In deze speciale live-opname vanaf het Betweter Festival 2024 duiken we in de complexe wereld van chronische pijn en de rol van communicatie daarin. Communicatiewetenschapper Baukje Stinesen van de Hogeschool Utrecht deelt haar inzichten over hoe patiënten, behandelaars en omstanders praten over pijn. Waarom is het zo moeilijk om chronische pijn in woorden te vatten? En kan betere communicatie de pijnervaring veranderen? Je hoort ook de ervaringen van ervaringsdeskundige Koert Hommel, die tevens werkt voor de Landelijke Pijn Organisatie (LPO). Deze aflevering van Podcast Focus werd opgenomen tijdens het Betweterfestival van de Universiteit Utrecht, live vanuit Tivoli Vredenburg. * Baukje Stinesen publiceerde samen met anderen een artikel over haar onderzoek (https://ejhc.org/article/view/3676/2988) in het European Journal of Health Communication. Presentatie: Lara Billie Rense Redactie en montage: Stijn Goossens Verslaggevers: Ruben Rosen Jacobson en Sander Nieuwenhuijsen Met dank aan: Tessa de Vries en Erwin Maas (Universiteit Utrecht)

Lowlands Science is een terugkerend onderdeel op het grootschalige festival in Biddinghuizen. Wetenschappers van universiteiten, HBO-instellingen en onderzoeksinstituten grijpen de kans aan om te vertellen over hun onderzoek én data te verzamelen onder de 65.000 potentiële proefpersonen. Verslaggevers Tess en Sander mengen zich onder de festivalbezoekers en dragen ook hun steentje bij.  * In een glazen cabine onder de druk van publiek en opzwepende muziek probeert Tess een puzzel op te lossen. Socioloog Thijs Bol (https://www.uva.nl/profiel/b/o/t.bol/t.bol.html) van de Universiteit van Amsterdam onderzoekt op deze manier de invloed van prestatiedruk en hoopt meer te weten te komen over hoe jongeren kijken naar de maakbaarheid van hun eigen succes. * In Holland’s Next Embryo Model (https://www.nemokennislink.nl/publicaties/hollands-next-embryo-model/)worden op de catwalk verschillende embryo-modellen gepresenteerd die onderzoekers gebruiken om vroege levensontwikkeling te bestuderen. Aan de publieksjury de taak om te hun mening te geven over de ethische vragen die deze modellen oproepen. Een maatschappelijke discussie in klein, waarbij de argumenten en overwegingen van de festivalgangers input kunnen zijn voor beleidsmakers en de politiek. * Taalwetenschapper Martijn Wieling (https://www.martijnwieling.nl/) van de Rijksuniversiteit Groningen is benieuwd wie op basis van spraak beter kan herkennen uit welk deel van het land iemand komt: de mens of een AI-systeem? Door te luisteren naar andere bezoekers moeten deelnemers aan het onderzoek beoordelen waar ze denken dat iemand vandaan komt. Ook wordt er nieuwe spraakdata verzameld door zinnen in te spreken met karakteristieke klanken. Zo kunnen spraaktechnologieën, zoals automatische spraakherkenning of tekst-naar-spraaksystemen, uiteindelijk verbeterd worden.  Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door:   Redactie: Stijn Goossens Verslaggeving & techniek: Tess de Bruijn, Sander Nieuwenhuijsen Eindredactie: Sander Nieuwenhuijsen, Gerda Bosman   Vragen? Mail de redactie: [email protected] (mailto:[email protected])   Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972)

Lichtvlekje, geel kijkgaatje of spits elfje. Je verzint het niet, de poëtische namen van sommige insecten. Toch zitten ze misschien ook in jouw tuin. Hoe kan het eigenlijk worden, als je alles doet en laat om je tuin om te toveren tot een verwilderde en diervriendelijke groene oase? We gaan op zoek naar het kleinste leven in een paradijselijke tuin in Oosterbeek.    Onze tuinen samen vormen het grootste natuurgebied van Nederland: Nationaal Park Alle Tuinen! Hoe staat het met de soortenrijkdom in onze eigen achtertuinen? En wat kunnen we zelf doen om de biodiversiteit te vergroten?    Lukt het om 5.000 verschillende soorten wilde planten en dieren te tellen in de maand juli? In samenwerking met het Kadaster en de gratis app ObsIdentify  van Waarneming.nl gaan we deze uitdaging aan met een BioBlitz, een officiële telling. Je vindt de BioBlitz hier (https://waarneming.nl/bioblitz/categories/nationaal-park-alle-tuinen-2024/).    De documentaire My Garden of a Thousand Bees is op woensdag 7 augustus, 20.35 uur te zien op NPO 2 en daarna een week lang op NPO Start, en 9 maanden op NPO Plus (https://npo.nl/start/serie/my-garden-of-a-thousand-bees).     Lees meer op go.ntr.nl/iederetuintelt (http://go.ntr.nl/iederetuintelt)    Verslaggeving en redactie: Erik den Boer, Omar Diab en Marloes van de Wakker. Host: Lara Billie Rense. Techniek: Stijn Goossens en Rick Uilenbroek. Eindredactie: Sander van Nieuwenhuijsen en Gerda Bosman    📱Ga naar onze Instagram (https://www.instagram.com/ntrwetenschap/) of Tiktok (https://www.tiktok.com/@ntrwetenschap) voor video’s van deze podcast en ander wetenschapsnieuws.    Vragen? Mail de redactie: [email protected] (mailto:[email protected])       Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je hier (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972%20) op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief 

Niet iedereen heeft een tuin, maar dat is geen excuus om niets voor de natuur te betekenen. Een balkon is natuurlijk een stuk kleiner en je kan er geen tegels wippen, maar kansloos ben je zeker niet. Het meest minuscule balkon kan juist boordevol leven zitten. Ook geen balkon? Dan kun je altijd nog guerrilla tuinieren in de openbare ruimte.    Onze tuinen (en balkons dus) samen vormen het grootste natuurgebied van Nederland: Nationaal Park Alle Tuinen! Hoe staat het met de soortenrijkdom in onze eigen achtertuinen? En wat kunnen we zelf doen om de biodiversiteit te vergroten?    Lukt het om 5.000 verschillende soorten wilde planten en dieren te tellen in de maand juli? In samenwerking met het Kadaster en de gratis app ObsIdentify  van Waarneming.nl gaan we deze uitdaging aan met een BioBlitz, een officiële telling. Je vindt de BioBlitz hier.  (https://waarneming.nl/bioblitz/categories/nationaal-park-alle-tuinen-2024/)   De documentaire My Garden of a Thousand Bees is op woensdag 7 augustus, 20.35 uur te zien op NPO 2 en daarna een week lang op NPO Start, en 9 maanden op NPO Plus (https://npo.nl/start/serie/my-garden-of-a-thousand-bees).     Lees meer op go.ntr.nl/iederetuintelt  (https://podcast.npo.nl/admin/feed/101/feeditem/go.ntr.nl/iederetuintelt)   Verslaggeving en redactie: Erik den Boer, Omar Diab en Marloes van de Wakker. Host: Lara Billie Rense. Techniek: Stijn Goossens en Rick Uilenbroek. Eindredactie: Sander van Nieuwenhuijsen en Gerda Bosman    📱Ga naar onze Instagram (https://www.instagram.com/ntrwetenschap/) of Tiktok (https://www.tiktok.com/@ntrwetenschap) voor video’s van deze podcast en ander wetenschapsnieuws.  Vragen? Mail de redactie: [email protected] (mailto:[email protected])       Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je hier (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972%20) op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief 

Wetenschappers klimmen steeds vaker op de barricaden. Ze organiseerden woonprotesten, stonden in toga op de A12, en bezetten universiteitsgebouwen uit protest tegen banden met fossiele industrie en met Israëlische universiteiten. Ze spraken zich uit over het vaccinatiebeleid en mengden zich in debatten over migratie en stikstof. Is wetenschapsactivisme een noodzakelijke reactie op onrecht, desinformatie, en de politisering van wetenschappelijke kennis? Of ondermijnt het de autoriteit van de wetenschap? Met vier wetenschappers die zich uitspreken over urgente kwesties - van klimaat en ecologie tot mensenrechten en gezondheid - ontleden we het fenomeen wetenschapsactivisme tot op het bot. Op zondagavond 21 juli ging Lara Billie Rense live op NPO Radio 1 (https://www.nporadio1.nl/uitzendingen/npo-radio-1-special/9bd0c490-410a-4c01-ad9e-0332dd799ed8/2024-07-21-npo-radio-1-extra) in gesprek met: * Efraïm Hart, arts en adviseur medische opleidingen bij het OLVG, is politiek actief voor de ChristenUnie en promoveert op ‘zorgactivisme’ aan de Vrije Universiteit Amsterdam; * Yolande Jansen, universitair hoofddocent Sociale en Politieke Filosofie aan de Universiteit van Amsterdam, betrokken bij Scientist Rebellion en Dutch Scholars for Palestine; * Erik van Sebille, hoogleraar oceanografie en public engagement aan de Universiteit Utrecht, werkt aan een methode om de verantwoordelijken voor plasticvervuiling op te sporen; * Martijn Duineveld, universitair hoofddocent culturele geografie aan de universiteit van Wageningen, betrokken bij Scientists4Future en mede-oprichter van het onderzoeksplatform Climate Obstruction NL. Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door: Host: Lara Billie Rense Redactie: Corlijn de Groot, Marieke Drost Techniek: Matthijs Lukassen, Stijn Goossens, Gerda Bosman Eindredactie: Gerda Bosman Vragen? Mail de redactie: [email protected] (mailto:[email protected]) Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972)

Wij Nederlanders zijn dol op beton. Overal om je heen zie je het als je door een woonwijk wandelt:  Of het nou grote vierkante tegels zijn of grint, in veel tuinen is er geen grasspriet te bekennen. Vooral omdat we het idee hebben dat dit het minste onderhoud kost. Zo’n stenen omgeving biedt niks voor insecten, terwijl ook deze tuinen juist heel veel potentie hebben. Onze tuinen samen vormen het grootste natuurgebied van Nederland: Nationaal Park Alle Tuinen! Hoe staat het met de soortenrijkdom in onze eigen achtertuinen? En wat kunnen we zelf doen om de biodiversiteit te vergroten? Lukt het om 5.000 verschillende soorten wilde planten en dieren te tellen in de maand juli? In samenwerking met het Kadaster en de gratis app ObsIdentify  van Waarneming.nl gaan we deze uitdaging aan met een BioBlitz, een officiële telling. Je vind de BioBlitz hier. (https://waarneming.nl/bioblitz/categories/nationaal-park-alle-tuinen-2024/) Lees hier verder over de missie van kwekerij Cruydthoeck (https://www.cruydthoeck.nl/biodiversiteit/wat-kun-je-zelf-doen/kies-voor-inheems-met-regionale-herkomst/) en wat je zelf kan doen Lees meer op go.ntr.nl/iederetuintelt (http://go.ntr.nl/iederetuintelt) Verslaggeving en redactie: Erik den Boer, Omar Diab en Marloes van de Wakker. Host: Lara Billie Rense. Techniek: Stijn Goossens en Rick Uilenbroek. Eindredactie: Sander van Nieuwenhuijsen en Gerda Bosman 📱Ga naar onze YouTube (https://www.youtube.com/@NTRWetenschap), Instagram (https://www.instagram.com/ntrwetenschap/)of Tiktok (https://www.tiktok.com/@ntrwetenschap)voor video’s van deze podcast en ander wetenschapsnieuws. Vragen? Mail de redactie: [email protected] (mailto:[email protected])    Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je hier op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972%20)

Er is een nieuw, allergrootste natuurpark van Nederland: het ‘Nationaal Park Alle Tuinen’.  In de nieuwe podcastserie 'Iedere tuin telt' helpen we iedereen die een tuin heeft met zijn nieuwe taak als natuurbeheerder.  Vanaf 30 juni te beluisteren in Podcast Focus. Nationaal Park Alle Tuinen. We gaan op onderzoek uit in dit gloednieuwe Nationaal Park: Lukt het om 5.000 verschillende soorten wilde planten en dieren te tellen in de maand juli? In samenwerking met het Kadaster en de gratis app ObsIdentify  van Waarneming.nl gaan we deze uitdaging aan met een BioBlitz, een officiële telling.   Meer weten? Kijk op go.ntr.nl/iederetuintelt (https://ntr.nl/site/tekst/My+Garden+of+a+Thousand+Bees/172)

Deze extra aflevering werd opgenomen tijdens de lancering van de podcast 'Alles voor de wetenschap' op zondag 23 juni in het Allard Pierson Museum te Amsterdam. In deze aflevering spreekt Lara Billie Rense met drie vrouwen die op dit moment in het wetenschappelijke veld werken. Aan tafel zitten Daphne Stam (theoretisch natuurkundige), Fleur Zeldenrust (hersenwetenschapper) en Margriet van der Heijden (bijzonder hoogleraar wetenschapscommunicatie). Zij vertellen over hun eigen ervaringen als vrouw in de wetenschap en beantwoorden vragen uit het publiek.  Presentatie: Lara Billie Rense Redactie: Edda Heinsman Opname en montage: Stijn Goossens Met dank aan: Allard Pierson Museum, Stichting Academisch Erfgoed, Frank Meijer, Eline den Dunnen. Alles voor de Wetenschap is een podcast van de NTR, NPO Luister en de Stichting Academisch Erfgoed, en kwam mede tot stand met financiële steun van de Wilhelmina Drucker Fundatie.

Briljant natuurkundige, zakenvrouw, oorlogsheldin, Caroline Bleeker (1897-1985) is het allemaal. Ondernemend en zelfbewust als ze is, richt ze na haar promotie een eigen bedrijf op: een fabriek voor wetenschappelijke instrumenten. In de jaren dertig groeit het uit tot een bloeiend bedrijf. Tijdens de oorlog wordt het een plek waar joodse onderduikers een veilig heenkomen vinden. Jarenlang werkt Caroline Bleeker samen met de natuurkundige Frits Zernike en dat resulteert in een baanbrekende uitvinding: een microscoop waarmee voor het eerst het proces van celdeling kan worden bestudeerd. Hij krijgt er de Nobelprijs voor. Maar hoe groot is haar rol eigenlijk? Gemaakt door Edda Heinsman. Met medewerking van Margriet van der Heijden, Gijs van Ginkel en Nynke van de Haar Eindredactie: Marion Oskamp  Muziek: Arie Visser Eindmontage: Arno Peeters Met dank aan: Abel Streefland, Frank Meijer, Stijn Goossens en Frederieke van Wijk  Met de stem van Nienke de la Rive Box als Caroline Bleeker, en met de stem van Bart Meijer. Alles voor de Wetenschap is een podcast van de NTR, NPO Luister en de Stichting Academisch Erfgoed, en kwam mede tot stand met financiële steun van de Wilhelmina Drucker Fundatie.

Het summum van het lot van de vergeten wetenschapper ondergaat orthopedagoog Ida Frye (1909-2003), ook bekend als Zuster Gaudia, omdat ze naast wetenschapper ook enige tijd kloosterling is. Zij is gefascineerd door kinderen met autistisch gedrag en schrijft hierover al in 1939. Een van de kinderen die ze behandelt is de vierjarige Siem. Ze observeert de jongen en geeft hem therapie, waardoor Siem duidelijke vorderingen maakt in zijn ontwikkeling. Ida Frye is een van de eerste wetenschappers die over autisme publiceert. Toch zien we in de geschiedschrijving de namen van tal van mannelijke ‘ontdekkers’ van autisme, maar zelden die van haar. Hoe kan dat? En hoe liep het af met Siem? Gemaakt door Edda Heinsman. Met medewerking van Niels Springveld, Annemieke van Drenth, Rob Wolf en de nichtjes van 'Siem' Eindredactie: Marion Oskamp  Muziek: Arie Visser Eindmontage: Arno Peeters Met dank aan: Abel Streefland, Stijn Goossens, Frank Meijer en Frederieke van Wijk  Met de stemmen van Saar Slegers en Ruben Rosen Jacobson. Alles voor de Wetenschap is een podcast van de NTR, NPO Luister en de Stichting Academisch Erfgoed, en kwam mede tot stand met financiële steun van de Wilhelmina Drucker Fundatie.

In de eerste helft van de twintigste eeuw is de wetenschap een van de weinige manieren voor vrouwen om carrière te maken. Antonia Korvezee (1899-1978) kiest doelbewust dit levenspad. Als studente scheikunde in Delft raakt ze al gauw gefascineerd door radioactiviteit, een heel nieuw en spannend onderzoeksgebied. Ondanks dat ze een autoriteit wordt op dit gebied en zelfs in het befaamde lab van Marie Curie werkt, wordt ze keer op keer gepasseerd voor het hoogleraarschap. Na bijna twintig jaar volgt dan eindelijk de beloning en wordt ze de eerste vrouwelijke hoogleraar aan de TU Delft. Maar aan die benoeming zit wel een dubieus randje. Gemaakt door Edda Heinsman. Met medewerking van: Abel Streefland, Marlies Goorden en Natalie Pigeard  Eindredactie: Marion Oskamp  Muziek: Arie Visser Eindmontage: Arno Peeters Met dank aan: Abel Streefland, Frank Meijer, Stijn Goossens en Frederieke van Wijk  Met de stem van Feeke Rensen. Alles voor de Wetenschap is een podcast van de NTR, NPO Luister en de Stichting Academisch Erfgoed, en kwam mede tot stand met financiële steun van de Wilhelmina Drucker Fundatie.

Botanica en genetica Tine Tammes (1871-1947) maakt een flitsende carrière in de wetenschap: ze wordt zelfs de eerste vrouwelijke hoogleraar in Groningen. En dat in een vakgebied dat nog in de kinderschoenen staat. Maar ook een vakgebied met een duistere kant. Want gelijk met de genetica komt ook de eugenetica op, met experimenten om een übermensch te creëren. Hoe dacht Tine Tammes daarover? Met enige angst doorgrondt Edda Heinsman de archieven die daarover uitsluitsel moeten geven. Tegelijk is er nog een prangende vraag: waarom gingen mannelijke wetenschappers met de eer strijken voor onderzoek waaraan zij een net zo belangrijke bijdrage leverde? Gemaakt door Edda Heinsman. Met medewerking van: Ida Stamhuis en Cisca Wijmenga Eindredactie: Marion Oskamp  Muziek: Arie Visser Eindmontage: Arno Peeters Met dank aan: Abel Streefland, Frank Meijer, Stijn Goossens en Frederieke van Wijk  Met de stem van Josje van Zanden als Tine Tammes, en met de stemmen van: Robert van Tellingen, Dirk Bayens, Rijco van Egdom, Corlijn de Groot en Koos Dijkstra. Alles voor de Wetenschap is een podcast van de NTR, NPO Luister en de Stichting Academisch Erfgoed, en kwam mede tot stand met financiële steun van de Wilhelmina Drucker Fundatie.

Elsa van Dien (1914-2007) staat op het punt om naar het prestigieuze Harvard af te reizen als de Tweede Wereldoorlog uitbreekt. Elsa is een talentvol sterrenkundige en ze zal de eerste Nederlandse vrouw zijn die gaat promoveren in Harvard. Maar de oorlog gooit roet in het eten. Ze moet vanwege haar joodse afkomst onderduiken en verdwijnt uit beeld. Na de oorlog promoveert ze alsnog aan Harvard en beleeft haar carrière een glorieuze doorstart, maar dat verandert als ze in het huwelijk treedt met mede-astronoom Bruno van Albada. Vanaf dan publiceert ze nauwelijks nog. Tegelijkertijd verdubbelt het werk van haar man. Gemaakt door Edda Heinsman.  Met medewerking van: Chaokang Tai, Ed vd Heuvel en Dick van Albada. Eindredactie: Marion Oskamp  Muziek: Arie Visser Eindmontage: Arno Peeters Met dank aan: Abel Streefland, Frank Meijer, Stijn Goossens en Frederieke van Wijk  Met de stem van Rooske Franse als Elsa van Dien, Guthrie Alexander als nieuwslezer, zang “Oh my darling” door Brenda Bosma Alles voor de Wetenschap is een podcast van de NTR, NPO Luister en de Stichting Academisch Erfgoed, en kwam mede tot stand met financiële steun van de Wilhelmina Drucker Fundatie.

In de Focus-podcast ‘Doorjagen met Jekel’ bespreken Diederik Jekel en Lara Billie Rense de belangrijkste bevindingen uit de tv-afleveringen. Ook beantwoorden ze de verschillende vragen die kijkers hadden naar aanleiding van de uitzendingen. Nederland kent een rijke traditie vol invloedrijke wetenschappers. In ‘Jekels Jacht’ brengt Diederik Jekel een ode aan bijzondere en briljante Nederlandse wetenschappers. Hij duikt in de wereld van wetenschappers die met hun baanbrekende experimenten en onderzoeken de koers van de geschiedenis hebben veranderd. Dat doet hij door het experiment zoveel mogelijk na te doen met de middelen van toen. Jekel dompelt zich onder in het verleden en verwondert zich over de vindingrijkheid, creativiteit en het doorzettingsvermogen deze Nederlandse helden. ⏪ Luister ook aflevering 1 (https://www.nporadio1.nl/podcasts/focus-wetenschap/108047/doorjagen-met-diederik-jekel-telepathie-bewijzen-met-wetenschap#:~:text=In%20de%20Focus%2Dpodcast%20'Doorjagen,rijke%20traditie%20vol%20invloedrijke%20wetenschappers.) van deze podcast 📺 Meer weten? Kijk dan de TV-afleveringen terug van Jekels Jacht, op NPO Start (https://npo.nl/start/serie/jekels-jacht). ‘Doorjagen met Diederik’ wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door: Host: Lara Billie Rense en Diederik Jekel Redactie: Stijn Goossens en Rijco van Egdom Techniek: Stijn Goossens en Sander Nieuwenhuijsen Montage: Stijn Goossens Eindredactie: Gerda Bosman en Sander Nieuwenhuijsen Vragen? Mail de redactie: [email protected] (mailto:[email protected]) Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972)

Veel vrouwelijke Nederlandse wetenschappers uit de vorige eeuw wijdden hun leven aan de wetenschap, deden belangrijke ontdekkingen, maar kregen daar nooit de credits voor. Wie waren deze vrouwen? Wat dreef ze en welke obstakels moesten ze omzeilen? Wetenschapsjournalist Edda Heinsman gaat in een vijfdelige podcast op zoek naar de levensverhalen van vijf van deze vrouwen. In archieven en in gesprekken met nabestaanden en intimi komt ze erachter dat vooroordelen, mannelijke tegenwerking, maar soms ook onbaatzuchtigheid en liefde hun carrières in de weg stonden. Alles voor de wetenschap is een podcast van de NTR, NPO Luister en de Stichting Academisch Erfgoed en kwam mede tot stand met financiële steun van de Wilhelmina Drucker Fundatie.

In de Focus-podcast ‘Doorjagen met Jekel’ bespreken Diederik Jekel en Lara Billie Rense de belangrijkste bevindingen uit de tv-afleveringen. Ook beantwoorden ze de verschillende vragen die kijkers hadden naar aanleiding van de uitzendingen. Nederland kent een rijke traditie vol invloedrijke wetenschappers. In ‘Jekels Jacht’ brengt Diederik Jekel een ode aan bijzondere en briljante Nederlandse wetenschappers. Hij duikt in de wereld van wetenschappers die met hun baanbrekende experimenten en onderzoeken de koers van de geschiedenis hebben veranderd. Dat doet hij door het experiment zoveel mogelijk na te doen met de middelen van toen. Jekel dompelt zich onder in het verleden en verwondert zich over de vindingrijkheid, creativiteit en het doorzettingsvermogen deze Nederlandse helden. 📺 Meer weten? Kijk dan de TV-afleveringen terug van Jekels Jacht, op NPO Start (https://npo.nl/start/serie/jekels-jacht).   ‘Doorjagen met Jekel’ wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door: Host: Lara Billie Rense en Diederik Jekel Redactie: Stijn Goossens en Rijco van Egdom Techniek: Stijn Goossens en Sander Nieuwenhuijsen Montage: Stijn Goossens Eindredactie: Gerda Bosman en Sander Nieuwenhuijsen Vragen? Mail de redactie: [email protected] (mailto:[email protected]) Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972)

Nimweegs (https://nl.wikipedia.org/wiki/Nijmeegs) is een taal die wordt gesproken door een paar honderd Nijmegenaren. De taal mag met recht 'inheems' genoemd worden, maar voor taalwetenschapper Luis Miguel Rojas Berscia (https://www.ru.nl/personen/rojas-berscia-l) is er nog meer interessant aan het Nimweegs. In deze speciale aflevering tijdens het InScience Filmfestival (https://www.insciencefestival.nl/nl/vertoning/ntr-focus-podcast/) in Nijmegen spreek Ruben Rosen Jacobson met Luis Miguel over zijn onderzoek naar het verdwijnen van de Nijmeegse taal. Ook schuift de bekende Nijmegenaar Hennie Linders, ook bekend als 'Henniesee', aan om te vertellen over zijn band met de taal.  🔊 Deze podcast is opgenomen in het Café van filmtheater LUX in Nijmegen. Je hoort dus mogelijk wat achtergrondgeluid en de kwaliteit van het geluid is niet altijd zoals onze normale afleveringen vanuit de studio. ⏪️ Luister ook de vorige aflevering (https://www.nporadio1.nl/podcasts/focus-wetenschap/105217/hoe-diep-in-de-amazone-een-nieuwe-taal-ontstaat-special-vanaf-inscience-filmfestival) die we opnamen tijdens het InScience filmfestival. Dan vertelt Luis Miguel over zijn onderzoek naar een inheemse taal in het Amazonegebied 🎶 Of zing mee met 'Nimweegs mot blieve' (https://www.youtube.com/watch?v=SqIRWiG5FNI) van Harry Jansen Lees & kijk ook: * Meer informatie (https://www.ru.nl/onderzoek/onderzoeksprojecten/nimweegs-vanuit-dynamisch-oogpunt) over het onderzoek naar Nijmeegs * Meer informatie (https://www.gelderlander.nl/nijmegen/honderden-mensen-naar-eerste-wk-nimweegs-lullen-kennelijk-hebben-we-een-snaar-geraakt~a7d74694/) over het WK Nijmeegs lullen * Meer informatie (https://benjamins.com/catalog/coll.58) over het boek van Luis Miguel * Meer informatie (https://podcast.npo.nl/admin/feed/101/feeditem/Meer%20informatie) over Luis Miguel als hyperpolygot * Meer informatie (https://www.cambridge.org/core/journals/language-in-society/article/embedding-in-shawi-narrations-a-quantitative-analysis-of-embedding-in-a-postcolonial-amazonian-indigenous-society/216E42D4810E577AFE57E8DB32955F81)over het onderzoek naar Shawi-taal Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door:   Host: Ruben Rosen Jacobson Redactie en regie: Stijn Goossens Montage: Stijn Goossens Eindredactie: Gerda Bosman en Sander Nieuwenhuijsen Met dank aan het InScience Filmfestival (https://www.insciencefestival.nl/nl/vertoning/ntr-focus-podcast/) Vragen? Mail de redactie: [email protected] (mailto:[email protected]) Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief  (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972)

In het Amazonegebied worden zo'n 300 verschillende talen gesproken, maar dat wordt steeds minder. Toch lijkt er ook een nieuwe taal op te komen, die gesproken wordt door steeds meer inheemse volken. Taalwetenschapper Luis Miguel Rojas Berscia (https://www.ru.nl/personen/rojas-berscia-l) doet onderzoek naar die nieuwe opkomende taal in de Amazone. In deze speciale aflevering tijdens het InScience Filmfestival (https://www.insciencefestival.nl/nl/vertoning/ntr-focus-podcast/) in Nijmegen spreekt Ruben Rosen Jacobsen met Luis Miguel over zijn avonturen in het Amazonegebied en zijn enorme taalvermogen. Luis Miguel spreekt namelijk meer dan 18 talen, en heeft er meer dan 30 geleerd. Hij is een hyperpolyglot, maar heeft hij ook een geheime truc? 🔊 Deze podcast is opgenomen in het Café van filmtheater LUX in Nijmegen. Je hoort dus mogelijk wat achtergrondgeluid en de kwaliteit van het geluid is niet altijd zoals onze normale afleveringen vanuit de studio. ⏩ Volgende week is aflevering twee van deze speciale serie te horen. Dan spreken we Luis Miguel over zijn onderzoek naar het Nijmeegs als verdwijnende taal. Hoe belangrijk is zo'n lokaal dialect voor de identiteit van de Nijmegenaar? Lees & kijk ook: * Meer informatie (https://www.cambridge.org/core/journals/language-in-society/article/embedding-in-shawi-narrations-a-quantitative-analysis-of-embedding-in-a-postcolonial-amazonian-indigenous-society/216E42D4810E577AFE57E8DB32955F81) over het onderzoek naar Shawi-taal * Meer informatie (https://www.ru.nl/onderzoek/onderzoeksprojecten/nimweegs-vanuit-dynamisch-oogpunt) over het onderzoek naar Nijmeegs * Meer informatie (https://www.voxweb.nl/nieuws/luis-miguel-berscia-spreekt-17-talen-tot-nu-toe) over Luis Miguel als hyperpolygot Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door:   Host: Ruben Rosen Jacobson Redactie en regie: Stijn Goossens Montage: Stijn Goossens Eindredactie: Gerda Bosman en Sander Nieuwenhuijsen Met dank aan het InScience Filmfestival (https://www.insciencefestival.nl/nl/vertoning/ntr-focus-podcast/) Vragen? Mail de redactie: [email protected] (mailto:[email protected]) Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief  (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972)

Het is misschien wel het belangrijkste medicijn dat we kennen: de placebo. Het geneesmiddel dat echt werkt, ondanks dat er geen werkzame bestanddelen in zitten. Hoe kan dat? En moet een arts de placebo dan niet vaker voorschrijven? In deze bijzondere aflevering van Focus, opgenomen op het NPO Podcast Festival (https://podcastfestival.npo.nl/) met live publiek, gaat presentator Lara Billie Rense in gesprek met Andrea Evers (https://www.andreaevers.nl/). Zij is hoogleraar gezondheidspsychologie aan de Universiteit Leiden en dé placebo-expert van Nederland. Andrea legt uit langs welke mechanismen het placebo-effect werkt, wat een nocebo is, en hoe we de kracht van placebo kunnen inzetten in de zorg. Ook krijgen we een demonstratie van een VR-training in placebo-communicatie voor artsen. Wil je een doosje placebo's thuisgestuurd krijgen? Stuur dan een mail naar [email protected] (mailto:[email protected]) met je adres + een toelichting waar je dit medicijn voor gaan inzetten, en we doen het op de post! Lees & kijk ook: * Meer info over de VR-training 'Placebo effecten in communicatie' van The Simulation Crew (https://thesimulationcrew.nl/producten/placeboeffectenincommunicatie/) * Meer info over Andrea Evers: * Website (https://www.andreaevers.nl/) * Medewerkerspagina van Leiden Universiteit (https://www.universiteitleiden.nl/medewerkers/andrea-evers) * Center for Interdisciplinary Placebo Studies Leiden (https://www.ipsplacebo.com/) Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door:   Host: Lara Billie Rense Redactie: Ruben Rosen Jacobson Montage: Stijn Goossens Eindredactie: Gerda Bosman en Sander Nieuwenhuijsen Met dank aan: Eric Jutten van The Simulation Crew voor de VR-demonstratie Bouwe van Straten voor de redactie van de bijsluiters in de placebo-doosjes   Vragen? Mail de redactie: [email protected] (mailto:[email protected]) Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief  (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972)

Op festival ‘Nacht van Ontdekkingen (https://www.nachtvanontdekkingen.nl/)’ in Leiden duikt presentator Sander Nieuwenhuijsen (https://www.instagram.com/sandeur/) met neurowetenschapper Michiel van Elk (https://www.universiteitleiden.nl/en/staffmembers/michiel-van-elk#tab-1) diep in de psychedelica. Van Elk onderzoekt als universitair hoofddocent de werkingen en effecten van psychedelische middelen op de hersenen. Ook is hij ervaringsdeskundige op het gebied van geestverruiming. In het boek 'Een Nuchtere Kijk op Psychedelica' beschijft hij een ommekeer in hoe we tegen psychedelica aankijken: van tripmiddel tot geneesmiddel. Aan het eind van het gesprek krijgt het aanwezige publiek de kans om vragen te stellen. * Factsheet Psychedelica-therapie - Trimbosinstituut (https://www.trimbos.nl/aanbod/webwinkel/af2076-psychedelica-therapie/) * Psychedelica bij de psychiater? - Dit is de kwestie (EO) (https://www.npostart.nl/dit-is-de-kwestie/22-03-2023/VPWON_1345793)

Deze week een speciale aflevering van Focus, vanaf het festivalterrein van Lowlands. Want ook festivals zijn een bijzonder interessante plek voor wetenschappelijk onderzoek en op Lowlands is daar een heel programma voor opgetuigd: Lowlands Science. Focus-verslaggevers Stijn Goossens en Rose Heijnen gingen langs bij de wetenschappers die op Lowlands hun onderzoeken demonstreren, maar ook daadwerkelijk resultaten proberen verzamelen.  Wat kun je meten bij een festivalpubliek? En wat is er op lowlands allemaal te leren van de wetenschap? Je hoort het in deze speciale aflevering van Focus.  In deze aflevering hoor je onder andere: * Rose Heijnen breekt in op Lowlands, onder begeleiding van Yoram Goedhart die namens het Nederlands Forensisch Instituut, de Hogeschool van Amsterdam en de Vrije Universiteit op Lowlands onderzoek doet naar inbraaktactieken. Meer over het onderzoeksproject 'geen spoor te verliezen' vind je hier: https://www.hva.nl/forensisch-onderzoek/gedeelde-content/projecten/projecten/geen-spoor-te-verliezen.html   * Stijn Goossens in gesprek met Erik Schoppen. Hij doet op Lowlands onderzoek naar festivalvertrouwen met een grote interactieve stellage en negen mini-surveys verspreid over het terrein. Meer over het onderzoek lees je hier: https://festivalvertrouwen.nl * Rose Heijnen in gesprek met onder andere Jenny Borkent van het UMCG en de Rijksuniversiteit Groningen over 'Shitty Science'. Jenny doet onderzoek naar de microbiomen door poep te analyseren. En die poep wordt door Lowlandsbezoekers in grote getalen gedoneerd. Meer informatie over 'Shitty Science' vind je hier: https://nieuws.umcg.nl/w/poeponderzoek-darmmicrobioom-lowlands Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door:   Host: Lara Billie Rense  Redactie: Stijn Goossens, Rose Heijnen Techniek: Stijn Goossens, Rose Heijnen Eindredactie: Sander Nieuwenhuijsen, Maartje Braam, Gerda Bosman     Vragen? Mail de redactie: [email protected]   Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972)

Bij rolstoelbasketbal zie je sporters in een rolstoel sporten. Wat je niet ziet is dat alle rolstoelbasketballers zijn ingedeeld in een puntensysteem. Je handicap bepaalt je punten en een team bestaat uit een maximaal aantal punten. Terwijl de sporters zich in het zweet werken, zit de coach te rekenen. In deze aflevering hoor je hoe de parasport via classificaties streeft naar eerlijke wedstrijden. Verslaggever Maartje Braam spreekt met rolstoelbasketballer Mariska Beijer over haar leven als topsporter, de weg ernaar toe en de invloed van haar handicap op het veld.   Zie ook:  Hier (https://mariskabeijer.nl/)kun je de website van Mariska Beijer bekijken Het nummer Up is van de band Enorm Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door:   Host: Lara Billie Rense  Verslaggever: Maartje Braam Redactie: Maartje Braam Techniek: Maartje Braam, Sander Nieuwenhuijsen Eindredactie: Sander Nieuwenhuijsen, Gerda Bosman     Vragen? Mail de redactie: [email protected]   Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief 

Wat is een dissociatieve identiteitsstoornis, hoe het ontstaat het en waarmee word je geconfronteerd als je ermee leeft? En wat zegt wetenschappelijk onderzoek over deze stoornis en hoe wordt het in de praktijk behandelt?   Presentator Sander Nieuwenhuijsen spreekt met Christel Kraaij (https://www.centrumvoortransitie.nl/trauma-en-transitie/over-ons/) (klinisch psycholoog), Anne Lagemaat (https://dis-is-me.nl/over-dis-is-me/wie-zijn-wij) (DIS is Me) en Eline Vissia (https://www.researchgate.net/profile/Eline-Vissia) (GZ-psycholoog en promoveerde op het onderwerp DIS) op het NPO Luister Podcastevent (https://podcastevent.npo.nl/). Ook is er ruimte voor vragen vanuit het publiek in TivoliVredenburg.    Lees & kijk ook:    DIS is me (https://dis-is-me.nl/) - online project over de ervaringen van mensen met een dissociatieve identiteitsstoornis    Hier voelt ver (https://www.npostart.nl/art-dept/17-05-2023/WO_NTR_20061908) (regie Gijsje Mulder) - Art Dept (NTR)  Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door:   Host: Sander Nieuwenhuijsen  Redactie: Ruben Rosen Jacobson  Techniek: Patrick van Veen  Eindredactie: Gerda Bosman     Vragen? Mail de redactie: [email protected]   (mailto:[email protected]%20) Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief  (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972)

Is er in de Nederlandse natuur genoeg plek voor wilde dieren? Podcast Focus onderzoekt in vier afleveringen hoe uitgestorven dieren opnieuw worden uitgezet in de Nederlandse natuur.    Verslaggever Sander Nieuwenhuijsen gaat op pad met beverbeheerder Wilmar Swinkels (https://www.waterschaplimburg.nl/@7834/7-april-wereld-bever-dag/) van het Waterschap Limburg en hoort en ziet hoe bevers te werk gaan in Limburgse beken en hoe er ingegrepen wordt bij overlast.     Lara Billie Rense spreekt in de studio Britt van Zelst (https://www.wur.nl/nl/personen/britt-b-britt-van-zelst-msc.htm%20), die promoveert op haar onderzoek op de sociaal-ecologische effecten van bevers in antropogene landschappen als Nederland.   Zelf op pad om de bever te spotten? Britt organiseert excursies (https://www.dagjeindenatuur.nl/britt-van-zelst/).   Focus besteedt ook op NPO2 aandacht aan de bever.    Lees & kijk ook:    Gewilde dieren, Herintroducties van dieren in Nederland - Mark Zekhuis, Louis van Oort, Luc Hoogenstein     Bever als wateringenieur (https://www.ark.eu/natuurontwikkeling/dieren/bever%20) (Ark Rewilding Nederland)    Website Kenniscentrum Bever  (https://www.kenniscentrumbever.nl/)   Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door:   Host: Lara Billie Rense  Verslaggever: Sander Nieuwenhuijsen  Redactie: Maartje Braam, Ruben Rosen Jacobson  Techniek: Sander Nieuwenhuijsen, Maartje Braam, Ruben Rosen Jacobson  Eindredactie: Gerda Bosman     Vragen? Mail de redactie: [email protected]   Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief  (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972)

Is er in de Nederlandse natuur genoeg plek voor wilde dieren? Podcast Focus onderzoekt in vier afleveringen hoe uitgestorven dieren opnieuw worden uitgezet in de Nederlandse natuur.    Hoe succesvol zijn ‘gewilde dieren’, wilde dieren die we graag terug willen? Neem de bever. Die stierf in 1826 in uit, maar werd in de jaren tachtig succesvol terug naar Nederland gebracht. Sindsdien knaagt en graaft ie hier weer uitbundig. Soms iets te enthousiast..    Verslaggever Sander Nieuwenhuijsen spreekt bestuurder Chrit Wolfhagen van het Waterschap Limburg over de overlast die de dieren veroorzaken in de provincie en welke stappen ze nemen om die overlast te beperken of voorkomen.    Focus besteedt ook op NPO2 aandacht aan de bever.    Lees & kijk ook:  Gewilde dieren, herintroducties van dieren in Nederland - Mark Zekhuis, Louis van Oort, Luc Hoogenstein     Beverdeskundigen: bevers vormen groot risico in lagere delen van ons land (https://nos.nl/artikel/2471794-beverdeskundigen-bevers-vormen-groot-risico-in-lagere-delen-van-ons-land) (NOS)    Website Kenniscentrum Bever (https://www.kenniscentrumbever.nl/) Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door:   Host: Lara Billie Rense  Verslaggever: Sander Nieuwenhuijsen  Redactie: Corlijn de Groot, Maartje Braam, Ruben Rosen Jacobson  Techniek: Sander Nieuwenhuijsen, Maartje Braam, Ruben Rosen Jacobson  Eindredactie: Gerda Bosman     Vragen? Mail de redactie: [email protected]   Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972)

Binnenkort bieden we weer wekelijks de beste wetenschapsverhalen, aansluitend en aanvullend op het gelijknamige NPO2-programma: Focus.  Verslaggevers van de NTR-wetenschapsredactie gaan het veld en de laboratoria in om verslag te doen van het onderzoek in de praktijk. In de studio ontvang Lara Billie Rense wetenschappers voor een verdiepend gesprek over hun vakgebied.   Op zondag 14 mei is de derde editie van het NPO Luister Podcastevent in TivoliVredenburg in Utrecht. Focus is er ook, we gaan een bijzonder live experiment doen en je hebt de kans om zelf vragen te stellen aan de gasten. Wil je dat niet missen, koop dan een kaartje via http://podcastevent.npo.nl/  (http://podcastevent.npo.nl/)

In Atlas hoor je de meest fascinerende wetenschappelijke inzichten, en kijken we naar de mens áchter de wetenschapper.  Hoe komen ze tot hun experimenten, waar bouwen ze op voort en wat zijn hun fuck ups? Verhalen over nieuwsgierige mensen die streven, worstelen, falen en slagen. Petra Grijzen spreekt ze en ontvangt verslaggevers die zelf op onderzoek gaan in de kleurrijke wereld van de wetenschap.