دهه‌ی چهل خورشیدی در ایران سال‌های صنعتی شدن و تغییرات بنیادی در بافت اجتماعی و دهه‌ی شکوفایی هنر و ادبیات ایران بود. ولی آیا روندهای این دهه نبود که به انقلاب سال پنجاه و هفت انجامید؟

اگزیستانسیالیسم صاحب یک دستگاه اخلاقی منسجم هست؟ مرام اگزیستانسیالیستی مرامی نخبه‌گرایانه نیست؟ اگزیستانسیالیسم چگونه وارد ایران شد و چه جاذبه‌ای برای روشنفکران ایرانی داشت؟ مهمان‌ها منوچهر حقیقی‌راد و فرهاد سلمانیان.

چه عواملی منجر به شکل‌گیری مضامین اگزیستانسیالیستی در اوایل قرن بیستم شدند؟ آیا می‌توان از آرای متفکرانی چون کی‌یر کگور، هایدگر و سارتر برداشت واحدی در خصوص اگزیستانسیالیسم داشت؟ میهمان‌ها: منوچهر حقیقی‌راد، پژوهشگر فلسفه فرهاد سلمانیان، پژوهشگر فلسفه

آیا موقعیت دین در ایران امروز، برای دینداران نگران‌کننده است؟ مناسبت دین و دینداری با سبک زندگی امروزی در ایران چیست و آیا ایران وارد دوران پسا دینی شده است؟ چه تفاوتی میان «دین مدنی» و دینی که از آن به عنوان «دینِ توده‌ای» یاد می‌شود وجود دارد؟

آیا جریان پادشاهی‌خواه توانسته مخالفان جمهوری اسلامی را با خود همسو کند؟

نگرانی‌ها از نفوذ کلمات و عبارات انگلیسی در زبان فارسی تا چه حد بجاست؟

چه کسی رستگار می‌شود؟ گوش سپردن به یک پیامبر است که مایه‌ی رستگاری می‌شود یا نیک بودن؟

صد سال پیش فاجعه‌ای در امپراتوری عثمانی رخ داد که ارمنی‌ها آن را نسل‌کشی می‌خوانند.

تصوف چه نقشی در سیاست ایرانی بازی کرده است؟

آیا اسرائیل و حماس چیزی به اسم غیرنظامی را به رسمیت می‌شناسند.

آثار به جا مانده از رازی عمدتا در حوزه پزشکی است. پس چگونه می‌توان او را فیلسوف نامید؟

چه عواملی باعث می‌شوند یک فیلم را «فلسفی» بنامیم؟ آیا اصلا سینمای فلسفی در تعریف می‌گنجد؟

چرا جنگ غزه برای فضای فرهنگی و سیاسی آلمان چالش‌برانگیز شده است؟

آیا مبانی دعا ما را به این نتیجه می‌رساند که خدا تغییر‌پذیر و تاثیرپذیر است؟

چه مشابهت‌ها و چه تفاوت‌هایی در گذار کشورهای مختلف به دموکراسی می‌توان یافت؟

عوامل اصلی ثبات دموکراسی در مالزی و خطراتی که آن را تهدید می‌کند چیست؟

از نیمه دوم قرن بیستم بر ترکیه چه گذشت؟ دموکراسی در ترکیه چگونه پا گرفت؟

عوامل موثر در گذار به دموکراسی و استحکام آن در کره جنوبی چه بودند؟

سلسله بحث‌های پرگار در مورد گذار به دموکراسی: شیلی میهمان‌ها: حبیب حسینی‌فرد و حسن منصور

گذشته جداشدگان از انقلاب به ما چه می‌گوید؟ چرا آنها اغلب بر اساس گذشته خود قضاوت می‌شوند؟

ایران و اسرائیل، برد و باخت‌ها پس از حمله اکتبر حماس به اسرائیل

فلسفه تاریخ و مفاهیمی که ابن خلدون در نوشته‌هایش طرح کرد تا چه حد به کار امروز ما می‌آید؟

آیا تاریخ‌نگاری ایرانی توانسته از بند ناسیونالیسم چند صده‌ اخیر رهایی یابد؟

افغانستان چگونه و از چه زمانی شکل گرفت؟

از ساواک چه می‌دانیم؟ از ساواک در ماه‌ها و سال‌های اول بعد از انقلاب چه باقی ماند؟

ساواک، سازمان اطلاعات و امنیت کشور در ایران پیش از انقلاب، چگونه دستگاهی بود؟

وقتی از هوش مصنوعی می‌ترسیم از چه می‌ترسیم؟ از خودمان یا از چیزی ناشناخته ورای خود ما؟

آیا زمان را ما می‌آفرینیم یا اینکه زمان هست و ما در آن در گذریم؟

آیا می‌شود هنرمند و هنرش را مستقل از هم قضاوت کرد؟

طالبان چگونه ایران را می‌بینند؟ مملکت شیعیان خارج از دین یا متحدی که باید از آن کمک گرفت؟

آیا گذشته چراغ راه آینده است؟ تا چه اندازه از تاریخ می‌توان آموخت؟

آیا تصمیم‌های آیت‌الله خامنه‌ای در تمامی ساروکار نظام، آن را به نظام سلطانی تبدیل کرده؟

آیا شما به آنچه دوگانگی جسم و روح نامیده می‌شود اعتقاد دارید؟

معماری ایرانی دچار سرگشتگی نشده؟ در معماری امروزی ایران چیست که حرف اول را می زند؟

دوتابعیتی‌ها در جدال ایران و غرب مهمان‌ها: ایرج مصداقی و علم صالح

وقت آن نرسیده که پیشمرگه‌ها با سلاح وداع کنند؟

منشا هستی چیست؟ آیا باید در جستجوی آفریننده ای برای هستی بود؟

آیا اینکه زنان در صف اول قربانیان طالب هستند احساس گناه در مردان افغانستان ایجاد می‌کند؟

جمهوری اسلامی از جنبش زن زندگی آزادی چه آموخته؟

گرانی چه بر سر آدم‌ها می‌آورد و چه حس و حالی ایجاد می‌کند؟

وسط‌بازی یعنی چه؟ وسط‌باز نامیدن دیگران چطور در جریان جنبش زن، زندگی، آزادی باب شد؟

با مجاهدین خلق چه رفتاری باید پیشه کرد؟ مهمان‌ها: مریم سطوت و داوود باقروند

آیین بهایی می‌تواند بیش از این گسترش یابد؟

سربازی اجباری یا وظیفه عمومی؛ اثرات آن و ثمرات و مضراتش. سمانه سوادی و پیمان عارف

چرچیل چطور به یک سیاستمدار کارکشته و یک رهبر ثابت‌قدم جنگی تبدیل شد؟

آیا آمریکا با این نقشه وارد مذاکرات دوحه شد که افغانستان را به هر قیمتی رها کند؟

مشروطه به عنوان یک سازوکار در حکمرانی یعنی چه؟ یک مشروطه‌خواه چه نوع نظم سیاسی می‌خواهد؟

عیسی مسیح کی بود و چرا نزد پیروانش چنان جایگاهی یافت که او را پسر خدا نامیده‌اند؟

عیسی مسیح کی بود؟ از شخصیت تاریخی او چه می‌دانیم؟

در تاریخ روانشناسی بعد از زیگموند فروید بیش از هر کس از کارل یونگ نام برده می‌شود. یونگ چه می‌گفت و اختلاف او با فروید برای فهم مقولات روانشناسی چقدر مهم است؟ مهمان های برنامه: ارس نسرین؛ روانشناس و مشاور درمانی و امانوئل شکریان؛ پژوهشگر روانشناسی انتقادی‌.

اسلام در شرایطی وارد ایران شد که با چندین آیین متقدم باید می‌جنگید. زرتشتی، مانوی، بودایی و مسیحیت که در دوره ی ساسانی پیروانی یافته بود. از میان این‌ها، بودائیسم با نسخه ای از اسلام سازگار بود. آیا بودائیسم در آیین‌ها و مناسک اسلام ایرانی به حیات خود ادامه داد؟ مهمان‌های برنامه: مصطفی وزیری؛ مردم‌شناس و رضا حسینی؛ تاریخ‌دان.

در بحث‌های میان مخالفان جمهوری اسلامی تمامیت ارضی به محل مناقشه تبدیل شده. شاید به همین دلیل به تازگی صحبت از یکپارچگی سرزمینی به میان می‌آید. چرا تمامیت ارضی مسئله‌ساز شده و آیا یکپارچکی سرزمینی می‌تواند مسئله را حل کند؟ مهمان‌های برنامه: عبدالله مهتدی؛ رهبر حزب کومله‌ی کردستان ایران و عباس جوادی ؛ پژوهشگر تاریخ ایران.

قدرت و میزان تاثیرگذاری آنچه که شهروندخبرنگار نامیده می‌شود در جریان جنبش زن زندگی آزادی بود که به نمایش گذاشته شد. شهروندخبرنگار چه فرصت‌هایی ایجاد می‌کند و چه خطراتی می‌آفریند؟ مهمانان این برنامه: رضا دقتی؛ عکاس‌خبرنگار و فرزاد صیفی‌کاران؛ روزنامه‌نگار.

مردم دل و دماغ ندارند. این را حتما در ایران یا در مورد ایرانی‌ها کم نشنیده‌اید. آیا جانب تراژیک زندگی برای ایرانی‌ها جذابیت بیشتری دارد و منظر کمیک زیست انسانی غالبا فراموش می‌شود؟ مهمان‌های برنامه: محمود فرجامی؛ طنزپرداز و پویا قدوسی؛ استاد دانشگاه هستند

آیا از جنبش زن زندگی آزادی مراقبت شده؟ آنچه در آن امیدبخش بود حفظ شده؟ جوان‌هایی که در کف خیابان این جنبش را آغاز کردند از تحرکاتی که برای شکل‌دهی به آلترناتیو جمهوری اسلامی به ویژه در خارج صورت گرفته دلگرمی می‌گیرند؟ مهمان‌های برنامه: شهریار آهی و نازیلا گلستان هر دو فعال سیاسی.

آیا ایران در منطقه سیاست جدیدی پیشه کرده؟ آنچه که بازوی بلند ایران از لبنان و سوریه تا افغانستان و آسیای میانه نامیده می‌شد‌ حال چگونه به کار گرفته می‌شود؟ مهمان‌های برنامه: حمیدرضا عزیزی؛ پژوهشگر روابط بین‌الملل و نجاح محمدعلی؛ تحلیل‌گر مسائل خاورمیانه.

آیین‌های ایرانی در دوران ساسانی چقدر موثر بود در شکل دادن به جایگاه علی‌ابن‌ابی‌طالب به عنوان امام اول شیعیان و سپس به مثابه‌ی کالبدی که نور خدایی در آن تجلی یافته و در فرزندانش تداوم یافته؟ آیا شیعه‌ای که امام علی و فرزندانش در کانون قرار دارند را نمی‌توان اسلام ایرانی نامید؟ مهمان‌های این برنامه: حسن یوسفی اشکوری؛ پژوهشگر تاریخ اسلام، محمدالله صخره؛ محقق اصول فقه حنفی و محسن بنایی؛ پژوهشگر عصر آغازین اسلام.

علی‌ابن ابی‌طالب که بود؟ حکمرانی او برای مسلمین که دچار چند دستگی شده بودند چه در پی داشت؟ چرا در تشیع جایگاهی والا یافت و در بعضی از آیین‌های ایرانی خصایص فوق انسانی به او نسبت داده شد؟ مهمان‌های این برنامه: حسن یوسفی اشکوری؛ پژوهشگر تاریخ اسلام، محمدالله صخره؛ محقق اصول فقه حنفی و محسن بنایی؛ پژوهشگر عصر آغازین اسلام.

ابن سینا دانشمندی بود که در پیوند دادن تفکر علمی و فلسفی در جهان اسلام با روشمندی فلاسفه‌ی یونانی نقش مهمی بازی کرد. چرا ابوعلی سینا را باید بهتر بشناسیم؟ مهمان‌های برنامه: داریوش محمدپور؛ پژوهشگر مطالعات اسلامی و کیارش آرامش؛ پژوهشگر اخلاق.

اسکندر مقدونی ویرانگر تخت جمشید و برانداز آخرین شاه هخامنشی بود. با این حال چندین اسکندرنامه در مدح او نوشته شده است. چرا؟ اسکندر کبیر کیست و برای دوگانگی چهره ی او در فرهنگ و ادب فارسی چه توضیحی می توان یافت؟ این برنامه پیش از این یک بار پخش شده است.

در جریان جنبش زن زندگی آزادی شماری از کسب و کارها و صنایع در ایران توسط بخشی از اپوزیسیون متهم به همدستی با نظام اسلامی شدند، اتهامی که تعدادی از این کسب و کارها را دچار تلاطم کرد. با اینکه تلاطم از سر آن‌ها گذشت این سوال برجا ماند که کسب و کارهایی که بزرگ می‌شوند چه ارتباطی با نهادهای حکومتی دارند. در مورد ماهیت اقتصاد ایران و اینکه سرمایه‌داری ست یا نه نظرات متفاوت است اما در این مورد که تصمیم‌ها و مناسبات سیاسی تعیین‌کننده‌ی سمت و سوی اقتصاد ایران است کم‌تر اختلاف نظر وجود دارد.

شاید در حال حاضر صحبت از ادبیات افغانستان برای بسیاری از دوستداران آن در داخل و خارج کشور لوکس و حتی بیجا به نظر برسد. وقتی نه حق تحصیل برای زنان هست و نه نیازهای اولیه‌ی مردم فراهم است، وقتی میلیون‌ها نفر در سرما و گرسنگی به سر می‌برند غم ادبیات را خوردن مضمون خوبی برای یک داستان کافکایی است. اما مگر حسرت‌ها فراوان نیستند؟ حسرت ادبیات هم یکی از آن‌ها. این موضوع بحث این هفته‌ی پرگار است. از مهمان‌های این هفته می‌پرسیم آیا ادبیات افغانستان جان به در خواهد برد در شرایطی که بخش عمده‌ی آفرینندگان ادبی از کشور فرار کردند و آنانی که ماندند غم ادبیات احتمالا غم آخرشان است؟ آیا نسلی که در دو دهه‌ی اخیر شعر گفت و داستان نوشت می‌تواند به آفرینش ادبی ادامه دهد یا آن را کناری خواهد نهاد و با خاطره‌ی آن خواهد زیست؟

از ساواک چه می دانیم؟ ساواک تا چه در حد در ماموریت خود موفق بود؟ از ساواک در ماه ها و سالهای اول بعد از انقلاب چه باقی ماند؟ مهمان‌های برنامه: احمد فراستی از رهبران عملیاتی اداره ی سوم ساواک، عرفان قانعی فرد تاریخ نگار، سعید شاهسوندی و مصطفی مدنی هر دو زندانی سیاسی در پیش و پس از انقلاب. این برنامه پیش از این یک بار پخش شده است.

ساواک، سازمان اطلاعات و امنیت کشور در ایران پیش از انقلاب، چگونه دستگاهی بود؟ در برخورد با مخالفان چه رفتاری داشت و تا چه حد در انجام وظیفه‌ای که به آن محول شده بود، کارآمد بود؟

جریان پادشاهی، بخشی از اپوزیسیون خارج از ایران از دیگر فعالان اپوزیسیون می‌خواهد بگویند جاوید شاه حال آنکه چهره‌ی مرکزی پادشاهی‌خواهان، شاهزاده رضا پهلوی، می‌گوید جمهوری‌خواهی را ترجیح می‌دهد. در اپوزیسیون خارج چه می‌گذرد؟ مهمان‌های برنامه: کاملیا انتخابی‌فرد؛ سردبیر ایندیپندنت فارسی و امیر ممبینی؛ فعال سیاسی.

یک سال جنگ برای پوتین فقط جنگ روسیه با اوکراین نبوده بلکه جنگ با جبهه‌ای بوده که غرب می‌نامیم. چرا غرب نتوانسته پوتین را در اوکراین به عقب‌نشینی وادارد و چرا امید پوتین به اشغال اوکراین و سست کردن دمکراسی‌های غربی نتیجه نداده؟ مهمان‌های برنامه: عرفان نوربخش؛ دانش آموخته‌ی مطالعات روسیه و قیس قریشی؛ تحلیل‌گر روابط بین‌الملل

چه رابطه‌ای با دین و دینداری در جنبش زن زندگی آزادی دیده‌ایم؟ شعارها، رفتارها و آثار فرهنگی جوانان معترض در این مورد چه به ما می‌گوید؟ مهمان‌های برنامه: مریم فومنی؛ روزنامه‌نگار، کاوه عباسیان؛ پژوهشگر فیلم و رسانه و یاسر میردامادی؛ پژوهشگر فلسفه و دین.

بخش دوم بحث برهان شر به موضوع جبر و اختیار اختصاص دارد. مهمانان برنامه: ابراهیم سلطانی و آرش نراقی. این برنامه پیش از این یک بار پخش شده است.

آیا دنیایی که در آن زندگی می کنیم شباهتی به دنیایی دارد که یک موجود قادر، عالم، و مهربان آفریده باشد؟ برهان شر در مورد خداوند به ما چه می گوید؟ مهمانان برنامه: ابراهیم سلطانی استاد علوم و فلسفه سياسي و آرش نراقی استاد فلسفه و دین‎. این برنامه پیش از این یک بار پخش شده است.

آیا مسئله‌ی زنان است که سرنوشت طالبان را رقم خواهد زد، مسئله‌ای که طالب خود با منع تحصیل زنان و محدودیت کار برای آنان ایجاد کرده؟ مهمان‌های برنامه: فرشته عباسی؛ پژوهشگر حقوق بشر و علی حسینی؛ گزارشگر بی‌بی‌سی.

اعدام، بدن‌های خونین در خیابان و چشمانی که ساچمه ناکارشان کرده. کارکرد ترس در سیاست جاری ایران چیست؟ مهمان‌های برنامه: علیرضا بهتویی؛ جامعه‌شناس و سعید جعفری؛ روزنامه‌نگار.

مسئله‌ی اصلی پیشاروی نظام جمهوری اسلامی چیست؟ آیا پس از خامنه‌ای نظام اسلامی ناچار است از ولایت فقیه گذر کند؟ مهمان‌های برنامه: فرخ نگهدار؛ تحلیل‌گر سیاسی و ایرج مصداقی؛ فعال و تحلیل‌گر سیاسی.

فلسفه می‌تواند به سیاست‌ورزی مفید مدد برساند؟ نگاه فلسفی چطور می‌تواند تصویر شفاف‌تری به صحنه‌ی سیاسی به ویژه در اوضاع بحرانی بدهد؟ مهمان‌های برنامه: حسین دباغ؛ مدرس فلسفه و سپید بیرشک؛ پژوهشگر فلسفه.

چرا اسلامگرايى خشن و افراطى در مناطق پشتون‌نشین رواج یافت؟ آیا فقط باید عوامل خارجی را موثر دانست؟ تاریخ مردم پشتون در این مورد به ما چه می‌گوید؟

عرفان حلقه مکتبی ست که در ایران طرفداران بسیار پیدا کرد و محمدعلی طاهری خالق آن را در جمهوری اسلامی تا پای اعدام هم برد. اما آقای طاهری منتقدان بسیاری دارد که ربطی هم به نظام اسلامی ندارند. جواب او به این منتقدان چیست؟

در شرایط پرالتهاب سیاسی رسانه‌های حرفه‌ای در مرکز توجه حکومت‌ها و مخالفان حکومت‌ها قرار می‌گیرند. چرا؟ آیا رسالت رسانه در ادوار پرالتهاب اعتراضی متفاوت است از شرایط عادی؟ مهمان‌های پرگار: امیرمصدق کاتوزیان؛ تحلیل‌گر سیاسی و شیوا محبوبی؛ فعال حقوق زنان.

سیستان‌بلوچستان و کردستان در جنبش اعتراضی ایران وضعیت متفاوتی داشتند. میزان خشونت حکومتی و گستردگی اعتراض‌ها در آن‌ها بیش از دیگر استان‌های ایران بوده اما این دو استان تفاوت‌هایی نیز با هم داشته‌اند. از مطالعه‌ی سیستان‌بلوچستان و کردستان در جنبش زن زندگی آزادی چه می‌فهمیم؟

سالی که رو به پایان است سال درگذشت کسی‌ست که اصلاحات بنیادی در اتحاد شوروی را به عهده گرفت اما به اذعان خودش در این کار شکست خورد. دلایل شکست گورباچف چه بود؟ مهمان‌های برنامه: عرفان نوربخش؛ دانش‌آموخته‌ی مطالعات روسیه و پیمان عارف؛ دانش‌آموخته‌ی علوم‌سیاسی

زنان در دانشگاه بدخشان افغانستان در اعتراض به طالبان شعار زن زندگی آزادی سردادند. آیا می‌توان گفت در افغانستان صحبت از مبارزه‌ی سیاسی و نافرمانی مدنی دیگر خیالبافی نیست؟

در مورد آینده‌ی محتمل جنبش زن زندگی آزادی چه می‌توان گفت؟ رفتار حکومت و شیوه‌های معترضان چه احتمالاتی را در مقابل جنبشی می‌گذارد که تمنای استمرار دارد ولی با سرکوب مواجه است؟ هر مسیر یا احتمالی در پیش گرفته شود، تا اینجا از جنبش اعتراضی در ایران چه می‌توان آموخت؟

با اوج‌گیری اعتراض‌ها در ایران دولت‌های غربی لحن متفاوتی در ارتباط با وضعیت داخل ایران در پیش گرفتند. آیا اولویت‌های دولت‌های غربی در مورد ایران عوض شده است؟

دو ماه پس از شروع اعتراض‌ها در سراسر ایران آیا شاهد زایل شدن ترسی هستیم که دستگاه امنیتی جمهوری اسلامی طی سال‌ها در جامعه تزریق کرده است؟ با غلبه‌ی امید بر ترس چه افقی برای معترضان گشوده می‌شود؟ مهمان‌های برنامه: تورج اتابکی؛ پژوهشگر تاریخ اجتماعی و حسین قاضیان؛ جامعه‌شناس.

نهضت فکریی که روشنگری نام گرفت و در سده‌های هفده و هیجده موتور فکری جهش جهان غرب شد بر نگاه نژادپرستانه و زن‌ستیزانه استوار نبود؟ آرای امانوئل کانت، فیلسوفی که نامش بیش از هر کس با روشنگری تداعی می‌شود، در این زمینه به ما چه می‌گوید؟ مهمان‌های برنامه: رسول نژادمهر و سپید بیرشک هر دو پژوهشگر فلسفه.

نهاد سلطنت در بریتانیا پس از هفتاد سال شاهد جابجایی از ملکه‌ای پرطرفدار بود به شاهی که تلاش می‌کند برای خود حدی از آن محبوبیت را احیا کند. سلطنت چه برای بریتانیا دارد و آینده‌ی آن تا چه حد مطمئن است؟

موسیقی اعتراضی در جنبش زن زندگی آزادی به خوبی توانست حس و حال مردم را بیان کند، چه مردمی که در خیابان بودند و چه آن‌ها که در داخل و خارج ایران با همدلی نظاره‌گر جوانان معترض بودند. این دور از موسیقی اعتراضی ایران چه مختصاتی دارد؟ مهمان‌های برنامه: بهراد توکلی؛ موسیقیدان و سهراب لبیب؛ مدرس موسیقی.

محمدبن‌سلمان می‌خواهد جامعه‌ی عربستان را به گفته‌ی خودش برای چالش‌های قرن بیست و یکم مجهز و ورزیده کند. آرمان‌های او بی‌شباهت به آنچه شاه ایران در سر داشت نیست. آیا بن‌سلمان موفق خواهد شد؟

محمدبن‌سلمان می‌خواهد جامعه‌ی عربستان را به گفته‌ی خودش برای چالش‌های قرن بیست و یکم مجهز و ورزیده کند. آرمان‌های او بی‌شباهت به آنچه شاه ایران در سر داشت نیست. آیا بن‌سلمان موفق خواهد شد؟ مهمان‌های برنامه: کاملیا انتخابی‌فرد؛ سردبیر ایندیپندنت فارسی و علی صدرزاده؛ تحلیل‌گر مسائل خاورمیانه.

جنبش زن زندگی آزادی در ایران با توش و توان ادامه دارد و سرکوب خیابانی و گرفت و گیرهای گسترده‌ی فعالان سیاسی و رسانه‌ای نتوانسته آن را متوقف کند. امیدی که این جنبش برای معترضان آفریده، می‌تواند از شعارهای انگیزه‌بخش فراتر برود و به یک برنامه‌ی سیاسی منسجم و هدایت شده بینجامد؟

زن زندگی آزادی چه جور شعاری‌ست و چرا به سیاست در صحنه‌ی خیابان انگیزه داده؟ چگونه است که فضای یاس و درماندگی جای خود را به خشم و امید می‌دهد؟ این حس امید به تغییر اوضاع تحت چه شرایطی می‌تواند سیاست در صحنه ی خیابان را ماندگار و موثر کند؟

مسابقه‌ی فضایی آمریکا و شوروی در قرن بیست حالا در هیات مسابقه‌ی چین و آمریکا در تکنولوژی‌ها و علوم جدید از جمله هوش مصنوعی و کوانتوم ظاهر شده. چین در این حوزه چکار می‌کند؟

تصورات مختلف از خدا در ادیان ابراهیمی چگونه است؟ اوصاف او چیست و چه تصوری از او با نیازهای انسان امروزی سازگارتر است؟

چرا در کشورهایی چون افغانستان و ایران شماری از جریان‌های سیاسی رهبر خود را مخفی نگه می‌دارند؟ آیا دلیل صرفا امنیتی‌ست یا عوامل دیگری درکارند؟

ایده‌ی پیشرفت بشر و اطمینان نسبت به توانایی او در فائق آمدن بر موانع رشد و تعالی‌اش چندین سده ایده‌ی راهنمای فیلسوفان روشنگری، مصلحان اجتماعی و سیاسی و مخترعین و دانشمندان بود. آیا این ایده اعتبار خود را از دست نداده؟

در بریتانیا همزمان با تغییر دولت شاهد تلاطم های ناشی از جنگ در اروپا، برگزیت و تورم کم‌سابقه هستیم. آیا انگلیسی‌ها که در ایران معروفند به کنترل دنیا این‌بار کنترل اوضاع خود را هم از دست داده‌اند؟

در هفته‌ی گذشته به چرخش زبانی در فلسفه در قرن بیستم٬ اهمیت آن و پیامدهای آن در کنکاش فلسفی و کنش سیاسی اجتماعی پرداختیم. این بحث را با توجه بیشتر به وضعیت خود ما در جهان فارسی زبان ادامه می‌دهیم.

در قرن بیستم فلسفه بر زبان متمرکز می‌شود و رابطه‌ی جهان و زبان در کانون پرسش‌های فلسفی قرار می‌گیرد. این تحول چرخش زبانی نامیده می‌شود. چرخش زبانی چه اهمیتی دارد و حاصل آن برای ما چیست؟

اسلام‌هراسی عبارتی ست که در اروپا و آمریکا جنجال زیاد آفریده. عده‌ای می‌گویند منشا اسلام‌هراسی را باید در تعصب علیه مسلمانان جست ولی عده‌ای دیگر اسلام‌هراسی را چماقی می‌دانند که برای سرکوب هر نوع انتقاد از آموزه‌های اسلامی به کار می‌رود. اسلامی هراسی چیست؟

آیا انسان اشرف مخلوقات است؟ آیا آنچه که کرامت ذاتی انسان خوانده می شود ناشی از اشرف بودن انسان بر مخلوقات دیگر است؟ نسبت کرامت انسانی با حقوق بشر چیست؟ ایده‌ی اشرفیت بر مخلوقات دیگر جایی برای فروتنی انسان نسبت به زیست بوم خود و نسبت به دیگر موجودات می‌گذارد؟

منشور و یا استوانه کورش چیست؟ می‌توان آن را اولین اعلامیه‌ی جهانی حقوق بشر نامید؟

رضا پهلوی شاهزاده‌یست که نیروهای مخالف جمهوری اسلامی را به اتحاد فرا می‌خواند. با این حال شماری از جمهوری‌خواهان به این فراخوان او بدبینند. چرا؟

آزار بهائیان در ایران سابقه‌ای طولانی و دامنه‌ای وسیع دارد چرا که هم دولت‌ها و هم ملت در آن دخیل بوده اند. آیا زمان آن نرسیده که این کارنامه وجدان عمومی را بیدار کند؟ .

شکاف در احزاب چپ و کمونیست در سراسر جهان یکی از نتایج آشکار حمله‌ی روسیه به اوکراین بوده است. آیا چپ جهانی به چپ شرقی و چپ غربی تجزیه شده؟

نظریه‌های فراگیر در حوزه‌ی علوم انسانی به ما نگاهی نافذ می‌دهند یا گمراهمان می‌کنند؟ تئوری‌ و مقولاتی که در تئوری‌ پرداخته می‌شود سوال را می‌کشد یا سوال را پاسخ می‌دهد؟

توای هسته‌ای چه سرنوشتی پیدا می‌کند و چه خوانش‌هایی از آن بارز می‌شود؟ افزایش تنش بین ایران و آمریکا را در مصادره‌ی نفت ایران توسط آمریکا و اقدامات تلافی‌جویانه‌ی ایران می‌توان دید. روند افزایش تنش و کم‌رنگ شدن امکان احیای برجام باعث تفوق چه درکی از فتوای هسته‌ای می‌شود و ایران را به کدام سو می‌راند؟

مرگ رضا براهنی آشکار کرد که روشنفکران و چهره‌های ادبی که زمانی مرجع فکری بودند حالا از جانب شماری از جوانان سیاسی به ویژه درخارج کشور در شبکه‌های اینترنتی لعن و نفرین می‌شوند.چرا؟

تا چند سال پیش لفظ جهانی سازی یا جهانی شدن چنان رایج بود که هر رویدادی با رجوع به آن تفسیر می‌شد. اما انتخابات فرانسه و تجاوز روسیه به اوکراین تازه‌ترین مثال‌های روندی نیستند که نه جهانی سازی بلکه جهانی زدایی نامیده می‌شود؟

دوازده سال از عمر پرگار می‌گذره. دوازده سال از عمر ما در پرگار سپری شده! در مورد این برنامه چی می‌شه گفت که نقص‌هاش را نشون بده و به بهترشدنش کمک کنه؟

چپ مارکسیستی چهل و اندی سال پیش در افغانستانی به قدرت رسید که در آن کارگر به آن معنی که مارکس می‌پنداشت وجود نداشت و مردم دربند فهم سنتی از دین بودند. وضعیت موجود در افغانستان تا حدی ناشی از تحولاتی نیست که از کودتای ثور آغاز شد؟

چرا سیاستمداران ایران نمی‌توانند علیه میراث پدری بشورند؟ می‌توان ادعای آزادیخواهی کرد بدون نقد پدر و پدربزرگ و بیرون زدن از حریمی که هویت سیاسی شخص به آن وابسته است؟

از مقایسه‌ی جایگاه زن در دین یهود و اسلام چه می‌فهمیم؟ شباهت‌های این دو دین آنجا که در مورد زن حرف می‌زنند ناشی از چیست؟ این برنامه پیش از این یک بار پخش شده است.

مزدک یکی از چهره‌های اسرارآمیز تاریخ ایران پیش از اسلام است. از او چه می‌دانیم؟ مزدک شخصیتی واقعی بود یا محصول تخیلات ایرانی‌ها در مورد دوره‌ی ساسانی؟

حمله‌ی روسیه به اوکراین بحث شرقی غربی را دوباره داغ کرده. آن‌ها که می‌گویند این جنگ نشان داد روسیه توسعه‌طلب است در مقابل کسانی قرار گرفته‌اند که می‌گویند ترامپ نشان داد غرب قابل اعتماد نیست. پس چه باید کرد؟

یک اپوزیسیون قوی و موثر در مقابل طالبان در خارج از کشور شکل خواهد گرفت؟ تا چه حد نیروهای مخالف طالبان در خارج خواهند توانست در فعالیت سیاسی و مدنی و در لابی‌گری و رایزنی با کشورهای پرنفوذ موفق شوند؟ مهمان‌های برنامه: عادله محسنی؛ فعال سیاسی و کریم پاکزاد؛ تحلیل‌گر سیاسی.

آمریکا و اروپا را از نظر جنس زندگی می‌توان با هم مقایسه کرد؟ سنجه‌های اصلی از جمله میزان درآمد و شاخص‌های ذهنی از جمله حس مردم به زندگی خود در مقایسه‌ی آمریکا و اروپا به ما چه می‌گوید؟

نظریه‌ی آرامش دوستدار تحت عنوان دین‌خویی ایرانیان، کندوکاوی‌ست در ریشه‌های نظری وضعیت ایران معاصر. آرامش دوستدار چه گفت و از او چه میراثی بجا می‌ماند؟ مهمانان این هفته: آرش جودکی، پژوهشگر فلسفه و سالور ملایری، پژوهشگر مطالعات فرهنگی

حمله به اوکراین جای تردید نگذاشت که امپراتوری روسیه‌ بیدار شده، آمریکا و متحدانش می‌دانند در مواجهه با آن چه کنند؟ سیاستی که در مصاف با اتحاد شوروی در پیش گرفتند در مقابل روسیه‌ی پوتین نتیجه خواهد داد؟ مهمانان این هفته: فرهاد گوهردانی، پژوهشگر اقتصاد توسعه و علی سعاد‌ت‌ملی، پژوهشگر اقتصاد انرژی

ابتذال یعنی چه؟ می توان به فهمی قابل اطمینان رسید در این مورد که به چه چیز می گوییم مبتذل؟ اثر فرهنگی و رفتار فرهنگی مبتذل تمایزی ثابت و قابل تشخیص با غبرمبتذل دارد؟

شایسته سالاری یعنی چه؟ چگونه یک فرد شایسته می‌شود؟ آیا در کشورهای توسعه یافته شایسته سالاری به نخبه سالاری تبدیل نشده است؟

طالبان در افغانستان چقدر در جای خود محکم است؟ چالش‌هایش چیست؟ آیا از پس این چالش‌ها برخواهد آمد یا اولین لرزه‌ها در حاکمیت طالبان به زودی آشکار خواهد شد؟ فوزیه کوفی، عضو پیشین مجلس افغانستان و سعید سرور، تحلیل‌گر سیاسی

می‌توان نسلی را سرزنش کرد که دست به کار خطیری زد اما عاقبتش گریبان نسل‌های بعدی را گرفته؟ نسل انقلاب ایران مثال این گفته‌ی کارل مارکس نیست که مردم خود سرنوشت خود را می‌سازند ولی حاصل کار آنان با آنچه در سر داشتند متفاوت می‌شود؟

در این عکس چه می بینید؟ کارآمدی مجازات مرگ؟ کراهت مجازات مرگ؟ در این عکس مهابت مرگ را می بینید که پیش پای آن تفاوت های زمینی ناچیز به نظرمی آیند؟

عقب‌نشینی دمکراسی در سراسر جهان مشهود است اما به ویژه در خاورمیانه و نواحی اطراف آن است که خیزش‌های آزادی‌خواهانه فروکش کرده‌اند و نیروهای اقتدارگرا غالب شده‌اند. چرا؟

خشونت‌های پس از انقلاب ایران از کی و چطور شروع شد؟ چه عواملی را می‌توان در این خشونت‌ها موثر شناخت و چه جریاناتی را مسئول؟ مهمانان برنامه: همن سیدی، عطاالله مهاجرانی و محمدرضا شالگونی. این برنامه پیش از این یک‌ بار پخش شده‌است

آیا جامعه جهانی و همسایگان افغانستان به سمت رسمیت شناختن طالبان حرکت می‌کنند؟ اگر چنین است، پیامد های آن برای زنانی که اجازه کار ندارند و دخترانی که از تحصیل محروم شده‌اند چه خواهد بود؟ ولی می‌توان میلیون‌ها نفر را از گرسنگی نجات داد بدون رسمیت دادن به طالبان؟

تاثیراحمد کسروی در نقد دین و در تاریخ‌نگاری حدود هفتاد سال پس از قتل او همچنان مشهود است. اما کم‌تر کسی به وامداری خود از او اعتراف می‌کند. چرا؟

گفته می‌شود تقیه از عوامل ماندگاری تشیع در طول تاریخ است. ولی این اصل مایه‌ی ترویج چه نوع اخلاقی در جامعه‌ی شیعی ست؟ مهمانان برنامه: مهدی خلجی ،عرفان ثابتی و بهروز قاسمی. تقیه در برنامه بعدی پرگار. این برنامه پیش از این یک بار پخش شده است.

«دین باید به حوزه خصوصی برود» به چه معناست و بر چه استدلال‌هایی استوار است؟ ولی راندن دین به حوزه خصوصی چه پیامدهایی دارد؟

کم نیستند امیران و شاهانی در تاریخ افغانستان که در پی اصلاح امور بوده اند اما تنها یکی از آنان را می توان بانی مدرنیته در کشور دانست، امان الله خان. اما چرا او ناکام ماند؟ امان الله خان چه میراثی بجا گذاشت؟

انقلاب‌ها فرزندان خود را می‌خورند؟ اگر چنین باشد، انقلاب ایران یکی از مثال‌های واضح چنین حکمی نیست؟

در مقایسه‌ی سیاست خارجی محمدرضا شاه پهلوی و جمهوری اسلامی به چه نتایجی می‌رسیم؟ انقلاب ایران یک گسست در سیاست خارجی ایران ایجاد کرد یا سیاست خارجی پیش و پس از انقلاب کمابیش در یک راستاست؟

کارزاری که در چند سال اخیر شکل گرفت، کارزار بین کرونا و گونه‌هایش از یک سو و واکسن و گونه‌هایش از سوی دیگر، به ما خاطرنشان نکرد که در نهایت علم است که ما را نجات می‌دهد؟ ولی علم و تکنولوژی راه‌حل است یا خود بخشی از مسئله‌ست؟

«شاید بهتر باشد ما را بمباران کنید چرا که هیچ عزت و احترامی در مرگ تدریجی حال حاضر نمی‌بینم.» چرا رهبر یکی از جزایر اقیانوس آرام چنین می‌گوید؟ اراده بشر برای حل بحران محیط زیستی کفایت می‌کند؟

فیلم و سریال تبلیغاتی جمهوری اسلامی تا چه حد توانسته ایدئولوژی آن را به مردم بقبولاند؟ چرا مقاماتی در حد وزیر اطلاعات و امنیت از بودجه نهادهای امنیتی در ساخت فیلم و سریال حرف می‌زنند؟

جامعه جهانی یعنی چه؟ مواجهه جامعه جهانی با ظهور دوباره طالبان و تحریم‌ها علیه ایران به ما چه می‌گوید؟ آنچه وجود عینی دارد جامعه جهانی‌ست یا آنارشی جهانی؟

کمتر کسی توانسته با نام خود صفتی رایج کند که در سراسر دنیا در سیاست و حتی مکالمات روزمره مرتب به کار می رود. ماکیاولی چه می گفت؟ بین آنچه که ماکیاولیستی خواند می شود و نیکولو ماکیاولی چه مناسبتی وجود دارد؟ این برنامه پیش از این یک بار پخش شده است.

تصادفی نیست که تامس مور، نویسنده مشهورترین متن در مورد اتوپیا، در قلعه لندن توسط عوامل شاه معاصرش گردن زده می‌شود. اتوپیا یعنی چه و فکر اوتوپیایی چه نقشی در سیاست ایفا می‌کند؟

دیوبندی چیست؟ نفوذ اسلام دیوبندی در افغانستان و ایران چقدر است؟ تا چه حد عملکرد طالبان در عرصه سیاست را می‌توان ناشی از برداشت دیوبندی آن از فقه حنفی دانست؟

آیا ما شاهد پایان جنگ‌های آمریکا هستیم و این درسی‌ست که سیاستمداران آمریکا از جنگ در عراق و افغانستان گرفتند؟ در این صورت آمریکا برای حفظ نفوذ و اعتبار خود در سطح جهانی به چه رویه‌ها و سیاست‌هایی توسل خواهد جست؟

به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان با مخالفت حکومت در ایران مواجه نشد و در شرایطی که در جامعه ایران قدرت‌یابی طالبان نگرانی ایجاد کرد مجموعه حاکمیت از حمایت از جریان پنجشیر سرباز زد. چرا؟

روسیه و انگلیس بازیگران مهم صحنه سیاست در ایران قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم بودند ولی با ظهور آمریکا از نفوذشان در ایران کاسته شد. با این حال عکس سفرای این دو کشور در ایران اخیرا جنجال به پا کرد. چرا؟

در هفته‌های اخیر دو افغانستان متفاوت به هم خیره شدند‌. افغانستان تظاهرکنندگان برابری خواه با افغانستان طالبان صاحب قدرت. مواجهه طالب مصمم به حفظ قدرت و فعال مدنی برابری‌خواه چه آینده‌ای دارد؟

عشق برای نسل‌ جوان ایرانی دیگر نه یک کالای کمیاب بلکه بستر ضروری ازدواج است. اما به رغم وجود زمینه های عشق و عاشقی، مناسبات حاکم بر روابط انسانی کماکان سنتی‌ست. زنان جوان و تحصیل کرده شهری در این وضعیت چه رفتاری پیشه می‌کنند؟

خودکشی مردان فاجعه پنهان نامیده شده‌است. آمار افسردگی و قصد خودکشی در میان زنان در سراسر جهان بیش از مردان است ولی مرگ ناشی از خودکشی در مردان زیر چهل و پنج سال بیش از زنان است. چرا؟ مهمانان این هفته برنامه: اطلس تربتی، استاد دانشگاه و سیروس عباسیان، روانپزشک

حوادث اخیر نقده در آذربایجان غربی نشان داد خطر تنش قومی در ایران را نمی شود دست کم گرفت. همزیستی شهروندان از قومیت های متفاوت در شهرهایی چون نقده تحت چه شرایطی ممکن مختل شود؟ راه حل چیست؟

افکار عمومی در ایران را می‌توان خواند؟ می‌شود فهمید چه بخشی از جمعیت ایران مدافع جمهوری اسلامی‌ست و مخالفت با آن تا چه حد وسعت گرفته؟ می‌شود از نتایج انتخابات اخیر به فهمی در این زمینه رسید؟

تصویری که از روزهای اخیر افغانستان برای نسل‌های بعدی باقی خواهد ماند سقوط چند جوان افغان از هواپیمای آمریکایی بر فراز فرودگاه کابل است. این نوع پایان دخالت نظامی آمریکا درافغانستان ممکن است در کتاب‌های تاریخ به عنوان شکست یک دوره از تلاش‌های چندین دهه آمریکا برای ملت‌سازی در نقاط مختلف به یاد بیاید. چه شد که این دخالت به اینجا انجامید؟

اعتراض به اوضاع جاری ایران با صدای بلند، آیا انتظار انجام این کار از هنرمندان آنگاه که تریبون‌ها و مجامع جهانی در اختیارشان است انتظاری بجاست یا بیجا؟

مناقشات و تبعیض هایی که می‌بینید یا از آن‌ها باخبر می‌شوید تا چه حد ریشه در اختلاف شیعه و سنی دارد؟ تبدیل شدن نزاع شیعی و سنی به چیزی فراتر از یک اختلاف دینی ناشی از چیست؟ این برنامه پیش از این یک بار پخش شده است.

ادوار انتخاباتی در هر کشوری ایام آمیختگی ترس و امید است. گاه ترس وزن می‌گیرد و به عمل سیاسی وامی‌دارد و گاه امید. حال با عبور از انتخابات و در شروع فصل دیگری از حیات جمهوری اسلامی مناسبت ترس و امید چگونه است؟

حملات ماه‌های اخیر علیه جمعیت هزاره‌ در افغانستان بار دیگر نشان داد که هزاره‌ها قربانی خشونت مداوم و سازمان یافته‌ هستند. آیا وقت آن نرسیده این خشونت‌ها نسل‌کشی خوانده شود؟

در بخش اول گفتگو در مورد امکان آموختن خداباور، خداناباور و ندانم انگار از یکدیگر، در این مورد صحبت کردیم که ضرورت گفتگوی بین آن‌ها در چیست و چه چیز زمینه این گفتگو را فراهم می‌کند، تلاش برای زیست سازگارانه یا تلاش برای فهم بهتر و بیشتر. این بحث ما را به حیطه‌هایی کشاند که ناتمام ماند.

خداباوران و خداناباوران، مومنان و غیرمومنان، چه از هم می‌توانند بیاموزند؟ آیا ارزش‌هایی در هر یک از دو گروه حاضر در این کارزار عقیدتی هست که برای گروه دیگر مفید و آموزنده باشد؟

ایران تنها جامعه‌ شدیداً دو قطبی و دچار شکاف عمیق نیست. ولی از معدود کشورهایی ست که سازوکار عبور از این وضعیت در آن دیده نمی‌شود. خطرات این شرایط چیست؟

آیا آنچه که در انتخابات هزار و چهارصد در جریان است گام دوم انقلاب است، چیزی که رهبر جمهوری اسلامی در چهل سالگی نظام از آن نام برد؟ گام دوم انقلاب یعنی چه و تا چه حد شدنی است؟ مهمانان این هفته برنامه: امیر سلطان‌زاده، روزنامه‌نگار و تحلیل‌گر مسائل ایران و پوریا ماهرویان، تحلیل‌گر مسائل ایران در بی‌بی‌سی

فلسفه سیاسی در مورد انتخاب آنگاه که انتخاب کننده در شرایط ناخواسته قرار گرفته چه می‌گوید؟ انتخاب‌ ناخواسته ما را در چه معضل اخلاقی قرار می‌دهد؟ مهمانان این هفته برنامه: حسین دباغ، پژوهشگر فلسفه و فرهاد گوهردانی، پژوهشگر مطالعات توسعه

آیا عرفان موجب تلطیف اسلام شده و آن را از خشونت دور کرده است؟ در بزرگان عارف از بایزید بسطامی تا ابن عربی و مولانا چه نوع اسلامی می‌بینیم؟ مهمانان این هفته برنامه: علی طهماسبی پژوهشگر عرفان و عمادالدین باقی پژوهشگر دینی

انرژی و خلاقیت فعالین سیاسی خواهان تحول در ایران در سال‌های اخیر به سمت فعالیت مدنی رفته‌‌ است. کار مدنی یعنی چه و چه نتایجی می‌توان از آن انتظار داشت؟ مهمانان این هفته پرگار: مهدیه گلرو، فعال مدنی، سعید شریعتی عضو شورای مرکزی حزب اتحاد ملت و مسعود باستانی روزنامه‌نگار

کرونا عارضه‌ای طبیعی‌ست یا زاییده ساختارهای سیاسی و اقتصادی جهانی‌ست؟ اقتصاد سرمایه‌داری جهانی عامل بحران‌هایی چون کروناست یا عاملی ست در تخفیف پیامدهای آن؟ مهمانان این هفته برنامه: پرویز صداقت تحلیل‌گر اقتصاد سیاسی و موسی غنی‌نژاد اقتصاددان

زندگی عادی مردم در ایران در شبکه‌های اجتماعی اینترنتی سیاه‌نمایی نمی‌شود؟ آنچه در توییتر و تلگرام و دیگر شبکه‌های اجتماعی می‌بینیم بازتاب صحیحی از زیست روزمره ایرانی هست یا نه؟ مهمانان این هفته برنامه: علی ورامینی پژوهش‌گر ارتباطات و فرانک چالاک تحلیل‌گر سیاسی.

وراثت در حکمرانی، چه در میان طرفداران پادشاهی و چه در میان حامیان جمهوری اسلامی، نظمی و نسقی‌ست برافتاده و احیا نشدنی یا سنتی است که می‌توان زنده‌اش کرد؟ مهمانان برنامه این هفته پرگار: حمید آصفی روزنامه‌نگار و تحلیل‌گر سیاسی و حجت کلاشی، تحلیل‌گر سیاسی

آنچه در شرایط کنونی در ایران می‌تواند امید ببخشد چیست؟ این امید یک الزام صرفا عملی‌ست که بدون آن نمی‌توان تاب آورد یا یک مبنای قابل دفاع فلسفی هم دارد؟ مهمانان برنامه: مرضیه آذرافزا فعال سیاسی و اجتماعی و ناصر زرافشان حقوق‌دان و فعال مدنی

محمد بن عبدالله قدرت یافت. این قدرت به توسل به خشونت انجامید. قدرت و خشونت چه سایه‌ای بر رسالت پیامبر اسلام انداخت؟

دولت پادگانی یعنی چه؟ تا چه حد احتمال شکل‌گیری آن جدی‌ست؟ صد سال پس از وقوع یک کودتا در ایران، آیا قوه مجریه بار دیگر در اختیار نظامیان قرار می‌گیرد؟ مهمانان این هفته برنامه: عبدالرضا داوری، تحلیل‌گر سیاسی و حسن اسدی زید آبادی، تحلیل‌گر سیاسی

مانع یا چالش اصلی ایران در سده جدید موضوع بحثی‌ست که در برنامه این هفته با دو مهمان دیگر پی می‌گیریم. چیست که مانع تحقق آرمان‌هایی‌ست که به حرکت‌های بزرگ سده پیش انگیزه دادند؟

تا پارسال پیرارسال لفظ تحریم برای توصیف فشار خارجی بر جمهوری اسلامی به کار می‌رفت. حالا که جمع بیشتری از ایرانی‌های معترض در داخل و خارج کشور به این نتیجه رسیده‌اند که سمبه‌ای پرزورتر از آنچه که تصورش را می‌کردند برای برانداختن حکومت ایران لازم است عبارت فشار حداکثری رایج شده‌است. اخیرا هم تحرک جدیدی که تحت نام نه به جمهوری اسلامی راه افتاده تلاش کرده صدای واحد طرفداران فشار حداکثری بر جمهوری اسلامی باشد تا قدرت‌های غربی را قانع کند که به این صدا گوش بسپارند. فشار حداکثری یعنی چه و اگر به تحریم حداکثری منحصر نیست، تحریم است به علاوه چه؟ شانس این سیاست چقدر است و پیامدهای آن چیست؟

عمر خیام کی بود؟ آنکه در رباعیات خیام می بینیم چگونه بشری ست؟ خیام از چه عاصی است؟

ابر مسئله یا اصلی‌ترین مشکل در ایران کنونی چیست؟ در پرگار این هفته از دو مهمان داخل ایران سوال می‌کنیم تا ببینیم جواب آنان به چه توصیفی از اوضاع ایران می‌انجامد.

لغو حکم اعدام به مرور در جوامع مختلف طرفداران بیشتری می‌یابد. با این حال مجازات مرگ در شماری از کشورها از جمله ایران کماکان برقرار است. موافقان و مخالفان لغو مجازات اعدام چه می‌گویند؟

چه نوع خانواده‌هایی در ایران در حال شکل‌گیری ست؟ خانواده در ایران مامن است یا محل اضطراب؟ آیا مردم ایران شاهد رشد خانواده‌های فرزند سالارند؟

بیش از دویست سال پس از عهدنامه‌ی گلستان که بر اساس آن بخش‌هایی از ایران به روسیه واگذار شد در مورد همجواری ایران و روسیه چه می‌توان گفت؟ ایرانی‌ها با احساس حسرت ناشی از واگذاری بخشی از ایران به روسیه چطور باید کنار بیایند؟ نقش بریتانیا در قرارداد گلستان چه بود؟

آیا تفوق روحانیت در انقلاب ایران ناگزیر بود؟ نیروهای سیاسی دیگر می توانستند مانع روندی شوند که روحانیت سیاسی را در راس انقلاب قرار داد؟ مهمان های برنامه: شهریار آهی، مهدی فتاپور، کیانوش بوستانی و احمد زرین آباد. این برنامه پیش از این یک بار پخش شده است

جنبش فداییان بعد از پنجاه سال

می‌شد در سینمای ایران صدای پای انقلاب را شنید؟ می‌توان گفت سینمای ایران در سمت و سوی آنچه که انقلاب اسلامی خوانده شد موثر بود؟ . مهمان‌های برنامه: حمید نفیسی، علی امینی نجفی، گلکو پرهیزکار و تارا آغداشلو

در این چند دهه اسلام از آموزه‌های اخلاقی تهی شده، یک نفر در آن بالا در مورد همه چیز تصمیم می‌گیرد و سیاست خارجی تهاجمی، ما را از اهدافمان دور کرده‌ست. گمان می‌کنید این نقد در مورد کی و در توصیف چه کشوری‌ بیان شده؟

توییتر در سیاست چه نقشی ایفا می‌کند؟ توفان توییتری، توهم قدرت است، توفان در فنجان چای است یا چیزی بیش از آن است؟ توییتر فضایی اینترنتی مملو از صداهای گوشخراش است یا محلی برای بیان نظرات متفاوت؟

دونالد ترامپ می‌گوید نتیجه‌ی انتخابات را از او دزدیدند. آیا این ادعا توشه‌ای برای آینده‌ی سیاسی نیست؟ ترامپ و موجی که او را به قدرت رساند چه آینده‌ای دارند؟

برای آدمیانی که در جهان پرسرعت کنونی مرتب این سو و آن سو می‌شوند هویت لفظی دهن پرکن و نافهمیدنی‌ ست. هویت چیست؟ زیست بدون آن ممکن است؟

ترور فخری‌زاده و اقدامات نظامی امنیتی مشابه علیه جمهوری اسلامی، به این نظام ضربه می‌زند یا آن را تقویت می‌کند؟ چرا ماکیاولی که نظریه‌پرداز رعب در ادبیات سیاسی ست در این باره حرف زیاد دارد؟

سنت چیست؟ سنت به معنی امتناع از نوشدن است؟ ولی این درک از سنت گمراه نمی کند؟

اگر کسی به شما بگوید «تغییر را از خودت شروع کن» اولین واکنش شما چیست؟ آیا این ایده‌ ناقص و حتی گمراه‌کننده ست؟ تغییر خود و تلاش برای تغییرات کلان چه مناسبتی با هم دارند؟

آخرین دور مناقشه‌ ارمنستان و آذربایجان بر اثر چه عواملی به سود آذربایجان رقم خورد؟

منابع قدرت نرم چیست و چرا ممالکی که قدرت سخت نیز دارند می توانند با قدرت نرم اذهان دیگر ملت ها و ممالک را جذب کنند؟

کلید گشایش وضعیت سیاسی ایران کجاست؟ آیا نتیجه‌ی انتخابات آمریکا ممکن است تاثیر مهمی بر انتخابات ریاست‌جمهوری ایران بگذارد؟ مهمان های برنامه: فرخ نگهدار تحلیل‌گر سیاسی و علیرضا نوری‌زاده مدیر مرکز پژوهش ایران و عرب.

انتخابات آمریکا به صف آرایی در میان ایرانی‌ها هم انجامید. بخشی از مردم بهبود معیشت‌شان را در گرو پیروزی بایدن می‌دیدند و بخشی به امید فشار بیشتر بر حکومت خواهان پیروزی ترامپ بودند. از این صف آرایی در افکار عمومی چه می‌فهمیم؟

دو دهه پس از سقوط امارتشان در افغانستان طالبان بار دیگر به عنوان مدعی بر سر آینده‌ی افغانستان ظاهر شده اند. این طالب با طالب دو دهه پیش چه تفاوتی دارد؟ آیا نشانه‌های تغییر طالبان دیده می‌شود؟

در انتخابات کنونی دو آمریکای متفاوت رو در روی هم ایستاده‌اند. رسانه های بزرگ به گفته ی دونالد ترامپ در این کارزار مقابل او صف کشیده اند. رابطه ی ترامپ با این رسانه ها چیست و این رابطه در مورد سیاست آمریکا و رسانه به ما چه می گوید؟

رابطه‌ی مصلحت و حقیقت چیست؟ آیا در دنیایی که مثال های فدا کردن حقیقت به نفع مصلحت را روز به روز پیش چشممان می گذارد می توان از رابطه ای سالم بین مصلحت و حقیقت سخن گفت؟

ویروس کرونا توانایی های بشر را به گونه ای جدی محک می زند. از این تجربه ی نادر چه می آموزیم؟

ترجمه چه تاثیری بر حیات فرهنگی در ایران گذاشته است؟ آیا موج سهمگین ترجمه که بیش از یک سده‌ی پیش آغاز شد از عوامل تهیدستی ما در حوزه‌ی تولید و تالیف فرهنگی نیست؟

چرا در ایران زبان‌های مادری غیر فارسی قرب چندانی ندارند؟ چرا از کودک خواسته می‌شود زبان مادری خود را اگر فارسی نیست در مدرسه فراموش کند؟

آیا می‌توان غرایز جنسی را سرکوب کرد؟ می‌توان قانونی برای منع «سکس» گذاشت و بر اجرای آن اطمینان داشت؟ جسم و روان انسان می‌تواند با سرکوب غرایز جنسی کنار بیاید؟

آیا می توان در عین ناباوری به خدا مرگ را آرام بخش پنداشت؟ رابطه مرگ اندیشی و معنویت چیست؟

آیا انسان باید مرگ‌اندیش باشد؟ مرگ‌اندیشی دینی که حیات پس از مرگ را وعده می‌دهد مرگ را از جدیت آن تهی نمی‌کند؟ ولی بی اعتقادی به خدا باعث نمی‌شود مرگ به یک پوزخند هراسناک تبدیل شود؟

مارتین هایدگر را بزرگ ترین فیلسوف سده‌ی بیستم نامیده اند. چرا؟ راز جاذبه ی هایدگر برای قطب‌های فکری متضاد درچیست؟

آیا تحلیل طبقاتی جوامع باعث می‌شود واقعیات بنیادین را ورای ظواهر فریبنده بهتر ببنیم؟ یا نه، تحلیل طبقاتی مایه ساده انگاری و گمراهی می‌شود؟

منظورازنسل سوخته چیست؟ آنچه که بسیاری از ایرانی ها نسل سوخته می نامند یک حقیقت ملموس است یا توهمی ناشی از ناکامی های مردم درگیردرحوادث عظیم اجتماعی؟

۲۸مرداد تا چه حد حاصل طراحی و سازماندهی دستگاه‌های جاسوسی آمریکا و انگلیس بود و تا چه حد نتیجه‌ی عوامل داخلی؟ آیا خارجی‌ها را عامل اصلی کودتا می‌دانیم تا نقش عوامل داخلی را نادیده بگیریم؟

جنبش بابی برای ایرانی‌هایی که به منابع تاریخی دسترسی ندارند در هاله‌ای از ابهام پوشیده است. این جنبش چه ریشه‌هایی داشت؟ تا چه حد گسترده بود و چه پیامدهایی به دنبال داشت؟

باید از دولت‌ها انتظار داشت حقوق بشر را مبنای سیاست قرار دهند یا منافع ملی خود را؟ دولت‌های غربی را به این دلیل که مسئله‌ی اتمی را کارپایه‌ی مناسبات خود با دولت ایران قرار داده اند سرزنش می‌کنید؟ حتی در حوزه‌ی سیاست داخلی نیز از این سوال گریزی نیست. مثلا اگر اکثریت شهروندان یک کشور خواهان توقف پذیرش مهاجران باشند و اقتصاد آن کشور نیز چنین چیزی را اقتضا کند، دولت چه چیزی را باید اولویت قرار دهد، منافع ملی را یا حقوق اولیه‌ی مهاجران و پناهندگان؟

نام حزب توده ایران با تحولات سیاسی کشور به خصوص از صنعت ملی شدن نفت تا انقلاب پنجاه و هفت و سال های پس از آن گره خورده است. این نام، اکنون چه چیز را تداعی می‌کند؟ تاریخ این حزب را چطور می‌توان ارزیابی کرد؟

اخلاق چیست و بر چه ستون‌هایی استوار است؟ اخلاق مجموعه‌ای از آموزه‌های ناب جاودانی ست یا مفاهیم ساخته شده‌ی اجتماعی که از سر نیاز شکل می‌گیرند؟ چه چیز باعث می‌شود جوامع انسانی به آنچه که بحران اخلاقی نامیده می‌شود دچار شوند و چگونه است که گاه جوامع به "ضد جامعه" تبدیل می‌شوند؟

مردم اسرائیل زیستن به عنوان اسرائیلی را چطور تجربه می کنند؟ چه صفاتی می توان به زندگی در اسرائیل داد؟ آیا می توان به عنوان یک اسرائیلی روز از پی روز سپری کرد بدون فکر کردن به مناقشه ای که یک طرف آن فلسطینی ها هستند؟

شاید کسی را نتوان یافت که به اندازه‌ی محمد داوود خان بر سرنوشت و وضعیت کنونی افغانستان تاثیر گذار بوده باشد. داوود خان که بود و حاصلش برای افغانستان چه بود؟

فراماسونری چیست؟ فراماسون های ایرانی چه اهدافی دنبال می کردند ونفوذ آن ها در سیاست چقدر بود؟

آیا عرب های ایران قربانی عرب ستیزی در میان عامه و نخبگان ایرانی نیستند؟ در آنچه که هویت ایرانی خوانده می شود عرب های ایرانی چه جایی و چه مرتبه ای دارند؟

اسلام و مسیحیت با آفرینش هنری عجین شده اند و درتراژیک ترین لحظات خود، یعنی عاشورا و مصلوب شدن عیسی مسیح، به خلق آثار بزرگی انجامیده اند. از مقایسه ی داد و ستد اسلام و مسیحیت با هنر چه می فهمیم؟

سختی گذار به دموکراسی در کشورهایی چون ایران از چیست؟ آیا در ایران دموکراسی نیست به این دلیل که سنت‌ها و ذهنیات و فرهنگ دموکراتیک نیست یا به این دلیل که نهادهای دموکراتیک امکان ظهور ندارند؟

آیا وطن پرستی یا میهن پرستی همان ناسیونالیسم است یا در ناسیونالیسم چیزی هست که فراتر از حب وطن می رود و آن را زمینه ساز تنش های سیاسی و اجتماعی می کند؟ در این برنامه محمد امینی پژوهشگر تاریخ ایران و کامران متین استاد روابط بین الملل به سوال های سپیده حدادی و احمد زرین آباد جواب می دهند. این بحث پیش از این یک بار پخش شده است.

اگرنزدیکترین فرد به شما بخواهد در خودکشی اش به او کمک کنید تا از درد و رنج و بیماری منتهی به مرگ خلاص شود، به این خواست جواب مثبت می دهید؟

زنان بازیگر ایرانی در مورد تصویر زن در سینما و تئاتر ایران چه می‌گویند؟

مهدی بازرگان مهندس بود. نخست وزیر بود. رهبر نهضت آزادی بود و نویسنده بود. در این نقش‌های متفاوت از او چه می‌بینیم؟ حاصل کار بازرگان چه بود؟

آزادی هنرمند در حوزه موسیقی سنتی ایران تا کجاست؟ آیا محدود شدن آهنگسازان و نوازندگان ایرانی به قواعد موسیقی سنتی مانع نوآوری نیست؟

زندگی سیاسی محمد علی فروغی، نخست وزیر رضا شاه پهلوی، مثالی ست پرمعنا از روشنفکرانی که می دانستند حکومت استبدادی است اما به قصد بهبود اوضاع مملکت درآن شریک شدند. زندگی سیاسی فروغی چه به ما می آموزد؟

نهاد مرجعیت عالی ترین نهاد اسلام شیعی در ایران است. آینده‌ی این نهاد چیست؟ آیا اسلام شیعی بدون مرجعیت قابل تصور است؟

آیا سازمان‌ها و احزاب سیاسی که برای دمکراسی می‌جنگند مانع مشارکت زنان در سطح سیاست گذاری و رهبری نمی‌شوند؟ در عرصه‌ی مجال دادن به زنان، تفاوت بین مردان دمکرات و غیردمکرات چقدر است؟

احمدشاه مسعود فقط اسمی از دوران جهادی نیست بلکه چهره ایست کانونی در دعوا بر سر آینده ی افغانستان. احمدشاه مسعود کی بود و از خود چه برجای گذاشت؟

پس از ترور قاسم سلیمانی به دستور دونالد ترامپ دولت آمریکا او را یک ژنرال بی رحم و تهدیدی جدی نه تنها برای آمریکا بلکه برای منطقه معرفی کرد. این در تضاد کامل بود با آنچه جمهوری اسلامی مایل بود در اذهان جا بیندازد، سربازی ایثارگر که از یک خانواده فقیر روستایی شروع کرده بود و به اوج اقتدار و محبوبیت رسیده بود ولی در حالات و در سبک زندگی خود نشان می داد از این آغاز فروتنانه فاصله نگرفته است. اما به نظر می رسید هیچ یک از این دو تصویر تمامی حقیقت را بیان نمی کند. شاید به همین دلیل بود که کارزار تبلیغاتی جمهوری اسلامی و آمریکا برای بهره برداری از ترور او یا در توجیه ترور او تا این حد شدت گرفت، در یک سو تشییع جنازه های زنجیره ای بود و در سوی دیگر پیام های زنجیره ای ترامپ در توییتر. قاسم سلیمانی کی بود و تا چه حد نبود او به سیاست های منطقه ای ایران ضربه می زند؟ آیا جای او را پر کردن دشوار است یا این تصور نتیجه ی تمایل رسانه هاست برای یافتن چهره های هیجان انگیز، تمایلی که خود سلیمانی در شبکه های اجتماعی چندان بی رغبت به تقویت آن نبود؟ مهمان های برنامه: آرش آرامش و علم صالح

می توان در میان بخشی از مردم و شماری از تحلیل گران سیاسی در ایران یک تغییر مهم دید. در این تغییر آنچه که امید گذار به دمکراسی بود جایش را به نگرانی از تبدیل شدن به مدلی شبیه به کره شمالی داده است. از نظر آن‌ها که این نگرانی را دارند انتخابات مجلس در پی رد صلاحیت های گسترده و نتیجه ی آن انتخابات که به مجلسی همراه با جریان تندرو و غالب جمهوری اسلامی می انجامد به اضافه ی تحولات دیگر از جمله اظهارات و فرمان‌های اخیر آیت الله خامنه ای این دورنما را محتمل می کند. آیا ایران ممکن است بدان سو حرکت کند؟ آیا جمهوری اسلامی می تواند جامعه ی ایران را به آنچه که آیت الله خامنه ای گام دوم انقلاب نامیده وادار کند؟ ولی آیا این کار شروع نشده و آیا این روند در چیزی که بخشی از مردم می گویند نمود نیافته، اینکه بگذاریم تندروان حاکم ببرند و بدوزند تا نتیجه اش هویدا شود؟ در برنامه ی این هفته مهدی مهدوی آزاد تحلیل گر سیاسی می گوید جمهوری اسلامی دارد نظم جدیدی بپا می کند که بی شباهت به کره شمالی نیست و مجلس کنونی حلقه‌ای از این پروژه یا نظم جدید است. اما ملیحه محمدی او هم تحلیل گر سیاسی می‌گوید این کشتی نفس گیر در صحنه ی سیاسی ایران چنین ادوار ناامیدکننده‌ای کم نداشته و دورنمایی که می بیند شباهتی به کره شمالی نخواهد داشت

شاید شنیده باشید که اجاره ی ساعتی آپارتمان در تهران اعتراض شماری از مقامات و مسئولان، از پلیس تا اتحادیه ی بنگاه های معاملات ملکی، را برانگیخته. یکی از آنان گفت وقتی سایتی عکس خانمی را گذاشته که به خیابان نگاه می‌کند و زیر آن نوشته خانه ی ساعتی، معلوم است چه قصدی از اجاره ی این نوع خانه‌ها دارد. همزمان، جنجالی بر سر گفته های یکی از جامعه شناسان مدافع حکومت درگرفت که گفته بود در مقدس ترین شهرهایمان شهرنو را زنده کرده ایم. آنچه این دعواها را ایجاد کرده تفاوت وضعیت کنونی است با آنچه که شهرنو نامیده می شد و پیش از انقلاب ایران محله ای بود برای خرید و فروش سکس. تفاوت در این است که حالا این کسب و کار دیگر محدود به یک محله نیست بلکه پراکنده ست در شهرها، از جمله شهرهای مذهبی. آیا خرید و فروش سکس که در حال حاضر با یا بدون کلاه شرعی، فراوان، پراکنده، و غالبا در خفا انجام می شود نباید قانونی شود و تحت نظارت درآید تا از خطرات مخفی بودن و پراکنده بودن آن کاسته شود؟ آیا نباید برای خرید و فروش سکس شرایطی فراهم کرد که کم ترین خطرات ممکن را در بر داشته باشد و پیامدهای اجتماعی آن را هم در حد ممکن کاهش دهد؟ مهمان های برنامه آرش علایی و نسرین اسفندیاری

خبرهای بد با ما چه می‌کنند؟ جریان مداوم خبرهای ناگوار که به دلیل عمومی بودن در مقیاس میلیونی تکثیر می‌شوند چه تاثیری برجا می‌گذارد؟

در سال های اخیر لفظ نئولیبرالیسم چنان رایج شده که گاه الفاظ هم خانواده اش چون سرمایه داری، کاپیتالیسم و لیبرالیسم را در سایه قرار داده است. نئولبرالیسم چیست و چرا چنین کاربرد وسیعی پیدا کرده است؟

ایده‌ی خلافت یا امارت اسلامی در دو دهه‌ی اول سده‌ی جاری پیروان زیادی پیدا کرد. آیا فروکش حرکت‌های سنی جهادی چون داعش این آرمان را برانداخته یا اعتقاد به آن چون آتش زیر خاکستر زنده است؟

در سالی که در پیش است مشغله ی اصلی پرزیدنت ترامپ انتخاب مجدد است و واکنش ایران به ترور قاسم سلیمانی هم نشان داد مشغله ی اصلی آیت الله خامنه ای بقای نظام ست. حاصل جمع این دو گزاره به چه ممکن است بینجامد؟

تحصیل در مدارس خصوصی از نظر والدینی که توان استفاده از آن را دارند حقی ست که برای فرزندانشان از آن چشم پوشی نمی کنند. پس چرا این موضوع در سالهای اخیر محل بحث های جدی سیاسی شده است؟ مهمان‌های برنامه: سعید پیوندی ؛ جامعه‌شناس ، بردیا گرشاسبی؛ پژوهشگر اقتصاد و حلیمه شریفات کارشناس آموزشی.

تحصیل در مدارس خصوصی از نظر والدینی که توان استفاده از آن را دارند حقی ست که برای فرزندانشان از آن چشم پوشی نمی کنند. پس چرا این موضوع در سالهای اخیر محل بحث های جدی سیاسی شده است؟

هم برای شرکت کنندگان در جشنواره فجر و هم برای تحریم کنندگان آن مسئله چیزی بیش از یک جشنواره ست. آیا جامعه هنری و فرهنگی در ایران احساس می کند در یک بزنگاه تاریخی قرار دارد؟ اغلب اوقات می توان فراموش کرد که پشت رویدادها و مناسبت های فرهنگی و تمدنی چیزی نهفته ست که یک نظریه پرداز آلمانی قرن بیستم توحش نامید. منظور او این بود که خشت خشت هنر و فرهنگ و تمدن با حذف و رنج و استثمار و دروغ و فریب بر هم گذاشته می شود. اغلب اوقات این را می توان فراموش کرد. اگر غیر از این بود شاید آفرینش هنری و زایش فرهنگی ممکن نمی شد. ولی در پی سقوط هواپیمایی با موشک سپاه و تلاش برای انکار آن، بسیاری از هنرمندان ایرانی این فراموشی را فراتر از توان خود یافتند. آن ها جشنواره ی فجر را تحریم کردند. برای شماری از آن ها این تحریم از سر سوگواری و همدردی بود و برای شماری به نشانه ی اعتراض. آیا این یک واکنش طبیعی نبود؟ اگر بود، چرا بخش دیگری از هنرمندان به آن نیپوستند؟ آیا آن ها داغدار نبودند؟ آیا معترض نبودند؟ چه چیز بود در پس آن چند روز تکان دهنده که جامعه ی هنری در ایران را دو دسته کرد؟ مجید آدین انیماتور می گوید در شرایط کنونی تصمیم یک هنرمند چیزی جز تحریم جشنواره نمی تواند باشد و محمود فرجامی نویسنده ظنز و کمدین امکان شرکت در آن را نداشت اما تحریم آن را خطا می داند.

جابجایی طبقاتی ناشی از انقلاب ایران چگونه بود و چهار دهه بعد از این جابجایی صاحبان قدرت سیاسی در جمهوری اسلامی به چه قشر یا طبقه‌ی اقتصادی تبدیل شده اند؟ رویه‌ی تبدیل امتیاز سیاسی به امتیاز اقتصادی پدیده ایست که نه فقط اقتصاددان‌ها و عالمان سیاسی را به خود مشغول کرده بلکه مایه‌ی داستان‌ های جذابی هم شده است. مخاطبان این برنامه احتمالا با داستان قلعه‌ی حیوانات آشنا هستند. دست به دست شدن قدرت سیاسی و سپس اقتصادی در انقلاب ها گاه جابجایی طبقاتی خوانده می‌شود و گاه برآمدن مستضعفان و سرنگونی مستکبران. جدای از نامی که بر آن گذاشته می‌شود آنچه کنه این روند را تشکیل می‌دهد ترجمه ی امتیاز در یک صحنه ی اجتماع از جمله سیاست و امنیت به امتیاز در صحنه‌ی دیگر از جمله اقتصاد است. شاید بی دلیل نیست که در جمهوری اسلامی لفظ رانت تا این حد رایج شده است. آیا رانت مکانیسم غالب در تسهیل جابجایی طبقاتی ناشی از انقلاب نبوده و آنچه در این چند دهه می‌بینیم تثبیت اقتصادی قشر یا طبقه ی حاکمی نیست که از روحانیون و نظامیان تا بانکداران و تاجران و سرمایه داران وابسته به نهادهای قدرتمند سیاسی را در برمی‌گیرد؟ ولی آیا روند تبدیل امتیاز سیاسی به اقتصادی در جمهوری اسلامی ناگزیر بوده و بدون ترمز یا عواملی در کار بوده اند که این روند را کند یا گاه متوقف کنند؟ تصویر دقیق از جابجایی قدرت و ثروت در طول حیات جمهوری اسلامی چیست؟

مفهومی که با الفاظی چون خلق، توده و مردم بیان می شود در ادبیات سیاسی ایران پس از انقلاب دستخوش تغییر جدی شده است. چرا با آنچه که قبلا مورد تجلیل واقع می شد حالا با احتیاط برخورد می شود؟

گاه از جنگ تمدن ها صحبت می شود گاه از گفتگوی تمدن ها. اما تمدن چیست؟ آیا این مفهوم می تواند به فهم دنیای امروزکمک کند؟ این برنامه قبلا یک بار پخش شده است.

و زن زاده نمی‌شوی. تو پس از زاده شدن تبدیل به زن می‌شوی. این پیام سیمون دوبووار برای زنان است. در این پیام یک گمراهی آشکار دیده می‌شود یا یک حقیقت غالبا فراموش شده؟ این برنامه پیشتر یک بار پخش شده است..

از اعتراض‌های آبان ماه در ایران چه می‌آموزیم؟ این اعتراض‌ها امیدواری به دگرگونی کیفی اوضاع را بیشتر کرد یا نه؟

ایدئولوژی چیست؟ آیا ایدئولوژی آنگونه که کارل مارکس گفت واقعیت را وارونه جلوه می دهد یا چیزی بیش از آن است؟ فرق ایدئولوژی با جهان بینی و مفاهیم همجوار آن چیست؟

در هنر تجسمی معاصر ایرانی چه می‌بینیم؟ این هنر برای کیست؟ آیا حراج های سال های اخیر با مبالغ هنگفت برای آثار ایرانی نشانه‌ی جهانی شدن این هنرست؟

آیا رهبرانی چون ترامپ و پوتین و مودی و اردوغان می توانند فصل جدیدی در مناسبات جهانی رقم بزنند؟ ناسیونالیسم در شکل کنونی چه پیامدهایی دارد؟

این موضع که تنها دین من دین راستین است تا چه حد قابل دفاع است؟ آیا منحصر دانستن دین خود، زمینه‌ی متهم کردن دیگران به ارتداد و الحاد نمی شود؟

آمریکا توسط استعمارگران گشوده شد اما مردمی که آن را ساختند از آنجا که از آزار عقیدتی در اروپا فرار کرده بودند رسالت خود را دفاع از آزادی و عدالت قرار دادند، رسالتی که در طول حیات ایالات متحده‌ی آمریکا مانع از آن شده که ایده‌ی انزواطلبی به کلی بر سیاست خارجی آن چیره شود. ایده‌ی رسالت آمریکا در دفاع از حق اما از نظر بسیاری از مردم آن کشور، آمریکا را به ژاندارم دنیا تبدیل کرده است. بارزترین رای مردم آمریکا به پرهیز از ژاندارمی دنیا در انتخابات ریاست جمهوری پس از جنگ اول جهانی بود. اما طولی نکشید که خطر فاشیسم در جنگ جهانی دوم دولت و مردم آمریکا را به نتیجه‌ی دیگری رساند. از آن زمان روسای جمهور آمریکا به این یا آن سوی این طیف متمایل بوده‌اند. جوزف کندی در دهه‌ی شصت میلادی در این سخنرانی از آمریکایی صحبت می‌کند که نقض حقوق بشر را تحمل نمی‌کند، حقوقی که ملت آمریکا همیشه محترم می‌شمارد، هم در داخل کشور و هم فراتر از مرزهای آمریکا. به گفته‌ی او این سنتی ست که آمریکا به آن افتخار می‌کند. اما آنچه کندی گفت در سال‌های اخیر بیشتر به چالش کشیده شده است. دونالد ترامپ می‌گوید به آمریکاست که اعتقاد دارد و به عنوان رییس جمهور آمریکا، منافع آمریکا را در صدر قرار می‌دهد همانطور که رهبران کشورهای دیگر منافع کشور خودشان را باید مقدم بشمارند. سخنان دونالد ترامپ به نظر بسیاری از تحلیل گران سیاسی نشانه‌ی دور جدیدی از انزواطلبی در آمریکاست. اما برای مردم دیگر نقاط جهان، برای مردمی که آمریکا را در کشور خود یا در اطراف خود می‌بینند یا حضور آن را به اشکال مختلف تجربه می‌کنند انزواطلبی آمریکا مفید است یا رسالت‌گرایی آن؟ کدام یک در جهان موجود به ثبات و پیشبرد آرمان‌های بشری می‌انجامد؟ این سوال را با مهمان‌های برنامه در میان می‌گذاریم. رضا تقی‌زاده، تحلیل‌گر سیاسی می‌گوید نظام جهانی باید هرم‌گونه باشد و چه بهتر که آمریکا در راس این هرم باشد. شهران طبری، او هم تحلیل‌گر سیاسی میگوید منافع خود آمریکا اقتضا می‌کند که انزوا پیشه نکند و بهمن نیرومند، فعال سیاسی می‌گوید آنچه رسالت‌گرایی آمریکا نامیده می‌شود نفعی به دیگران نرسانده است

در نظریه ی گذار که در نیمه سده ی بیستم شکل گرفت و در پایان آن سده با فروپاشی اتحاد شوروری دوباره باب شد عموما لفظ گذار در جوار لفظ دمکراسی به روندی اطلاق می شود که طی آن نظام استبدادی جای خود را به نظامی می دهد که در آن حداقلی از مبانی دمکراسی رعایت می شود. گذار در چنین نظریه ای در تمایز با انقلاب مطرح می شود. روند گذار عموما حاصل مجموعه ای از عوامل داخلی و خارجی توصیف می شود که طی آن در نهایت از یک نظام سیاسی مانع دمکراسی به نظامی عبور می شود که شاید همه ی شاخص های دمکراسی را نداشته باشد اما در آن مسیر حرکت می کند. حالا که فشار خارجی بر ایران شدت گرفته و مشکلات داخلی جمهوری اسلامی افزایش یافته بخشی از اپوزیسیون ایرانی به این اعتقاد رسیده گه زمینه های گذار به دمکراسی در حال شکل گرفتن است. آیا چنین است؟ یکی از نشانه های آغاز دوران گذار وضوح یافتن روند فروپاشی نظام سیاسی است. آیا چنین چیزی در ایران مشاهد می شود؟ یکی از نشانه های دیگر آغاز دوران گذار وجود یک جریان اعتراضی و حدی از شکل گیری رهبری این جریان اعتراضی است. آیا چنین چیزی در ایران و در اپوزیسیون ایران می توان دید؟ این موضوع را با مهمان های این هفته در میان می گذاریم. مهران براتی معاون دبیرکل شورای مدیریت گذار از جمهوری اسلامی، تشکلی که به تازگی شکل گرفته، نسبت به شروع این روندها در ایران خوشبین است و می گوید زمان آن رسیده که نیروهای سیاسی از تلاقی عوامل داخلی و خارجی برای تسهیل روند گذار در ایران استفاده کنند.. سعید برزین تحلیل گر سیاسی می گوید گفتمان و نظریه ی گذار آن گونه که در علوم سیاسی شکل گرفته و تدوین یافته نمی تواند در بیان وضعیت حال حاضر ایران راهشگا باشد اقای برزین بگید نظریه ی گذار چی می گه و چرا ایران امروز در این نظریه از نظر تحلیلی وضوح چندان پیدا نمی کنه؟

فلسفه‌ی رواقی، فلسفه‌ای که در رواق‌های یونان باستان گسترش یافت و به همین دلیل به این نام خوانده می‌شود چندین سده به رغم رقابت با آرای فلسفی هم‌عصر، با آنان در یک چیز شریک بود. پرسش اصلی فیلسوفان رواقی در حوزه‌ی فلسفه‌ی زندگی و فلسفه‌ی اخلاق مثل دیگر فیلسوفان زمانه‌ی خود این بود که زندگی ارزشمند چیست و چه چیز انسان را سعادتمند می‌کند. بی‌دلیل نیست که این سوال برای مخاطبان این برنامه آشناست. ادب فارسی چه در شعر و چه در نثر مرتب با پرسش‌های مشابه درآویخته است. تو درمان غمها ز بیرون مجو، که پازهر و درمان غمها تویی. در فلسفه‌ی عامیانه‌ی مردم این سرزمین هم مفاهیم مشابه با آنچه رواقیون می‌گفتند غریب به نظر نمی‌رسد. اگر مومنی امروزی به یکی از رواقیون بگوید تو به خدا توکل می‌کنی جواب او آری خواهد بود، منتها با درک خاص خودش از خدا. مایه‌ی شگفتی نیست که آرای رواقیون با بسیاری از فلسفه‌های شرقی درآمیخته و سبک‌های زندگی و مکتب‌های فکریی آفریده که هم در غرب و هم در شرق محبوبیت روزافزون می‌یابند، ذهن‌آگاهی یکی از این مکتب‌هاست در برنامه‌ی این هفته سروش دباغ، پژوهشگر فلسفه و نواندیش دینی می‌گوید پاسخ‌های رواقیون به سوالات امروزی چنان نغز است که در حوزه‌های مختلف از جمله روانشناسی به کار می‌آید. منوچهر حقیقی‌راد، دانش آموخته‌ی فلسفه و مترجم آثار فلسفی در مورد اینکه این آرای اصیل رواقیون است که گسترش می‌یابد و مکتب‌های امروزی بیان دقیقی از آن آراست تردید دارد.

ماکس وبر یکی از پدران جامعه شناسی می‌گوید قوم و احساس تعلق به گروه قومی یک تصور است و برای آن ساخته می‌شود که جماعت‌های انسانی در رقابت بر سر منابع و سرمایه‌های مادی و اجتماعی موقعیت بهتری به دست بیاورند. ناگفته پیداست که این نگاه خوشایند کسانی نیست که در هویت قومی چیزی فراتر از این می‌بینند. آنان در نقد این نگاه می‌گویند اگر چنین است همین استدلال را در مورد مفهوم ملت نیز می‌توان به کار گرفت کمااینکه توصیف ملت به عنوان اجتماعی خیالی یا تصوری، اکنون در علوم اجتماعی جا افتاده است. شاید در ادامه‌ی همین ادله است که کلیفورد گیرتز انسان‌شناس آمریکایی می‌گوید: "این تجارب و زیست روزمره است که باعث می‌شود تمایز از دیگران بر مبنای قومیت تمایزی دیرین و ذاتی پنداشته شود." آنان که در کشورهایی چون ایران و افغانستان تحت عنوان اقلیت قومی زندگی می‌کنند این تجارب روزمره را تحت عنوان ستم قومی بیان می‌کنند، تبعیض‌های ریز و درشتی که از فرهنگ و زبان تا اقتصاد را در برمی‌گیرد. قوم چیست و هویت قومی چگونه هویتی‌ست و ربط آن با ملت و هویت ملی چیست؟ چه چیزهایی هویت قومی را شکل می‌دهد: زبان؟ تاریخ؟ فرهنگ و رسوم؟ بن مایه‌ی ژنتیک؟ این موضوع را با مهمان‌های این هفته در میان می‌گذاریم.علم صالح استاد مطالعات خاورمیانه می‌گوید نوع شکل‌گیری بسیاری از ملتها در دوران استعمار باعث شد هویت قومی نیرویی خفته و قدرتمند باقی بماند.شاهد علوی تحلیل‌گر سیاسی می‌گوید هویت گرایی ملی در ایران بر یک بنیاد پرتناقض استوار است. از او خواهیم پرسید منظورش چست؟

در تاریخ اعتراف‌‌‌گیری گسترده‌ی سیاسی از طریق شکنجه در دولت‌های مدرن، سه نام آشنا وجود دارد. اتحاد شوروی دهه‌ی سی و چهل سده‌ی گذشته، کامبوج تحت سلطه‌ی خمرها، و جمهوری اسلامی از آغاز تاکنون. آخرین دور اعترافاتی که در اذهان ایرانی‌ها مانده با چهره‌های پژمرده‌ی بعضی از متهمان شاخص در دادگاه تداعی می‌شود. اینکه چه چیز باعث می‌شود یک نظام سیاسی اعتراف‌گیری پیشه کند پرسشی کم و بیش فرسوده است اما اینکه چرا یک نظام در طول حیات خود به این اعتراف‌گیری ها ادامه می‌دهد قابل درنگ است. در اتحاد شوروری این رسم با تصفیه‌ی حزب حاکم توسط استالین برافتاد و در بخش اعظم حیات شوروی دیگر خبری از اعتراف اجباری نبود. خمرهای سرخ در کامبوج هم عمر چندانی نکردند که نشان دهند از اعتراف‌گیری دست می‌کشند یا نه. تنها جمهوری اسلامی ایران است که بر ادامه‌ی این رسم پافشاری می‌کند. چرا؟ آیا همین پافشاری است که باعث شده در آنسوی این کشمکش، بخشی از مخالفان جمهوری اسلامی اعتراف‌دهی را جدی نگیرند و آن را نمایشی بی‌رمق بپندارند؟ و آیا همین باعث شده قبح اعتراف‌گیری از بین برود؟ این سوال‌ها را با مهمان‌های این هفته در میان می‌گذاریم. در پنل اول مازیار بهاری، روزنامه‌نگار و مستند ساز. آقای بهاری خود قربانی این اعتراف‌گیری‌ها بوده است. و ایرج مصداقی. فعال حقوق بشری. آقای مصداقی خاطرات خود از زندان و دستگاه اعتراف‌گیری جمهوری اسلامی را در کتابش به تفصیل توصیف کرده. مخاطبان آن‌ها در پنل دوم تارا آغداشلو دانشجو و بهمن مرادیان‌پی روزنامه‌نگار

اخلاق زیست محیطی چگونه اخلاقی‌ست، چه پرسش‌های فلسفی در پی دارد و چه تغییراتی در نحوه‌ی زندگی ایجاد می‌کند؟ در سال 1972 میلادی یک گروه زیست محیطی به نام سییرا کلاب شرکت غول پیکر والت‌دیسنی را به دادگاه کشاند. شکایت آنان بر این اساس بود که منطقه‌ای که والت‌‎دیسنی می‌خواست به پیست اسکی تبدیل کند فارغ از انسان و نیازهایش یک ارزش ذاتی داشت و باید حفاظت می‌شد. در آن زمان دادگاه این شکایت را رد کرد ولی نیم سده‌ای که از آن شکایت گذشته دوران آگاهی بیشتر بشر بر خطرهای زیست محیطی بوده است. بعید نیست شکایت مشابهی در زمان حاضر به نتیجه‌ای متفاوت بینجامد. افزون بر سوال‌های نظری در مورد ارزش محیط زیست و ربط آن به جایگاه انسان در طبیعت، در این نیم سده شاهد رشد انفجاری اخلاق عملی زیست‌محیطی هم بوده‌ایم، عملی به این معنا که شمار بیشتری از مردم آن پرسش‌های نظری را به الزاماتی ترجمه می‌کنند که سبک زندگی خود و اطرافیان‌شان را به کلی دگرگون می‌کند. در برنامه‌ی این هفته می‌پرسیم این الزامات عملی چیست و پرسش‌های نظری مربوط به محیط زیست چه پیامدهایی در حوزه‌ی سیاست‌گذاری اقتصادی و اجتماعی دارد. سوده راد فعال و پژوهشگر هم در حوزهی برابری جنسیتی و هم در حوزه‌ی محیط زیست می‌گوید اخلاق زیست محیطی زندگی‌اش را به کلی دگرگون کرده است. حسن منصور اقتصاددانی که مبحث اقتصاد و محیط زیست را هم تدریس کرده می‌گوید رشد جوامع اولویتی‌ست که باید با نیازهای زیست‌محیطی جمع شود اما نباید قربانی آن شود. دانش مرادی استاد زیست‌شناسی تکاملی در بیرمنگام می‌گوید فعالان زیست محیطی ابتدا باید مشخص کنند که نوع بشر را در کجای صحنه‌ی زیست‌محیطی قرار می‌دهند.

در دوران پهلوی وقتی از تاریخ ایران صحبت می‌شد تقسیم آن به پیش و پس از اسلام رایج‌ترین امر بود. حالا، چهل سال پس از انقلاب آنچه در نظر اول به چشم می‌آید شکاف ناشی از وقوع آن در روایت‌های مربوط به سیاست و اجتماع ایران است، روایت‌هایی که دیر یا زود به انقلاب و گسست بنیادین ناشی از آن ارجاع می‌دهند. این وضعیت نتیجه‌ی حضور سنگین انقلاب پنجاه و هفت در ذهن ایرانی‌هاست. شبحی که از بیزاری تا دلبستگی تا شیفتگی نوستالژیک می‌انگیزد و باعث می‌شود هر تحلیل و حتی هر روایت به ظاهر خنثی و بی‌طرفانه مملو از احساسات فروخورده باشد. آیا در چنین شرایطی می‌توان انقلاب ایران را تحلیل کرد؟ آیا نسل‌هایی که در انقلاب شرکت کردند و نسل‌های بعدی که خاطره و اثرات انقلاب به اشکال مختلف به آن‌ها منتقل شد می‌توانند از آن فاصله بگیرند و به نحوی از آن حرف بزنند که آموزنده باشد و راهگشا برای مواجهه با معضلات فکری و عملی امروزی؟ احمد سلامتیان که خود در کانون انقلاب به عنوان فعال سیاسی و بلافاصه پس از آن به عنوان سیاستمدار فعالیت می‌کرد می‌گوید امکان "بحث سالم و بافاصله برای آموختن از انقلاب نمی‌بیند." آزاده کیان هم جامعه‌شناسی که در انقلاب مشارکت کرده. او می‌گوید ابزارهایی هست که بتواند به ما در تحلیل منصفانه‌ی انقلاب کمک کند و اگر تحلیل منصفانه اندک است دلیل آن را باید در جای دیگری جستجو کرد.

اگر به کسانی که جنبش‌های مدنی را مطالعه می‌کنند بگویید قاعده‌ی سه و نیم درصد چیست فارغ از اینکه با آن موافق باشند یا مخالف، بلافاصله در مورد اریکا چنووت صحبت خواهند کرد. این پژوهشگر علوم سیاسی به همراه همکارش داده‌های مربوط به 323 مبارزه‌ی خشونت‌آمیز و خشونت‌پرهیز در یک دوره‌ی شانزده ساله را جمع‌آوری کرد و به این نتیجه رسید که برای ایجاد تغییر سیاسیِ جدی کافی است که سه و نیم صد از جمعیت به طور فعال در اعتراض‌ها شرکت کنند. او که استاد علوم سیاسی در دانشگاه هاروارد است می‌گوید بزرگی جمعیت معترض واقعا در ایجاد قدرت و ایجاد حس قدرت نقش دارد و در آن واحد نیروهای سرکوبگر و نظام حاکم را هم دچار حس ناتوانی می‌کند. اما گفتن اینکه جمعیت بزرگ قدرت‌آفرین است یک چیز است و یافتن قاعده‌ای برای زمانی که نظام‌های حاکم در اثر اعتراض‌های خشونت‌پرهیز مردمی فرو می‌ریزند چیزی دیگر است. آیا واقعا می‌توان گفت شرکت فعال سه و نیم درصد از مردم می‌تواند تغییر سیاسی جدی ایجاد کند؟ این پرسش به ویژه برای کشوری چون ایران اهمیت دارد، کشوری که نارضایتی عمومی در آن قابل انکار نیست اما این نارضایتی به جنبشی که چالشی جدی برای نظام حاکم ایحاد کند تبدیل نشده است. در بحث این هفته عمار ملکی استاد علوم سیاسی در هلند می‌گوید با نتایج چنووث موافق است و اگر جمعیت معترض فعال در ایران به نصاب سه و نیم درصد برسد نظام حاکم در ایران رفتنی خواهد بود. اما علی حاجی قاسمی استاد جامعه شناسی در سوئد می‌گوید پیچیدگی‌های جامعه و اقتصاد ایران در چنین مطالعاتی دیده نمی‌شود، پیچیدگی‌هایی که هرگونه حکم صریح در حوزه مناسبات حکومت و مردم در ایران را با دشواری روبرو می‌کند.

در شهری که اوین و کهریزک دارد، می‌توان نماز خواند؟ حتما می‌پرسید منظور از این سوال چیست؟ آیا می‌توان اوین و کهریزک را با بنیان و ذات اسلام مربوط دانست؟ ذات اسلام چیست؟ چه صفتی برازنده‌ی اسلام و بیان ذات آن است؟ رحمانی؟ انقلابی؟ ناب محمدی؟ انکار اینکه بین اوین و اسلام رابطه‌ای هست، بر این نظراستوار است که ذات اسلام رحمانی‌ست. در این نگاه، ذات اسلام ثابت است و نامتغیر و بخش اعظم آنچه که در طول تاریخ به نام اسلام نوشته شده، فرعی‌ست و رفتنی. اگر چنین است راه فهم ذات دین چیست؟ اگر تاریخ دین نمی‌تواند ما را به ذات آن راه ببرد چه چیز می‌تواند؟ چرا باید تاریخ اسلام را فقط در اوین و کهریزک جستجو کرد؟ مگر اسلام مادران ما بخشی از تاریخ این دین نیست؟ مگر اسلام میلیاردها نفر که از آن‌ها چیزی نمی‌دانیم به این دلیل که آزارشان به ما و به اطرافیانشان نرسیده، بخشی از تاریخ اسلام یا ذات اسلام نیست؟ در یک کلام، آیا ادیان، از جمله اسلام، ذاتی دارند و اگر دارند ذات اسلام را در کجا باید جستجو کرد؟ این سوال‌ها را با مهمان‌های این هفته‌ی پرگار در میان می‌گذاریم. مهمان‌های برنامه: محمود صدری جامعه شناس محمد رضا نیکفر پژوهشگر فلسفه این برنامه پیش از این نیز پخش شده است.

محافل قدرتمندی در دستگاه‌های امنیتی جمهوری اسلامی فشار بر ایرانی‌های خارج کشور را افزایش داده‌اند. در ماه‌های اخیر شماری از کسانی که مرتب به ایران سفر می‌کردند و در کارهای آکادمیک و تحقیقی‌شان خطری متوجه نظام حاکم نمی‌شد هم، مورد آزار و اذیت قرار گرفته‌اند. گفته می‌شود چنین آزار و اذیتی یک پیام روشن برای جمعیت بزرگ‌تر ایرانی‌های خارج است. در سوی دیگر، دولت آمریکا محدودیت بر سفر ایرانی‌ها و ایرانی‌تبارها را در سال‌های اخیر افزایش داده است. این وضعیت به اضافه‌ی تشدید نگرانی‌ها در مورد امکان تقابل نظامی ایران و آمریکا، جامعه‌ی ایرانی مهاجر را دچار شکافی جدی کرده است. بخشی خواهان عادی‌سازی روابط ایران و آمریکا هستند و بخشی ادامه‌ی فشار بر دولت ایران را به صلاح می‌دانند. آیا می‌شود فهمید در این کارزار، ذهنیت غالب در میان ایرانی‌های خارج کشور چیست و کدام یک برای عموم آنان اهمیت بیشتری دارد؟ جامعه‌ی مهاجر ایرانی از ثروتمندترین و باسوادترین جوامع مهاجر در کشورهای غربی است. آیا در میان ایرانی‌های خارج کشور امکان شکل‌گیری یک سیاست واحد و پیگیری آن به عنوان اهرم فشار بر دولت ایران و دولت‌های غربی هست؟ اگر نه، چرا؟ نازیلا گلستان فعال سیاسی معتقد است تلاش جمهوری اسلامی در خارج از کشور یکی از عوامل دودستگی بین ایرانی‌های خارج کشور است. احسان زاهدانی از نایاک، نهادی که برای عادی‌سازی روابط ایران و آمریکا فعالیت می‌کند، می‌گوید ایرانی‌های خارج می‌دانند که تغییر در داخل ایران از طریق تعامل دولت ایران با جهان خارج ممکن است.

در پی دریافت نامه‌ای از جیمی کارتر رئیس جمهورسابق آمریکا، پزریدنت ترامپ به او زنگ می‌زند. هر دو موافقند که چین "دارد از آمریکا سبقت می‌گیرد." بر اساس آنچه از این مکالمه می‌دانیم کارتر در ادامه می‌گوید از چهل سال پیش که بین چین و آمریکا روابط عادی برقرار شده چین حتی یک سنت خرج جنگ نکرده ولی آمریکا به طور مداوم در جایی از جهان در حال جنگ بوده و سه تریلیون دلار خرج این جنگ‌ها کرده است. آنها که آینده را از آن چین می‌دانند وقتی چند ماه پیش، این ماجرا را از زبان جیمی کارتر شنیدند خوشحال شدند. اما آیا این داستان چیزهایی را ناگفته نمی‌گذارد؟ شتاب رشد اقتصادی چین رو به کاهش است. جمعیت آن به دلیل احساس ناامنی اقتصادی ترجیح می‌دهد پس انداز کند تا خرج، و این اقتصاد کشور را کم بنیه می‌کند. رهبران چین میلیون‌ها نفر را که امید به توسعه سیاسی داشتند ناامید کرده‌اند و میلیون‌ها مسلمان را یا در اردوگاه‌های بازپروری یا در شهرهای‌شان در معرض محدودیت‌های عقیدتی گذاشته‌اند. اینها کافی است تا پیچیدگی‌های این سوال که آینده از آن چین است یا آمریکا را دریابیم. در برنامه‌ی این هفته یونس جلالی کارشناس انرژی که هم در چین و آسیای شرق و هم با شرکت‌های غربی کار کرده می‌گوید جمعیت کثیر، ثبات و دولت مقتدر مرکزی، چین را از بسیاری از عارضه‌هایی که در غرب می‌بینیم در امان نگه می‌دارد. سارا بازوبندی اقتصاددانی که تحولات چین را دنبال کرده اعتقاد دارد این عوامل اتفاقا ممکن است به پاشنه‌ی آشیل چین تبدیل شود حال آنکه ساز و کار دمکراتیک در آمریکا به آن امکان تکاپو برای تصحیح خطاها را می‌بخشد.

جنگ های ایران و روسیه دویست سال پیش در جریان بود اما مهر شکست در آن ها بر ذهنیت ایرانی چنان زنده است که از عهدنامه های پایان جنگ ها هنوز در مجادلات سیاسی روز استفاده می‌شود. ولی این جنگ ها ممکن بود تحت شرایطی به نتیجه ی دیگری بینجامند؟

اهمیت سکس در زندگی چقدر است؟ با چه سنجه هایی می شود جواب این سوال را یافت؟ چه بخش از سکس طبیعی ست و چه سهمی از آن مربوط است به اجتماع و ساخت اجتماعی؟ بین سکس و عشق می توان رابطه ی قابل تعریفی یافت؟

تاثیر مهاجرت بر زندگی زناشویی چیست؟ آیا مهاجرت انگیزه‌ی جدایی در یکی از طرفین ازدواج را افزایش می‌دهد؟ زندگی در کشور جدید در رفتار زن و مرد چه تفاوتی ایجاد می کند؟

صد سال است که افغانستان مستقل شده. این استقلال صد ساله برای مردم کشور چه ثمراتی داشته است؟ در افغانستان به طور سنتی روز استقلال با جشن‌های مردمی همراه بوده و صحنه‌هایی آفریده که در کشورهای دیگر کم‌تر می‌بینیم. شاید به نحوی متناقض زیستن در جنگ و نابسامانی ست که مردم را به شادمانی در سالگرد استقلال در سال‌های پیش واداشته. آیا در خاطره‌ی جمعی این مردم جنگ‌های پیاپی با تلاش برای حاکم شدن بر سرنوشت خود و حفظ استقلال گره خورده است؟ جواب این سوال و سوال‌های مشابه را اگر نمی دانیم حالا در صد سالگی استقلال افغانستان زمانی مناسبی ست برای پرسیدن آن‌ها. استقلال افغانستان در واکنش به چه چیز بود و این استقلال از آن زمان برای این سرزمین و مردمش چه به بار آورده است؟ اگر صد سال پس از استقلال افغانستان، دولت متمرکز ملی که نماد استقلال هر مملکتی ست بر بخش مهمی از خاک کشور حاکم نیست و اگر این دولت در مذاکرات بر سر آینده کشور حضور ندارد آیا می توان با خوشبینی از ثمرات استقلال صد ساله نام برد؟

گفته می شود ناامیدی اجتماعی و ندیدن روزنه و مفری برای برون رفت از وضعیت موجود بیان حال و روز کنونی بیشتر مردم در ایران است. امید اجتماعی چیست و در شرایط ایران امروز به چه چیزهایی می توان امید بست؟

تا حال شده هنرمندی حرف دل شما را بزند آن هم در بدترین شرایط روحی تان؟ شده عصیان و درماندگی، انسداد فکری و سیاسی، گذشته گرایی سترون و فقدان امید، همه ی این ها به زبانی که زبان شماست بیان شود؟ چنین شود ولی ساعتی بعد از خود پرسیده باشید که این اما چه دردی از من دوا کرد؟

آیا تسنن و تشیع را از منظر نظریه‌ی سیاسی مستتر در آن‌ها می‌توان مقایسه کرد؟ اگر می‌توان، نتایج چیست؟ اصل امامت در شیعه و نوع رابطه‌ی دیانت و سیاست در تسنن هر یک از این دو مذهب را به کدام سو برده است؟

آتئیسم یا خداناباوری چیست و چرا گفته می شود در کشورهایی چون ایران و افغانستان در حال گسترش است؟

جنگ روانی احساسات را هدف قرار می دهد تا از طریق آن افکار را عوض کند. دولت های آمریکا و ایران که درگیر یک جنگ روانی تمام عیار شده اند این را می دانند. این جنگ روانی چه برد و باخت هایی و چه عاقبتی ممکن است داشته باشد؟

از روحانیون شاخصی که در انقلاب ایران در کنار آیت الله خمینی بودند تعداد کمی در صحنه‌اند. بیشتر آنان را یا مرگ ربوده یا دچار پیری و فترت شده اند. آیا جمهوری اسلامی توانسته نسل جدیدی از روحانیون جایگزین را تربیت کند؟

سی سال از مرگ آیت الله خمینی می گذرد و سی سال از شروع رهبری آیت الله خامنه ای. بنایی که جمهوری اسلامی نام دارد بیشتر محصول دست کدام یک از این دوست و کدام یک از دو بیت خمینی و خامنه ای شانس بیشتری دارد تا در ادامه متولی این بنا شود؟

بسیاری از کسانی که از رهبر شدن آیت الله خمینی در انقلاب ایران تاسف می‌خورند می‌گویند خمینی انقلاب را دزدید. آیا چنین است؟ ممکن بود تحت شرایطی انقلاب ایران با رهبری غیر از آیت الله خمینی به سرانجام برسد؟

فیزیک کوانتوم چه می گوید؟ ناسازگاری فیزیک کوانتوم با فیزیک کلاسیک به چه مسائلی در علم فیزیک دامن زده و چه پیامدهای فلسفی به دنبال داشته است؟

سوگواری در فرهنگ های مختلف چه کارکردی دارد؟ در غم از دست دادن نزدیکان چه مراحل روحی طی می کنیم و عزاداری برای آنان تا چه حد از سختی این مراحل می کاهد؟

آیا حکومت محمدرضا شاه پهلوی قابل اصلاح بود؟ چهار دهه فاصله از نظام پادشاهی این امکان را به ما می دهد که بپرسیم آن نظام قابلیت اصلاحی داشت یا نه. اگر نداشت چرا و اگر داشت چرا مخالفانش نتوانستند آن را دریابند؟

بسیاری از مخالفان دولت آمریکا آنچه در ونزوئلا در جریان است را تلاش برای تغییر رژیم می‌نامند. این همان سیاستی ست که از نظر آنان دولت ترامپ در مورد ایران هم در پیش گرفته. آمریکا در ونزوئلا در پی چیست و چقدر در رسیدن به هدفش موفق بوده؟

چهل سال پس از انقلاب، آیا زمینه ی ظهور یک رهبر سیاسی در جامعه ی ایران وجود دارد یا تجربه ی انقلاب و سرکوب، مانع از شکل گیری رهبری سیاسی اعتراض های مردمی می شود؟

رهبرسیاسی چه شرایط و چه کیفیاتی دارد که او را یک سر و گردن بالاتر از دیگر بازیگران زبده‌ی سیاسی قرار می دهد؟ کدام رهبران سیاسی در یک صد سال اخیر بیشترین کیفیات رهبری را از خود نشان داده اند؟

آیا بخشی از جریان چپ در سطح جهانی بر اثر ستیزه جویی با آمریکا جانب جمهوری اسلامی را نگرفته است؟ مبارزه با آمریکا به هر بهایی، به چه نتایجی می انجامد؟

بچه دار شدن و نگهداری از بچه مایه ی قدرت گیری زن در خانواده می شود یا اقتدار او در خانواده ار کاهش می دهد؟ ولی آیا در اجتماعات امروزی زن فرزند دار اعتبار و سرمایه نمادین بیشتری ندارد؟

مناظره های پس از انقلاب در تلویزیون سراسری ایران را به یاد دارید یا در باره ی آن ها شنیده اید؟ دو تن از مهمان های آن مناظره ها را دعوت کرده ایم تا بپرسیم از آن زمان چه سفر فکریی طی کرده اند؟

مناظره‌های پس از انقلاب در تلویزیون سراسری ایران را به یاد دارید یا درباره‌ی آن‌ها شنیده اید؟ دو تن از مهمان‌های آن مناظره‌ها را دعوت کرده ایم تا بپرسیم از آن زمان چه سفر فکریی طی کرده اند؟

اختلاف ایران و افغانستان بر سر آب رود هیرمند یا هلمند ناشی از چیست؟ آب این رودخانه در افغانستان چگونه کنترل و مدیریت می شود و این مدیریت چه تاثیری بر وضعیت دریاچه‌ی هامون در ایران دارد؟

افغانستان را از کی در تاریخ می توان دید؟ تمایز یافتن این سرزمین از نواحی مجاور از کجای تاریخ شروع شد و ریشه های آن چگونه و از چه زمانی شروع به رشد کردند؟

آیا انقلاب ایران ناگزیر بود؟ ممکن بود دستگاه حاکم و در راس آن، محمد رضاشاه پهلوی، بتواند مانع انقلاب شود؟ کی و تحت چه شرایطی؟

در مورد انسداد سیاسی در ایران زیاد گفته می‌شود اما در مورد انسداد فکر سیاسی کم تر می‌شنویم. یکی از مهمان های پرگار می‌گوید در چهل سالگی انقلاب ایران حال باید بپذیریم که فکر سیاسی نیاز به ترمیم دارد. منظور چیست؟

انقلاب ایران به زنان عاملیت و توانمندی بیشتری داد یا آن ها را در قید و بندهایی گذاشت که پس از چهل سال از آن رهایی نیافته اند؟ انقلاب نیروی زنان برای ورود به عرصه های سیاسی و اجتماعی را آزاد کرد یا آنان را اسیر فقه اسلامی کرد؟

فوتبال چیست؟ یک ورزش جذاب؟ یک ماشین عظیم اقتصادی؟ یک دم و دستگاه هویت ساز؟ چه چیز باعث شده فوتبال مرزهای ملی طبقاتی سنی و جنسیتی را بشکند؟

اعتراض های صنفی و کارگری در ایران رو به افزایش است. آیا این اعتراض‌ها منسجم اند و با هم پیوند خورده اند؟ آیا یک جنبش کارگری بالقوه خطرناک برای جمهوری اسلامی در حال شکل گیری ست؟

زلزله‌ی سرپل ذهاب نشان داد که سلبریتی یا آنکه پیشتر ستاره خوانده می‌شد در ایران امروز به یک مرجع مدنی تبدیل شده است. اهمیت یافتن سلبریتی ها و رواج فرهنگ سلبریتی ناشی از چیست و پیامدهای آن چیست؟

چهل سال پس از انقلاب ایران که به ایجاد یک نهاد مسلح انقلابی به نام سپاه پاسداران انجامید، می توان گفت سپاه پاسداران از یک نهاد انقلابی به نهادی پساانقلابی تبدیل شده است؟ فرماندهان سپاه در ایران چه آینده ای برای خود تصور می کنند؟

نیم سده‌ی پیش ایران در گیرودار اصلاحاتی بود که توسط شاه ایران، محمدرضا پهلوی، هدایت شد. آنچه که اصلاحات ارضی نام داشت نه تنها روستاهای ایران بلکه شهرها را هم دگرگون کرد. پیامدهای اصلاحات ارضی چه بود و تا چه حد به اهداف خود رسید؟

هند را می توان الگویی مناسب از توسعه معرفی کرد؟ اگر هند مثالی از توسعه ی فراگیر است چرا این همه اخبار ناخوشایند از آن می شنویم؟

امانوئل کانت، فیلسوف بارز نهضت روشنگری اروپا، حدود دویست سال پس از مرگش در ایران به نحوی روزازفزون کشف می شود. چرا؟ کانت چه می گوید؟

تروریسم چیست؟ آیا می توان فهمی از تروریسم ارائه داد که در دنیای مملو از منافع متضاد مورد پذیرش جهانی قرار بگیرد؟ عناصری اصلی که در تعریف تروریسم وارد می شوند چه هستند؟ اگر می توان عناصر اصلی و اولیه در تعریف تروریسم را شناسایی کرد چرا نمی توان از این مخرج مشترک برای پی ریزی تعریف پذیرفته شده و جهانی از تروریسم استفاده کرد؟

اینترنت دیگر تنها یک تکنولوژی نیست. اینترنت زیست انسانی را متحول کرده است. مایه‌ی شگفتی نخواهد بود اگر تاریخ نگاران و انسان شناسان بعدها در دسته بندی اعصار تاریخی از انسان اینترنتی سخن بگویند. همانگونه که با آغاز کشاورزی، بشر متفاوتی پدید آمد با آغاز اینترنت هم تفاوتی بنیادی در زیست انسانی پدید آمده ست. فرصت ها و چالش های اینترنت چیست؟

آیا هخامنشیان آنقدر که تصور می شود در تاریخ ایران اهمیت دارند؟ کورش و داریوش مبدا ایران باستان هستند یا تلاش های صد ساله‌ی اخیر آن ها را به این صفت زنده کرده است؟

آریایی یعنی چه؟ می توان رد پای نژادی به نام آریایی را/ در تاریخ ایران زمین گرفت و به امروز رسید؟ ایرانی ها تا چه حد می توانند خود را آریایی بنامند؟ این برنامه یک بار دیگر پیش از این پخش شده است

این پرسش که علل ناکامی جوامع اسلامی چیست قدمت چند صد ساله دارد. جواب کجاست؟ این ناکامی درونی ست و برای توضیح آن باید عوامل بومی را جستجو کرد یا منشا خارجی دارد و ناشی از مناسبات استعماری ست؟

آیا اقتصاد ایران از پس تحریم های آمریکا برمی آید؟ از مقایسه ی تحریم های کنونی با دور پیشین تحریم ها در زمان اوباما به چه نتایجی می رسیم؟

در تاریخ ایران کم تر دولتمردی می توان یافت که در خوشنامی به پای امیرکبیر برسد. میرزا محمد تقی فراهانی کی بود و از او چه برجای ماند؟

آیا فلسفه پیشرفت می کند؟ اگر در فلسفه پیشرفت می بینیم چرا پرسش های بنیادی فلسفی همان است که از ابتدا بوده و اگر فلسفه پیشرفت نمی کند فیلسوفان امروزی چکار می کنند؟

در مورد شخصیت تاریخی پیامبر اسلام چه می دانیم؟ آنچه می دانیم تا چه حد با افسانه آمیخته است؟ منابع اصلی ما برای شناخت محمد بن عبدالله چه هستند و تا چه حد سندیت تاریخی دارند؟

جهان کنونی به صحنه ی نظام های اخلاقی متنوع و گاه کاملا متضاد تبدیل شده و این تنوع در نتیجه ارتباط مداوم فرهنگ ها و جوامع بیشتر به چشم می آید. آیا چنین وضعیتی ما را به نسبی گرایی اخلاقی نمی رساند؟ نسبی گرایی اخلاقی چیست؟

آیا دونالد ترامپ ماندنی‌‌ست و دور دوم ریاست جمهوری او را خواهیم دید؟ در این مورد زود است بحث کنیم. اما در جواب یک سوال دیگر شاید بتوان نظرات متفاوت را سنجید، آیا ترامپ، آنگونه که تابحال بوده، تاثیرات ماندگاری بجا می گذارد؟

سازمان مجاهدین خلق متشکل ترین گروه مخالف جمهوری اسلامی ست. این گروه تلاش می کند خود را آلترناتیو جدی نظام اسلامی ایران معرفی کند. آیا چنین توانی در این سازمان دیده می شود ومی توان چنین دورنمایی برای آن تصور کرد؟

قیصر کجایی، مردمو کشتن! این شعار یک بیان خلاق نوستالژی در سیاست ایران است. نوستالژی چیست و چه نقشی در سیاست امروز ایران بازی می کند؟

در داستان رایج از رشد شخصیت، داستانی که از کودکی با آن بزرگ می شویم، ازدواج یک فصل مهم است. انتظار می رود در زمان مناسب به این فصل جامه‌ی عمل بپوشانیم. ولی آیا ازدواج به معنی رایج در حال منسوخ شدن نیست؟

با مرگ داریوش شایگان، بومی گرایی ایرانی یکی از شناخته شده ترین چهره های خود را از دست داد. قافله ای که از بعد از انقلاب مشروطه با کسانی چون احمد کسروی و فخرالدین شادمان شروع شده بود در پیش از انقلاب ایران بسیار تاثیرگذار شد. با کتاب مشهور جلال آل احمد بومی گرایی و نقد غربزدگی دو روی یک سکه شدند. اما انقلاب ایران مهر خود را مثل هر چیز دیگر بر بومی گرایی هم زد. روشنفکران عرفی چون شایگان کم کم از بومی گرایی دور شدند و حتی شماری از روشنفکران دینی گفتند در بومی گرایی سنت و دین تبدیل به ایدئولوژی می شود. بومی گرایی چیست؟ آیا بومی گرایی با مرگ شایگان به تاریخ پیوسته یا در کسوتی دیگر در حوزه ی اندیشه و عمل سیاسی خود را نشان می دهد؟ به این معنا نمی توان سید علی خامنه ای را بومی گرا نامید؟ مهمان ها، مهرزاد بروجردی و حسین کمالی.

پنجاه سال از تاسیس کانون نویسندگان ایران می گذرد. این کانون از هسته‌های اصلی روشنفکرانی بود که مرجع خوانده می شدند. اما یکی از مهمان های پرگار می گوید زمانه‌ی روشنفکران مرجع به سر آمده. آیا چنین است؟

ایران صفوی بیش از دویست سال توانست با بزرگ ترین قدرت جهانی آن روزگار، امپراتوری عثمانی، رقابت کند و بر دیگر قدرت جهانی، امپراتوری گورکانی در هند، تاثیر فراوان بگذارد. اما چرا این قدرت برتر جهانی به سرعت توسط امیری از قندهار برچیده شد؟

غالب ایرانی‌ها به سلسله‌ی صفویه می بالند چرا که ایران بار دیگر در عهد صفوی بود که سربلند کرد. ولی صفویه شروع رسمیت یافتن تشیع و قدرت گیری علمای شیعه نیز هست. دوران صفویه را چطور باید ارزیابی کرد؟

حوادث ایران در دو سال اخیر و انتخاب ترامپ به ریاست جمهوری آمریکا طیف برانداز جمهوری اسلامی ایران را تقویت کرده است. ولی چرا حتی از جانب شماری از مخالفان جمهوری اسلامی در مورد براندازی و طیف برانداز ابراز نگرانی می شود؟

سی سال پیش در چنین روزهایی آیت الله خمینی قطعنامه ی ۵۹۸ سازمان ملل را پذیرفت و کمی پس از آن جنگ ایران و عراق خاتمه یافت. ولی چرا این جنگ خانماسوز تا این حد به درازا کشید؟

ادیان ابراهیمی نه فقط پدری مشترک بلکه شهری مشترک هم دارند. شهری که در قلب روایت های آن‌ها قرار دارد، بیت المقدس. اما این شهر مایه بیشترین اختلاف در میان پیروان این ادیان بوده است. بیت المقدس چه تاریخی دارد و می توان از متون دینی برای خواندن تاریخ آن استفاده کرد؟

بعد از افشای آزار جنسی دانش آموزان توسط یک معلم در مدرسه ای در تهران، یکی از نظراتی که کم‌تر دیده شد این بود که در اجتماع سالم، این معلم در اولین مراحل آگاهی خود به چنین تمایلاتی، به یک روان درمانگر مراجعه می کند. روان‌درمانگری چیست و تا چه حد کارآمدست؟

چارلز داروین بدون آنکه خود بخواهد اعتقاد دینی در مورد آفرینش انسان را از پایه به لرزه درآورد. آیا راهی هست که بتوان ایمان دینی در مورد آفرینش خدایی انسان را با نظریه‌ی تکامل داروین سازگار کرد؟

تعارف چیست؟ مخفی نگه داشتن دنیای درون و حفظ ظاهر یا تمهیدی برای سهل و روان کردن مناسبات اجتماعی که سنت در آن نقشی بارز ایفا می کند؟ چرا در جوامعی چون افغانستان و ایران دست و پاگیر بودن تعارف حال بیشتر به چشم می آید؟

در عمق دوران قاجاری، در خانواده‌ی یکی از علمای صاحب نام قزوین، در محیطی که جز خواندن قرآن در کسب دانش نمی‌شود پیش‌تر رفت و از سال‌های نوجوانی باید به خانه‌ی شوهر عزیمت کرد، دختر جوانی را تصور کنید که به آیینی جلب می‌شود که خانواده و اطرافیانش مفسده‌انگیز می‌خوانند. اصرار او بر ماندن بر این اعتقاد در سال‌های بعد او را به پشت پا زدن به ازدواج وا می‌دارد آن هم در شرایطی که صاحب سه فرزند شده. برای گریز از قیدهای خانواده راهی عتبات می‌شود. سفری که شهرت او را چه در میان هم کیشانش و چه در میان کسانی که فاسدش می‌خوانند افزون می‌کند و او را در بازگشت به یکی از چهره‌های اصلی جریان بابی تبدیل می‌کند. این زن طاهره قُرۃ‌العِین است. او در مجامع و در تصمیم‌های اصلی جریان بابی شرکت می‌کند و در نهایت سرنوشتی می‌یابد همچون دیگر رهبران بابی. طاهره کیست و تاثیرش بر جریان بابی چیست؟ مهمان‌های این برنامه، مینا یزدانی، استاد تاریخ دانشگاه کنتاکی شرقی، و مجید تفرشی، سندپژوه در بریتانیا، هستند.

دختران خیابان انقلاب توانستند به مبارزه با حجاب اجباری جانی تازه ببخشند. اما آیا نشانه ای می بینیم که تلاش زنان مخالف حجاب اجباری توانسته باشد حکومت را به یک عقب نشینی آشکار وادارد؟

در ایران باستان و سده های میانه همزمان چند زبان در ساحت های متفاوت استفاده می شده، اما به فاصله ی کوتاهی این فارسی بود که جای زبان های دیگر را گرفت و غلبه یافت. چرا؟

در مورد پیامبر زرتشتیان چه می دانیم؟ زرتشت کی و کجا به دنیا آمده؟ آیا آنچه گفته می شود از زرتشت بجا مانده می تواند به پرسش های فراوان در مورد زندگی و پیام او جواب دهد؟

در ادامه ی دو بحث پیشین پرگار در مورد میراث رضاشاه پهلوی و وضعیت کنونی جریان منتسب به نظام پادشاهی، در بحث این هفته ی پرگار می پرسیم سیاست های حکومت شاهنشاهی تا چه حد در شکل گیری فضای فرهنگی پیش از انقلاب ایران سهم داشت. رواج غرب ستیزی و ارتقاء بومی گرایی تا چه حد ناشی از سیاست های فرهنگی حکومتی بود که، به نحوی متناقض، خود به دولت های غربی تکیه کرده بود؟

چهل سال پس از شکست سنگین بر اثر انقلاب ایران، آیا جریانی که منتسب به نظام پادشاهی ست توانسته خود را از نظر فکری و سازمانی بازسازی کند؟ چالش های درونی این جریان و موانع پیش روی آن چیست؟

عربستان سعودی شاهد موجی از اصلاحات اجتماعی و اقتصادی‌ست که از اراده‌ی محمد بن سلمان سرچشمه می گیرد. یکی از مهمان های برنامه می گوید این بهترین شانس عربستان برای تبدیل شدن به یک جامعه ی مدرن با اقتصادی مستقل از نفت است. آیا چنین است؟

استدلال رایج اسلامی در نهی همجنس‌گرایی این است که همجنس‌گرایی طبیعی نیست و آنچه که طبیعی نیست اخلاقی نیز نیست. یکی از مهمان های برنامه می گوید از آموزه های اسلامی چنین چیزی استخراج نمی شود. نظر شما چیست؟

ولادیمیر پوتین کیست و روسیه‌ی تحت رهبری او به کدام سو می رود، حکومتی اقتدارگرا که شیوه‌ های اتحاد شوروی را در لباسی تازه احیا می کند یا مملکتی مدرن که می تواند مقتدرانه در مقابل آمریکا و متحدانش قد علم کند؟

کار رسانه چیست؟ انتقال اطلاعات و عقاید؟ در این صورت آیا می توان ایده‌ها، گروه‌ها یا اشخاصی را از رسانه حذف کرد؟

در علوم سیاسی گفته می‌شود ترکیب نظام سیاسی قوی با جامعه‌ی ضعیف زیانبار است اما آنچه به مراتب خطرناکتر است نظام سیاسی ناکارآمدی است که در کاربرد خشونت کارآمدی نشان می‌دهد آن هم در مقابل جامعه‌ای که چندان قوی نیست که تلاطم‌های سیاسی خشن را تاب بیاورد. شاید در پس هشدارهای تحلیل گران سیاسی از جمله شماری از اصلاح‌طلبان در مورد امکان غلتیدن ایران به مدار مخرب خشوت چنین تحلیلی نهفته باشد. در کنار این عوامل البته شرایط جهانی و خطر ناشی از بعضی قدرت‌های منطقه‌ای هم از نظر دور نمی‌ماند. آیا ما با چنین معادله‌ای روبرو هستیم؟ جواب شمار دیگری از تحلیلگران و فعالان سیاسی منفی است. به نظر آنها جنس جامعه‌ی ایران، نوع ناسیونالیسم ایرانی، تجربه‌ای چون انقلاب ایران، که آموزه‌های آن پرهزینه بوده، و عوامل دیگر مقایسه‌ی ایران با سوریه را منتفی می‌کند در برنامه‌ی این هفته مهمان‌هایی داریم که دو سوی این بحث را نمایندگی می‌کنند. مهدی نوربخش، تحلیلگر سیاسی، معتقد است که جامعه‌ی ایران آنقدر ضعیف نیست که از هم بگسلد و هشدار نسبت به امکان سوریه‌ای شدن ایران بی مورد است. اما علی حاجی قاسمی، جامعه‌شناس، اعتقاد دارد که گسل‌های خطرناک در ایران و نحیف بودن نهادهای سیاسی و مدنی چنین هشداری را جدی می‌کند.

آیا بشریت در سراشیب تمدنی‌ست؟ آیا آنچه در سیاست و فرهنگ و اجتماع می‌بینیم از زوال تمدن بشری حکایت می‌کند؟ اگر چنین است، چاره را کجا باید یافت؟

اقتصاد ایران چگونه اقتصادی ست؟ جنگ بر سر منابع و امکانات و قدرت توسط نهادهای سیاسی و نظامی باعث نشده توصیف اقتصاد ایران با نظریه های کلاسیک ناکافی باشد؟ در این صورت با چه ابزارنظری می توان اقتصاد ایران را توصیف کرد؟

به اعتقاد یکی از مهمان های این هفته ی پرگار، خلیل ملکی، از پیشگامان چپ در ایران، یک روشنفکران اصیل و یک استثنای بزرگ بود. آیا چنین است؟ خلیل ملکی کیست و آیا درخور چنین تجلیلی هست؟

تا ایران مسئله ی تخاصم با اسراییل را از سر راه برندارد نمی تواند به بهبود روابط با غرب امید داشته باشد. گره اصلی نه رابطه ی ایران و آمریکا بلکه نحوه برخورد ایران با اسرائیل است. آیا با چنین حکمی موافقید؟

رابطه‌ی ثروت با دزدی در نگاه مردم غالبا رابطه ای انکارناشدنی ست. "باید جایی دزدی کرده باشد"، بیان بی تعارف چنین ذهنیتی ست. این ذهنیت از کجا آمده؟ از زیست روزمره‌ی مردم؟ ولی این مشاهده تا چه حد تسری می یابد و نگاه مردم در مورد منشا و راه های ثروت اندوزی را مخدوش می کند؟ این نگاه بیانگر چه تصوری از عدالت است؟

استدلال های فلسفی در مورد پرهیز از گوشت نسبتا جدید است. از جمله ی این استدلال ها یکی این است که جانوران مثل انسان حق دارند. کم و کیف این حق محل مناقشه است اما مبنای آن این مشاهده ی ابتدایی ست که جانور هم مثل انسان درد و رنج می کشد. آیا این استدلال می تواند شما را به کم مرتبه بودن عمل گوشتخواری ترغیب کند؟

احساس ملت‌های عرب نسبت به ایران چیست؟ آن دسته از دولت‌های عربی که با ایران ناهمساز هستند تلاش می‌کنند بر احساسات ضد ایرانی ملت‌های خود تکیه کنند. ولی آیا اعراب نسبت به ایران احساس خصومت می‌کنند؟ یکی از مهمان‌های بحث این هفته در فصل جدید پرگار معتقد است ملت‌های عرب به ایران علاقه دارند ولی ایرانی‌ها از این علاقه خبر ندارند. مهمان‌ها، کاملیا انتخابی‌فرد، نویسنده و ستون نویس نشریاتی چون الاهرام و لوموند دیپلماتیک، و علم صالح، استاد مطالعات خاورمیانه در دانشگاه لنکستر بریتانیا.

علم ژنیتک ما را به کجا می‌برد؟ توانایی ما را افزایش می‌دهد و انتخاب‌هایمان را بیشتر می‌کند یا به گفته‌ی یک فیلسوف معاصر باعث می‌شود "جایگاه خدایی" برای خود در نظر بگیریم و در اموری دست ببریم که کار خداوند است؟ مازیار اشرفیان بناب، عرفان ثابتی و امین مقدم در این باره گفتگو می‌کنند.

لهجه در ایران مایهٔ خنده و شوخی است. فارسی را به لهجهٔ ترکی و کردی و لری حرف زدن ناخوشایند شمرده می‌شود. چرا؟ می‌توان لهجه را از حصار تنگ تعصب‌های رایج آزاد کرد؟ چند در صد از ما و شما بینندگان این برنامه، در ضمیر خود لهجه را مایهٔ سرافکندگی نمی‌دانیم؟ چه سهمی از ما کماکان از لهجه‌ای که با آن بزرگ شده‌ایم حرف می‌زنیم و در آن لهجه راحتیم؟ چه سهمی از ما از سر تلاش یا در روندی ناخودآگاه لهجهٔ خود را فراموش کرده‌ایم؟ بدیهی است که این سوال‌ها دربارهٔ زبان نیست. کمابیش اتفاق نظر هست که این ماییم و محیطی که در ساختن آن سهیم بوده‌ایم که زبانی را و لهجه‌ای را مایهٔ سرافکندگی و خنده و شوخی می‌کند. آنچه که درباره‌اش اتفاق نظر کمتری هست این است که آیا باید نگران حفظ لهجه‌ها بود یا نه؟ می‌توان تمایز و گونه‌گونی لهجه‌ها را از فضحیت تبدیل کرد به فضیلت و می‌توان از این طریق لهجه‌ها را نجات داد؟ این موضوع را با سه کار‌شناس برنامه در میان می‌گذاریم: شروین فرید‌نژاد زبان‌شناس در دانشگاه گوتینگن آلمان، پلت سامولیان جامعه‌شناس زبان در دانشگاه پاریس و خداداد رضاخانی تاریخ‌نگار در دانشگاه لندن

آیا انطباق اهداف آمریکا در مورد حکومت ایران با اهداف بخشی از مخالفان جمهوری اسلامی، نمی‌تواند زمینه‌ی نزدیکی آنان به آمریکا را فراهم کند؟ در شرایطی که از اپوزیسیون یکدست خبری نیست و آمریکا هم بیشتر به اهداف خود علاقمند است تا منافع ایران، چنین همگامی به کجا می‌انجامد؟ این بحث، که پیش‌تر یک بار پخش شده است، در یکی دو سال اخیر با سیاست‌های دولت ترامپ در مورد ایران اهمیت بیشتری یافته است.

آیا دین ستیزی و سکولاریسم ستیزه‌جو، فضای فکری در میان روشنفکران ایرانی را مسموم کرده است؟ بی‌دلیل نیست که در چند سال اخیر، سکولاریسم و آینده سکولار برای ایران، به یکی از کانون‌های بحث روشنفکران ایرانی اعم از مذهبی و غیرمذهبی تبدیل شده است. جدایی نهاد دین از حکومت در صدرخواست‌های معترضان به حکومت دینی قرار گرفته است. سی سال حکومت دینی نتیجه‌یی جز این نمی‌توانست داشته باشد. اما طرفه اینکه این خواست مشترک، یعنی نظام سیاسی سکولار، باعث نشده بحث درباره سکولاریسم مخالفان حکومت اسلامی را به یکدیگر نزدیک کند. چرا؟ در پنل اول اسماعیل نوری علا نویسندهٔ دو کتاب درباره سکولاریسم و سردبیر نشریه اینترنتی سکولاریسم نو و مهدی خلجی پژوهشگر مطالعات اسلامی و نویسنده کتاب نظم نوین روحانیت در ایران به سوالات مخاطبان خود در پنل دوم، آنجلا نوبهار و هماد جمشیدی پاسخ می‌دهند. این بحث یک بار دیگر پیش از این پخش شده است.

هنوز نمی‌توان در مورد آینده‌ی اعتراض‌هایی که از اوایل دی ماه شهرهای ایران را درنوردید اظهار نظر قطعی کرد. از جمله، نمی‌توان گفت این اعتراض‌ها در چه شرایطی ممکن است دوباره حالت انفجاری روزهای اول را به خود بگیرد. اما تحلیل‌گران داخل و خارج کشور در چندین قضاوت سهیم‌اند. اول اینکه دلایل ریشه‌ای این اعتراض‌ها برجاست و به این ترتیب حس سرخوردگی و عصیان جمعیت معترض زیر پوست جامعه باقی‌ست. دوم اینکه بخش عظیمی از ناراضیان که در طبقه‌ی متوسط شهری متمرکزند به این اعتراض‌ها نپیوستند. در برنامه‌ی ویژه پرگار که به طور زنده از استودیوی خبر ما پخش می‌شود خواهیم پرسید آیا این تحلیل که طبقه‌ی متوسط به این اعتراض‌ها ملحق نشد صحیح است و اگر چنین است دلایل آن را در چه باید جستجو کرد. خواهیم پرسید آیا طبقه‌ی کارگر به این اعتراض‌ها پیوست یا نه. و خواهیم پرسید آیا می‌توان شرایطی را و روزی را متصور شد که جریان‌های مختلف اعتراضی به هم بپیوندند؟ ولی آیا جمهوری اسلامی‌ منابع قدرت و امکاناتی ندارد که بتواند با توسل به آنها مانع تحقق چنین اتحادی شود؟

مهدویت از چه زمانی و با چه انگیزه‌هایی به یک نظریه‌ی مدون تبدیل شد؟ مهدویت، شیعه را سیاسی کرد یا نظریه‌ی انتظار که از آن برخاست شیعه‌ی غیرسیاسی را تقویت کرد؟ در نظریه‌ی مهدویت می‌توان رد خشونت سیاسی را دید یا مهدویت با غیرسیاسی کردن اسلام شیعی آن را از خشونت دور کرد؟ بحث این هفته در مورد مهدویت با مهمانان برنامه در میان می‌گذاریم: در پنل اول: • عبدالعزیز ساشادینا، استاد علوم دینی در دانشگاه تورنتو و نویسنده دو کتاب درباره مهدویت در اسلام شیعی • سعید امیرارجمند استاد دانشگاه استونی بروک در نیویورک در رشته جامعه‌شناسی و نویسنده چند مقاله، و کتابی درباره تطور مهدویت از آغاز تا قرن بیستم در پنل دوم: • شمیم پاکزاد استاد دانشگاه در رشته مهندسی عمران • احسان مقدسی دانشجوی انسان‌شناسی در بوستون آمریکا

حافظه‌ی تاریخی از آن الفاظی ست که بدون تامل جدی، فراوان استفاده می‌شود. آیا چیزی به اسم حافظه‌ی تاریخی یا حافظه‌ی جمعی داریم یا این اصطلاحی است که به اشتباه به حوزه‌ی مطالعات تاریخی و اجتماعی وارد شده‌است؟ می‌توان از ضعف یا فقدان حافظه‌ی تاریخی یک ملت سخن گفت به گونه‌ای که گویی یک ملت مثل یک شخص دارای حافظه است؟ اگر چنین است، حافظه‌ی تاریخی از سنخ آگاهی و خودآگاهی است یا مقوله‌ای است ناخودآگاه؟ ربط حافظه‌ی تاریخی با احساسات تاریخی چیست؟

جوانانی که در خارج از ایران تخصص و سرمایه ی اجتماعی دارند و سخت مایلند به حال ایران مفید باشند چکار می‌توانند بکنند تا این خواسته را عملی کنند؟ می‌توان برای مفید بودن در اوضاع سیاسی کنونی، به طور موقت از سیاست حذر کرد؟ چنین کاری به خودسانسوری نمی‌انجامد؟ ولی آنان که در خارج از ایران سیاست پیشه کردند تا چه حد مفید واقع شدند؟ ساختار سیاسی در ایران تا چه حد به جوانان متخصص خارج از کشور اجازه‌ی تاثیرگذاری می‌دهد؟ مهمان‌های برنامه: هژیر رحمانداد آرش کیا بورقان نظامی

مناسبت شادی با قناعت چیست؟ مناسبت آن با روابطی که حس امنیت و حمایت اجتماعی می‌دهد چیست؟ مهمان‌های برنامه: ناصر کاخساز، پژوهشگر فلسفه سیاسی مصطفی آزمایش، پژوهشگر عرفان فریبا ناطق، روانشناس بهادر بهرامی، متخصص علوم اعصاب پایه

تعریف آن و بیان آن گریختنی ست. با این حال فیلسوف ها، عارفان، روانشناسان و حتی عصب شناسان در مورد آن نوشته اند و از جستجوی منبع آن خسته نشده اند. شادی چیست؟ منبع شادی را کجا می توان یافت؟

فارسی یا دری؟ این پرسشی ست که هر از گاهی در افغانستان خبرساز می شود، این بحث به ظاهر زبانشناختی ست ولی مثل بسیاری از امور فرهنگی دیگر در افغانستان یک امر سیاسی جدی نیز هست. آیا فارسی و دری دو زبان متفاوتند؟ آیا فارسی و دری دو گویش متفاوت از یک زبانند؟ از کی لفظ دری پیدا شد و از کی لفظ فارسی استفاده شد؟ استفاده از هر یک از این دو لفظ چه فحوای سیاسی می تواند داشته باشد؟ زبانشناسی تاریخی در این مورد به ما چه می گوید و، از آن مهم تر، تاریخ یک سده ی اخیر افغانستان و وضعیت حال حاضر چه نوری به این بحث تابانده است؟

نهاد خانواده در ایران جنبش دمکراتیک اجتماعی را تقویت می کند یا تضعیف؟ خانواده سنگر حزم واحتیاط است یا محل رشد اندیشه‌های تازه؟

محمد مصدق، معمار ملی کردن صنعت نفت ایران، کی بود و حاصلش برای ایران چه بود؟

آیا ادبیات داستانی ایران می تواند راهی که سینمای آن طی کرد را در پیش بگیرد؟

در معادله سنت و تجدد روشنفکر ایرانی کجا ایستاده؟ چرا در شماری از روشنفکران تازه ترین آراء و عقاید در کنار کهنه ترین منش ها و رفتارها همزیستی مسالمت آمیز دارند؟

خروج هرفعال سیاسی و مدنی از ایران او را از تاثیر گذاری برجنبش مدنی محروم نمی کند؟ آیا دستگاه های امنیتی جمهوری اسلامی بطورغیر مستقیم فعالان سیاسی و مدنی را تشویق به خروج از کشورنمی کنند؟

در فرانسه برقع ممنوع می شود. در سویس ساخت مناره مساجد ممنوع می شود. خانم وزیر در هلند دیدارش با رهبران مسلمانان کشور را به دلیل امتناع آن ها از دست دادن با او لغو می کند. آیا اروپا دچار هراس از اسلام شده؟

چپ مارکسیستی ایران چه کارنامه یی دارد؟ اخلال در پیشرفت ایران یا کمک به اعتلای آن؟ ایران امروزی مرهون مبارزان چپ است یا آنچه که از تلاش چپ مارکسیستی بجا مانده ایران را مغبون کرده؟

فمینیسم تازه به جوامع مسلمان قدم گذاشته هر چند دفاع از حقوق زنان در جوامع مسلمان احتمالا به قدمت تاریخ این جوامع است. در این صورت آیا به فمینیسم اسلامی نیازی هست؟

موانع دمکراسی در ایران چیست؟ نظام های غیر دمکراتیک در ایران حیات خود را مدیون چه هستند؟

سکولاریسم چیست؟ جدایی دین از سیاست یا از حکومت؟ آغاز زوال دین یا راه نجات دین؟

در عصری زندگی می‌کنیم که درگیر یک تناقض بزرگ است، هر روز خبرهای ناگوار از جنگ و زوال محیط زیست و بحران های دیگر می شنویم ولی هر روز خبری از حوزه‌ی علم و تکنولوژی به ما قوت قلب می‌دهد.

تاریخ احزاب و گروه های سیاسی در ایران یک صد سال اخیر پدیده های نادری به خود دیده است. یکی از این جریان های نادر نهضت خداپرستان سوسیالیست است. مطالعه‌ی این نهضت و چهره های شاخص آن به ما چه می گوید؟

آیا در جهان امروز شاهد اوج‌گیری دور تازه ای از ناسیونالیسم هستیم؟ حرکت های ناسیونالیستی گاه مبارزات حق طلبانه بوده اند و گاه جان و مال مردمان بسیاری را پایمال کرده اند. اوج‌گیری ناسیونالیسم در جهان کنونی کدام کفه را سنگین می کند؟

آمارهایی که در ایران از جانب نهادهای حکومتی صادر می شود از افزایش افسردگی حکایت می کند. ولی افسردگی را می توان با سنجه‌هایی که قابل اعتمادند اندازه گیری کرد و بر آن اساس حکم به افسرده بودن جامعه داد؟

'مرجع مردم، امروز الزاماً روحانیت نیست'. این گفته ی علی اکبر ناطق نوری از روحانیون شیعه در روزهای گذشته است. شاید اشاره ی او به درگیری بین یک جوان و یک روحانی در تهران در هفته های اخیر باشد که در نهایت به کشته شدن آن جوان توسط پلیس انجامید. آیا نشانه های ظهور آنچه که آیت الله خمینی نگرانش بود، اسلام منهای روحانیت، در حال آشکار شدن نیست؟

وقتی دونالد ترامپ در کاخ سفید مستقر شد پیش بینی رفتارش با ایران بر حدس و گمان استوار بود. حالا با مشخص شدن تیم او و با آشکار شدن رویه های کاری و شخصی اش، می توان با اطمینان گفت ترامپ برای ایران به چه معناست؟

جناحی که بیشترین قدرت را در جمهوری اسلامی در اختیار دارد با دو چالش روبروست، چالش ناشی از شکست های پیاپی در انتخابات و چالش جانشینی رهبر جمهوری اسلامی. آیا این جناح از پس این چالش ها برمی آید؟

وجدان یعنی چه؟ به این ندای اخلاقی می توان اطمینان کرد؟ آیا این مفهوم اخلاقی ازجنس عواطف است یا با قوه‌ی تعقل ما سروکار دارد؟ آیا وجدان یا معادل آن شرط ضروری هر فلسفه‌ی اخلاق عدالت طلبانه ست؟

گناه چیست؟ در نگاه دینی گناه از چه ناشی می شود؟ آیا زندگی شاد و احساس گناه در یک اقلیم می گنجند؟

در تاریخ اندیشه ی سیاسی مفهوم آزادی محل مناقشه بوده، بین آن ها که آزادی را عدم دخالت دیگران در امور فرد قلمداد کرده اند و آن ها که آزادی را مختار بودن فرد در امکان تعیین سرنوشت خود دانسته اند. کدام یک از این دو برداشت به فهم آزادی بهتر کمک می کند؟

از نو شروع کردن از سرناچاری، یک امتیازبزرگ است یا یک آسیب جدی ست؟ زندگی در هجرت چه زندگی یی ست؟ تجربه جوان های ایرانی چه می گوید؟؟ این برنامه پیش از این یک بار پخش شده است.

آیا ازدواج خواه ناخواه به روابط قدرت نابرابر می انجامد؟ ولی با قدرت گرفتن زنان در دنیای امروز، شاهد ازدواج هایی نیستیم که روابط برابر در آن‌ها حاکم است؟ خانواده‌های مدرن نمی توانند ادعا کنند سلسله مراتب قدرت در آن‌ها جاری نیست؟

آیت الله خامنه‌ای در سال های اخیر در مورد ریزترین مسائل حکومتی و غیر حکومتی نظر می دهد. بر اساس آنچه که رهبر جمهوری اسلامی می گوید می توان فهمید او چگونه ایرانی در سر دارد؟

رفراندم یا همه پرسی ملی برای تصمیم های سرنوشت ساز، در سال های اخیر به چنان چرخش های سیاسی جدی در کشورهای مختلف انجامیده که وقت آن رسیده در مبانی آن تعمق بیشتری شود. رفراندم بر چه فلسفه ی سیاسی استوار است و چه پیامدهایی دارد؟

صد سال پس از انقلاب اکتبر، انقلابی که مهر خود را بر سده ی بیستم زد و به رشته ای از انقلاب های سوسیالیستی الهام داد،حالا در مورد آن چه می توان گفت؟انقلاب اکتبر چه میراثی بجا گذاشت؟

انتخاب مجدد حسن روحانی به ریاست جمهوری ایران را می توان حاصل عقل محتاط پنداشت. حتی می توان آن را عقل افسرده نامید.

در جوامعی چون ایران و افغانستان فساد در ساخت سیاسی ریشه دارد یا فراتر از آن، در جامعه و فرهنگ عمومی، باید در جستجوی ریشه هایش بود؟ نزدیک به انتخابات، شعار مبارزه با فساد طنین انداز می شود. مبارزه ی موثر با فساد را از کجا باید شروع کرد؟

یهودی ستیزی یعنی چه؟ مرز بین یهودی ستیزی و اسراییل ستیزی کجاست؟ اگر اسراییل خود را دولت یهودی می نامد آیا نقد یا محکومیت آن به یهودی ستیزی می انجامد؟

انتخابات در ایران تا چه حد نشان از مشارکت و تکثر دارد؟

دیانت ما عین سیاست ماست و سیاست ما عین دیانت ما/آیا این گفته بیان درستی ست از رابطه اسلام و سیاست؟

آیا انتخابات ریاست جمهوری پیش رو در ایران به سمت تبدیل شدن به یک رفراندم می رود یا آنچه می بینیم سناریویی برای داغ کردن تنور انتخابات است؟

تاریخ ایران باستان در حافظه جمعی ساکنان این سرزمین با شاهنامه فردوسی ست که به روایت در آمده. اما روایت شاهنامه از تاریخ ایران تا چه حد موثق است؟

آیا جوایزی که در جشنواره های جهانی به فیلم های ایرانی تعلق می گیرد سنجه خوبی برای پیشرفت سینمای ایران است؟ این جوایز باعث نشده سینمای فرهنگی ایران جشنواره یی شود؟

آیا "حقوق بشر" همگانی و جهانشمول است؟ می توان حقوق بشر نشات گرفته از یک بافت مشخص تاریخی را به جوامعی با پیشینه ی متفاوت تسری داد؟

بهترین راه رسیدگی به حقوق اقلیت های قومی در ایران چیست؟ آیا فدرالیسم می تواند الگویی مناسب برای حل این مسئله باشد؟

آیا می توان هم خبرنگار حرفه یی بود و هم فعال سیاسی؟ این دو در یک اقلیم می گنجند؟

پنجاه سال بعد از مرگ فروغ فرخزاد، نام او کماکان رزق روح شاعران است. چرا؟ فروغ چه تاثیری بر شعر فارسی پس از خود گذاشته؟

کم تر شاعری را می شود یافت که با جدیت فروغ فرخزاد در پی آن باشهد تا نقشه‌ی روان پیچیده‌ی خودش را بدون سانسور و ملاحظه کاری در شعرش ترسیم کند. اما از زندگی فروغ، بیرون از شعرهاش، چه می دانیم؟ کسی که در سال های آخر از همه به فروغ نزدیک تر بوده در این مورد به ما چه می تواند بگوید؟

برای کسانی که به تاریخ انقلابی ایران علاقه دارند بهمن ماه افزون بر انقلاب پنجاه و هفت یادآور واقعه‌ی سیاهکل نیز هست. سیاهکل را جوانانی آفریدند که به کارآمدی اسلحه در مقابله با حکومت وقت باور پیدا کردند. سیاهکل چه نتایجی بجا گذاشت؟

صد سال بعد از شروع جنبش فاشیسم نگرانی هایی در مورد احیای آن به گوش می رسد. فاشیسم چیست و آیا نگرانی در مورد جان گرفتن آن بی پایه ست؟

چیست آن چیزی كه در افواه دیوانگی یا جنون خوانده می شود؟ آیا مرزی كه با عبور از آن فرد وارد حیطه ی جنون می شود قابل تشخیص است؟

روشنفکران غیردینی با دیندارانی که در تلاش برای پرداخت چهره‌ی متفاوتی از اسلام هستند چگونه تعاملی برقرار کرده اند؟

نواندیشی دینی به کجا می رود؟

تلاش برای اصلاح یک دین از کجا به بعد ممکن است تبدیل به بازسازی دین و حتی برساختن یک دین جدید بشود؟ چه مرزی می تواند در تشخیص بین اصلاح دین و ساختن یک دین جدید به ما کمک کند؟

طب سنتی مجموعه ای از خرافات است یا آموزه‌هایی ست که تجارب نسل در پی نسل مردم صحت آن را ثابت کرده است؟ طب های جایگزین مثل هومیوپاتی چه؟ در حوزه‌ی طب مرز بین علم و شبه علم کجاست؟

علی مطهری در دوران روزمرگی سیاست در ایران بسیاری از مرزبندی ها و خطوط قرمز جمهوری اسلامی را به چالش کشیده است. مطهری کیست؟ آیا ما شاهد ظهور مطهری های دیگری در سیاست ایران هستیم؟

در تاریخ اسلام از جمله اسلام در ایران غالبا آنکه از جریان دینی اکثریت بیرون زده خطرناک تر از کسی قلمداد شده که از ابتدا خارج دین بوده. چرا؟ چرا رابطه ی جریان اصلی دینی با اقلیت چنین خشن بوده است؟

اگر شخصی به شما بگوید روانش و احساسش با جنسیت فیزیکی اش ناسازگار است، جواب شما به او چیست؟ اگر بگوید از نظر جنسیتی در یک بدن اشتباه به دنیا آمده، به او خواهید گفت باید با این بدن بسازد یا توصیه می کنید آن را تغییر دهد؟

چرا همان‌طور که بازتاب افشای جزییات اعدام های ۶۷ نشان داد آیت الله خمینی خط قرمز معتقدان به نظام جمهوری اسلامی از هر دو جناح سیاسی ست؟ حیات جمهوری اسلامی تا چه حد با نام آیت الله خمینی پیوند خورده؟

آیا وهابی‌گری می تواند توضیح دهنده‌ی سیاست های عربستان باشد؟ ساختار قدرت در عربستان را با نقش دلارهای نفتی می توان بهتر توضیح داد یا با آنچه که وهابی‌گری خوانده می شود؟

انتخاب ترامپ در مورد آمریکا به ما چه می گوید؟ برای جوانان بااستعداد از سراسر دنیا آمریکا به این دلیل که ارزش های نو بشری را به نمایش می گذارد، الهام بخش است. ولی آیا چنین آمریکایی، دیگر نیست؟

آیا جهانی شدن مثل یک سونامی ست که از آن نمی توان گریخت؟ با جهانی شدن چطور باید مواجه شد؟ می شود در روند جهانی شدن بخشی از آن را محکوم کرد و بخشی را پذیرفت؟

در میان ایرانی های خارج کشور افراد کمی هستند که سفر به ایران برایشان اهمیتی نداشته باشد. اما سفر به ایران یا داشتن امکان سفر به ایران چه تاثیری روی رفتار اجتماعی و سیاسی ایرانی های خارج می گذارد؟

آیا معنویت همان وجود معناست یا چیزی بیش از آن است؟ معنا را معنای زندگی خود را می آفرینی یا معنا و غایت زندگی را کشف می کنی؟ ولی آیا نیاز به معنویت یک نیاز کاذب نیست؟

بهترین زیست معنوی چیست؟ چه نوع معنویتی نیازهای انسان معاصر را جواب می دهد؟ رابطه ی معنویت با خدا چیست؟ معنویت غیر دینی چیست؟ آیا چنین حیطه ای می تواند مامن انسان باشد؟ این برنامه یک بار دیگر پیش از این پخش شده است.

وکالت صنفی حیاتی ست، صنفی که گاه جان و نان مردم در گرو آن است. اما چگونه است که در ایران درصد اندکی از کسانی که سر و کارشان به دستگاه قضایی می افتد برای دفاع از خود به وکیل متوسل می شوند؟

آن ها که می خواهند فرزند داشته باشند کم تر به این فکر می افتند که کودکی که از دیگران به دنیا آمده را به فرزندی بپذیرند. چرا؟ موانع آنچه که در ایران فرزندخواندگی نامیده می شود چیست؟ آیا فلسفه ی اخلاق در مقایسه ی فرزند آوری با فرزندخواندگی چیزی به ما می گوید؟

المپیک ملت ها را به هم نزدیک می کند یا مایه ی دور شدن ملت ها از هم می شود؟ دامن زدن به ملی گرایی در المپیک با روح ورزش جهانی سارگار است؟

رای لندن در رفراندم اخیر بریتانیا متفاوت با رای سراسری در کشور بود. اما لندن تنها کلانشهری نیست که در یک بزنگاه تاریخی از خود رای سیاسی متمایزی بروز می دهد. از تمایز رویکرد سیاسی کلانشهرها با مناطق دیگر چه می فهمیم؟

فهم حیات سیاسی شاپور بختیار راحت نیست. او که سال ها با استبداد سلطنتی جنگیده بود به آخرین نخست وزیر نظام سلطنتی تبدبل شد. چرا؟ کارنامه ی سیاسی شاپور بختیار چیست؟

شرم یک مفهوم اخلاقی کارآمد است. اما کارآمد برای چه؟ آیا در جوامعی چون ایران و افغانستان شرم مانع خطاکاری می شود یا مانع آشکار شدن جرم و خطا؟

آیا شعر در میان ایرانی ها مانع از تفکر، مانع از کلنجار اندیشگی و مفهومی نشده است؟ شاعرانگی ما ایرانیان تفکر ما را غنی تر کرده یا فقیرتر؟

بهترین راه مقابله با اعتیاد به مواد مخدر چیست؟ تجربه ی بیش از صد سال آزمون و خطا در قانونگذاری و اجرا یا عدم اجرای قانون در ایران در این مورد به ما چه می گوید؟

عکس و عکاسی با کمک تکنولوژی های جدید زندگی مردم را متحول کرده است. این تحول را چطور باید سنجید؟ عکس زندگی مردم را غنی تر کرده یا مایه‌ی بی بضاعتی معنوی شده است؟

خشونت در انسان ناشی از رشد در فرهنگ و اجتماع خشن است یا مبنایی در بیولوژی انسان دارد؟ خشونت، ذاتی انسان است یا محیطی ست و اکتسابی؟

آیا می توان گفت همانطور که از "جنگ سرد" به عنوان یک دوره ی تاریخی نام می بریم در آینده هم از دوره ای به اسم اسلام گرایی نام خواهیم برد که چند دهه تقابلی جدی با ارزش های برآمده از غرب ایجاد کرد اما به زوال انجامید؟ می شود چنین مقایسه ای کرد؟

مشروعیت یعنی چه؟ چرا هم رهبران نظام های سیاسی و هم مخالفان، روی این مفهوم تا این حد سرمایه گذاری می کنند؟

آیا کمپین تحریم اسراییل که توسط مدافعان حقوق فلسطینی ها در اروپا در سال های اخیر رشد کرده، از نظر سیاسی و اخلاقی قابل دفاع است؟ چنین تحریمی چقدر می تواند موثر باشد و به چه کسانی ممکن است آسیب برساند؟

لفظ اروپا به قدمت یونان باستان است و ایده ی اروپای واحد از سه سده ی پیش، برای بسیاری از اهالی این قاره الهام بخش بوده است. ولی آیا اروپای واحد، ماندنی است؟

اصولگرایان ایران در انتخاباتی که گذشت شکستی خوردند که از جانب یکی از تحلیل گران خود آنان شکست فرهنگی و تمدنی تلقی شد. جناح اصولگرای جمهوری اسلامی حالا در چه وضعیتی ست؟ آیا این جناح می تواند خود را بازسازی کند؟

چرا سریال شهرزاد در ایران محبوب شد؟ بجز ملودرام ایرانی در حال و هوای سیاسی با چاشنی گانگستری، چه چیزهای دیگری در این سریال می توان دید؟ محبوبیت این سریال در مورد مخاطب ایرانی به ما چه می گوید؟

در دو سلسله‌ی اصلی ايران باستان، يعنی هخامنشی و ساسانی، چه تصويری از زن ايرانی می توان ديد؟ زن در ايران پيش از اسلام چه جايگاهی داشته است؟

وقتی از ايرانجلس، یعنی جامعه ای ایرانی لس آنجلس، حرف می زنیم از چه هویت و فرهنگی حرف می زنیم؟ نگاه جامعه ی ایرانی لس آنجلس یه خود به عنوان یک گروه اجتماعی و به ایران به عنوان کشور مبدا چگونه است؟

افغانستان به چه نوع مدیریت سیاسی نیاز دارد؟ مقایسه ی حکمرانی حامد کرزی و اشرف غنی که به نظر می رسد نمونه ی دو شیوه ی متفاوت از مدیریت سیاسی باشند در این مورد به ما چه می گوید؟

سازوکار حکومت در آمریکا تا چه حد استقلال قوای سه گانه را تضمین کرده است؟ در رای دیوان عالی آمریکا برای برداشت از پول های مصادره شده ی ایران استقلال قضایی می بینیم یا سیاسی کاری در امر قضایی؟

در گذار به دمکراسی چطور می توان بر مقاومت نظامیان فائق آمد یا حتی آن ها را تشویق کرد که به روند دمکراتیک بپیوندند؟ آیا می توان چنین آینده ای را برای سپاه پاسداران در ایران تصور کرد؟

تاريخ مسلمانان از تلاش بی وقفه برای فهم ماهيت قرآن حكايت مي كند. آيا سعی عبدالكريم سروش هم در موزه ی تاريخ مساعی مسلمانان برای فهم قرآن جای خواهد گرفت يا به دركی زنده و راهگشا از قرآن كمك خواهد كرد؟

آیا قرآن حاصل رویاهای پیامبر اسلام است؟ می توان گفت پیامبر نه مخاطب بلکه ناظر و راوی آن چیزی ست که پیروانش وحی می خوانند؟

رئیس‌ جمهور آمریکا فقط رئیس ‌جمهور مردم آمریکا نیست. سیاست های او بر زندگی همه ما تاثیر می گذارد، پس بهتر هست دونالد ترامپ که ممکن هست بر چنین مسندی بنشیند را بهتر بشناسیم.

بابک خرمدین کی بود؟ بابک با چه انگیزه ای قیام کرد؟ چه چیز باعث گسرتش قیام بابک و ماندگاری آن به مدت بیست سال شد؟

زیگموند فروید سوی ناخودگاه انسان و تمدن انسانی را به ما شناساند. با این گفته موافقید؟ آرای فروید را تا چه حد می شناسید؟

شاید هیچ اندیشمندی را نتوان یافت که در دنیای معاصر به اندازه کارل مارکس نقل قول شده باشد و مورد تایید یا مخالفت قرار گرفته باشد. چرا؟ مارکس چه گفته و چه تاثیری بجا گذاشته است؟

فردریش نیچه فیلسوفی ست که کمر به نابودی ارزش های فراگیر و جهانی بسته بود. چرا؟ نیچه کیست و چه می گوید؟

مقایسه ی فقه شیعه و سنی به ما چه می آموزد؟ کدام یک ظرفیت بیشتری برای کنار آمدن با واقعیات جوامع امروزی دارد؟

تکثرگرایی فرهنگی یعنی چه؟ چرا با رشد هویت طلبی بخشی از مسلمان ها در غرب، سیاست تکثرگرایی فرهنگی دچار مشکل شده است؟

هفتاد سال پیش در چنین روزهایی فرقه‌ی تازه تاسیس دمکرات بر آذربایجان ایران حکومت می کرد. فرقه‌ی دمکرات چگونه پدید آمد و چرا دولت تحت رهبری آن دوام نیاورد؟

امنیت ملی یعنی چه؟ امنیت ملی چه رابطه ای با امنیت کوچه و بازار دارد؟ چه رابطه ای با حقوق شهروندی از جمله انتخابات آزاد دارد؟

افغان یعنی چه؟ چرا این واژه در میان شماری از مردم افغانستان واکنش منفی می انگیزد؟ مگر تابعیت مملکت افغانستان خواه ناخواه شخص را به یک افغان تبدیل نمی کند؟

هنرمند ایرانی با خروج از کشور امکان موفقیت بیشتری می یابد یا احتمال ناکامی اش بیشتر می شود؟ خروج از ایران زمینه ی رشد هنرمند را فراهم می آورد یا افول او را؟

نظریه ی بازی چه می گوید؟ آیا نظریه ی بازی ابزار خوبی برای تحلیل سیاست ایران از جمله انتخابات است و می تواند ما را به نتایج مفیدی برساند؟

انسان تا چه حد مختار است؟ وقتی از اختیار و اراده ی آزاد انسان حرف می زنیم منظورمان چیست؟ می توان اعتقاد به اراده ی آزاد انسانی را با تعین گرایی جمع کرد؟

آیا فرهنگ ایرانی بستر مناسبی برای خشونت ورزی ست؟ می توان گفت عدم حساسیت به خشونت در انظار عمومی، یا اعمال خشونت در کلام، از جمله نشانه های خشونت ورزی در فرهنگ ایرانی ست؟

همجنسگرایی ژنتیک است یا متاثر از عوامل محیطی؟ هویت جنسی فرد را چه چیز تعیین می کند؟

هفتاد سال پس از خلع رضا شاه پهلوی از سلطنت، مخالفان و موافقان او در این رای اتفاق نظر دارند که ایران کنونی هنوز متاثر است از میراثی که او بجا گذاشته. اما این میراث چیست؟

چه فایده اگر تعداد زنان مجلس بیشتر شود ولی تلاشی برای بهبود حقوق زنان صورت نگیرد یا این تلاش با مانع روبرو شود؟

داعش از هر سو بمباران می شود. کم تر زمانی در تاریخ یک نیروی سیاسی توانسته چنین مجموعه ی ناهمگونی از نیروهای متفاوت جهانی را علیه خود متحد کند. با این حال در داعش نشانه ای از زوال دیده نمی شود. بهترین راه مقابله با داعش چیست؟

چرا حق مولف و آفریننده ی اثر در ایران ارج و قربی ندارد؟ برای حفظ کپی رایت یا حقوق آفرینندگان آثار هنری و فرهنگی چه باید کرد؟

آیا هوش مصنوعی می تواند در آینده ی نزدیک به ابرهوش بینجامد و اگر چنین امکانی هست آیا آینده ای خطرناک پیش روی بشر نیست؟

کسانی که زمانی در دستگاه جمهوری اسلامی دخیل بودند ولی حالا در جبهه مخالفان قرار دارند اغلب بر اساس گذشته ی خود مورد قضاوت قرار می گیرند تا وضعیت حال خود. چرا؟ آن ها که گذشته ی همراهان جمهوری اسلامی را می کاوند در پی چه هستند؟

چندین دهه اجبار، بسیاری از زنان ایران را به نوعی رفتار اجتماعی کشانده که شاید بتوان بدفرمانی مدنی توصیفش کرد. مثالی از این رفتار را در آنچه که بدحجابی خوانده می شود می توان دید. بدفرمانی چیست و آیا مصداق های آن، از جمله بدحجابی، نوعی کنار آمدن با اجبار حکومتی ست یا مقاومت در مقابل آن؟

بشر فاقد تابعیت چه حقوقی دارد؟

لابی گری در آمریکا چه کارکردی دارد و چه تاثیری بر سیاست در آن کشور می گذارد؟

آیا اپوزیسیون خارج از ایران در بزنگاه هایی چون انتخابات باید خود را با فعالین سیاسی داخل کشور همگام کند؟ تعامل فعالین سیاسی خارج با آن ها که داخل کشورند چگونه باید باشد؟

آیا حق جنین برای زنده ماندن بر حق مادر برای تصمیم در مورد بدن خود ارجحیت دارد؟ آیا دولت ها و مذاهب حق دارند در این مورد برای زنان تصمیم بگیرند؟

دنیای مرد ایرانی چگونه دنیایی ست؟ آیا فشارهای روانی و خشونت کلامی و گاه حتی جسمی علیه مردان مورد اعتنا قرار می گیرد؟ آیا مرد ایرانی در دنیای خود احساس تنهایی نمی کند؟

بسیاری از مقامات جمهوری اسلامی در مکتب آن پرورش یافتند اما نامش کمتر برده می‌شود. اهمیت انجمن حجتیه در چیست؟ این گروه چه تاثیری بر اوضاع ایران در چند دهه اخیر داشته است؟

در جهان پرشتاب فن آوری‌ها و علوم جدید، تکلیف زبان فارسی چیست؟ آیا فارسی باید آغوش خود را به روی زبان‌های مدرن و مسلط جهانی بگشاید؟این برنامه یک بار دیگر پیش از این پخش شده است.

در سال های اخیر زندگی مشترک دور از چشم قانون و شرع، به اصطلاح ازدواج سفید، در شهرهای ایران گسترش یافته است. دلایل گسترش ازدواج سفید چیست؟ مزایا و مضرات آن چیست؟

آیا آنچه در زمان استالین رخ داد حاصل ناگزیر نظامی نبود که ولادیمیر لنین برپا کرد؟

در تاریخ سیاسی ایران و در شرایط حاضر مصداق های پوپولیسم را کجاها می توان یافت؟

چرا در تاریخ سیاسی ایران به رغم شناخت کم از آنارشیسم، از آن به عنوان ناسزای سیاسی استفاده شده است؟

حاضر نیستند خود را فمینیست بنامند؟ چرا؟ در لفظ فمینیسم و در شیوه ی فمینیستی ایرادی نهفته ست یا ایراد در شناخت فمینیسم است؟

بعد از آن، یک ندای اخلاقی به شما نمی گوید خطا کرده اید؟ ولی چرا باید با جوک جنگید؟ چرا باید به آن حساسیت نشان داد؟

آیا مجاهدینی که شوروی را بیرون راندند اکنون جایگاهی در جامعه ی افغانستان دارند؟

قطعنامه 598 در پایان جنگ و توافق وین در به ثمر رساندن مذاکره هسته ای به ما در مورد نحوه ی مدیریت خروج از این دو بحران چه می گویند؟

آیا در مقابله با داعش و دیگر نیروهای خشن مذهبی می توان همسنگر آمریکا و متحدانش شد؟

از ساواک در ماه ها و سالهای اول بعد از انقلاب چه باقی ماند؟

در برخورد با مخالفان چه رفتاری داشت و تا چه حد در وظیفه ای که به آن محول شده بود کارآمد بود؟

یا به این دلیل که او یک نفس عاصی ست؟ چه چیزی مایه ی ماندگاری صادق هدایت شده است.

تا چه حد هر یک از ادیان می توانند امکان رستگاری را به روی پیروان دیگر ادیان بگشایند؟ گوش سپردن به یک پیامبر است که مایه ی رستگاری می شود یا نیک بودن؟

رفتار صحیح در برخورد با حرکت های قوم گرایانه و هویت طلبانه چیست؟

آیا با این توافق، فصل جدیدی در حیات جمهوری اسلامی باز می شود و ساختار وسمت وسوی این نظام دستخوش تغییرات جدی می شود؟

مثلا آنچه در سنت اسلامی زنا نامیده می شود هم غیراخلاقی ست و هم غیرقانونی ولی در نظام های عرفی اروپا چنین چیزی اگر هم غیراخلاقی باشد، غیرقانونی نیست. از این تفاوت چه می فهمیم؟

مضمون این حملات چیست؟ چرا گفته می شود اخلاق پزشکی و رابطه ی بیمار و پزشک تخریب شده؟

جریان های سیاسی معتقد به این سیاست به حاشیه رانده شوند و حتی مرعوب شوند. ولی اگر کسی نظامی را نخواهد، نباید بی واهمه از براندازی آن سخن بگوید؟

چرا اسلامگرایی خشن و افراطی در مناطق پشتون نشین رواج یافت؟ آیا فقط عوامل خارجی را باید موثر دانست؟ تاریخ مردم پشتون در این مورد به ما چه می گوید؟

با خط فارسی چه باید کرد؟ آیا باید آن را اصلاح کرد؟ دست نخورده گذاشت؟ آن را باید با خط دیگری عوض کرد؟

اگر در جستجوی تصویر زن در داستان و رمان ایرانی بگردیم چه می یابیم؟ دنیای زنانه در ادبیات داستانی ایران چگونه ترسیم شده است؟

می توان مدلی از سوسیالیسم طرح انداخت که با دمکراسی سازگار باشد؟ سوسیالیست ها تا کجا با نظم دمکراتیک همراهند؟

چه شد که شماری مرد خشمگین در کابل در حالی که گروهی دیگر از مردان تماشاچی بودند و پلیس ناتوان، زنی جوان را بر اساس یک شایعه آنقدر کوبیدند که جان داد، بعد از آن با ماشین از روی او عبور کردند و بعد از آن جسدش را سوزاندند و به رودخانه انداختند؟ در هر کوی وبرزن شهر، پلیس مستقر است. پلیسی که بیش از یک دهه است با کمک های جهانی برای استقرار قانون تقویت می شود. چه شد که با همه ی این ها چنین حادثه ای رخ داد؟ از این حادثه چه می توان در مورد افغانستان فهمید؟

صد سال پیش فاجعه ای در امپراتوری عثمانی رخ داد که ارمنی ها آن را نسل کشی می خوانند ولی کم و کیف آن هنوز هم محل دعواست. در جنگ جهانی اول در امپراتوری عثمانی چه گذشت؟

تئاتر یا سرگرمی ست یا درگیری فکری. تئاتر ایران کدام یک از این هاست؟ تئاتر ایران چه سمت و سویی در پیش گرفته است؟

از تاریخ تصویرگری پیامبر اسلام چه می توان آموخت؟ چرا در تاریخ اسلام گاه تصویر پیامبر اسلام منع شده و گاه مقبول بوده و حتی تشویق شده است؟

اسراییل تنها دمکراسی مستقردر منطقه خاورمیانه است، منطقه یی که مردمش سالهاست برای دمکراسی می جنگند. با این نظر مخالفید یا موافق؟ اين برنامه پيش از اين يك بار پخش شده است.

حساسیت به نام خلیج فارس ناشی از چیست؟ تقدس مفهوم تمامیت ارضی از کجا می آید؟آنگاه که صفت فارس از خلیج فارس جدا می افتد، جمهوری اسلامی و مخالفان آن در بیان اعتراض از هم پیشی می گیرند. آنجا که جمهوری اسلامی قصد محکومیت مخالفان خود را دارد، نقض تمامیت ارضی ایران از جمله اتهامات سنگینی ست که متوجه آنان می شود. از قضا، نقض تمامیت ارضی بخصوص در ارتباط با دریای خزر، از اتهامات جدی بخشی از اپوزیسیون علیه دولتمردان جمهوری اسلامی ست.

وقتی از عشق در شعر کلاسیک فارسی صحبت می شود منظور چیست؟ آیا تحول مفهوم عشق از فردوسی به مولوی و حافظ نادیده می ماند؟

آیا جوامع دمکراتیک دچار بحران دمکراسی نشده اند به این معنا که کیفیت شاخص های دمکراسی در آن ها افول نکرده است؟ ولی چرا این موضوع برای کسانی که در جوامع غیر دمکراتیک زندگی می کنند باید مهم باشد؟

حیوان آزاری رایج در ایران ناشی از چیست؟ می توان حیوان را واجد حقوق اولیه ای چون حق حیات دانست و می توان حیوان دوستی را معیاری برای سلامت جوامع بشری نامید؟

سی و پنج سال پیش افغانستان توسط شوروی اشغال شد. این اشغال بود که افغانستان را وارد فصلی از جنگ و ویرانی کرد یا زمینه های جنگ پیش از آن چیده شده بود؟ افغانستان روزهای پیش از اشغال چگونه کشوری بود؟

نسبت روشنفکر با فرهنگ عامه چگونه است؟ چرا سلیقه و فرهنگ و هنر عامه گاه نازل نامیده می شود و گاه ارزشمند؟

فرهنگ یعنی چه؟ فرهنگ در تکاپو برای دمکراسی چه جایی دارد؟ رویکرد فرهنگی به مسائل سیاسی تا چه حد مشکل گشاست؟

اگر بین دمکراسی و امکان همزیستی با دیگران ناسازگاری پیش آید چه باید کرد؟ از حوادث پاریس می توان درسی گرفت؟

ویا و خواب ما به ما چه می گوید؟ آیا آنگونه که فروید می گوید رویاها معنی دارند و قابل تعبیرند یا مجموعه ی درهم و عجیبی هستند از تصاویر هنگام خواب که در بیداری مایلیم منطقی و معنایی در آن ها کشف کنیم؟

حدود صد سال از شروع جدال فیلسوفان تحلیلی و قاره ای، فلسفه ورزی امروزه در چه وضعیتی ست؟ این جدال چه رنگی به فلسفه در ایران زد؟

از صد سال پیش به این سو فیلسوف ها در جهان غرب دو دسته شدند. یک دسته، دیگری را به پرت و پلا گویی متهم کرد. دیگری گفت دسته ی اول دلمشغول مسائل بی اهیمت است. دوشاخه ی اصلی فلسفه در غرب چه می گویند؟

حدود هزار سال پیش جوانه های تجدد ایرانی را در چهره هایی چون زکریای رازی، ابوریحان بیرونی و خیام و هم دوره هایشان نمی بینیم؟ ولی کجای دنیا با چند گل بهار آمده؟

هشتاد و پنج نفر از ثروتمندترین افراد روی زمین، مجموعا یک تریلیون دلار ثروت دارند، معادل ثروت سه و نیم میلیارد نفر از جمعیت فقیر دنیا. آیا چهره ی سرمایه داری که یک قرن مخفی مانده بود دوباره در حال آشکار شدن است؟

عمر خیام کی بود؟ آنکه در رباعیات خیام می بینیم چگونه بشری ست؟ خیام از چه عاصی ست؟

می توان گفت ما ایرانی ها چنین و چنان هستیم؟ می توان از خلقیات قابل تعریف ایرانی ها حرف زد، خلقیاتی که ایرانی ها را از دیگران متمایز می کند؟

کسانی که همین امروز متولد می شوند به طور میانگین بیش از صد سال عمر خواهند کرد. اما این طول عمر در قیاس با امکانی که علم ژنتیک فراهم خواهد آورد چندان زیاد نیست. چنین وضعیتی تا چه حد خواستنی است؟

سلامت روانی چیست و عوامل موثر در حفظ آن چه هستند؟ سلامت روانی شاخص های شناخته شدی جهانی دارد یا متاثر از محیط فرهنگی و اجتماعی ست؟

سلفی‌گری چیست؟ مبانی آن از کی و توسط چه کسانی تدوین شد؟ جریان سلفی امروزی یک تلاش سیاسی برای مقابله با غرب است یا یک حرکت ایدئولوژیک برای بازگشت به صدر اسلام؟

افغانستان در تاریخ خود اصلاح گر کم ندیده. اما هر بار که شاهی یا صدراعظمی قدم در راه اصلاح گذاشته، موانع پیش رو یا از ادامه ی راه منصرفش کرده یا زمینه ی سقوط او را فراهم آورده. شرایط و لوازم اصلاحات در افغانستان چیست؟

اسکندر مقدونی ویرانگر تخت جمشید و برانداز آخرین شاه هخامنشی بود. با این حال چندین اسکندرنامه در مدح او نوشته شده است. چرا؟ اسکندر کبیر کیست و برای دوگانگی چهره ی او در فرهنگ و ادب فارسی چه توضیحی می توان یافت؟

آیا آنچه در صفحات فیس بوک و دیگر شبکه های اجتماعی ایرانی ها می گذرد بیان خلق و خوی این ملت است؟ در این صورت آیا آداب جاری بیان عقیده در این شبکه ها نگران کننده نیست؟

آیا زنان که در عرصه ی اجتماع برای رسیدن به حقوق برابر پیشرفت های چشمگیر داشته اند، به همین منوال توانسته اند در به کارگیری زبان برای بیان نظرات خود در مجامع و رسانه ها موفق باشند؟ چرا به رغم این همه متخصص زن در حوزه های مخنلف دانش، در مقام مقایسه ما کم تر می بینیم زنان دیدگاه های خود را در مجامع و رسانه ها بیان کنند؟ در این برنامه به طور استثنایی داریوش کریمی نه مجری، بلکه مهمان است چون بسیاری از نقدها متوجه رسانه ها و از جمله برنامه ی پرگار است

چرا با اینکه نهادهای دینی در ایران در مجموع رو به ضعف می روند بزرگداشت محرم هر سال با شور بیشتری همراه است؟ راز ماندگاری مراسم و مناسک و نمادهای شیعی در چیست؟

آیا شما به آنچه دوگانگی جسم و روح نامیده می شود اعتقاد دارید؟ آیا می توان گفت وجود ما متشکل از دو حیطه ی مرتبط اما متمایز است به نام نفس و بدن یا جسم و روح؟

در دانشگاه های ایران چه خبر است؟ چرا جنب و جوشی از دانشجویان دیده نمی شود؟ دانشجو بودن در ایران امروز یعنی چه؟

معماری ایرانی دچار سرگشتگی نشده؟ در معماری امروزی ایران چیست که حرف اول را می زند؟ سنت؟ مدرنیته؟ کارفرما؟

تصوف چه نقشی در سیاست ایرانی بازی کرده است؟ از عصر صفویه به این سو، عرفان و تصوف چه رد پایی در سیاست بجا گذاشته است؟

بخش دوم بحث برهان شر به موضوع جبر و اختیار اختصاص دارد.

آیا دنیایی که در آن زندگی می کنیم شباهتی به دنیایی دارد که یک موجود قادر، عالم، و مهربان آفریده باشد؟ برهان شر در مورد خداوند به ما چه می گوید؟

آیا آنچه اخلاق جنگ می نامیم متناسب است با واقعیات امروزی؟ مثلا تفکیک بین نظامی و غیرنظامی بر چه استوار است؟ این تفکیک باعث نشده مسئولیت غیرنظامیان در انتخاب های سیاسی شان کم رنگ شود؟

منشور کورش چیست؟ می توان آن را اولین اعلامیه ی جهانی حقوق بشر نامید؟ آنچه از کورش می دانیم می تواند در خوانش استوانه ی کورش او ما را یاری دهد؟

از دو نوع نظام حقوقی رایج در دنیا، یکی نظام مبتنی بر رای هیئت منصفه و دیگری نظام قاضی محور، کدام به روح عدالت نزدیک‌تر است؟ کدام یک برای ایران مناسب‌تر است؟این برنامه پیش از این یک بار پخش شده است.

آیا نامه نگاری به آیت الله خامنه ای فایده ای دارد؟ خطاب قراردادان رهبر جمهوری اسلامی در نامه ای سرگشاده بر چه ایده ای در مورد او و جایگاهش در ساختار جمهوری اسلامی استوار است؟

شماری از بر‌ترین اقتصادهای جهان که دمکرات‌ترین نظام‌های سیاسی را هم دارند پادشاهی‌اند. آیا این نظام‌ها، مثال‌هایی از سازگاری پادشاهی و دمکراسی نیستند؟ آیا می‌توان آینده یی دمکرات ولی پادشاهی برای ایران تصور کرد؟این برنامه پیش از این یک بار پخش شده است.

خشونت های پس از انقلاب ایران از کی و چطور شروع شد؟ چه عواملی را می توان در این خشونت ها موثر شناخت و چه جریاناتی را مسئول؟

مزدک یکی از چهره های اسرارآمیز تاریخ ایران پیش از اسلام است. از او چه می دانیم؟ مزدک شخصیتی واقعی بود یا محصول تخیلات ایرانی ها در مورد دوره ی ساسانی؟

آیا بخشی از مردم یک کشور که به دلایل زبانی، نژادی یا قومی متمایز هستند حق جدا شدن از آن کشور را دارند؟ همه پرسی برای جدایی و اعلام استقلال چه شرایطی دارد؟

رابطه ی جنسی پیش از ازدواج چه تاثیری روی زناشویی دارد؟ آیا سکس پیش از ازدواج باعث می شود فرد با چشم باز در مورد زوج خود تصمیم بگیرد یا او را در معرض آسیب های جدی قرار می دهد؟

از مقایسه ی جایگاه زن در دین یهود و اسلام چه می فهمیم؟ شباهت های این دو دین آنجا که در مورد زن حرف می زنند ناشی از چیست؟مهمانان برنامه: مهری نیکنام کارشناس الهیات یهودی، بهار داوری استاد تاریخ ادیان و رضا علیجانی پژوهشگر دینی.

منشا هستی چیست؟ آیا باید در جستجوی آفریننده ای برای هستی بود؟ علم در این مورد به ما چه می گوید؟ آیا کلام نهایی در این مورد را باید از علم سراغ گرفت؟

جدایی ورزش از سیاست از جمله آمالی ست که بسیاری از ورزشکاران و ورزش دوستان را به هم پیوند می دهد. ولی این کار شدنی هست؟ می توان پای سیاست را از ورزش هایی چون فوتبال قطع کرد؟

شکنجه گر کیست؟ چه شرایط و چه خصائلی باید گرد بیایند تا شکنجه گر ساخته شود؟ نظام های سیاسی، شکنجه گر را کشف می کنند یا شکنجه گر را می سازند؟این برنامه بیش از این یک بار پخش شده است.

چند دهه دیگر از ورای وقایع سیاسی حال حاضر، از آیت الله خمینی چطور یاد خواهد شد؟ میراث روح الله خمینی چیست؟مهمانان برنامه: اکبر گنجی ، محمود صدری، کوثر گوهری و امیرحسین نجفیاین برنامه بیش از این یک بار پخش شده است و به مناسبت بیست و پنجمین سالگرد مرگ آیت الله خمینی این هفته آن را بازپخش می کنیم

آیا اقتصاد آزاد و رقابتی شرط لازم دمکراسی است؟ رابطه سرمایه داری و دمکراسی چیست؟ این برنامه بیش از این یک بار پخش شده است.

آشتی ملی مفهومی ست که هر از چندی در فضای سیاسی ایران و خارج از کشور به انگیزه های متفاوت و از جانب نیروهای سیاسی متفاوت مطرح می شود ولی هیچگاه جدی گرفته نمی شود. چرا؟ شرایط آشتی ملی چیست؟

آیا انسان اشرف مخلوقات است؟ آیا آنچه که کرامت ذاتی انسان خوانده می شود ناشی از اشرف بودن انسان بر مخلوقات دیگر است؟ نسبت کرامت انسانی با حقوق بشر چیست؟ ایده ی اشرفیت بر مخلوقات دیگر جایی برای فروتنی انسان نسبت به زیست بوم خود و نسبت به دیگر موجودات می گذارد؟

کم نیستند امیران و شاهانی در تاریخ افغانستان که در پی اصلاح امور بوده اند اما تنها یکی از آنان را می توان بانی مدرنیته در کشور دانست، امان الله خان. اما چرا او ناکام ماند؟ امان الله خان چه میراثی بجا گذاشت؟

در این عکس چه می بینید؟ کارآمدی مجازات مرگ؟ کراهت مجازات مرگ؟ در این عکس مهابت مرگ را می بینید که پیش پای آن تفاوت های زمینی ناچیز به نظرمی آیند؟

عرفان ها و آیین های جدیدی که در ایران رایج شده مایه تنوع در ایمان دینی ست یا نشانه ی سردرگمی و گمراهی؟ تنوع اشکال دینداری و معنویت در ایران ناشی از چیست؟

تاثیر احمد کسروی در نقد دین و در تاریخ نگاری حدود هفتاد سال پس از قتل او همچنان مشهود است. اما کم تر کسی به وامداری خود از او اعتراف می کند. چرا؟ احمد کسروی کی بود و حاصلش چه بود؟

در افغانستان در مدتی کوتاه راه درازی طی شده. رای اهمیت یافته. اما در مملکتی که زورمندان مدام در پی آن هستند که فرد صاحب رای را با تهدید یا تزویر مشتری خود کنند رای می تواند به اعمال اراده ی مردمی تبدیل شود؟

کم تر کسی توانسته با نام خود صفتی رایج کند که در سراسر دنیا در سیاست و حتی مکالمات روزمره مرتب به کار می رود. ماکیاولی چه می گفت؟ بین آنچه که ماکیاولیستی خواند می شود و نیکولو ماکیاولی چه مناسبتی وجود دارد؟

شعر فارسی طی سده‌های متمادی اصلی ترین ظرف بیان اندیشه ایرانی بوده است. آیا شعر در چند دهه اخیر، توانسته این جایگاه را حفظ کند؟ این برنامه بیش از این یک بار پخش شده است

ایران در آستانه هجوم اعراب مسلمان در چه شرایطی بود؟ این تصور رایج که زوال ساسانیان، ایرانی خسته و درمانده بجا گذاشته بود تا چه حد با شواهد تاریخی سازگار است؟ این برنامه بیش از این یک بار پخش شده است

نقش بریتانیا در دنیای امروز چیست؟ آیا کماکان می توان گفت "کار، کار انگلیسی هاست"؟ آیا بریتانیا توانسته جایگاه خود به عنوان کشوری بانفوذ و قدرتمند را حفظ کند؟

جریان ملی مذهبی در ایران به چه چیزی اطلاق می شود؟ کارنامه ی فکری و سیاسی آن ها که خود را ملی مذهبی می خوانند چیست؟

پرده برداشتن از حریم خصوصی سیاستمدارتا چه حد قابل قبول است؟ ولی آیا قرار گرفتن درجایگاه عمومی خواه ناخواه باعث نمی شود زندگی خصوصی سیاستمدار در معرض دیدگان و قضاوت قرار گیرد؟

گفته می شود تقیه از عوامل ماندگاری تشیع در طول تاریخ است. ولی این اصل مایه ی ترویج چه نوع اخلاقی در جامعه ی شیعی ست؟

می توان به اوضاع افغانستان خوش بین بود؟ آیا آنچه در بیش از یک دهه ی اخیر به دست آمده ماندنی ست یا با خروج نیروهای خارجی بر باد خواهد رفت؟

از مقایسه ی رضا شاه پهلوی و مصطفی کمال آتاتورک چه می فهمیم؟ این دو برای ایران و ترکیه آینده ی مشابهی در سر داشتند ولی دو کشور متفاوت از دل تلاش های آنان پدید آمد. چرا؟

درکارزار دموکراسی با استبداد، نفت کجا واقع شده؟ آیا درآمدهای نفتی مانع دموکراسی در ایران است؟این بحث تکرار برنامه ای ست که پیش از این نیز یک بار پخش شده است

آیا اسراییل یک کشور جعلی ست؟ چه عواملی دست به دست هم دادند و منجر به تشکیل دولت اسراییل شدند؟

شیوع جراحی بینی و عمل های مشابه در ایران نشان چیست؟ نشان اعمال اراده ی فرد برای به دست گرفتن سرنوشت خود است یا ناشی از خودباختگی؟

چه نوع خانواده هایی در ایران در حال شکل گیری ست؟ خانواده در ایران مامن است یا محل اضطراب؟ آیا مردم ایران شاهد رشد خانواده ی فرزند سالارند؟

استقلال یعنی چه؟ کره جنوبی که به ده‌ها هزار آمریکایی پایگاه نظامی داده مستقل‌تر است یا ایران؟ این بحث تکرار برنامه ای ست که پیش از این نیز یک بار پخش شده است.

ترجمه چه تاثیری بر حیات فرهنگی در ایران گذاشته است؟ آیا موج سهمگین ترجمه که بیش از یک سده ی پیش آغاز شد از عوامل تهیدستی ما در حوزه ی تولید و تالیف فرهنگی نیست؟

آیا آزار جنسی زنان بخشی از تجربه بزرگ شدن مردان در ایران است؟ تجربه ای که بدون آن مرد ایرانی مرد نمی شود؟ آیا متلک گویی یک اتفاق ساده هست؟این بحث تکرار برنامه ای ست که پیش از این نیز یک بار پخش شده است.

می توان شعر حافظ و سعدی و مولانا را برای همراهی با موسیقی مثله کرد؟ آیا شعر کلاسیک فارسی مایه ی رکود موسیقی سنتی شده؟

ریشه ی اختلاف شیعه و سنی به رویداد غدیر برمی گردد. از مقایسه ی دو روایت شیعه و سنی ازاین رویداد چه می شود فهمید؟

مناقشات وتبعیض هایی که می بینید یا از آن ها باخبر می شوید تا چه حد ریشه در اختلاف شیعه و سنی دارد؟ تبدیل شدن نزاع شیعی و سنی به چیزی فراتر ازیک اختلاف دینی ناشی از چیست؟

عدالت چیست؟ منشا عدالت را در کجا باید جست؟ چه چیز می تواند بهترین انگیزه ی عدالت جویی در میان آدمیان باشد؟

چرا در ایران زبان های مادری غیر فارسی قرب چندانی ندارند؟ چرا از کودک خواسته می شود زبان مادری خود را اگر فارسی نیست در مدرسه فراموش کند؟

میراث شوروی در تاجیکستان چیست؟ چه بخشی از میراث شوروی را مردم تاجیک باید پاس بدارند؟ و چه بخشی از آن یادآور رنج و ستم است؟

در دویست سالگی عهدنامه ی گلستان که بر اساس آن بخش هایی از ایران به روسیه واگذار شد در مورد همجواری ایران و روسیه چه می توان گفت؟

آیا می توان غرایز جنسی را سرکوب کرد؟ می توان قاعده ای در منع آمیزش جنسی گذاشت و بر اجرای آن اطمینان داشت؟ رابطه ی غرایز و رفتار جنسی با روان انسانی چیست؟

آیا رفتارانتخاباتی مردم ایران غیرقابل پیش بینی ست؟

در افغانستان نهادهای سنتی مفید ترند یا نهادهای مدرن؟ لویه جرگه ی ملی باید در مورد آینده ی کشور تصمیم بگیرد یا پارلمان؟ در جدال سنت و تجدد چه باید کرد آنگاه که به نظر می رسد مردم به نهادهای سنتی بیشتر اعتماد دارند؟

مخاطب اصلی جنبش زنان ایران کیست؟ سازمان های سیاسی و حقوق بشری؟ دولتمردانی چون حسن روحانی؟ زنان مراکز شهری؟ زنان نقاط دورافتاده و محروم؟

کنار آمدن با ازبکستان برای مردم و دولت تاجیکستان تنها یک مسئله سیاسی نیست. هویت تاجیکان و مشکلات مربوط به منابع انرژی رابطه با ازبکستان را به پرسشی تبدیل کرده که نمی توان نادیده اش گرفت. با ازبکستان چگونه باید کنار آمد؟

آیا می توان در عین ناباوری به خدا مرگ را آرام بخش پنداشت؟ رابطه مرگ اندیشی و معنویت چیست؟

آیا انسان باید مرگ اندیش باشد؟ مرگ اندیشی دینی که حیات پس از مرگ را وعده می دهد مرگ را از جدیت آن تهی نمی کند؟ ولی بی اعتقادی به خدا باعث نمی شود مرگ به یک پوزخند هراسناک تبدیل شود؟

آیا دخالت بشردوستانه که از فاجعه ی رواندا به این سو به بحثی مهم در سیاست جهانی تبدیل شده نشانه ای از توجه بیشتر به نقض حقوق بشر در کشورهای گرفتار جنگ داخلی ست؟ آیا دخالت بشردوستانه تمهیدی ست که قدرت های غربی با توسل به آن در کشور های غیر هم پیمان دخالت می کنند و رژیم های مخالف را از سر راه بر می دارند؟

مارتین هایدگر را بزرگ ترین فیلسوف سده ی بیستم نامیده اند. چرا؟ راز جاذبه ی هایدگر برای قطب های فکری متضاد درچیست؟

اسلام در تاجیکستان می تواند جایی در سیاست بیابد؟ آیا شرایط تاجیکستان نوید آینده ی روشنی برای اسلام سیاسی می دهد؟ ممکن است تاجیک ها تجربه ی ایران را تکرار کنند؟

کودتای 28 مرداد تا چه حد حاصل طراحی و سازماندهی دستگاه های جاسوسی آمریکا و انگلیس بود و تا چه حد نتیجه ی عوامل داخلی؟ آیا خارجی ها را عامل اصلی کودتا می دانیم تا نقش عوامل داخلی را نادیده بگیریم؟

شاید کسی را نتوان یافت که به اندازه ی محمد داوود خان بر سرنوشت و وضعیت کنونی افغانستان تاثیر گذار بوده باشد. داوود خان که بود و حاصلش برای افغانستان چه بود؟

آیا آنچه در مصر شاهدش هستیم رو آوردن به شیوه های غیردمکراتیک از ترس اسلام گرایی است؟ در این صورت می توان اسلام گرایان را متهم کرد به در پیش گرفتن رویه های استبدادی؟

Tue 23 July 2013

Tue, 16 July 2013

Tue 9 July 13

Tue, 02 July 13

Tue, 25 June 13

Tue, 18 June 13

11 June 2013

Tue,4June 13

لازم به ذکر است این برنامه تکرار بحثی است که قبلا یک بار پخش شده است.

لازم به ذکر است این برنامه تکرار بحثی است که قبلا هم یک بار پخش شده است

Tue,14 May 13

Tue,7 May13

Tue 30 Apr 13

Wed, 24 Apr 13

Wed,17 Apr 13

Wed,10 April 13

Wed, 03 Apr 2013

Wed,13 Mar 13

Wed, 06 March 13

Wed, 27 Feb 13

Wed, 20 Feb 13

Wed 13 Feb 13

پرگار: روحانیت و انقلاب ایران

Wed, 30 Jan 13

Wed, 23 Jan 13

thu,17 Jan 13

PARGAR, Wednesday 8th January 2013

wed,2 Jan 13

tue 25 Dec 12

10-12-12

03.12.12

26.11.12

Wed, 21 Nov 12

Thursday, 15 Nov 12

29/10/12

22-10-12

15.10.12

08/10/12

01-10-2012

24.09.12

17.09.12

10.09.12

03.09.12

27.08.12

20.08.12

13.08.12

06.08.12

30-07-2012

09/07/12

16-07-12

25.06.12

18.06.12

11.06.12

04.06.12

28.05.12

14/05/2012

07.05.2012