបញ្ជាក់ថា លទ្ធភាពដែលអាចផ្ទុះសង្គ្រាមឆេះរាលដាលទូទាំងតំបន់ដើមបូព៌ា គឺជាអ្វីដែលគេព្រួយបារម្ភបំផុត។ លោកប្រធានាធិបតីអេហ្ស៊ី ហ្វាតា អាល់ស៊ីស៊ី បានផ្តួចផ្តើមគំនិតរៀបចំជំនួបកំពូលមួយ នៅទីក្រុងគែរ កាលពីថ្ងៃសៅរ៍ ទី២១តុលា ដោយមានវត្តមានតំណាងប្រទេសសម្ព័ន្ធអារ៉ាប់ជាច្រើនប្រទេស បណ្តាប្រទេសអឺរ៉ុប ហ្សកដានី តំណាងអាជ្ញាធរប៉ាឡេស្ទីន ព្រមទាំងតំណាងចិន រុស្ស៊ី និងអាមេរិកផងដែរ។បើទោះបីភាគីចូលរួមទាំងអស់ ហាក់បានបង្ហាញឆន្ទៈដូចគ្នា ក្នុងការអំពាវនាវ ឲ្យមានឈប់បាញ់នៅតំបន់ហ្កាហ្សា ដើម្បីបិទបញ្ចក់សោកនាដកម្មស្លាប់ប្រជាជនស៊ីវីលប៉ាឡេស្ទីន តែទីបំផុត គឺគ្មានសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមគ្នា នៅក្រោយជំនួបកំពូលនេះទេ។ ផ្អែកតាមមន្ត្រីទូតប្រទេសអារ៉ាប់ គឺមានចំណុចខ្ទាស់២ចំណុច ដែលក្រុមប្រទេសលោកខាងលិចបានទាមទារត្រូវតែសរសេរនៅក្នុងលិខិតប្រកាសរួមចុងក្រោយ។ ចំណុចទី១ គឺក្រុមប្រទេសលោកខាងលិចបានទាមទារថា ត្រូវតែសរសេរថ្កោលទោសឲ្យបានច្បាស់ៗ ទៅលើការវាយប្រហារភេរវកម្មដ៏សាហាវព្រៃផ្សៃ ដែលក្រុមហាម៉ាសបានធ្វើទៅជនស៊ីវីលនៅក្នុងទឹកដីអ៊ីស្រាអែល កាលពីថ្ងៃទី៧តុលា ដែលមានមនុស្សស្លាប់ទាំងអស់ ១៤០០នាក់។ ចំណុចទី២ដែលគេបានដាក់កំហិត គឺការប្រកាសទាមទារឲ្យក្រុមហាម៉ាស ត្រូវតែដោះលែងដោយគ្មានលក្ខខណ្ឌ នូវចំណាប់ខ្មាំងទាំងជាង២០០នាក់ ដែលក្រុមនេះបានចាប់យកទៅ។ ការទាមទារទាំង២ចំណុចនេះ ត្រូវបានក្រុមប្រទេសអារ៉ាប់បដិសេធ មិនព្រមសរសេរនៅក្នុងលិខិតប្រកាសរួមទេ។បានឃើញលទ្ធផលបរាជ័យនៃជំនួបកំពូលនេះ លោករដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសអ៊ីស្រាអែល បានប្រតិកម្មថា វាគួរឲ្យសោកស្តាយណាស់ ដែលអំពើដ៏ព្រៃផ្សៃធ្វើឡើងដោយក្រុមហាម៉ាស ដល់ថ្នាក់នេះហើយ ក៏នៅតែប្រទេសខ្លះ គ្មានសេចក្តីក្លាហានចាត់ទុកវាថាជាអំពើភេរវកម្ម។ លោកបន្តថា អ៊ីស្រាអែលនឹងធ្វើអ្វីដែលខ្លួនត្រូវធ្វើ ដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងក្រុមភេរវកម្មនេះ ហើយសង្ឃឹមថាពិភពលោក នឹងទទួលស្គាល់អំពីភាពត្រឹមត្រូវនៃការប្រយុទ្ធរបស់អ៊ីស្រាអែល។នៅក្នុងពេលបើកកិច្ចប្រជុំ លោកអគ្គលេខធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ បានថ្លែងថា គ្រប់គ្នាត្រូវតែធ្វើអ្វីម៉្យាងនៅពេលនេះ ដើម្បីបិទបញ្ចប់សោកនាដកម្មនៅហ្សាហ្សា ដែលមានមនុស្សស្លាប់ជាង៤ពាន់នាក់ហើយ ក្នុងរយៈពេល២សប្តាហ៍មកនេះ។ ថ្លែងក្នុងន័យថ្លឹងថ្លែងដោយមិនកាន់ជើងខាងណា លោកអង់តូនីញ៉ូ ហ្គូតទែរស៍ បានរំលឹកអំពីបរិបទនៃការប្រឈមមុខដាក់គ្នារវាងអ៊ីស្រាអែលនិងប៉ាឡេស្ទីន ប្រមាណ៦០ឆ្នាំជាងមកហើយ ហើយដែលបញ្ហាបានរីកធំឡើងៗ ដោយសារតែអ៊ីស្រាអែលបានពង្រីកការដាក់អាណានិគមលើទឹកដីប៉ាឡេស្ទីន។ តែយ៉ាងណាក៏ដោយ ហេតុផលទាំងអស់នេះ វាមិនអាចមកលុបលើអំពើដ៏សាហាវយង់ឃ្នងរបស់ពួកអាម៉ាស ដែលបានធ្វើកាលពីថ្ងៃទី៧តុលាឡើយ។លោកម៉ាសមូដ អាបាស ប្រមុខដឹកនាំអាជ្ញាធរប៉ាឡេស្ទីន ដែលបាត់មាត់ស្ងាត់ឈឹង២សប្តាហ៍មកហើយក្រោយការផ្ទុះសង្គ្រាមនេះ បានឆ្លើយតបភ្លាមៗនៅក្នុងអង្គប្រជុំថា ត្រូវតែរំលឹកប្រាប់អ៊ីស្រាអែលផង ថាត្រូវតែបិទបញ្ចក់ការដាក់អាណានិគមលើទឹកដីប៉ាឡេស្ទីន ហើយត្រូវតែស្វែងរកដំណោះស្រាយ បង្កើតរដ្ឋប៉ាឡេស្ទីនស្មើភាពគ្នាជាមួយអ៊ីស្រាអែល។ ព្រះចៅអាប់ដាឡាទី២ របស់ហ្សកដានីវិញ បានថ្លែងថា ជីវិតប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីនក៏មានតម្លៃស្មើជីវិតជនជាតិអ៊ីស្រាអែលដែរ។ស្បៀងចូលបានតែ២០រថយន្ត ច្រករ៉ាហ្វាត្រូវបិទវិញយោងតាមប្រភពព័ត៌មានចុងក្រោយនៅព្រឹកថ្ងៃអាទិត្យទី២២តុលា ច្រករ៉ាហ្វា ដែលបានបើកកាលពីព្រឹកថ្ងៃសៅរ៍ អនុញ្ញាតឲ្យរថយន្តដឹកស្បៀងចូលចំនួន២០គ្រឿងនោះ បានបិទជិតឈឹងទៅវិញហើយ។ ជំនួយមនុស្សធម៌ក្នុងរថយន្តដឹកទាំង២០គ្រឿង ដែលបានចូលហ្កាហ្សាកាលពីម្សិលមិញនេះ គឺមានទំហំត្រឹមតែ៤%ប៉ុណ្ណោះ នៃការនាំចូលទំនិញប្រចាំថ្ងៃរបស់ហ្កាហ្សា កាលពីមិនផ្ទុះសង្គ្រាម។ផ្អែកតាមការិយាល័យកិច្ចការមនុស្សធម៌នៃអង្គការសហប្រជាជាតិ គឺគេត្រូវការស្បៀងអាហារចំនួនយ៉ាងហោច១០០កុងទឺន័រ ជារៀងរាល់ថ្ងៃទើបគ្រប់តម្រូវការប្រជាជនហ្កាហ្សា ប្រមាណ២លាន៤សែននាក់។ ក្រៅពីគ្មានទឹកបរិភោគ គ្មានចំណីអាហារ ប្រជាជនហ្កាហ្សា ត្រូវការជាចាំបាច់ នូវថ្នាំពេទ្យ និងបរិក្ខាចាំបាច់ ដើម្បីព្យាបាលសង្គ្រោះអ្នករបួស។តែយ៉ាងណាក៏ដោយ ភាគីអ៊ីស្រាអែលបានបង្ហាញការប្រុងប្រយ័ត្នបំផុត ទាក់ទិននឹងបើកផ្លូវឲ្យរថយន្តដឹកស្បៀងចូលហ្កាហ្សានេះ។ ទីមួយ ភាគីអ៊ីស្រាអែលសង្ស័យថារថយន្តទាំងនោះអាចដឹកអាវុធនិងសម្ភារៈទៅឲ្យក្រុមហាម៉ាស។ ហើយមួយវិញទៀត ស្បៀងទាំងនោះមិនប្រាកដថាបានទៅដល់ដៃប្រជាជនស៊ីវីលប៉ាឡេស្ទីនទេ គឺក្រុមហាម៉ាសនឹងប្រមូលទុកសម្រាប់តែគ្នាគេតែប៉ុណ្ណោះ ដើម្បីរៀបកម្លាំងប្រយុទ្ធតទៅទៀត៕

10/22/2023 • 10 minutes, 15 seconds

សង្គ្រាមអ៊ីស្រាអែល-ហាម៉ាស៖ វិបត្តិចំណាប់ខ្មាំងរំពឹងលើប្រទេសកាតា?

ចលនាហាម៉ាសបានដោះលែងចំណាប់ខ្មាំងជាតិអាមេរិកពីររូបនៅល្ងាចថ្ងៃសុក្រទី២០តុលា២០២៣។ តើនេះជាពន្លឺនៃក្តីសង្ឃឹមសម្រាប់ចំណាប់ខ្មាំងជាងពីររយនាក់ផ្សេងទៀតដែលកំពុងស្ថិតក្នុងកណ្តាប់ដៃពួកហាម៉ាសនៅហ្កាហ្សាឬ? នៅថ្ងៃសុក្រទី២០តុលានេះ ចលនាហាម៉ាសបានដោះលែងចំណាប់ខ្មាំងជាតិអាមេរិកភេទស្រីពីរនាក់។ ក្រុមកាកបាទក្រហមបានទទួលម្តាយនិងកូននៅព្រំដែន និងជូនដំណើរមកដល់អ៊ីស្រាអែល។ ម្តាយនិងកូន Judith និង Nathalie Raanan ជាចំណាប់ខ្មាំងពីរនាក់ដំបូងដែលបានទទួលការដោះលែង ដោយមានការបញ្ជាក់ច្បាស់លាស់ ពីសំណាក់ក្រុមហាម៉ាស និងអ៊ីស្រាអែល។នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ លោកប្រធានាធិបតីអាមេរិក ចូ បៃដិន បានសម្តែងក្តីអំណររីករាយ នៅពេលបានឃើញពលរដ្ឋអាមេរិកពីររូបនេះបានទទួលសេរីភាពវិញ។ លោកប្រធានាធិបតីក៏ឆ្លៀតថ្លែងអំណរគុណកាតានិងអ៊ីស្រាអែលដែលបានដើរតួក្នុងប្រតិបត្តិការស្វែងរកសេរីភាពឱ្យចំណាប់ខ្មាំងនេះ និងបានសន្យាថាសហរដ្ឋអាមេរិកមិនបញ្ឈប់កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ខ្លួនទេដរាបណាមិនទាន់អាចនាំពលរដ្ឋអាមេរិកទាំងអស់ឱ្យត្រលប់មកផ្ទះវិញបាន។តើហាម៉ាសនៅមានចំណាប់ខ្មាំងប៉ុន្មាននាក់ក្នុងដៃ?វ៉ាស៊ីនតោនមិនបញ្ជាក់ថាតើមានពលរដ្ឋអាមេរិកប៉ុន្មាននាក់កំពុងជាប់ជាចំណាប់ខ្មាំងរបស់ពួកចលនាហាម៉ាសទេ។ ប៉ុន្តែបើតាមរដ្ឋាភិបាលអ៊ីស្រាអែល មានជនស៊ីវិលនិងទាហានសរុបប្រមាណ២០៣នាក់ ដែលត្រូវពួកកម្មង់ដូហាម៉ាសចាប់ជំរិត និងនាំយកទៅឃុំនៅតំបន់ហ្កាហ្សា នៅពេលពួកគេចូលវាយលុកក្នុងតំបន់ភាគខាងត្បូងអ៊ីស្រាអែលកាលពីថ្ងៃទី ៧តុលា។ដូច្នេះ នៅមានចំណាប់ខ្មាំង២០១នាក់ទៀតកំពុងស្ថិតក្នុងកណ្តាប់ដៃពួកហាម៉ាស។ ជាង២០នាក់ប្រហែលជាក្មេងមិនទាន់ពេញវ័យ និងប្រមាណពី១០ទៅ២០នាក់ជាមនុស្សចំណាស់អាយុលើស៦០ឆ្នាំ។ ពួកគេមានសញ្ជាតិផ្សេងៗគ្នា (២២សញ្ជាតិ) ក្នុងនោះប្រហែល១០នាក់ជាជនជាតិអាមេរិក យ៉ាងហោច៧នាក់ជាជនជាតិអាល្លឺម៉ង់ និង៨នាក់ជាជនជាតិអាហ្សង់ទីន។ ខាងបារាំងអាចមានដល់៧នាក់ដែរ។ មានព័ត៌មានប្រាកដជាក់ថា មានពលរដ្ឋបារាំងម្នាក់ត្រូវបានពួកហាម៉ាសចាប់ទៅហ្កាហ្សា និង៦នាក់ផ្សេងទៀត ទំនងជាប់ជាចំណាប់ខ្មាំងរបស់ពួកហាម៉ាសដែរ តែមិនច្បាស់។ នេះបើតាមការអះអាងរបស់លោកប្រធានាធិបតីបារាំង អេម៉ានុយអែល ម៉ាក្រុង។ពីរសប្តាហ៍ក្រោយហេតុការណ៍ យោធាអ៊ីស្រាអែលយល់ថាចំណាប់ខ្មាំងភាគច្រើននៅមានជីវិតទេ។ ឯចំណែកខាងហាម៉ាស បាននិយាយថាមានចំណាប់ខ្មាំងក្នុងដៃប្រមាណពី២០០ទៅ២៥០នាក់ ក្នុងនោះ២២នាក់បានស្លាប់ដោយគ្រាប់ផ្លោងវាយប្រហាររបស់អ៊ីស្រាអែល។សង្គ្រាមរវាងអ៊ីស្រាអែលនិងចលនាហាម៉ាសរបស់ប៉ាឡេស្ទីន ដែលបង្កឡើងដោយការវាយឆ្មក់ទ្រង់ទ្រាយធំកាលពីថ្ងៃទី ៧តុលា បានឈានចូលដល់សប្តាហ៍ទីបី។ ក្នុងយប់ថ្ងៃសុក្រឆ្លងមកថ្ងៃសៅរ៍ទី ២១តុលានេះ យោធាអ៊ីស្រាអែលនៅតែបន្តវាយប្រហារជញ្ជ្រុំលើតំបន់ហ្កាហ្សា ដោយដៅលើទីតាំងជាទីបញ្ជាការដ្ឋាន ជាកន្លែងបាញ់បង្ហោះមីស៊ីលប្រឆាំងរថក្រោះ និងរចនាសម្ព័ន្ធយុទ្ធសាស្ត្ររបស់ចលនាហាម៉ាស ព្រមទាំងដៅបាញ់ក្រុមខ្មាន់កាំភ្លើងនិងអ្នកសង្កេតការណ៍ដែលលាក់ខ្លួននៅតាមអគារនានា។តើអ៊ីស្រាអែលមានប្រតិបត្តិការសង្គ្រោះចំណាប់ខ្មាំងយ៉ាងណា?យោធាអ៊ីស្រាអែលផ្តើមប្រតិបត្តិការដំបូងនៅលើដែនដីប៉ាឡេស្ទីន ដើម្បីរកនិងសម្គាល់ទីតាំងដែលមានសាកសពមនុស្សស្លាប់នៅជិត តំបន់ហ្កាហ្សា។ ហើយគឺភ្នាក់ងារចារកិច្ចរបស់ យោធា ដឹកនាំដោយឧត្តមសេនីយ៍ Nitzan Alon ជាអ្នកទទួលបន្ទុកប្រតិបត្តិការសង្គ្រោះចំណាប់ខ្មាំង។ ក្រុមនេះមានទម្រង់ជាក្រុមការងារកូនកាត់ផ្សំដោយក្រុមអ្នកស្ម័គ្រចិត្តចម្រុះរាប់ពាន់នាក់ បូកនឹងក្រុមអ្នកជំនាញសង្គមស៊ីវិល ព្រមទាំងទ័ពបម្រុងនៃកងចារកិច្ច៨២០០ដ៏ល្បី ជួយយោធាក្នុងការធ្វើជំរឿននិងកំណត់ទីតាំងចំណាប់ខ្មាំង។ អ៊ីស្រាអែលមានក្រុមទ័ពជើងឆើត ដែលគេចាត់ទុកជាក្រុមមានសមត្ថភាពខ្ពស់អាចចេញធ្វើអន្តរាគមន៍សង្គ្រោះជនជាប់ចំណាប់ថ្នូរនៅក្រៅប្រទេសទៀត។ ប៉ុន្តែបញ្ហាចម្បងខ្លាំងគឺ ក្នុងពេលកំពុងមានប្រតិបត្តិការវាយប្រហារ បាញ់ផ្លោង យ៉ាងសន្ធាប់លើតំបន់ហ្កាហ្សាដូច្នេះ ការកំណត់ទីតាំងលាក់ចំណាប់ខ្មាំងត្រូវជួបការលំបាកខ្លាំង។ ម្យ៉ាងទៀត ពួកហាម៉ាស ល្បីខាងចាប់ចំណាប់ថ្នូរជាប្រព័ន្ធដែលគ្រប់គ្រងដោយក្រុមផ្សេងៗជាច្រើនទៀតណាស់។ សូម្បីតែចលនាហាម៉ាសខ្លួនផ្ទាល់ក៏មិនដឹងអស់ និងត្រួតត្រាបានគ្រប់ក្រុមជាអ្នកចាប់ជំរិតផង។តើមានចរន្តចរចាអន្តរជាតិរំដោះចំណាប់ថ្នូរដែរឬទេ?ប្រទេសដែលមានពលរដ្ឋជាប់ចំណាប់ខ្មាំងក្នុងដៃហាម៉ាសច្រើន ដូចយ៉ាងសហរដ្ឋអាមេរិក អង់គ្លេស ឬបារាំង កំពុងសកម្មចរចា ដោយសម្ងាត់ដើម្បីរំដោះពលរដ្ឋមកវិញ បើទោះបីជាផ្លូវការពួកគេផ្តល់អាទិភាពឱ្យអ៊ីស្រាអែលជាអ្នកចេញមុខដោះស្រាយក៏ដោយ។ សេណារីយ៉ូដែលគេលើកឡើងច្រើនជាងគេនោះ គឺការចរចាដោះដូរចំណាប់ខ្មាំងជាថ្នូរនឹងផ្តល់ជំនួយបន្ទាន់ដល់ប្រជាពលរដ្ឋហ្កាហ្សាដែលរងការបិទខ្ទប់ទាំងស្រុងហើយ ត្រូវរងការវាយប្រហារផ្លូវអាកាសរាល់យប់ ព្រមទាំងរងការគំរាមកំហែងវាយលុកផ្លូវគោកទៀត។អ្នកនាំពាក្យចលនាហាម៉ាសបានប្រកាសថាការដោះលែងចំណាប់ខ្មាំងត្រូវធ្វើទៅតាមស្ថានការណ៍។ មានន័យថា គ្មានទេការចរចាជាសមូហភាពសម្រាប់ដោះលែងអ្នកទោសទាំងជាង២០០នាក់ក្នុងពេលតែមួយនោះ។ នេះបើតាមការវិភាគរបស់លោក Hasni Abidi នាយកមជ្ឈមណ្ឌលសិក្សានិងស្រាវជ្រាវពិភពលោកអារ៉ាប់និងមេឌីទែរាណេ នៅក្រុងហ្សឺណែវ ដោយបន្ថែមថា ប្រទេសនីមួយៗត្រូវតែចរចាដោយខ្លួនឯងដើម្បីសេរីភាពរបស់ពលរដ្ឋខ្លួន តាមរយៈអន្តរការីដែលគ្មាននរណាក្រៅពី កាតា អេហ្ស៊ីប និងតួកគីឡើយ។ អន្តរការីដ៏មានសក្តានុពលជាងគេបំផុត គឺមានតែអ្នកដែលធ្លាប់មានប្រវត្តិទំនាក់ទំនងយូរអង្វែងជាមួយក្រុមហាម៉ាស ទើបអាចមានទឹកមាត់និយាយជាមួយមេដឹកនាំចលនានេះបាន។វិបត្តិចំណាប់ខ្មាំងហាម៉ាសអាស្រ័យលើកាតា?ឥលូវគ្រប់គ្នាកំពុងបង្វែរភ្នែកទៅរកកាតា ព្រោះការដោះលែងចំណាប់ខ្មាំងជាតិអាមេរិកពីរនាក់នេះ ជាលទ្ធផលនៃការចរចារបស់តាកា។ ជាប្រទេសដ៏តូចតែមានសមត្ថភាពនិយាយជាមួយគ្រប់ភាគីទាំងអស់នៅក្នុងតំបន់។ បើតាមលោក ហាស្នី អាប៊ីឌីដដែល កាតាជាអន្តរការីដ៏ប្រាកដប្រជាបំផុត អាចទៅនិយាយចរចាពេលណាក៏បាន។ រាជាណាចក្រប្រេងកាតនេះ ស្គាល់ចលនាហាម៉ាសច្បាស់ណាស់ និងជាម្ចាស់ជំនួយហិរញ្ញវត្ថុដ៏ភក្តីបំផុត។ ដូហាដែលឱ្យដីហាម៉ាសបើកការិយាល័យនយោបាយតាំងពីជាង១០ឆ្នាំមកហើយនោះ ទទួលបានការគោរពរាប់អានពីសហរដ្ឋអាមេរិក (សម្ព័ន្ធមិត្តដ៏ស្មោះស័្មគ្ររបស់អ៊ីស្រាអែល) តាមរយៈការអនុញ្ញាតឱ្យអាមេរិកមានមូលដ្ឋានទ័ពក្នុងតំបន់។ដោយឡែក តាកាបានក្លាយជាជំនាញផ្នែករំដោះចំណាប់ខ្មាំងទៅហើយ។ ការដោះលែងអ្នកទោសអាមេរិកនៅអ៊ីរ៉ង់កាលពីថ្មីៗនេះក៏ជាស្នាដៃរបស់កាតាដែរ។ ក្នុងអតីតកាល កាតាបានផ្តល់ឱកាសឱ្យពួកតាលីបង់មានការិយាល័យនៅដូហា និងជួយជ្រុំជ្រែងចរចារហូតអាមេរិកព្រមដកទ័ពចេញពីអាហ្វហ្កានីស្ថានកាលពីឆ្នាំ២០២១។ ដូច្នេះវាមិនមែនជាចម្លែកទេ ដែលបេសកជនបារាំង ឬប្រមុខការទូតអាមេរិកធ្វើដំណើរទៅកាន់ប្រទេសកាតាក្នុងសប្តាហ៍កន្លងទៅថ្មីៗនេះនោះ។ កាតាកំពុងលេងល្បែងមុខពីរ គឺអាចរក្សាទំនាក់ទំនងល្អជាមួយក្រុមភេវនិយម ហើយក្រុមបស្ចិមលោកខ្លះត្រូវដឹងគុណកាតាទៀត។ក្រៅពីកាតា និងអេហ្ស៊ីប ដែលមានប្រវត្តិជាអ្នកចរចាឱ្យអ៊ីស្រាអែលនិងហាម៉ាស ប្រធានាធិបតីតួកគីក៏អាចដើរតួបានល្អដែរ ដោយអះអាងថាបានពិភាក្សាជាមួយចលនាប្រដាប់អាវុធប៉ាឡេស្ទីនដែរ។ កាកបាទក្រហមCICR ប្រចាំតំបន់ដើមបូព៌ា ដែលមានទំនាក់ទំនងជាមួយគ្រួសាររបស់ចំណាប់ខ្មាំងក៏តាំងខ្លួនជាអន្តរការីអព្យាក្រិត្យ និងបានជជែកជាមួយពួកហាម៉ាសដើម្បីសម្រួលឱ្យមានការប្រាស័្រយទាក់ទងរវាងចំណាប់ខ្មាំងនិងសមាជិកគ្រួសារ ក៏ដូចជាសម្រួលដល់ការដោះលែងអ្នកជាចំណាប់ខ្មាំង៕

10/21/2023 • 7 minutes, 34 seconds

បោះឆ្នោតសភាប៉ូឡូញ៖ សម្ព័ន្ធបក្សប្រជាធិបតេយ្យនិយមអឺរ៉ុបបានជ័យជំនះ និងបើកទំព័រនយោបាយថ្មី

ជំនោរថ្មីកំពុងតែបោកបក់ មកលើនយោបាយប៉ូឡូញ តាមរយៈការបោះឆ្នោតសភា កាលពីថ្ងៃអាទិត្យទី១៥តុលា។ យោងតាមលទ្ធផលបឋម គណបក្សស្តាំអភិរក្សនិយមមានទំនោរប្រឆាំងអឺរ៉ុប ដែលដឹកនាំប៉ូឡូញប្រមាណ៨ឆ្នាំមកហើយនោះ បានបាត់បង់សំឡេងភាគច្រើនក្នុងសភាហើយ។ ចំណែកសម្ព័ន្ធបក្សប្រជាធិបតេយ្យនិងកណ្តាលនិយម ដែលមានទំនោរនិយមអឺរ៉ុប កំពុងតែឈានទៅមានជ័យជំនះ អាចបង្កើតរដ្ឋាភិបាលចម្រុះបាន។ ទំនោរនយោបាយប្រជាធិបតេយ្យនិងកណ្តាលនិយម ដែលនឹងមកដឹកនាំប៉ូឡូញ បានធ្វើឲ្យសហភាពអឺរ៉ុប និងជាពិសេសគឺអ៊ុយក្រែន បានធូរទ្រូង ខណៈក្រុមបក្សនយោបាយស្តាំនិយមជ្រុល បានបង្ហាញការជំទាស់កាន់តែខ្លាំង ទៅលើកម្លាំងសាមគ្គីរួមរបស់អឺរ៉ុប នៅក្នុងការបន្តជួយអ៊ុយក្រែន។បក្សស្តាំនិយមបាត់បង់សំឡេងភាគច្រើនក្នុងសភាផ្អែកតាមលទ្ធផលបឋម ភ្លាមៗក្រោយចប់ការបោះឆ្នោត ចេញផ្សាយដោយបណ្តាញព័ត៌មាន Polsat News នៅយប់ថ្ងៃអាទិត្យទី១៥តុលា គឺគណបក្សស្តាំអភិរក្សនិយម PiS ដែលដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលប៉ូឡូញ ៨ឆ្នាំមកហើយនោះ បានទទួលសំឡេងឆ្នោតនាំមុខគេ ប្រមាណ៣៦,៦%។ តែយ៉ាងណា ជាមួយនឹងសំឡេងឆ្នោតនេះ គឺបក្ស PiS របស់លោក Jaroslaw Kaczynski អាចបានអាសនៈក្នុងសភា ចំនួនតែ១៩៨អាសនៈទេ ពោលគឺមិនគ្រប់២៣១អាសនៈ ដែលជាសំឡេងភាគច្រើន។ ចំណែកបក្សស្តាំនិយមជ្រុល ដែលជាសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់បក្ស PiS ក៏បានចាញ់ក្រែលដែរ បានសំឡេងឆ្នោតប្រមាណតែ៦,៤% ដែលស្មើនឹង១៤អាសនៈ។ចំណែកគណបក្សសម្ព័ន្ធពលរដ្ឋ (KO) ដែលដឹកនាំដោយលោកដូណាល់ ទូសក៍ អតីតប្រធានក្រុមប្រឹក្សាអឺរ៉ុប បានទទួលជ័យជំនះលេខរៀងទី២ ជាមួយនឹងសំឡេងឆ្នោតប្រមាណ៣១%។ លេខរៀងទី៣ គឺបានទៅលើបក្សកណ្តាលនិយម បានសំឡេងឆ្នោត ១៣,៥% ខណៈគណបក្សឆ្វេងនិយមថ្មី បានសំឡេងឆ្នោត ៨,៦%។ គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យនិយមទាំងបីនេះ អាចនឹងចងក្រងគ្នាជាសម្ព័ន្ធ បានចំនួនអាសនៈសរុបប្រមាណ២៤៨អាសនៈ ដើម្បីឈានទៅបង្កើតរដ្ឋាភិបាលចម្រុះ។ថ្លែងទៅកាន់សមាជិកសមាជិកា កាលពីយប់ថ្ងៃអាទិត្យ លោក ដូណាល់ ទូសក៍ បានលើកឡើងថា លោកធ្វើនយោបាយច្រើនឆ្នាំមកហើយ តែមិនដែលសប្បាយចិត្តដូចពេលនេះទេ។ លោកដូណាល់ ទូសក៍ ដែលគេរំពឹងថានឹងក្លាយជាអនាគតនាយករដ្ឋមន្ត្រីប៉ូឡូញ បានអះអាងថា ថ្ងៃនេះជាថ្ងៃប្រវត្តិសាស្ត្រសម្រាប់ប៉ូឡូញ ព្រោះវានឹងបិទបញ្ចប់ ទំព័រអំណាចនយោបាយដឹកនាំដោយពួកស្តាំនិយមជ្រុល។ តែយ៉ាងណាក៏ដោយ នៅមានឧបសគ្គច្រើនទៀត ដែលរងចាំរារាំងអនាគតរដ្ឋាភិបាលថ្មី នៃសម្ព័ន្ធបក្សប្រជាធិបតេយ្យប៉ូឡូញ។តើបក្សស្តាំនិយម អាចបន្តបង្កការលំបាកបែបណាខ្លះ មកលើសម្ព័ន្ធបក្សប្រជាធិបតេយ្យ?ជាបឋម គឺសម្ព័ន្ធបក្សប្រជាធិបតេយ្យដឹកនាំដោយលោក ដូណាល់ ទូសក៍ ត្រូវរងចាំពេលច្រើនសប្តាហ៍ ឬអាចដល់ច្រើនខែផង មុននឹងអាចបង្កើតរដ្ឋាភិបាលចម្រុះបាន ព្រោះថានៅមានឧបសគ្គច្រើន។ បើផ្អែកទៅលើលទ្ធផលបោះឆ្នោតកាលពីថ្ងៃអាទិត្យ គឺបក្សស្តាំអភិរក្ស PiS ទេ ដែលបានសំឡេងឆ្នោតនាំមុខគេ ហើយតាមច្បាប់កំណត់ គឺលោកប្រធានាធិបតីប៉ូឡូញ នឹងត្រូវប្រគល់តួនាទីបង្កើតរដ្ឋាភិបាលថ្មី ទៅបក្សដែលបានឈ្នះឆ្នោតលេខរៀងទី១ ដោយទុកពេល២សប្តាហ៍។ ប្រសិនបើបរាជ័យ ធ្វើមិនបានព្រោះថាគ្មានសំឡេងភាគច្រើនក្នុងសភាគ្រប់គ្រាន់ នោះទើបក្រុមសម្ព័ន្ធបក្សដែលមានសំឡេងភាគច្រើនក្នុងសភា អាចស្នើបង្កើតរដ្ឋាភិបាលចម្រុះរបស់ខ្លួនបាន។ យោងតាមការវិភាគ គឺក្រុមបក្សស្តាំនិយម អាចនឹងអូសបន្លាយពេលវេលា ទំរាំដល់ពេលដែលប៉ូឡូញអាចមានរដ្ឋាភិបាលថ្មីនឹងន គឺប្រហែល២ខែទៀតឯណោះ។មួយវិញទៀត ទោះបីបក្សស្តាំនិយមបាត់បង់សំឡេងភាគច្រើននៅក្នុងសភា ព្រមទាំងរដ្ឋាភិបាលក៏ដោយ តែបក្សនេះនៅមានបង្អែកច្រើនណាស់ ដើម្បីដាក់ជើងរារាំងរដ្ឋាភិបាលថ្មី។ ស្ថាប័នសំខាន់ៗមួយចំនួន ស្ថិតនៅក្នុងដៃបក្សស្តាំនិយម តួយ៉ាង តុលាការកំពូល ទូរទស្សន៍សាធារណៈ និងធនាគារជាតិប៉ូឡូញ។ ជាងនេះទៀត ក្រុមស្តាំនិយម អាចសង្ឃឹមលើ “អំណាចជំទាស់” របស់លោកប្រធានាធិបតីប៉ូឡូញ Andrzej Duda ដែលមានទំនោរស្តាំអភិរក្សនិយមដែរ។លោក Antoni Dudek ប្រវត្តិវិទូ ជំនាញនយោបាយប៉ូឡូញ បានលើកឡើងថា អនាគតរដ្ឋាភិបាលថ្មីរបស់សម្ព័ន្ធបក្សប្រជាធិបតេយ្យ នឹងត្រូវជួបការលំបាកច្រើនណាស់ ព្រោះថាប្រព័ន្ធទាំងមូលដែលរៀបចំឡើងដោយពួកស្តាំនិយម មានទំនោរប្រឆាំងពួកគេ។ អ្វីៗគឺវាអាស្រ័យលើ គោលជំហររបស់លោកប្រធានាធិបតី Andrzej Duda។ អនាគតរដ្ឋាភិបាលចម្រុះ អាចត្រូវទ្រាំលំបាក យ៉ាងហោចក៏ដល់ឆ្នាំ២០២៥ដែរ មុននឹងមានការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីអាណត្តិថ្មី។ តាមការវិភាគរបស់អ្នកជំនាញនយោបាយជាច្រើននាក់ គឺបេក្ខជនប្រធានាធិបតីមកពីបក្សស្តាំនិយម អាចនឹងគ្មានសង្ឃឹមឈ្នះទេ នៅឆ្នាំ២០២៥។កត្តាអ្វីខ្លះ ដែលធ្វើឲ្យបក្សស្តាំនិយមប៉ូឡូញ បាត់បង់ការគាំទ្រ? ការបោះឆ្នោតសភាកាលពីថ្ងៃអាទិត្យ គឺមានអត្រាអ្នកចូលរួមបោះឆ្នោត ដល់ទៅ ៧២,៩%។ ជាអត្រាខ្ពស់បំផុតមិនធ្លាប់មានទេ ក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រប្រជាធិបតេយ្យប៉ូឡូញ ទោះបីការបោះឆ្នោតលើកទី១ នៅក្រោយការដួលរលំរបបកុម្មុយនីស្តសហភាពសូវៀត នៅឆ្នាំ១៩៨៩ ក៏នៅទាបជាងដែរ។ កាលពីយប់ថ្ងៃអាទិត្យ មណ្ឌលបោះឆ្នោតខ្លះ ដល់ម៉ោង៩យប់ជាម៉ោងត្រូវបិទហើយ ក៏នៅមានមនុស្សមកឈររងចាំ ចូលទៅបោះឆ្នោតដែរ។ នេះស្តែងឲ្យឃើញ អំពីឆន្ទៈរបស់ប្រជាជនប៉ូឡូញ ក្នុងការប្រើសិទ្ធិរបស់ខ្លួន ដើម្បីក្តាប់ជោគវាសនាប្រទេសជាតិ បន្ទាប់ពីបានឆ្លងកាត់ការដឹកនាំ៨ឆ្នាំ របស់មេដឹកនាំស្តាំនិយម គឺលោក Jaroslaw Kaczynski។រដ្ឋាភិបាលស្តាំអភិរក្សនិយមរបស់លោក Jaroslaw Kaczynski ត្រូវបានគេសំឡឹងឃើញថា មានទំនោរកាន់តែប្រឆាំងនឹងអឺរ៉ុប ហើយមិនត្រឹមប៉ុណ្ណោះទេ គឺបានបង្កបញ្ហាធ្វើឲ្យបាក់បែកសង្គម ជាជាងការរកដំណោះស្រាយផ្សះផ្សារសង្គមជាតិ។ រដ្ឋាភិបាលនេះ បានឃោសនាបំបែកសង្គមប៉ូឡូញ ជាក្រុមប្រឆាំងគ្នា គំនិតអភិរក្សនិយម ប្រឆាំងនឹងគំនិតចម្រើនសេរីនិយម ប្រឆាំងស្អប់ខ្ពើមអ្នកស្រលាញ់ភេទដូចគ្នា និងប្រឆាំងស្អប់ជនបរទេសជាដើម។យុវជន និងស្ត្រី ចង់ឃើញប៉ូឡូញមានគោលនយោបាយបើកចំហយោងតាមការធ្វើស្ថិតិ យុវជនប៉ូឡូញអាយុចន្លោះ ពី១៨ ដល់២៩ឆ្នាំ បានទៅចូលរួមបោះឆ្នោតយ៉ាងច្រើនកុះករ ដែលក្នុងនោះ គឺមានជិត៦៣% បានបោះឆ្នោតឲ្យក្រុមគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យ ខណៈបក្សស្តាំនិយមបានត្រឹមតែ ជាង១៤%។ អ្វីដែលគួរឲ្យកត់សំគាល់មួយទៀតនោះ គឺសន្លឹកឆ្នោតរបស់ស្ត្រី បានក្លាយជាអាវុធដ៏មានប្រសិទ្ធភាព ដើម្បីបិទបញ្ចប់គោលនយោបាយបំបិទសិទ្ធិសេរីភាពស្ត្រី របស់រដ្ឋាភិបាលស្តាំនិយមដឹកនាំដោយលោក Jaroslaw Kaczynski។ កាលពីឆ្នាំ២០២០ តុលាការកំពូលប៉ូឡូញ ដែលស្ថិតក្នុងដៃពួកស្តាំនិយម បានហាមឃាត់ស្ត្រីមិនឲ្យមានសិទ្ធិរំលូតកូន។ តាមរយៈការបោះឆ្នោតថ្ងៃទី១៥តុលា ស្ត្រីប្រមាណ៧០% បាននាំគ្នាទៅបោះឆ្នោតយ៉ាងភ្លូកទឹកភ្លូកដីឲ្យបក្សប្រឆាំង ដើម្បីឈានទៅចារ ការពារសិទ្ធិរំលូតកូនរបស់ស្ត្រីនៅក្នុងច្បាប់។ដោយឡែក លោក Michal Szczerbar សមាជិកសភាប៉ូឡូញមកពីសម្ព័ន្ធពលរដ្ឋ បានលើកឡើង អ្វីដែលប្រជាជនប៉ូឡូញ ចង់បានតាមរយៈការបោះឆ្នោតកាលពីថ្ងៃអាទិត្យ គឺចង់ឃើញប៉ូឡូញក្លាយជាដៃគូដ៏គួរឲ្យទុកចិត្តឡើងវិញ នៅក្នុងមហាគ្រួសារសហភាពអឺរ៉ុប នៅក្នុងក្របខណ្ឌសហគមន៍អន្តរជាតិ ជាក់ស្តែងក្នុងសំណុំរឿងអ៊ុយក្រែន។ ប្រជាជនប៉ូឡូញ ចង់ឃើញប្រទេសខ្លួនដោះស្រាយវិវាទទាំងអស់ជាមួយសហភាពអឺរ៉ុប ដើម្បីអាចចាប់ផ្តើមទទួលបានកញ្ចប់ថវិកាផ្តល់សន្ទុះសេដ្ឋកិច្ច។ ដូច្នេះ ប៉ូឡូញត្រូវតែមានអ្នកដឹកនាំថ្មី ដែលជាមនុស្សធ្វើឲ្យទុកចិត្តបាន មិនថានៅក្នុងក្រសែភ្នែកអឺរ៉ុប និងសហគមន៍អន្តរជាតិទាំងមូល។ មនុស្សនោះ គឺលោក ដូណាល់ ទុសក៍។លោក Michal Szczerbar បានអះអាងថា សម្ព័ន្ធបក្សប្រជាធិបតេយ្យដែលនឹងបង្កើតរដ្ឋាភិបាលចម្រុះថ្មី មានកម្មវត្ថុរួមគ្នា នាំប៉ូឡូញឲ្យក្លាយជាដៃគូរគួរឲ្យទុកចិត្តលើឆាកអន្តរជាតិ ហើយរៀបចំគោលនយោបាយផ្សះផ្សារសង្គម រស់នៅដោយសុខសន្តិភាពនឹងគ្នា តាមរយៈការការពារសិទ្ធិសេរីភាពស្ត្រី និងក្រុមមនុស្សអ្នកស្រលាញ់ភេទដូចគ្នាជាដើម។ ទាំងអស់នេះ វាគឺជាការរំពឹងចង់បានរបស់យុវជនប៉ូឡូញ៕

10/16/2023 • 8 minutes, 34 seconds

អឺរ៉ុបបារម្ភខ្លាចថា សង្រ្គាមអ៊ីស្រាអែល-ហាម៉ាសប៉ាឡេស្ទីនរញ្ជួយឲ្យកើតមានអំពើហិង្សាចូលដល់ទឹកដីអឺរ៉ុប

សង្រ្គាមអ៊ីស្រាអែល ហាម៉ាសប៉ាឡេស្ទីនកាន់តែធ្លាក់ផុងជ្រៅ។ ៨ថ្ងៃក្រោយ ការវាយឆ្មក់ទ្រង់ទ្រាយធំក្រុមហាម៉ាសប៉ាឡេស្ទីន ដែលបានសម្លាប់មនុស្សជាង ១៣០០នាក់ នៅក្នុងទឹកដីអ៊ីស្រាអែល កងទ័ពអ៊ីស្រាអែលបន្តបាញ់ប្លោង ទៅលើតំបន់ហ្កាហ្សា សម្លាប់មនុស្សជិត ២០០០នាក់ និងត្រៀមកម្លាំងដើម្បីវាយលុកជើងគោក ក្នុងគោលដៅ គាស់រំលើង ចលនាហាម៉ាសប៉ាឡេស្ទីន។ ការវាយប្រហារទ្រង់ទ្រាយធំរបស់ក្រុមប្រដាប់អាវុធហាម៉ាសប៉ាឡេស្ទីនដែលបានសម្លាប់ប្រជាជនស៊ីវិល នៅទឹកដីអ៊ីស្រាអែលបានបណ្តាលឲ្យមានបាតុកម្មបង្ហាញសាមគ្គីភាពជាមួយអ៊ីស្រាអែល។ ប៉ុន្តែ ការវាយប្រហារផ្លូវអាកាស និងការត្រៀមកម្លាំងវាយលុក បោសសម្អាតកុ្រមហាម៉ាសប៉ាឡេស្ទីន ដែលបានសម្លាប់មនុស្ស និងវិបត្តិមនុស្សធម៌ដ៏ធ្ងន់ធ្ងរនៅទឹកដីហ្កាហ្សា កំពុងបណ្តាលឲ្យផ្ទុះមានបាតុកម្មប្រឆាំង ស្អប់អ៊ីស្រាអែល នៅតាមបណ្តាប្រទេសអារ៉ាប់ និងប្រទេសសំបូរប្រជាជនកាន់សាសនាអ៊ីស្លាម។ ភ្លើងសង្រ្គាមអ៊ីស្រាអែល និងក្រុមហាម៉ាសប៉ាឡេស្ទីនកំពុងឆេះសន្ធោសន្ធៅ ជាពិសេសនៅតំបន់ហ្កាហ្សា ជាទី ដែលអ៊ីស្រាអែល នៅ៧ថ្ងៃមកនេះបានបាញ់ប្លោង ទម្លាក់គ្រាប់បែក សឹងមិនលោះថ្ងៃ។ តាមអាជ្ញាធរប៉ាឡេស្ទីន ការវាយប្រហារផ្លូវអាកាសរបស់អ៊ីស្រាអែលគិតមកត្រឹមថ្ងៃសុក្រ បានសម្លាប់មនុស្សជាង ១៥០០នាក់ ដែលនៅក្នុងនោះ មានកុមារ ៥០០នាក់ និងបានបំផ្លាញអគារជាង ១៣០០នៅក្នុងតំបន់ហ្កាហ្សា។ នេះបើតាមការវាយតម្លៃរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ។អ៊ីស្រាអែលបាញ់សម្លាប់មេចលនាហាម៉ាស៨ថ្ងៃក្រោយបាញ់ប្លោងទៅលើជំរំ អគារ រូងក្រោមដី ដែលអ៊ីស្រាអែល ជឿថា ជាកន្លែងលាក់ខ្លួនរបស់ក្រុមហាម៉ាសប៉ាឡេស្ទីននៅក្នុងតំបន់ហ្កាហ្សា អ្នកនាំពាក្យរបស់កងទ័ពអ៊ីស្រាអែលបានអះអាងនៅថ្ងៃសៅរ៍នេះថា ការវាយប្រហារផ្លូវអាកាសបានសម្លាប់ Al Qadi មេបញ្ជាការកងពល Nukhba ដែលជាក្រុមទាហានឆ្នើមរបស់ហាម៉ាស និងជាអ្នកដែលដឹកនាំការវាយប្រហារឆ្មក់ចូលទឹកដីអ៊ីស្រាអែល កាលពីថ្ងៃសៅរ៍សប្តាហ៍មុន។តាមអ្នកនាំពាក្យខាងលើ កងទ័ពអ៊ីស្រាអែលនិងទីភ្នាក់ងារសន្តិសុខផ្ទៃក្នុងបានទទួលព័ត៌មានគួរឲ្យជឿជាក់ដែលថា Al Qadi មេបញ្ជាការកងពល Nukhbaរបស់ចលនាហាម៉ាសស្លាប់នៅក្នុងការវាយប្រហារផ្លូវអាកាស។មានអាយុ ៣៧ឆ្នាំ Al Qadi ជាជនជាតិប៉ាឡេស្ទីន មានដើមកំណើតចេញពី Ramallha របស់ស៊ីហ្សកដានី ដែលជាទឹកដីមួយទៀតរបស់ប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីន។ តាមអ្នកនាំពាក្យរប់សកងទ័ពអ៊ីស្រាអែល Al Qadi ដែលចលនាហាម៉ាសធ្លាប់បញ្ជាក់ថា ជាមេបញ្ជាការរបស់ក្រុមប្រដាប់អាវុធឆ្នើម Nukhba ធ្លាប់ស្ថិតក្នុងចំណោមអ្នកទោសប៉ាឡេស្ទីន ដែលអ៊ីស្រាអែលដោះលែង និងចាប់បញ្ជូនឲ្យទៅរស់នៅ ហ្កាហ្សា នៅឆ្នាំ ២០១១ នៅក្នុងក្របខ័ណ្ឌដោះដូរអ្នកទោស រវាងអ៊ីស្រាអែល និងប៉ាឡេស្ទីន។ ភាគីហាម៉ាសនៅថ្ងៃសៅរ៍ទី ១៤តុលា បដិសេធមិនធ្វើអត្ថាធិប្បាយអ្វីទាំងអស់ទាក់ទងនឹងព័ត៌មានដែលថា មេបញ្ជាការម្នាក់របស់ខ្លួនស្លាប់នៅក្នុងការវាយប្រហារផ្លូវអាកាសរបស់អ៊ីស្រាអែល។បាតុកម្មគាំទ្រប៉ាឡេស្ទីនកំពុងគ្របដណ្តប់សមានចិត្តសំដែងសាមគ្គីភាពជាមួយអ៊ីស្រាអែលនៅចំពោះមុខការវាយប្រហារដ៏សន្ធឹករបស់អ៊ីស្រាអែល ទៅលើតំបន់ហ្កាហ្សា ដែលបានសម្លាប់ប្រជាជនស៊ីវិល និងបណ្តាលឲ្យប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីន រាប់សែននាក់រត់ភៀសខ្លួន គេចចេញពីការទម្លាក់គ្រាប់បែករបស់អ៊ីស្រាអែល បាតុកម្មដើម្បីបុព្វហេតុប៉ាឡេស្ទីនបានបន្លឺឡើងជាបន្តបន្ទាប់ ជាពិសេសនៅតាមបណ្តាប្រទេសអារ៉ាប់ និងនៅប្រទេសដែលមានប្រជាជនកាន់សាសនាអ៊ីស្លាម។ តាំងពីប្រទេសនៅតំបន់ដើមបូព៌ា អេហ្ស៊ីប ហ្សកដានី លីបង់ ស៊ីរី យេម៉ែន អ៊ីរ៉ង់ អ៊ីរ៉ាក់ បារ៉ែន រហូតអាហ្វ្រិក ដូចជាលីប៊ី អាល់ហ្សេរី ម៉ារ៉ុក និងនៅអាស៊ី ដូចជា បង់ក្លាដែស ឥណ្ឌូណេស៊ី ម៉ាឡេស្ទី ប៉ាគីស្ថាន ប្រជាជនរាប់ពាន់ រាប់ម៉ឺននាក់ ចុះថ្នល់ធ្វើបាតុកម្ម លើកទង់ជាតិប៉ាឡេស្ទីន និងទាមទារឲ្យអ៊ីស្រាអែលបញ្ឈប់ជាបន្ទាន់ ការប្រើកម្លាំងយោធា ដ៏ហិង្សាទៅលើប្រជាជនស្លូតត្រង់ប៉ាឡេស្ទីនដែលកំពុងនៅជាប់គាំងក្នុងតំបន់ហ្កាហ្សា។នៅប្រទេសមួយចំនួន ដូចជាអ៊ីរ៉ង់ អ៊ីរ៉ាក់ និងប៉ាគីស្ថាន បាតុករដុតទង់ជាតិអ៊ីស្រាអែល ទង់ជាតិអាមេរិក និងស្រែកថ្កោលទោសនយោបាយឈ្លានពានធ្វើអាណានិគមនិយមរបស់អ៊ីស្រាអែល ទៅលើទឹកដីប៉ាឡេស្ទីន តាមរយៈការបញ្ជា បណ្តេញប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីនឲ្យរើចាកចេញ ដោយកំហិតពីភាគខាងជើងតំបន់ហ្កហ្សា។អឺរ៉ុបកំពុងខ្លាចជម្លោះអ៊ីស្រាអែលប៉ាឡេស្ទីនហៀរចេញពីដើមបូព៌ាភ្លើងសង្រ្គាមកំពុងឆេះសន្ធោសន្ធៅនៅទឹកដីហ្កាហ្សា។ ប៉ុន្តែ ប្រទេសជាច្រើន នៅអឺរ៉ុបកំពុងភ័យបារម្ភខ្លាចពីការជះឥទ្ធិពលរបស់វា រហូតបណ្តាលឲ្យមានបញ្ហាក្នុងសង្គម ជាពិសេសភាពតានតឹង ជម្លោះរវាងសហគមន៍ជនជាតិនៅអឺរ៉ុប។ថ្វីត្បិតថា ជម្លោះប្រដាប់អាវុធ អំពើហិង្សារវាងអ៊ីស្រាអែល និងប៉ាឡេស្ទីន កើតឡើងនៅអ៊ីស្រាអែល និងប៉ាឡេស្ទីនមែន ប៉ុន្តែ វារមែងជះឥទ្ធិពល រងរញ្ជួយរហូតដល់ទឹកដីអឺរ៉ុប។ ជាក់ស្តែង នៅបារាំង ក្រសួងមហាផ្ទៃបានហាមឃាត់មិនឲ្យមានបាតុកម្មដើម្បីបុព្វហេតុប៉ាឡេស្ទីន ក្នុងហេតុផលថា បាតុកម្មរបស់អ្នកគាំទ្រប៉ាឡេស្ទីន តែងទាក់ទាញឲ្យកើតមានការប្រព្រឹត្តអំពើហិង្សា បង្កអសណ្តាប់ធ្នាប់ និងការប៉ះទង្គិចជាមួយប៉ូលិសបារាំង។តាមការវាយតម្លៃរបស់អ្នកនាំពាក្យឧត្តមស្នងការសិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ដោយសារ ការវាយប្រហាររបស់អ៊ីស្រាអែល ទៅលើតំបន់ហ្កាហ្សា និងការប្រព្រឹត្តអំពើហិង្សា និង អយុត្តិធម៌របស់អាជ្ញាធរអ៊ីស្រាអែល ទៅលើប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីន និន្នាការស្អប់អ្នកកាន់សាសនាជ្វីហ្វ និងសារស្អប់អ្នកកាន់សាសនាអ៊ីស្លាម បានកើនឡើង នៅតាមបណ្តាប្រទេសក្នុងពិភពលោក។ នៅបារាំង អាជ្ញាធររកឃើញ មានសកម្មភាពប្រឆាំងជេរប្រមាថ ជនជាតិជ្វីហ្វជាង១០០ករណី គិតចាប់តាំង មានការប្រយុទ្ធគ្នារវាងអ៊ីស្រាអែល និងក្រុមហាម៉ាសប៉ាឡេស្ទីន ៨ថ្ងៃមកនេះ។ ប៉ូលិសបារាំងបានចាប់ឃាត់ខ្លួនមនុស្ស៤១នាក់ ចំណែកសាលារៀន វិហារអ្នកកាន់សាសនាជ្វីហ្វ ប្រមាណ ៥០០កន្លែងនៅទូទាំងប្រទេសត្រូវដាក់ស្ថិតក្រោមការយាមការបាររបស់ប៉ូលិស កងអាវុធហត្ថបារាំង ចំនួន ១ម៉ឺននាក់។ បារាំងចាត់វិធានការការពារតឹងរ៉ឹងខ្លាំង ព្រោះបារាំងជាប្រទេសនាំមុខគេនៅអឺរ៉ុបដែលមានសហគមន៍ជ្វីហ្វរស់នៅច្រើនជាងគេ ប្រមាណ ៥សែននាក់ ប៉ុន្តែ បារាំងក៏មានប្រជាជនកាន់សាសនាអ៊ីស្លាមច្រើនសម្បើមដែរ ប្រមាណ ៦លាននាក់ ពោលគឺស្មើនឹង៩%នៃប្រជាជនបារាំងសរុប។ក្រៅពីបារាំង អាល្លឺម៉ង់ និងប្រទេសនៅអឺរ៉ុបមួយចំនួនទៀត បានចាត់វិធានការតឹងរ៉ឹងដូចគ្នានេះដែរ ដើម្បីបង្កាទប់ស្កាត់កុំឲ្យមានបញ្ហាសង្គម ជាពិសេស ការស្អប់រើសអើងសហគមន៍ជ្វីហ្វ។ នៅអង់គ្លេស នៅពេលមានការវាយប្រហារខ្លាំងរបស់កងទ័ពអ៊ីស្រាអែល ទៅលើតំបន់ហ្កាហ្សាដើម្បីសងសឹកនឹងការវាយឆ្មក់សម្លាប់មនុស្សរបស់ក្រុមហាម៉ាសនៅក្នុងទឹកដីអ៊ីស្រាអែល ចៅហ្វាយក្រុងឡុងដ៍ធ្លាប់បានអំពាវនាវឲ្យប្រជាជនកាន់សាសនាជ្វីហ្វនៅអង់គ្លេស ស្ថិតនៅតែក្នុងផ្ទះ។ អង់គ្លេសបានអនុញ្ញាតឲ្យមានបាតុកម្មលើកទង់ជាតិប៉ាឡេស្ទីននៅថ្ងៃសុក្រ ប៉ុន្តែហាមមិនឲ្យបាតុកម្មគាំទ្រក្រុមហាម៉ាស ដែលអង់គ្លេសចាត់ចូលក្នុងបញ្ជីក្រុមភេរវនិយមអន្តរជាតិ។ដោយសារសង្រ្គាមអ៊ីស្រាអែលទៅលើតំបន់ហ្កាហ្សា សហគមន៍ជនជាតិជ្វីហ្វ នៅអឺរ៉ុប ត្រូវរស់នៅក្នុងការភ័យខ្លាចជាប់ជានិច្ច។ នៅហូឡង់ អេស្ប៉ាញ ប៉ូលិសត្រូវដាក់ពង្រាយ នៅតាមវិហារ និងមុខសាលារៀនជ្វីហ្វ នៅបន្ទាប់ពី ចលនាហាម៉ាសប៉ាឡេស្ទីនស្រែកអំពាវនាវឲ្យគេសម្លាប់ជនជាតិជ្វីហ្វនៅគ្រប់កន្លែងក្នុងពិភពលោក។

10/14/2023 • 6 minutes, 33 seconds

អ៊ីស្រាអែលបិទខ្ទប់ហ្កាហ្សាទាំងស្រុងនិងគ្រោងបើកប្រតិបត្តិការកម្ទេចចលនាហាម៉ាស

៧២ម៉ោងក្រោយការវាយឆ្មក់ទ្រង់ទ្រាយធំរបស់ពួកហាម៉ាស យោធាអ៊ីស្រាអែលបានបន្តបាញ់ផ្លោងលើតំបន់ហ្កាហ្សា និងបិទខ្ទប់តំបន់នេះទាំងស្រុង ព្រមទាំងប្រមូលកងកម្លាំងទ័ពបម្រុងរាប់ម៉ឺននាក់។ អ៊ីស្រាអែលចង់កម្ទេចចលនាហាម៉ាសឱ្យរលត់រលាយអស់។ ចំណែកខាងប៉ាឡេស្ទីន ចលនាហាម៉ាសបានគំរាមសម្លាប់ចំណាប់ខ្មាំងវិញ ដើមតបទៅនឹងការវាយប្រហាររបស់អ៊ីស្រាអែល។ ចំនួនមនុស្សស្លាប់បាត់បង់ជីវិត ក្នុងរយៈពេលបីថ្ងៃនៃការតតាំងគ្នារវាងអ៊ីស្រាអែល-ហាម៉ាសបានឡើងដល់ជាង១២០០នាក់។ ខាងអ៊ីស្រាអែលមានស្លាប់ជាង៧០០នាក់និងរបួស២១៥០នាក់។ ចំណែកខាងប៉ាឡេស្ទីនមានស្លាប់ជាង៥៦០នាក់ និងអ្នករងរបួសប្រមាណ២៩០០នាក់ នៅតំបន់ហ្កាហ្សា ដែលយោធាអ៊ីស្រាអែលបន្តវាយប្រហារ និងកាត់ផ្តាច់ឱ្យនៅឯកាកាន់តែខ្លាំង។តើតំបន់ហ្កាហ្សាមានស្ថានភាពយ៉ាងណា?តំបន់ហ្កាហ្សាដែនដីមួយចំណិតរបស់ប៉ាឡេស្ទីនមានទទឹងតែ៦-១២គីឡូម៉ែត្រ និងបណ្តោយតែ៤១គីឡូម៉ែត្រ នៅជាប់សមុទ្ទមេឌីទែរ៉ាណេ ត្រូវអ៊ីស្រាអែលបិទត្រួតត្រាសេរីភាពនៃការធ្វើដំណើរចេញចូលតាំងពីឆ្នាំ២០០៧មក ប៉ុន្តែពេលនេះហ្កាហ្សាត្រូវឡោមព័ទ្ធជិតដោយទាហានអ៊ីស្រាអែលជាច្រើនពាន់នាក់។ ជាងនេះទៅទៀត រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិអ៊ីស្រាអែលបានប្រកាសបិទខ្ទប់តំបន់ទាំងស្រុងតែម្តង។ បន្ទាប់ពីផ្អាកការផ្តល់ថាមពលអគ្គិសនី-ហ្កាស និងជំនួយស្បៀងអាហារ អាជ្ញាធរអ៊ីស្រាអែលបានកាត់ផ្តាច់ទឹក ដែលអ៊ីស្រាអែលបង្ហូរទៅឱ្យហ្កាហ្សាក្នុងកំរិត១០%ក្នុងមួយឆ្នាំ។ដើម្បីសងសឹកនឹងការវាយឆ្មក់ទ្រង់ទ្រាយធំរបស់ពួកចលនាហាម៉ាសកាលពីថ្ងៃទី៧តុលា យោធាអ៊ីស្រាអែលបានបើកប្រតិបត្តិការផ្លូវអាកាសទម្លាក់គ្រាប់បែកឥតដាច់លើទីតាំងជាច្រើន ដែលជារចនាសម្ព័ន្ធយោធារបស់ចលនាហាម៉ាសនៅក្នុងតំបន់ហ្កាហ្សា។ យោធាអ៊ីស្រាអែលបានប្រកាសគ្រប់គ្រងស្ថានការណ៍តំបន់ភាគខាងត្បូងនៃប្រទេសដែលផ្ទាំងស៊ីបនៃការវាយហាម៉ាសបានវិញហើយ តែអ្នកនាំពាក្យយោធាអ៊ីស្រាអែលយល់ថាអាចនៅមានសេសសល់ភេរវជនខ្លះក្នុងតំបន់។ នាយករដ្ឋមន្ត្រីអ៊ីស្រាអែល លោក នេតាន់យ៉ាហ៊ូ បានសន្យានៅល្ងាចថ្ងៃចន្ទទី ៩តុលាថាអ៊ីស្រាអែលនឹងធ្វើឱ្យក្រុមហាម៉ាសរស់យ៉ាងលំបាកនិងវេទនាបំផុត ព្រោះអ៊ីស្រាអែលនឹងឈ្នះដោយប្រើកម្លាំង-ជាកម្លាំងដ៏មហិមា ឯប្រជាពលរដ្ឋប៉ាឡេស្ទីននៅហ្កាហ្សាត្រូវប្រឈមនឹងសង្គ្រាមដ៏ធ្ងន់ធ្ងរ និងដ៏វែង។ប៉ុន្តែចលនាហាម៉ាស បានគំរាមតាមរយៈសេចក្តីថ្លែងការណ៍វិញថា បើសត្រូវមិនយល់ភាសាមនុស្សធម៌ ហាម៉ាសនឹងប្រើភាសាណាដែលអ៊ីស្រាអែលយល់។ ពោលគឺ នៅពេលណាមានពលរដ្ឋប៉ាឡេស្ទីនណាម្នាក់បានស្លាប់ក្នុងការវាយប្រហារដោយឥតព្រៀងទុក ហាម៉ាសនឹងផ្តាច់ជីវិតចំណាប់ខ្មាំងស៊ីវិលអ៊ីស្រាអែលម្នាក់វិញដែរ។ បើតាមរដ្ឋាភិបាលអ៊ីស្រាអែល នៅពេលពួកហាម៉ាសវាយលុកចូលក្នុងដែនដីអ៊ីស្រាអែលពួកគេបានចាប់ជនស៊ីវិលបានប្រមាណជិត១៥០នាក់ជាចំណាប់ខ្មាំង។បិទខ្ទប់តំបន់ហ្កាហ្សាទាំងស្រុងជាឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិ?ការឆ្មក់វាយប្រហាររបស់ចលនាហាម៉ាស បានរងការថ្កោសទោសពីគ្រប់មជ្ឈដ្ឋាន ប៉ុន្តែការសម្រេចបិទខ្ទប់ទាំងស្រុងតំបន់ហ្កាហ្សាដែលមានប្រជាពលរដ្ឋប៉ាឡេស្ទីនស៊ីវិលជាង២លាន៣សែននាក់រស់នៅ ក៏កំពុងតែធ្វើឱ្យសហគមន៍អន្តរជាតិជ្រួលច្របល់មិនតិចដែរ។ការបិទខ្ទប់តំបន់មួយទាំងស្រុង ដែលនាំឱ្យមានគ្រោះថ្នាក់ដល់ជីវិតជនស៊ីវិល បង្អត់សេចក្តីត្រូវការចាំបាច់សម្រាប់រស់ មានចែងហាមឃាត់ក្នុងច្បាប់មនុស្សធម៌អន្តរជាតិ។ នេះបើតាមការរំលឹករបស់ឧត្តមស្នងការសិទ្ធិមនុស្សអង្គការប្រជាជាតិ នៅព្រឹកថ្ងៃអង្គារទី ១០តុលា។ លោក Volker Turk ក៏បានបង្ហាញភាពតក់ស្លុតនិងអាម៉ាសនៅចំពោះមុខវិធីប្រហារជីវិតរបស់ក្រុមប្រដាប់អាវុធប៉ាឡេស្ទីន ដោយស្នើសុំឱ្យក្រុមនេះដោះលែងចំណាប់ខ្មាំងនិងអ្នកទោសស៊ីវិលភ្លាម និងដោយគ្មានលក្ខខណ្ឌ។លោកអគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ អង់តូនីញ៉ូ ហ្គូទែកស៍ ក៏បានទទួលស្គាល់ដែរថាលោកព្រួយបារម្ភនឹងការប្រើសិទ្ធិការពារខ្លួនដ៏ស្របច្បាប់របស់អ៊ីស្រាអែល។ លោកជ្រួលច្របល់ក្នុងចិត្តខ្លាំងណាស់នៅពេលឮអ៊ីស្រាអែលប្រកាសបិទខ្ទប់ទាំងស្រុង។ ក្នុងន័យនេះលោកបានប្រកាសរំលឹកអ៊ីស្រាអែលថាប្រតិបត្តិការយោធាត្រូវតែរៀបចំធ្វើឡើងដោយគោរពសិទ្ធិមនុស្សធម៌អន្តរជាតិ។ ត្រូវការពារនិងគោរពជីវិតជនស៊ីវិល។ រចនាសម្ព័ន្ធស៊ីវិល មានជាអាទិ៍មន្ទីរពេទ្យ សាលារៀន កន្លែងស្នាក់នៅ មិនត្រូវក្លាយជាចំណុចវាយប្រហារទេរបស់យោធាអ៊ីស្រាអែលទេ។សហភាពអឺរ៉ុបបានប្រកាសបើកប្រជុំបន្ទាន់នៅថ្ងៃអង្គារនេះ ដោយអញ្ជើញប្រមុខការទូតអ៊ីស្រាអែលនិងប៉ាឡេស្ទីនចូលរួមផង។ ប្រមុខដឹកនាំតួកគីនិងអេហ្ស៊ីប ព្រមទាំងកាតា កំពុងសាកល្បងដើរតួជាអន្តរការី។តើអ៊ីស្រាអែលកំពុងឈានទៅបើកប្រតិបត្តិការកម្ចាត់ពួកហាម៉ាសអស់តាមវិធីណា?យោលទៅលើចំនួនទ័ពបម្រុងប្រមាណ៣សែននាក់ ដែលអ៊ីស្រាអែលប្រមូលបានក្នុងរយៈពេលតែ៤៨ម៉ោង បូកនឹងទាហានពេញសិទ្ធិជិតមួយសែននាក់ ដែលផ្តើមមកផ្តុំនៅជុំវិញតំបន់ហ្កាហ្សា ពលរដ្ឋប៉ាឡេស្ទីនចាប់ព្រួយបារម្ភទុកជាមុនថាច្បាស់ជានឹងមានប្រតិបត្តិការវាយកម្ទេចក្រុមយុទ្ធជនហាម៉ាសទ្រង់ទ្រាយធំតាមផ្លូវគោក។ប៉ុន្តែប្រតិបត្តិការបែបនេះ អាចចោទជាបញ្ហាច្រើនសម្រាប់អ្នកដឹកនាំអ៊ីស្រាអែល ព្រោះអាចមានការបាត់បង់មនុស្សច្រើន ទាំងសងខាង ព្រោះតំបន់នេះមានដង់ស៊ីតេប្រជាជនខ្ពស់ ជាផ្ទះរបស់ពួកហាម៉ាសស្រាប់ដែលពួកគេអាចសំងំលាក់ខ្លួននៅគ្រប់ជ្រុង គ្រប់ផ្លូវ គ្រប់រូង ... ចាំស្ទាក់ស្វាគមទាហានអ៊ីស្រាអែល។កម្លាំងយោធាអ៊ីស្រាអែលអាចមានប្រៀបខ្លាំង និងអាចបំផ្លាញរចនាសម្ព័ន្ធរបស់ពួកហាម៉ាស ដូចជា កន្លែងផលិតឬដំឡើងរ៉ុកកែត ផ្លូវក្រោមដីដែលតភ្ជាប់ពីហ្កាហ្សាទៅអេហ្ស៊ីប ទៅអ៊ីស្រាអែល សម្រាប់ឱ្យពួកហាម៉ាសទាក់ទងជាមួយអ្នកនៅក្រៅតំបន់ហ្កាហ្សា ឬកម្ទេចស្តុកអាវុធ គ្រាប់សព្វាវុធ តែមិនងាយកម្ចាត់មេកើយចលនាហាម៉ាសបានដោយងាយៗឡើយ។ ម៉ូហាមេដ Dief មេក្លោងដឹកនាំប្រតិបត្តិការវាយលុកកាលពីថ្ងៃសៅរ៍ ត្រូវបានយុវជនប៉ាឡេស្ទីនចាត់ទុកជាព្រះ។ឧបមាមេកើយក្រុមភេរវនិយមហាម៉ាសត្រូវកម្ចាត់បាន ក៏អ៊ីស្រាអែលមិនអាចកម្ចាត់ពួកគេអស់ដែរ។ អ៊ីស្រាអែលធ្លាប់ឈ្នះនិងសម្លាប់បានមេក្រុម ជាច្រើនដងមកហើយ ក្នុងសង្គ្រាមមុនៗ។ តែនៅហ្កាហ្សា គេមិនអាចកំណត់លទ្ធផលចុងក្រោយថាតើមានស្លាប់ជីវិតទាហានអ៊ីស្រាអែលនិងពលរដ្ឋស៊ីវិលប៉ាឡេស្ទីនប៉ុន្មានទេ។ ហើយបើទោះបីជាឈ្នះ ក៏ត្រូវមានបញ្ហាដែរ។ កម្ចាត់ពួកហាម៉ាសអស់ អ៊ីស្រាអែលនឹងមកធ្វើអាណានិគមលើដែនដីមួយដុំនេះទៀតឬ? អ៊ីស្រាអែលគ្មានអនុស្សាវរីយ៍ល្អនឹងការធ្វើអាណានិគមកិច្ចទេ។ ទុកជនស៊ីវិលជាង២លាននាក់ដោយគ្មានការឃុំគ្រង ចលនាថ្មីនឹងលេចឡើងខ្លាំងជាងហាម៉ាសទៅទៀត។ស្ថាបនិកអ៊ីស្រាអែល លោក David Ben Gourion បានអះអាងនៅឆ្នាំ១៩៥៨ថា ដែនដីហ្កាហ្សាជាអពមង្គលសម្រាប់គ្រប់របប មិនថាសម្រាប់រដ្ឋអ៊ីស្រាអែល របបអ៊ីស្រាអែលជាមួយអង្គការសហប្រជាជាតិ ឬអង្គការសហប្រជាជាតិដោយគ្មានអ៊ីស្រាអែល។ ប៉ុន្តែនោះជាគំនិតកាល៦៦ឆ្នាំមុន តើអាចហួសសម័យទេ?

10/10/2023 • 7 minutes, 26 seconds

តើប្រតិបត្តិការវាយប្រហាររបស់ក្រុមហាម៉ាសប៉ាឡេស្ទីន កើតឡើងដូចម្តេចខ្លះ?

គិតត្រឹមថ្ងៃចន្ទទី៩តុលា ការវាយប្រយុទ្ធគ្នារវាងកងទ័ពអ៊ីស្រាអែល និងក្រុមហាម៉ាសប៉ាឡេស្ទីន នៅតែបន្តយ៉ាងសកម្ម ២ថ្ងៃក្រោយការវាយឆ្មក់ទ្រង់ទ្រាយធំ និងគួរឲ្យភ្ញាក់ផ្អើលបំផុតរបស់ក្រុមហាម៉ាស។ ជាលើកទី១ ដែលក្រុមហាម៉ាសប៉ាឡេស្ទីននៅតំបន់ហ្កាហ្សា បានសំរុកចូលមកក្នុងទឹកដីអ៊ីស្រាអែល វាយប្រហារសម្លាប់មនុស្សជាច្រើនរយនាក់។ លោកបេនចាមិន នេតាន់យ៉ាហ៊ូ នាយករដ្ឋមន្ត្រីអ៊ីស្រាអែល បានប្រកាសថា អ៊ីស្រាអែលនឹងធ្វើសង្គ្រាមកំទេចក្រុមហាម៉ាសឲ្យអស់ ហើយថាសង្គ្រាមនេះ គឺជាសង្គ្រាមរយៈពេលវែង។ តើការវាយប្រហាររបស់ក្រុមហាម៉ាសនេះ បានកើតឡើងយ៉ាងដូចម្តេចខ្លះ?នៅព្រឹកថ្ងៃសៅរ៍ទី៧តុលា វេលាទាបភ្លឺ ដែលជាកំឡុងពេល បុណ្យShabbat សំរាកប្រចាំសប្តាហ៍ របស់ប្រជាជនជ្វីហ្វ ក្រុមហាម៉ាសប៉ាឡេស្ទីន បានបើកការវាយឆ្មក់ ក្នុងទ្រង់ទ្រាយធំបំផុតមិនធ្លាប់មាន។ ក្រុមហាម៉ាស បានសំរុកបាញ់គ្រាប់រ៉ុកកែត ជាច្រើនពាន់គ្រាប់ចេញពីតំបន់ហ្កាហ្សា ឆ្ពោះមកកាន់ទឹកដីអ៊ីស្រាអែល ធ្វើឲ្យប្រព័ន្ធខែលរបស់អ៊ីស្រាអែល វង្វេងចាប់លែងឈ្នះ។ស្របពេលជាមួយគ្នានេះ ក្រុមកម្លាំងហាម៉ាសជាច្រើនរយនាក់ បាននាំគ្នាសំរុកចូលមកក្នុងទឹកដីអ៊ីស្រាអែល។ ក្រុមថ្មើរជើង បានប្រើប្រាស់គ្រាប់បែក និងប្រើរថយន្តគ្រឿងចក្រឈូសឆាយ ទៅបើកបំបុកឈូសទម្លាយរបងជញ្ជាំង ដែលខណ្ឌចែកតំបន់ហ្កាហ្សា និងទឹកដីអ៊ីស្រាអែល។ ក្រុមផ្សេងទៀត បានប្រើប្រាស់ឆ័ត្រយោងបំពាក់ដោយម៉ាស៊ីនកង្ការ ហោះរំលងជញ្ជាំង និងមានខ្លះបានប្រើទូកបើកតាមសមុទ្រ ចូលទៅកាន់ទឹកដីអ៊ីស្រាអែល។ចូលទៅដល់ទឹកដីអ៊ីស្រាអែល ក្រុមហាម៉ាស់ បានបើកការវាយប្រហារទៅលើប៉ុស្តិនគរបាល ទីតាំងទាហាន និងបានបាញ់រះទៅលើប្រជាជនស៊ីវីលដោយឥតរើសមុខ។ ក្រុមហាម៉ាស បានសំរុកចូលទៅដល់ក្នុងទីក្រុងមួយចំនួន របស់អ៊ីស្រាអែល ដូចជាទីក្រុង Ashkelon ទីក្រុង Sderot និងទីក្រុង Ofakim ជាដើម ដែលស្ថិតនៅចំងាយប្រមាណជាង២០គីឡូម៉ែត្រ ពីព្រំដែនតំបន់ហ្កាហ្សា។ អ្នកនាំពាក្យម្នាក់នៃក្រសួងការពារជាតិអ៊ីស្រាអែល បានលើកឡើងថា យ៉ាងហោចណាស់ ក្រុមហាម៉ាសមានគ្នា១០០០នាក់ ដែលបានសំរុកចូលមកក្នុងទឹកដីអ៊ីស្រាអែល។ពួកកងកម្លាំងហាម៉ាស បានដណ្តើមយកសម្ភារៈ និងគ្រឿងសព្វាវុធរបស់កងទ័ពអ៊ីស្រាអែល ព្រមទាំងបានចាប់ចំណាប់ខ្មាំង ទាហាននិងប្រជាជនស៊ីវីលជាច្រើននាក់ថែមទៀតផង។ យោងតាមការិយាល័យព័ត៌មានរដ្ឋាភិបាលអ៊ីស្រាអែល យ៉ាងហោចណាស់ មានមនុស្សជាង១០០នាក់ ដែលត្រូវបានក្រុមហាម៉ាសចាប់ជាចំណាប់ខ្មាំង ដែលក្នុងចំណោមនោះ គឺមានជនជាតិអាមេរិក និងជនជាតិអាល្លឺម៉ង់ជាច្រើននាក់។ ផ្អែកតាមលោក Herzi Halevi អគ្គមេបញ្ជាការកងទ័ពជាតិអ៊ីស្រាអែល គឺក្នុងចំណោមចំណាប់ខ្មាំង មានទាំងកុមារ ស្ត្រី មនុស្សចាស់ជរា ជនពិការ និងទាហានអ៊ីស្រាអែលផង។ ពួកហាម៉ាស បានសំដៅចូលទៅវាយប្រហារយុវជនអ៊ីស្រាអែល ដែលកំពុងជួបជុំគ្នាក្នុងកម្មវិធីប្រគុំតន្រ្តីដ៏ធំមួយ នៅជិតក្រុង Kibboutz។ យោងតាមបណ្តាញព័ត៌មានអ៊ីស្រាអែល នៅទីនោះ ក្រុមហាម៉ាសបានបាញ់សម្លាប់មនុស្សជាង២០០នាក់។អ៊ីស្រាអែលប្រកាសសង្គ្រាមផ្អែកតាមកងទ័ពអ៊ីស្រាអែល គឺក្រុមហាម៉ាស បានបាញ់គ្រាប់រ៉ុកកែត ចំនួនជាង៣០០០គ្រាប់ នៅព្រឹកថ្ងៃសៅរ៍។ កងទ័ពអ៊ីស្រាអែល បានប្រកាសអាសន្នភ្លាមៗ និងបានបើកប្រតិបត្តិការ « ដាវដែក » ដើម្បីឆ្លើយតបវិញ ទៅលើក្រុមហាម៉ាស នៅក្នុងតំបន់ហ្កាហ្សា ដែលមានប្រជាជនរស់នៅប្រមាណ ២,៣លាននាក់។ អ៊ីស្រាអែលបានបាញ់កំទេចអគារជាច្រើនទីតាំង នៅក្នុងតំបន់ហ្កាហ្សា ដែលគេអះអាងថា គឺជាទីបញ្ជាការរបស់ពួកភេរវកម្មហាម៉ាស។ យោងតាម លោក Richard Hecht អ្នកនាំពាក្យកងទ័ពអ៊ីស្រាអែល គឺគេបានវាយប្រហារទៅលើ គោលដៅចំនួន ៤២៦ទីតាំងនៅក្នុងតំបន់ហ្កាហ្សា ដោយរាប់តាំងកន្លែងលាក់ខ្លួនក្នុងរូងក្រោមដី និងសំណង់ហេដ្ឋរចនាសម្ព័ន្ធផ្សេងទៀត របស់ពួកហាម៉ាសប៉ាឡេស្ទីន។លោកនេតាន់យ៉ាហ៊ូ បានប្រកាសសន្យាថា និងកំទេចទីតាំងលាក់ខ្លួនរបស់ពួកហាម៉ាស ឲ្យរលាយក្លាយជាផេះ។ ភ្លាមៗក្រោយការវាយឆ្មក់ទ្រង់ទ្រាយធំមិនធ្លាប់មាននេះ ក្រសួងការពារជាតិអ៊ីស្រាអែល បានបញ្ចេញកងកម្លាំងជាច្រើនម៉ឺននាក់ ដើម្បីដេញតាមប្រយុទ្ធជាមួយក្រុមហាម៉ាស ដែលបានបន្លំចូលមកក្នុងទឹកដីអ៊ីស្រាអែល តំបន់ភាគខាងត្បូង។ មិនត្រឹមប៉ុណ្ណោះ អ៊ីស្រាអែល បានប្រកាសប្រមូលកងទ័ពបំរុងទាំងអស់ ដើម្បីត្រៀមធ្វើសង្គ្រាម។ នៅព្រឹកថ្ងៃចន្ទ កងទ័ពអ៊ីស្រាអែល បានប្រកាសផងដែរថា គេកំពុងពិចារណាជម្លៀសប្រជាជន ចេញពីតំបន់ដែលដែលស្ថិតនៅក្បែរតំបន់ហ្កាហ្សាបំផុត ក្នុងរយៈពេល២៤ម៉ោងទៀត។តើមានស្លាប់មនុស្សប៉ុន្មាននាក់ ហើយបាត់ខ្លួនប៉ុន្មាននាក់?ផ្អែកតាមអាជ្ញាធរអ៊ីស្រាអែល គិតពីថ្ងៃសៅរ៍ ដល់ព្រឹកថ្ងៃចន្ទ យ៉ាងហោចណាស់ មនុស្សជាង៧០០នាក់បានស្លាប់ និងមានរបួសប្រមាន ២១៥០នាក់ នៅខាងទឹកដីអ៊ីស្រាអែល។ អ្នករាយការណ៍ព័ត៌មានបារាំង AFP បានឃើញសាកសពប្រជាជនស៊ីវីលអ៊ីស្រាអែលជាច្រើននាក់ ដែលត្រូវក្រុមហាម៉ាស់ បាញ់សុះសាច់ ដេករណូករណាកនៅតាមផ្លូវ និងខ្លះនៅក្នុងរថយន្ត នៅក្នុងទីក្រុងចំនួនយ៉ាងហោច៣ គឺ Sderot Kibboutz និង ក្រុងឆ្នេរសមុទ្រ Zikimស្ថិតនៅខាងជើងតំបន់ហ្កាហ្សា។នៅឯតំបន់ហ្កាហ្សាប៉ាឡេស្ទីនវិញ យោងតាមក្រុមហាម៉ាស គឺយ៉ាងហោចណាស់ មានមនុស្សស្លាប់ ចំនួន៤១៣នាក់ និងជាង២៣០០នាក់របួស ដោយសារតែការបាញ់ប្លោងរបស់កងទ័ពអ៊ីស្រាអែល ក្នុងរយៈពេល២ថ្ងៃមកនេះ។ ក្នុងចំណោមអ្នកស្លាប់ គឺមានកុមារ៧៨នាក់ និងស្ត្រី៤១នាក់។គួរបញ្ជាក់ថា ក្នុងចំណោមជនរងគ្រោះនៅខាងទឹកដីអ៊ីស្រាអែល គឺមានជនបរទេសជាច្រើននាក់បានស្លាប់ ក្នុងនោះ មានជនជាតិថៃ១២នាក់ ជនជាតិនេប៉ាល់ ១០នាក់ ជនជាតិអាមេរិកចំនួន៤នាក់ ជនជាតិអ៊ុយក្រែន២នាក់ បារាំង១នាក់ កាណាដា១នាក់ និងមាននិស្សិតជនជាតិខ្មែរ១នាក់ដែរ។ ហើយក្រៅពីមនុស្សស្លាប់ អាជ្ញាធរអ៊ីស្រាអែល អះអាងថា មានប្រជាជនស៊ីវីល និងទាហាន សរុបប្រមាណជាង១០០នាក់ ដែលត្រូវបានក្រុមហាម៉ាស ចាប់ជាចំណាប់ខ្មាំង។យ៉ាងណាមិញ នៅថ្ងៃចន្ទទី៩កញ្ញា ក្រសួងការបរទេសថៃ បានប្រកាសថា ក្រៅពីជនជាតិថៃ១២នាក់ស្លាប់ គឺមាន៨នាក់របួស និង១១នាក់ ត្រូវក្រុមហាម៉ាសចាប់ជាចំណាប់ខ្មាំង។ អជ្ញាធរថៃ កំពុងតែត្រៀមបញ្ជូនយន្តហោះកងទ័ពអាកាស ហោះទៅដឹកប្រជាជនថៃនៅអ៊ីស្រាអែល។ ផ្អែកតាមតួលេខផ្លូវការ គឺបច្ចុប្បន្នមានប្រជាជនថៃចំនួនប្រមាន ៣ម៉ឺននាក់នៅអ៊ីស្រាអែល ដែលភាគច្រើនជាពលករធ្វើការក្នុងវិស័យកសិកម្ម ហើយក្នុងចំណោមនេះ គឺមានប្រមាន៥០០០នាក់ ដែលកំពុងស្ថិតនៅក្នុងតំបន់មានជម្លោះ រវាងអ៊ីស្រាអែលនិងប៉ាឡេស្ទីន។ហេតុអ្វីក្រុមហាម៉ាស បើកការវាយប្រហារទ្រង់ទ្រាយធំនេះ?ក្រុម Ezzedine Al-Qassem ដែលជាក្រុមប្រដាប់អាវុធមួយនៃចលនាហាម៉ាសប៉ាឡេស្ទីន បានអះអាងថា ក្រុមខ្លួនបានបាញ់គ្រាប់រ៉ុកកែត ចំនួនជាង៥០០០គ្រាប់។ នេះគឺជាប្រតិបត្តិការវាយប្រហារ ទៅលើអ៊ីស្រាអែល ដើម្បី “សងសឹក និងបិទបញ្ចប់ឧក្រិដ្ឋកម្មដាក់អាណានិគមដែលអ៊ីស្រាអែល ធ្វើមកលើប៉ាឡេស្ទីន”។ចលនាហាម៉ាសប៉ាឡេស្ទីន លើកឡើងថា តាំងតែពីឆ្នាំ១៩៦៧មក អ៊ីស្រាអែល បានដាក់អាណានិគមមកលើតំបន់ស៊ីហ្សកដានី និងនៅផ្នែកខាងកើតទីក្រុងហ្សេរុយសាឡឹម ព្រមទាំងបានរាំងខ្ទប់តំបន់ហ្កាហ្សា តាំងតែពីឆ្នាំ២០០៧មក ក្រោយពេលចលនាហាម៉ាសបានឡើងគ្រប់គ្រងអំណាចនៅហ្កាហ្សា។ កាលពីថ្ងៃអាទិត្យទី ៨តុលា មេដឹកនាំចលនាហាម៉ាស ឈ្មោះ Ismaïl Haniyeh បានអះអាងថា ចលនាហាម៉ាសកំពុងតែឈានដណ្តើមបានជ័យជំនះ ដ៏ធំមួយ។ ចលនានេះ ថែមទាំងបានអំពាវនាវ ហៅក្រុមកងកម្លាំងតស៊ូប៉ាឡេស្ទីន នៅតំបន់ស៊ីហ្សកដានី ព្រមទាំងប្រទេសអារ៉ាប់ និងអ្នកកាន់សាសនាអ៊ីស្លាមទាំងអស់ ត្រូវតែចូលរួមប្រយុទ្ធជាមួយពួកខ្លួន។ជាក់ស្តែង ក្រោយការបើកប្រតិបត្តិការវាយឆ្មក់របស់ក្រុមហាម៉ាសនេះ កាលពីព្រឹកថ្ងៃអាទិត្យ ក្រុមចលនាហេសបូឡាលីបង់ឯណោះ ក៏បានបាញ់ប្លោងគ្រាប់កាំភ្លើងធំ ព្រមទាំងបានបាញ់មីស៊ីលជាច្រើនគ្រាប់ ចូលមកកាន់ទឹកដីអ៊ីស្រាអែល នៅភាគខាងជើង។ ចលនាហេសបូឡា ដែលមានអ៊ីរ៉ង់នៅពីក្រោយ បានអះអាងាថា ខ្លួនចង់វាយប្រហារអ៊ីស្រាអែល ដើម្បីជាការសាមគ្គីជាមួយចលនាហាម៉ាសប៉ាឡេស្ទីន។ កងទ័ពអ៊ីស្រាអែល បានអះអាងថាគេបានវាយបកវិញទៅលើក្រុមហេសបូឡា តាមរយៈការបញ្ជាយានដ្រូនទៅវាយប្រហារនៅចំទីតាំងមួយចំនួន នៅក្នុងទឹកដីលីបង់។តើសហគមន៍អន្តរជាតិបានប្រតិកម្មយ៉ាងណាខ្លះ?លោកអគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ បានថ្លែងថ្កោលទោសយ៉ាងធ្ងន់ ចំពោះការវាយប្រហាររបស់ក្រុមហាម៉ាសប៉ាឡេស្ទីន ដែលបានសម្លាប់ប្រជាជនស៊ីវីលដោយមិនរើសមុខ។ លោកអង់តូនីញ៉ូ ហ្គូតទែរស៍ បានថ្លែងអំពាវនាវទៀតថា សហគមន៍អន្តរជាតិត្រូវតែរួមគ្នា ប្រើប្រាស់ការចរចាការទូត ដើម្បីជួយទប់កុំឲ្យជម្លោះប្រដាប់អាវុធនេះ ផ្ទុះក្លាយទៅជាសង្គ្រាមធំនៅក្នុងតំបន់ដើមបូព៌ាទាំងមូល។គួរបញ្ជាក់ថា នៅក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខ នៃអង្គការសហប្រជាជាតិ ថ្វីបើមានប្រទេសជាច្រើនបានប្រកាសថ្កោលទោសក្រុមហាម៉ាស នៅទីបំផុត ការបោះឆ្នោតលើ “សេចក្តីសម្រេចចិត្តរួមដើម្បីថ្កោលទោសក្រុមហាម៉ាស” មិនអាចសម្រេចទៅបានទេ ដោយសារតែគ្មានសំឡេងជាឯកច្ឆ័ន្ទ។យ៉ាងណាក៏ដោយ លោកប្រធានាធិបតី ចូ បៃដិន វិញបានថ្លែងថ្កោលទោស ការវាយប្រហាររបស់ក្រុមហាម៉ាស និងបានអះអាងថា សហរដ្ឋអាមេរិកនឹងបញ្ជូនជំនួយយោធា ទៅជួយអ៊ីស្រាអែល ដែលរងការវាយប្រហារ។ ដូចគ្នាដែរ លោកស្រី អួរស៊ុឡា វ៉ុនឌែរ ឡេយ៉េន បានចាត់ទុកការវាយប្រហាររបស់ក្រុមហាម៉ាស ថាគឺជា “ការវាយប្រហារភេរវកម្មដ៏សាហាវ និងថោកទាបបំផុត”។ លោកស្រីប្រធានាគណៈកម្មាការអឺរ៉ុប បានបន្ថែមថា ក្នុងនាមជាប្រទេសឯករាជ្យនិងប្រជាធិបតេយ្យ អ៊ីស្រាអែលមានសិទ្ធិគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការឆ្លើយតបវិញ។ ចំណែកលោក រីស៊ី ស៊ូណាក់ នាយករដ្ឋមន្ត្រីអង់គ្លេសបានបញ្ជាក់ប្រាប់ទៅសមភាគីអ៊ីស្រាអែល ថាអង់គ្លេសគាំទ្រនៅពីក្រោយអ៊ីស្រាអែលជានិច្ច។ដោយឡែក រដ្ឋាភិបាលបារាំង ដែលបានប្រកាសថ្កោសទោសយ៉ាងធ្ងន់ ទៅលើការវាយប្រហាររបស់ក្រុមហាម៉ាសដែរនោះ បានអះអាងថា កំពុងតែប្រឹងប្រែងបើកការចរចាការទូត ដើម្បីបញ្ចៀសកុំឲ្យភ្លើងសង្គ្រាមនេះ ឆាបឆេះ ទៅដល់តំបន់ស៊ីសហ្សកដានី លីបង់ និងក្នុងតំបន់ដើមបូព៌ាទាំងមូល។ រីឯលោក អ៊ែរដូហ្កាន់ ប្រធានាធិបតីតួកគី បានប្រកាសអំពាវនាវ ឲ្យក្រុមហាម៉ាស និងអ៊ីស្រាអែល រក្សាការស្ងៀមស្ងាត់ ផ្តល់អាទិភាពដល់សន្តិភាព និងធ្វើយ៉ាងណាបញ្ចៀសកុំឲ្យស្លាប់ប្រជាជនស៊ីវីល។ផ្ទុយទៅវិញ លោកប្រធានាធិបតីអ៊ីរ៉ង់ អ៊ីប្រាហ៊ីម រ៉ៃស៊ី បានប្រកាសកាលពីថ្ងៃអាទិត្យថា អ៊ីរ៉ង់គាំទ្រការតស៊ូប្រយុទ្ធការពារខ្លួនដ៏ស្របច្បាប់ របស់ប្រជាជាតិប៉ាឡេស្ទីន។ យ៉ាងណាមិញ អ៊ីរ៉ង់ត្រូវបានគេសង្ស័យថា គឺជាអ្នកទំនុកបំរុងជួយក្រុមហាម៉ាសប៉ាឡេស្ទីន ដើម្បីបើកប្រតិបត្តិការវាយឆ្មក់ទ្រង់ទ្រាយធំនេះ ទៅលើអ៊ីស្រាអែល ដែលអ៊ីរ៉ង់ចាត់ទុកថាជាសត្រូវដ៏ធំបំផុតរបស់ខ្លួន៕

10/9/2023 • 11 minutes

អ៊ីស្រាអែលប្រកាសសង្រ្គាមក្រោយការវាយប្រហារទ្រង់ទ្រាយធំមិនធ្លាប់មានរបស់ក្រុមហាម៉ាសប៉ាឡេស្ទីន

អ៊ីស្រាអែលប្រកាសដាក់ប្រទេសក្នុងស្ថានភាពសង្រ្គាមបន្ទាប់ពីត្រូវរងស្រោចដោយគ្រាប់រ៉ូកែតរបស់ចលនាហាម៉ាសប៉ាឡេស្ទីន ដែលគ្រប់គ្រងតំបន់ហ្កាហ្សា នៅព្រឹកព្រលឹមថ្ងៃសៅរ៍ទី ៧ តុលា។ តាមតុល្យការបឋមរបស់កងទ័ពអ៊ីស្រាអែល ការវាយប្រហាររបស់ក្រុមហាម៉ាសទៅលើទឹកដីភាគខាងត្បូងអ៊ីស្រាអែលដែលនៅជាប់ព្រំប្រទល់ជាមួយតំបន់ហ្កាហ្សា បានសម្លាប់មនុស្សយ៉ាងតិច ២២នាក់នាក់ និងរបួសជាង ៥០០នាក់។ ក្រោយកោះប្រជុំសន្តិសុខបន្ទាន់ នៅព្រឹកថ្ងៃសៅរ៍ នាយករដ្ឋមន្រ្តីអ៊ីស្រាអែល បេនចាមីន នេតាន់យ៉ាហ៊ូប្រកាសដាក់ប្រទេសក្នុងស្ថានភាពសង្រ្គាម និងបញ្ជាឲ្យកងទ័ពបើកប្រតិបត្តិការវាយប្រហារតបទៅលើតំបន់ហ្កាហ្សា។ ប្រមុខការពារជាតិអ៊ីស្រាអែលវិញ បានព្រមានក្រុមហាម៉ាសថា កំពុងធ្វើកំហុសដ៏ធ្ងន់ធ្ងរដែលបើកការវាយប្រហារទ្រង់ទ្រាយធំលើអ៊ីស្រាអែលនៅពេលនេះ។ ការវាយប្រហារបកវិញរបស់កងទ័ពអ៊ីស្រាអែលបានសម្លាប់ប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីនជិត២០០នាក់នៅថ្ងៃសៅរ៍ទី ៧តុលា។ តាំងពីព្រលឹមថ្ងៃសៅរ៍ទី ៧ តុលា ក្រុមហាម៉ាសប៉ាឡេស្ទីនបាញ់ស្រោចគ្រាប់រ៉ូកែតចេញពីតំបន់ហ្កាហ្សាសំដៅទឹកដីភាគខាងត្បូងអ៊ីស្រាអែល ដោយបានសម្លាប់មនុស្សយ៉ាងតិច ២២នាក់ និងរងរបួសជាង ៥០០នាក់។ នៅភាគខាងត្បូង និងភាគកណ្តាលប្រទេសអ៊ីស្រាអែល ទោះគ្រាប់រ៉ូកែតជាច្រើនរបស់ក្រុមហាម៉ាស ត្រូវប្រព័ន្ធការពារដែនអាកាសបាញ់ស្ទាក់ទម្លាក់ជាមុន ប៉ុន្តែ សំឡេងស៊ីរ៉ែនស្រែករោទិ៍ដាស់តឿនឲ្យប្រជាជនរត់រកកន្លែងពួនជ្រក ដើម្បីគេចចេញពីការវាយប្រហាររបស់ក្រុមហាម៉ាសប៉ាឡេស្ទីន។យុទ្ធសាស្រ្តវាយប្រហាររបស់ក្រុមហាម៉ាសប៉ាឡេស្ទីនខុសប្លែកពីលើកមុនៗយ៉ាងដូចម្តេចនៅព្រឹកថ្ងៃសៅរ៍ទី ៧តុលា ក្រុមហាម៉ាសប៉ាឡេស្ទីនបានបើកការប្រហារទ្រង់ទ្រាយធំ និងគួរឲ្យភ្ញាក់ផ្អើល រន្ធត់ខ្លាំង សម្រាប់ប្រជាជនអ៊ីស្រាអែល ព្រោះថា ក្រៅពីបាញ់ស្រោចគ្រាប់រ៉ូកែត ជាង ៥០០០គ្រាប់សំដៅទឹកដីអ៊ីស្រាអែល តាំងពីម៉ោង៦កន្លះព្រឹក ម៉ោងដែលប្រជាជនអ៊ីស្រាអែលកំពុងលង់លក់ក្នុងដំណេក ក្រុមហាម៉ាសប៉ាឡេស្ទីននៅបានបើកប្រតិបត្តិការវាយប្រហារពិសេសមួយទៀត នោះគឺការបញ្ជូនក្រុមប្រដាប់អាវុធ វាយលុកចូលផ្ទាល់ក្នុងទឹកដីអ៊ីស្រាអែល។តាមកងទ័ពអ៊ីស្រាអែល នៅបន្ទាប់ពីមានការបាញ់ស្រោចគ្រាប់រ៉ូកែតសំដៅអ៊ីស្រាអែល សកម្មជនប្រដាប់អាវុធរបស់ក្រុមហាម៉ាសជាច្រើននាក់បានចូលទឹកដីអ៊ីស្រាអែល តាមផ្លូវទឹក ដូចជាការប្រើទូក និងតាមផ្លូវអាកាស តាមរយៈការប្រើឆ័ត្រយោងហោះសម្រូតខ្លួនចូលដីអ៊ីស្រាអែល។ រូបភាពវីដេអូនៅលើបណ្តាញសង្គម ដែលទីភ្នាក់ងារព័ត៌មានបរទេសមិនទាន់អាចបញ្ជាក់ប្រភពបានបង្ហាញមនុស្សប្រដាប់អាវុធ បិទមុខជាច្រើននាក់ ដើរឆ្លងរបងលួស គេកាត់ទម្លុះ នៅព្រំប្រទល់ហ្កាហ្សាជាមួយអ៊ីស្រាអែល។ រូបភាពវីដេអូខ្លះបង្ហាញយុវជនប៉ាឡេស្ទីនឡើងជាន់រថក្រោះដែលគេចូលវាយបំផ្លាញ នៅក្រោយប្រតិបត្តិការរបស់ក្រុមប្រដាប់អាវុធ ឬការរឹបអូសយកបានរថយន្តពីទាហានអ៊ីស្រាអែលដែលគេបើកបរពេញទីក្រុងហ្សាហ្សា។ អ៊ីស្រាអែល និងក្រុមហាម៉ាសប៉ាឡេស្ទីន បានផ្ទុះសង្រ្គាមប្រយុទ្ធគ្នា ចំនួន៤លើក គិតចាប់តាំងពីក្រុមហាម៉ាស ចូលគ្រប់គ្រងតំបន់ហ្កាហ្សា នៅឆ្នាំ ២០០៧។ កន្លងមក ក្រុមហាម៉ាសបាញ់តែគ្រាប់រ៉ូកែតសំដៅទឹកដីអ៊ីស្រាអែល ហើយវាជារឿងដ៏កម្របំផុត ដែលក្រុមហាម៉ាសប៉ាឡេស្ទីនបញ្ជូនបានសម្រេច ក្រុមប្រដាប់អាវុធរបស់ខ្លួនទៅប្រយុទ្ធអុកឡុកក្នុងទឹកដីអ៊ីស្រាអែល។ សម្រាប់ប្រជាជនអ៊ីស្រាអែលដែលរស់នៅទីក្រុងភាគខាងត្បូង ជាប់ទឹកដីហ្កាហ្សា នេះជាលើកទី១ដែលការវាយប្រហាររបស់ក្រុមហាម៉ាសធ្វើឲ្យពួកគេភ័យខ្លាចបំផុត។ មុនៗ ពួកគេមានសុវត្ថិភាព នៅក្រោយរត់ដល់កន្លែងជ្រកពីការវាយប្រហាររបស់គ្រាប់រ៉ូកែត។ ម្យ៉ាងគ្រាប់រ៉ូកែតសឹងទាំងស្រុងរបស់ពួកហាម៉ាសប៉ាឡេស្ទីនត្រូវប្រព័ន្ធខែលមីស៊ីលរបស់កងទ័ពអ៊ីស្រាអែលបាញ់ស្ទាក់ នៅលើមេឃមិនឲ្យធា្លក់ដល់ដី ប៉ុន្តែ ការវាយប្រហាររបស់ចលនាហាម៉ាសប៉ាឡេស្ទីនលើកនេះ សាហាវជាងលើកមុនៗ ព្រោះក្រៅពីបាញ់គ្រាប់រ៉ូកែត ក្រុមហាម៉ាសបញ្ជូនក្រុមប្រដាប់អាវុធរបស់ខ្លួនឲ្យចូលទៅដើរបាញ់សម្លាប់ប្រជាជនអ៊ីស្រាអែល ដល់ក្នុងទឹកដីអ៊ីស្រាអែល។កាសែតក្នុងស្រុកអ៊ីស្រាអែលចុះផ្សាយនៅថ្ងៃសៅរ៍នេះថា កងកម្លាំងរក្សាសន្តិសុខអ៊ីស្រាអែលបាញ់តបតជាមួយក្រុមប្រដាប់អាវុធ ដែលបានដើរបាញ់រះលើអ្នកដំណើរតាមផ្លូវ ក្នុងទីក្រុងSderot នៅភាគខាងត្បូងអ៊ីស្រាអែល។រូបភាពរបស់ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មានអន្តរជាតិបានបង្ហាញប្រជាជនអ៊ីស្រាអែលត្រូវក្រុមប្រដាប់អាវុធចាប់ជំរិតជាចំណាប់ខ្មាំង ចំណែកសាកសពជនជាតិអ៊ីស្រាអែលដែលកុម្ម៉ង់ដូរប៉ាឡេស្ទីនបាញ់សម្លាប់ នៅរណូករណែលតាមផ្លូវ។អ្វីជាដើមចមដែលធ្វើឲ្យក្រុមហាម៉ាសប៉ាឡេស្ទីនបាញ់ស្រោចគ្រាប់រ៉ុកក្កែតទៅលើអ៊ីស្រាអែល?ការវាយប្រហាររបស់ក្រុមហាម៉ាសប៉ាឡេស្ទីនដែលបានធ្វើឲ្យអ៊ីស្រាអែលភ្ញាក់ផ្អើល រន្ធត់ខ្លាំង កើតឡើង នៅមួយថ្ងៃក្រោយដែលអ៊ីស្រាអែលរំលឹកខួប៥០ឆ្នាំនៃYom Kippur សង្រ្គាមវាយប្រហារដ៏គួរឲ្យភ្ញាក់ផ្អើលរបស់ប្រទេសអារ៉ាប់ នាំមុខដោយអេហ្ស៊ីប និងស៊ីរី ដើម្បីដណ្តើមយកទឹកដីដែលអ៊ីស្រាអែលយកមកកាន់កាប់ ក្រោយជ័យជំនះរបស់អ៊ីស្រាអែល ក្នុងសង្រ្គាម៦ថ្ងៃ កាលពីឆ្នាំ ១៩៦៧។(កាលពី៥០ឆ្នាំ មុន នៅថ្ងៃទី ៦ តុលា ឆ្នាំ ១៩៧៣ អេហ្ស៊ីប និងស៊ីរីដែលចាញ់ អ៊ីស្រាអែល នៅក្នុងសង្រ្គាម៦ថ្ងៃ ឆ្នាំ ១៩៦៧ បានរួមគ្នាបើកការវាយប្រហារ ដោយសង្រ្គប់ ដោយមិនឲ្យអ៊ីស្រាអែលដឹងខ្លួនមុន ក្នុងគោលដៅដណ្តើមយកទឹកដីរបស់ខ្លួន ពីអ៊ីស្រាអែលមកវិញ។ ទោះអ៊ីស្រាអែលជាអ្នកឈ្នះ សង្រ្គាម៣សប្តាហ៍ ដែលបានសម្លាប់ទាហានអ៊ីស្រាអែល ២៦០០នាក់ និងយ៉ាងតិច ៩០០០នាក់ នៅចំណែកក្រុមប្រទេសអារ៉ាប់ អ៊ីស្រាអែលបានបាត់បង់ទឹកដីស៊ីណៃទៅឲ្យអេហ្ស៊ីប ប៉ុន្តែ តំបន់ខ្ពង់រាបហ្គោឡង់របស់ស៊ីរី នៅតែស្ថិតក្រោមការកាន់កាប់របស់អ៊ីស្រាអែលរហូតមកដល់សព្វថ្ងៃ។)ដូចប្រទេសអារ៉ាប់កាលពី៥០ឆ្នាំមុន ចលនាហាម៉ាសប៉ាឡេស្ទីនបានយកគំរូតាម ដោយបើកការវាយប្រហារទៅលើអ៊ីស្រាអែល នៅចំពេលដែលអ៊ីស្រាអែលមិនបានប្រុងប្រៀបខ្លួនទុកជាមុន ជាពិសេស នៅថ្ងៃ បុណ្យចុងក្រោយរបស់ជនជាតិជ្វីវ នៅថ្ងៃសៅរ៍។ ក្រុមហាម៉ាសបាញ់ស្រោចគ្រាប់រ៉ូកែតទៅលើអ៊ីស្រាអែលលើកនេះ ដោយគ្មានព្រឹត្តិការណ៍សំខាន់ ណាមួយកើតឡើងនោះទេ។ ប៉ុន្តែ ការវាយប្រហាររបស់ក្រុមហាម៉ាស ទៅលើអ៊ីស្រាអែល កើតឡើង នៅក្នុងកាលៈទេសៈ ដែលប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីន និងអាជ្ញាធរអ៊ីស្រាអែលឧស្សាហ៍ប៉ះទង្គិច តានតឹងនឹងគ្នា កាន់តែខ្លាំងនៅតំបន់ជេរូសាឡឹមដែលអ៊ីស្រាអែលកាន់កាប់ដោយខុសច្បាប់អន្តរជាតិ។ នៅក្នុងសារសំឡេង នៅថ្ងៃសៅរ៍ មេបញ្ជាការរបស់ក្រុមហាម៉ាសប៉ាឡេស្ទីន ម៉ូហាម៉េដ អាលឌេអ៊ីហ្វ Muhammad Al-Deif បានប្រកាសបើកប្រតិបត្តិការព្យុះ Al Aqsa ដើម្បីសងសឹកឲ្យស្ត្រីប៉ាឡេស្ទីន ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងការបង្រ្កាបហិង្សារបស់អាជ្ញាធរអ៊ីស្រាអែលទៅលើប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីននៅវិហារទីសក្ការៈអ៊ីស្លាម នៅជេរូសាឡឹម និងដើម្បីវាយបកនយោបាយបិទខ្ទប់របស់អ៊ីស្រាអែលទៅលើតំបន់ហ្កាហ្សា។តាំងពីបទឈប់បាញ់នៅឆ្នាំ ២០២១ នៅបន្ទាប់ពីត្រូវទ្រមខ្លួនយ៉ាងដំណំ ដោយសារការវាយប្រហារដ៏សន្ធឹករបស់កងទ័ពអ៊ីស្រាអែលដែលបានសម្លាប់ថ្នាក់ដឹកនាំសំខាន់ និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរបស់ក្រុមហាម៉ាស ដូចជារូងក្រោមដីជាដើម ក្រុមហាម៉ាសបានអត់ធ្មត់មិនលូកដៃក្នុងជម្លោះជាមួយអ៊ីស្រាអែល ដែលបើកការវាយប្រហារទៅលើក្រុមជីហាតប៉ាឡេស្ទីននៅជំរំហ្សេនីនជាដើម។អ្នកតាមដានស្ថានការណ៍នៅតំបន់ដើមបូព៌ា ក្រុមហាម៉ាសប៉ាឡេស្ទីន ដែលគ្រប់គ្រងតំបន់ហ្កាហ្សា ហ៊ានចេញមុខវាយប្រហារទៅលើអ៊ីស្រាអែល នៅពេលនេះ ដើម្បីទាក់ទាញការគាំទ្រពីប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីន ក្នុងគោលដៅ ប្រជែងដណ្តើមឥទ្ធិពលពីរដ្ឋអំណាចប៉ាឡេស្ទីន ដឹកនាំដោយក្រុមហ្វាតា។ ក្រុមហាម៉ាសចង់បង្ហាញទៅប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីន ថា ខ្លួនគឺជាថ្នាក់ដឹកនាំតែម្នាក់គត់ដែលជាអ្នកចេញមុខឈឺឆ្អាល ការពារប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីននៅចំពោះមុខ ការឈ្លានពាន ការធ្វើទុក្ខបុកម្មេញ អំពើហិង្សារបស់អាជ្ញាធរអ៊ីស្រាអែល។នៅក្នុងសារសំឡេង មេបញ្ជាការក្រុមហាម៉ាសបានអំពាវនាវឲ្យប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីននៅគ្រប់ទឹសទីដែលរងការធ្វើបាបជិះជាន់របស់អ៊ីស្រាអែលឲ្យឆ្លៀតយកហេតុការណ៍នៅថ្ងៃសៅរ៍នេះដើម្បីងើបរើបំរះ សងសឹក តាមគ្រប់មធ្យោបាយ ដើម្បីគាស់រំលើង បណ្តេញ ក្រុមអាណានិម ឈ្លានពានទឹកដីប៉ាឡេស្ទីន។ក្រុមហាម៉ាសចំណេញ ឬខាតពីវាយប្រហារលើអ៊ីស្រាអែលលើកនេះ?មហិច្ឆតានយោបាយរបស់ចលនាហាម៉ាស គឺដើម្បីរម្លឹកឡើងវិញពីវត្តមាន និងឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួននៅទីតាំងដែនដីប៉ាឡេស្ទីនផ្សេងទៀតក្រៅពីតំបន់ហ្កាហ្សា។ ដូច្នេះ យុទ្ធសាស្រ្តរបស់ក្រុមហាម៉ាស មិនមែនជាយុទ្ធសាស្រ្តយោធា។ ពួកហាម៉ាសបានដឹងមុនរួចជាស្រេចថា ខ្លួនគ្មានថ្ងៃនឹងទទួលជ័យជំនះផ្លូវយោធា តាមរយៈការប្រើគ្រាប់រ៉ូកែតបាញ់ផ្លោងទៅលើអ៊ីស្រាអែលនោះឡើយ។ ជាក់ស្តែង ក្រោយការបាញ់ស្រោចគ្រាប់រ៉ូកែតចេញពីតំបន់ហ្កាហ្សា នាយករដ្ឋមន្រ្តីអ៊ីស្រាអែលបានប្រកាសគំរាមក្រុមហាម៉ាសប៉ាឡេស្ទីនពីផលវិបាកដ៏ធ្ងន់ធ្ងរដែលហ៊ានវាយប្រហារលើអ៊ីស្រាអែលលើកនេះ។ ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលអ៊ីស្រាអែលបានបញ្ជាឲ្យគេបញ្ជូនយន្តហោះចម្បាំងជាច្រើនគ្រឿងទៅវាយប្រហារតំបន់ហ្កាហ្សា និងកោះប្រមូលទាហានបម្រុងរាប់ម៉ឺននាក់ ដើម្បីធ្វើសង្រ្គាមប្រយុទ្ធវាយបកលើក្រុមហាម៉ាស។ចលនាហាម៉ាសដឹងច្បាស់ថា ខ្លួនប្រាកដជារងខូចខាតខ្លាំង ដោយសារការវាយប្រហារតបដ៏ចាស់របស់កងទ័ពអ៊ីស្រាអែល។ ប៉ុន្តែ ចលនាប៉ាឡេស្ទីនដែលគ្រប់គ្រងតំបន់ហ្កាហ្សាមួយនេះ នៅតែចង់ជួយឈឺឆ្អាល និងកេណ្ឌប្រមូលកម្លាំងវាយប្រហារ ទៅលើអ៊ីស្រាអែល ដើម្បីដាស់ស្មារតី កន្ត្រាក់អារម្មណ៍ លើរឿងរ៉ាវដែលបានកើតមានឡើង នៅក្រៅតំបន់ហ្កាហ្សា។ យុទ្ធសាស្រ្តដែលពួកហាម៉ាសបានប្រើគឺយុទ្ធសាស្រ្តយាយី។ ការបាញ់ផ្លោងគ្រាប់រ៉ូកែតជាសញ្ញាមួយដែលពួកហាម៉ាសចង់ប្រាប់អ៊ីស្រាអែល ដរាបណាប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីនមិនអាចរស់នៅដោយសុខស្រួល ប្រជាជនអ៊ីស្រាអែលក៏មិនអាចរស់នៅដោយសុខស្រួលដែរ។ម្យ៉ាងការវាយប្រហាររបស់ក្រុមហាម៉ាសលើកនេះនឹងធ្វើឲ្យអ៊ីស្រាអែលចងចាំទុកជាមេរៀន។ ទោះក្រុមហាម៉ាសនឹងត្រូវកងទ័ពអ៊ីស្រាអែលវាយបង្រ្កាបវិញ ប៉ុន្តែ យ៉ាងណាក៏ដោយ ក្រុមហាម៉ាសបានធ្វើអ៊ីស្រាអែលភ័យបុកពោះមិនតិចដែល នៅពេល អ៊ីស្រាអែលមិនបានប្រុងប្រៀបខ្លួនទុកជាមុនទេ ថាមានកងកុម្ម៉ង់ដូររបស់ក្រុមហាម៉ាសប៉ាឡេស្ទីន អាចបញ្រ្ជៀតខ្លួនចូលទៅវាយប្រហារលើប្រជាជន និងទីតាំងយោធាដល់ក្នុងទឹកដីអ៊ីស្រាអែល។

10/7/2023 • 9 minutes, 2 seconds

អាមេរិក៖ លោក Kevin McCarthy ត្រូវធ្លាក់ពីកៅអីប្រធានសភាតំណាង

ជាលើកទី១ក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រ នៃនយោបាយសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលប្រធានសភាតំណាង ត្រូវគេបោះឆ្នោតទាញទម្លាក់ពីមុខងារ។ ថ្ងៃទី៣តុលា២០២៣ លោក Kevin McCarthy សមាជិកសភាបក្សសាធារណរដ្ឋ ដែលត្រូវបានគេបោះឆ្នោតតែងតាំងឲ្យធ្វើជាប្រធានសភាតំណាង កាលពីខែមករា ត្រូវបានសមាជិកសភាបោះឆ្នោត ដកចេញពីតំណែងដ៏ធំមួយនេះ តាមរយៈសំឡេងឆ្នោត ២១៦យល់ព្រម ទល់នឹង ២១០មិនព្រម។ ក្នុងចំណោមអ្នកដែលបានបោះឆ្នោតយល់ព្រមបញ្ចប់មុខតំណែងរបស់លោក Kevin McCarthy គឺមានសមាជិកសភាបក្សសាធារណរដ្ឋគ្នាឯង ចំនួន៨នាក់។ ភ្លាមៗក្រោយដឹងលទ្ធផលឆ្នោត លោក Kevin McCarthy បានថ្លែងទៅកាន់អ្នកកាសែតថា លោកបានកាន់ការងារជាប្រធានសភាតំណាង វាគឺជាកិត្តិយសធំធេងណាស់សម្រាប់លោក។ លោកបានអះអាងប្រកបដោយមោទនភាព ថាលោកបានធ្វើការងារនេះ ប្រកបដោយឆន្ទៈបង្រួបបង្រួម សម្រុះសម្រួល ដើម្បីប្រយោជន៍ជាតិជាធំ។ ទន្ទឹមគ្នានេះ លោកបានបញ្ជាក់ថា លោកនឹងមិនស្នើបេក្ខភាពលោកសាជាថ្មី ដើម្បីឲ្យគេបោះឆ្នោតជ្រើសរើសធ្វើជាប្រធានសភាម្តងទៀតនោះទេ។បរិយាកាសហែកហួរគ្នា ក្នុងបក្សសាធារណរដ្ឋស្ថានការណ៍រញ៉េរញ៉ៃនៅសភាតំណាង របស់សហរដ្ឋអាមេរិក បានស្តែងឲ្យឃើញពីការបាក់បែកឈ្លោះប្រកែកគ្នា រវាងក្រុមសមាជិកសភា មកពីគណបក្សសាធារណរដ្ឋ ដែលមានសំឡេងភាគច្រើននៅក្នុងសភានេះ។ យ៉ាងណាមិញ ការបោះឆ្នោតតែងតាំងលោក Kevin McCarthy កាលពីខែមករា ត្រូវបានធ្វើឡើងទាំងបង្ខំ និងត្រដាបត្រដួសរួចទៅហើយ ដោយឆ្លងកាត់ការធ្វើសម្បទានជាច្រើនចំណុច មុននឹងក្រុមសមាជិកសភាបក្សសាធារណរដ្ឋយល់ព្រមបោះឆ្នោត។តែមកទល់ពេលនេះ ជម្លោះប្រេះឆា ហាក់កាន់តែរីកធំនៅក្នុងបក្សនេះ ខណៈក្រុមសមាជិកសភាដែលស្និទ្ធនឹងលោកដូណាល់ ត្រាំ បាននាំគ្នាតវ៉ារិះគន់មិនសំចៃមាត់ ទៅលើលោក Kevin McCarthy។ គឺសមាជិកសភាម្នាក់ មកពីរដ្ឋផ្លរីដា ឈ្មោះ Matt Gaetz ដែលជាអ្នកចេញមុខ ដំឡើងសំឡេងខ្លាំងជាងគេ។ គឺលោក Matt Gaetz រូបនេះហើយដែលជាអ្នក ស្នើឲ្យមាននីតិវិធីបោះឆ្នោតទម្លាក់លោក Kevin McCarthy នៅថ្ងៃទី៣តុលា។មុនពេលបោះឆ្នោតបានចាប់ផ្តើម នៅរសៀលថ្ងៃអង្គារ អង្គសភាទាំងមូល បានក្លាយជាវេទិការ ស្រែកចោទ រិះគន់គ្នាទៅវិញទៅមក យ៉ាងទ្រហឹងអឺងកង រវាងក្រុមសមាជិកសភាបក្សសាធារណៈរដ្ឋដូចគ្នា ដែលបានពុះចែកជា២ក្រុម ម្ខាំងប្រឆាំងម្ខាងគាំទ្រលោក Kevin McCarthy។ ចំណែកក្រុមសមាជិកសភាបក្សប្រជាធិបតេយ្យ ដែលសាមគ្គីធ្លុងមួយ អង្គុយស្ងាត់ស្ងៀម តាមដានមើលទស្សនីយភាពឈ្លោះប្រកែកគ្នានេះយ៉ាងហួសចិត្តបំផុត។ហេតុអ្វី លោក Kevin McCarthy ត្រូវមនុស្សក្នុងបក្សរិះគន់?លោក Matt Gaetz ដែលដឹកនាំក្រុមប្រឆាំងនឹងលោក លោក Kevin McCarthy បានលើកឡើងថា គ្មាននរណាមានទំនុកចិត្ត លើលោក Kevin McCarthy ទៀតទេ ព្រោះលោកម្នាក់នេះ បានធ្វើរឿងបញ្ច្រាសទិសជាច្រើនលើកច្រើនសារ។ ដូច្នេះ ត្រូវតែដូរប្រធានសភាថ្មី ដែលល្អជាងនេះ។ សមាជិកសភាស្និទ្ធនឹងលោកត្រាំរូបនេះ បានចោទថាលោក Kevin McCarthy បានចរចាជាមួយពួកបក្សប្រជាធិបតេយ្យ ដើម្បីបើកកញ្ចប់ថវិកាបណ្តោះអាសន្ន ក្នុងកម្មវត្ថុបញ្ចៀស បញ្ហា Shut Down។ លោកម្នាក់បានអះអាងទៀតថា លោក Kevin McCarthy បានចរចាដោយសម្ងាត់ ជាមួយលោកចូ បៃដិន ទាក់ទិននឹងកញ្ចប់ថវិកាជួយអ៊ុយក្រែន។គួរបញ្ជាក់ថា ក្រុមសមាជិកសភាបក្សសាធារណរដ្ឋ ដែលមានទំនោរស្តាំនិយមខ្លាំង ហើយដែលស្និទ្ធគាំទ្រលោកដូណាល់ ត្រាំ មានចេតនារារាំងការបោះឆ្នោតច្បាប់ថវិកាជាតិ ទុកឲ្យប្រទេសជួបបញ្ហា Shut Down ដើម្បីយកលេសនេះដាក់សំពាធលើរដ្ឋាភិបាលលោក ចូ បៃដិន។ បន្ថែមពីនេះ ក្រុមគាំទ្រលោកដូណាល់ត្រាំ ប្រឆាំងដាច់ខាត ចំពោះគំរោងកញ្ចប់ថវិកាថ្មី ប្រមាណ២៤ពាន់លានដុល្លារ ដែលរដ្ឋបាលលោកចូ បៃដិន បានស្នើដើម្បីយកទៅជួយអ៊ុយក្រែន។ ក្រុមសមាជិកសភាទាំងនេះ លើកឡើងថា រដ្ឋអាមេរិកគួរណាតែទុកប្រាក់ យកទៅចំណាយលើការគ្រប់គ្រងជនអន្តោប្រវេសន៍ខុសច្បាប់ នៅតាមព្រំដែនជាមួយម៉ិកស៊ិកវិញ។ឆ្លើយទៅកាន់អ្នកកាសែត លោក Kevin McCarthy បានអះអាងថា លោកមិនសោកស្តាយទេ ដែលបានចរចា រកការស្រុះស្រួលមតិ ជាមួយបក្សប្រជាធិបតេយ្យ។ វាគឺជាការងារចាំបាច់ ដើម្បីការពារផលប្រយោជន៍ជាតិ ជាជាងការប្រកាន់បក្សពួករឹងរូសតែម្ខាងៗ។ឈានចូលដំណាក់កាលចលាចលក្នុងពេលបោះឆ្នោត កាលពីថ្ងៃអង្គា លោក Tom McClintock សមាជិកសភាម្នាក់នៃបក្សសាធារណរដ្ឋ បានលើកឡើងថា យើងកំពុងតែនាំគ្នាដើរដល់មាត់ជ្រោះហើយ សូមគ្រប់គ្នាដកថយមកវិញ ពិចារណាច្បាស់មុននឹងធ្លាក់ចូលទៅក្នុងគ្រោះថ្នាក់។ លោកបានបន្តថា សភាតំណាងនឹងឈានចូលក្នុងតំណាក់កាលរាំងស្ទះ ធ្វើអ្វីលែងកើត នៅពេលដែលគ្មានប្រធាន។លោកដូណាល់ ត្រាំ បានបង្ហោះសារតាមបណ្តាញសង្គម Trust Social ដោយចោទសួរថា “ហេតុអ្វីបាន បានជាពួកសាធារណរដ្ឋ គិតតែនាំគ្នាឈ្លោះប្រកែកគ្នា ហើយបែរជាមិនព្រមរួមកម្លាំងគ្នា ប្រយុទ្ធនឹងពួកឆ្វេងនិយមជ្រុល ដែលកំពុងតែបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់ប្រទេសទៅវិញ?"ចំណែកលោកចូ បៃដិនវិញ តាមរយៈអ្នកសម្តីរបស់លោកស្រី Karine Jean-Pierre អ្នកនាំពាក្យសេតវិមាន បានអំពាវនាវឲ្យសភាតំណាង ត្រូវតែជ្រើសរើសប្រធានថ្មី ឲ្យបានឆាប់ជាទីបំផុត ព្រោះថាសហរដ្ឋអាមេរិក មានរឿងធំៗ និងសំខាន់ៗ ដែលត្រូវចាត់ចែងច្រើនណាស់ មិនអាចរាំងស្ទះបានទេ។ជាការពិតណាស់ ជាមួយនឹងការបោះឆ្នោតទម្លាក់ប្រធានសភាពីតំណែង ជាលើកទី១នៃប្រវត្តិសាស្ត្រនេះ គឺនយោបាយអាមេរិកបានឈានជើងចូលក្នុងតំណាក់កាលមួយ ដ៏ចលាចលបំផុត។ សភាតំណាង បានទុកពេល១សប្តាហ៍ ដើម្បីបោះឆ្នោតជ្រើសរើសប្រធានសភាថ្មី មកជំនួសលោក Kevin McCarthy។ យោងតាមការវិភាគខ្លះ រយៈពេល១សប្តាហ៍នេះ គឺខ្លឺណាស់ បើយើងក្រឡេកទៅមើលជម្រៅដ៏ជ្រៅ នៃការឈ្លោះប្រកែកគ្នា រវាងក្រុមសមាជិកសភាបក្សសាធារណរដ្ឋ។ គេមិនសង្ឃឹមថា បក្សសាធារណរដ្ឋ អាចនឹងស្រុះស្រួលគ្នា ជ្រើសរើសមនុស្សថ្មីម្នាក់ទៀត មកបានដោយងាយនោះឡើយ។ សមាជិកសភាខ្លះបានថែមទាំង ចង់ស្នើឈ្មោះលោកដូណាល់ ត្រាំ ឲ្យមកធ្វើជាប្រធានសភាថែមទៀតផង៕

10/4/2023 • 6 minutes, 9 seconds

ការផ្អាកជំនួយយោធារបស់អាមេរិកនឹងជះផលអាក្រក់ដល់កងទ័ពអ៊ុយក្រែន?

ដោយប្រផិតប្រផើយបំផុត អាមេរិកបានជៀសរួចផុត វិបត្តិថវិកា កាលពីយប់ថ្ងៃសៅរ៍ទី ៣០កញ្ញា នៅបន្ទាប់ពីសភាឯកភាពគ្នា នៅនាទីចុងក្រោយ លើកិច្ចព្រមព្រៀងស្តីកញ្ចប់ថវិកាថ្មីរបស់រដ្ឋាភិបាលអាមេរិក ដែលគ្មានខ្ទង់ចំណាយសម្រាប់ជួយអ៊ុយក្រែន។ ជាមួយកិច្ចព្រមព្រៀងស្តីពីកញ្ចប់ថវិកាថ្មី មន្រ្តីរដ្ឋាភិបាលអាមេរិកជាង១លាន៥សែននាក់ បានធូរទ្រូង គេចផុតពីវិបត្តិShutdown រយៈពេល៤៥ថ្ងៃ ប៉ុន្តែ ប្រជាជន និងកងទ័ពអ៊ុយក្រែន ដែលពឹងផ្អែកលើកញ្ចប់ជំនួយធំពីអាមេរិក អ៊ុយក្រែនកំពុងប្រឈមអនាគតមិនច្បាស់លាស់។ នៅយប់ថ្ងៃសៅរ៍ ទី៣០កញ្ញា អាមេរិកបានគេចផុតពីវិបត្តិShutdown រយៈពេល៤៥ ថ្ងៃ បន្ទាប់ពីសភាទាំងពីរថ្នាក់បោះឆ្នោត ដោយសំឡេងភាគច្រើន អនុម័តកញ្ចប់ថវិកាថ្មីរបស់រដ្ឋាភិបាល។ កិច្ចព្រមព្រៀងបណ្តោះអាសន្នដែលមានរយៈពេល៤៥ថ្ងៃ គ្មានរាប់បញ្ចូលខ្ទង់ចំណាយសម្រាប់ជួយអ៊ុយក្រែន ដែលជាចំណុចប្រទាញប្រទង់គ្នារវាងក្រុមសាធារណរដ្ឋ ដែលមានសំឡេងភាគច្រើននៅសភាអ្នកតំណាងរាស្រ្ត និងក្រុមប្រជាធិបតេយ្យរបស់លោកចូ បៃដិន។កញ្ចប់ជំនួយរបស់អាមេរិកសម្រាប់អ៊ុយក្រែនមានអ្វីខ្លះចាប់តាំងពីផ្ទុះមានសង្រ្គាមរុស្ស៊ីឈា្លនពានអ៊ុយក្រែន នៅខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០២២ អាមេរិកបានក្លាយជាប្រទេសនាំមុខគេខាងផ្តល់ជំនួយ សម្រាប់អ៊ុយក្រែន។ តាមវិទ្យាស្ថានអាល្លឺម៉ង់សម្រាប់សេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក ឈ្មោះ Kiel រដ្ឋបាលលោកចូ បៃដិនបានបញ្ចេញថវិកា៧៥ពាន់លានដុល្លារ ដើម្បីជួយអ៊ុយក្រែន ក្នុងផ្នែកយោធា មនុស្សធម៌ និងហិរញ្ញវត្ថុ។ជាមួយកញ្ចប់ថវិកាជំនួយរបស់ប្រទេសលោកខាងលិច នាំមុខដោយអាមេរិក រដ្ឋាភិបាលអ៊ុយក្រែនមានថវិកាសម្រាប់បើកប្រាក់ខែឲ្យមន្រ្តីរដ្ឋការ ជួយប្រជាជនអ៊ុយក្រែន ដែលរងគ្រោះដោយសារការវាយប្រហារមីស៊ីលរបស់រុស្ស៊ី។ ប៉ុន្តែ គឺកញ្ចប់ជំនួយយោធារបស់អាមេរិក ដែលអ៊ុយក្រែនត្រូវការខ្លាំងជាងគេ។ដើម្បីជួយកងទ័ពអ៊ុយក្រែន ប្រយុទ្ធដណ្តើមទឹកដីពីរុស្ស៊ី អាមេរិកបានបង្កើនជំនួយយោធាកាន់តែច្រើន ក្រាស់ក្រែលដល់អ៊ុយក្រែន។ នៅខែ ឧសភា ឆ្នាំ ២០២២ ពោល៣ខែក្រោយរុស្ស៊ីបើកការវាយប្រហារ លើអ៊ុយក្រែន អាមេរិកបានប្រកាសកញ្ចប់ជំនួយយោធាដ៏ធំ ប្រមាណ ៤០ពាន់លានដុល្លារ សម្រាប់ជួយកងទ័ពអ៊ុយក្រែន។តើការផ្អាកជំនួយរបស់អាមេរិកប៉ះពាល់ប៉ុណ្ណាដល់សមរភូមិប្រយុទ្ធរបស់អ៊ុយក្រែន?នៅក្នុងជំនួយ៧៥ពាន់លានដុល្លារ ដែលអាមេរិកបានផ្តល់ទៅឲ្យអ៊ុយក្រែន កញ្ចប់ជំនួយយោធារបស់អាមេរិកសម្រាប់អ៊ុយក្រែន មានច្រើនជាងគេ ប្រមាណ៤២,៨ពាន់លានដុល្លារ ពោលគឺស្មើនឹងពាក់កណ្តាលនៃកញ្ចប់ជំនួយយោធារបស់ប្រទេសលោកខាងលិចបូកសរុបចូលគ្នា សម្រាប់ជួយអ៊ុយក្រែន នៅក្នុងសមរភូមិប្រយុទ្ធតទល់នឹងកងទ័ពរុស្ស៊ី។ ជាការប្រៀបធៀប ជំនួយយោធារបស់អង់គ្លេស ដែលស្ថិតនៅចំណាត់ថ្នាក់ទី២ បន្ទាប់ពីអាមេរិក មានតែ ជាង ៦ពាន់លានដុល្លារប៉ុណ្ណោះ គឺតិចតួចជាងអាមេរិក ឆ្ងាយណាស់។កញ្ចប់ជំនួយយោធារបស់អាមេរិកដើរតួនាទីសំខាន់ណាស់សម្រាប់ជួយកងទ័ពអ៊ុយក្រែន នៅក្នុងសមរភូមិប្រយុទ្ធដណ្តើមទឹកដីពីរុស្ស៊ី។ ជាក់ស្តែង ជាមួយកញ្ចប់ជំនួយយោធារបស់អាមេរិក អ៊ុយក្រែនបានទទួលគ្រឿងសព្វាវុធទំនើបៗរបស់អាមេរិក ដូចជា ប្រព័ន្ធខែលមីស៊ីល យន្តហោះចម្បាំង F-16 រ ថក្រោះដ៏ទំនើបរបស់អាមេរិក Abraham មីស៊ីលប្រឆាំងរថក្រោះ ដ្រូន និងកាំភ្លើងធំ ដែលបានជួយកងទ័ពអ៊ុយក្រែនរហូតមកឲ្យដណើ្តមយកបានភូមិ និងវាយប្រហារដល់ទីតាំងស្តុកអាវុធ របស់រុស្ស៊ី នៅក្នុងតំបន់ដុនបាស់។អ៊ុយក្រែនត្រូវការសព្វាវុធ កញ្ចប់ជំនួយយោធារបស់អាមេរិក ដើម្បីវាយដណ្តើមទឹកដីពីរុស្ស៊ី។ ដូច្នេះ បើតាមអ្នកជំនាញ ការផ្អាកព្យួរជំនួយយោធាណាមួយរបស់អាមេរិកជាដំណឹងដ៏អាក្រក់បំផុតសម្រាប់អ៊ុយក្រែន ព្រោះវាកើតឡើងចំពេលដែលអ៊ុយក្រែនកំពុងត្រូវការខ្លាំង ចំនួនសព្វាវុធសម្រាប់ធ្វើសង្រ្គាមប្រឆាំងរុស្ស៊ី។ តាមអ្នកជំនាញ ការផ្អាកព្យួរជំនួយយោធារបស់អាមេរិកសម្រាប់អ៊ុយក្រែននឹងមិនទាន់ហុចផលវិបាកភ្លាមៗសម្រាប់កងទ័ពអ៊ុយក្រែន ព្រោះថា គេនៅតែមានសព្វាវុធរបស់អាមេរិក ដែលត្រូវបានបញ្ជូនទៅឲ្យអ៊ុយក្រែន នៅក្នុងកញ្ចប់ថវិកាជំនួយមុនៗ។ប៉ុន្តែ ផលប៉ះពាល់ ដោយសារការផ្អាកកញ្ចប់ជំនួយថ្មីរបស់អាមេរិក សម្រាប់អ៊ុយក្រែន នឹងអាចកើតមាន នៅពេលខាងមុខ នៅពេលកងទ័ពអ៊ុយក្រែនត្រូវដាច់អាវុធ លែងមានក្នុងស្តុកមួយរយៈ ទម្រាំមានការបញ្ជូនជំនួយយោធាសាជាថ្មី សម្រាប់អ៊ុយក្រែន។មួយវិញទៀត ដោយសារការផ្អាកកញ្ចប់ជំនួយយោធារបស់អាមេរិក ប្រព័ន្ធការពារដែនអាកាសរបស់អ៊ុយក្រែន ដែលពឹងទាំងស្រុងលើប្រព័ន្ធខែលមីស៊ីលរបស់អាមេរិក ក៏អាចចុះទន់ខ្សោយ មិនអាចការពារជីវិតប្រជាជនស៊ីវិល និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធក្នុងក្រុង ពីការវាយប្រហារមីស៊ីលរបស់រុស្ស៊ី។តើជំនួយយោធារបស់អាមេរិកសម្រាប់អ៊ុយក្រែនឈានមកដល់ចំនុចមិនច្បាស់លាស់?រដ្ឋបាលលោកចូ បៃដិនបានដាក់ខ្ទង់ចំណាយ ២៤ពាន់លានដុល្លារ សម្រាប់ជួយអ៊ុយក្រែននៅក្នុងកញ្ចប់ថវិកាថ្មីរបស់រដ្ឋសហព័ន្ធ ប៉ុន្តែ ប្រធានក្រុមសំឡេងភាគច្រើនរបស់បក្សសាធារណរដ្ឋបានទាមទារ នៅនាទីចុងក្រោយ ឲ្យគេដកខ្ទង់ចំណាយសម្រាប់ជួយអ៊ុយក្រែន ចេញ ទើប គេអាចបោះឆ្នោតលើកិច្ចព្រមព្រៀងស្តីពីថវិកា។ និយាយម្យ៉ាងថា អាមេរិកបានជៀសផុតពីវិបត្តិគ្មានប្រាក់បើកឲ្យបុគ្គលិក ដោយសារតែនៅក្នុងកញ្ចប់ថវិការបស់រដ្ឋសហព័ន្ធ គ្មានទេ ខ្ទង់ចំណាយសម្រាប់ជួយអ៊ុយក្រែន។ជាង១ឆ្នាំនៃសង្រ្គាមរុស្ស៊ីឈ្លានពានអ៊ុយក្រែន សំឡេងប្រឆាំងនឹងការផ្តល់ជំនួយសម្រាប់អ៊ុយក្រែន មានកាន់តែច្រើនឡើងនៅអាមេរិក។ តាមការស្ទង់មតិ របស់ប្រព័ន្ធទូរទស្សន៍CNN ប្រជាជនអាមេរិក៥៥%ប្រឆាំងលែងចង់ឲ្យរដ្ឋាភិបាលផ្តល់ជំនួយដល់អ៊ុយក្រែនតទៅទៀត និងថា រដ្ឋាភិបាលអាមេរិកគួយកថវិកាមកដោះស្រាយវិបត្តិក្នុងស្រុក ដូចជាវិបត្តិជនអន្តោប្រវេសន៍។តាមមន្រ្តីសេតវិមាននិយាយថា នៅប៉ុន្មានសប្តាហ៍ខាងមុខ រដ្ឋបាលលោកចូ បៃដិននឹងដាក់កញ្ចប់ថវិកាជំនួយ ចំនួន ២៤ពាន់លានដុល្លារសម្រាប់អ៊ុយក្រែនទៅឲ្យសភាបោះឆ្នោតសាជាថ្មី ប៉ុន្តែ គេមិនសង្ឃឹមច្រើននោះទេ។សមាជិកបក្សសាធារណរដ្ឋ ជាដើម ដែលមាននិន្នាការស្តាំនិយមជ្រុល និងគាំទ្រអតីតប្រធានាធិបតី លោកដូណាល់ ត្រាំ បានប្តេជ្ញាហើយថា គេនៅតែបន្តបោះឆ្នោត ប្រឆាំងមិនឲ្យមានខ្ទង់ចំណាយថ្មីសម្រាប់ជួយអ៊ុយក្រែននោះទេ ព្រោះបញ្ហាអាទិភាពរបស់អាមេរិកនៅពេលនេះ មិនមែនសង្រ្គាមអ៊ុយក្រែន ប៉ុន្តែ គឺបញ្ហារបស់ប្រជាជនអាមេរិកដែលកំពុងជួបវិបត្តិជនអន្តោប្រវេសន៍ធ្ងន់ធ្ងរ ដែលលួចឆ្លងព្រំដែនម៉ិចស៊ិក ចូលទឹកដីអាមេរិក។ រដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសអ៊ុយក្រែន វិញ អះអាងថា គេនឹងប្រឹងប្រែងបញ្ចុះបញ្ចូលសមាជិកសភាអាមេរិកដើម្បី បោះឆ្នោត គាំទ្រកញ្ចប់ថវិកាជំនួយសម្រាប់អ៊ុយក្រែន នៅក្រោយកិច្ចព្រមព្រៀងបណ្តោះអាសន្ន ស្តីពីថវិការបស់រដ្ឋសហព័ន្ធអាមេរិកត្រូវចប់អស់សុពលភាព នៅ៤៥ថ្ងៃខាងមុខ៕

10/3/2023 • 6 minutes, 14 seconds

អាមេរិកចោទចិនផ្តាច់ការលើប្រព័ន្ធឌីជីថល ប៉េកាំងថាអាមេរិកជាចក្រភពភូតភរ

ភាពតានតឹងរវាងអាមេរិកនិងចិនហាក់ដូចជាមិនចេះចប់មិនចេះហើយ។ អស់ពីរឿងមួយ ចូលរឿងមួយទៀត... នៅថ្ងៃសៅរ៍ទី៣០កញ្ញា ចិនបាន ចោទអាមេរិកថាជាចក្រភពភូតភរ។ នេះជាប្រតិកម្មតបទៅនឹងរបាយការណ៍អាមេរិកដែលថាប៉េកាំងបានប្រើអំណាចផ្តាច់ការលើប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានឌីជីថល។ នៅល្ងាចថ្ងៃសៅរ៍ទី៣០កញ្ញាម្សិលមិញ ចិនបានបញ្ចេញប្រតិកម្មតបទៅនឹងរបាយការណ៍អាមេរិកចេញផ្សាយកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ទី២៨កញ្ញា។ សម្រាប់ក្រសួងការបរទេសចិន របាយការណ៍បញ្ជាក់អំពីលក្ខណៈលម្អៀងការទូតរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក។តើរបាយការណ៍អាមេរិករិះគន់ចិនដូចម្តេចខ្លះ?របាយការណ៍របស់មជ្ឈមណ្ឌល Global Engagement Center ដែលជាភ្នាក់ងារប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងព័ត៌មានក្លែងក្លាយនៃក្រសួងការបរទេសអាមេរិក បានចោទប៉េកាំងថាបានចំណាយលុយអស់រាប់ពាន់លានដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំៗ ដើម្បីបើកប្រតិបត្តិការបំភ្លៃព័ត៌មាននៅលើពិភពលោក។ ប្រតិបត្តិការបំភ្លៃព័ត៌មាននេះមានទម្រង់ជាការឃោសនាលើកតម្កើងខ្លួន ជាការផ្តល់ព័ត៌មានក្លែងក្លាយ និងការត្រួតពិនិត្យដើម្បីបិទខ្ទប់ព័ត៌មាន។ នេះជារបៀបគ្រប់គ្រងផ្តាច់លើប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានឌីជីថល ដើម្បីកេងប្រវ័ញ្ញពីលើអង្គការអន្តរជាតិនិងដោយឃុំគ្រងបណ្តាញព័ត៌មានជាភាសាចិន។ ជាល្បិចដែលជួយប៉េកាំងឱ្យកែប្រែបរិស្ថានព័ត៌មាននៅលើពិភពលោកបាន។សម្រាប់អ្នកសម្របសម្រួលរបាយការណ៍ លោក James Rubin ទង្វើរបស់សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិននេះនឹងបង្កើតឱ្យមានច្រក និងគម្លាតដែលប្រទេសជាតិនានាអាចសម្រេចចិត្តខុស បម្រើតែផលប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ចនិងសន្តិសុខចិន។ បើគ្មានការទប់ស្កាត់ទេ គឺការបំភ្លៃព័ត៌មានអាចបំផ្លាញដោយយឺតៗនិងយ៉ាងសន្សឹមៗ មូលដ្ឋាននៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។ ការបំភ្លៃព័ត៌មានអន្តរជាតិរបស់ចិនមិនមែនត្រឹមតែជាបញ្ហាការទូតមួយមុខទេ ប៉ុន្តែជាតំណាងគ្រោះថ្នាក់សម្រាប់សុចរិតភាពនៃដែនព័ត៌មានអន្តរជាតិ។នៅចំពោះមុខអ្នកសារព័ត៌មាន លោក James Rubin អតីតអ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសអាមេរិកបានពន្យល់ទៀតថា នៅពេលប្រមូលបំណែកឯកសារមកផ្គុំបញ្ចូលគ្នាទៅទើបគេសង្កេតឃើញអំពីមហិច្ឆតាដ៏ធំធេងរបស់ចិនដែលចង់គ្រប់គ្រងបណ្តាញផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានក្នុងតំបន់សំខាន់ៗនៃផែនដី។ ឧទាហរណ៍នៅតំបន់អាហ្វ្រិកខាងកើត ចិនបានប្រើវិធីបង់ប្រាក់ទិញកាសែតក្នុងស្រុកសរសេរតែព័ត៌មានល្អ។ចុងក្រោយ របាយការណ៍បានបរិហារលទ្ធិផ្តាច់ការលើប្រព័ន្ធឌីជីថល ដោយកេងពីលើបណ្តាញសង្គមWechat សម្រាប់ផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានក្លែងងក្លាយដៅឱ្យចំអ្នកចេះនិយាយភាសាចិន ហើយរស់នៅក្នុងប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យ និងសាកល្បងរារាំងអ្នកប្រឆាំងមិនឱ្យប្រើបណ្តាញសង្គមTikTok។ចុះចិនការពារខ្លួនយ៉ាងណា?របាយការណ៍អាមេរិកសរសេរផ្ទុយពីការពិត។ នេះជាចម្លើយតបរបស់ចិននៅថ្ងៃល្ងាចថ្ងៃសៅរ៍ម្សិលមិញ ដោយវាយបកលើអាមេរិកវិញថា គឺរបាយការណ៍នេះហើយជាអ្នកផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានក្លែងក្លាយ។ ជាមួយនឹងប្រតិកម្ម ចិនបានចោទសហរដ្ឋអាមេរិកថាជាចក្រភពភូតភរ។ អាមេរិកជាជើងឯកខាងធ្វើសង្គ្រាមព័ត៌មានបំភ័ន្តមតិសាធារណៈ។ ដើម្បីរំលេចឱ្យឃើញថាអាមេរិកសក្តិសមនឹងទទួលនាមជាចក្រភពភូតភរ នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ចិនបានរៀបរាប់អំពីរបៀបលាក់បាំងសកម្មភាពអាក្រក់ៗ និងមិនសូវជោគជ័យរបស់ខ្លួន តាមរយៈការលាបពណ៌ទម្លាក់កំហុសលើអ្នកដទៃ មានជាអាទិ៍ប្រតិបត្តិការ Mockingbird របស់ភ្នាក់ងារសេអ៊ីអាក្នុងសម័យសង្គ្រាមត្រជាក់ ដើម្បីបំពុលសារព័ត៌មានអាមេរិកនិងបរទេស ឬអន្តរាគមន៍របស់អតីតរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសអាមេរិក លោក Colin Powell ទៅកាន់ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិកាលពីឆ្នាំ២០០៣ ដែលថាអ៊ីរ៉ាក់មានអាំវុធប្រល័យលោកនុយក្លេអ៊ែរ។ប៉េកាំងបានចោទវ៉ាស៊ីនតោនផងដែរ ថាបានផ្សព្វផ្សាយ ពាក្យភូតភរប្រចាំសតវត្សរ៍ ទាក់ទងនឹងនយោបាយចិននៅស៊ីនជាំង។ បើតាមអាមេរិក ចិនបានបើកប្រតិបត្តិការប្រល័យពូជសាសន៍លើសហគមន៍អ៊ុយហ្គួរ ជាជនជាតិភាគតិចកាន់សាសនាអ៊ីស្លាម ក្រោមផ្លាកប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងអំពើភេរវនិយម៕

10/1/2023 • 3 minutes, 56 seconds

សហរដ្ឋអាមេរិកមានវិបត្តិជាប់គាំងថវិកាជាថ្មី ដោយហេតុសង្គ្រាមអ៊ុយក្រែន?

បើគ្មានការព្រមព្រៀងនៅមុនម៉ោង១២អាធ្រាត្រនៃយប់ថ្ងៃសៅរ៍ទី ៣០កញ្ញានេះទេ សហរដ្ឋអាមេរិកនឹងធ្លាក់ក្នុងវិបត្តិជាប់គាំងថវិកាជាថ្មី។ រដ្ឋបាលសហព័ន្ធមិនចាំបាច់មួយចំនួនអាចនឹងត្រូវបិទទ្វារផ្អាកដំណើរការ។ ប្រធានាធិបតីចូបៃដិន និងអ្នកសាធារណរដ្ឋទម្លាក់ទំនួលខុសត្រូវដាក់គ្នាទៅវិញទៅមកថាជាដើមហេតុនាំភាពរញ៉េរញៃនេះកើតឡើង។ ទើបគេចពីវិបត្តិបំណុលយ៉ាងប្រផុតប្រផើយកាលពីបួនខែមុន មហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ចទីមួយពិភពលោក ទំនងជាមិនអាចបញ្ចៀសមិនឱ្យមានវិបត្តិជាប់គាំងថវិកាShutdownជាថ្មីបានទេ។ ច្បាប់ថវិកាដែលជាអ្នកធានាដំណើរការរដ្ឋបាលរដ្ឋសហព័ន្ធត្រូវផុតឱសានវាទនៅថ្ងៃសៅរ៍ទី៣០កញ្ញាវេលាម៉ោង១២អាធ្រាត្រម៉ោងនៅវ៉ាស៊ីនតោន។ ដូច្នេះបើគ្មានការព្រមព្រៀង អនុម័ត និងចុះហត្ថលេខាលើគម្រោងថវិកាឆ្នាំថ្មី២០២៤ឱ្យបានមុនពេលរំលងអាធ្រាត្រឆ្លងចូលថ្ងៃអាទិត្យទី១តុលានេះទេ សេវារដ្ឋបាលសហព័ន្ធមិនចាំបាច់ទាំងឡាយនឹងត្រូវបិទទ្វារហើយ។ហេតុអ្វីសហរដ្ឋអាមេរិកឧស្សាហ៍ធ្លាក់ក្នុងវិបត្តិជាប់គាំងថវិកា?រដ្ឋធម្មនុញ្ញអាមេរិកចែងឱ្យសភាអាមេរិកទាំងពីរ គឺព្រឹទ្ធសភានិងសភាជាន់ទាប ជាអ្នកបោះឆ្នោតអនុម័តច្បាប់ថវិកាសហព័ន្ធ តាមរយៈដំណើរបែបបទដ៏វែង។ ជារៀងរាល់ឆ្នាំ វិមានប្រធានាធិបតីរៀបចំគម្រោងថវិកាសម្រាប់ឆ្នាំបន្ទាប់ ដែលគិតចាប់ផ្តើមពីថ្ងៃទី១តុលាទៅ។ លោក ចូបៃដិន បានលើកគម្រោងថវិកាគោលឆ្នាំ២០២៤ កាលពីខែ៩មីនា សម្រាប់ឱ្យគណៈកម្មការចំនួន១២នៅសភានិងព្រឹទ្ធសភាទទួលបន្ទុករៀបចំចំណាយថវិកាលម្អិតទៅតាមផ្នែកនីមួយៗ ( ការពារជាតិ កសិកម្ម យុត្តិធម៌ ...) និងទៅតាមសំណើរបស់រដ្ឋាភិបាល។ សភានិងព្រឹទ្ធសភា រៀបចំគម្រោងច្បាប់លម្អិតរៀងខ្លួនៗ ហើយយកមកជជែកពិភាក្សាគ្នា។ នៅពេលជជែកតស៊ូមតិគ្នា តែងសម្រេចនៅនាទីចុងក្រោយ ប៉ុន្តែក្រុមម្ខាងៗតែងការពារជំហររបស់ខ្លួន និងយកការជាប់គាំងសេវារដ្ឋបាលសហព័ន្ធមកគំរាមសំឡុតដើម្បីឱ្យម្ខាងទៀតធ្វើសម្បទាន។តាំងពីឆ្នាំ១៩៧៦មក សហរដ្ឋអាមេរិកធ្លាប់ឆ្លងកាត់វិបត្តិជាប់គាំងថវិកាShutdownនេះ២១ដង ក្នុងនោះ១០ដងបានឈានដល់ដំណាក់កាលគាំងសេវារដ្ឋបាល បុគ្គលិករដ្ឋត្រូវឈប់ធ្វើការដោយបង្ខំ។ វិបត្តិធ្ងន់ធ្ងរខ្លាំងជាងគេនៅឆ្នាំ១៩៩៥-៩៦ ក្រោមរដ្ឋបាលលោកប៊ីលគ្លីនតុន និងវែងជាងគេ ដល់ទៅ៣៥ថ្ងៃ នៅឆ្នាំ២០១៨-២០១៩ ដោយកាលណោះប្រធានាធិបតីលោកដូណាល់ត្រាំ និងសភាខុនក្រេស ប្រឆាំងគ្នាខ្លាំងជុំវិញការភ្ជាប់សំណើសាងសង់ជញ្ជាំងម៉ិចស៊ិកទប់ស្កាត់អន្តោប្រវេសន៍ក្នុងកញ្ចប់ថវិកាជាតិ។តើអ្វីជាដើមហេតុនាំឱ្យមានគ្រោះShutdown នៅលើកនេះ? លោកប្រធានាធិបតីចូបៃដិន និងអ្នកសាធារណរដ្ឋបានទម្លាប់កំហុសដាក់គ្នាទៅវិញមក ថាជាដើមហេតុនាំអាមេរិកឱ្យប្រឈមនឹងគ្រោះជាប់គាំងថវិកាជាថ្មី។ សម្រាប់លោក ចូ បៃដិន ដោយឥតសង្ស័យ គ្រោះធ្លាក់ក្នុងវិបត្តិថវិកាលើកនេះបណ្តាលមកពីក្រុមសភាអ្នកតំណាងបក្សសាធារណរដ្ឋ ដែលចង់បិទខ្ទប់ជំនួយយោធាផ្តល់ទៅឱ្យអ៊ុយក្រែន។នៅច្បាប់ដើមដំបូងសេតវិមានចង់ឱ្យសភាខុនក្រេសអនុម័តគម្រោងថវិកាមានបូកជំនួយយោធានិងមនុស្សធម៌ដល់អ៊ុយក្រែនចំនួន២៤ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក។ ហើយនៅក្នុងគម្រោងច្បាប់ចុងក្រោយនាថ្ងៃអង្គារ ព្រឹទ្ធសភាដែលគ្រប់គ្រងដោយក្រុមអ្នកប្រជាធិបតេយ្យ បានបញ្ចូលជំនួយយោធាដល់អ៊ុយក្រែនត្រឹមតែមួយភាគបួននៃទឹកប្រាក់ដើមប៉ុណ្ណោះ។ ប៉ុន្តែនៅសភាដែលក្រុមអ្នកសាធារណរដ្ឋមានសំឡេងភាគច្រើន ប្រធានសភាលោកKevin McCarty ក្រោមសម្ពាធចង់ភ្ជាប់ជំនួយអ៊ុយក្រែនទៅនឹងគម្រោងកំរិតការទទួលជនអន្តោប្រវេសន៍។ ចំណែកសមាជិកសភាអ្នកសាធារណរដ្ឋមួយក្តាប់តូចស្និទ្ធនិងនិយមលោកដូណាល់ត្រាំ បដិសេធដាច់ខាតមិនឱ្យភ្ជាប់សំណុំរឿងអ៊ុយក្រែនក្នុងច្បាប់ថវិកាជាតិទេ។ ពួកគេចង់ឱ្យសហរដ្ឋអាមេរិកបញ្ឈប់ការផ្តល់ជំនួយដល់អ៊ុយក្រែនតែម្តង។ក្រុមត្រាំនិយមជ្រុល មានគ្នាតិចទេ តែមានអំណាចធំក្នុងរង្វង់អ្នកសាធារណរដ្ឋនៅក្នុងសភា ដោយវិះតែនឹងធ្វើឱ្យអាមេរិកធ្លាក់ក្នុងវិបត្តិនយោបាយហិរញ្ញវត្ថុកាលពីបួនខែមុនម្តង នៅពេលរដ្ឋាភិបាលសុំដំឡើងកំរិតអតិបរិមានៃប្រាក់បំណុលជាតិ។ ក្រុមដែលធ្លាប់បានជួយលោកម៉ាកខេទី ឱ្យបានក្លាយជាប្រធានសភាអាមេរិកនេះ បានទទួលបញ្ជាពីអតីតប្រធានាធិបតីអាមេរិក ដូណាល់ ត្រាំដែលអាចនឹងមកឈរឈ្មោះជាបេក្ខជនប្រធានាធិបតីអាមេរិកម្តងទៀតទល់នឹងលោកបៃដិនជាថ្មីនៅឆ្នាំ២០២៤ ឱ្យរក្សាជំហរដាច់ខាតមិនធ្វើសម្បទានអ្វីទាំងអស់នៅក្នុងគ្រប់សំណុំរឿងច្បាប់ថវិកា។ នៅក្នុងបណ្តាញTrush Social លោកដូណាល់ត្រាំបានជំរុញឱ្យសភាខុនក្រេសអ្នកសាធារណរដ្ឋកុំទទួលយកច្បាប់ថវិកា ដែលរដ្ឋាភិបាលបៃដិនប្រើជាអាវុធប្រឆាំងនឹងពលរដ្ឋពាក់កណ្តាលប្រទេស ក្នុងនាមជាសត្រូវ។តើពលរដ្ឋអាមេរិកណាខ្លះអាចរងគ្រោះដោយផ្ទាល់ពីវិបត្តិជាប់គាំងថវិកា?ហេតុដូច្នេះហើយបានជាសហរដ្ឋអាមេរិកត្រៀមបិទសេវាមួយចំនួន។ បុគ្គលិករដ្ឋសហព័ន្ធបានទទួលសេចក្តីជូនដំណឹងបិទសេវាការងារ តាំងពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ទី ២៨កញ្ញាមក។ ពួកគេត្រូវរង់ចាំទាល់តែវិបត្តិថវិកានេះចប់ទើបបានបើកប្រាក់ខែ។ តែបុគ្គលិកក្នុងសេវាចាំបាច់ ត្រូវតែមកធ្វើការ ឯអ្នកផ្សេងត្រូវឈប់ធ្វើការ មិនប៉ះពាល់សំណុំរឿងឬចូលមើលសារអ៊ីមែលអ្វីទាំងអស់។ ឧទ្យានជាតិល្បីៗនៅអាមេរិកដូចយ៉ាងឧទ្យាន Yosemite ឬYellowstone ក៏ត្រូវបិទទ្វារជាបណ្តោះអាសន្នដែរ។ ចរាចរណ៍ផ្លូវអាកាសក៏ទំនងត្រូវរអាក់រអួលខ្លាំងដែរ។វិបត្តិជាប់គាំងថវិកាShutdown អាចនឹងបង្កផលវិបាកដល់ប្រជាពលរដ្ឋអាមេរិករាប់លាននាក់ ក្នុងកំរិតមួយដែលអាស្រ័យទៅលើរយៈពេលនិងភាពធ្ងន់ធ្ងរនៃការបិទសេវារដ្ឋបាលសហព័ន្ធ។ សហជីពនិយោកជិកនៃរដ្ឋាភិបាលសហព័ន្ធវាយតម្លៃថានឹងអាចមានបុគ្គលិកយោធានិងស៊ីវិលរហូតដល់៤លាននាក់រងផលប៉ះពាល់ផ្ទាល់ពីវិបត្តិជាប់គាំងថវិកាលើកនេះ ក្នុងនោះ២,២លាននាក់ជាបុគ្គលិកស៊ីវិល។ ទាហានជាងមួយលានបីសែនត្រូវបន្តធ្វើការដោយគ្មានទទួលប្រាក់បៀរវត្សរ៍។ កម្មវិធីផ្តល់ជំនួយស្បៀងអាហារដល់ជនក្រីក្រអាមេរិក ៤០លាននាក់ និង កម្មវិធីផ្តល់អាហារូបត្ថម្ភដល់ក្មេងនិងស្ត្រីជិត៧លាននាក់ ត្រូវបង្ខំចិត្តផ្តាច់សិទ្ធិអ្នកគួរទទួលជំនួយមួយចំនួនមួយរយៈសិន។ជាការរំលឹក កាលពីឆ្នាំ២០១៨ វិបត្តិជាប់គាំងថវិកាបានធ្វើឱ្យអាមេរិកបង់ខាតផលិតផលសរុបក្នុងស្រុកអស់ជាង៣ពាន់លានដុល្លារ៕

9/30/2023 • 6 minutes, 3 seconds

លោកអគ្គលេខាធិការ អ .ស.ប. បរិហារថា ពិភពលោកកំពុងតែឆ្កួតលីលាជាមួយនឹងអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ

នៅក្នុងឱកាសកិច្ចប្រជុំពិសេសមួយ ក្នុងក្របខណ្ឌមហាសន្និបាទនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ កាលពីថ្ងៃអង្គារទី២៦កញ្ញា លោកអគ្គលេខាធិការ អង់តូនីញ៉ូ ហ្គូតទែរស៍ បានថ្លែងសុន្ទរកថាដោយលោកបានលើកឡើងថា ពិភពលោកយើង កំពុងតែវក់វីនឹងភាពឆ្កួតលីលា ជាមួយនឹងអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ។ ការប្រណាំងប្រជែងគ្នា នៃអាវុធមហាប្រល័យនេះ ត្រូវបានលោកអគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ បរិហាថាគឺជាគ្រោះថ្នាក់ដ៏អាសន្នបំផុតសម្រាប់មនុស្សជាតិ។ ហេតុអ្វីលោកអង់តូនីញ៉ូ ហ្គូតទែរស៍ បារម្ភខ្លាំង?នៅថ្ងៃទី២៦កញ្ញា ដែលជាទិវាអន្តរជាតិនៃការបំបាត់ចោលទាំងស្រុងនូវអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ លោកអង់តូនីញ៉ូ ហ្គូតទែរស៍ បានលើកឡើងថា ជាលើកទី១ក្នុងរវាងច្រើនទសវត្សមកនេះ ចំនួនគ្រាប់នុយក្លេអ៊ែរ អាចនឹងកើនឡើងនៅទូទាំងពិភពលោក។ បញ្ហានេះគឺជាបញ្ហាអាសន្ន ព្រោះថាមហាអំណាចធំៗ កាន់តែប្រជែង ប្រណាំងគ្នាបង្កើនចំនួនអាវុធមហាប្រល័យនេះ តែរៀងៗខ្លួន។ ជាងនេះទៀត លោកអគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ ថ្លែងការបារម្ភថា គ្រោងឆ្អឹងស្ថាប័នពិភពលោកដើម្បីទប់ស្កាត់ការរីកសាយភាពអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ ត្រូវបានរុះរើ ឬរលំបាក់ជាបន្តបន្ទាប់។លោកអគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ បានសង្កត់ធ្ងន់ថា សព្វាវុធនុយក្លេអ៊ែរបច្ចុប្បន្ននេះ កាន់តែទំនើប កាន់តែលឿនរហ័ស កាន់តែបាញ់ចំគោលដៅច្បាស់ និងកាន់តែអាចបញ្ជាបានដោយងាយ។ ភាពឆ្កួតលីលានៃអាវុធនុយក្លេអ៊ែរនេះ វាបៀបបាននឹងជ្រោះមរណៈ ដែលដែលមនុស្សជាតិយើងត្រូវតែរួមគ្នាចាកចេញឲ្យផុត។ នៅក្នុងបរិបទនេះ លោកអង់តូនីញ៉ូ ហ្គូតទែរស៍ បានអំពាវនាវាហៅក្រុមប្រទេសមហាអំណាចនុយក្លេអ៊ែរទាំងអស់ ថាត្រូវតែធ្វើគម្រូល្អ បង្ហាញផ្លូវត្រឹមត្រូវ ហើយសន្យាថា ទោះជាកាលៈទេសៈណាក៏ដោយ គឺខ្លួនសន្យាថានឹងមិនប្រើអាវុធនុយក្លេអ៊ែរជាដាច់ខាត។ក្នុងនាមលោកជាអគ្គលេខាធិការនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ លោកសូមសន្យាថានឹងប្រឹងប្រែងធ្វើការ ឲ្យអស់ពីសមត្ថភាព ក្នុងការជួយជំរុញប្រមូលប្រទេសទាំងអស់ ដើម្បីឈានទៅរួមគ្នាលុបបំបាត់ឲ្យបាន នូវអាវុធប្រល័យលោកទាំងនេះឲ្យអស់ពីផែនដី ហើយធ្វើឲ្យក្លាយជាអតីតកាល ដែលមិនអាចរស់ឡើងវិញបាន ។កូរ៉េខាងជើងចោទអាមេរិកថាជាអ្នកដុត “ភ្លើងសង្គ្រាមនុយក្លេអ៊ែរ”ដោយឡែក នៅថ្ងៃទី២៦កញ្ញា នៅអង្គការសហប្រជាជាតិដែរ តំណាងរដ្ឋាភិបាលរបបផ្តាច់ការកូរ៉េខាងជើង បានឡើងថ្លែងសុន្ទរកថា ដោយបានលើកឡើងថា “ឧបទ្វីបកូរ៉េ កំពុងស្ថិតនៅមាត់ជ្រោះសង្គ្រាមនុយក្លេអ៊ែរ ហើយអ្នកដែលបង្កបញ្ហានេះ គឺគ្មាននរណាទេ ក្រៅពីសហរដ្ឋអាមេរិក”។លោក គីម សុង អគ្គរដ្ឋទូតកូរ៉េខាងជើង ប្រចាំនៅអង្គការសហប្រជាជាតិ បានបរិហារថា គឺសកម្មភាពដែលគ្មានការពិចារណា និងពោរពេញដោយភាពកម្រោលចូលរបស់អាមេរិក ដែលកំពុងតែដុតភ្លើងសង្គ្រាមនុយក្លេអ៊ែរ នៅឧបទ្វីបកូរ៉េ។ មន្ត្រីកូរ៉េខាងជើងរូបនេះ បន្តថាអាមេរិកបានអុជអាលប្រទេសក្នុងតំបន់ក្បែរខាងកូរ៉េខាងជើង ឲ្យធ្វើតាមខ្លួន ពោលគឺវាជាយុទ្ធសាស្ត្រខ្វះការប្រុងប្រយ័ត្ន ដើម្បីតែបំពេញមហិច្ឆតា និងផលប្រយោជន៍របស់អាមេរិកតែប៉ុណ្ណោះ។អស់ពីបរិហារអាមេរិក អគ្គរដ្ឋទូតកូរ៉េខាងជើង បានចោទថារដ្ឋាភិបាលកូរ៉េខាងត្បូង ក៏មានចំណែកខុសដែរ ក្នុងការធ្វើឲ្យឧបទ្វីបកូរ៉េត្រូវប្រឈមនឹងសង្គ្រាមនុយក្លេអ៊ែរ ព្រោះសេអ៊ូលព្រមឱនក្បាលធ្វើជាអាយ៉ងរបស់អាមេរិក ឈ្លក់វង្វេងចង់តែធ្វើសង្គ្រាមជាមួយបងប្អូនឯង។មហាអំណាចប្រើអាវុធនុយក្លេអ៊ែរដើម្បីគំរាមគ្នាកាន់តែខ្លាំងទាក់ទិននឹងការគំរាមប្រើអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ លោកអគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ មិនបានបញ្ចេញឈ្មោះប្រទេសណាមួយឲ្យចំទេ។ តែបរិបទសង្គ្រាមនៅអ៊ុយក្រែន បានធ្វើឲ្យមានការព្រួយបារម្ភជាខ្លាំង អំពីលទ្ធភាពដែលរុស្ស៊ី អាចនឹងប្រើអាវុធនុយក្លេអ៊ែរតាក់ទិក។ យ៉ាងណាមិញ លទ្ធភាពនេះ ត្រូវបានភាគីរុស្ស៊ីលើកយកមកគ្រវីគំរាមជាញយដងមកហើយ។សូមបញ្ជាក់ថា យោងតាមតួលេខរបស់ វិទ្យាស្ថានអន្តរជាតិស្រាវជ្រាវដើម្បីសន្តិភាព ហៅកាត់ថា SIPRI ដែលមានទីតាំងនៅក្រុងស្តុកខូលម៍ គឺដើមឆ្នាំ២០២៣ ពិភពលោកយើងមានក្បាលគ្រាប់នុយក្លេអ៊ែរ សរុបចំនួន ១២៥១២គ្រាប់។ ទំហំនេះបានថយចុះបន្តិច បើប្រៀបធៀបទៅឆ្នាំ២០២២ ដែលមានចំនួន ១២៧១០គ្រាប់។ តែយ៉ាងណា ស្ថិតក្នុងបរិបទនៃការប្រឈមមុខដាក់គ្នាកាន់តែខ្លាំង រវាងមហាអំណាចធំៗ អ្នកជំនាញបានថ្លែងការបារម្ភថា ចំនួនក្បាលគ្រាប់នុយក្លេអ៊ែរអាចនឹងកើនឡើង ចាប់ពីពេលនេះទៅ។ ពោលគេ សករាជនៃការថយចុះចំនួនក្បាលគ្រាប់នុយក្លេអ៊ែរ ទំនងជាបានដើរមកដល់ទីបញ្ចប់ហើយ។ អំណេះតទៅ ពិភពលោកនឹងឈានជើងចូលទៅកាន់ទំព័រថ្មីនៃការប្រណាំងប្រជែង ដំឡើងទំហំសព្វាវុធនុយក្លេអ៊ែរ ដើម្បីកំញើញគ្នាទៅវិញទៅមក។គួរកត់សំគាល់ដែរថា បច្ចុប្បន្នមានប្រទេស៩ ដែលជាផ្លូវការត្រូវគេដឹងថាជាមហាអំណាច មានអាវុធបរមាណូ នោះគឺ សហរដ្ឋអាមេរិក បារាំង អង់គ្លេស រុស្ស៊ី ចិន ប៉ាគីស្ថាន ឥណ្ឌា អ៊ីស្រាអែល និងកូរ៉េខាងជើង។ យោងតាមតួលេខ សហព័ន្ធអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រអាមេរិក (FAS) គឺរុស្ស៊ីមានក្បាលគ្រាប់នុយក្លែអ៊ែរច្រើនជាងគេ គឺចំនួន ៥៨៨៩គ្រាប់ ខណៈអាមេរិកមានចំនួន ៥២៤៤គ្រាប់។ រុស្ស៊ី និងអាមេរិក តែ២នាក់ មានក្បាលគ្រាប់នុយក្លេអ៊ែរ សរុបដល់ទៅ៩០%នៃទំហំរួមទូទាំងពិភពលោក។ ចិនវិញស្ថិតនៅលេខរៀងទី៣ មានចំនួន ៤១០គ្រាប់ បារាំងមាន២៩០គ្រាប់ អង់គ្លេសមាន ២២៥គ្រាប់ ប៉ាគីស្ថានមាន១៧០គ្រាប់ ឥណ្ឌាមាន ១៦៤គ្រាប់ អ៊ីស្រាអែលមាន៩០គ្រាប់ ហើយកូរ៉េខាងជើងមានប្រមាណ៣០គ្រាប់។ក្រៅកូរ៉េខាងជើង ដែលកំពុងបង្កឲ្យមានការបារម្ភ អ៊ីរ៉ង់ក៏កំពុងធ្វើឲ្យអ្នកសង្កេតស្ថានការណ៍ តាមដានយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់ដែរ។ កិច្ចព្រមព្រៀងគ្រប់គ្រងកម្មវិធីនុយក្លេអ៊ែរអ៊ីរ៉ង់ ស្ថិតនៅជាប់គាំង គ្មានដំណោះស្រាយ ខណៈការចម្រាញ់ធាតុអ៊ុយរ៉ានីញ៉ូម របស់អ៊ីរ៉ង់ បានកើនសកម្មភាពកាន់តែខ្លាំង។ យោងតាមប្រភពច្បាស់ការជាច្រើន គឺទំហំអ៊ុយរ៉ានីញ៉ូមចម្រើនធាតុរបស់អ៊ីរ៉ង់ បានលើសច្រើនទៅៗ នៃកម្រិតអនុញ្ញាត ដែលប្រការនេះអាចនឹងបើកផ្លូវឲ្យអ៊ីរ៉ង់ អាចផលិតក្បាលគ្រាប់នុយក្លេអ៊ែរបាន ក្នុងពេលដ៏ឆាប់៕

9/27/2023 • 6 minutes, 24 seconds

នីហ្សេ៖ ប្រធានាធិបតីបារាំងសម្រេចដកទូត និងបិទបញ្ចប់បេសកកម្មកងទ័ពបារាំង

ជាច្រើនសប្តាហ៍បន្ទាប់ពីវិបត្តិបានផ្ទុះឡើង រវាងបារាំងនិងក្រុមកងទ័ពធ្វើរដ្ឋប្រហារនៅនីហ្សេ ទីបំផុតលោកប្រធានាធិបតីបារាំង អាម៉ានុយអែល ម៉ាក្រុង បានប្រកាសកាលពីថ្ងៃអាទិត្យ ទី២៤កញ្ញា ថាបារាំងនឹងហៅអគ្គរដ្ឋទូតខ្លួនឲ្យចូលស្រុកវិញ ហើយបេសកម្មកម្មកងទ័ពបារាំង ដើម្បីប្រយុទ្ធនឹងចលនាជីហាតភេរវកម្ម នឹងត្រូវបិទបញ្ចប់ជាស្ថាពរដែរ។ គួររំលឹកថា កាលពីចុងខែកក្កដា ក្រុមយោធានីហ្សេដឹកនាំដោយ មេបញ្ជាការ Abdourahamane Tiani បានធ្វើរដ្ឋប្រហារផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាល របស់លោកម៉ូហាម៉េដ បាហ្ស៊ូម និងបានចាប់លោកប្រធានាធិបតីរូបនេះ បង្ឃាំងទុកក្នុងផ្ទះជាមួយនឹងក្រុមគ្រួសារ រហូតដល់សព្វថ្ងៃ។ ក្រុមយោធាធ្វើរដ្ឋប្រហារ អមដោយបាតុកម្មគាំទ្រតាមផ្លូវផង បានប្រកាសបណ្តេញកងទ័ពបារាំងប្រមាណ១៥០០នាក់ ដែលឈរជើងនៅនីហ្សេ ឲ្យចាកចេញ និងបានប្រកាសបណ្តេញលោកអគ្គរដ្ឋទូតបារាំងថែមទៀតផង។តែយ៉ាងណាពីប៉ារីស រដ្ឋាភិបាលបារាំង បានអះអាងថាអាជ្ញាធររបបសិកនីហ្សេ មិនមែនជារដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់នោះទេ។ បារាំងប្រកាសថា ទទួលស្គាល់រដ្ឋាភិបាលនីហ្សេស្របច្បាប់តែមួយគត់ ដែលដឹកនាំដោយលោកប្រធានាធិបតីម៉ូហាម៉េដ បាហ្ស៊ូម។តើហេតុអ្វីបានជាពេលនេះ ប្រធានាធិបតីបារាំងសម្រេចហៅអគ្គរដ្ឋទូតឲ្យចូលស្រុក និងដកទ័ពបារាំងចេញពីនីហ្សេ?នៅក្នុងបទសម្ភាសន៍ផ្តល់ឲ្យទូរទស្សន៍បារាំង TF1 និងFrance 2 កាលពីយប់ថ្ងៃអាទិត្យ លោកម៉ាក្រុងបានបញ្ជាក់ឲ្យដឹងថា បារាំងបានសម្រេចចិត្តហើយ គឺនឹងហៅលោកអគ្គរដ្ឋទូត Sylvain Itté ព្រមទាំងមន្ត្រីទូតបារាំងជាច្រើននាក់ទៀត ដែលកំពុងស្ថិតនៅទីក្រុងនីអាម៉េ ឲ្យត្រលប់ចូលស្រុកបារាំងវិញ ក្នុងពេលប៉ុន្មានម៉ោងខាងមុខ។ បន្ថែមពីនេះ លោកម៉ាក្រុង បានបញ្ជាក់ថា បេសកកម្មកងទ័ពបារាំងនៅនីហ្សេត្រូវបិទបញ្ចប់ទាំងស្រុង។ កងទ័ពបារាំងដែលកំពុងស្ថិតនៅលើទឹកដីនីហ្សេ នឹងត្រូវដកចេញទាំងស្រុង ពីនេះដល់ដំណាច់ឆ្នាំ២០២៣។លោកម៉ាក្រុងបានបញ្ជាក់ហេតុផលថា បារាំងបានសម្រេចបិទបញ្ចប់បេសកកម្មកងទ័ពនៅនីហ្សេ ព្រោះថា អាជ្ញាធរនីហ្សេបច្ចុប្បន្ននេះ លែងចង់ប្រយុទ្ធប្រឆាំងក្រុមជីហាតភេរវកម្មទៀតឡើយ។ លោកបន្តថា ជាងនេះទៀត បារាំងមិនអាចបន្តនៅជាចំណាប់ខ្មាំង នៃរបបសិកនីហ្សេបានទេ។ តែយ៉ាងណា លោកបានបញ្ជាក់ថា បារាំងនឹងធ្វើការជជែកជាមួយអាជ្ញាធររបបសិកនីហ្សេ ដើម្បីរៀបចំដំណើរការដកទ័ពនេះ ឲ្យរលូន និងដោយស្ងាត់ស្ងៀមបំផុត។គួរបញ្ជាក់ថា ការពិតទៅស្ថានការណ៍វិបត្តិកាន់តែតានតឹង ដុនដាបខ្លាំង រវាងនីហ្សេនិងបារាំង ប៉ុន្មានសប្តាហ៍មកហើយ។ បាតុកម្មរបស់ប្រជាជននីហ្សេ ដែលប្រឆាំងនឹងវត្តមានកងទ័ពបារាំង ត្រូវបានរៀបចំធ្វើសឹងជារៀងរាល់ថ្ងៃ នៅមុខស្ថានទូតបារាំងក្នុងទីក្រុងនីអាមេ និងនៅខាងមុខបន្ទាយទាហានបារាំង។ អ្នកវិភាគជាច្រើនធ្លាប់បានសន្និដ្ឋានហើយ ថាបារាំងគ្មានជំរើសអ្វីផ្សេងទេ ក្រៅពីការធ្វើតាមការទាមទារ របស់ក្រុមយោធានីហ្សេ។ចាប់តាំងពីពាក់កណ្តាលខែសីហា ដែលលោកអគ្គរដ្ឋទូតបារាំង Sylvain Itté និងមន្ត្រីទូតបារាំងផ្សេងទៀត ត្រូវបានក្រុមយោធានីហ្សេ រាំរាំងមិនឲ្យចេញពីស្ថានទូត។ លោកម៉ាក្រុងបានហៅស្ថានការណ៍នេះ ថាជាការចាប់ចំណាប់ខ្មាំង។ ស្ថានការណ៍កាន់តែអាសន្ន ដោយសារតែមន្ត្រីទូតបារាំងដែលជាប់ក្នុងស្ថានទូត គ្មានស្បៀងអាហារគ្រប់គ្រាន់។ មិនត្រឹមប៉ុណ្ណោះទេ ក្រុមយោធាធ្វើរដ្ឋប្រហារនីហ្សេ បានហាមឃាត់មិនឲ្យយន្តហោះបារាំង ហោះចូលដែនអាកាសនីហ្សេថែមទៀតផង។អវសាននៃប្រតិបត្តិការកងទ័ពបារាំង ដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងក្រុមជីហាតអ៊ីស្លាមនៅតំបន់សាហ៊ែល?ក្រោយការប្រកាសរបស់លោកម៉ាក្រុង ថាបារាំងនឹងដកទ័ពចេញនីហ្សេ អាជ្ញាធររបបសិកនីហ្សេ បានចេញលិខិតប្រកាស អបអរសារទរ ថានេះគឺជាការបោះជំហាន ឈានទៅពង្រឹកអធិបតេយ្យភាពរបស់នីហ្សេ។ ផ្សាយតាមកញ្ចក់ទូរទស្សន៍ជាតិនីហ្សេ ក្រុមយោធារបបសិក បានអះអាងថា រាល់អង្គភាព រដ្ឋាភិបាល ឬកងទ័ពបរទេសណាក៏ដោយ ដែលមានផែនការគំរាមមកលើផលប្រយោជន៍ជាតិនីហ្សេ គឺនឹងត្រូវតែដកចេញឲ្យអស់ពីទឹកដីនីហ្សេ ដោយគោរពទៅតាមឆន្ទៈរបស់ពលរដ្ឋនីហ្សេ។យ៉ាងណាក៏ដោយ ការចោទប្រកាន់កន្លងមកពីសំណាក់ក្រុមយោធារបបសិកនីហ្សេ ថាបារាំងមានគំរោងផែនការប្រឆាំងនឹងសន្តិសុខជាតិនីហ្សេនោះ គឺតែងតែត្រូវបានភាគីបារាំងច្រានចោលជានិច្ច។ ផ្ទុយទៅវិញ លោកប្រធានាធិបតីបារាំង បានអះអាងថា បេសកកម្មកងទ័ពបារាំងនៅតំបន់សាហ៊ែល ដែលបានដំណើរការទៅប្រមាណ១០ឆ្នាំមកនេះ បានហុចលទ្ធផលវិជ្ជមានច្រើនណាស់ សម្រាប់ប្រជាជននៅតំបន់នេះ។ បើគ្មានវត្តមានកងទ័ពបារាំង ជួយទេ ម្លេះក្រុមជីហាតភេរវកម្មនឹងកើនកម្លាំងរីករាលដាល កាប់សម្លាប់ជីវិតប្រជាជនស៊ីវីលកាន់តែច្រើន ជាក់ជាមិនខានទេ មិនថានៅម៉ាលី នៅបួគីណាហ្វាសូ ឬនៅនីហ្សេ។លោកម៉ាក្រុង បានថ្លែងការសោកស្តាយណាស់ ដែលប្រទេសនៅតំបន់សាហ៊ែល បានពើបប្រទះនឹងការធ្វើរដ្ឋប្រហារយោធាជាបន្តបន្ទាប់គ្នា ដែលលោកហៅថាជា “ជំងឺឆ្លងរដ្ឋប្រហារ”។ លោកម៉ាក្រុង បានលើកឡើងថា លោកក៏ដូចជាអ្នកជំនាញផ្សេងៗទៀត មានការព្រួយបារម្ភណាស់ អំពីស្ថានភាពសន្តិសុខនៅតំបន់នេះអំណេះតទៅ។ តែយ៉ាងណាក៏ដោយ បារាំងមិនមែនជាអ្នកទទួលខុសត្រូវ ទៅលើបញ្ហាវិបត្តិនយោបាយផ្ទៃក្នុងរបស់ប្រទេសទាំងនេះទេ។ទាក់ទិននឹងអនាគតនៃបេសកកម្មបាកកាន តំបន់សាហ៊ែល គិតមកទល់ពេលនេះ គឺមិនទាន់មានការបញ្ជាក់ពីរដ្ឋាភិបាលបារាំងទេ ថាកងទ័ពបារាំងចំនួន១៥០០នាក់ ដែលនឹងត្រូវដកចេញពីនីហ្សេ នឹងត្រូវយកចូលស្រុកបារាំងវិញ ឬមួយក៏ត្រូវបញ្ជូនទៅកាន់ប្រទេសផ្សេងនៅអាហ្វ្រិក។ នៅជុំវិញតំបន់សាហ៊ែល ក្រៅពីនីហ្សេ បច្ចុប្បន្នបារាំងមានកងទ័ពប្រមាណ១០០០នាក់ ប្រចាំនៅប្រទេសឆាតដែលមានព្រំដែនជាប់នីហ្សេ មាន៤០០នាក់នៅសេនេហ្កាល់ ៩០០នាក់នៅកូឌីវ័រ និងនៅហ្កាបុង ប្រមាណ៣៥០នាក់។លោក Thierry Vircoulon អ្នកសម្របសម្រួលនៅក្រុមឃ្លាំមើលអាហ្វ្រិកកណ្តាលនិងខាងត្បូង នៃវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិបារាំង(IFRI) បានលើកឡើងថា បន្ទាប់ពី ម៉ាលី និងបួគីណាហ្វាសូ បានធ្លាក់ចូលក្នុងរបបសិក ហើយបានបណ្តេញកងទ័ពបារាំងឲ្យចេញ នីហ្សេបានក្លាយជាទីតាំងបង្គោលធំចុងក្រោយសម្រាប់បារាំង នៅក្នុងប្រតិបត្តិការបោសសំអាតក្រុមជីហាតតំបន់សាហ៊ែល។ តែអំណេះតទៅ គឺប្រតិបត្តិការនេះត្រូវដល់ទីអវសានហើយ។ ចាប់ពីពេលនេះទៅ បារាំងគ្មានអនាគតអ្វីទៀតទេ នៅតំបន់សាហ៊ែល។ផ្ទុយទៅវិញ វត្តមានរបស់រុស្ស៊ី ត្រូវបានគេសង្កេតឃើញក្នុងតំបន់សាហ៊ែល តាមរយៈអន្តរាគមន៍របស់ក្រុមទាហានស៊ីឈ្នួល Wagner ។ ទង់ជាតិរុស្ស៊ី និងពាក្យស្លោកអរគុណលោកពូទីន ត្រូវបានក្រុមបាតុករនីហ្សេ លើកគ្រវីជាញឹកញាប់ ក្នុងក្បួនបាតុកម្មប្រឆាំងជេរបារាំង ប្រមាណជិត២ខែមកនេះ។

9/25/2023 • 7 minutes, 5 seconds

ណាសារង់ចាំដោយអន្ទះសារដើម្បីទទួលយានអវកាសដែលដឹកនាំយកសំណាកអាចម៍ផ្កាយBennu

ជាលើកទី១ក្នុងប្រវត្តិស្រាវជ្រាវរបស់ខ្លួន ទីភ្នាក់ងារណាសាកំពុងរង់ចាំការវិលត្រលប់របស់យានអវកាសដែលទីភ្នាក់ងារណាសា បានបាញ់បង្ហោះ កាលពី៧ឆ្នាំមុន ដើម្បីទៅចុះចត យកសំណាកពីអាចម៍ផ្កាយ Bennu។ ចុះចតយកបានសំណាកអាចម៍ផ្កាយ Bennu កាលពីឆ្នាំ ២០២០ យានអវកាសOsiris-Rexត្រូវត្រលប់មកផែនដីវិញ នៅថ្ងៃអាទិត្យ ម៉ោង៩ព្រឹក ម៉ោងនៅសហរដ្ឋអាមេរិក។ តើសំណាកអាចម៍ផ្កាយBennuមានសារៈសំខាន់យ៉ាងណាសម្រាប់ការសិក្សាស្រាវជ្រាវរបស់ទីភ្នាក់ងារអវកាសណាសា? បេសកកម្មរបស់ទីភ្នាក់ងារណាសា ដើម្បីទៅយកសំណាកអាចម៍ផ្កាយBennuបានឈានដល់ទីបញ្ចប់ ព្រោះថា យានអវកាសOsiris_Rexត្រូវវិលត្រលប់មកផែនដីវិញ នៅថ្ងៃអាទិត្យ ទី ២៤កញ្ញា វេលាម៉ោង ៩ព្រឹក ម៉ោងនៅសហរដ្ឋអាមេរិក ត្រូវនឹងម៉ោង១០យប់ ម៉ោងនៅប្រទេសកម្ពុជា។ ៧ឆ្នាំក្រោយ ការបាញ់បង្ហោះរបស់ទីភ្នាក់ងារណាសា នៅឆ្នាំ ២០១៦ យានអវកាស Osiris-Rex បាននាំយកដី ដែលជាសំណាកអាចម៍ផ្កាយ Bennu ចំនួន ២៥០ក្រាម សម្រាប់ការសិក្សាស្រាវជ្រាវរបស់ទីភ្នាក់ងារណាសា។តើការវិលត្រលប់មកផែនដីប្រព្រឹត្តទៅដោយរបៀបណា?សម្រាប់ទីភ្នាក់ងារណាសា ការវិលត្រលប់មកផែនដី របស់យានOsiri-Rex ជាការវិលត្រលប់ជាប្រវត្តិសាស្រ្ត ព្រោះថា នេះជាលើកទី១ ដែលគេប្រមូលយកបានសំណាកអាចម៍ផ្កាយ ក្នុងបរិមាណដ៏ច្រើន ដល់ទៅ ២៥០ក្រាម ពោលគឺច្រើនជាងថ្មដែលបេសកកម្មអាប៉ូឡូយកពីព្រះចន្ទ កាលពីឆ្នាំ ១៩៧២។ ប៉ុន្តែ មុននឹងអាចទទួលយកបានសំណាកអាចម៍ផ្កាយBennu មកដាក់ក្នុងដៃ ទីភ្នាក់ងារណាសាត្រូវចាត់ចែងបញ្ជាការចុះចតប្រកបដោយគ្រោះថ្នាក់របស់យានដែលមានផ្ទុកសំណាកអាចម៍ផ្កាយ Bennu។តាមគម្រោងបញ្ជារបស់ណាសា យានអវកាសOsiri-Rexត្រូវទម្លាក់Capsule ដែលមានផ្ទុកសំណាកអាចម៍ផ្កាយBennu នៅប្រមាណ ៤ម៉ោងមុន វាធ្លាក់ចុះដល់ដី ពោលគឺនៅចម្ងាយ ១សែនគីឡូម៉ែត្រ ពីផែនដី។ ដំណើរធ្លាក់ចុះរបស់Capsule ជាដំណាក់កាលស្មុគស្មាញ និងគ្រោះថ្នាក់ ព្រោះថា ក្នុងរយៈពេល១៣នាទីចុងក្រោយ Capsule ដែលធ្លាក់ចុះក្នុងល្បឿន ៤៤០០០គីឡូម៉ែត្រក្នុងមួយម៉ោង មានកំដៅ នៅខាងក្រៅដល់ទៅ ២៧០០អង្សារ។ ដូច្នេះ ណាសាត្រូវប្រុងប្រយ័ត្នបំផុត នៅពេលសម្រេចចុច បញ្ចេញឆ័ត្រយោងដើម្បីធ្វើយ៉ាងណាឲ្យCapsule ធ្លាក់ចុះ ដោយគ្មានការប៉ះទង្គិចខ្លាំងនៅលើដី។ តាមគម្រោង ក្នុងករណីដែលCapsule មិនអាចធ្លាក់ចុះនៅក្នុងតំបន់ ដែលគេបានដៅរក្សាទុក គឺនៅមូលដ្ឋានយោធាទ័ពអាមេរិក ក្នុងរដ្ឋUtad នោះ ទីភ្នាក់ងារណាសានឹងប្តូរចិត្តមិនបញ្ជាឲ្យយានអវកាសOsiris-Rex ទម្លាក់Capsule មានសំណាកអាចម៍ផ្កាយ មកកាន់ផែនដី។ បើសិនជាដូច្នេះមែន យានអវកាស Osiris-Rexនឹងត្រូវត្រលប់ទៅវិលជុំវិញព្រះអាទិត្យសាជាថ្មី មុននឹងសាកល្បងវិលត្រលប់មកផែនដីសាជាថ្មី នៅ២ឆ្នាំទៀត គឺនៅឆ្នាំ ២០២៥។ប៉ុន្តែ ក្នុងករណីដែលណាសាជោគជ័យ ទទួលបាន Capsuleផ្ទុកសំណាកអាចម៍ផ្កាយBennu នោះ យានអវកាស Osiris-Rexនឹងបន្តចេញដំណើរទៅរកសំណាកពីអាចម៍ផ្កាយផ្សេងទៀត នៅក្នុងប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យ។តើការវិភាគសំណាកអាចម៍ផ្កាយប្រព្រឹត្តទៅយ៉ាងដូចម្តេចទៅតាមការរៀបចំរបស់ណាសា ក្នុងករណីដែលCapsule ធ្លាក់ចុះមកដល់ដីដោយសុវត្ថិភាព ក្រុមអ្នកបច្ចេកទេសរបស់ណាសា ដែលមានពាក់ម៉ាស និងស្រោមដៃ មានភារកិច្ចទៅលើកCapsule ដាក់ក្នុងសំណាញ់ដែលឧទ្ធម្ភាគចក្រលើកសណ្តោងភ្លាម យកទៅដាក់នៅក្នុងបន្ទប់បិទជិត ជាបណ្តោះអាសន្ន មុននឹងបញ្ជូនតាមយន្តហោះទៅ មូលដ្ឋានអវកាសរបស់ណាសានៅHouston ក្នុងរដ្ឋតិចសាស់។ អ្នកជំនាញរបស់ណាសា ព្យាយាមធ្វើយ៉ាងណាកុំឲ្យCapsule នៅជាប់នឹងដីខ្សាច់របស់រដ្ឋUtah យូរពេក ដើម្បីកុំឲ្យសំណាកអាចម៍ផ្កាយBennu ប្រែទម្រង់ដើម និងធ្វើឲ្យគេវិភាគខុស។តាមទីភ្នាក់ងារណាសា គេនឹងយកសំណាកតែ ២៥%ប៉ុណ្ណោះ ទៅវិភាគ ចំណែក នៅសល់ នឹងត្រូវចែករំលែកជាមួយប្រទេសជប៉ុន កាណាដា និងដៃគូដទៃទៀត សម្រាប់ការសិក្សាពិសោធទៅថ្ងៃអនាគត។នៅក្រោយការពិសោធន៍ចប់សព្វគ្រប់ ទីភ្នាក់ងារណាសាគ្រោងធ្វើសន្និសីទកាសែត នៅថ្ងៃទី ១១តុលា ដើម្បីបង្ហាញលទ្ធផលនៃការស្រាវជ្រាវលើអាចម៍ផ្កាយBennu។សំណាកអាចម៍ផ្កាយបេនូនឹងអាចជួយឲ្យគេដឹងពីអ្វីខ្លះអ្នកវិទ្យាសាស្រ្តរបស់ទីភ្នាក់ងារណាសា ចាប់អារម្មណ៍សិក្សាលម្អិតអាចម៍ផ្កាយ Bennu ក៏ព្រោះតែគេចង់ស្វែងយល់ពីប្រវត្តិកំណើតរបស់ប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យ និងចង់ដឹងពីកម្រិតគំរាមកំហែងរបស់វា ព្រោះថា អាចម៍ផ្កាយBennuជាអាចម៍ផ្កាយដែលអ្នកវិទ្យាសាស្រ្តចាត់ទុកថា គ្រោះថ្នាក់ អាចបង្កគ្រោះមហន្តរាយធ្ងន់ធ្ងរដល់ភពផែនដី។សម្រាប់ទីភ្នាក់ងារណាសា នៅពេលគេទទួលបានសំណាកអាចម៍ផ្កាយ Bennu គេនឹងសិក្សាភ្លាមលើធាតុផ្សំនៅលើអាចម៍ផ្កាយដែលមានអាយុដ៏ចំណាស់ តាំងពីប្រមាណ ៤៥០០លានឆ្នាំមុន ពោលគឺសារធាតុដែលបន្សល់ទុកតាំងពីការកកើតប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យ។ តាមសាស្រ្តាចារ្យDante Lauretta ដែលធ្វើការលើបេសកកម្មអាចម៍ផ្កាយ Bennu សំណាករបស់អាចម៍ផ្កាយ Bennu នឹងជួយឲ្យគេដឹងពីប្រភពដើមកំណើតជីវិតនៅលើផែនដី និងដឹងថា តើផែនដីកកើតឡើងបានយ៉ាងម៉េចនិងហេតុអ្វីបានជាផែនដីអាចក្លាយជាភពមានជីវិតរស់នៅ។ បន្ថែមពីនោះ គេនឹងអាចដឹងដែរថា តើមហាសមុទ្របានទឹកមកពីណា តើធ្វើដូចម្តេច បានជាផែនដីមានខ្យល់ និងម៉ូលេគុលសរីរាង្គដែលជាប្រភពបង្កើតជីវិត?កន្លងមក អ្នកវិទ្យាសាស្រ្តធ្លាប់គិតថា ផែនដីកើតមានទឹកទៅបាន ក៏ដោយសារ មានអាចម៍ផ្កាយដែលមានទឹក ហោះបុកទង្គិច កាលពីប៉ុន្មានពាន់លានឆ្នាំមុន។គោលដៅសិក្សាមួយទៀតរបស់អ្នកវិទ្យាសាស្រ្ត គឺគ្រោះថ្នាក់របស់អាចម៍ផ្កាយមកផែនដី។ អាចម៍ផ្កាយ Bennu ជាអាចម៍ផ្កាយធុនមធ្យម ប្រវែង ៥១០ម៉ែត្រ ពោលគឺតូចជាងឆ្ងាយអាចម៍ផ្កាយដែលបានសម្លាប់សត្វឌីណូស័រ កាលពី ជាង ៦៦លានឆ្នាំមុន ប៉ុន្តែវាមានទំហំធំល្មម ដែលអាចបង្កគ្រោះមហន្តរាយដល់ផែនដី។ អ្នកវិទ្យាសាស្រ្តបារម្ភថា អាចម៍ផ្កាយ Bennu ដែលខ្ពស់ជាង អគារដែក តួអេហ្វែល នៅប៉ារីស ឬអគារ Empire State និងហោះជិតផែនដីជាងគេ នឹងអាចហោះមកបុកផែនដី នៅចុងសតវត្សរ៍ទី ២២ខាងមុខ។ ក៏ប៉ុន្តែ ប្រូបាលីតេដែល Bennuអាចហោះមកបុកផែនដី មានមិនច្រើននោះទេ គឺប្រមាណតែ ០,០៣៧% ពោលគេអាចនិយាយបានថា មានសំណាងជាង ៩៩%ទៅហើយ ដែល អាចម៍ផ្កាយ Bennu មិនហោះបុកផែនដី។

9/24/2023 • 6 minutes, 13 seconds

សង្គ្រាមដ្រូន កំពុងតម្រូវឲ្យអូតង់និងប្រទេសសមាជិក ព្យាយាមរិះរកវិធីទប់ទល់

សង្គ្រាមនៅអ៊ុយក្រែន ប្រមាណជាង១ឆ្នាំមកនេះ បានរំលេចឲ្យឃើញនូវការប្រើប្រាស់អាវុធប្រភេទថ្មី គឺយានដ្រូនដែលអាចនាំយកគ្រាប់ផ្ទុះ ទៅកម្ទេចទីតាំងគោលដៅមិនថាខាងរុស្ស៊ី និងខាងអ៊ុយក្រែន។ ថ្មីៗនេះ សមត្ថកិច្ចប៊ុលហ្ការី ដែលជាប្រទេសសមាជិកអូតង់មួយដែរ បានប្រទះឃើញបំណែកយានដ្រូននៅមាត់ឆ្នេរសមុទ្រខ្មៅ ដែលគេសង្ស័យថាអាចជាដ្រូនរបស់រុស្ស៊ី។ បញ្ហានេះ បានបង្កឲ្យប្រទេសសមាជិកអូតង់ ជាពិសេសបណ្តាប្រទេសមានព្រំដែនជាប់អ៊ុយក្រែន ដែលកៀកបំផុតនឹងសមរភូមិសង្គ្រាម ត្រូវបង្កើនការប្រុងប្រយ័ត្ន ក្នុងការការពារសន្តិសុខផ្លូវអាកាស។ គឺក្នុងបរិបទនេះហើយ ទើបអង្គការសម្ព័ន្ធមិត្តអូតង់ បានរៀបចំ កម្មវិធីជួបជុំមួយ នៅមូលដ្ឋានទ័ព Vredepeel ភាគខាងត្បូងប្រទេសហូឡង់ ចាប់ពីថ្ងៃទី២០កញ្ញា។ កម្មវត្ថុនៃកម្មវិធីជួបជុំនៅ Vredepeelកម្មវិធីជួបជុំនៅមូលដ្ឋានទ័ព Vredepeel មានការចូលរួមពី មន្ត្រីកងទ័ពជំនាញមកពីបណ្តាប្រទេសអឺរ៉ុបជាច្រើន រួមជាមួយមន្ត្រីទទួលខុសត្រូវ របស់អង្គការសម្ព័ន្ធមិត្តអាត្លង់ទិកខាងជើង ហៅកាត់ថា NATO/OTAN។ ក្រៅពីនេះ គឺមានវត្តមានចូលរួមផងដែរ នៃតំណាងក្រុមហ៊ុនសហគ្រាសក្នុងវិស័យការពារជាតិ ចំនួនប្រមាណ៥៧ក្រុមហ៊ុន ដែលមានជំនាញផលិតយានដ្រូន ឬផលិតប្រព័ន្ធការពារផ្លូវអាកាសទប់ទល់នឹងយានដ្រូន។ក្រៅពីការជជែកដោះដូរយោបល់ ក៏ដូចជាបទពិសោធន៍គ្នា កម្មវិធីនេះគឺមានកម្មវត្ថុពង្រីកចំណេះដឹង ផ្នែកបច្ចេកវិទ្យាទំនើប ស្តីអំពីយានដ្រូន ដែលបច្ចុប្បន្នបានក្លាយជាអាវុធមួយដ៏គ្រោះថ្នាក់ នៅក្នុងវិស័យសន្តិសុខផ្លូវអាកាស។ ក្នុងបរិបទសង្គ្រាមនៅអ៊ុយក្រែន រុស្ស៊ីបានប្រើប្រាស់យ៉ាងញឹកញាប់ នូវយានដ្រូន Shahed 136 ដែលជាប្រភេទដ្រូនអត្តឃាតផលិតដោយអ៊ីរ៉ង់ ដើម្បីមកបំផ្ទុះកំទេចអគារផ្ទះសម្បែង ព្រមទាំងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធស៊ីវិលរបស់អ៊ុយក្រែន។ ជាការវាយបកវិញ កងទ័ពអ៊ុយក្រែន បានប្រើយានដ្រូនខ្នាតធំ ប្រភេទ TB2 របស់តួកគី ដើម្បីវាយប្រហារទៅលើទីតាំងកងទ័ពរុស្ស៊ី និងបានប្រើដ្រូនតូចៗដែលខ្លួនបានផលិតឡើង ដើម្បីវាយប្រហារទៅលើទឹកដីរុស្ស៊ីវិញ ជាក់ស្តែង ដូចជាការវាយប្រហារនៅក្នុងទីក្រុងម៉ូស្គូ កាលពីពេលថ្មីៗនេះ។លោក Willem Koedam អ្នកជំនាញផ្នែកបច្ចេកវិទ្យាប្រឆាំងដ្រូនហៅកាត់ថា C-UAS ប្រចាំនៅអង្គការអូតង់ បានលើកឡើងថា យានដ្រូនគឺជាអាវុធដ៏គ្រោះថ្នាក់និងមានប្រសិទ្ធភាព ពីព្រោះវាមានទំហំតូច ងាយស្រួលប្រើប្រាស់ ធ្វើប្រតិបត្តិការរហ័ស ហើយមានតម្លៃថោក។ ដូច្នេះ ការទប់ទល់អាវុធប្រភេទនេះ គឺមិនមែនជាការងាយទេ គឺស្មុគស្មាញ តែក៏មិនមែនមានន័យថា មិនអាចធ្វើបានដែរ។នៅក្នុងឱកាសកម្មវិធីនៅមូលដ្ឋានទ័ព Vredepeel ក្រុមហ៊ុនទាំង៥៧ បានមកតាំងបង្ហាញ នូវផលិតផលបច្ចេកវិទ្យាទំនើបថ្មីៗរបស់គេរៀងៗខ្លួន។ ផលិតផលទាំងនេះ ត្រូវគេអះអាងថា អាចប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការគំរាមរបស់យានដ្រូនគ្រប់ប្រភេទ មិនថាយានដ្រូនសាមញ្ញដែលគេលក់នៅលើទីផ្សារធម្មតា ឬយានដ្រូនអត្តឃាត Shahed 136របស់អ៊ីរ៉ង់នោះឡើយ។ស្ទាក់បាញ់កំទេចចោល ឬ ចាប់វាយកទុក?ក្រុមហ៊ុននីមួយៗបានបង្ហាញនូវផលិត ព្រមទាំងប្រសិទ្ធភាពរបស់វា នៅក្នុងការទប់ស្កាត់ការគំរាមពីយានដ្រូន។ លោក Ludwig Fruhauf អគ្គនាយកក្រុមហ៊ុន DDTS ដែលជាក្រុមហ៊ុនអាល្លឺម៉ង់ មានជំនាញផលិតប្រព័ន្ធការពារផ្លូវអាកាស បានអះអាងប្រាប់អ្នកកាសែតថា មធ្យោបាយដ៏អស្ចារ្យបំផុតក្នុងបាញ់កំទេចដ្រូន Shahed 136 របស់អ៊ីរ៉ង់ គឺគេត្រូវតែប្រើ ដ្រូនJet របស់ក្រុមហ៊ុនលោក។លោកម្នាក់នេះ បានអះអាងថា ដ្រូន Shahed 136 របស់អ៊ីរ៉ង់ អាចហោះបានល្បឿនតែ១៨០គីឡូម៉ែត្រក្នុងមួយម៉ោង ខណៈដ្រូន Jet របស់DDTS អាចហោះបានដល់ទៅជាង៥០០គីឡូម៉ែត្រក្នុងមួយម៉ោង។ ដូច្នេះ គឺវាងាយស្រួល ក្នុងការហោះដេញស្ទាក់ដើម្បីបាញ់កំទេច។ ជាងនេះទៀត លោកអះអាងថា ដ្រូន Jet របស់ DDTS មានតម្លៃថោកជាងឆ្ងាយណាស់ បើប្រៀបធៀបទៅគ្រាប់រ៉ូកែត ដែលគេប្រើជាធម្មតានៅក្នុងប្រតិបត្តិការការពារផ្លូវអាកាស។ដោយឡែក សត្រូវអាចប្រើប្រាស់យានដ្រូនខ្នាតតូច ដើម្បីវាយប្រហារ ដែលវាពិបាកនៅក្នុងការស្ទាក់បាញ់កំទេច។ លោក Matt Roper មន្ត្រីទទួលបន្ទុកនៅទីភ្នាក់ងារទូរគមនាគមន៍និងព័ត៌មាន របស់អង្គការអូតង់ ដែលជាបណ្តុំនៃអ្នកជំនាញផ្នែកសន្តិសុខព័ត៌មានវិទ្យា បានលើកឡើងថាយានដ្រូនសត្រូវ ពេលខ្លះវាមានទំហំតូចមែន តែវាអាចសម្លាប់ជីវិតមនុស្ស និងអាចមកបំផ្ទុះកំទេចបង្កការខូចខាតយ៉ាងដំណំបាន ទៅលើអគារផ្ទះសំបែង និងទីតាំងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធយុទ្ធសាស្ត្រផ្សេងទៀត ដូចជាស្ថានីយ៍អគ្គីសនី ស្ថានីយបូមទឹកជាដើម។ការបញ្ចៀសពីការវាយប្រហារដោយយានដ្រូន គឺមិនមែនសុទ្ធតែត្រូវតែប្រើប្រាស់ វិធីបាញ់ស្ទាក់កំទេចវាទាំងអស់នោះទេ។ ក្នុងករណីខ្លះ គេត្រូវតែប្រើវិធីទៅចាប់វាមកទុក ឲ្យវាលែងដំណើរការ ព្រោះថាបើបាញ់កំទេចវាលើអាកាស វានឹងបណ្តាលឲ្យកើតជាការផ្ទុះ បង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់ជីវិតមនុស្ស និងទីតាំងយុទ្ធសាស្ត្រ ដែលស្ថិតនៅខាងក្រោម។ យ៉ាងណាមិញ ក្រុមហ៊ុនអាល្លឺម៉ង់ មួយទៀត ឈ្មោះ Argus Interception បានបង្ហាញបច្ចេកទេសថ្មីមួយរបស់ខ្លួន ក្នុងការស្ទាក់ចាប់ដ្រូន ដោយប្រើសំណាក់ទៅចាប់យក ហើយនាំវាចុះមកលើដី។បច្ចេកទេសរបស់ Argus Interception ត្រូវការប្រើប្រាស់ឧបករណ៍រ៉ាដា កាម៉េរ៉ា ឬស្ថានីយតាមដាន ដើម្បីចាប់រលកសញ្ញាដ្រូនរបស់សត្រូវ។ ពេលដែលចាប់បានហើយ ទើបគេអាចបញ្ជាយានដ្រូនមួយឲ្យហោះទៅក្បែរ បាញ់សំណាញ់ស្ទាក់ចាប់សណ្តោងយកដ្រូនសត្រូវចុះមក ដល់កន្លែងមានសុវត្ថិភាព។ លោក Christian Schöning អគ្គនាយក Argus Interception អះអាងថាវិធីសាស្ត្ររបៀបនេះ មានប្រសិទ្ធភាពខ្លាំងណាស់ ជាពិសេសនៅក្នុងការការពារសន្តិសុខព្រលានយន្តហោះ។ប្រើបច្ចេកទេសធ្វើឲ្យដ្រូនរបស់សត្រូវវង្វេង រកគោលដៅលែងឃើញគួរបញ្ជាក់ថា ជាមួយនឹងសង្គ្រាមនៅអ៊ុយក្រែន ប្រទេសក្បែរខាងដែលស្ថិតនៅកៀកនឹងសមរភូមិ បានបង្កើនការយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់បំផុត ក្នុងការតាមដានសន្តិសុខផ្លូវអាកាស ដោយខ្លាចក្រែងមានដ្រូនហោះចូលមក។ យ៉ាងណាមិញ ប្រទេសរូម៉ានី បានមកចូលរួមយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់បំផុត នៅក្នុងកម្មវិធីស្តីអំពីបច្ចេកទេសទប់ស្កាត់ការវាយប្រហារដោយយានដ្រូន ដែលរៀបចំដោយអូតង់ នៅមូលដ្ឋាន Vedrepeel។លោកមេបញ្ជាការរ៉ូមានី Ionut-Vlad Cozmuta បានប្រាប់អ្នកយកព័ត៌មានបារាំង AFPថា បំណែកដ្រូនរបស់រុស្ស៊ី ត្រូវបានគេប្រទះឃើញធ្លាក់ក្នុងទឹកដីរូម៉ានី ច្រើនដងមកហើយ ប៉ុន្មានសប្តាហ៍ចុងក្រោយនេះ។ លោកមកចូលរួមនេះ គឺមកប្រមូលព័ត៌មានចាំបាច់ទាំងអស់ ដើម្បីយកទៅពង្រឹង រៀបចំសមត្ថភាពការពារផ្លូវអាកាសរបស់រូម៉ាណី ឲ្យកាន់តែល្អប្រសើរ។ បច្ចេកទេសមួយដែលរូម៉ានីចាប់អារម្មណ៍បំផុត គឺបច្ចេកទេសធ្វើឲ្យដ្រូនរបស់សត្រូវវង្វេង លែងស្គាល់គោលដៅ។ជាការពិតណាស់ ក្រុមហ៊ុនបច្ចេកវិទ្យាដែលមានវត្តមាន បានបង្ហាញបច្ចេកទេសថ្មីប្លែកៗ ដើម្បីធ្វើឲ្យយានដ្រូនដែលប៉ុនប៉ងហោះចូលមកវាយប្រហារ ត្រូវវង្វេងវង្វាន់ ឬដាច់ទំនាក់ទំនងជាមួយនឹងមូលដ្ឋានដែលបញ្ជាវាពីចំងាយ។ នៅពេលដែលដ្រូនវង្វេង ដាច់ទំនាក់ទំនង វានឹងហោះត្រលប់ទៅកាន់មូលដ្ឋានដើមរបស់វាវិញដោយស្វ័យប្រវត្តិ។ ហើយក្នុងករណីខ្លះទៀត គឺគេអាចប្រើបច្ចេកវិទ្យាប្លន់យកប្រព័ន្ធទំនាក់ទំនងរបស់ដ្រូននោះ មកគ្រប់គ្រងតែម្តង ហើយបញ្ជាវា ឲ្យហោះទៅគោលដៅណាមួយដែលគេចង់បាន។តែយ៉ាងណាក៏ដោយ មិនថាបច្ចេកទេសមួយណា ឬបច្ចេកវិទ្យាទំនើបណាមួយក៏ដោយ គឺអូតង់ត្រូវការការសហការជាមួយប្រទេសសមាជិកទាំងអស់ ជាពិសេសជាមួយបណ្តាក្រុមហ៊ុនដែលផលិតវា ដើម្បីរៀបចំឲ្យមានស្តង់ដាររួមរបស់អូតង់។ តួយ៉ាង ប្រព័ន្ធការពារផ្លូវអាកាស Sapient របស់អង់គ្លេស បានរៀបចំស្តង់រួមជាមួយអូតង់រួចរាល់ហើយ។ លោក Hans Folmer មេបញ្ជាការកងទ័ពហូឡង់ បានថ្លែងថា គម្រោងផែនការនេះ វានឹងហុងអត្ថប្រយោជន៍ច្រើនណាស់ ដល់សមត្ថភាពនៃកងទ័ពសម្ព័ន្ធមិត្តអូតង់។ ដូចគ្នាដែរ លោក Claudio Palestini ទីប្រឹក្សាវិទ្យាសាស្ត្ររបស់អូតង់ បានលើកឡើងថា ថ្វីបើកម្មវិធីនេះមិនមានវត្តមានមន្ត្រីជំនាញអ៊ុយក្រែនចូលរួមមែន តែកងទ័ពអ៊ុយក្រែន ដើរតួនាទីធំខ្លាំងណាស់ នៅក្នុងការនាំយកនូវគំនិតច្នៃប្រឌិតថ្មីៗ បច្ចេកទេសថ្មីៗដែលគេប្រើនៅសមរភូមិដោយផ្ទាល់។ លោកអះអាងថា អូតង់ទាក់ទងនិយាយយ៉ាងញឹកញាប់បំផុតជាមួយភាគីអ៊ុយក្រែន ស្តីអំពីបច្ចេកទេសទប់ស្កាត់ការវាយប្រហារដោយយានដ្រូននេះ៕

9/23/2023 • 8 minutes, 58 seconds

សង្គ្រាមអ៊ុយក្រែន៖ សមរភូមិការទូតក៏ស្មុគស្មាញដែរសម្រាប់លោកហ្សេឡេនស្គី?

វិបត្តិគ្រាប់ធញ្ញជាតិ ភាពតានតឹងជាមួយនឹងប៉ូឡូញ យុទ្ធសាស្ត្រយោធារងការរិះគន់ ... ការលំបាកមានកាន់តែច្រើនឡើងៗសម្រាប់ប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែន ដែលកំពុងប្រឹងប្រែងខ្លាំងលើសមរភូមិការទូត ដើម្បីធានាថាក្រុមបស្ចិមលោកនៅតែបន្តជួយអ៊ុយក្រែនក្នុងការធ្វើសង្គ្រាមយកឈ្នះរុស្ស៊ី។ ជាងមួយឆ្នាំកន្លះនៃសង្គ្រាម លោកប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែន វ៉ូឡូឌីមៀរ ហ្សេឡេនស្គី ខ្លាចមតិសាធារណៈអឺរ៉ុបនិងអាមេរិក ទម្លាក់ដៃលែងសូវជួយទ្រអ៊ុយក្រែន ទើបធ្វើដំណើរទៅទីក្រុងញូវយ៉កដើម្បីការពារប្រទេសដោយផ្ទាល់ នៅចំពោះមុខអង្គមហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិ និងទៅទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនដើម្បីជួបប្រធានាធិបតី ព្រមទាំងតំណាងសភា-ព្រឹទ្ធសភាអាមេរិក រួចបន្តដំណើរទៅកាណាដាទៀត។ កាណាដាជាប្រទេសចុងក្រោយគេបង្អស់ក្នុងចំណោមក្រុមហ្សេ៧ ដែលលោកហ្សេឡេនស្គីទៅធ្វើទស្សនកិច្ច។ កាណាដាបានសន្យាគាំទ្រអ៊ុយក្រែនដោយឥតងាករេ។ហេតុអ្វីអ៊ុយក្រែនខ្លាចក្រុមបស្ចិមលោកទម្លាក់ដៃ?នៅចំពោះមុខខ្សែការពារយ៉ាងមាំរបស់រុស្ស៊ី ប្រតិបត្តិការវាយបកដណ្តើមយកទឹកដីវិញរបស់អ៊ុយក្រែនរុលទៅមុខយឺតបំផុត។ ក្តីសង្ឃឹមថានឹងទទួលបានជោគជ័យឆាប់រហ័ស គ្មានក្នុងការវិភាគ និងក្នុងសមរភូមិប្រយុទ្ធជាក់ស្តែងទេ។ ដូច្នេះការគាំទ្ររបស់ក្រុមបស្ចិមលោកចំពោះអ៊ុយក្រែនត្រូវបន្តអូសបន្លាយពេលយូរទៀត។ហើយរុស្ស៊ីទំនងជានឹងប្រើពេលវេលានេះ ពង្រឹងពង្រីកខ្សែការពាររបស់ខ្លួនបន្ថែម និងរៀបចំត្រៀមលក្ខណៈសម្រាប់រដូវផ្ការីកខាងមុខផង។ នេះបើតាមប្រមុខភ្នាក់ងារចារកិច្ចអេស្តូនី។ ឧត្តមសេនីយចូលនិវត្តន៍អូស្ត្រាលីលោក Mick Ryan បានបញ្ជាក់បន្ថែមថា ទោះមានការគាំទ្រអ៊ុយក្រែនយ៉ាងណាក៏សង្គ្រាមត្រូវបន្តអូសពេលពេញមួយឆ្នាំ២០២៤ ហើយអាចដល់ឆ្នាំ២០២៥។ ដូច្នេះជោគជ័យការទូតនៅអាមេរិក និងនៅតាមបណ្តាប្រទេសលោកខាងលិចផ្សេងទៀត ជាតំណាងអាយុជីវិតរបស់អ៊ុយក្រែនដែរ បើទោះបីជាអ៊ុយក្រែនមានជំហរយុទ្ធសាស្ត្រល្អប្រសើរជាងកាលពីចុងឆ្នាំ២០២២ក៏ដោយ។តើជំនួបបៃដិន-ហ្សេឡេនស្គីបានលទ្ធផលយ៉ាងណា?បន្ទាប់ពីបានថ្លែងសុន្ទរកថានៅចំពោះមុខមហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិ ឱ្យបានជ្រួតជ្រាបអំពីសង្គ្រាមឈ្លានពានរបស់រុស្ស៊ីនិងផែនការទាមទារយកទឹកដីមកវិញ លោកប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែនបានទៅដល់ក្រុងវ៉ាស៊ីនតោននៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ទី ២១កញ្ញា។ ជាទស្សនកិច្ចក្នុងន័យការពារប្រសើរជាងព្យាបាល។ ការពារកុំឱ្យការគាំទ្រអាមេរិកចុះខ្សោយបាន ជាពិសេសក្នុងករណីបក្សសាធារណរដ្ឋឈ្នះឆ្នោតប្រធានាធិបតីនៅឆ្នាំ២០២៤។ជាមួយប្រធានាធិបតី ចូ បៃដិន ដែលជាអ្នកប្រជាធិបតេយ្យ អ៊ុយក្រែនមានទំនុកចិត្តណាស់។ ជាថ្មីម្តងទៀត លោកចូបៃដិន បានទទួលស្វាគមន៍និងផ្តល់ភាពកក់ក្តៅខ្លាំងលោកហ្សេឡេនស្គី ដោយសន្យានៅក្បែរអ៊ុយក្រែនជារហូតទៅ និងដោយបានប្រកាសផ្តល់ជំនួយយោធាថ្មីតម្លៃ៣២៥លានដុល្លារ។ តែគ្មានទេការប្រកាសផ្តល់មីស៊ីលតាកទិករយៈឆ្ងាយដូចការទាមទាររបស់អ៊ុយក្រែនទេ។ លោកចូបៃដិន បានត្រឹមធានាថារថក្រោះAbram ដែលជាអាវុធយុទ្ធភ័ណ្ឌដ៏សក្តិសិទ្ធរបស់អាមេរិក នឹងបញ្ជូនទៅដល់អ៊ុយក្រែននៅសប្តាហ៍ក្រោយ។ពេញមួយថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នៃទស្សនកិច្ចរបស់លោកហ្សេឡេនស្គីនៅសហរដ្ឋអាមេរិក ប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែនបានថ្លែងពាក្យអរគុណជាប់នឹងមាត់ ហើយបានសម្តែងការដឹងគុណចំពោះសភា-ព្រឹទ្ធសភាអាមេរិក ដែលកំពុងរៀបចំបោះឆ្នោតអនុម័តកញ្ចប់ថវិកាថ្មីសម្រាប់ជាជំនួយយោធាដល់អ៊ុយក្រែន និងដែលតំណាងសភា-ព្រឹទ្ធសភាអភិរក្សនិយមខ្លះ មិនចង់ដឹងមិនចង់ឮទេ គឺចង់បញ្ឈប់ការគាំទ្រអ៊ុយក្រែនតែម្តងផង។នៅវិមានកាពីតូល ក្នុងឯកសណ្ឋានពណ៌គគីរជានិច្ច ប្រមុខរដ្ឋដើរតួជាមេទ័ពហ្សេឡេនស្គី ត្រូវប្រឈមនឹងសមរភូមិនយោបាយនិងហិរញ្ញវត្ថុ ខុសពីនៅសេតវិមាន។ ក្រោមសម្ពាធរបស់ក្រុមអ្នកអភិរក្សនិយមខ្លាំង ប្រធានសភាអាមេរិក ដែលមកបក្សសាធារណរដ្ឋ លោក ខេវីន ម៉ាក់កាទី មិនបានមកទទួលនិងអមដំណើរលោកហ្សេឡេនស្គីចូលវិមានកាពីតូលទេ។ គឺទុកភារៈឱ្យប្រធានព្រឹទ្ធសភាក្រុមអ្នកប្រជាធិបតេយ្យវិញ។ នេះជាសញ្ញាមិនល្អ ដែលបញ្ជាក់អំពីភាពស្មុគស្មាញការទូត សម្រាប់លោកហ្សេឡេនស្គី និងប្រសិនបើគណបក្សសាធារណរដ្ឋឈ្នះឆ្នោតត្រលប់មកដឹកនាំសហរដ្ឋអាមេរិកវិញ។ តាំងពីមួយឆ្នាំ មកនេះមានសំឡេងសមាជិកសភាបក្សសាធារណរដ្ឋជាច្រើនក្រុម បានស្រែកទាមទារឱ្យកាត់បន្ថយឬបញ្ឈប់ការផ្តល់ជំនួយដល់ក្រុងកៀវ ក្រោមលេសដើម្បីបញ្ចៀសភាពតានតឹងផ្សេងៗ។ កាលពីថ្ងៃអង្គារលោក ម៉ាក់កាទី បានអះអាងថាចង់បានការបំភ្លឺជុំវិញអំពីយុទ្ធសាស្ត្រយកជ័យជំនះរបស់អ៊ុយក្រែន និងការចំណាយក្នុងសង្គ្រាម នៅក្នុងជំនួបមួយទល់នឹងមួយ ជាមួយលោកហ្សេឡេនស្គី។ដោយយល់និងដឹងអំពីហានិភ័យដែលអាមេរិកអាចនឿយណាយនឹងផ្តល់ជំនួយដល់អ៊ុយក្រែន លោកហ្សេឡេនស្គីបានព្រមានប្រាប់សមាជិកសភានិងព្រឹទ្ធសភាអាមេរិកថាអ៊ុយក្រែនអាចនឹងចាញ់សង្គ្រាមបើគ្មានលំហូរជំនួយ។ភាពតានតឹងអ៊ុយក្រែនអឺរ៉ុបប៉ូឡូញមិនអាចបញ្ចៀសបាន?ទាំងអាមេរិក ទាំងអឺរ៉ុប ... គ្មាននរណាចង់ឃើញអ៊ុយក្រែនចាញ់សង្គ្រាមឈ្លានពានដោយរុស្ស៊ីនេះទេ។ ប៉ូឡូញប្រទេសជិតខាតដែលកំពុងថ្នាំងថា្នក់ជាមួយអ៊ុយក្រែន ក៏មិនត្រូវការឃើញអ៊ុយក្រែនបរាជ័យដែរ។ បន្ទាប់ពីបានប្រកាសចង់ផ្អាកការផ្គត់ផ្គង់អាវុធទៅឱ្យអ៊ុយក្រែន ប្រធានាធិបតីប៉ូឡូញ ឌូដា បានសាកល្បងបន្ធូរសម្ពាធ។ បើតាមលោកប្រធានាធិបតីឌូដា មានការបកស្រាយសេចក្តីរបស់នាយកមន្ត្រីមិនត្រឹមត្រូវ។ ប៉ូឡូញមិនឱ្យសព្វាវុធថ្មីៗ ដែលទើបនឹងទិញសម្រាប់មកធ្វើទំនើបកម្មវិស័យការពារជាតិរបស់ខ្លួនតែប៉ុណ្ណោះ។ តែកិច្ចសន្យាផ្ទេរសព្វាវុធពីមុននៅមានសុភពភាពដដែល។ ឯវិវាទជុំវិញបញ្ហាធញ្ញជាតិ ត្រូវដោះស្រាយត្រឹមថ្នាក់រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្ម។ប៉ុន្តែសត្រូវមានជម្លោះផ្ទៃក្នុងជាឱកាស។ សម្រាប់រុស្ស៊ី ជម្លោះរវាងអ៊ុយក្រែននិងប៉ូឡូញ និងជាមួយក្រុមប្រទេសអឺរ៉ុបផ្សេងទៀត ជាអ្វីដែលមិនអាចបញ្ចៀសបាន៕

9/22/2023 • 5 minutes, 51 seconds

ហេតុអ្វីប៉ូឡូញប្រកាសលែងផ្គត់ផ្គង់អាវុធឱ្យអ៊ុយក្រែន?

ប៉ូឡូញបានប្រកាសនៅល្ងាចថ្ងៃពុធទី ២០កញ្ញា ថាលែងផ្គង់ផ្គង់អាវុធឱ្យអ៊ុយក្រែនជាសម្ព័ន្ធមិត្តទៀតហើយ។ សេចក្តីសម្រេចនេះធ្វើឡើងក្នុងពេលដែលអ៊ុយក្រែនកំពុងសម្រុកធ្វើប្រតិបត្តិការវាយបកដណ្តើមយកទឹកដីពីរុស្ស៊ីវិញផង។ តើអ្វីជាដើមចមនាំឱ្យសម្ព័ន្ធមិត្តទាំងពីរថ្នាំងថ្នាក់គ្នាខ្លាំងដល់កំរិតនេះ?! លែងមានហើយភាពល្អូកល្អើនរវាងប៉ូឡូញនិងអ៊ុយក្រែន និងក៏ប្រហែលលែងមានដែរពាក្យថាសាមគ្គីភាពរវាងសម្ព័ន្ធមិត្តជាប់របងគ្នាទាំងពីរ។ ប៉ូឡូញដែលធ្លាប់គាំទ្រនិងជួយអ៊ុយក្រែន តាំងពីថ្ងៃរុស្ស៊ីចូលឈ្លានពានក្រុងកៀវភ្លាម ស្រាប់តែបានចេញសេចក្តីប្រកាសដ៏ភ្ញាក់ផ្អើល នៅល្ងាចថ្ងៃពុធទី២០កញ្ញាម្សិលមិញ ឈប់ផ្ទេរអាវុធទៅឱ្យអ៊ុយក្រែន ដែលកំពុងសម្រុកធ្វើប្រតិបត្តិការវាយបកលើរុស្ស៊ីដើម្បីដណ្តើមយកទឹកដីមកវិញ។ប៉ូឡូញឈប់ផ្គត់ផ្គង់អាវុធឱ្យអ៊ុយក្រែនចាប់ពីពេលណា?តាំងពីផ្ទុះសង្គ្រាមរុស្ស៊ីចូលឈ្លានពានអ៊ុយក្រែនមក ប៉ូឡូញជាអ្នកផ្គត់ផ្គង់អាវុធដ៏ធំចម្បងបង្អស់មួយសម្រាប់អ៊ុយក្រែន ប៉ុន្តែលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីប៉ូឡូញមិនបានបញ្ជាក់ថាតើការឈប់ផ្ទេរអាវុធទៅឱ្យកៀវត្រូវចាប់ផ្តើមនៅពេលណាទេ។ នៅក្នុងសុន្ទរកថាខ្លីតាមកញ្ចក់ទូរទស្សន៍ឯកជនPolsat News លោកប្រមុខរដ្ឋាភិបាលបានអះអាងថាប៉ូឡូញត្រូវការផ្តុំកម្លាំងជាចម្បងក្នុងការធ្វើទំនើបកម្មនិងបំពាក់អាវុធឱ្យយោធាប៉ូឡូញឱ្យបានឆាប់រហ័ស ដើម្បីឱ្យកងទ័ពជើងគោកប៉ូឡូញក្លាយជាទ័ពដ៏ខ្លាំងក្លាជាងគេនៅអឺរ៉ុប និងក្នុងរយៈពេលដ៏ខ្លីខាងមុខ។ នៅក្នុងសេចក្តីប្រកាស លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានបញ្ជាក់បន្ថែមថាកងកម្លាំងយោធានៅក្រុងភាគអាគ្នេយ៍នៃប្រទេសដែលជាច្រកដឹកជញ្ជូនសម្ភារៈបរិក្ខាររបស់លោកខាងលិចទៅឱ្យអ៊ុយក្រែន នៅតែមានដំណើរការជាធម្មតា។ហេតុអ្វីប៉ូឡូញខឹងអ៊ុយក្រែនខ្លាំង?សេចក្តីប្រកាសរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីប៉ូឡូញលោក Mateuzs Morawieckiនេះធ្វើឡើងតែប៉ុន្មានម៉ោងក្រោយពី អនុរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសប៉ូឡូញបានកោះហៅឯកអគ្គរដ្ឋទូតអ៊ុយក្រែនប្រចាំក្រុងវ៉ាសូវីឱ្យមកចូលជួបជាបន្ទាន់ដើម្បីបរិហារប្រឆាំងនឹងសំដីរបស់លោកប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែនហ្សេឡេនស្គីនៅអង្គការសហប្រជាជាតិ។ថ្លែងទៅកាន់អង្គមហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិ លោក ហ្សេឡេនស្គីថា មានប្រទេសខ្លះធ្វើឬកជាមានសាគ្គីភាពជាមួយអ៊ុយក្រែន តែគាំទ្ររុស្ស៊ីដោយប្រយោលទៅវិញ។ ពាក្យមួយឃ្លារបស់លោកប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែននេះទំនងជាបានមកដុតរោលបន្ថែមឱ្យកំហឹងប៉ូឡូញផ្ទុះឆាបឆេះឡើង។តាមការពិត ទំនាក់ទំនងរវាងប៉ូឡូញនិងអ៊ុយក្រែន បានឡើងតានតឹងតាំងជាលំដាប់ តាំងពីប៉ុន្មានថ្ងៃចុងក្រោយមកនេះ។ កាលពីថ្ងៃសុក្រទី ១៥កញ្ញា សហភាពអឺរ៉ុបបានប្រកាសបិទបញ្ចប់ ការហាមឃាត់មិនឱ្យនាំចូលគ្រាប់ធញ្ញជាតិអ៊ុយក្រែនទៅ៥ប្រទេសជាសមាជិកសហភាពក្នុងនោះមានប៉ូឡូញមួយដែរ។ ជាសេចក្តីសម្រេចតាំងតែពីខែឧសភាមក។ ប៉ុន្តែប៉ូឡូញ ហុងគ្រី និងស្លូវាគី មិនព្រមធ្វើតាមអឺរ៉ុបទេ ហើយបន្តហាមឃាត់ជាឯកតោភាគី មិនឱ្យនាំចូលធញ្ញជាតិអ៊ុយក្រែនដដែល ដើម្បីការពារប្រយោជន៍កសិកម្មរបស់ខ្លួន។ បើតាមអ្នកជំនាញ ប៉ូឡូញកំពុងស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលត្រៀមបោះឆ្នោត។ បក្សកាន់អំណាចត្រូវការទាក់ទាញសំឡេងគាំទ្ររបស់ប្រជាកសិករ ទើបជំនះលើសេចក្តីសម្រេចរបស់សហភាពអឺរ៉ុប។ ហើយជាចម្លើយតបនឹងទង្វើរបស់ប៉ូឡូញ អ៊ុយក្រែនក៏ឡើងទៅប្តឹងទៅអង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក។ទំនាក់ទំនងប៉ូឡូញនិងអ៊ុយក្រែនធ្លាក់ដុនដាបយ៉ាងណា?ប៉ុន្តែរឿងរ៉ាវបែរជារីករាលដាលកាន់តែធំ។ មុននឹងឈានដល់ការប្រកាសឈប់ផ្គត់ផ្គង់ វិបត្តិធញ្ញជាតិបានរុញច្រានប៉ូឡូញនិងអ៊ុយក្រែនឱ្យធ្លាក់ក្នុងសង្គ្រាមពាក្យសំដីវាយប្រហារគ្នាគួរឱ្យអាសូរ។ប៉ូឡូញកាន់តែខឹង និងបានព្រមានកាលពីថ្ងៃពុធថានឹងពង្រីកបញ្ជីឈ្មោះផលិតផលអ៊ុយក្រែនដែលជាប់បម្រាមមិនឱ្យនាំចូលបន្ថែមទៀត។ សម្រាប់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីប៉ូឡូញ ការដាក់គំនាបលើប៉ូឡូញក្នុងវេទិកាពហុជាតិ ឬនាំប៉ូឡូញទៅឡើងតុលាការអន្តរជាតិ មិនមែនជាវិធីសាស្ត្រត្រឹមត្រូវសម្រាប់ដោះស្រាវវិវាទរបស់ប្រទេសទាំងពីរទេ។ចំណែកខាងអ៊ុយក្រែនវិញក៏បានប្រកាសហាមឃាត់ផលិតផលប៉ូឡូញដូចគ្នា។ ជាងនេះទៅទៀត អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសបានអំពាវនាវឱ្យប៉ូឡូញកុំបញ្ចេញប្រតិកម្មតាមអារម្មណ៍ និងបានបរិហារការសម្រេចហាមឃាត់ឯកតោភាគីមិនឱ្យនាំធញ្ញជាតិចូលប៉ូឡូញ ដោយស្នើឱ្យមានដំណោះស្រាយបែបស្ថាបនាវិញចំពោះសំណុំរឿងធញ្ញជាតិនេះ។ អ្នកនាំពាក្យអ៊ុយក្រែនដដែលបានឆ្លៀតលើកឡើងអំពីភាសាមិនត្រឹមត្រូវរបស់ប្រធានាធិបតីប៉ូឡូញ លោក Andrzej Duda ដែលពេលកំពុងស្ថិតនៅក្រុងញូវយ៉កដើម្បីចូលរួមក្នុងមហាសន្និបាតអង្គការប្រជាជាតិ លោកបានថ្លែងបា្រប់អ្នកសារព័ត៌មានដោយប្រៀបប្រដូចអ៊ុយក្រែននៅនឹងមនុស្សលង់ទឹកដែលស្រវាចង់រស់ពេក ទើបអាចទាញអ្នកជួយឱ្យលង់ស្លាប់ជាមួយ។ប្រមុខការទូតបារាំងយល់ថាពិតជាគួរឱ្យសោកស្តាយណាស់ដែលសម្ព័ន្ធមិត្តទាំងពីរធ្លាក់ក្នុងស្ថានភាពតានតឹងដាក់គ្នាយ៉ាងដូច្នេះ។ ក្រោយជំនួបពិសេសនៅក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ បារាំងបានបញ្ជាក់ជាថ្មីថាសេចក្តី សម្រេចរបស់អឺរ៉ុបបិទបញ្ចប់ការហាមឃាត់ការនាំចូលធញ្ញជាតិអ៊ុយក្រែន មិនមែនជាកាត់ផ្តាច់ភាពប្រកួតប្រជែង ឬរំខានទីផ្សារធញ្ញជាតិឡើយ៕

9/21/2023 • 5 minutes, 5 seconds

ការ៉ាបាក់៖ ក្រុមផ្តាច់ទឹកដីអាមេនីយល់ព្រមទំលាក់អាវុធ ២ថ្ងៃក្រោយអាស៊ែបៃហ្សង់បាញ់ប្លោងសាជាថ្មី

តំបន់ការ៉ាបាក់ ដែលជាជម្លោះរ៉ាំរ៉ៃ រវាងអាមេនី និងអាស៊ែបៃហ្សង់ ពេលនេះបានពើបប្រទះនឹងការផ្ទុះអាវុធសាជាថ្មី កាលពីថ្ងៃអង្គារ ទី១៩កញ្ញា។ កងទ័ពអាស៊ែបៃហ្សង់ បានបើកប្រតិបត្តិការវាយប្រហារ ទៅលើទីតាំងជាច្រើននៃតំបន់នេះ បណ្តាលឲ្យស្លាប់មនុស្សប្រមាណ៣២នាក់ និងរបួសជាង២០០នាក់។ ប្រជាជនប្រមាណ៧០០០នាក់ បានរត់ភៀសខ្លួនយ៉ាងតក់ក្រហល់ ក្រោយការផ្ទុះអាវុធសាជាថ្មី បង្កឡើងដោយកងទ័ពអាស៊ែបៃហ្សង់នេះ។ ហេតុអ្វី បានជាផ្ទុះអាវុធសាជាថ្មី?យោងតាមក្រសួងការពារជាតិអាស៊ែបៃហ្សង់ ប្រតិបត្តិការយោធានេះ គឺជាកម្មវត្ថុបោសសំអាតក្រុមភេរវកម្មនិយមអាមេនី។ ក្រុមនេះបានដាក់គ្រាប់បែកបំផ្ទុះ នៅក្នុងការដ្ឋានសាងសង់ផ្លូវរូងក្រោមដីមួយ ស្ថិតនៅចន្លោះ តំបន់ Choucha និង Fizouli ដែលស្ថិតក្នុងតំបន់ការ៉ាបាក់ តែគ្រប់គ្រងដោយអាស៊ែបៃហ្សង់។ ប្រភពពីភាគីអាស៊ែបៃហ្សង់ដដែល គឺអំពើនេះ បានសម្លាប់ជីវិតជនអាស៊ែបៃហ្សង់ចំនួន៦នាក់។ក្រោយហេតុការណ៍នេះ នៅព្រឹកថ្ងៃអង្ការទី១៩កញ្ញា កងទ័ពអាស៊ែបៃហ្សង់ ដោយមានការបញ្ជាពីលោកប្រធានាធិបតី Ilham Aliev បានបើកប្រតិបត្តិការបាញ់គ្រាប់ប្លោងទៅលើតំបន់ការ៉ាបាក់ ដែលស្ថិតនៅក្នុងការគ្រប់គ្រងរបស់ក្រុមផ្តាច់ខ្លួននិយមអាមេនី។ ក្រោយការផ្ទុះអាវុធនេះ សហគមន៍អន្តរជាតិ ដែលកំពុងជួបប្រជុំគ្នានៅអង្គមហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិ បានអំពាវនាវ ឲ្យបិទបញ្ចប់ការវាយប្រហារជាបន្ទាន់ ដើម្បីការពារអាយុជីវិតប្រជាជនស៊ីវីល។តែយ៉ាងណា នៅក្នុងលិខិតប្រកាស ចេញផ្សាយយប់ថ្ងៃអង្គារ លោកប្រធានាធិបតីអាស៊ែបៃហ្សង់ Ilham Aliev បានលើកឡើងថា ដរាបណាក្រុមឧទ្ទាមផ្តាច់ទឹកដីអាមេនីនៅតំបន់ការ៉ាបាក់ មិនទម្លាក់អាវុធទេនោះ អាស៊ែបៃហ្សង់ និងបន្តប្រតិបត្តិការយោធាជានិច្ច។ លោក Ilham Aliev បានអះអាងទៀតថា ក្រៅពីការធ្វើអំពើសកម្មភាពភេរវកម្ម ក្រុមបំបែកទឹកដីអាមេនីនៅការ៉ាបាក់ បានថែមទាំងរៀបចំការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីក្លែងក្លាយមួយ កាលពីថ្ងៃទី៩កញ្ញាកន្លងទៅ ដែលនេះគឺជាទង្វើផ្គើន បំពានមកលើអធិបតេយ្យភាព បូរណភាពដែនដីរបស់អាស៊ែបៃហ្សង់។“ប្រតិបត្តិការបោសសំអាតជាតិសាសន៍”គួរបញ្ជាក់ថា បញ្ហាតំបន់ការ៉ាបាក់ បានចិញ្ចឹមកំហឹងស្អប់គុំគួនគ្នា រវាងអាមេនី និងអាស៊ែបៃហ្សង់ជាច្រើនសិបឆ្នាំមកហើយ។ មានទីតាំងភូមិសាស្ត្រ ស្ថិតនៅក្នុងអាស៊ែបៃហ្សង់មែន តែតំបន់នេះមានប្រជាជនរស់នៅភាគច្រើនលើសលុប ជាជនជាតិអាមេនី និយាយភាសាអាមេនី និងកាន់សាសនាគ្រិស្ត ខុសពីប្រជាជនអាស៊ែបៃហ្សង់ភាគច្រើន ដែលកាន់សាសនាអ៊ីស្លាម។ចលនាបះបោរបំបែកទឹកដីរបស់ក្រុមជនជាតិអាមេនីនៅតំបន់ការ៉ាបាក់ បានបង្កឲ្យមានការផ្ទុះសង្គ្រាមជាច្រើនដងមកហើយ រវាងអាស៊ែបៃហ្សង់ និងអាមេនីដែលមកជួយក្រុមបំបែកទឹកដី។ ការផ្ទុះអាវុធចុងក្រោយ មានរយៈពេលប្រមាណ៦សប្តាហ៍ ក្នុងឆ្នាំ២០២០ បានបិទបញ្ចប់ទៅដោយបរាជ័យរបស់កងទ័ពអាមេនី។ កងទ័ពរុស្ស៊ីបានចូលអន្តរាគមន៍ រក្សាសន្តិភាព ដោយបានដាក់កំហិតឲ្យភាគីទាំងសងខាងឈប់បាញ់។កាលពីយប់ថ្ងៃអង្គារទី១៩កញ្ញា ក្រោយការផ្ទុះអាវុធសាជាថ្មី បង្កឡើងដោយកងទ័ពអាស៊ែបៃហ្សង់ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីអាមេនី Nikol Pachinian បានថ្លែងសារតាមវីដេអូ ដោយបានចោទប្រតិបត្តិការរបស់អាស៊ែបៃហ្សង់ ថាជាប្រតិបត្តិការ បោសសំអាតជាតិសាសន៍នៅតំបន់ការ៉ាបាក់។ បន្ថែមពីនេះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីអាមេនី បានចោទថាអាស៊ែបៃហ្សង់ មានចេតនាចង់ឃើញប្រទេសអាមេនីកើតចលាចល តាមរយៈការរុញប្រជាជនអាមេនី ឲ្យធ្វើបាតុកម្មហិង្សា ប្រឆាំងរិះគន់រដ្ឋាភិបាល ដែលមិនជួយជនជាតិអាមេនីនៅតំបន់ការ៉ាបាក់។ក្រុមឧទ្ទាមអាមេនី យល់ព្រមទំលាក់អាវុធលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីអាមេនី បានចាត់ទុកថា វាគឺជាតួនាទីរបស់រុស្ស៊ី ក្នុងនាមជាអ្នករក្សាសន្តិភាព ដែលត្រូវតែធានាឲ្យមានការបិទបញ្ចប់ការផ្ទុះអាវុធនៅតំបន់ការ៉ាបាក់។ ពីម៉ូស្គូ វិមានក្រេមឡាំង បានអំពាវនាវកាលពីល្ងាចថ្ងៃអង្គារ ឲ្យភាគីទាំងសងខាង ស្វែងរកច្រកផ្លូវចរចា ឈានទៅទម្លាក់អាវុធ។ នៅក្នុងលិខិតរបស់លោក Ilham Aliev កាលពីថ្ងៃអង្គារដែរ ភាគីអាស៊ែបៃហ្សង់ បានស្នើឲ្យក្រុមឧទ្ទាមបំបែកទឹកដីអាមេនី ចូលខ្លួនមកចរចា នៅក្រុង Yevlakh ស្ថិតនៅចំងាយប្រមាណជិត៣០០គីឡូម៉ែត្រ ពីរដ្ឋធានីបាគូ។យោងតាមដំណឹងចុងក្រោយ ព្រឹកថ្ងៃពុធម៉ោងប្រមាណជា១២ថ្ងៃត្រង់ នៅទីបំផុតគឺកិច្ចព្រមព្រៀងទំលាក់អាវុធមួយ ត្រូវបានចុះហត្ថលេខាហើយ រវាងកងទ័ពអាស៊ែបៃហ្សង់ និងក្រុមឧទ្ទាមផ្តាច់ទឹកដីអាមេនីនៅតំបន់ការ៉ាបាក់។ ជាកិច្ចព្រមព្រៀង ដែលត្រូវបានធ្វើឡើង ដោយមានការសម្របសម្រួល ពីភាគីរុស្ស៊ី។ ក្រោយដំណឹងថ្មីនេះ ក្រុមឧទ្ទាមបំបែកទឹកដីអាមេនី បានបង្ហោះផ្សាយលិខិតប្រកាស នៅលើបណ្តាញសង្គម Facebook បញ្ជាក់ថាក្រុមខ្លួនបានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងទម្លាក់អាវុធពិតមែន។ លិខិតប្រកាសនេះ បញ្ជាក់ឲ្យដឹងផងដែរថា ការប្រជុំចរចាគ្នារវាង អាជ្ញាធរតំបន់ការ៉ាបាក់ និងភាគីរដ្ឋាភិបាលអាស៊ែបៃហ្សង់ នឹងបន្តធ្វើនៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ទី២១កញ្ញា ដើម្បីនិយាយអំពីអនាគតនៃតំបន់ការ៉ាបាក់៕យោងតាមការប្រកាសរបស់លោក Anar Eivazov អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការពារជាតិអាស៊ែបៃហ្សង់ គឺ កិច្ចព្រមព្រៀងនេះ ចែងជាអាទិ៍ថា កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធអាមេនីនៅតំបន់ការ៉ាបាក់ នឹងត្រូវរំសាយចោល ហើយត្រូវទំលាក់អាវុធ ទាំងអស់។ បន្ថែមពីនេះ កងទ័ពអាមេនីនឹងត្រូវដកចេញទាំងស្រុង ពីតំបន់ការ៉ាបាក់ ក្រោមការឃ្លាំមើល និងសម្របសម្រួលពីកងទ័ពរុស្ស៊ី៕

9/20/2023 • 5 minutes, 34 seconds

ប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែនធ្វើដំណើរទៅបញ្ចុះបញ្ចូលផ្ទាល់នៅ មហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិ

មហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិលើកទី ៧៨ ចាប់ផ្តើមជាផ្លូវការពីថ្ងៃអង្គារទី ១៩ ដល់ថ្ងៃទី ២៦កញ្ញា នៅទីក្រុងញូវយ៉ក។ មហាសន្និបាតដែលមានការចូលរួមពីប្រមុខរដ្ឋាភិបាល និងមេដឹកនាំប្រទេសយ៉ាងតិច ១៤៥ប្រទេស ត្រូវកត់សំគាល់ដោយវត្តមានចូលរួមផ្ទាល់ជាលើកទី១ របស់ប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែន លោកវ្លូឌីមៀ ហ្សេឡេនស្គី។ ដោយសារសង្រ្គាមរុស្ស៊ីឈ្លានពានអ៊ុយក្រែន សុន្ទរកថារបស់ប្រធានាធិបតី អ៊ុយក្រែននឹងអាចលុបបិទបាំងជិតបញ្ហាសំខាន់ៗមួយចំនួនទៀតរបស់ពិភពលោក ដែលមហាសន្និបាតរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិត្រូវផ្តោតពិភាក្សា ដូចជាភាពក្រីក្រ ការអប់រំ និងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។ មហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិបើកទ្វារជាផ្លូវការ នៅទីក្រុងញូវយ៉ក នៅថ្ងៃអង្គាទី ១៩ កញ្ញា ជាមួយអវត្តមានរបស់មេដឹកនាំសំខាន់ៗក្នុងពិភពលោក។ ក្រៅពីលោកប្រធានាធិបតីចូ បៃដិនដែលជាម្ចាស់ផ្ទះ មហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិកត់សំគាល់ដោយអវត្តមានរបស់មេដឹកនាំរបស់ប្រទេសចិន រុស្ស៊ី អង់គ្លេស និងបារាំង ដែលសុទ្ធសឹងជាសមាជិករបស់ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ។គ្មានមេដឹកនាំប្រទេសមហាអំណាចចូលរួម តើមហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិមានន័យអ្វីទៀត?នៅមហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិ ដែលចាប់ផ្តើមពីថ្ងៃទី ១៩ដល់ថ្ងៃទី ២៦កញ្ញា លោកប្រធានាធិបតីអាមេរិក ចូ បៃដិនជាមេដឹកនាំប្រទេសមហាអំណាចតែមួយគត់ដែលមានវត្តមាននៅក្នុងអង្គមហាសន្និបាត។ មេដឹកនាំរបស់ប្រទេសសមាជិកអចិន្ត្រៃយ៍របស់ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខ៤ផ្សេងទៀត ដូចជាបារាំង អង់គ្លេស ចិន និងរុស្ស៊ី មិនបានធ្វើដំណើរទៅចូលរួមក្នុងមហាសន្និបាតលើកទី៧៨របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ។ ប្រធានាធិបតីបារាំង លោកអេម៉ានុយអែល ម៉ាក្រុងលើកយកហេតុផលជាប់រវល់ទទួលព្រះមហាក្សត្រអង់គ្លេស ឆាល នៅទីក្រុងប៉ារីស ចំណែក រដ្ឋាភិបាលអង់គ្លេសលើកឡើងថា លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីរីស៊ី ស៊ូណាក់មិនអាចចូលរួមក្នុងមហាសន្និបាត ដោយសារលោកត្រូវចំណាយពេលលើបញ្ហាក្នុងស្រុកអង់គ្លេសម្តង បន្ទាប់ពី លោកធ្វើដំណើរចេញទៅក្រៅប្រទេសញយដង ដូចជានៅក្នុងជំនួបកំពូលក្រុមប្រទេសហ្សេ ២០ នៅឥណ្ឌា។ម្យ៉ាង នាយករដ្ឋមន្រ្តីអង់គ្លេសគ្រោងធ្វើដំណើរទៅចូលរួមក្នុងសន្និសីទអន្តរជាតិស្តីពីអាកាសធាតុ នៅប្រទេសអេមីរ៉ាត់អារ៉ាប់រួម នៅខែវិច្ឆិកាខាងមុខ ដែលជាហេតុធ្វើឲ្យលោកគ្មានពេលច្រើនដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហារបស់ប្រជាជនអង់គ្លេស។ជារឿងដ៏កម្រដែលមេដឹកនាំបារាំង និងអង់គ្លេស អវត្តមាន នៅក្នុងមហាសន្និបាត ប៉ុន្តែ សម្រាប់ប្រធានាធិបតីចិន និងរុស្ស៊ីឯណោះវិញ វាក្លាយជាទម្លាប់ទៅហើយដែលគ្មានវត្តមាន ឡើងថ្លែងសុន្ទរកថា នៅវេទិកា មហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិ។ ប្រធានាធិបតីចិនពេញចិត្តទៅចូលរួមក្នុងជំនួបកំពូលBRICS ជាជាងមហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិ។ លើកនេះ លោកប្រធានាធិបតីពូទីនដែលមិនអាចដាក់ជើងជាន់ទីក្រុងញូវយ៉ក ដោយសារដីកាចាប់ខ្លួនរបស់តុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិ មានប្រមុខការបរទេស លោកឡាវ៉្រ្វូវ ជាអ្នកតំណាង ឡើងថ្លែងនៅមហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិ។សម្រាប់អគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ អ្វីដែលសំខាន់ មិនមែនការចូលរួមផ្ទាល់របស់ប្រមុខដឹកនាំប្រទេសណានោះទេ ប៉ុន្តែ គឺ ការសម្រេច ការចូលរួមជាក់ស្តែងរបស់ប្រទេសនីមួយៗ ដែលជាសមាជិករបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ។ ចង់ ឬមិនចង់ គ្មានមេដឹកនាំរបស់ប្រទេសមហាអំណាច ដទៃទៀត ចូលរួម លោកប្រធានាធិបតី ចូ បៃដិនជាមេដឹកនាំរបស់ប្រទេសសមាជិកអចិន្ត្រៃយ៍របស់ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខតែមួយគត់ ដែលនឹងប្រើវេទិកានៅមហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិ ដើម្បីលើកឡើងពីការប្តេជ្ញាចិត្ត របស់អាមេរិកដើម្បីស្តាប់ និងជួយប្រទេសក្រីក្រ ប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍។ឯណាទៅគោលដៅអភិវឌ្ឍរបស់មហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិ?នៅមួយថ្ងៃមុន បើកមហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិ ក្រុមប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍបានបើកជំនួបកំពូលស្តីពីការអភិវឌ្ឍន៍ ដែលនៅក្នុងនោះ ក្រុមប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍបានទាមទារចង់បានកំណែទម្រង់ប្រព័ន្ធដឹកនាំក្នុងពិភពលោក ដើម្បីធ្វើយ៉ាងណា ឲ្យប្រជាជនរបស់ពួកគេដែលកំពុងជួបគ្រោះម្តងហើយ ម្តងទៀត ដូចជា គ្រោះអត់ឃ្លាន គ្រោះធម្មជាតិ អាចមានវាសនារស់មានជីវិត និងមានអនាគតដូចការកំណត់គោលដៅរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ។មហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិ បានបោះឆ្នោត នៅឆ្នាំ ២០១៥ កំណត់គោលដៅ ចំនួន១៧ ពីឆ្នាំ ២០១៥ ដល់ឆ្នាំ២០៣០ ដើម្បីកសាងអនាគត និងអភិវឌ្ឍដោយចីរកាល។ ប៉ុន្តែ ៨ឆ្នាំមកនេះ ពោលនៅសល់តែ៧ឆ្នាំទៀត ដល់កាលកំណត់ មានតែប្រទេសប្រមាណ ១៥%ប៉ុណ្ណោះ ដែលសម្រេចគោលដៅ។ គោលដៅ ទាំង១៧ របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ មាននិយាយពីការលុបបំបាត់ចោលភាពក្រីក្រ ការទទួលបានការអប់រំ ការទទួលបានទឹកស្អាតប្រើប្រាស់ ថាមពលស្អាតស្អំ ប្រយុទ្ធប្រឆាំងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ឬការឈានទៅបង្កើតសង្គមសន្តិភាព។ ប៉ុន្តែ តាមអគ្គលេខាធិការសហប្រជាជាតិ ការប្រឹងប្រែងកន្លងមកត្រូវបំផ្លិចបំផ្លាញ ដោយវិបត្តិជំងឺកូវីដ និងចុងក្រោយ គឺសង្រ្គាមរុស្ស៊ីឈ្លានពានអ៊ុយក្រែន។នៅក្នុងមហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិ ក្រុមប្រទេសក្រីក្រ ប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍ ដែលភាគច្រើនស្ថិតនៅភាគខាងត្បូងផែនដី កំពុងត្រូវក្រុមប្រទេសមហាអំណាច ដែលកំពុងបែងចែកបក្សពួកគ្នាជាពីរក្រុម រុស្ស៊ី ចិន និងក្រុមប្រទេសលោកខាងលិច ដឹកនាំដោយអាមេរិក ត្រូវការចង់បាន ការគាំទ្ររបស់ក្រុមប្រទេសនៅខាងត្បូងឲ្យចូលរួមក្នុងក្រុមរៀងៗខ្លួន។ ដឹងថាខ្លួនអាចមានទម្ងន់នយោបាយ ក្រុមប្រទេសខាងត្បូងចង់យកមហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិ ជាឱកាសសម្រាប់ដាក់លក្ខខណ្ឌ ទាមទារជំនួយ ពីក្រុមប្រទេសមហាអំណាច ប្រទេសអ្នកមាន។ប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែនកំពុងទាញយកប្រយោជន៍ពីមហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិ?គោលដៅអភិវឌ្ឍន៍របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ឬសំណុំរឿងធំៗរបស់ពិភពលោក មិនថា បញ្ហាសេដ្ឋកិច្ច វិបត្តិអតិផរណា ភាពក្រីក្រ ឬប្រយុទ្ធប្រឆាំងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ អាចត្រូវគ្របលុបបាំងជិតដោយសំណុំរឿងអ៊ុយក្រែន ព្រោះថា ប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែន លោកហ្សេឡេនស្គីបានធ្វើដំណើរជាលើកទី១ ទៅចូលរួមដោយផ្ទាល់នៅក្នុងមហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិ នៅទីក្រុងញូវយ៉ក។ គិតចាប់តាំងពីរុស្ស៊ីបើកសង្រ្គាមឈ្លានពានអ៊ុយក្រែន ប្រទេសសមាជិកភាគច្រើន បានបោះឆ្នោត នៅមហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិ លើសេចក្តីសម្រេចជាច្រើន គាំទ្រអ៊ុយក្រែន អធិបតេយ្យភាពទឹកដីរបស់អ៊ុយក្រែន និងទាមទារឲ្យរុស្ស៊ីដកទ័ពចេញពីអ៊ុយក្រែន។ប៉ុន្តែ ដោយសារសង្រ្គាមរុស្ស៊ីឈ្លានពានអ៊ុយក្រែន អូសបន្លាយពេលជាង ១ឆ្នាំកន្លះ បូកផ្សំនឹងវិបត្តិស្បៀងអាហារ ដោយសារសង្រ្គាមអ៊ុយក្រែន ប្រទេសនៅភាគខាងត្បូងមាននិន្នាការកាន់តែច្រើនចង់បានការចរចាការទូត ជាជាងការប្រយុទ្ធធ្វើសង្រ្គាម ដើម្បីដោះស្រាយវិបត្តិអ៊ុយក្រែន។ ជាក់ស្តែង លោកលូឡា ប្រធានាធិបតីរបស់ប្រទេសប្រេស៊ីល ដែលមានទម្ងន់នយោបាយគួរសម ត្រូវគេរំពឹងថា នឹងប្រើវេទិការបស់មហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិដើម្បីទាមទារឲ្យភាគីជម្លោះ ដោះស្រាយវិបត្តិសង្រ្គាមអ៊ុយក្រែន តាមការចរចាការទូត។ ចង់ដើរតួជាអាជ្ញាកណ្តាលដូចចិន ប្រេស៊ីលបដិសេធដាក់ទណ្ឌកម្មលើរុស្ស៊ី និងមិនបោះឆ្នោតលើសេចក្តីសម្រេចរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ក្នុងសំណុំរឿងរុស្ស៊ីឈ្លានពានអ៊ុយក្រែន។ ជំហររបស់ប្រេស៊ីលបានបណ្តាលឲ្យមានការរិះគន់តវ៉ាពីខាងអ៊ុយក្រែន។ នៅចំពោះមុខជំហររារែករបស់ក្រុមប្រទេសសមាជិកអង្គការសហប្រជាជាតិ ប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែន លោកហ្សេឡេនស្គី និយាយដោយមិនលាក់លៀមថា វត្តមានរបស់លោកនៅមហាសន្និបាត មានគោលដៅសំខាន់គឺ ផ្សព្វផ្សាយ ដើម្បីឲ្យប្រទេសដៃគូ ប្រទេសសមាជិកអង្គការសហប្រជាជាតិ បានដឹងយល់ច្បាស់ពីសង្រ្គាមឈ្លានពានរបស់រុស្ស៊ី ហើយនិងផែនការជាក់ស្តែងរបស់អ៊ុយក្រែន ដើម្បីទាមទារចង់បានទឹកដីរបស់ខ្លួន ដូចដើមមកវិញ៕

9/19/2023 • 7 minutes, 12 seconds

អ៊ុយក្រែន និង រុស្ស៊ី ប្រឈមមុខគ្នាជាលើកទី១ នៅតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ

ថ្ងៃចន្ទ ទី១៨កញ្ញា តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិនៅទីក្រុងឡាអេ ចាប់ផ្តើមបើកសវនាកា រហូតដល់ថ្ងៃទី២៧កញ្ញា នៅក្នុងនីតិវិធីប្តឹងមួយ ដែលអ៊ុយក្រែននិងរុស្ស៊ីប្រឈមមុខដាក់គ្នា។ ក្នុងសំណុំរឿងនេះ រដ្ឋាភិបាលអ៊ុយក្រែន បានចោទទៅលើរុស្ស៊ី ថាបានប្រើប្រាស់ហេតុផល “ប្រល័យពូជសាសន៍” ដោយគ្មានមូលដ្ឋាន ដើម្បីធ្វើជាសំអាងលើកទ័ព ចូលមកឈ្លានពាន វាយប្រហារលើអ៊ុយក្រែន។ នេះជាលើកទី១ ក្រោយសង្គ្រាមនៅអ៊ុយក្រែនបានផ្ទុះឡើង ដែលភាគីរុស្ស៊ី និងអ៊ុយក្រែន ត្រូវធ្វើបទបង្ហាញនូវអំណះអំណាងរៀងៗខ្លួន ចំពោះមុខចៅក្រមទាំង១៥រូប នៅតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ។ ការបកស្រាយពាក្យ “ប្រល័យពូជសាសន៍” នៅក្នុងសន្ធិសញ្ញា១៩៤៨ដំណើរដើមហេតុ គឺប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ី វ្លាឌីមៀរ ពូទីន ដែលបានចោទថា រដ្ឋាភិបាលអ៊ុយក្រែន បានធ្វើ “អំពើប្រល័យពូជសាសន៍” ទៅលើប្រជាជននិយាយភាសារុស្ស៊ី ដែលរស់នៅតំបន់ដុនបាស ភាគខាងកើតអ៊ុយក្រែន។ លោកពូទីនអះអាងថា គឺដោយហេតុផលនេះហើយ ទើបធ្វើឲ្យរុស្ស៊ី ត្រូវតែបង្ខំចិត្ត បើក “ប្រតិបត្តិការពិសេសនៅអ៊ុយក្រែន” នៅថ្ងៃទី២៤កុម្ភៈ ២០២២ ដើម្បីជួយរំដោះប្រជាជនដែលរងគ្រោះ ។ក្រោយសង្គ្រាមផ្ទុះឡើងបាន២ថ្ងៃ គឺថ្ងៃទី២៦កុម្ភៈ ២០២២ រដ្ឋាភិបាលអ៊ុយក្រែន បានដាក់ពាក្យប្តឹងទៅកាន់តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ ដោយបានលើកឡើងថា អំណះអំណាងរបស់រុស្ស៊ីដែលចោទថាអ៊ុយក្រែនបានធ្វើអំពើប្រល័យពូជសាសន៍នោះ គឺវាជាការចោទប្រកាន់ ដែលគ្មានភស្តុតាង គ្មានមូលដ្ឋានច្បាប់អ្វីទាំងអស់។ ភាគីអ៊ុយក្រែន អះអាងថា អំណះអំណាងរបស់រុស្ស៊ី ដើម្បីធ្វើជាលេសបើកផ្លូវធ្វើសង្គ្រាមឈ្លានពានខ្លួននេះ គឺវាផ្ទុយស្រឡះអំពីខ្លឹមសារ ដែលមានចែងក្នុងសន្ធិសញ្ញាអន្តរជាតិ ស្តីពីអំពើប្រល័យពូជសាសាន៍ ចុះហត្ថលេខានៅឆ្នាំ១៩៤៨។សូមបញ្ជាក់ថា កាលពីខែមីនា២០២២ តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ បានចេញដីកាបឋមមួយ ដោយបានបញ្ជា ឲ្យភាគីរុស្ស៊ី ត្រូវតែបិទផ្អាកជាបន្ទាន់ នូវប្រតិបត្តិការយោធារបស់ខ្លួននៅអ៊ុយក្រែន ដើម្បីរងចាំការជំនំជំរះចុងក្រោយ ស្តីអំពីការសម្រេច “អំណាចយុត្តាធិការ” របស់តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ នៅក្នុងសំណុំរឿងនេះ។ ចៅក្រុមតុលាការក្រុងឡាអេ លើកឡើងថា ប្រតិបត្តិការកងទ័ពទ្រង់ទ្រាយធំរបស់រុស្ស៊ី អាចនឹងប៉ះពាល់ដល់អាយុជីវិតជនស្លូតត្រង់អ៊ុយក្រែន ព្រមទាំងការខូចខាតផ្សេងៗទៀត។ ទោះជាយ៉ាងណា ដីកាបង្គាប់របស់ចៅក្រមតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិនេះ មានសុពលភាពតែនៅក្រដាសប៉ុណ្ណោះ ព្រោះថាដូចយើងទាំងអស់គ្នាដឹងហើយ ថារុស្ស៊ីបានបន្តធ្វើសង្គ្រាមឈ្លានពានអ៊ុយក្រែន រហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ។តើតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ មានអំណាចយុត្តាធិការដែរឬទេ?គួរបញ្ជាក់ថា នៅក្នុងសំណុំរឿងនេះ កន្លងមកភាគីរុស្ស៊ីបានប្រកែក មិនបញ្ជូនមនុស្សមកចូលរួមដោយផ្ទាល់ នៅក្នុងនីតិវិធីសួរដេញដោយផ្ទាល់មាត់ នៅមុខចៅក្រមទេ។ ផ្អែកតាមតុលាការក្រុងឡាអេ រុស្ស៊ី បានត្រឹមតែផ្ញើលិខិតមួយមកប៉ុណ្ណោះ ដោយអះអាងថាគ្មានពេលគ្រប់គ្រាន់ ដើម្បីរៀបចំឯកសារច្បាប់ និងគ្មានមេធាវីដើម្បីការពារ។ នៅក្នុងលិខិតនោះ ភាគីរុស្ស៊ីបានអះអាងទៀតថា តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ គ្មានអំណាចយុត្តាធិការ កាត់សេចក្តីលើសំណុំរឿងនេះទេ ព្រោះថាករណីអ៊ុយក្រែន គឺវាមិនចូលទៅក្នុង សន្ធិសញ្ញាស្តីពីអំពើប្រល័យពូជសាសន៍ ចុះឆ្នាំ១៩៤៨ទេ។សវនាកាបើកនៅថ្ងៃចន្ទ ទី១៨កញ្ញានេះ វាជាលើកទី១ហើយ ដែលរុស្ស៊ីបានបញ្ជូនក្រុមអ្នកច្បាប់ ឲ្យមកតំណាង និងចូលរួមដោយផ្ទាល់។ តាមការគ្រោងទុក ថ្ងៃទី១៨កញ្ញា គឺចៅក្រមទាំង១៥រូប នឹងស្តាប់អំណះអំណាងរបស់ភាគីរុស្ស៊ី។ ហើយថ្ងៃទី១៩ គឺដល់វេនដើមចោទ គឺភាគីអ៊ុយក្រែន ដែលនឹងត្រូវធ្វើអំណះអំណាង។ បន្ថែមពីនេះ នៅថ្ងៃពុធ ទី២០កញ្ញា ចៅក្រមទាំង១៥រូប នៃតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ នឹងស្តាប់អំណះអំណាងរបស់តំណាងប្រទេសចំនួន ៣២ប្រទេស ដែលនឹងមកផ្តល់សក្ខីកម្ម ការពារអ៊ុយក្រែន ដែលជាប្រទេសរងគ្រោះដោយការឈ្លានពានរបស់រុស្ស៊ី។សូមបញ្ជាក់ថា អង្គសវនាការនេះ នឹងបន្តរហូតដល់ថ្ងៃទី២៧កញ្ញា មុននឹងចៅក្រមសម្រេចសេចក្តី ថាតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ ទីក្រុងឡាអេ មានអំណាចយុត្តាធិការ ឬក៏គ្មាន ដើម្បីជំនំជំរះ លើពាក្យបណ្តឹងនេះរបស់អ៊ុយក្រែន។ សេចក្តីសម្រេច ដែលអាចនឹងត្រូវការពេលច្រើនខែបន្ថែមទៀត។ គួរបញ្ជាក់ដែរថា ក្រៅពីសំណុំរឿងនេះ តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ ត្រូវជំនំជំរះលើសំណុំរឿងផ្សេងទៀត ជាក់ស្តែងសំណុំរឿងដែលអ៊ុយក្រែនចោទរុស្ស៊ី ថាបានផ្គត់ផ្គង់ថវិកានិងអាវុធ ដល់ក្រុមបំបែកទឹកដីនៅភាគខាងកើតអ៊ុយក្រែន ដោយបំពានទៅនឹងសន្ធិសញ្ញាអន្តរជាតិប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងហិរញ្ញវត្ថុក្រុមភេរវនិយម។ការប្រយុទ្ធស្វិតស្វាញទាំងផ្លូវច្បាប់ និងនៅសមរភូមិក្នុងអំឡុងពេលដែល ក្រុមអ្នកច្បាប់រុស្ស៊ី និងអ៊ុយក្រែនត្រូវប្រយុទ្ធតទល់គ្នា នៅតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ នៅឯសមរភូមិប្រយុទ្ធឯណោះ កងទ័ពអ៊ុយក្រែន និងរុស្ស៊ីក៏នៅតែបន្តប្រយុទ្ធយ៉ាងស្វិតស្វាញដែរ។ ប្រតិបត្តិការវាយបក ដណ្តើមយកទឹកដីមកវិញ ដែលអ៊ុយក្រែនបានចាប់ផ្តើមធ្វើជាច្រើនខែមកហើយនោះ បានដំណើរការទៅយ៉ាងយឺតយ៉ាវ និងបានលទ្ធផលស្តួចស្តើងបំផុត។ យ៉ាងណាក៏ដោយ នៅថ្ងៃចន្ទទី១៨កញ្ញានេះ ក្រសួងការពារជាតិអ៊ុយក្រែន បានអះអាងថា គេទើបតែបានរំដោះបានទឹកដីប្រមាណ ៧គីឡូម៉ែត្រក្រឡាបន្ថែមទៀត នៅចំណុច Klichtchiïvka ក្បែរតំបន់ Bakhmout។លោកវ្លូដីមៀរ ហ្សេឡេនស្គី បានថ្លែងសារតាមវីដេអូ នៅយប់ថ្ងៃអាទិត្យទី១៧កញ្ញា អបអរសាទរ និងកោតសរសើរចំពោះវីរភាពកងទ័ពអ៊ុយក្រែន ដែលតស៊ូប្រយុទ្ធដណ្តើមកយកវិញនូវទឹកដី។ អ្នកនាំពាក្យកងកម្លាំងអ៊ុយក្រែននៅសមរភូមិខាងកើត បានអះអាងថា កងទ័ពអ៊ុយក្រែនកំពុងព្យាយាមដណ្តើមដែនដី ដើម្បីកាត់ផ្តាច់ផ្លូវដឹកជញ្ជូនតាមផ្លូវដែក របស់កងទ័ពរុស្ស៊ី។ដោយឡែក នៅក្នុងបទសម្ភាសន៍មួយផ្សាយកាលពីថ្ងៃអាទិត្យ លោក Mark Milley អគ្គមេបញ្ជាការកងទ័ពអាមេរិក បានទទួលស្កាល់ថា ប្រតិបត្តិការដណ្តើមយកទឹកដីវិញរបស់អ៊ុយក្រែន គឺជួបឧបសគ្គច្រើន ដែលត្រូវចំណាយពេលយូរ តែយ៉ាងណាប្រតិបត្តិការនេះមិនបានបរាជ័យទេ។ ដូចគ្នាដែរ លោក Jen Stoltenberg អគ្គលេខាធិការអង្គការអូតង់ បានថ្លែងតាមបណ្តាញព័ត៌មានអាល្លឺម៉ង់ Funke ថាសង្គ្រាមអ៊ុយក្រែន នឹងអូសបន្លាយពេលយូរទៅមុខទៀត។គួរបញ្ជាក់ដែរថា លោកប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែន វ្លូដីមៀរ ហ្សេឡេនស្គី នឹងធ្វើដំណើរទៅជួបថ្នាក់ដឹកនាំអាមេរិក នៅក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ទី២១កញ្ញា។ ជាដំណើរទៅស្របពេលដែលសភាខុសហ្ក្រេសអាមេរិក កំពុងត្រៀមបោះឆ្នោត ផ្តល់កញ្ចប់ថវិកាជំនួយថ្មីមកឲ្យអ៊ុយក្រែន ដែលមានទឹកប្រាក់ប្រមាណ២៤ពាន់លានដុល្លារ៕

9/18/2023 • 6 minutes, 55 seconds

លំហូរអន្តោប្រវេសន៍កំពុងក្លាយជាសម្ពាធការទូតយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរជាថ្មីនៅអឺរ៉ុប

នៅថ្ងៃអាទិត្យទី ១៧ កញ្ញា តាមការអញ្ជើញរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីអ៊ីតាលី ប្រធានគណៈកម្មការអឺរ៉ុប លោកស្រី អួរស៊ូឡា វ៉ុនឌែរ ឡេយេន បានអញ្ជើញទៅកោះឡំប៉េឌូហ្សា ដែលលំហូរជនអន្តោប្រវេសន៍កំពុងជន់ជោរស្ទើរលិចកោះ។ នៅសប្តាហ៍នេះ មានអន្តោប្រវេសន៍ឆ្លងតាមទូកប្រមាណជាង៨ពាន់នាក់បានមកដល់កោះអ៊ីតាលី។ ប្រឈមនឹងស្ថានភាពនេះ ការបែងចែកទំនួលខុសត្រូវ ក្នុងរង្វង់ប្រទេសជាសមាជិកសហភាពអឺរ៉ុបបានកក្រើកឡើងវិញ។ វិបត្តិអន្តោប្រវេសន៍កំពុងផ្ទុះឡើងជាថ្មីនៅអឺរ៉ុប។ ថ្ងៃនេះលោកស្រីប្រធានគណៈកម្មការអឺរ៉ុប អួរស៊ូឡា វ៉ុនឌែរ ឡេយេន បានអញ្ជើញទៅកោះអ៊ីតាលី Lampedusa ដែលកំពុងរងរលកអន្តោប្រវេសន៍ជាថ្មី ក្នុងសប្តាហ៍នេះ។លំហូរអន្តោប្រវេសន៍មកអឺរ៉ុបចាប់ធ្ងន់ធ្ងរខ្លាំងជាថ្មី?នៅរវាងតែបីថ្ងៃ ពីថ្ងៃចន្ទដល់ថ្ងៃពុធដើមសប្តាហ៍ មានទូកអន្តោប្រវេសន៍ខុសច្បាប់ចំនួន១៩៩ទូក ដែលមានផ្ទុកមនុស្សសរុបប្រមាណ៨៥០០នាក់បានចូលមកដល់កោះLampedusa គឺច្រើនជាងចំនួនពលរដ្ឋអ៊ីតាលីសរុបរស់នៅលើកោះទៅទៀត។ នេះបើតាមតួលេខរបស់ទីភ្នាក់ងារអន្តោប្រវេសន៍អង្គការសហប្រជាជាតិ ដោយបន្ថែមថា មជ្ឈមណ្ឌលទទួលអន្តោប្រវេសន៍នៅលើកោះមានសមត្ថភាពទទួលមនុស្សត្រឹមតែ៤០០នាក់ប៉ុណ្ណោះ។ ក្នុងពេលដែលកោះព្យាយាមជម្លៀសជនអន្តោប្រវេសន៍ចេញ ទូកដឹកជនភៀសខ្លួនផ្សេងទៀតបានបន្តមកដល់នាំព្រឹកថ្ងៃសៅរ៍នេះ និងទូកជាច្រើនសិបគ្រឿងទៀតកំពុងធ្វើដំណើរក្នុងសមុទ្ទសំដៅឆ្នេរអ៊ីតាលី។ហេតុដូច្នេះហើយបានជាលោកស្រីនាយករដ្ឋមន្ត្រីអ៊ីតាលី ចរចា មេឡូនី បានអះអាងកាលពីថ្ងៃសុក្រថា អ៊ីតាលីមិនអាចទ្រទ្រង់នឹងសម្ពាធអន្តោប្រវេសន៍បានទៀតទេ។ស្ថិតនៅចម្ងាយមិនដល់១៥០គីឡូម៉ែត្រពីឆ្នេរទុយនីស៊ី កោះLampedusa ជាទីសំចតដ៏ជិតដំបូងគេមួយសម្រាប់ជនអន្តោប្រវេសន៍រត់ឆ្លងសមុទ្ទមេឌីទែរាណេ ដែលចង់មកជ្រកកោននៅអឺរ៉ុប។ ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ឱ្យតែដល់រដូវក្តៅម្តងៗ ពួកគេរាប់សិបពាន់នាក់ បានប្រថុយជីវិតចុះសមុទ្ទជិះទូករខេករខាកសំដៅត្រើយអឺរ៉ុប។ គិតតាំងពីដើមឆ្នាំ២០២៣មក មានអន្តោប្រវេសន៍តាមទូកចំនួនជាង១២៧០០០នាក់បានមកដល់ឆ្នេរអ៊ីតាលី ពោលគឺពីរដងច្រើនជាងឆ្នាំ២០២២ ក្នុងរយៈពេលដូចគ្នា។ច្បាប់បែងចែងនិងទប់ស្កាត់លំហូរអន្តោប្រវេសន៍អឺរ៉ុបគ្មានប្រសិទ្ធភាព?សហភាពអឺរ៉ុបមានកិច្ចព្រមព្រៀងអន្តោប្រវេសន៍តាំងពីឆ្នាំ២០១៣ ឈ្មោះថាកិច្ចព្រមព្រៀងឌុយប្លាំង ដែលតម្រូវឱ្យជនអន្តោប្រវេសន៍មកដល់ស្រុកណាមុនគេ ត្រូវសុំសិទ្ធជ្រកកោននៅស្រុកនោះ។ ប៉ុន្តែកិច្ចព្រមព្រៀងនេះហាក់មិនស៊ីនឹងស្ថានការណ៍ ដែលត្រូវតែធ្វើកំណែទម្រង់ ព្រោះជាមួយនឹងចំនួនអន្តោប្រវេសន៍យ៉ាងហោចបីម៉ឺននាក់ក្នុងមួយឆ្នាំ ប្រទេសនៅជួរមុខដូចយ៉ាងអ៊ីតាលី ក្រិក និងកោះម៉ាល់តិ៍ជាដើមនេះ ទទួលបន្ទុកធ្ងន់តែម្នាក់ឯង។ទោះប្រេះឆាគ្នាខ្លាំងមែន តែនៅខែមិថុនាកន្លងទៅថ្មីៗនេះ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃអឺរ៉ុបទាំង២៧បានព្រមព្រៀងគ្នាធ្វើកំណែទម្រង់ពីរចំណុចសំខាន់ៗទាក់ទងនឹងការចាត់ចែងអន្តោប្រវេសន៍និងដំណើរបែបបទសុំសិទ្ធជ្រកកោន សម្រាប់មកជំនួសកិច្ចព្រមព្រៀងឌុយប្លាំង។ ប៉ុន្តែច្បាប់ថ្មីនេះមិនទាន់ត្រូវបានសភាអឺរ៉ុបអនុម័តនៅឡើយទេ។ក្នុងពេលរង់ចាំ សហភាពអឺរ៉ុបបានអនុម័តយន្តការបណ្តោះអាសន្នមួយ កាលពីខែមិថុនាឆ្នាំ២០២២ ជួយសម្រួលប្រទេសស្ថិតនៅជួរមុខ ដោយឈរលើគោលការណ៍ស្ម័គ្រចិត្ត។ យន្តការនេះ អនុញ្ញាតឲ្យប្រទេសដែលស្ម័គ្រចិត្ត១២ប្រទេស ទទួលយកជនភៀសខ្លួនពីប្រទេសជួរមុខ ចំនួនសរុប ៨០០០នាក់ក្នុងមួយឆ្នាំ។ ក្នុងចំណោមនេះ បារាំង និងអាល្លឺម៉ង់ ត្រូវទទួលម្នាក់ ៣០០០នាក់។ ក៏ប៉ុន្តែតួលេខនេះ មានតែលើក្រដាសទេ។ ជាងនេះទៅទៀត កាលពីថ្ងៃពុធម្សិលម្ង៉ៃ អាល្លឺម៉ង់បានប្រកាសព្យួរការទទួលដោយស្ម័គ្រចិត្តជនអន្តោប្រវេសន៍មកពីអ៊ីតាលីទៀត ក្រោមហេតុផលថាអ៊ីតាលីមិនព្រមគោរពកិច្ចព្រមព្រៀងឌុយប្លាំង។ ភាពប្រទាំងប្រទើសរវាងអាល្លឺម៉ង់និងអ៊ីតាលី ទើបត្រូវបានដោះស្រាយរួចនៅម្សិលមិញ ដោយអាល្លឺម៉ង់ព្រមបន្តទទួលយកអន្តោប្រវេសន៍វិញ។លំហូរអន្តោប្រវេសន៍ជាគំហុកលើកោះអ៊ីតាលី នាសប្តាហ៍នេះ បាននិងកំពុងក្លាយជាប្រធានបទការទូតដ៏ក្តៅគគុកជាថ្មីក្នុងរង្វង់សហភាពអឺរ៉ុប។ ក្រោយពីមានជំនួបត្រីភាគីរវាងរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃបារាំងអ៊ីតាលីនិងអាល្លឺម៉ង់ នៅថ្ងៃសៅរ៍ម្សិលមិញ រដ្ឋមន្ត្រីបារាំងបានរៀបចំសន្និសីទតាមទូរស័ព្ទត្រីភាគីបន្ថែមជាមួយតំណាងប្រធានាធិបតីអេស្ប៉ាញ និងស្នងការអឺរ៉ុបទទួលបន្ទុកកិច្ចការមហាផ្ទៃទៀត រួចក៏គ្រោងធ្វើដំណើរទៅកាន់កោះLampedusaដែរ។ ជាមួយនាយករដ្ឋមន្ត្រីអ៊ីតាលី ប្រធានាធិបតីបារាំងលោកអេម៉ានុយអែល ម៉ាក្រុង បានលើកមកនិយាយអំពីកាតព្វកិច្ចសាមគ្គីភាពអឺរ៉ុប ដោយបានព្រមព្រៀងគ្នា ពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអឺរ៉ុប ដើម្បីរកដំណោះស្រាយប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព ភ្លាមៗ និងយូរអង្វែង ឱ្យវិបត្តិអន្តោប្រវេសន៍ដែលញាំញីអឺរ៉ុប និងដែលធ្វើឱ្យអឺរ៉ុបប្រេះឆាគ្នា។ដើម្បីសាកល្បងកាត់បន្ថយលំហូរអន្តោប្រវេសន៍ អឺរ៉ុបបានចុះកិច្ចព្រមព្រៀងធ្វើជាដៃគូជាមួយទុយនីស៊ី ជាថ្នូរនឹងជំនួយហិរញ្ញវត្ថុរយលានអឺរ៉ូ ក្រោមវត្តមានរបស់លោកស្រីនាយករដ្ឋមន្ត្រីអ៊ីតាលីផង កាលពីខែកក្កដា២០២៣ តែកិច្ចព្រមព្រៀងជួបភាពចម្រូងចម្រាសខ្លាំង ដោយហេតុទុយនីស៊ីដឹកនាំបែបផ្តាច់ការខ្លាំង។ ការកាន់តែដុនដាបមួយកំរិតទៀត ក្រោយពីអាជ្ញាធរទុយនីស៊ីមិនអនុញ្ញាតឱ្យប្រតិភូអឺរ៉ុបចូលស្រុក។តើអ៊ីតាលីសង្ឃឹមលើទស្សនកិច្ចរបស់ប្រធានគណៈកម្មការអឺរ៉ុបយ៉ាងណា?ប្រឈមនឹងរលកអន្តោប្រវេសន៍ថ្មីនេះ នាយករដ្ឋមន្ត្រីអ៊ីតាលីបានអញ្ជើញប្រធានគណៈកម្មការអឺរ៉ុបឱ្យមើលអំពីស្ថានភាពអន្តោប្រវេសន៍នៅលើកោះអ៊ីតាលីដោយជាក់ស្តែង ដើម្បីស្រួលងាយវាយតម្លៃ និងជាពិសេសដើម្បីយកបញ្ហាអន្តោប្រវេសន៍ ទៅធ្វើជារបៀបវារៈនៃជំនួបកំពូលអឺរ៉ុប នៅខែតុលាខាងមុខ។ អាចថាជាវិធីដាក់សម្ពាធលើសហភាពអឺរ៉ុបរបស់អ៊ីតាលី ដែលឆ្លៀតប្រកាសគំរាមថា រដ្ឋាភិបាលអ៊ីតាលី ធ្លាប់មានចេតនាចង់ចាត់វិធានការបែបអស្ចារ្យតែម្តងផង។ជាងនេះទៅទៀត ក្នុងសន្និសីទកាសែតរួមជាមួយប្រធានគណៈកម្មការអឺរ៉ុប នៅលើកោះLampedusa លោកស្រីនាយករដ្ឋមន្ត្រីអ៊ីតាលី ចរចា មេឡូនី បានអះអាងថា អនាគតអឺរ៉ុបស្ថិតនៅលើកោះLampedusaនេះហើយ។ អនាគតអឺរ៉ុបអាស្រ័យទៅលើសមត្ថភាពប្រឈមនឹងបញ្ហាធំៗ ដូចយ៉ាងបញ្ហាលំហូរអន្តោប្រវេសន៍ដែលមិនអាចគ្រប់គ្រងបាន។ នេះបើតាមប្រសាសន៍របស់លោកស្រីមេឡូនីដដែល។ចំណែកលោកស្រីអួរស៊ូឡា វ៉ុនឌែរ ឡេយេន ប្រធានគណៈកម្មការអឺរ៉ុបវិញ យល់ថារលកអន្តោប្រវេសន៍ ត្រូវការមានដំណោះស្រាយថ្នាក់អឺរ៉ុប និងបានអំពាវនាវឱ្យប្រទេសជាសមាជិកសហភាពព្រមចែករំលែកអន្តោប្រវេសន៍ខ្លះពីអ៊ីតាលី។ មិនដឹងថាតើសម្រែករបស់លោកស្រីអាចចូលក្នុងត្រចៀករដ្ឋសមាជិកបានប៉ុន្មាននាក់និងប៉ុន្មានថ្ងៃទេ

9/17/2023 • 6 minutes, 30 seconds

គុយបានិងចិនបើកជំនួបកំពូលហ្សេ៧៧ទាមទារការប្តូរផ្លាស់សណ្តាប់ធ្នាប់សេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក

ជំនួបកំពូល G77 និងចិន ដែលមានប្រទេសជាងមួយរយ តំណាងឱ្យប្រជាពលរដ្ឋចំនួន៨០%នៅលើពិភពលោកមកជួបជុំគ្នា បានចាប់បើកនៅសុក្រទី១៥កញ្ញា សម្រាប់រយៈពេលពីរថ្ងៃនៅទីក្រុងឡាហាវ៉ានប្រទេសគុយបា។ ក្នុងសុន្ទរកថាបើកជំនួបកំពូល ប្រធានផ្លាស់វេនក្រុមហ្សេ៧៧ បានអំពាវនាវឱ្យមានការប្តូរផ្លាស់ក្បួនច្បាប់សេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក។ គុយបាបានធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះ ទទួលរៀបចំជំនួបកំពូលនៃក្រុមហ្សេ៧៧ និងចិន នៅថ្ងៃសុក្រនិងសៅរ៍នេះ។តើហ្សេ៧៧ជាអ្វី?ហ្សេ៧៧ជាសម្ព័ន្ធក្រុមប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ ដ៏ធំចម្បងគេនៅអង្គការសហប្រជាជាតិដែលបង្កើតឡើងនៅឆ្នាំ១៩៦៤ ដោយ៧៧ប្រទេស នៅអាស៊ី អាហ្វ្រិក និងអាមេរិឡាទីន។ ក្នុងបំណងពង្រឹងនិងកំណត់តួនាទីព្រមទាំងទម្ងន់នៃក្រុមប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍លើឆាកអន្តរជាតិ ដើម្បីជំរុញផលប្រយោជន៍សមូហភាពនិងកម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍នានា។ ហ្សេ៧៧ជាក្រុមប្រទេសដែលស្ថិតក្នុងចង្ក្រោមប្រទេសក្រីក្រ រួចក្រោយមកគេដូរមកហៅថាជាក្រុមប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍ ហើយឥលូវគេប្រើពាក្យថ្មីថា “ក្រុមប្រទេសខាងត្បូង”។ពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំ សម្ព័ន្ធហ្សេ៧៧ កើនទាំងកម្លាំង ទាំងសមាជិក ជាលំដាប់ ដល់១៣៤ប្រទេសហើយនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ និងបានដើរតួនាទីកាន់តែសំខាន់ឡើងៗ ក្នុងការចរចាអន្តរជាតិមិនថាជុំវិញសំណុំរឿងនយោបាយ ស្វែងរកសន្តិភាព ឬការអភិវឌ្ឍទេ។ បច្ចុប្បន្ន សម្ព័ន្ធហ្សេ៧៧ ជាយន្តការតែមួយគត់ដែលគួរឱ្យទុកចិត្តនិងមានដំណើរការនៃទំនាក់ទំនងការទូតសេដ្ឋកិច្ចពហុភាគីក្នុងប្រព័ន្ធអង្គការសហប្រជាជាតិ។មានគុយបាជាប្រធានផ្លាស់វេន នៅឆ្នាំនេះ និងរហូតដល់ឆ្នាំក្រោយ សម្ព័ន្ធហ្សេ៧៧ បានរៀបចំបើកជំនួបកំពូលវិសាមញ្ញ ជាលើកទីមួយរបស់ខ្លួន គិតចាប់តាំងពី១០ឆ្នាំមក ដោយបានអញ្ជើញភ្ញៀវពិសេសចិនផង។ចិនមានតួនាទីយ៉ាងណាក្នុងហ្សេ៧៧?ថ្វីបើធ្លាប់មានឈ្មោះជាប្រទេសក្រីក្រ និងកំពុងអភិវឌ្ឍក៏ដោយ ក៏ចិនគ្មានឈ្មោះជាសមាជិកសម្ព័ន្ធហ្សេ៧៧ឡើយ។ តែចិនបង្ហាញវត្តមានខ្លាំងនិងស្ទើរគ្រប់ពេលវេលាក្នុងរង្វង់សម្ព័ន្ធ ក្នុងនាមប្រទេសសង្កេតការណ៍។ ហេតុដូច្នេះហើយបានជាពេលខ្លះគេហៅជំនួបថ្ងៃនេះថាជាជំនួបកំពូល ហ្សេ៧៧+១ តែម្តងផង។ ចិនបានបញ្ជូន លោក លី ស៊ី សមាជិកគណៈកម្មការអចិន្ត្រៃយ៍នៃការិយាល័យនយោបាយបក្សកុម្មុយនិស្តចិន មកជាតំណាងជាន់ខ្ពស់។ លោក លីស៊ី បានបញ្ជាក់អំពីភាពសំខាន់នៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងក្រុមប្រទេសខាងត្បូងនិងខាងត្បូងដូចគ្នា នៅចំពោះមុខវិសមភាពពិភពលោក ដែលវិបត្តិកូវីដ១៩ បានលាតត្រដាងឱ្យឃើញ។នៅក្នុងជំនួបកំពូលហ្សេ៧៧ដែលមានសមាជិកជាងមួយប្រទេសនេះ ក៏មានប្រមុខរដ្ឋ-រដ្ឋាភិបាលមកពីជាង៣០ប្រទេសផ្សេងទៀតមកចូលរួមដែរ មានជាអាទិ៍ ប្រធានាធិបតី ប្រេស៊ីល អាហ្សង់ទីន កូឡុំប៊ី អង់ហ្កោឡា រវ៉ាន់ដា កាតា ប្រធានអាជ្ញាធរដែនដីប៉ាឡេស្ទីន ម៉ះមូដ អាបាស ព្រមទាំងលោកអគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ។ តំណាងប្រទេសជាច្រើនទៀត បានឆៀងចូលក្នុងស្តាប់ជំនួបនៅគុយបា មុននឹងបន្តដំណើរទៅក្រុងញូវយ៉ក ដើម្បីចូលរួមក្នុងមហាសន្និបាតអង្គការប្រជាជាតិដែលនឹងប្រព្រឹត្តទៅពីថ្ងៃទី ១៩ដល់ថ្ងៃទី ២៦កញ្ញាខាងមុខ។ម្យ៉ាងវិញទៀត ជំនួបកំពូលហ្សេ៧៧ ក៏ប្រព្រឹត្តទៅចំពេលពិភពលោកកំពុងមានជំនួបកំពូលអន្តរជាតិធំៗជាបន្តបន្ទាប់ គឺជំនួបហ្សេ២០ ជំនួបBrics ដែលសមាជិកហ្សេ៧៧ខ្លះ ដូចយ៉ាងប្រេស៊ីលឬអាហ្វ្រិកខាងត្បូង មានឈ្មោះក្នុងគ្រប់ក្រុម ក្រុមអ្នកក្រG77ផង ក្រុមអ្នកមានG20ផង។តើជំនួបហ្សេ៧៧ចង់បានអ្វីខ្លះ?ប្រធានបទជាផ្លូវការនៃជំនួបប្រជុំផ្តោតទៅលើ “ការជំនះឧបសគ្គនៃការអភិវឌ្ឍ តួនាទីរបស់វិទ្យាសាស្ត្រ បច្ចេកវិទ្យា និងទំនើបកម្ម”។ ប៉ុន្តែនៅក្នុងសុន្ទរកថាបើកជំនួប គ្រប់ភាគីមិនថាជាប្រធាន ឬសមាជិក ឬភ្ញៀវរបស់ហ្សេ៧៧ទេ បានបញ្ជាក់បំណងតែមួយដូចគ្នា គឺទាមទារឱ្យមានការប្តូរផ្លាស់របៀបរបបសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក។ សម្រាប់ប្រធានាធិបតីគុយបា លោក Miguel Diaz-Canel មីហ្គែល ឌីយ៉ាហ្ស កានែល ក្រុមប្រទេសខាងជើង(ប្រទេសអ្នកមាន) រៀបចំដឹកនាំពិភពលោកទៅតាមប្រយោជន៍ពួកគេយូរមកហើយ ឥលូវដល់ពេល ក្រុមប្រទេសខាងត្បូងដែលត្រូវប្តូរក្បួនដឹកនាំម្តង។ ក្រុមប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ ជាជនរងគ្រោះដ៏ចំបងគេនៃវិបត្តិគ្រប់ទម្រង់នៅលើពិភពលោក ជាជនរងគ្រោះនៃការប្រែប្រួលវដ្តពាណិជ្ជកម្ម ហិរញ្ញវត្ថុអន្តរជាតិ និងការផ្តោះប្តូរមិនស្មើភាព ព្រមទាំងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។ លោកប្រធានាធិបតីគុយបា បានប្រកាសថ្កោលទោសរចនាសម្ព័ន្ធអន្តរជាតិដែលស្អប់ខ្ពើមរើសអើងវឌ្ឍនភាពរបស់ក្រុមប្រទេសខាងត្បូង។ ជាមួយនឹងការលើកសរសើរប្រទេសម្ចាស់ផ្ទះគុយបា ដែលប្រឹងប្រែងអភិវឌ្ឍថ្នាំបង្ការជំងឺកូវីដ១៩ដោយខ្លួនឯងបានសម្រេច លោកអគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ អង់តូនីញ៉ូ ហ្គូទែរក៍ ក៏ចង់ឃើញពិភពលោកធ្វើត្រឹមត្រូវជាងបច្ចុប្បន្ន ហើយឆ្លើយតបទៅនឹងសេចក្តីត្រូវការផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍបានប្រសើរឡើង។ជំនួបកំពូលហ្សេ៧៧ ទំនងជានឹងត្រូវចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមនៅល្ងាចថ្ងៃសៅរ៍នេះ ទាមទារសិទ្ធិអភិវឌ្ឍរបស់ខ្លួន នៅក្នុងពិភពដែលកាន់តែផ្តាច់មុខ អយុត្តិធម៌ មិនស្មើភាព និងសាហាវឡើងៗ។ក្រៅអំពីបរិហាររិះគន់វិសមភាពសេដ្ឋកិច្ចនៅលើពិភពលោក សម្ព័ន្ធហ្សេ៧៧ក្នុងសំឡេងដ៏ច្រើន ព្រមទាំងចិនផង បានទាមទារឱ្យកាត់បន្ថយបំណុលរបស់ក្រុមប្រទេសក្រីក្រខ្លាំង ដើម្បីអាចមានលទ្ធភាពធ្វើអន្តរកាលថាមពល។ ការចរចាជាលក្ខណៈសកលដើម្បីកាត់បន្ថយបំណុលរួចឈានបើកឱ្យមានមូលនិធិសាធារណៈទើបអាចនាំប្រទេសក្រីក្រឆ្លងអន្តរកាលថាមពលឆ្ពោះទៅរកសេដ្ឋកិច្ចគ្មានបញ្ចេញកាបោនបាន។ នេះបើតាមប្រសាសន៍របស់លោកប្រធានាធិបតីកូឡុំប៊ី។ ប្រធានាធិបតីអាហ្សង់ទីនបានបន្ថែមថា ក្រុមប្រទេសខាងត្បូង ហ៊ានទាមទារផលស្មើភាព ក៏ព្រោះតែខាងត្បូងជាប្រភពនៃសេចក្តីត្រូវការគ្រប់យ៉ាងរបស់ពិភពលោកខាងជើង(របស់អ្នកមាន) ៖ ស្បៀងអាហារផលិតនៅអាមេរិកខាងត្បូង ថាមពលនៅប្រទេសអារ៉ាប់ ...៕

9/16/2023 • 6 minutes, 9 seconds

រថយន្តអគ្គិសនី៖ តើសង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មរវាងចិននិងអឺរ៉ុប កំពុងតែចាប់ផ្តើមហើយមែនទេ?

ការបោះពាក្យសម្តី និងការគំរាម បានចាប់ផ្តើមមាន រវាងអាជ្ញាធរចិន និងសហភាពអឺរ៉ុប ទាក់ទិននឹងសំណុំរឿងរថយន្តអគ្គិសនី។ កាលពីថ្ងៃពុធទី១៣កញ្ញា លោកស្រី Ursula Von der Layen ប្រធានគណកម្មការអឺរ៉ុប បានប្រកាសថាអឺរ៉ុបនឹងបើកការស៊ើបអង្កេត ទៅលើរថយន្តអគ្គិសនីនាំចូលមកពីចិន ដោយសារតែមានការសង្ស័យថាវាបានបំពាន នឹងលក្ខខណ្ឌប្រកួតប្រជែងដោយស្មោះត្រង់។ ចិនគំរាមតបវិញ ថាខ្លួននឹងចាត់វិធានការសងសិកវិញ មកលើក្រុមហ៊ុនអឺរ៉ុប។ រដ្ឋចិន ជួយឧបត្ថម្ភសហគ្រាសផលិតរថយន្តអគ្គិសនីខ្លួន?ថ្លែងទៅកាន់អង្គសភាអឺរ៉ុប កាលពីថ្ងៃទី១៣កញ្ញា លោកស្រីប្រធានគណកម្មការអឺរ៉ុប បានលើកឡើងថា ក្រុមការងារស៊ើបអង្កេតនៃគណកម្មការអឺរ៉ុប នឹងបើកការស៊ើបអង្កេតទ្រង់ទ្រាយធំមួយ ទៅលើបណ្តាក្រុមហ៊ុនចិន ដែលផលិតរថយន្តដើរដោយអាគុយអគ្គិសនី នាំចូលមកលក់នៅក្នុងទីផ្សារអឺរ៉ុប។ លោកស្រីអះអាងថា បច្ចុប្បន្ននេះ ទីផ្សារអឺរ៉ុបត្រូវជន់ជោរ ពោរពេញដោយរថយន្តអគ្គិសនីមានតម្លៃថោក នាំចូលមកពីចិន។ កក្តាតម្លៃថោកខ្លាំងនេះ វាអាចធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ មកលើលទ្ធភាពនៃការប្រកួតប្រជែង របស់រថយន្តអគ្គិសនីផ្សេងទៀត ដែលផលិតនៅក្នុងទឹកដីអឺរ៉ុប។លោកស្រី Ursula Von der Layen បានបន្ថែមថា អ្វីដែលគណកម្មការអឺរ៉ុបចង់ដឹងច្បាស់ គឺថាតើក្រុមហ៊ុនចិនទាំងនោះ បានទទួលនូវជំនួយថវិកា ពីរដ្ឋចិនដែរឬទេ នៅក្នុងសកម្មភាពផលិតរបស់ខ្លួន ទើបបានជាអាចលក់ ក្នុងតម្លៃថោកបែបនេះ។ ប្រសិនបើមានមែន នោះគឺវាជាករណីបំពាន ទៅនឹងលក្ខខណ្ឌច្បាប់របស់អឺរ៉ុប ដែលធានាការពារ “ការប្រកួតប្រជែងដោយស្មោះត្រង់”។ លោកស្រីប្រធានគណកម្មការអឺរ៉ុប បានលើកឧទាហរណ៍និងបទពិសោធន៍ដ៏លំបាកលំបិន ដែលសហគ្រាសអឺរ៉ុបក្នុងវិស័យផលិតផ្ទាំងសូឡា ត្រូវរងគ្រោះដោយការប្រកួតប្រជែងដោយមិនស្មោះត្រង់ ពីសំណាក់សហគ្រាសរបស់ចិន។លោកស្រីបានគូសបញ្ជាក់ថា អឺរ៉ុបបើកទីផ្សារខ្លួនចំហរ ប្រកួតប្រជែងជាមួយទំនិញមកពីខាងក្រៅដោយមិនប្រកាន់ទេ តែអឺរ៉ុបក៏មិនអាចល្ងង់ឆោត ទុកឲ្យគេលេងខ្សែលើដែរ។ ដូច្នេះអឺរ៉ុបត្រូវតែការពារសហគ្រាសរបស់ខ្លួន ពីការប្រកួតប្រជែងដែលមិនស្មោះត្រង់។ លោកស្រីបានបញ្ជាក់ថា ដើម្បីកែតម្រូវបញ្ហានេះ គឺអឺរ៉ុបអាចពិចារណាសម្រេចដាក់ចុះនូវពន្ធបន្ថែមថ្មីទៀត លើរថយន្តអគ្គិសនីនាំចូលមកពីចិន ដោយអាស្រ័យទៅលើលទ្ធផលនៃការស៊ើបអង្កេត។ចិនថា៖ “អឺរ៉ុបចង់ការពារតែផលិតផលខ្លួន”ក្រោយការប្រកាសបើកការស៊ើបអង្កេតនេះ ភាគីចិនបានប្រតិកម្មភ្លាមៗ តាមរយៈលិខិតប្រកាសរបស់ក្រសួងពាណិជ្ជកម្មចិន ចុះថ្ងៃទី១៤កញ្ញា។ លោក He Yadong អ្នកនាំពាក្យក្រសួងពាណិជ្ជកម្មចិន បានថ្លែងទៅកាន់អ្នកកាសែតថា វិធានការរបស់អឺរ៉ុប ដោយសំអាងពាក្យថា ដើម្បីការពារការប្រកួតប្រជែងដោយស្មោះត្រង់នោះ ធាតុពិតគឺវាជាវិធានការ “ការពារនិយម” ដោយចំហរ ដែលអឺរ៉ុប ចង់ការពារតែផលិតផលខ្លួន។អ្នកនាំពាក្យចិនដដែល បានបន្ថែមថា វិធានការការពារនិយមរបស់អឺរ៉ុបនេះ នឹងបង្កើតឲ្យមានផលអាក្រក់ជាក់ជាមិនខាន ទៅលើទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ចពាណិជ្ជកម្ម រវាងចិននិងសហភាពអឺរ៉ុប។ ផលវិបាកនេះ នឹងធ្លាក់ទៅលើក្រុមហ៊ុនសហគ្រាសរបស់អឺរ៉ុបខ្លួនឯង នៅថ្ងៃខាងមុខ ព្រោះវានឹងធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ ដល់បណ្តាញផ្គត់ផ្គង់ក្នុងវិស័យឧស្សាហកម្មផលិតរថយន្ត ទូទាំងពិភពលោក។ ក្រសួងពាណិជ្ជកម្មចិន បានអះអាងថា វិស័យឧស្សាហកម្មផលិតរថយន្តដើរដោយអាគុយអគ្គិសនីរបស់ចិន បានរីកចម្រើនរហូតដល់កម្រិតបច្ចុប្បន្ន វាគឺជាលទ្ធផលនៃការខិតខំប្រឹងប្រែង ស្រាវជ្រាវ រកបច្ចេកវិទ្យាថ្មីឥតស្រាកស្រាន្តរបស់ចិន។ក្នុងវិស័យផលិតរថយន្តអគ្គិសនី ចិនមានប្រៀបជាងអឺរ៉ុប?គួរបញ្ជាក់ថា អស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ ដែលឧស្សាហកម្មផលិតរថយន្តចិន បានផ្តោតអាទិភាពទៅលើការផលិតរថយន្តដើរដោយអាគុយអគ្គិសនី។ ពោលគឺទំហំនៃការផលិតរបស់ចិន សម្រាប់បំពេញតម្រូវការទីផ្សារក្នុងស្រុក មានច្រើនខ្លាំងណាស់ បើប្រៀបធៀបទៅនឹងអឺរ៉ុប ដែលទើបតែប្រាស់ខ្លួន ងាកទៅចាប់ផ្តើមផលិតរថយន្តអគ្គិសនី នៅប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះប៉ុណ្ណោះ។អ្វីដែលចិនមានប្រៀប គឺចិនវត្ថុធាតុដើមរ៉ែកម្រ ដែលគេត្រូវការចាំបាច់ ក្នុងការផលិតអាគុយអគ្គិសនីប្រើក្នុងរថយន្ត។ ដូច្នេះប្រការនេះ អាចទាញតម្លៃផលិតរបស់ចិនឲ្យអស់តិច។ នៅទីផ្សារក្នុងស្រុកចិន រថយន្តអគ្គិសនីជាច្រើនបានលេចមុខ មានដូចជា BYN Geely XPeng Nio និង Leapmotor ជាដើម។យ៉ាងណាក៏ដោយ រថយន្តអគ្គិសនីរបស់ចិន មិនសូវមានគេស្គាល់ ឬមិនសូវបានទទួលទំនុកចិត្តប៉ុន្មានទេ ជាពិសេសនៅលើទីផ្សារអឺរ៉ុប។ ទើបតែប្រមាណ២ ៣ឆ្នាំចុងក្រោយនេះប៉ុណ្ណោះ ដែលម៉ាករថយន្តចិន បានចាប់ផ្តើមវាយលុកយ៉ាងខ្លាំង មកក្នុងទីផ្សារអឺរ៉ុប។ ជាក់ស្តែងរថយន្តម៉ាក BYD ដែលបានហក់ចូលមកបង្ហាញខ្លួន នៅក្នុងកម្មវិធីពិព័រណ៍រថយន្តអន្តរជាតិធំៗ នៅតាមបណ្តាប្រទេសអឺរ៉ុប ហើយដែលទទួលបានចំណាប់អារម្មណ៍ខ្ពស់ ដោយសារតែមានតម្លៃគួរឲ្យទាក់ទាញ។នៅទីផ្សារក្នុងស្រុកចិនវិញ រថយន្តអគ្គិសនីអឺរ៉ុប ពិបាកប្រជែងជាមួយរថយន្តចិនណាស់។ ក្នុងក្របខណ្ឌកាត់បន្ថយការបញ្ចេញឧស្ម័នកាបូនិក រដ្ឋចិនបានកំណត់កម្មវត្ថុ ឈានទៅលក់រថយន្តអគ្គិសនី ឬហាយប្រីដ ឲ្យបានទំហំ២០% ក្នុងមួយឆ្នាំ ពីនេះដល់ឆ្នាំ២០២៥ សម្រាប់ទីផ្សារក្នុងស្រុក។ យោងតាម សហភាពសហគ្រាសផលិតរថយន្តចិន គឺក្នុងឆ្នាំ២០២២កន្លងទៅ គឺទំហំលក់រថយន្តអគ្គិសនីនិងហាយប្រីដ បានកើនឡើងមួយទ្វេរជា២ ពោលគឺស្មើនឹងជាង១ភាគ៤ នៃការលក់រថយន្តសរុបនៅទីទាំងប្រទេសចិន។ ជាមួយបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ច អតិផរណា កត្តាតម្លៃគឺជាចំណុចសំខាន់ ខណៈប្រជាជនចិនកាន់តែច្រើន កាន់តែមិនសូវហ៊ានចំណាយ។ ក្នុងបរិបទនេះ រថយន្តអគ្គិសនីរបស់ចិនដែលមានតម្លៃថោក លក់ដាច់ជាងរថយន្តអគ្គិសនីនាំចូលពីក្រៅ។អាល្លឺម៉ង់ខ្លាចចិត្តចិនស្ថិតនៅក្នុងបរិបទនៃការប្រកួតប្រជែងដ៏តានតឹងនេះ ប្រទេសអឺរ៉ុបខ្លះជាក់ស្តែង ប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ ដែលឧស្សាហកម្មរថយន្ត រំពឹងយ៉ាងខ្លាំងទៅលើទីផ្សារចិន បានបង្ហាញការប្រុងប្រយ័ត្ន ដោយមិនចង់ធ្វើរដ្ឋាភិបាលចិនថ្នាំងថ្នាក់នឹងខ្លួនទេ។ យ៉ាងណាក៏ដោយ ក្រោយការប្រកាស របស់គណកម្មការអឺរ៉ុប ស្តីពីការបើកការស៊ើបអង្កេត លើសហគ្រាសផលិតរថយន្តចិន លោករដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចអាល្លឺម៉ង់ Robert Habeck បានលើកឡើងថា អាល្លឺម៉ង់សូមស្វាគមន៍ចំពោះវិធានការរបស់អឺរ៉ុប។តែទន្ទឹមគ្នានេះ លោកបានអះអាងថា វាគ្រាន់តែជាដំណាក់កាលបើកការស៊ើបអង្កេតប៉ុណ្ណោះ។ លោកបន្ថែមបញ្ជាក់ទៀតថា មិនមែនអឺរ៉ុបចង់រារាំង មិនឲ្យរថយន្តអគ្គិសនីមានតម្លៃថោកចូលមកលក់នៅអឺរ៉ុបនោះទេ។ តែអឺរ៉ុបគ្រាន់តែចង់ដឹងឲ្យច្បាស់ ថាវាអាចមានអ្វីលាក់បាំង នៅពីក្រោយតម្លៃដ៏ថោកនេះដែរឬទេ ហើយថាតើការលាក់បាំងនេះ វាបានបំពានដោយផ្ទាល់ ឬដោយប្រយោលមកលើ លក្ខខណ្ឌប្រកួតប្រជែងដោយស្មោះត្រង់ ដោយរបៀបណាតែប៉ុណ្ណោះ៕

9/14/2023 • 6 minutes, 47 seconds

អាមេរិក៖ សមាជិកសភាបក្សសាធារណរដ្ឋ ប្រកាសបើកនីតិវិធីទម្លាក់លោក ចូ បៃដិន

បន្ទាប់ពីលោកដូណាល់ ត្រាំ គឺដល់វេនលោកចូ បៃដិនម្តង ដែលត្រូវរងនីតិវិធី ទម្លាក់ពីតំណែងប្រធានាធិបតី សម្រេចដោយសមាជិកសភាអាមេរិក។ លោក Kevin McCarthy ប្រធានសភាតំណាង ដែលគណបក្សសាធារណរដ្ឋ មានសំលេងភាគច្រើននោះ បានប្រកាសឲ្យដឹង កាលពីថ្ងៃអង្គារ ទី១២កញ្ញា ថាសភាតំណាងនឹងបើកនីតិវិធីបោះឆ្នោត ទំលាក់លោកចូ បៃដិន ពីតំណែងប្រធានាធិបតី ដោយអះអាងថា ព្រោះលោកចូ បៃដិន បាន “កុហក” ប្រជាជាតិអាមេរិក។ លោកចូ បៃដិន ត្រូវគេចោទពីអ្វី?ថ្លែងទៅកាន់អ្នកកាសែត នៅវិមានកាពីតូល កាលពីថ្ងៃអង្គារទី១២កញ្ញា លោក Kevin McCarthy ដែលជាប្រធានក្រុមសមាជិកសភាបក្សសាធារណរដ្ឋ បានអះអាងថា ក្រុមសមាជិកសភាបានស្វែងរកឃើញ ឈានទៅកំណត់ការចោទប្រកាន់ជាក់ច្បាស់ និងមានមូលដ្ឋាន ចំពោះទង្វើរបស់លោកចូ បៃដិន ដែលជាទង្វើមានលក្ខណៈជា “វប្បធម៌ពុករលួយ”។ លោក Kevin McCarthy បានសង្កាត់បញ្ជាក់ថា គឺលោកប្រធានាធិបតី ចូ បៃដិន បានកុហកប្រជាពលរដ្ឋអាមេរិក ដោយបានលាក់បាំងសំណុំរឿងជំនួញរកស៊ី របស់ក្រុមគ្រួសារលោក នៅឯបរទេស។សូមបញ្ជាក់ថា សំណុំរឿងនេះ គឺទាក់ទិននឹងកូនប្រុសរបស់លោក ចូ បៃដិន ឈ្មោះ Hunter Biden។ ការស៊ើបអង្កេតរបស់គណកម្មការសភាតំណាង បានចោទថា លោកម្នាក់នេះធ្លាប់បានជំនួញជាច្រើនគួរឲ្យសង្ស័យ នៅអ៊ុយក្រែន និងនៅចិនជាដើម ក្នុងអំឡុងពេលដែលឪពុកខ្លួន គឺលោក ចូ បៃដិន នៅជាអនុប្រធានាធិបតី រវាងពីឆ្នាំ២០០៩-២០១៧។ គេចោទថា កូនប្រុសលោកចូ បៃដិន បានប្រើប្រាស់ឥទ្ធិពលឈ្មោះឪពុកខ្លួន ដើម្បីទទួលបានកិច្ចសន្យាជំនួញធំៗ។គួររំលឹកដែរថា លោក Hunter Biden ធ្លាប់បានបង្ករបញ្ហាជារឿយ ដល់លោកចូ បៃដិន។ ក្រៅពីជាអ្នកជំនួញម្នាក់ ដែលធ្លាប់មានរឿងក្តីក្តាំជាច្រើននៅចំពោះមុខតុលាការ ទាក់ទិននឹងសំណុំរឿងគេចពន្ធ លោក Hunter Biden មានប្រវត្តិធ្លាប់ប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀន ហើយធ្លាប់ត្រូវតុលាការចោទប្រកាន់ផងដែរ ទាក់ទិននឹងករណីកាន់កាប់អាវុធដោយខុសច្បាប់។ តែយ៉ាងណាក៏ដោយ លោកចូ បៃដិន តែងតែបានអះអាងជាសាធារណៈ ថាលោកស្រលាញ់និងគាំទ្រកូនប្រុសលោកជានិច្ច។ហេតុអ្វីទើបតែចាប់ផ្តើមនីតិវិធីនៅពេលនេះ?ការពិតទៅ អស់រយៈពេលជាច្រើនខែមកហើយ ដែលក្រុមសមាជិកសភាបក្សសាធារណរដ្ឋ ដែលគាំទ្រលោកដូណាល់ ត្រាំ បានទាមទារឲ្យបើកនីតិវិធី បោះឆ្នោតទម្លាក់លោកចូ បៃដិន ពីតំណែង។ លោក Kevin McCarthy ដែលជាមនុស្សរបស់បក្សសាធារណរដ្ឋ បានក្លាយជាប្រធានសភាតំណាងកាលពីខែមករា បន្ទាប់ពីបក្សសាធារណរដ្ឋ បានឈ្នះឆ្នោតបានអាសនៈភាគច្រើន ក្រោយការបោះឆ្នោតពាក់កណ្តាលអាណត្តិ។ លោក Kevin McCarthy បានចរចា ធ្វើសម្បទានមួយចំនួន ជាមួយក្រុមរបស់លោកដូណាល់ ត្រាំ ដែល ហើយបានសុខចិត្តធ្វើតាមការចង់បានរបស់ក្រុមនេះ បើទោះបីជាសមាជិកសភាបក្សសាធារណរដ្ឋច្រើននាក់ទៀត បានបង្ហាញការជំទាស់ក៏ដោយ។បន្ទាប់ពីបានអាសនៈភាគច្រើនក្នុងសភាតំណាង ក្រុមសមាជិកសភាបក្សសាធារណៈរដ្ឋស្និទ្ធនឹងលោកដូណាល់ ត្រាំ បានជំរុញឲ្យបើកការស៊ើបអង្កេត ដើម្បីឈានទៅអនុម័តនីតិវិធីទំលាក់លោក ចូ បៃដិន។ ជាងនេះទៀត លោក Kevin McCarthy អាចប្រឈមនឹងការបោះឆ្នោតទំលាក់ចេញពី មុខតំណែងប្រធានសភាតំណាង ប្រសិនបើលោកបើលោកមិនប្រកាសបើកនីតិវិធីនេះ ទៅតាមការទាមទាររបស់ក្រុមលោកដូណាល់ ត្រាំទេនោះ។"គ្មានភស្តុតាង!"លោក Ian Sams អ្នកនាំពាក្យម្នាក់នៃសេតវិមាន បានលើកឡើងនៅលើបណ្តាញសង្គម X ថា ក្រុមសមាជិកសភាបក្សសាធារណរដ្ឋ បានបើកការស៊ើបអង្កេតទៅលើរូបលោក ចូ បៃដិន អស់រយៈ៩ខែមកហើយ។ តែ ៩ខែមកនេះ គឺគ្មានបានលទ្ធផល គ្មានបានភស្តុតាងសូម្បីតែមួយ មកបញ្ជាក់លើការចោទប្រកាន់នេះទេ។ ការចោទប្រកាន់ ដែលសេតវិមានអាមេរិក អះអាងថា គឺវាជាឆន្ទៈនយោបាយ រំខានមកលើបេក្ខភាពឈរឈ្មោះអាណត្តិថ្មី របស់លោកចូ បៃដិនតែប៉ុណ្ណោះ។ដូចគ្នាដែរ លោក Hakeem Jeffries ប្រធានក្រុមសមាជិកសភាតំណាង មកពីបក្សប្រជាធិបតេយ្យ បានថ្លែងប្រាប់អ្នកកាសែតថា នីតិវិធីដែលក្រុមសមាជិកសភាបក្សសាធារណរដ្ឋ ប្រកាសបើកនេះ វាគឺជានីតិវិធីដែលខុសច្បាប់ ព្រោះថាវាគ្មានផ្អែកលើមូលដ្ឋានអ្វីទាំងអស់។ លោកអះអាងថា គេមិនបានរកឃើញ ភស្តុតាងណាមួយបញ្ជាក់ថាលោកចូ បៃដិនបានធ្វើខុស ដែលអាចឈានទៅទទួលរងនីតិវិធីនេះទេ។ អ្វីដែលក្រុមសមាជិកសភាបក្សសាធារណរដ្ឋកំពុងតែធ្វើនេះ គឺជានីតិវិធីឲ្យខាតតែពេលវេលា និងថវិការដ្ឋតែប៉ុណ្ណោះ។តើនីតិវិធីនេះ អាចមានផលវិបាកអ្វីខ្លះ?គួរបញ្ជាក់ថា សម្រាប់ពេលនេះ គឺគ្មានអ្វីអាចអះអាងបានទេ ថានីតិវិធីនេះ នឹងអាចឈានទៅសម្រេចបានលទ្ធផល ដូចអ្វីដែលក្រុមសមាជិកសភាបក្សសាធារណៈរដ្ឋរំពឹងចង់បាននោះ។ តាមច្បាប់កំណត់ និតីវិធីនេះ នឹងត្រូវធ្វើឡើង ដោយ២តំណាក់កាល។ ទីមួយគឺសភាតំណាង នឹងបោះឆ្នោតលើអត្ថបទច្បាប់មួយ ដែលគេហៅថាច្បាប់ «Impeachment » ដោយគេត្រូវការសំឡេងភាគច្រើន ៥០+១។ បក្សសាធារណរដ្ឋមានសំឡេងភាគច្រើននៅសភាតំណាង ដូច្នេះ តំណាក់កាលនេះអាចទៅដោយរលូន គ្មានឧបសគ្គ។ តែជំហានបន្ទាប់ គឺអត្ថបទច្បាប់នេះ នឹងត្រូវបញ្ជូនទៅកាន់ព្រឹទ្ធសភា ដើម្បីបោះឆ្នោតអនុម័ត ដែលគេត្រូវការសំឡេងភាគច្រើនដាច់ខាត ២ភាគ៣ ក្នុងចំណោមសមាជិកព្រឹទ្ធសភាទាំង១០០នាក់។ ព្រឹទ្ធសភាអាមេរិក បច្ចុប្បន្នគឺបក្សប្រជាធិបតេយ្យមានសំឡេងភាគច្រើន។ផ្អែកតាមការវិភាគ របស់លោក Larry Sabato សាស្ត្រាចារ្យវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ គឺនីតិវិធីImpeachment នេះ អាចនឹងត្រលប់មកបង្កការលំបាក ដល់គណបក្សសាធារណរដ្ឋខ្លួនឯងទៅវិញទេ ព្រោះថា ក្នុងសំណុំរឿងនេះ គឺវាគ្មានភស្តុតាងដាក់បន្ទុកទាល់តែសោះ។ ក្រុមលោក ចូ បៃដិន អាចនឹងប្រើប្រាស់រឿងនេះ យកទៅឃោសនាស្តីបន្ទោសទៅលើលោកដូណាល់ ត្រាំ ព្រមទាំងបក្សពួក ថាមានចេតនាអាក្រក់ ចង់កេងចំណេញនយោបាយ ខណៈការបោះឆ្នោតកាន់តែខិតជិតមកដល់។ យ៉ាងណាក៏ដោយ កិត្តិនាមរបស់លោកចូ បៃដិន ដែលធ្លាប់តែរឹងមាំ ថាជាមនុស្សទៀងត្រង់ មិនចេះភូតភរនោះ ក៏អាចត្រូវប៉ះពាល់ខ្លះដែរ នៅពេលណានីតិវិធីនេះនឹងដំណើរការទៅ ហើយនឹងមានការសួរចម្លើយដេញដោល ផ្សាយបន្តផ្ទាល់តាមកញ្ចក់ទូរទស្សន៍ញឹកញាប់។ទន្ទឹមគ្នានេះដែរ នៅស្ថាប័ននីតិបញ្ញតិ្តអាមេរិក សមាជិកសភាបក្សសាធារណរដ្ឋ និងបក្សប្រជាធិបតេយ្យ នឹងកាន់តែប្រឈមមុខ ឈ្លោះប្រកែកគ្នាខ្លាំងឡើង ដោយសារតែនីតិវិធីនេះ។ លោកសាស្ត្រាចារ្យ Larry Sabato បានលើកឡើងថា ការឈ្លោះប្រកែកគ្នានេះ អាចនឹងធ្វើឲ្យសមាជិកសភាទាំង២បក្ស មិនអាចរកការស្រុះស្រួលគ្នាបាន ទាក់ទិននឹងច្បាប់ថវិកាជាតិ ដែលនឹងត្រូវបោះឆ្នោតឲ្យបានមុនថ្ងៃទី៣០កញ្ញា។ បើច្បាប់ថវិកាជាតិ មិនអាចអនុម័តបានទេនោះ ស្ថាប័នរដ្ឋសហព័ន្ធអាចនឹងប្រឈមហានិភ័យគ្មានប្រាក់ចំណាយ៕

9/13/2023 • 6 minutes, 54 seconds

លោកគីមជុងអ៊ុនធ្វើដំណើរទៅជួបប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ីពូទីនដើម្បីអ្វី?

ស្របតាមការអញ្ជើញរបស់លោកប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ី លោកគីម ជុងអ៊ុន បានធ្វើដំណើរទៅដល់ទឹកដីរុស្ស៊ីហើយ ហើយនឹងមានជំនួបជាមួយលោក ពូទីន នៅថ្ងៃខាងមុខ។ នេះបើតាមសេចក្តីប្រកាសរបស់ក្រសួងការពារជាតិកូរ៉េខាងត្បូង។ ទស្សនកិច្ចផ្លូវការ ដែលជាដំណើរទៅបរទេសជាលើកទីមួយ របស់លោកគីម ជុងអ៊ុន គិតចាប់តាំងពីមានផ្ទុះវិបត្តិសកលកូវីដ១៩មក ទំនងជាអាចនាំដល់ការចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងសព្វាវុធ ដើម្បីទ្រទ្រង់ប្រតិបត្តិការយោធារុស្ស៊ីនៅអ៊ុយក្រែន។ ម៉ូស្គូនិងព្យុងយ៉ាង មិនបង្ហើបឱ្យដឹងអំពីខ្លឹមសារនៃទស្សនកិច្ចនេះទេ ប៉ុន្តែសេចក្តីថ្លែងការណ៍កូរ៉េខាងជើងបានផ្តល់តម្រ៉ុយខ្លះៗ។ ដូចជីតា គីមអ៊ីលស៊ុង ដែលធ្វើដំណើរតែតាមរថភ្លើង ប្រមុខដឹកនាំកូរ៉េខាងជើង គីម ជុងអ៊ុន បានទៅដល់ក្រុងមាត់សមុទ្ទភាគខាងកើតបំផុតនៃប្រទេសរុស្ស៊ី តាមរថភ្លើងផ្ទាល់របស់ត្រកូលគីម នៅថ្ងៃអង្គារទី ១២កញ្ញា២០២៣នេះ ។ ភ្នាក់ងារសារព័ត៌មានផ្លូវការរុស្ស៊ី បានបង្ហោះបង្ហាញទិដ្ឋភាព ក្បួនរថភ្លើងពណ៌បៃតងចាស់របស់លោកគីមជុងអ៊ុន លូនសន្សឹមៗចូលក្នុងស្ថានីយ៍អយស្ម័យយាន អូសទាញដោយក្បាលរថភ្លើងរុស្ស៊ី។ រថភ្លើងពិសេសពាសដែក (បាញ់មិនធ្លុះ) មានបំពាក់ដោយអាវុធការពារខ្លួនរបស់មេដឹកនាំកូរ៉េខាងជើង ធ្ងន់ខ្លាំង អាចបើកបរបានក្នុងល្បឿនត្រឹមប្រមាណ៦០គីឡូម៉ែត្រក្នុងមួយម៉ោងប៉ុណ្ណោះ។ ដូច្នេះបើតាមកាសែតកូរ៉េខាងត្បូងChosun Ilbo ពីព្យុងយ៉ាងមកដល់ក្រុងVladivostokរបស់រុស្ស៊ី រថភ្លើងត្រូវការថេរវេលា យ៉ាងហោច២០ម៉ោង។អ្វីជាកម្មវត្ថុនៃដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោកគីម នៅរុស្ស៊ី?ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់ប្រមុខដឹកនាំកូរ៉េខាងជើងនៅបរទេសជាករណីកម្របំផុត។ តាំងពីឡើងកាន់អំណាចនៅឆ្នាំ២០១១មក លោក គីមជុងអ៊ុនធ្វើដំណើរទៅបរទេស ជាលើកទី១០ ប៉ុណ្ណោះ។ នេះជាទស្សនកិច្ចនៅបរទេសលើកដំបូង គិតចាប់តាំងពីផ្ទុះវិបត្តិកូវីដ១៩មក។ បើតាមអ្នកនាំពាក្យក្រេមឡាំងស្រង់យកមកផ្សាយដោយទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មានផ្លូវការរុស្ស៊ី Ria Novosti ក្នុងអំឡុងពេលទស្សនកិច្ចផ្លូវការនេះ លោកគីមជុងអ៊ុននឹងមានជំនួបជាមួយលោកប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ីពូទីន ដើម្បីជជែកពិភាក្សាគ្នាអំពីប្រធានបទក្តៅគគុកមួយចំនួន។ ប៉ុន្តែម៉ូស្គូមិនបានបញ្ជាក់ឱ្យដឹងឡើយថាតើជំនួបផ្លូវការ ជាលើកទីពីរ រវាងប្រមុខដឹកនាំទាំងពីរ ប្រព្រឹត្តនៅថ្ងៃណា ទីណា កន្លែងណាឱ្យប្រាកដទេ។ កាលពីឆ្នាំ២០១៩ លោកគីមជុងអ៊ុននិងលោកពូទីន ធ្លាប់ជួបគ្នាជាផ្លូវការម្តង នៅក្រុងខាងកើតបំផុតនៃប្រទេសរុស្ស៊ី។ ពេលនេះលោកពូទីន ក៏កំពុងស្ថិតនៅក្នុងក្រុងវ្លាឌីវ៉ូស្តុក ដើម្បីចូលរួមក្នុងវេទិកាសេដ្ឋកិច្ចប្រចាំឆ្នាំ ដែលនឹងត្រូវបិទបញ្ចប់នៅថ្ងៃពុធទី១៣កញ្ញាស្អែក។ គ្រាន់តែថាជំនួបគីម-ពូទីន ត្រូវរៀបចំឡើងក្នុងក្របខ័ណ្ឌផ្សេងមួយទៀត។ នេះបើតាមអ្នកនាំពាក្យវិមានក្រេមឡាំងDmitri Peskovដដែល ដែលបញ្ជាក់ថាការស្ថាបនាទំនាក់ទំនងជាមួយប្រទេសជិតខាង ពោលគឺកូរ៉េខាងជើងដែលផ្តល់ប្រយោជន៍ដល់ប្រទេសទាំងពីរទើបសំខាន់ ឯពាក្យព្រមានរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកមិនសំខាន់ឡើយ។ សម្រាប់វ៉ាស៊ីនតោន ជំនួបនេះជាឱកាសសម្រាប់រុស្ស៊ីស្វែងរកសព្វាវុធពីកូរ៉េខាងជើង ដើម្បីទ្រទ្រង់និងបន្តប្រតិបត្តិការយោធានៅអ៊ុយក្រែន។កូរ៉េខាងជើងនិងរុស្ស៊ីនឹងចុះកិច្ចព្រមព្រៀងសព្វាវុធ?ម៉ូស្គូនិងព្យុងយ៉ាង បានទម្លាយព័ត៌មានទាក់ទងនឹងកម្មវត្ថុនៃដំណើរទស្សនកិច្ចដ៏កម្ររបស់លោកគីម ជុងអ៊ុននៅរុស្ស៊ីយ៉ាងតិចតួចបំផុត។ ប៉ុន្តែយោលទៅតាមសមាសភាពក្រុមប្រតិភូអមដំណើរ ដែលមានជាអាទិ៍ថ្នាក់ដឹកនាំជាន់ខ្ពស់យោធា និងរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេស ព្រមទាំងមេបញ្ជាការកងទ័ពជើងទឹក និងមន្ត្រីទទួលបន្ទុកកម្មវិធីអវកាសកូរ៉េខាងជើងម្នាក់ ផង គេអាចកាត់យល់និងសន្និដ្ឋានបានថា ជំនួបរវាងលោកវ្លាឌីមៀរ ពូទីននិងលោកគីម ជុងអ៊ុន ជាការបង្ខិតទំនាក់ទំនងការទូតរវាងប្រទេសទាំងពីរ ជាមួយនឹងកម្មវត្ថុឈានទៅសម្រេចកិច្ចព្រមព្រៀងសព្វាវុធ ព្រមទាំងបច្ចេកវិទ្យានាវាសង្គ្រាម និងអវកាស។ រូបភាពថតនៅស្ថានីយ៍រថភ្លើងក្រុងព្យុងយ៉ាងមុនពេលចេញដំណើរ កាលពីរសៀលថ្ងៃអាទិត្យ ឆ្លើយតបទាំងស្រុងនឹងព័ត៌មានផ្តល់ដោយអាមេរិកកាលពីសប្តាហ៍មុន។កូរ៉េខាងជើងនិងរុស្ស៊ីក៏អាចនឹងព្រមព្រៀងគ្នាបង្កើតឱ្យមានយន្តការធ្វើសមយុទ្ធជើងទឹករួមគ្នាទៀត។តើកូរ៉េខាងជើងអាចផ្តល់សព្វាវុធអ្វីខ្លះដល់រុស្ស៊ី? កាលពីដើមខែកញ្ញា វ៉ាស៊ីនតោនបានអះអាងថា នៅឆ្នាំ២០២២ ព្យុងយ៉ាងបានផ្តល់ឱ្យរុស្ស៊ីនូវគ្រាប់រ៉ុកកែត និងមីស៊ីលសម្រាប់ឱ្យក្រុមទាហានស៊ីឈ្នួលវ៉ាក់ណែរប្រើ។ តែសម្រាប់អ្នកស្រាវជ្រាវនៅវិទ្យាស្ថានសិក្សាយុទ្ធសាស្ត្រអន្តរជាតិ ម៉ូស្គូចាប់អារម្មណ៍និងចង់បានជាពិសេសពីកូរ៉េខាងជើង នូវគ្រាប់កាំភ្លើងធំ ព្រោះព្យុងយ៉ាងមានឃ្លាំងស្តុកគ្រាប់កាំភ្លើងធំផលិតសម័យសហភាពសូវៀតច្រើនជាងគេបំផុតដែលអាចមកបំពេញស្តុករុស្ស៊ី ឱ្យប្រសើរឡើងវិញបាន។ ដោយហេតុសង្គ្រាមនៅអ៊ុយក្រែនគ្រាប់ស្តុកក្នុងឃ្លាំងរុស្ស៊ីបានថយចុះជាលំដាប់។តើកូរ៉េខាងជើងចង់បានអ្វីជាថ្នូរមកវិញ?រុស្ស៊ី ដែលជាសម្ព័ន្ធមិត្តជាប្រវត្តិសាស្ត្រ និងដែលធ្លាប់គាំទ្ររបបព្យុងយ៉ាងតាំងពីថ្ងៃកកើតឡើងកាលពី៧៥ឆ្នាំ មានគ្រប់អ្វីៗដែលកូរ៉េខាងជើងចង់បាន។ដោយរុស្ស៊ីគឺជាប្រទេសនាំចេញអាហារ ជីរកសិកម្មនិងថាមពល ជាថ្នូរនឹងការផ្តល់អាវុធនិងគ្រាប់រំសេវដល់ម៉ូស្គូ កូរ៉េខាងជើងចង់បានត្រលប់មកវិញនូវជំនួយស្បៀងអាហារ។ កំពុងស្វះស្វែងរកបច្ចេកវិទ្យាសំខាន់ៗ ចំណេះធ្វើនិងបង្កើនសមត្ថភាពឧស្សាហកម្មអាវុធកូរ៉េខាងជើងក៏ទំនងឱ្យរុស្ស៊ីផ្ទេរបច្ចេកវិទ្យាស្ថាបនាសាងសង់នាវាមុជទឹកដើរដោយថាមពលនុយក្លេអ៊ែរ។ របាយការណ៍អង្គការសហប្រជាជាតិបានគូសបញ្ជាក់នៅឆ្នាំ២០២២ថាអ្នកការទូតកូរ៉េខាងជើងនៅម៉ូស្គូមានតួនាទីស្វែងរកបច្ចេកវិទ្យាមីស៊ីលបាលីស្ទិកនិងស្វែងរកដែកថែបបីតោនសម្រាប់យកមកសម្រេចកម្មវិធីសាងសង់នាវាមុជទឹក។ លើវិស័យអវកាសវិញ ដោយហេតុតែការសាកល្បងពីរលើកចុងក្រោយត្រូវបរាជ័យ ព្យុងយ៉ាងអាចនឹងឆ្លៀតឱកាសទស្សនកិច្ចនេះ សុំជំនួយពីរុស្ស៊ីក្នុងបាញ់បង្ហោះផ្កាយរណបថ្មីរបស់ខ្លួនទៅក្នុងគន្លងតារាវិថី។ជាចុងក្រោយ តាមគន្លងរបស់ជីតា គីមអ៊ីលស៊ុង ដែលចេះប្រើ ភាពប្រកួតប្រជែងរវាងស្តាលីនិងម៉ៅ ក្នុងរុញប្រទេសទៅមុខ លោកគីមជុងអ៊ុនក៏អាចទាញប្រយោជន៍ពីជោគជ័យការទូតបង្អួតចិនបានដែរ ប្រសិនបើរុស្ស៊ីនិងកូរ៉េខាងជើងអាចចុះកិច្ចព្រមព្រៀងសព្វាវុធនឹងគ្នាមែន។ តាំងពីសម័យសង្គ្រាមត្រជាក់មក កូរ៉េខាងជើងតែងអនុវត្តនយោបាយការទូត ម្តងយោលចិនម្តងយោលមកទៅខាងសហភាពសូវៀត។កិច្ចព្រមព្រៀងសព្វាវុធរុស្ស៊ី-កូរ៉េខាងជើង អាចផ្លាស់ប្តូរស្ថានការណ៍សង្គ្រាមនៅអ៊ុយក្រែន?ប្រសិនបើកិច្ចព្រមព្រៀងសព្វាវុធរុស្ស៊ីកូរ៉េខាងជើងលេចជារូបរាងមែន ហើយកូរ៉េខាងជើងចាប់ដឹកអាវុធនិងគ្រាប់ទៅឱ្យរុស្ស៊ីក៏ដោយ ក៏រុស្ស៊ីមិនអាចឡើងប្រៀបខ្លាំងលើសមរភូមិសង្គ្រាមនៅអ៊ុយក្រែនឡើយ គឺបានត្រឹមជួយបន្តក់ដង្ហើមឱ្យរុស្ស៊ីអាចបន្តធ្វើសង្គ្រាមបានទៀត។ ហេតុដូច្នេះហើយបានជាសហរដ្ឋអាមេរិកបង្អាប់ថារុស្ស៊ីធ្លាក់ខ្លួនទៅអង្វរសុំគ្រាប់ពីកូរ៉េខាងជើង។ ឯការលក់អាវុធទៅរុស្ស៊ី ក៏មិនអាចលើកមុខមាត់កូរ៉េខាងជើងឱ្យប្រសើរឡើងដែរ។ ព្យុងយ៉ាងនឹងត្រូវបង់ខាតនៅចំពោះមុខសហគមន៍អន្តរជាតិចំពោះទង្វើរបស់ខ្លួន។ នេះបើតាមសេចក្តីប្រកាសរបស់លោកចេក ស៊ុយលីវ៉ាន់ ទីប្រឹក្សាសន្តិសុខអាមេរិក។ប៉ុន្តែបើតាមអ្នកស្រាវជ្រាវនៅវិទ្យាស្ថានSejong ប្រសិនបើព្យុងយ៉ាងបង្កើនកិច្ចសហប្រតិបត្តិការយោធាជាមួយម៉ូស្គូមែននោះ នោះសង្គ្រាមអ៊ុយក្រែន នឹងហានិភ័យអូសបន្លាយយូរ ខ្ពស់ខ្លាំងណាស់។ នៅពេលរុស្ស៊ីនិងកូរ៉េខាងជើងចាប់ផ្តើមបញ្ជូនអាវុធនិងគ្រាប់រំសេវ អន្តរជាតិមានទំនួលខុសត្រូវកំណត់ទីតាំងដឹកជញ្ជូនបានព្រោះព្យុងយ៉ាងអាចដឹកគ្រាប់កាំភ្លើងធំទាំងនោះទៅឱ្យរុស្ស៊ីតាមរថភ្លើង។ម្យ៉ាងទៀតជារង្វាន់តបនឹងការផ្តល់ជំនួយអាវុធដល់រុស្ស៊ី កូរ៉េខាងជើងអាចនឹងអភិវឌ្ឍនាវាមុជទឹកនុយក្លេអ៊ែរ និងផ្កាយរណបចារកម្មបានយ៉ាងលឿនស្លេវ ហើយអាចយកឈ្នះលើទណ្ឌកម្មអន្តរជាតិបានទៀត។រចនាសម្ព័ន្ធសង្គ្រាមត្រជាក់ថ្មីរវាងម្ខាងជាកូរ៉េខាងត្បូង-សហរដ្ឋអាមេរិក និងជប៉ុនទល់នឹងម្ខាងទៀតជាកូរ៉េខាងជើង ចិននិងរុស្ស៊ី នឹងកាន់តែត្រូវបានពង្រឹងឡើង បើទោះបីជាជំនួបរវាងលោកគីមជុងអ៊ុននិងលោកវ្លាឌីមៀរពូទីនមានលទ្ធផលយ៉ាងណាក៏ដោយ។ នេះបើតាមប្រមុខសកលវិទ្យាល័យសិក្សាកូរ៉េខាងជើងនៅក្រុងសេអ៊ូល៕

9/12/2023 • 8 minutes

អង់គ្លេសចោទចិនថាបានឈ្លបយកការណ៍ និងប្រើឥទ្ធិពលរំខានលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យអង់គ្លេស

ជាថ្មីម្តងទៀត ចិនត្រូវគេចោទថា បានប្រើប្រាស់បណ្តាញភ្នាក់ងារខ្លួន ឲ្យឈ្លបយកការណ៍ប្រមូលព័ត៌មាន នៅតាមបណ្តាប្រទេសលោកខាងលិច។ កាលពីថ្ងៃសៅរ៍ ទី៩កញ្ញា ចុងសប្តាហ៍កន្លងទៅ សមត្ថកិច្ចអង់គ្លេស នៅទីក្រុងអេដាំងបួរ បានចាប់ខ្លួនអ្នកស្រាវជ្រាវម្នាក់ ធ្វើការនៅសភាអង់គ្លេស ហើយដែលគេសង្ស័យថា គឺជាចារកិច្ចប្រមូលព័ត៌មានឲ្យចិន។ ប្រើចារកិច្ចធ្វើការក្នុងសភាអង់គ្លេសផ្អែកតាមការចុះផ្សាយ របស់បណ្តាញព័ត៌មានអងគ្លេស Sunday Times បុរសដែលត្រូវគេចាប់ខ្លួន គឺជាជនជាតិអង់គ្លេស អាយុ២៨ឆ្នាំ ឈ្មោះ Chris Cash។ ជននេះជាអ្នកស្រាវជ្រាវនៅសភាអង់គ្លេស ហើយដែលមានទំនាក់ទំនង ជាមួយសមាជិកសភាអង់គ្លេសជាច្រើននាក់ ក្នុងនោះ មានលោក Tom Tugenhat រដ្ឋលេខាធិការទទួកបន្ទុកសន្តិសុខ លោកស្រី Alicia Kearns ប្រធានគណកម្មការសភាទទួលបន្ទុកកិច្ចការបរទេស។ ប្រភពដដែលអះអាងថា ជននេះ ត្រូវបានសមត្ថកិច្ចអង់គ្លេសឃាត់ខ្លួនម្តងហើយ ជាមួយនឹងជនសង្ស័យម្នាក់ទៀត កាលពីខែមីនា។ ជនទាំង២ត្រូវគេដោះលែងមកវិញ ក្នុងអំឡុងពេលរងចាំនីតិវិធីតុលាការ ដែលនឹងចាប់ផ្តើមនៅរវាងខែតុលា ក្នុងសំណុំរឿងចារកិច្ចប៉ះពាល់កិច្ចការសម្ងាត់ជាតិ។បន្ទាប់ពីមានការចុះផ្សាយស្តីពីការចាប់ខ្លួនជនសង្ស័យនេះ នៅក្នុងឱកាសជំនួបកំពូល G20 នៅទីក្រុងញូដេលី កាលពីថ្ងៃអាទិត្យ លោក រីស៊ី ស៊ូណាក់ នាយករដ្ឋមន្ត្រីអង់គ្លេស បានជួបជាមួយគណប្រតិភូចិន ដឹកនាំដោយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី Li Qiang។ លោក រីស៊ី ស៊ូណាល់ បានបញ្ជាក់ប្រាប់អ្នកកាសែតថា ក្នុងពេលប្រជុំជាមួយភាគីចិន លោកបានលើកឡើងអំពីការព្រួយបារម្ភដ៏ធំរបស់លោក ទាក់ទិននឹងសកម្មភាពឈ្លបយកការណ៍ ព្រមទាំងការប្រើប្រាស់ឥទ្ធិពលលូកដៃរបស់ចិន ចូលទៅក្នុងដំណើរការនៃស្ថាប័នរដ្ឋធំៗ របស់អង់គ្លេស ជាក់ស្តែងនៅសភាអង់គ្លេស។ ជាអំពើដែលលោករីស៊ី ស៊ូណាក់ ចាត់ទុកថាធ្ងន់ធ្ងរ និងមិនអាចទទួលយកបានទេ។ជាប្រតិកម្មតបវិញចំពោះការចោទនេះ កាលពីថ្ងៃអាទិត្យ អ្នកនាំពាក្យម្នាក់ នៅស្ថានទូតចិនប្រចាំទីក្រុងឡុងដ៍ បានឆ្លើយបដិសេធ បែបចំអកថា ការចោទដែលថាចិនប្រើប្រាស់បុគ្គលិកធ្វើការនៅសភាអង់គ្លេស ឲ្យឈ្លបយកការណ៍នោះ វាគឺជារឿងប្រឌិតបែបកំប្លែងប៉ុណ្ណោះ។ ដូចគ្នាដែរ នៅព្រឹកថ្ងៃចន្ទទី១១កញ្ញា ពីទីក្រុងប៉េកាំង លោកស្រី ម៉ៅ នីង អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសចិន បានប្រាប់អ្នកកាសែតថា ចិនសូមច្រានចោទទាំងស្រុងចំពោះការចោទ ដោយគ្មានមូលដ្ឋានរបស់ភាគីអង់គ្លេស។ លោកស្រីបានបន្តថា សូមឲ្យភាគីអង់គ្លេស ឈប់ធ្វើសកម្មភាពផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានប្រឌិត ដើរនិយាយបង្កាច់បង្ខូច ប្រឆាំងនឹងចិនតទៅទៀត។មិនមែនលើកទី១គួរបញ្ជាក់ថា នេះមិនមែនជាលើកទី១ទេ ដែលចិនត្រូវគេសង្ស័យ ឬត្រូវគេចោទ ថាបានឈ្លបយកការណ៍ ប្រមូលព័ត៌មានសំងាត់ ពីតាមបណ្តាប្រទេសមហាអំណាចលោកខាងលិច។ យ៉ាងណាមិញ កាលពីខែកក្កដា គណកម្មការសភាជាន់ទាបអង់គ្លេស បានអះអាងថា អង់គ្លេសកំពុងតែក្លាយជាផ្ទាំងស៊ីប នៃសកម្មភាពចារកិច្ចឈ្លបយកការណ៍របស់ចិន។ កន្លងមកមានករណីច្រើនរាប់មិនអស់ ដែលចិនប្រើវិធីសាស្ត្រផ្សេងៗគ្នា ច្រើនប្រភេទ ដើម្បីឈ្លបយកការណ៍ នៅតាមប្រទេសជាច្រើន ដែលអាចជាគូរប្រជែងរបស់ចិន មិនថាក្នុងវិស័យភូមិសាស្ត្រនយោបាយ ឬសេដ្ឋកិច្ចពាណិជ្ជកម្ម។កាលពីដើមឆ្នាំ២០២៣ អាមេរិកបានចោទចិន ថាបញ្ជាយានបាឡុងហោះលើអាកាស ដើម្បីឈ្លបយកការណ៍ ប្រមូលព័ត៌មាននៅអាមេរិក។ កងទ័ពអាមេរិក បានបាញ់កម្ទេចបាឡុងរបស់ចិននេះទម្លាក់ ហើយបានបង្កឲ្យមានវិបត្តិការទូតរវាងប្រទេសទាំង២ ព្រោះចិនអះអាងថា បាឡុងនោះគឺជាប្រតិបត្តិការស្រាវជ្រាវ ផ្នែកឧតុនិយម តែប៉ុណ្ណោះ។ជំនាញបច្ចេកវិទ្យាខាងលួចប្រមូលទិន្នន័យយោងតាមអ្នកជំនាញជាច្រើននៅតាមប្រទេសលោកខាងលិច ប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ចិនបានក្លាយជាប្រទេសមានជំនាញខ្ពស់ណាស់ នៅក្នុងប្រតិបត្តិការវាយប្រហារតាមបច្ចេកវិទ្យាអ៊ីនធឺនិត ដែលគេហៅថា Cyber Attack។ ចោរព័ត៌មានវិទ្យាចិន ប្រើវិធីនេះ ដើម្បីបន្លំចូលទៅក្នុងប្រព័ន្ធ បូបស្រូបយកទិន្ន័យសំខាន់ៗ ទិន្នន័យសំងាត់ ក្នុងវិស័យពាណិជ្ជកម្ម វិស័យឧស្សាហកម្ម និងសន្តិសុខជាតិ។ជាក់ស្តែង កាលពីឆ្នាំ២០២១ សហរដ្ឋអាមេរិក ប្រទេសសមាជិកអូតង់ បានចោទរដ្ឋាភិបាលចិន ថាអ្នកជាអ្នកនៅពីក្រោយ ប្រតិបត្តិការវាយប្រហារទ្រង់ទ្រាយធំ មកលើប្រព័ន្ធព័ត៌មានវិទ្យារបស់ក្រុមហ៊ុន Microsoft។ ក្រុមចោរព័ត៌មានវិទ្យាចិន ត្រូវគេចោទផងដែរ ថាជាអ្នកធ្វើសកម្មភាព ចូលលួចប្រមូលទិន្នន័យ របស់ក្រសួងថាមពលអាមេរិក ស្ថាប័នរដ្ឋអាមេរិកផ្សេងទៀត ក្រុមហ៊ុនទូរគមនាគមន៍អាមេរិក ព្រមទាំងសកលវិទ្យាល័យមួយចំនួនផង។ នេះបើផ្អែកតាមការអះអាងរបស់សេតវិមាន និងបណ្តាញសារព័ត៌មានមួយចំនួន។មិនត្រឹមប៉ុណ្ណោះទេ កម្មវិធីបច្ចេកវិទ្យារបស់ចិន ដែលគេនិយមប្រើក្នុងទូរស័ព្ទ ក៏អាចជាហានិភ័យផងដែរ។ ជាក់ស្តែងកម្មវិធី Tiktok ដ៏ល្បីល្បាញ។ អ្នកជំនាញទាំងនៅអឺរ៉ុប និងនៅអាមេរិក បានក្រើនរំលឹក ទាញសញ្ញាអាសន្ន ថាTiktok អាចជាឧបករណ៍ដើម្បីប្រមូលយកទិន្នន័យទាំងអស់នៅក្នុងទូរស័ព្ទ។ ក្រុមហ៊ុន Bytedance ម្ចាស់របស់ Tiktok ត្រូវគេជឿថាគឺជាភ្នាក់ងារ ដែលត្រូវប្រគល់ទិន្នន័យដែលប្រមូលបាន យកទៅឲ្យអាជ្ញាធរចិន។ ដូចគ្នាដែរ រដ្ឋាភិបាលអាមេរិក បានចាត់បញ្ចូលក្រុមហ៊ុន Huawei ចូលទៅក្នុងបញ្ជីខ្មៅ ដោយចោទថា Huawei គឺជាឧបករណ៍ឈ្លបយកការណ៍ ស្តាប់រាល់ការទំនាក់ទំនងទាំងអស់នៅអាមេរិក។ប្រើមនុស្សឲ្យប្រមូលព័ត៌មានក្រៅពីប្រើបច្ចេកវិទ្យាទំនើប ចិនអាចប្រើប្រាស់មនុស្សដោយផ្ទាល់ ក្នុងការប្រមូលបញ្ជូនព័ត៌មានទៅឲ្យខ្លួន។ តួយ៉ាងករណី វិស្វករជនជាតិចិនម្នាក់ ឈ្មោះ Ji Chaoqun ដែលបានទៅដល់ទឹកដីអាមេរិកនៅឆ្នាំ២០១៣ក្នុងនាមជានិស្សិត ហើយក្រោយមកត្រូវបានសមត្ថកិច្ចអាមេរិក វែកមុខរកឃើញថាជននេះ ប្រមូលបញ្ជូនព័ត៌មានក្នុងវិស័យវិទ្យាសាស្ត្រជាន់ខ្ពស់ទៅឲ្យចិន។ កាលពីខែមករា តុលាការអាមេរិកបានផ្តន្ទាទោសជននេះ ឲ្យជាប់ពន្ធនាគារ៨ឆ្នាំ។ ហើយកាលពីឆ្នាំ២០២០ វិស្វករចិនម្នាក់ទៀត ឈ្មោះ Wei Sun ចូលសញ្ជាតិអាមេរិក ដែលធ្វើការឲ្យក្រុមហ៊ុន Reython ផលិតគ្រឿងសព្វាវុធ ត្រូវបានតុលាការអាមេរិកកាត់ទោស បន្ទាប់ពីជននេះបានយកម៉ាស៊ីនកុំព្យូរទ័ររបស់ក្រុមហ៊ុនទៅកាន់ប្រទេសចិន ដែលក្នុងម៉ាស៊ីននោះ មានផ្ទុកដោយទិន្នន័យសម្ងាត់ ស្តីពីប្រព័ន្ធមីស៊ីលរបស់អាមេរិក។ចិនក៏អាចទទួលបានព័ត៌មានសម្ងាត់នានា ដោយផ្ទាល់ពីមន្ត្រីធំៗ ឬថ្នាក់ដឹកនាំបរទេសដែរ តាមរយៈការប្រើមនុស្សឲ្យចូលទៅមានទំនាក់ទំនងស្អិតរមួត ជាមួយមន្ត្រីទាំងនោះ។ តួយ៉ាងដូចក្នុងករណី នៅអង់គ្លេសដែលចុះផ្សាយដោយកាសែត Sunday Times កាលពីថ្ងៃសៅរ៍។ នៅឆ្នាំ២០២០ គេហទំព័រព័ត៌មានអាមេរិក Axios បានចុះផ្សាយអំពីករណីនារីជនជាតិចិនម្នាក់ ឈ្មោះ Christine Fang ដែលមានទំនាក់ទំនងយ៉ាងល្អូកល្អឺនជាមួយអ្នកនយោបាយអាមេរិកជាច្រើននាក់។ ស្ត្រីចិនរូបនេះ បានទទួលទំនុកចិត្តពីអ្នកនយោបាយអាមេរិក តាមរយៈការជួយរៀបចំប្រតិបត្តិការ ស្វែងរកថវិកាមូលនិធិផ្សេងៗ និងអាចមានករណីទំនាក់ទំនងផ្លូវភេទថែមទៀតផង។នគរបាលសម្ងាត់ក្រៅពីការឈ្លបយកការណ៍ ដោយប្រើភ្នាក់ងារ និងបច្ចេកវិទ្យា ចិនត្រូវបានគេចោទផងដែរ ថាបានបង្កើតអង្គភាពពិសេស ធ្វើការជានគរបាលសំងាត់ នៅតាមប្រទេសមួយចំនួន។ អង្គការ Safeguard Defender ដែលមានទីតាំងនៅប្រទេសអេស្ប៉ាញ បានអះអាងថា នគរបាលសម្ងាត់ទាំងនេះ គឺចិនធ្វើដោយខុសច្បាប់ ដោយមិនជូនដំណឹងទៅប្រទេសម្ចាស់ស្រុក។ ប្រតិបត្តិការរបស់នគរបាលសម្ងាត់ចិន គឺតាមឃ្លាំមើលជនជាតិចិន ដែលមានទំនោរនយោបាយប្រឆាំងរិះគន់ខ្លួន និងអាចមានករណីគំរាមសំឡុតថែមទៀត។ កាលពីខែវិច្ឆិកាឆ្នាំ២០២២ អាជ្ញាធរហូឡង់ បានបញ្ជាឲ្យចិនបិទអង្គភាពនគរបាលសំងាត់ដែលខុសច្បាស់នេះ ចំនួន២ទីតាំង។ ហើយ១ខែក្រោយមក អាជ្ញាធរឆេកក៏បានបញ្ជាឲ្យបិទអង្គភាពសម្ងាត់របៀបនេះរបស់ចិន ចំនួន២ទីតាំងដែរ នៅទីក្រុងប្រាហ្ក៕

9/11/2023 • 8 minutes, 10 seconds

លោកចូ បៃដិន ទៅវៀតណាម ដើម្បីពង្រឹងសហប្រតិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច និងការបរទេស

ចេញពីជំនួបកំពូលG20 នៅញូដេលី លោកប្រធានាធិបតី ចូ បៃដិន បានបន្តដំណើរទៅដល់ទីក្រុងហាណូយ ប្រទេសវៀតណាម នៅរសៀលថ្ងៃអាទិត្យទី១០កញ្ញា។ ទស្សនកិច្ចទៅវៀតណាម ជាអ្វីដែលប្រធានាធិបតីអាមេរិកគ្រប់រូប តែងតែធ្វើមិនដែលខាន បើគិតពីឆ្នាំ១៩៩៥មក។ វាគឺជាគោលនយោបាយស្តារទំនាក់ទំនងនឹងគ្នា បន្ទាប់ពីប្រទេសទាំង២បានឆ្លងកាត់ទំព័រប្រវត្តិសាស្ត្រដ៏ជូរចត់បំផុតជាមួយគ្នា តាមរយៈ “សង្គ្រាមវៀតណាម”។ លើសពីការរឹតចំណងមិត្តភាព វៀតណាមក៏អាចមានអត្ថប្រយោជន៍ច្រើនដែរ ផ្នែកភូមិសាស្ត្រនយោបាយ និងសេដ្ឋកិច្ច ក្នុងបរិបទបច្ចុប្បន្ន ដែលអាមេរិកនិងចិន ប្រជែងគ្នាកាន់តែខ្លាំង។ ផ្សះផ្សាការឈឺចាប់ក្នុងអតីតកាលលោក Jake Sullivan ទីប្រឹក្សាពិសេសរបស់លោកចូ បៃដិន បានបញ្ជាក់ឲ្យដឹងថា អស់រយៈពេលជាច្រើនទសវត្សមកហើយ ដែលសហរដ្ឋអាមេរិក និង វៀតណាម ខិតខំធ្វើការ ដើម្បីឈានទៅព្យាបាលការឈឺចាប់ក្នុងអតីតកាល ដែលបន្សល់ទុកដោយសង្គ្រាមវៀតណាម។ កេរតំណែលនេះ នឹងមានវត្តមាននៅក្នុងឱកាសទស្សនកិច្ចរបស់លោកចូ បៃដិន នៅទីក្រុងហាណូយ។ នៅថ្ងៃចន្ទ លោក ចូ បៃដិន នឹងធ្វើដំណើរទៅកាន់ទីបូជនីយកិច្ច ឧទ្ទិសដល់លោក John McCain អតីតទាហានអាមេរិក ដែលបានប្រឹងប្រែងពេញមួយជីវិតនយោបាយ ក្នុងការផ្សះផ្សាការឈឺចាប់ រវាងអាមេរិក និងវៀតណាម។ផ្អែកតាមការបញ្ជាក់ពីសេតវិមាន នៅហាណូយ លោកចូ បៃដិន ត្រូវជួបជាមួយលោកអគ្គលេខាធិការបក្សកុម្មុយនីស្តវៀតណាម ង្វៀន ហ្វូចុង នៅថ្ងៃអាទិត្យ បន្ទាប់មកនឹងធ្វើសន្និសីទកាសែតរួមគ្នា។ កម្មវិធីបន្ទាប់ គឺលោកចូ បៃដិន នឹងជួបជាមួយ លោកប្រធានាធិបតីវៀតណាម វ៉ូ វ៉ាន់ធឿង និង លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីវៀតណាម �

About

Season null

មេហាម៉ាសយ៉ាហយ៉ា ស៊ីនវ៉ា ​ស្លាប់ ជា​របត់​ថ្មី​នៃសង្គ្រាម​នៅហ្កាហ្សា?

កម្ពុជាត្រូវបានជ្រើសរើសជាម្ចាស់ផ្ទះរៀបចំកិច្ចប្រជុំកំពូលប្រទេស​និយាយភាសាបារាំង នៅឆ្នាំ ២០២៦

លោកចូបៃដិន​​ដកខ្លួន​ចេញ​ពីការ​​បោះឆ្នោត​ប្រធានាធិបតី តើ​នរណា​​នឹងអាច​​ក្លាយ​ជា​បេក្ខជន​ជំនួស?

ដោយរំលាយសភាបារាំង ក្រោយបរាជ័យ​ក្នុងការបោះឆ្នោតសភាអឺរ៉ុប លោកម៉ាក្រុង​កំពុង​លេងល្បែងដ៏គ្រោះថ្នាក់

ខួប៨០ឆ្នាំ ព្រឹត្តិការណ៍រំដោះសមរភូមិណរម៉ង់ឌី ផ្តួលអាល្លឺម៉ង់ណាហ្ស៊ី និងបញ្ចប់សង្គ្រាមលោកលើកទី២

វត្តមាននាវាចិននៅកំពង់ផែរាមកម្ពុជាជាង៤ខែ កំពុងបង្កើនភាពតានតឹងរវាងកម្ពុជា អាមេរិក?

តើអ៊ីស្រាអែលផ្តើមសងសឹកអ៊ីរ៉ង់ដែលបាញ់ដ្រូននិងមីស៊ីលកាលពីសប្តាហ៍មុន ឬយ៉ាងណា?

អូឡាំពិក​បារីស​២០២៤៖ ១០០​ថ្ងៃ​មុន​ការ​​សម្ពោធ តើ​បារាំង​បាន​ត្រៀមខ្លួន​​រួចរាល់​ហើយ​ឬនៅ?

ខួបអូតង់៧៥ឆ្នាំ៖ អូតង់ខ្លាំង និងរីកធំជាងមុន ប៉ុន្តែនៅភ័យនឹងស្រមោលរបស់លោកដូណាល់ ត្រាំ

២ឆ្នាំនៃ​សង្រ្គាម អ៊ុយក្រែនស្ថិត​ក្នុងស្ថានភាពទប់ទល់លើ​សមរភូមិ

សន្និសីទសន្តិសុខក្រុងម៉ុយនិចលើកទី៦០​​បើកនៅអាល្លឺម៉ង់ ខណៈសង្រ្គាមនៅអ៊ុយក្រែន ឈានចូលឆ្នាំទី៣

បោះឆ្នោត​ប្រធានាធិបតី​៖ អតីត​ឧត្តមសេនីយ៍​កំពុង​ក្លាយ​ជា​ប្រមុខ​ដឹកនាំ​ថ្មីឥណ្ឌូណេស៊ី​?

អឺរ៉ុបបើក​ជំនួប​កំពូលស្តី​ពី​ជំនួយ​សម្រាប់​អ៊ុយក្រែន​ ក្រោម​សម្ពាធ​និង​​​កំហឹង​កសិករ

សង្គ្រាមហ្កាហ្សា៖ ហាម៉ាសទទួល​ស្គាល់កំហុស​ដែល​ធ្វើ​ឱ្យស្លាប់​ជនស៊ីវិល

តៃវ៉ាន់​បោះឆ្នោតជ្រើសរើស​ប្រធានាធិបតីថ្មី ដោយ​មិនខ្លាចញញើតនឹងការគំរាមរបស់ចិន

តុលាការឡាអេ​បើកសវនាការស្តាប់អាហ្វ្រិកខាងត្បូងចោទអ៊ីស្រាអែល​ពីបទប្រល័យពូជសាសន៍​នៅហ្កាហ្សា

ការបាញ់បង្ហោះផ្កាយរណបរបស់ចិន​បង្ក​ឲ្យមានការជ្រួលច្របល់ នៅតៃវ៉ាន់

ខួប៣ឆ្នាំសម្រុកចូលវិមានកាពីតូល៖ សំណុំរឿងចាស់ រំខាន លោក ត្រាំ ក្នុងការឈរឈ្មោះបោះឆ្នោតអាណត្តិថ្មី?

កូរ៉េខា​ង​ជើង​បាញ់​កាំភ្លើង​ត្បាល់សំដៅ​កូរ៉េខាង​ត្បូង ​សេអ៊ូល​ធ្វើ​សមយុទ្ធ​​គ្រាប់​ពិត

ក្រោយវេតូរបស់អាមេរិក ប្រជាជន​ហ្កាហ្សាកាន់តែរងទុក្ខវេទនា ដោយសារ​ការវាយប្រហារ​របស់​អ៊ីស្រាអែល

ហ្កាហ្សា៖ រដ្ឋបាល​លោក​ចូបៃដិន​ ផ្តើមរិះគន់អ៊ីស្រាអែល ថាមិនការពារអាយុជីវិតជនស៊ីវីល​ប៉ាឡេស្ទីន

សន្និសីទ​អាកាសធាតុ​ក្នុង​​ប្រទេស​ផលិតប្រេង ជា​ឱកាស​និយាយ​ពី​​វិបត្តិ​ថាមពលផូស៊ីល?

មួយខែនៃសង្រ្គាមហ្កាហ្សា អ៊ីស្រាអែល​ប្រកាសគម្រោង​គ្រប់គ្រងសន្តិសុខ​ហ្កាហ្សា នៅក្រោយសង្រ្គាម

CPI/ICC៖ ការប្រយុទ្ធ​​នៅហ្កាហ្សាដែលរារាំងដល់ការដឹកស្បៀងទៅឲ្យជនស៊ីវីល អាចជា​ "ឧក្រិដ្ឋកម្មសង្គ្រាម"

កងទ័ពអ៊ីស្រាអែល​បន្ត​ចូល​ទៅ​ក្នុង​ហ្កាហ្សា ខណៈ​រុស្សី​​ជួប​តំណាង​ក្រុម​ហាម៉ាស​និង​អ៊ីរ៉ង់​នៅម៉ូស្គូ

អ៊ីស្រាអែលផ្តើម​​ផែនការ​វាយលុក​ជើងគោកលើ​តំបន់​ហ្កាហ្សា?

អ៊ីស្រាអ៊ែលសំរុក​បាញ់​ប្លោងគ្រាប់ ត្រៀម​ចូលហ្កាហ្សា ខណៈជំនួបកំពូលនៅអេហ្ស៊ីប​អំពាវនាវឲ្យឈប់ប្រយុទ្ធ

សង្គ្រាម​អ៊ីស្រាអែល-​ហាម៉ាស៖ ​វិបត្តិ​ចំណាប់​ខ្មាំងរំពឹង​​លើ​ប្រទេសកាតា?

បោះឆ្នោត​សភា​ប៉ូឡូញ៖ សម្ព័ន្ធបក្សប្រជាធិបតេយ្យ​និយមអឺរ៉ុបបានជ័យជំនះ និងបើកទំព័រនយោបាយ​ថ្មី

អឺរ៉ុបបារម្ភខ្លាចថា សង្រ្គាមអ៊ីស្រាអែល-ហាម៉ាសប៉ាឡេស្ទីនរញ្ជួយឲ្យកើតមានអំពើហិង្សាចូលដល់ទឹកដីអឺរ៉ុប

អ៊ីស្រាអែលបិទ​ខ្ទប់ហ្កា​​ហ្សាទាំងស្រុងនិង​គ្រោង​បើក​ប្រតិបត្តិការ​កម្ទេចចលនា​ហាម៉ាស

តើ​ប្រតិបត្តិការវាយ​ប្រហារ​របស់​ក្រុម​ហាម៉ាស​ប៉ាឡេស្ទីន​​ កើត​ឡើងដូចម្តេចខ្លះ?