Τι κοινό έχουν τα τρόφιμα, τα ζώδια, η κλιματική αλλαγή και η μετάδοση πληροφοριών μέσω DNA; Πώς μπορούν οι κατσίκες να βοηθήσουν στη μάχη με τις φωτιές και γιατί χρειαζόμαστε περισσότερα φράγματα; Η Ερατώ Ζουρουφίδου αναζητά απαντήσεις και καταφεύγει στον Αθανάσιο Τσαυτάρη ομότιμο καθηγητή Γενετικής, τιμημένο για την συμβολή του στην πρόοδο της Επιστήμης και της Τεχνολογίας με τον Μεγαλόσταυρο του Τάγματος του Φοίνικα από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας τον αείμνηστο Κωστή Στεφανόπουλο. Ο κ. Τσαυτάρης υπήρξε υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων και σήμερα στον ελεύθερο χρόνο του καλλιεργεί τις ελιές του.
Τα μυστικά της εντροπίας
Αν αγαπάτε το διάστημα και την κοσμολογία τότε ίσως να έχετε ακούσει για την εντροπία. Αν δεν την έχετε ακούσει, μπορεί να τη θυμάστε σαν έννοια από το μάθημα της φυσικής. Σε κάθε περίπτωση όμως, το πιθανότερο είναι ότι χρειάζεστε μια πιο καθαρή εξήγηση αυτού του φαινομένου το οποίο τελικά θα οδηγήσει όλα τα συστήματα που υπάρχουν στο σύμπαν σε μια κατάσταση αταξίας. Τι είναι λοιπόν η εντροπία;
11/18/2022 • 17 minutes, 16 seconds
Η παγκοσμιοποίηση πριν την παγκοσμιοποίηση
Στην εποχή της πληροφορίας, των ραγδαίων τεχνολογικών εξελίξεων και της οπτικής ίνας, ο όρος «παγκοσμιοποίηση» δεν χρειάζεται ιδιαίτερη εξήγηση. Το ξέρατε όμως ότι πριν την παγκοσμιοποίηση όπως τη γνωρίζουμε σήμερα υπήρξε μια άλλη; Σε αυτήν την πρώτη παγκοσμιοποίηση πρωταγωνιστής ήταν η ίνα του βαμβακιού, το οποίο ξεκίνησε σαν μια καλλιέργεια στην Ινδία και τελικά άλλαξε τον τρόπο που ντυνόμαστε, «έχτισε» τον πρώτο σιδηρόδρομο και επηρέασε την ιστορία της μεγαλύτερης οικονομίας της Δύσης.
11/4/2022 • 15 minutes, 51 seconds
Είμαστε όλοι λίγο Νεάντερταλ
Ακόμη και να μην παρακολουθήσατε τα φετινά βραβεία Νόμπελ μπορεί να πήρε το αυτί σας το όνομα Ζβάντε Πάμπο. Και να μην το πήρε όμως δεν χρειάζεται να ανησυχείτε, γιατί σε αυτό το επεισόδιο θα μάθετε τα πάντα για την αποκωδικοποίηση του γονιδιώματος του Νεάντερταλ που χάρισε στον Πάμπο το Νόμπελ ιατρικής. Ένα ταξίδι στο μακρινό παρελθόν και το γονιδίωμα ανθρωπίνων ειδών που μπορεί να έχουν εξαφανιστεί αλλά ζουν μέσα στο DNA του σύγχρονου ανθρώπου.
10/20/2022 • 12 minutes, 29 seconds
Γιατί δεν καίγεσαι στην παραλία και τα 16 χρώματα της πετούνιας
Όλοι έχουμε παρατηρήσει τους κατάλευκους τουρίστες από τη βόρεια Ευρώπη να κάθονται κοκκινισμένοι κάτω από τον καλοκαιρινό ήλιο της Ελλάδας. Όλοι έχουμε επίσης παρατηρήσει τα διαφορετικά χρώματα των λουλουδιών και των εντόμων. Από τον άνθρωπο στα φυτά, τι είναι αυτό που δίνει τα χρώματα στη φύση; Πώς βοηθάει η κατανόηση αυτού του μηχανισμού και πώς θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί; Ίσως το επόμενο Πάσχα μπορέσουμε να πάρουμε κόκκινα αβγά τα οποία έχουν γεννηθεί βαμμένα!
9/29/2022 • 13 minutes, 4 seconds
Αφήστε τα παιδιά να κυλιστούν στις λάσπες
Τι σχέση μπορεί να έχουν τα προβιοτικά με την αρχιτεκτονική και τη λάσπη; Τα προβιοτικά βακτήρια και οι προβιοτικοί μύκητες μας έχουν απασχολήσει πολλές φορές σε αυτό το podcast. Ο καθηγητής έχει μιλήσει για τη σημασία που έχουν τα προβιοτικά τρόφιμα για την υγεία μας. Εκτός από τα τρόφιμα όμως υπάρχουν και άλλες πηγές προβιοτικών οι οποίες έχουν εκλείψει λόγω της εντατικής αστικοποίησης. Μήπως η λύση βρίσκεται στις λάσπες και τα χώματα;
7/7/2022 • 10 minutes, 31 seconds
Κι όμως, η αφρικανική σκόνη κάνει καλό
Η αφρικανική σκόνη είναι κάτι το οποίο μας φαίνεται αρκετά ενοχλητικό. Λερώνει τα αυτοκίνητα, τα απλωμένα μας ρούχα, σε πολλούς προκαλεί αλλεργίες και γενικά όποιον και να ρωτήσεις θα σου πει ότι προτιμάει μια μέρα χωρίς σκόνη από μια μέρα με σκόνη. Τελικά όμως, όπως μας λέει ο καθηγητής, η σκόνη έχει και τα θετικά της. Γιατί μπορεί από τη μια να μεταφέρει σμήνη από ακρίδες, από την άλλη όμως βοηθάει τη γεωργία μας.
6/23/2022 • 10 minutes, 41 seconds
Πού θα βρούμε το νερό που χρειαζόμαστε;
Το καλοκαίρι και η ζέστη έφτασαν για τα καλά και τίποτα δεν συγκρίνεται με ένα δροσερό ντους. Εκτός από εμάς όμως που θέλουμε νερό για να δροσιστούμε στις πόλεις, υπάρχουν οι ντομάτες, τα βαμβάκια, οι πισίνες στα ξενοδοχεία και τα νησιά μας, τα οποία συχνά δεν έχουν πρόσβαση σε καθαρά νερά. Πώς λοιπόν θα βρούμε νερό για να καλύψουμε όλες αυτές τις ανάγκες, τώρα που η κλιματική αλλαγή επηρεάζει την ποιότητα των βροχοπτώσεων που έχουμε;
6/16/2022 • 14 minutes, 18 seconds
Συνθετικό κρέας. Κι όμως υπάρχει!
Αυτό το επεισόδιο είναι αφιερωμένο στην ταπεινή, αλλά τόσο σημαντική αγελάδα! Τι θα λέγατε εάν μαθαίνατε ότι μπορείτε να απολαύσετε μπέργκερ, μπριζόλες και μπιφτέκια, χωρίς να αφαιρέσετε τη ζωή ούτε μιας αγελάδας; Επιστημονική φαντασία; Κι όμως όχι. Όπως μας λέει ο καθηγητής, υπάρχουν εταιρείες οι οποίες στα εργαστήριά τους παράγουν μπιφτέκια και φιλέτα! Μπορεί η ιδέα ενός μπέργκερ από δίσκο Πέτρι να μην ακούγεται πολύ ελκυστική, τα θετικά αποτελέσματα στην οικολογία όμως μπορεί να σας αλλάξουν γνώμη.
6/10/2022 • 14 minutes, 20 seconds
Πληρώνουμε ακριβά τον εγκέφαλό μας
Σίγουρα έχετε αναρωτηθεί αρκετές φορές, ποιος είναι ο λόγος που εμείς οι άνθρωποι είμαστε τόσο έξυπνοι. Η εύκολη απάντηση είναι ότι ευθύνεται ο εγκέφαλός μας. Τι συμβαίνει όμως με τον εγκέφαλό μας; Πώς φτάσαμε να έχουμε τον μεγαλύτερο εγκέφαλο αναλογικά με το σώμα μας και να μπορούμε να επεξεργαζόμαστε έναν τεράστιο όγκο πληροφοριών; Και τι αναπάντεχες, αρνητικές επιπτώσεις έχει αυτό για την υγεία μας; Σε αυτό το επεισόδιο ο καθηγητής μας λύνει όλες τις απορίες περί εγκεφάλου!
6/2/2022 • 15 minutes, 21 seconds
Γιατί μαραίνονται τα φυτά μας;
Το στρες είναι μια αντιξοότητα. Στα φυτά αυτό μπορεί να σημαίνει έλλειψη νερού, παγετός, άνεμος και μια σειρά άλλων καταστάσεων οι οποίες τα βάζουν σε κίνδυνο και τα αναγκάζουν να αντιδράσουν. Η Ερατώ, με αφορμή αυτή τη συζήτηση ζητάει από τον Αθανάσιο Τσαυτάρη να της εξηγήσει τι σημαίνουν τα διάφορα σημάδια που βλέπουμε στα φυτά μας. Πώς θα αντιμετωπίσουμε τα κίτρινα, μαραμενα φύλλα; Και τι μπορούμε να μάθουμε για τον άνθρωπο, μελετώντας τον μηχανισμό του στρες στα φυτά;
5/26/2022 • 17 minutes, 52 seconds
Η άλλη πλευρά του πολέμου
Σε προηγούμενα επεισόδια του podcast η Ερατώ και ο Αθανάσιος Τσαυτάρης έχουν συζητήσει για κάποιες πτυχές του πολέμου στην Ουκρανία. Πώς επηρεάζει τις τιμές της ενέργειας, τι επιπτώσεις έχει στη γεωργία και πώς προκαλεί επισιτιστική κρίση σε αρκετές χώρες. Τώρα, ο καθηγητής μιλάει για την Ευρώπη και το ΝΑΤΟ, τη συμπεριφορά της Ρωσίας η οποία μοιάζει με φοβισμένο ζώο που αντιδράει και αναρωτιέται για ποιον λόγο, ενώ μιλάμε για δυο ορθόδοξα κράτη, η εκκλησία δεν κάνει καμία παρέμβαση.
5/19/2022 • 15 minutes, 23 seconds
Γιατί ακριβαίνουν τα τρόφιμα;
Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει επηρεάσει τις τιμές πολλών αγαθών. Ποιοι είναι όμως οι λόγοι για τους οποίους έχει ανέβει το κόστος της γεωργίας και των γεωργικών προϊόντων; Ο καθηγητής εξηγεί την αλυσίδα μέσω της οποίας προκαλούνται αυτές οι ανατιμήσεις, θυμίζει σε όλους πώς το πετρέλαιο εκτός από καύσιμο είναι η βάση πάρα πολλών προϊόντων, από λιπάσματα έως πλαστικά και μας αναλύει τους λόγους για τους οποίους οι ξένες καλλιέργειες όπως του καλαμποκιού, μάλλον δεν μας βοηθούν.
5/12/2022 • 15 minutes, 29 seconds
Η κινέζικη μπύρα των 5000 ετών
Στο επεισόδιο για το θαυματουργό κρίταμο ο καθηγητής μας μίλησε για τους φυτόλιθους, τους μικρούς κρυστάλλους που μας βοήθησαν να λύσουμε το μυστήριο της καθαρότητας των ιταλικών γυαλιών murano. Η ιστορία με τους φυτόλιθους όμως δεν τελειώνει εκεί. Εκτός από πρώτη ύλη για την δημιουργία γυαλιών είναι ένα δακτυλικό αποτύπωμα που βοηθάει τους αρχαιολόγος να λύσουν πολλά μυστήρια του παρελθόντος. Ένα από αυτά; Τα συστατικά της μπύρας που έφτιαχναν στην Κίνα πριν από 5000 χρόνια.
5/5/2022 • 12 minutes, 24 seconds
Τι λένε για σένα τα γονίδιά σου;
Όλοι θυμόμαστε από το σχολείο κάποια πράγματα για την κληρονομικότητα. Αν και οι δύο γονείς είναι μελαχρινοί με καστανά μάτια, τότε το παιδί πιθανότατα να γεννηθεί μελαχρινό με καστανά μάτια. Με την αποκωδικοποίηση του ανθρώπινου γονιδιώματος όμως μπορούμε πλέον να κάνουμε κι άλλες προβλέψεις και να ξέρουμε αν κάποιος κινδυνεύει να νοσήσει από κάποια σοβαρή ασθένεια ή αν θα είναι στοργικός πατέρας! Σε αυτό το επεισόδιο ο καθηγητής μας εξηγεί όλα όσα λένε για εμάς, τα γονίδιά μας.
4/28/2022 • 13 minutes, 29 seconds
Η παράδοση οδηγεί, η επιστήμη ακολουθεί
Με αφορμή το Πάσχα και την παράδοση της νηστείας, η Ερατώ και ο καθηγητής συζητούν για τις παραδόσεις και πώς αυτές φαίνεται να μεταφέρουν γνώση που η επιστήμη έχει αποκτήσει μόλις τα τελε υταία χρόνια. Από την βιολογική αξία της νηστείας, που ήταν κάτι δεδομένο για τον άνθρωπο 5000 χρόνια πριν, στην απαγόρευση του γάμου μεταξύ συγγενικών προσώπων, βλέπουμε ότι οι παραδόσεις και οι νόμοι μας έχουν διαμορφωθεί με τέτοιο τρόπο, ώστε να προστατεύουν την υγεία και την μακροβιότητα του είδους.
4/21/2022 • 14 minutes, 15 seconds
Εξημέρωση: Aπό την αγελάδα στις ακρίδες
Σε αυτό το podcast έχουμε ακούσει αρκετές φορές τον όρο εξημέρωση και πάνω κάτω όλοι γνωρίζουμε τι είναι. Είναι η διαδικασία κατά την οποία παίρνουμε ένα άκρο είδος και το εκτρέφουμε ή το καλλιεργούμε με αποτέλεσμα να αλλάζουν τα χαρακτηριστικά του και να γίνονται πιο ήπια και πιο φιλικά. Εκτός όμως από τα σκυλιά, τα γουρούνια, τις κότες και τα μαρούλια, ο άνθρωπος εξημέρωσε και συνεχίζει να εξημερώνει τα πάντα. Από τις μέλισσες και τους μεταξοσκώληκες στους ζυμομύκητες.
4/14/2022 • 14 minutes, 48 seconds
Το θαυματουργό κρίταμο και πώς έλυσε το μυστήριο των γυαλιών murano
Είτε το έχετε δοκιμάσει είτε όχι, πιθανότατα έχετε ακούσει για το κρίταμο. Και αν όχι, τότε πιθανότατα να το έχετε πατήσει κατά λάθος σε κάποια παραλία. Το κρίταμο είναι ένα φυτό το οποίο από τη μια λύνει το μυστήριο της καθαρότητας των γυαλιών murano κα ι από την άλλη χρησιμοποιείται για να παραχθεί το πράσινο αλάτι, ένα νέο συμπλήρωμα διατροφής που σύντομα θα δούμε στην αγορά. Ένα ξεχωριστό φυτό που μας υπενθυμίζει τη σημασία της βιοποικιλότητας!
4/7/2022 • 13 minutes, 35 seconds
Τα φυτά βλέπουν καλύτερα από εσένα
Έχουν τα φυτά όραση και όσφρηση; Και γιατί μεγαλώνουν όταν τους μιλάμε; Έχουμε συνηθίσει να σκεφτόμαστε ότι οι άνθρωποι είναι ανώτερα όντα από τα ταπεινά λουλούδια, τα δέντρα και τους φίκους. Μήπως όμως κάνουμε λάθος και μπορούμε τελικά να μιλήσουμε για νοημοσύνη των φυτών; Σε αυτό το επεισόδιο ο καθηγητής Αθανάσιος Τσαυτάρης μας λύνει όλες αυτές τις απορίες. Είναι λοιπόν ένα επεισόδιο αφιερωμένο όχι μόνο στους λάτρεις των φυτών αλλά και σε όσους θεωρούν ότι είναι πιο «έξυπνοι» από αυτά.
3/31/2022 • 15 minutes, 6 seconds
Πόλεμος στην Ουκρανία: Ενέργεια, στάρι και κλιματική αλλαγή
Μπορεί ο πόλεμος στην Ουκρανία να μας φαίνεται σαν κάτι που συμβαίνει μακριά από εμάς, οι επιπτώσεις που έχει όμως έχουν αρχίσει και εμφανίζονται στην καθημερινότητά μας. Από τις τιμές των καυσίμων που έχουν αυξηθεί μέχρι τις ελλείψεις σε σιτάρι και ηλιέλαιο. Και φυσικά, τα σύννεφα διοξειδίου και μονοξειδίου του άνθρακα που παράγονται από τις φωτιές και τις εκρήξεις και οδηγούνται στη χώρα μας μέσα από τα ψυχρά κύματα ανέμου που κατεβαίνουν από τα βορειοδυτικά.
3/24/2022 • 11 minutes, 31 seconds
Νιώθουν μοναξιά τα μικρόβια;
Μπορούν τα μικρόβια να νιώσουν μοναξιά ή να αισθανθούν πότε υπάρχουν κι άλλα μικρόβια γύρω τους κι έτσι να αποφασίσουν ότι ήρθε η ώρα να επιτεθούν στον οργανισμό; Κι όμως μπορούν. Αυτό το φαινόμενο ονομάζεται «αίσθηση απαρτίας των μικροβίων» και είναι αυτό που κάνει τα βακτήρια, όσο μικρά κι αν είναι, τόσο επικίνδυνα. Πώς λοιπόν θα μπορέσουμε να τα πολεμήσουμε αποτελεσματικά και χωρίς πολλά τοξικά φάρμακα; Η λύση βρίσκεται στον κήπο μας, στο δενδρολίβανο και τον βασιλικό!
3/18/2022 • 17 minutes, 7 seconds
Τη Γη και τα μάτια μας
Αυτό το podcast έχει ασχοληθεί με πολλά επίγεια θέματα, από τα φυτά και την κλιματική αλλαγή στους μύκητες και τον άνθρωπο. Σε αυτό το επεισόδιο εξετάζουμε πάλι την Γη, αλλά αυτή τη φορά από λίγο πιο μακριά. Σπάνια σκεφτόμαστε το κοσμικό λαχείο που μας έχει τύχει και ο πλανήτης στον οποίο ζούμε μπορεί και φιλοξενεί ζωή. Και οι παράγοντες που δημιούργησαν αυτές τις συνθήκες είναι πολλοί, όπως ο διπλός πυρήνας που η Γη πήρε από τη… Θεία.
3/11/2022 • 14 minutes, 14 seconds
Οι χίπηδες της αρχαίας Ελλάδας
Με αφορμή την ανακήρυξη της Ελευσίνας σε πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης, η Ερατώ και ο Καθηγητής λύνουν ένα μεγάλο μυστήριο. Τι έκαναν οι αρχαίοι ημών πρόγονοι στην Ελευσίνα; Γιατί πήγαιναν κοπέλες στα χωράφια και μάζευαν σιτηρά, μολυσμένα με τον μύκητα της εργοτίασης; Γιατί οι κάτοικοι των Αθηνών πετούσαν πέτρες σε όσους «κατέβαιναν» την Ιερά Οδό με τα κάρα τους για να πάνε προς την Ελευσίνα; Πώς επικράτησε η φράση «κυκεώνας σκέψεων»; Τι ήταν τελικά, τα Ελευσίνια Μυστήρια;
3/4/2022 • 14 minutes, 4 seconds
Κι όμως, η διαλειμματική διατροφή έχει βάση!
Αν έχετε γύρω σας άτομα που σας έχουν «ζαλίσει» με τη διαλειμματική διατροφή, ίσως ήρθε η ώρα να τους δώσετε λίγη παραπάνω σημασία γιατί κάτι ξέρουν! Γιατί η νηστεία οποιασδήποτε μορφής είναι απαραίτητη; Σε αυτό το επεισόδιο, ο καθηγητής Αθανάσιος Τσαυτάρης μας αναλύει τη βιολογική βάση της νηστείας και μας εξηγεί τους λόγους για τους οποίους ο άνθρωπος, δεν είναι φτιαγμένος για να έχει μόνιμη πρόσβαση σε τροφή. Νηστεία για όλους λοιπόν!
2/25/2022 • 11 minutes, 41 seconds
Το σκουλήκι-ζόμπι που κοστίζει 100,000 δολάρια το κιλό
Στο νέο επεισόδιο κάνουμε μια μικρή επίσκεψη στην Κίνα στους μύκητες και τα σκουλήκια και μαθαίνουμε για το κινέζικο βιάγκρα. Ένα μανιτάρι το οποίο εισβάλει σαν σπόρος μέσα σε ένα σκουληκάκι και το μεταμορφώνει σε ζόμπι, τρώγοντας τα σωθικά του και κρατώντας μόνο τον εξωτερικό σκελετό του. Για κάποιους εικόνα από ταινία τρόμου και για κάποιους άλλους ένα φάρμακο που κοστίζει 100,000 δολάρια το κιλό. Ο Αθανάσιος Τσαυτάρης περιγράφει και εξηγεί!
2/18/2022 • 14 minutes, 32 seconds
Τι θα γίνει αν εξαφανιστούν οι μέλισσες;
Μέλισσες. Για κάποιους σημαίνει μέλι, για κάποιους άλλους κερί και σίγουρα για πολλούς τσίμπημα! Η μέλισσα είναι το πρώτο έντομο που εξημερώθηκε από τον άνθρωπο, αλλά τι είναι αυτό που την κάνει τόσο σημαντική; Αν η μέλισσα εξαφανιστεί, η παραγωγή τροφίμων θα υποστεί ένα πλήγμα από το οποίο δεν θα μπορέσει να επανέλθει. Για ποιον λόγο συμβαίνει αυτό και από τι κινδυνεύει αυτό το τόσο σπουδαίο έντομο;
2/11/2022 • 13 minutes, 50 seconds
Μα που πήγαν όλοι οι άντρες; Στην Κίνα!
Κάποτε η ερώτηση ήταν μα που πήγαν όλοι οι άνδρες. Τελικά μάλλον πήγαν στην Κίνα! Σήμερα μιλάμε για την δημογραφική διάταξη των φύλων! Κι όμως σας ενδιαφέρει! Τι σημαίνει; Με απλά λόγια είναι ο αριθμός ανδρών και γυναικών μέσα σε έναν πληθυσμό. Τι γίνεται λοιπόν όταν μια ανδροκρατούμενη κοινωνία περνάει έναν νόμο που απαγορεύει στις οικογένειες να κάνουν πάνω από ένα παιδί; Όπως μπορεί να φανταστεί κάποιος τα αποτελέσματα δεν είναι και τόσο καλά.
2/4/2022 • 14 minutes, 59 seconds
Cosmo: Tο μοσχάρι που κάνει μόνο αρσενικούς απογόνους
Όλοι έχουμε κάνει εικασίες για το μέλλον που μπορεί να φέρουν οι γενετικές τροποποιήσεις. Εφιαλτικά σενάρια όπου όλοι θα επιλέγουν ξανθά παιδιά με γαλάζια μάτια με αποτέλεσμα το ανθρώπινο είδος να παρομοιάζει όσο περνάει ο καιρός τα παιδιά από την ταινία «Η πόλη των καταραμένων». Τώρα που έχει γεννηθεί λοιπόν το μοσχάρι Cosmo που παράγει κατά 75% αρσενικούς απογόνους, μήπως είμαστε πιο κοντά από ποτέ σε αυτά τα σενάρια;
1/28/2022 • 14 minutes, 47 seconds
Τα μεταλλαγμένα και το ελαιόλαδο από… βαμβάκι!
Ήρθε η ώρα, μετά από τις συζητήσεις που έχουμε κάνει για τα τρόφιμα, την ανάγνωση του των και τις τεχνολογικές εξελίξεις στη γεωργία να μιλήσουμε επιτέλους για τα μεταλλαγμένα ή πιο σωστά όπως θα μας πει ο καθηγητής, τα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα. Είναι επικίνδυνα για την υγεία μας και το περιβάλλον; Θα καταφέρουν να λύσουν το πρόβλημα του επισιτισμού της ανθρωπότητας; Και μπορούμε όντως να φτιάξουμε ελαιόλαδο από βαμβάκι;
1/21/2022 • 25 minutes, 39 seconds
Λιγότερα τρακτέρ, περισσότερη κομποστοποίηση
Μπορεί ο κορονοϊός να είναι η μεγαλύτερη πρόκληση για την ανθρωπότητα που μας έρχεται στο μυαλό αυτή την περίοδο, δεν είναι όμως και η μόνη! Οι πληθυσμοί αυξάνονται, οι άνθρωποι ζουν περισσότερο και ένα από τα μεγάλα ερωτήματα του σήμερα είναι: πώς θα τους ταΐσουμε; Σε αυτό το επεισόδιο λοιπόν μιλάμε για το μέλλον της γεωργίας η οποία θα κληθεί να δώσει λύση σε αυτό το πρόβλημα. Θα τα καταφέρει ή οχι;
1/14/2022 • 21 minutes, 11 seconds
Καλή χρονιά από την τεχνητή νοημοσύνη
Ένας νέος χρόνος ξεκινάει και όπως κάθε φορά κοιτάμε προς το μέλλον. Σε αυτό το επεισόδιο, ο καθηγητής γενετικής Αθανάσιος Τσαυτάρης συζητάει με την Ερατώ για το μέλλον της τεχνολογίας, η οποία τα τελευταία είκοσι χρόνια έχει πάει από τους υπολογιστές που έπιαναν 70 τετραγωνικά μέτρα και έκαναν έναν υπολογισμό την ημέρα, στα κινητά που κάνουν εκατομμύρια το δευτερόλεπτο. Πολλές φορές όμως όταν τα σκεφτόμαστε αυτά ξεχνάμε ότι η τεχνολογία δεν αφορά μόνο την επιστήμη αλλά και την κοινωνία και έτσι ακόμα κι εκεί πήγαμε…από τις πλαστικές φουσκωτές κούκλες στις ψηφιακές νύφες.
1/7/2022 • 13 minutes, 36 seconds
Τι είναι επιτέλους αυτό το RNA;
Πώς μπορεί η μόλυνση του περιβάλλοντος να σχετίζεται με την αύξηση των ρετροϊών που βλέπουμε τα τελευταία χρόνια; Πώς έφτασε το ανθρώπινο DNA να αποτελείται κατά 50% από RNA ιούς; Ο καθηγητής Αθανάσιος Τσαυτάρης μας εξηγεί τι είναι επιτέλους αυτό το RNA!
12/31/2021 • 19 minutes, 18 seconds
Πες «όχι» στον Δαρβίνο και στα δόγματα!
Αυτό το podcast ασχολείται με την επιστήμη. Ήρθε η ώρα λοιπόν με τον καθηγητή να κάνουμε μια συζήτηση για τα δόγματα, την παραγωγή επιστημονικής γνώσης και πώς αυτή η γνώση χρησιμοποιείται. Από το δόγμα του δαρβινισμού λοιπόν θα φτάσουμε στην εποχή της πληροφορίας και τη συλλογή πληροφοριών, που από «εργαλείο» της επιστήμης έγινε «εργαλείο» για να μας πουλάνε φθηνά εισιτήρια προς όποιον προορισμό συζητούσαμε το βράδυ με τους γύρω μας.
12/24/2021 • 15 minutes, 25 seconds
Μύκητες: Στα πόδια μας, στα πιάτα μας και στις εικόνες που δακρύζουν
Οι μύκητες είναι παντού. Από τα ξεχασμένα, μουχλιασμένα φρούτα που κάθονται στους πάγκους μας, μέχρι το πιάτο μας με τη μορφή πεντανόστιμων μανιταριών. Συνήθως δεν τους δίνουμε πολύ σημασία, εκτός και αν είναι στα πόδια μας! Χωρίς αυτούς όμως, η ζωή όπως την ξέρουμε δεν θα ήταν δυνατή. Το πώς και το γιατί μας το εξηγεί ο καθηγητής γενετικής Αθανάσιος Τσαυτάρης.
12/17/2021 • 13 minutes, 13 seconds
Πώς να τονίσεις σωστά το DNA σου
Τι κοινό μπορεί να έχει ο τονισμό ς της γλώσσας με το dna και τα γονίδιά μας; Σε αυτό το επεισόδιο μιλάμε πάλι για την τροφή. Όχι για τις πληροφορίες που μας μεταφέρει ούτε για τα προβιοτικά, αλλά για το πως οι τροφές επιδρούν στο dna και τα γονίδιά μας μέσω διαφόρων μηχανισμών. Μιλάμε λοιπόν για τα επιγενετικά φαινόμενα και μπορεί να ακούγεται περιπλοκο αλλά προτείνω να συνεχίσετε να ακούτε. Ειδικά αν είστε… λάτρεις του σκόρδου.
12/10/2021 • 15 minutes, 58 seconds
Προβιοτικό σαλάμι; Κι όμως υπάρχει!
Τα τελευταία χρόνια ακούμε συνέχεια για τα προβιοτικά και το μυαλό μας συνήθως πηγαίνει στα γιαούρτια. Τι είναι όμως τα προβιοτικά, σε τι μας βοηθούν και σε ποιες τροφές τα βρίσκουμε; Αυτό το επεισόδιο είναι ένας πλήρης οδηγός για όσα θέλουμε να ξέρουμε για αυτά τα φιλικά, συμβιωτικά βακτήρια.
12/3/2021 • 16 minutes, 46 seconds
Σταμάτα να μετράς θερμίδες… μέτρα πληροφορίες!
Είναι γνωστό ότι αν τρως πολύ, θα παχύνεις. Είναι επίσης γνωστό ότι αν ας πούμε δεν τρως αρκετά πορτοκάλια και άλλα παρόμοια φρούτα, θα πάθεις σκορβούτο γιατί θα λείπει η βιταμίνη C από τη διατροφή σου. Αυτό που δεν είναι γνωστό, είναι ότι η τροφή, εκτός από ενέργεια και ύλη, μας μεταφέρει πληροφορίες. Πώς και τι είδους πληροφορίες; Θα το μάθουμε σε αυτό το επεισόδιο.
11/26/2021 • 13 minutes, 30 seconds
Κάτι πάει λάθος με την τροφή
Αυτό το επεισόδιο μας εισάγει στο κεφάλαιο της τροφής και της διατροφής. Ο καθηγητής γενετικής Αθανάσιος Τσαυτάρης, μας εξηγεί τους λόγους για τους οποίους η τροφή, η επάρκεια σε τροφή αλλά και η αντιμετώπιση της διατροφής είναι μια από τις μεγαλύτερες, σύγχρονες προκλήσεις.
11/19/2021 • 12 minutes, 40 seconds
Δημογραφικό
Το δημογραφικό είναι ένα πρόβλημα με διττή φύση. Από τη μια σε πολλές χώρες βλέπουμε μια έκρηξη του πληθυσμού των ενηλίκων, από την άλλη σε περιοχές όπως η Ευρώπη βλέπουμε έθνη, όπως το ελληνικό, τα οποία κινδυνεύουν να εξαφανιστούν. Γιατί υπάρχουν αυτές οι διαφορές και τι προσπάθειες γίνονται για να αντιμετωπιστούν; Ο καθηγητής Αθανάσιος Τσαυτάρης εξηγεί.
11/12/2021 • 12 minutes, 44 seconds
Τα gluten free μπισκότα της βιοποικιλότητας
Βιοποικιλότητα: το σύνολο των οικοσυστημάτων, των ειδών και των γονιδίων που υπάρχουν στον κόσμο. Μπορεί να ακούγεται σαν κάτι βαρετό από το μάθημα της βιολογίας Β' Γυμνασίου, χάρη στη σε αυτή όμως μπορείς να είσαι gluten free και να τρως μπισκότα και ψωμί. Ο καθηγητής Γενετικής Αθανάσιος Τσαυτάρης μας εξηγεί γιατί είναι πιο σημαντική από το πετρέλαιο, τους τρόπους με τους οποίους θα την διασώσουμε και τις χρήσεις που έχει στη ζωή μας.
11/5/2021 • 12 minutes, 48 seconds
Κολοκύθια Halloween
Υπάρχει ένα λαχανικό που το τρώμε ψητό, σε σούπες, σε πίτες, το χρησιμοποιούμε σαν διακοσμητικό, τρώμε τα σπόρια του και συν όλα αυτά, έχει σώσει και τα αγαπημένα μας καρπούζια. Το ταπεινό κολοκύθι είναι ο πρωταγωνιστής της γιορτής του Halloween και των Ευχαριστιών. Γιατί όμως παίζει τόσο κεντρικό ρόλο σε αυτές τις γιορτές; Ποια είναι και πώς μας ωφελούν τα θρεπτικά συστατικά του; Και πώς μπορεί να σχετίζεται με εμβόλια;Όποια και να είναι η άποψή σας για τις ξενόφερτες γιορτές, την κολοκύθα θα την λατρέψετε!
10/28/2021 • 14 minutes, 30 seconds
Η κλιματική αλλαγή και τα όσπρια που θα την καταπολεμήσουν
Όσο περνάνε τα χρόνια, ακραία καιρικά φαινόμενα όπως η κακοκαιρία «Μπάλλος» χτυπούν όλο και συχνότερα τη χώρα μας. Ακραίες βροχοπτώσεις, ακραίες θερμοκρασίες, πυρκαγιές. Η κλιματική αλλαγή δεν είναι πλέον μια μακρινή θεωρία αλλά μια πραγματικότητα που επηρεάζει τη ζωή μας. Τι είναι όμως η κλιματική αλλαγή και τι την προκαλεί; Και τι μπορούμε να κάνουμε εμείς ως καταναλωτές για να βοηθήσουμε την κατάσταση;
10/21/2021 • 18 minutes, 17 seconds
Κινδυνεύουμε από τις λάμπες μας;
Λίγα πράγματα έχουν βοηθήσει την ανθρωπότητα, όπως το τεχνητό φως. Όπως πολλές άλλες ανακαλύψεις όμως, έτσι και το φως είναι τελικά περισσότερο βλαβερό για την υγεία μας απ’ όσο νομίζαμε. Όλοι νιώθουμε ότι πράγματα όπως το να δουλεύεις βραδινή βάρδια, να ξεχνάς το φως αναμμένο το βράδυ και να ταξιδεύεις από τη μια άκρη του κόσμου στην άλλη μας επηρεάζουν. Ακόμη και η αλλαγή της ώρας μας επηρεάζει και μας απορρυθμίζει. Γιατί όμως συμβαίνει αυτό; Και τι μπορούμε να κάνουμε; Ο καθηγητής Αθανάσιος Τσαυτάρης μας εξηγεί.
10/14/2021 • 13 minutes, 26 seconds
Η βιολογική βάση των ζωδίων
Μπορεί ένας καθηγητής γενετικής να μας μιλήσει για τα ζώδια; Ο Αθανάσιος Τσαυτάρης πάντα εντυπωσιαζόταν από τις παραδόσεις, ιδιαίτερα παραδόσεις που συντηρούνται για χιλιάδες χρόνια όπως αυτή της απόδοσης χαρακτηριστικών βάσει της ημερομηνίας γέννησης και των θέσεων των πλανητών. Τα στοιχεία όμως και οι απαντήσεις που ψάχνουν οι αστρολόγοι, μπορεί να μην βρίσκονται στα μακρινά άστρα αλλά εδώ στη γη, όπου η εποχή που έχεις γεννηθεί αλλά και η περίοδος που σε έχει κυοφορήσει η μητέρα σου, μπορούν να επηρεάσουν τον χαρακτήρα σου.
10/7/2021 • 11 minutes, 27 seconds
Κατσίκες-πυροσβέστες
Οι κατσίκες πυροσβέστες υπάρχουν και δουλεύουν σκληρά για να γεμίσουν τα στομάχια τους και να μας προστατέψουν από τις πυρκαγιές. Μπορεί όλοι να ξέρουμε τα κλασικά της πρόληψης των πυρκαγιών: ζώνες πυροπροστασίας, απομάκρυνση ξερών κλαδιών από τα δάση και εναέρια μέσα πυρόσβεσης. Ο καθηγητής Αθανάσιος Τσαυτάρης όμως έχει κι άλλες λύσεις. Εκτός από τις κατσίκες πυροσβέστες, μαθαίνουμε πως τα φράγματα στα βουνά και τα υπογειοποιημένα συστήματα πυρόσβεσης θα μας φέρουν επιτέλους σε θέση ισχύος απέναντι στη φωτιά.
