Rozmowy na tematy związane z odkryciami naukowymi, badaniami.
#181. James Webb. Teleskop kosmiczny
Opis
Podcast z prof. Markiem Demiańskim kontynuuje temat teleskopu Jamesa Webba, wystrzelonego na daleką orbitę w 2021 roku. Teleskop o średnicy 6,5 metra i 18 elementach jest technologicznym cudem, pozwalającym na obserwacje w podczerwieni. Dzięki pięciowarstwowej osłonie o rozmiarze kortu tenisowego może utrzymać niskie temperatury. Porównując go z Hubblem, który był bardziej dostępny dla napraw, podkreśla, że Webb, na odległości miliona km, to technologiczny unikat. Obserwacje w podczerwieni przynoszą odkrycia dalekiego Wszechświata i młodych galaktyk z masywnymi czarnymi dziurami. Zdjęcia Webb'a zapewniają cenne dane i frapujące informacje dla astronomii.
Opis wygenerowany na podstawie transkypcji przez chat GPT
Zapowiedź:
James Webb Space Telescope, w skrócie JWST a po polsku Kosmiczny teleskop nazwany na cześć dyrektora NASA James Webb jest już dziewiątym teleskopem w przestrzeni kosmicznej, a trzecim umieszczonym w punkcie Lagrange'a L2. Naukowcy dostają gigantyczne ilości danych a media co chwilę rozbrzmiewają nowymi sensacjami. Za wyjątkiem teleskopu Hubble'a, który wyniesony był na orbitę 33 lata temu żaden z nich nie cieszył się tak dużym zainteresowaniem.
Można nawet posłuchać obrazów przesyłanych przez ten teleskop.
O nadziejach związanych z eksploracją kosmosu przy pomocy tego teleskopu rozmawiam z prof. Markiem Demiańskim, z którym w Nauce XXI wieku spotykamy się już siódmy raz.
Zapraszam, Borysław Kozielski
Wesprzyj Naukę XXI wieku
Darowiznę można przekazać poprzez:
Patronite: https://patronite.pl/boryskozielski
PayPal: https://www.paypal.com/donate
Bezpośrednio na moje osobiste konto w Mbank: 37 1140 2004 0000 3702 4218 5268
W Bitcoinach: bc1qe86lzdnjrv7tv36xcge5det0shgfhupjpyr09u
Opis odcinka na licencji CC0, a odcinek dostęny jest na licencji CC-BY dostępnej pod adresem https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/pl/
Zdjęcia i szczegóły w newsletterze. Zapisz się http://nauka.podkasty.info/#newsletter
8/1/2023 • 48 minutes, 36 seconds
#180. Genetyka dla każdego. Dziedziczone tajemnice DNA
Opis
W odcinku podcastu Nauka XXI Wieku autorstwa Borysa Kozielskiego, dr Magda Kaliszewska, badaczka genetyki, przedstawia praktyczne zastosowania badań genetycznych oraz omawia strukturę i właściwości kwasu deoksyrybonukleinowego (DNA). Wskazuje, że DNA jest naszym materiałem genetycznym, który przechowuje informacje dotyczące budowy komórek oraz reguluje ekspresję genów. Ponadto, podkreśla, że większość DNA nie zawiera genów, ale pełni ważne funkcje w regulacji procesów genetycznych. Różnice w DNA mogą mieć istotne konsekwencje zdrowotne, a dziedziczenie cech, takich jak kolor oczu, włosów czy grupa krwi, jest złożonym procesem determinowanym przez wiele genów.
Opis wygenerowany na podstawie mniej niż połowy rozmowy przez chat GPT
Zapowiedź:
Projekt Genomu Ludzkiego był międzynarodowym projektem badawczym, mającym na celu zsekwencjonowanie i zidentyfikowanie wszystkich 3 miliardów par zasad DNA, które składają się na nasz genom. W ramach tego projektu, współpracowali naukowcy z całego świata
Oficjalne ogłoszenie sekwencji genomu ludzkiego miało miejsce 26 czerwca 2000 roku, a rok później, w 2001 roku, opublikowano pełną sekwencję genomu ludzkiego.
Wyniki projektu Genomu Ludzkiego umożliwiły naukowcom na całym świecie dostęp do pełnej sekwencji genomu ludzkiego i wykorzystanie jej w dalszych badaniach i odkryciach.
A historia ta zaczyna się jeszcze w XIX wieku a dokładniej w 1869 roku gdy Johann Friedrich Miescher, szwajcarski biochemik, badając bandaże nasiąknięte ropą odkrył nieznaną substancję w jądrach komórkowych, którą nazwał "nukleinami".
Podczas prowadzonych badań w latach 1910-1920 Frederick Griffith odkrył, że cechy mogą być przenoszone między bakteriami, co sugerowało, że materiał genetyczny jest przekazywany. W 1944 roku Oswald Avery, Colin MacLeod i Maclyn McCarty potwierdzili, że materiał genetyczny jest zlokalizowany w DNA. Ich eksperymenty wykazały, że przekazywanie cech między bakteriami zależy od ekstraktów zawierających DNA.
Do odkrywania przed nami kolejnych tajemnic DNA zaprosiłem dr Magdę Kaliszewską, która pracuje jako Adiunktka w Instytucie Genetyki i Biotechnologii Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego. A we współpracy z licznymi ośrodkami klinicznymi, prowadzi badania naukowe z zakresu genetyki człowieka oraz kształci studentów.
Jest członkiem Polskiego Towarzystwa Genetyki Człowieka. Stopień doktora nauk biologicznych uzyskała w 2015 roku na Wydziale Biologii Uniwersytetu Warszawskiego i została uhonorowana Nagrodą Rektora za wyróżniającą się rozprawę doktorską z zakresu genetyki człowieka. W 2017 roku ukończyła studia podyplomowe na kierunku Analityka Medyczna w Centrum Kształcenia Podyplomowego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.
Zapraszam, Borysław Kozielski
Wesprzyj Naukę XXI wieku
Darowiznę można przekazać poprzez:
Patronite: https://patronite.pl/boryskozielski
PayPal: https://www.paypal.com/donate
Bezpośrednio na moje osobiste konto w Mbank: 37 1140 2004 0000 3702 4218 5268
W Bitcoinach: bc1qe86lzdnjrv7tv36xcge5det0shgfhupjpyr09u
Opis odcinka na licencji CC0, a odcinek dostęny jest na licencji CC-BY dostępnej pod adresem https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/pl/
Zdjęcia i szczegóły w newsletterze. Zapisz się http://nauka.podkasty.info/#newsletter
5/26/2023 • 1 hour, 21 minutes, 58 seconds
#179. Wielkie maszyny molekularne
Opis odcinka otrzymują subskrybenci newslettera
Muzyka na początku odcinka Bartosz Klimaszewski (szukaj na Spotify)
Opis odcinka na licencji CC0, a odcinek dostęny jest na licencji CC-BY dostępnej pod adresem https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/pl/
5/16/2023 • 1 hour, 11 seconds
#178. Nanoelektronika
Opis odcinka otrzymują subskrybenci newslettera
Muzyka w zakończeniu odcinka Bartosz Klimaszewski (szukaj na Spotify)
Opis odcinka na licencji CC0, a odcinek dostęny jest na licencji CC-BY dostępnej pod adresem https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/pl/
5/4/2023 • 1 hour, 1 minute, 31 seconds
#177. Oxford University Polish Society
Spotkanie z Julią Szyszko i Michałem Stankiewiczem z Oxford University Polish Society https://www.oxpolsoc.pl/ Muzyka w zakończeniu odcinka Bartosz Klimaszewski (szukaj na Spotify)
Opis odcinka na licencji CC0, a odcinek dostęny jest na licencji CC-BY dostępnej pod adresem https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/pl/
4/30/2023 • 0
#176. Rzadkie choroby genetyczne
Mamy ponad 7000 zdefiniowanych chorób rzadkich. Niektóre z nich dotykają zaledwie kilku osób w całej europie. Ale w sumie na rzadkie choroby choruje około 7 procent populacji. Stanowią one zagrożenie życia lub powodują przewlekłą niepełnosprawność.
Skąd się biorą, jak je leczyć, jakie badania pomagają w diagnozowaniu i leczeniu i jaka jest przyszłość medycyny w tym zakresie? Między innymi na te tematy rozmawiam w Oksfordzie z Katarzyną Chwalenia. Głównym tematem jej prac badawczych są zaburzenia nerwowo-mięśniowe i opracowanie leków na genetyczne choroby pediatryczne. Te dolegliwości są skutkiem Dystrofii mięśniowej Duchenne’a, choroby genetycznej powodującej postępujący i nieodwracalny zanik mięśni.
Zapraszam Borys Kozielski
Sygnałówka autorstwa Bartosza Klimaszewskiego
Zdjęcia i szczegóły w newsletterze. Zapisz się http://nauka.podkasty.info/#newsletter
• 41 minutes, 55 seconds
O podkaście Nauka XXI wieku
Krótkie wprowadzenie, czym jest podkast i czego się można po nim spodziewać.
12/6/2021 • 2 minutes, 30 seconds
#175. Szczepionka na raka
Na świecie żyje prawie pół miliona osób, które dożyły 100 lat. Długość życia stale rośnie. Naukowcy z Uniwersytetu Waszyngtońskiego mówią jednak, że istnieje "wiek graniczny", powyżej 120 lat, którego nie da się pokonać. Jest to jednak znacznie więcej niż obecnie oczekiwana średnia długość życia która wynosi około 80 lat.
Na przeszkodzie naszej długowieczności stoją choroby. W pierwszej kolejności to choroby układu krążenia, ale na drugim miejscu są nowotwory. Żeby z nimi skutecznie walczyć musimy się dowiedzieć jak odróżnić komórki rakowe od zdrowych, poznać mechanizmy ich powstawania i zatosować najskuteczniejsze metody, które je zniszczą.
Na te tematy rozmawiam z Magdaleną Drożdż doktorantką w Ludwig Institute for Cancer Research, która zajmuje się genomiką nowotworową i bioinformatyką, procesami mutacyjnymi, wczesnym wykrywaniem chorób nowotworowych i medycyną spersonalizowaną.
Zapraszam
Borys Kozielski
(00:00) Intro
(00:22) Wstęp
(02:11) Rozmowa z Magdaleną Drożdż
(54:39) Zakończenie